soan bai buoi hoc cuoi cung canh dieu

Soạn bài Buổi học cuối cùng
1. Chuẩn bị
Yêu cầu (trang 21 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1)
- Đọc trước truyện “Buổi học cuối cùng”, tìm hiểu thêm thơng tin về nhà văn Anphông-xơ Đô-đê.
- Đọc thông tin để hiểu bối cảnh của truyện.
Trả lời:
- Tác giả: An – phông –xơ Đô – đê (1840-1897)
+ Là nhà văn hiện thực lỗi lạc của nước Pháp nửa cuối thế ki XIX
+ Tác giả của nhiều tập truyện nổi tiếng.
+ Văn chương của ông nhẹ nhàng, trong sang, diễn tả cảm động những nỗi đau và
tình thương, đặc biệt là tình yêu quê hương, đất nước.
+ Ông là tác giả của nhiều tập truyện ngắn nổi tiếng: Một thời niên thiếu, những cuộc
phiêu lưu kì diệu của Tactaranh ở Taraxcong,…
- Bối cảnh của truyện:Truyện được lấy bối cảnh từ một biến cố lịch sử: Sau cuộc
chiến tranh Pháp – Phổ những năm 1870 -1871, nước Pháp thua trận phải cắt vùng
An – dát và Lo – ren (2 vùng tiếp giáp với Phổ) cho Phổ. Các trường ở đây buộc
phải chuyển sang học tiếng Đức. Truyện viết về các bạn học sinh vùng An – dát
trong buổi học cuối cùng học tiếng Pháp.
2. Đọc hiểu
* Nội dung chính:
- Văn bản “Buổi học cuối cùng” kể về buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp của một
trường làng thuộc vùng An – dát.


* Trả lời câu hỏi giữa bài
Câu 1 (trang 21 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Chú ý người kể ngôi thứ nhất và tác
dụng của ngôi kể này.
Trả lời:
- Ngôi kể: người kể chuyện ngôi thứ nhất ( là một cậu bé tên Phrăng).
- Tác dụng: Cách kể chuyện theo ngơi thứ nhất làm tăng tính chân thực của câu
chuyện. Vì nhân vật trong truyện là người trong cuộc, trực tiếp chứng kiến từ đầu

đến cuối. Tâm trạng của Phrăng
qua đó cũng được thể hiện một cách chân
thành, sâu sắc. Câu chuyện về “buổi học cuối cùng” càng thêm ý nghĩa hơn.
Câu 2 (trang 22 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Từ sự khác thường của buổi học, dự
đoán về sự kiện xảy ra.
Trả lời:
- Sự khác lạ quang cảnh ở trường.
+ Mọi sự bình lặng như một buổi sáng chủ nhật.


Tất cả sự khác thường báo hiệu một điều bất thường, một biến cố trọng đại sắp xảy
ra.
Câu 3 (trang 22 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Chú ý khơng khí lớp học, cách ăn mặc
và thái độ khác thường của thầy Ha-men.
Trả lời:
- Khơng khí lớp học có cái gì đó khác thường, trang trọng. Thành phần tham dự lớp
học cũng khác: có cả những người dân làng, ai nấy đều có vẻ buồn rầu, thầy Ha –
men ăn mặc trang trọng hơn mọi ngày: mặc chiếc áo ranh đơ gốt màu xanh, diềm lá
sen, gấp nếp mịn và đội mũ tròn bằng lụa đen thêu mà thầy chỉ dung trong những
hôm thanh tra hoặc phát phần thưởng.
- Thái độ của thầy Ha – men cũng khác: Phrang đi trễ nhưng thầy vẫn nhẹ nhàng
nhắc nhở cậu bé vào chỗ. Giọng nói của thầy vơ cùng xúc động và trang nghiêm.
Thầy bước lên bục giảng với giọng nói dịu dàng và trang nghiêm.
Câu 4 (trang 23 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Chú ý sự đối lập trong cảm nhận của
Phrăng về những cuốn sách.
Trả lời:
- Nếu là trước đây thì cậu bé Phrang thấy chán ngán, nặng nề. Cịn bây giờ thì những
quyển ngữ pháp, thánh sử dường như trở thành người bạn cố tri, và sẽ rất đau lòng
khi cậu phải giã từ.
Câu 5 (trang 23 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Tại sao thầy Ha-men lại nói: “…con

bị trừng phạt thế là đủ rồi…”
Trả lời:
- Phrăng bị trừng phạt thế là đủ rồi bởi khi còn được học tiếng Pháp cậu còn ham
chơi, và đến ngày hôm nay khi chuẩn bị mất đi tiếng nói của dân tộc mình cậu cảm
thấy ân hận. Nhưng cậu chí ít vẫn chưa phải là người đáng tội nhất.


Câu 6 (trang 24 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Em có suy nghĩ gì về những dịng chữ
in đậm: “khi một dân tộc rơi vào vịng nơ lệ, chừng nào họ vẫn giữ vững được tiếng
nói của mình thì chẳng khác gì nắm được chìa khóa chốn lao tù”.
Trả lời:
- Giữ được tiếng nói tức là giữ được linh hồn của dân tộc, khơng để kẻ địch đồng
hóa, đó là vũ khí tốt nhất khi chưa thể đánh đuổi quân thù.
Câu 7 (trang 24 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Băn khoăn của cậu bé Phrăng: “Liệu
người ta có bắt cả chúng nó cũng phải hót bằng tiếng Đức khơng nhỉ?” gợi cho em
liên tưởng gì?
Trả lời:
- “Liệu người ta có bắt cả chúng nó cũng phải hót bằng tiếng Đức khơng nhỉ?” Băn
khoăn của cậu bé Phrăng hay cũng chính là băn khoăn của những người dân bị mất
nước. Liệu ngày mai đây khi tất cả mọi người dân Pháp đều phải học tiếng Đức thì
tiếng Pháp của họ có bị mai một. Nếu những người dân Pháp khơng đứng lên đấu
tranh thì tất yếu đất nước cũng rơi vào diệt vong.
Câu 8 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Chú ý hình dáng, vẻ mặt của thầy Hamen khi viết dòng chữ cuối cùng ở phần 5.
Trả lời:
- Thầy Ha – men khi viết dòng chữ cuối cùng:
+ Người tái nhợt, nghẹn ngào
+ Thầy dường như kiệt sức
+ Dằn mạnh và cố viết thật to dịng chữ “Nước Pháp mn năm”
+ Đứng im dựa đầu vào tường
Thể hiện sự đau đớn dữ dội về mặt tinh thần.

* Trả lời câu hỏi cuối bài
Câu 1 (trang 26 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Nêu cách hiểu của em về nhan đề
Buổi học cuối cùng. Người kể lại câu chuyện là ai? Chỉ ra tác dụng của ngôi kể này.
Trả lời:
- Nhan đề “Buổi học cuối cùng”: Gợi lên sự tiếc nuối, xót xa. Buổi học cuối cùng
bằng tiếng Pháp cũng là buổi học của một dân tộc bị mất nước, mất quyền được học
tiếng nói của dân tộc mình
- Ngơi kể: người kể chuyện ngơi thứ nhất, cậu bé tên Phrăng
- Tác dụng: Cách kể chuyện theo ngơi thứ nhất làm tăng tính chân thực của câu
chuyện. Vì nhân vật trong truyện là người trong cuộc, trực tiếp chứng kiến từ đầu
đến cuối. Tâm trạng của Phrăng
qua đó cũng được thể hiện một cách chân
thành, sâu sắc. Câu chuyện về “buổi học cuối cùng” càng thêm ý nghĩa hơn.
Câu 2 (trang 26 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Đặc điểm tính cách nhân vật thầy Hamen được nhà văn khắc hoạ từ những phương diện nào? Hãy nêu ra một số biểu
hiện cụ thể trong văn bản.
Trả lời:
- Đặc điểm tính cách nhân vật thầy giáo Ha – men.
* Trang phục:
+ Thầy đã từng hơn 40 năm gắn bó với nghề.
+ Mặc chiếc áo rơ – đanh - gốt.
+ Đội mũ bằng lụa đen
→ Trang phục rất trang trọng mà thầy chỉ mặc vào những ngày đại lễ thể hiện ý
nghĩa vô cùng quan trọng của buổi học cuối cùng
* Thái độ với học sinh:


+ Rất mực ân cần, diu dàng, không quở trách như mọi ngày khi Phrang đến muộn
“Phrang vào chỗ nhanh lên con, lớp học bắt đầu mà lại vắng mất con”, “các con ơi

đây là lần cuối cùng thầy dạy các con”
+ Nhiệt tình truyền giảng bằng cả tâm huyết của mình ‘ thầy chuẩn bị cho ngày
hơm đó những tờ mẫu mới tinh, trên có viết chữ rơng rất đẹp”
+ Thầy giảng bài say sưa
* Những lời nói về việc học tiếng Pháp: “khi một dân tộc…. chìa khóa chốn lao tù”
→ nhắc nhở mọi người hãy giữ lấy tiếng nói dân tộc.
* Hành động cử chỉ của thầy giáo lúc buổi học kết thúc:
+ Thầy dường như kiệt sức “ người tái nhợt, giọng nghẹn ngào”
+ Dằn mạnh và cố viết thật to dịng chữ “NƯỚC PHÁP MN NĂM”
+ Đứng im dựa đầu vào tường.
Câu 3 (trang 26 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Phân tích một số chi tiết cụ thể trong
suy nghĩ, cách nhìn nhận về thầy Ha-men và thái độ đối với việc học tiếng Pháp)
để làm rõ diễn biến tâm trạng của nhân vật “tôi” trong buổi học cuối cùng”.
Trả lời:
- Cậu bé Phrang trong “buổi học cuối cùng” đã có những suy nghĩ, cách nhìn nhận
về thầy giáo và thái độ với việc học tiếng Pháp:
- Đầu tiên cậu ngạc nhiên vì:
+ Sự im lặng của lớp học “mọi sự đều bình lặng y như một buổi sang chủ nhật”
+ Vì thành phần tham dự của lớp học “ dân làng ngồi lặng lẽ giống như chúng tôi”,
sự tham dự của những cụ già trong làng khiến Phrăng ngạc nhiên hơn cả.
+ Cậu bé cịn ngạc nhiên vì sao hơm nay thầy lại ăn mặc trang trọng và dịu dàng với
mình, khơng hề trách mắng ngay cả khi Phrang đi học muộn


- Khi biết được đây là “buổi học cuối cùng” thì cậu chống váng sau đó là tiếc nuối,
ân hận vì:
+ Chẳng bao giờ cịn được học tiếng Pháp nữa.
+ Tiếc thời gian ham chơi trước đây.
+ Trào dâng tình cảm quyến luyến với những quyển sách tiếng Pháp.
- Và Phrăng đã xấu hổ, tự giận mình vì thời gian bỏ phí, về những buổi trốn học và

khơng học thuộc bài trong giờ phút thiêng liêng ấy “lòng rầu rĩ khơng dám ngẩng
đầu lên”
- Kinh ngạc vì sao hơm nay mình lại hiểu bài đến thế “tất cả những điều thầy nói tơi
thấy thật dễ dàng, dễ dàng”
- “Tơi” đã rất tự hào và khâm phục vê thầy giáo “Chưa bào giờ tôi thấy thầy lớn lao
đến thế”.
Câu 4 (trang 26 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Đọc phần 5 của văn bản Buổi học cuối
cùng, liệt kê các chi tiết miêu tả thầy Ha-men (về hành động, ngôn ngữ, ngoại hình).
Các chi tiết này đã giúp tác giả khắc hoạ được tâm trạng gì của thầy Ha-men?
Trả lời:
- Thể hiện sự đau đớn về mặt tinh thần của thầy giáo trước giây phút tiếng nói dân
tộc sắp bị mất đi. Hành động khi viết lên bảng dòng chữ “NƯỚC PHÁP MUÔN
NĂM” thầy đã thắp lên ngọn lửa yêu nước trong tim những người dân Pháp.
Câu 5 (trang 26 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Câu chuyện đã gợi lên trong em những
suy nghĩ và tình cảm như thế nào? Em rút ra bài học gì cho bản thân sau khi học
xong truyện?
Trả lời:


- Câu chuyện đã bồi đắp thêm cho em lòng u nước, u tiếng nói của dân tộc mình.
- Một lời nhắc nhở nhẹ nhàng hãy biết yêu quý tiếng nói dân tộc mình, u tiếng nói
dân tộc cũng là u nước vì tiếng nói là tài sản q báu của mỗi dân tộc, thể hiện
bản sắc của mỗi dân tộc. Đó là bài học em rút ra được sau khi học xong truyện.
Câu 6 (trang 26 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Trong truyện "Buổi học cuối
cùng", em thích nhất nhân vật hoặc chi tiết, hình ảnh nào? Hãy viết một đoạn
văn (khoảng 6-8 dịng), giải thích lí do vì sao em thích.
Trả lời:
Đoạn văn tham khảo
- Sau khi đọc xong truyện ngắn “ Buổi học cuối cùng” của nhà văn An – phông –
xơ Đô – đê, nhân vật Phrang đã để lại cho em nhều ân tượng nhất. Trước hết, ta

thấy Phrang là một cậu bé ham chơi, thường xuyên trốn học. Tuy nhiên cậu cũng là
một người khá sâu sắc, sống có tâm hồn khi cảm nhận được những điều khác lạ
đang diễn ra xung quanh mình từ quang cảnh con đường đến trường, lớp học, và cả
thái độ của mọi người đặc biệt là thái độ của thầy giáo Ha- men.Và hơn hết cậu đã
có sự thức tỉnh đáng quý trong buổi học cuối cùng: đó là lịng u tiếng Pháp, u
dân tộc Pháp.