Tiết 09. Đa dạng của ngành ruột khoang

Tiết 9: ĐA DẠNG NGÀNH RUỘT KHOANG

GV: Ph¹m TuÊn Minh


KiĨm tra bµi cị
Thủy tức có cấu tạo như thế nào?:
Gồm 2 lớp tế bào:
+ Lớp ngoài gồm các tế bào: Mơ bì - cơ, tế bào sinh sản,
tế bào thần kinh, tế bào gai
+ Lớp trong: Chủ yếu là mơ cơ tiêu hóa chức năng chính
là tiêu hóa thức ăn co dãn cơ thể


Kiểm tra bài cũ
? Thuỷ tức có những hình thức sinh sản
nào?
* Đáp án: Các hình thức sinh sản:
+ Sinh sản vô tính: Bằng cách mọc chồi
+ Sinh sản hữu tính: Bằng cách hình
thành tế bào sinh dục đực và tế bào sinh
dục cái
+ Tái sinh: Một phần của cơ thể tạo nên 1
cơ thể mới.


Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang

Sứa phát
sáng

Sứa hình chuông

Thuỷ
tức

ng vt trong sut

Sứa

Thuỷ tức ssht

Hải
San hô hình ho
San hô
quỳ
cành
Em có nhận xét
gì về sự đa dạng ngành ruột
khoang?
Trả lời: Ngành ruột khoang rất
đađa
dạng
Sự
dạng của ngành Ruột khoang thể hiện
nh
Trảthế
lời: nào?
Sự đa dạng đợc thể hiện:
Số lợng loài nhiều, cấu tạo cơ thể và lối sống
phong phú

Bài 9:

Đa dạng ngành ruột khoang

I - Sứa


Bài 9:

Đa dạng ngành ruột khoang

Quan sát hình thảo luận nhóm hoàn thành
bảng 1 trong
SGK
Miệng
Khoang tiêu
hoá

Tua
miện
g

Cấu tạo Thuỷ
tức

Tầng
keo

Tu
a
dù
Miệng

Cấu tạo Sứa


Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
So sánh
đặc
điểm của
sứa và
thuỷ tức
Hình
dạng

Miệng

Đặc
điể
ở
m Hìn Hìn
h trụ
trên
h+dù
Sứa
Thu

+

+

ởd
ới

+

Đối xứng

Tế bào
tự vệ

Khả năng
di chuyển

Bằng
Khôn
Toả Khôn
tua
Băn
g ®èi
Cã
trßn
g
miƯn gdï
xøng
+
+
g

+

+

+

+


Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
Khoang tiêu
hoá

Sứa
Quan sát hình:
? Cơ thể Sứa
gồm những bộ
phận nào?

Tua
miện
g

Tầng
keo

Tu
a
dù
Miệng

Cấu tạo cơ thể
Sứa


Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang

? Mô tả cấu tạo
trong của Sứa ?
Trả lời: Gồm 2 lớp:

Khoang tiêu
hoá

+ Lớp ngoài: phủ ngoài cơ
thể .
+ Lớp trong: tạo thành
khoang vị và ống vị.
Giữa chúng là tầng trung
gian dày chứa nhiều chất
keo trong suốt. Chất keo
có tác dụng làm cho cơ
thể nổi trên mặt nớc.

Tua
miện
g

Tầng
keo

Tu
a
dù
Miệng

Cấu tạo cơ thể
Sứa


Quan sát hình rồi thảo luận nhóm:

? Nêu đặc điểm cÊu t¹o cđa søa thÝch nghi víi
lèi sèng di chun tự do nh thế nào?
Trả lời: Cơ thể có hình dù( hay hình chuông).
Miệng quay xuống dới, mép miệng thờng kéo
dài thành các tua miệng để lấy thức ăn. Di
chuyển bằng cách co bóp dù. Cơ thể đối xứng
toả tròn, tù vƯ b»ng tÕ bµo gai.


Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
Thân sứa hình bán
cầu trong st, phÝa lng
cã h×nh dï, mÐp dï cã
nhiỊu xóc tu, tế bào tự
vệ dày đặc trên xúc tu
có nọc độc có thể làm
tê liệt hoặc thơng vong
con mồi và kẻ thù.

Thành phần chủ yếu
của sứa là nớc vì vậy
chúng dễ nổi trên mặt
nớc
Một số loài sứa có thể
ăn đợc.
Sứa phát

Sứa biển sâu


Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang

I- Sứa
Có một số loài sứa
không có lỗ miệng mà
đợc thay thế bằng vô số
những lỗ rây nhỏ nằm
trên bộ tay sa đồ sộ, có
hình rễ cây. Khi dù co
bóp, nớc hút qua những
Nhờ
tay sứa dày đặc,
lỗ này.
tế bào tự vệ có tuyến
độc nên sứa có thể tấn
công cả những con
mồi lớn: tôm, cá, cá
nhỏ

Sứa có tua dài


Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
ở một số loài sứa
có hai vòng thần
kinh( trên và dới dù)
liên hệ chặt chẽ với
một số cơ quan
cảm giác đặc biệt
gọi là thể bên giúp
sứa nhận biết đợc
Sứa phát
sáng tối, độ nông
sángđợc các hạ âm
Sứa còn có khả năng nghe
sâu..
lan truyền từ xa do các cơn bÃo sinh ra mà tai
ngời không nghe thấy đợc. Nhờ khả năng đó
sứa biết trớc đợc bÃo biển để tránh xa bờ ẩn dới
lớp đất sâu. Sứa đợc gọi là chiếc phao báo bÃo.


Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang

ISứa
- Cơ thể hình dù, có tầng keo
dày giúp nổi trên mặt nớc
- Khoang tiêu hoá hẹp thông với lỗ
miệng ở phía dới

- Sống bơi lội di chuyển nhờ co
bóp dù.

II- Hải quỳ


Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
Quan sát hình một số hải
quỳ

? Nhận xét về hình dạng, màu sắc
của
Trảhải
Lời:quỳ?
Hải quỳ cơ thể hình trụ, có màu


Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
Miện
g

Tua
miệng

? Nêu cấu tạo của hải
quỳ?
Trả Lời: Hải quỳ có
cơ thể hình trụ,
kích thớc khoảng từ
2 cm đến 5cm, có

nhiều tua miệng
xếp đối xứng, có
thân và đế bám.

Thân
Đế
bám

Hải quỳ


Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
Miện
g

? Tại sao hải quỳ đợc
xếp vào ngành ruột
khoang?
Trả Lời: Hải quỳ có
cơ thể đối xứng toả
tròn, trên thân có tế
bào gai để tự vệ và
bắt mồi, lỗ miệng có
tua miệng xung
quanh.

Tua
miệng

Thân

Đế
bám

Hải quỳ


Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
Hải quỳ di
chuyển bằng
cách nào?
Trả Lời: Hải
quỳ có đế
bám, bám
vào bờ đá
hoặc sống
bám trên các
sinh vật
khác.

Hải quỳ sống cộng sinh với
tôm ở nhờ


Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang

Hải quỳ di
chuyển nhờ
tôm ở nhờ và
xua đuổi kẻ
thù, giúp loài

tôm nhút nhát
này tồn tại. Cả
hai bên đều có
Hải quỳ sống cộng sinh với
lợi.
tôm ở nhờ
Đây là kiểu cộng sinh điển hình trong thế
giới ®éng vËt.


Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang

I- Sứa
II- Hải quỳ
- Cơ thể hình trụ, có nhiều tua
miệng xếp đối xứng
- Có đế bám, sống bám vào bờ đá

III- San hô


Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang

San hô hình
sao

San hô mặt
trời
San hô

Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang

San hô lông
chim
San hô sừng h
ơu
San hô


Quan sát hình, thảo luận nhóm hoàn thành bản
sau.

Đặc
Kiểu tổ
chức cơ thể

Lối sống

Dinh dỡng

điể
m
Đại
diện

+
Đơn
độc

Tập
+
đoà

+
Bơi
lội

Sốn
+
g

Tự d
ỡng

+
+d
Dị
ỡng

Các cá
thể liên
thông với
nhau

+
+
Khôn
Có
g

Quan sát
hình
? Trình bày đặc
điểm cấu tạo của
san
hô?
Trả lời: San hô có

Cá thể của tập
Lỗ miệngTua miệng
đoàn

hình trụ, đầu
trên có lỗ miệng
và các tua miệng
xung quanh, phần
dới gắn vào bộ
phận hình chén
bằng đá vôi do
cơ thể tiết ra.
Cấu tạo một nhánh tập
đoàn san hô


Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
Dùng xilanh bơm mực tím vào 1 lỗ nhỏ trên
đoạn xơng san hô ta thấy sự liên thông giữa
các cá thể trong tập đoàn san hô.

Nhờ có khoang tiêu hoá thông với nhau nên
cá thể này kiếm đợc thức ăn nuôi cá thể kia