Lý thuyết và bài tập Hóa học lớp 12

TRƯỜNG THPT ĐÀO SƠN TÂY
TỔ HÓA HỌC

Lý thuyết & Bài tập

KHTN

Họ và tên : ………………………………………………………………………………..…..
Lớp: …………..…..

Tài liệu lưu hành nội bộ
Tháng 9/2022


MỤC LỤC
A. LÝ THUYẾT ..................................................................................................................................................... 1
Chương 1: ESTE – LIPIT ....................................................................................................................................... 1
BÀI: ESTE ......................................................................................................................................................... 1
BÀI : LIPIT ........................................................................................................................................................ 3
Chương 2: CACBOHIDRAT ................................................................................................................................. 5
Chương 3: AMIN, AMINO AXIT, PROTEIN ....................................................................................................... 8
BÀI: AMIN ........................................................................................................................................................ 8
BÀI: AMINOAXIT .......................................................................................................................................... 10
BÀI : PEPTIT VÀ PROTEIN .......................................................................................................................... 12
Chương 4: POLIME VÀ VẬT LIỆU POLIME .................................................................................................... 14
Chương 5: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI................................................................................................................... 21
BÀI : VỊ TRÍ KIM LOẠI TRONG BẢNG HỆ THỚNG T̀N HỒN CẤU TẠO CỦA KIM LOẠI ......... 21
BÀI : TÍNH CHẤT CỦA KIM LOẠI – DÃY ĐIỆN HÓA CỦA KIM LOẠI ................................................ 22
BÀI : SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI ...................................................................................................................... 25
BÀI: ĐIỀU CHẾ KIM LOẠI ........................................................................................................................... 27
Chương 6: KIM LOẠI KIỀM – KIỀM THỔ - NHÔM ........................................................................................ 29

BÀI: KIM LOẠI KIỀM ................................................................................................................................... 29
BÀI: HỢP CHẤT KIM LOẠI KIỀM ............................................................................................................... 30
BÀI: KIM LOẠI KIỀM THỔ .......................................................................................................................... 31
BÀI: HỢP CHẤT KIM LOẠI KIỀM THỔ...................................................................................................... 32
BÀI: NHÔM ..................................................................................................................................................... 34
BÀI: HỢP CHẤT CỦA NHÔM....................................................................................................................... 36
Chương 7: SẮT – CROM – ĐỒNG ..................................................................................................................... 37
BÀI: SẮT ......................................................................................................................................................... 37
BÀI: HỢP CHẤT SẮT..................................................................................................................................... 38
BÀI: HỢP KIM CỦA SẮT .............................................................................................................................. 40
BÀI: CROM ..................................................................................................................................................... 41
BÀI: HỢP CHẤT CỦA CROM ....................................................................................................................... 41
BÀI: ĐỒNG VÀ HỢP CHẤT .......................................................................................................................... 42
Chương 8: PHÂN BIỆT MỘT SỐ CHẤT VÔ CƠ .............................................................................................. 43
Chương 9: HÓA HỌC VỚI CÁC VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI - MÔI TRƯỜNG .................. 44
B. BÀI TẬP .......................................................................................................................................................... 45
CHƯƠNG 1: ESTE – LIPIT ................................................................................................................................ 45
CHƯƠNG 2: CACBOHIDRAT ........................................................................................................................... 55
CHƯƠNG 3: AMIN – AMINOAXIT – PROTEIN ............................................................................................. 65
CHƯƠNG 4: POLIME ......................................................................................................................................... 74
CHƯƠNG 5: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI .............................................................................................................. 78
CHƯƠNG 6: KIM LOẠI KIỀM – KIỀM THỔ - NHÔM.................................................................................... 89
CHƯƠNG 7: SẮT – CROM – ĐỒNG ................................................................................................................. 99
CHƯƠNG 8: PHÂN BIỆT MỘT SỐ CHẤT VÔ CƠ ........................................................................................ 108
CHƯƠNG 9: HÓA HỌC VỚI MÔI TRƯỜNG ................................................................................................. 109


A. LÝ THUYẾT
Chương 1: ESTE – LIPIT

BÀI: ESTE
I– KHÁI NIỆM, DANH PHÁP:
1. Khái niệm:
Xét phản ứng:
0

H2 SO 4 đặc, t
⎯⎯⎯⎯⎯
→ ..........................................
CH3COOH + C2 H5OH ⎯⎯⎯⎯
⎯
0

H2 SO4 đặc, t
⎯⎯⎯⎯⎯
→ ...................................................................
CH3COOH+HO-CH2CH2CH(CH3 )CH3 ⎯⎯⎯⎯
⎯

Khái niệm:………………………………………………………………………………………………………
2. Cấu tạo:
- CTCT của este đơn chức: RCOOR’
R: ……………………………………………………….
R’: ………………………………………………………
- CTTQ este no đơn chức, mạch hở: ………………………………………..
2. Danh pháp: Tên RCOOR’ = Tên R’ + tên RCOO.
VD: CH3COOC2H5: ……………………………………………..
HCOOCH3: ………………………………………………….
CH2 = C(CH3)- COOCH3: ………………………………….
II - TÍNH CHẤT VẬT LÍ

- Các este là chất ……………hoặc………… ở điều kiện thường, ………………….. trong nước.
- t0s, độ tan ( M): ............................>................... > este
- Các este có mùi ……………………………
III - TÍNH CHẤT HĨA HỌC
* Este bị thủy phân trong mơi trường axit hoặc kiềm.
a) Phản ứng thủy phân trong môi trường axit: là phản ứng ………………………….., thông thường
tạo ra ……………………………….và ……………………………… tương ứng
H 2 SO4 d
⎯⎯⎯→
RCOO–R’ + H2O ⎯⎯⎯
.......................................................................
t0

Ví dụ:
H 2 SO4 d
⎯⎯⎯→
CH3COOC2H5 + H2O ⎯⎯⎯
.......................................................................
t0

b) Phản ứng thủy phân trong môi trường kiềm (cịn gọi là phản ứng xà phịng hóa): là phản ứng
...................................., thông thường tạo ra ............................. và ....................................tương ứng.
0

t
→ ...................................................
RCOO–R’ + NaOH ⎯⎯

Ví dụ:

THPT Đào Sơn Tây

Bài học Hóa 12 - KHTN
0

t
CH3COOC2H5 + NaOH ⎯⎯
→ .................................................................

* Ngoài ra tùy vào đặc điểm của gốc hiđrocacbon tạo nên este mà cịn có phản ứng của gốc
hiđrocacbon.
* Lưu ý một số trường hợp đặc biệt của phản ứng thuỷ phân este
Dạng cấu tạo este
VD
o

R-COO-CH=CH-R’

t
CH3 COOCH = CH2 + KOH ⎯⎯
→ CH3COOK + CH3CHO

R-COO-C6H5

t
HCOOC6 H5 + 2KOH ⎯⎯
→ HCOOK + C6 H5OK + H2 O

o

c) Phản ứng ở gốc hidrocacbon
Phản ứng cộng:
Ni, t
→ ………………………….
- Cộng H2 ⎯⎯⎯
0

Ni, t
→ ………………………………………………………….
CH3COOCH =CH2 + H2 ⎯⎯⎯
0

- Cộng dd Br2 (t0 thường): có hiện tượng ………………………………………….
CH3COOCH =CH2 + Br2 → …………………………………………………………
Phản ứng trùng hợp
xt ,t
CH2=C(CH3)COOCH3 ⎯⎯⎯
→ ……………………………………………………….................
p
0

……………………………..……………………………………………
Phản ứng tráng gương: xảy ra ở các este fomat ..................... khi phản ứng với dung dịch AgNO3/NH3
d. Phản ứng cháy:

 Este no, đơn chức mạch hở:
t0
................ + (...............)O2 ⎯⎯→
.................+ .......................... .

VD: ……………………………→…………………………………………..

TQ:

Nhận xét: ……………………………………..………
IV - ĐIỀU CHẾ
* Thơng thường đun nóng axit cacboxylic với ancol, có xúc tác H2SO4 đặc.
H2 SO4 đặc, t0

'
⎯⎯⎯⎯⎯
→ RCOOR' +H O
RCOOH+ROH
⎯⎯⎯⎯
⎯
2
0

H2 SO4 đặc, t
⎯⎯⎯⎯⎯
→ ..........................................
⎯
Ví dụ: CH3COOH + C2 H5OH ⎯⎯⎯⎯

=> Vai trị của H2SO4 đặc: ....................................................................................................................
* Ngồi ra este có thể điều chế bằng một số cách khác (giảm tải).
V- ỨNG DỤNG
- Dùng làm dung môi tách, chiết hợp chất hữu cơ.
- Sản xuất chất dẻo.
- Chất tạo mùi hương trong công nghiệp thực phẩm,…

2


THPT Đào Sơn Tây

Bài học Hóa 12 - KHTN

BÀI : LIPIT
I – KHÁI NIỆM
- Lipit
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
-Lipit (este phức tạp) bao gồm: ..............................................................................................................
II – CHẤT BÉO
1. Khái niệm
- Chất béo là ............................................................., gọi chung là .............................hay là
.....................
- Axit béo là
................................................................................................................................................. Thường
gặp các axit béo sau :
+ axit panmitic: ............................................(axit béo no)
+ axit stearic: …………….……………… (axit béo no)
+ axit oleic:………………………………(axit béo không no, có 1 C=C)
- Cơng thức chung của chất béo:

R1COO CH2
R2COO CH

CH2 OCOR1

hay CH OCOR2

R3COO CH2

CH2 OCOR3

* R1, R2, R3: gốc hiđrocacbon của axit béo (có thể giống nhau hoặc khác nhau).
* Nếu R1, R2, R3 giống nhau (R)
=>..............................................................hoặc.......................................
Ví dụ:
Tripanmitin (tripanmitoylglixerol):.............................................................................
Tristearin (tristearoylglixerol) .....................................................................................
Triolein (trioleoylglixerol)..........................................................................................
2. Tính chất vật lí
- Trạng thái:
+ Chất lỏng (dầu thực vật) là chất béo của axit béo ....................................
+ Chất rắn (mỡ động vật) là chất béo của axit béo ....................................
- Nhẹ hơn nước và không tan trong nước.
3. Tính chất hố học
Chất béo là trieste => chất béo có TCHH giống este.
a. Phản ứng thuỷ phân trong môi trường axit: là phản ứng ..........................................
3


THPT Đào Sơn Tây

Bài học Hóa 12 - KHTN
+

t ,H

⎯⎯⎯
→ ...........................................................................................
(C17H35CHOO)3C3H5 + ......H2O ⎯⎯
⎯
0

Tristearin
b. Phản ứng xà phịng hố (thủy phân môi trường kiềm) : là phản ứng……………………
t
(C17H35CHOO)3C3H5 + ……NaOH ⎯⎯
→ ……………………………………………………
0

tristearin
* Natri stearat dùng làm xà phòng nên gọi là phản ứng ...............................................
c. Phản ứng cộng H2: (chất béo lỏng → chất béo rắn)
Ni , t
(C17H33COO)3C3H5 + ........H2 ⎯⎯⎯
→ .........................................................
0

Triolein (lỏng)

........................................................

Dầu mỡ động thực vật để lâu thường có mùi khó chịu, ta gọi đó là hiện tượng ơi mỡ. Nguyên
nhân chủ yếu là sự oxi hóa liên kết đơi bởi O2, khơng khí, hơi nước và xúc tác men, biến lipit thành
peoxit, sau đó peoxit phân hủy tạo thành những anđehit và xeton có mùi và độc hại.
4. Ứng dụng
- Là thức ăn quan trọng của con người.

- Là nguyên liệu để sản xuất xà phòng và glixerol.
- Là nguyên liệu để sản xuất thực phẩm khác như mì sợi, đồ hộp,..

4


THPT Đào Sơn Tây

Bài học Hóa 12 - KHTN

Chương 2: CACBOHIDRAT
Cacbohiđrat (gluxit hay saccarit) :
………………………………………………………………………………………………………và
thường có cơng thức chung là …………………………………… Phân làm 3 loại:
- Monosaccarit: ……………………………………………………………………………..
- Đisaccarit: ………………………………………………………………………..…….….
- Polisaccarit: ……………………………………………………………………………..…
Phần 1. GLUCOZƠ
I-TÍNH CHẤT VẬT LÍ VÀ TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN
- Glucozơ là chất ……., ………. màu, ………….. trong nước, có vị …….. (khơng …… bằng đường
mía).
- Glucozơ có trong hầu hết các bộ phận của cây : lá, hoa, rễ, quả,..., có trong cơ thể người và động vật
(trong máu người glucozơ chiếm ……….%)
II- CẤU TẠO PHÂN TỬ :
- CTPT : ……………………………….
- Xác định cấu tạo mạch hở glucozơ dựa trên 4 thí nghiệm sau:
1) ……………………………………………………………………………………
2) …………………………………………………………………………………….
3) . ……………………………………………………………………………………
4) …………………………………………………………………………………….

➔ Cấu tạo mạch hở glucozơ: ………………………………………………………………….
* Trong thực tế glucozơ tồn tại chủ yếu ở 2 dạng mạch ………………………………………………….
III- TÍNH CHẤT HĨA HỌC
1/ Có tính chất giống glixerol (poliancol):
- Phản ứng với …………………….. ở t0 thường tạo dung dịch………….. ……………………...
C6H12O6 + Cu(OH)2 → .............................................................................................................
- Tạo este có 5 gốc axit axetic khi phản ứng với anhiđrit axetic.
2/ Có tính chất giống anđehit:
a/ phản ứng tráng bạc: (với dd AgNO3 trong NH3)
.....................................................................................................................................................................
Lưu ý: 1 C6H12O6 ⎯⎯
→ …. Ag
b) Khử glucozơ bằng H2→ sobitol
…………………………………………………………………………………………………………….
.
5


THPT Đào Sơn Tây

Bài học Hóa 12 - KHTN

3/ phản ứng lên men rượu
enzim
C6H12O6 ⎯⎯⎯
→ ……………………………………………………………………………..

IV- ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG:
- Điều chế: thuỷ phân tinh bột hoặc xenlulozơ
……………………………………………………………………………………………………

- Ứng dụng: Làm thuốc tăng lực (huyết thanh), thức ăn, tráng ruột phích,...
V- FRUCTOZƠ (C6H12O6)
1. Cấu tạo: là đồng phân của………………….. (glucozơ có nhóm anđehit, fructozơ có nhóm
xeton).
CTCT:………………………………………………………………………………………………..
2.Tính chất vật lí: Là chất kết tinh, khơng màu, có vị ngọt hơn đường mía, trong mật ong có 40%.
3. Tính chất hóa học : tương tự glucozơ
- Tác dụng Cu(OH)2 cho dung dịch xanh lam.
- Phản ứng cộng H2.
- Phản ứng tráng gương: Do .............................................................................................
......................................................................................................................
- Khác với glucozơ: fructozơ không phản ứng với .............................................................
Phần 2. SACCAROZƠ, TINH BỘT VÀ XENLULOZƠ
I – SACCAROZƠ: CTPT:......................................... (M=................)
- Có nhiều nhất trong cây................., củ ..................................... và hoa ...........................
1. Tính chất vật lí :
- Chất rắn, có vị ngọt, dễ tan trong nước.
2. Cấu trúc phân tử :
- Saccarozơ là ............................ gồm :.................................... và ........................... liên kết với nhau
qua ngun tử ..........................
- Khơng có nhóm......................., có các nhóm .................................
3. Tính chất hóa học
* Khơng có phản ứng................................., tạo dung dịch ..............................................., bị
.......................
a) Phản ứng với Cu(OH)2: tạo dung dịch ......................................
2C12H22O11+Cu(OH)2 ⎯⎯
→ ................................................................................................................
b) Phản ứng thủy phân: tạo ..................................................
* Bình thường saccarozơ khơng phản ứng tráng gương nhưng sau khi bị thủy phân thì tạo sản phẩm có
tráng gương.

6


THPT Đào Sơn Tây

Bài học Hóa 12 - KHTN
+

0

H ,t
C12H22O11+H2O ⎯⎯⎯
→ ......................................................

saccarozơ
4. Ứng dụng: làm thực phẩm, pha chế .................... ,...
II – TINH BỘT: ............................ (M =.................)
1. Tính chất vật lí:
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
2. Cấu trúc phân tử:
Tinh bột là .................................. cấu tạo từ nhiều ....................................................., ở hai dạng cấu trúc:
+Amilozơ : chỉ có liên kết ..................................; mạch ............................. ..............................
+Amilopectin: ngồi liên kết .................................... cịn có liên kết ...........................; mạch
.....................
* Trong cây xanh tinh bột được tạo thành từ q trình .......................................
..........................................................................................................................................
3. Tính chất hóa học:
a) Phản ứng thủy phân: tạo .......................................................

...........................................................................................................................................
b) Phản ứng màu với iot: tạo hợp chất màu.................................với I2
=> Iot là thuốc thử đặc trưng để nhận biết tinh bột và ngược lại.
để nguội
t
⎯
→ xuất
→ mất ................................... ⎯⎯⎯
→ hợp chất màu................................. ⎯⎯
Tinh bột + I2 ⎯⎯
0

hiện lại màu........................................
Giải thích: Do cấu tạo mạch ở dạng
....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
...4. Ứng dụng:
- Chất dinh dưỡng cơ bản của người và động vật.
- Sản xuất bánh kẹo,...
III – XELULOZƠ: .......................................................... (M =........................)
1. Tính chất vật lí, trạng thái tự nhiên:
*TCVL: ................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
* Trong tự nhiên: có nhiều trong .........................................................................................................
2. Cấu trúc phân tử:
- Xenlulozơ là ..................................: cấu tạo từ nhiều ......................................, mạch ...........................

7

THPT Đào Sơn Tây
Bài học Hóa 12 - KHTN
- Mỗi mắt xích (mỗi gốc C6H10O5) chứa 3 nhóm OH nên có thể viết cơng thức xenlulozơ:
.......................................................................
3. Tính chất hóa học
a) Phản ứng thủy phân: tạo ............................................
....................................................................................................................................
b) Phản ứng với axit HNO3: este hóa (xảy ra ở 3 nhóm OH).
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
4. Ứng dụng:
- Dùng trực tiếp hoặc chế biến thành ...........
- Sản xuất tơ nhân tạo: tơ ............., tơ axetat,...

Chương 3: AMIN, AMINO AXIT, PROTEIN
BÀI: AMIN
I. KHÁI NIỆM, PHÂN LOẠI VÀ DANH PHÁP
1. Khái niệm, phân loại:
a) Khái niệm:
………………………………………………………………………………………………..
TD:
NH3

CH3NH2

Amoniac

metylamin

CH3-NH-CH3
đimetylamin

C6H5NH2
phenylamin (anilin)

* Đồng phân amin: đồng phân mạch cacbon, vị trí nhóm chức, bậc amin.
TD: C4H11N có các đồng phân sau:
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………

8


THPT Đào Sơn Tây
Bài học Hóa 12 - KHTN
…………………………………………………………………………………………………………….
b. Phân loại amin: theo 2 cách
- Theo gốc hiđrocacbon: Amin ...............................như ..........................................................................,
và amin .................................... như ............................................................................
- Theo bậc amin: amin bậc ................, amin bậc ................., amin bậc .........................
*Bậc amin = số ................................................ liên kết với .................................
VD: ..........................................................................................................................................

2. Danh pháp.
a. Tên gốc-chức: Tên gốc hiđrocacbon + amin.
VD: CH3NH2: ......................................... ; CH3CH2NH2: .............................
b. Tên thay thế: N-tên gốc R’, N-tên gốc R’’+ tên hiđrocacbon no R (có số C cao nhất) + amin.

R N

R'

R''
* Nếu R’ và R’’ là H thì bỏ qua chúng.
CTCT

Bậc

Tên gốc chức

Tên thay thế

Tên thường

CH3NH2
(CH3)2NH
(CH3)3N
C2H5NH2
CH3CH2CH2NH2
CH3CH(NH2)CH3
C6H5NH2

Anilin

C6H5 -NH-CH3

N-metylanilin

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
- Các amin có phân tử khối nhỏ như
...........................................................................................................là những chất .........., mùi ........., tan
.........................................................
- Các amin có phân tử khối lớn hơn là chất ..................hoặc ..........................., ít tan trong nước.
- Các amin đều ...............................
III. CẤU TẠO PHÂN TỬ VÀ TÍNH CHẤT HĨA HỌC
1. Cấu tạo phân tử.
Trong phân tử amin: Ngun tử N có 5 e lớp ngồi cùng, 3 trong số đó tạo ra 3 liên kết cộng hóa
trị, cịn một cặp e chưa liên kết biểu diễn bằng 2 dấu chấm. Cặp e này có thể tạo ra liên kết cho nhận
(giống NH3) do đó các amin có tính bazơ.
9


THPT Đào Sơn Tây

Bài học Hóa 12 - KHTN

R1
R2
R3

N

R1

R2
R3

H+

+

+

NH

2. Tính chất hóa học.
a. Tính bazơ.
- Tất cả các amin đều có ......................., nhưng chỉ có một số amin
.......................................................................... thì làm xanh quỳ tím hoặc làm phenolphtalein hóa
hồng, có lực bazơ mạnh hơn NH3 nhờ ảnh hưởng của nhóm ........................
- Anilin có tính bazơ nhưng khơng làm ...................................., cũng khơng
............................................ vì lực bazơ của nó rất yếu và yếu hơn NH3. Nhưng tác dụng với axit HCl

................................................................................................................................................................
Kết luận: So sánh lực bazơ: (C6H5)2NH < C6H5NH2 < NH3 < CH3NH2 < C2H5NH2< (CH3)2NH
amin thơm
ankyl amin
b. Phản ứng thế nhân thơm của anilin: tạo kết tủa trắng (nhận biết anilin).

NH2

NH2
+

HO
3Br2 2

Br

Br
+

3 HBr

Br
(2,4,6-tribromanilin) trắng
Hoặc viết gọn hơn:..............................................................................................................................

BÀI: AMINOAXIT
I. KHÁI NIỆM
1. Khái niệm
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Thí dụ:
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
2. Danh pháp
a)Tên thay thế : Vị trí nhóm NH2 theo thứ tự 2,3,4,5,6….
Tên aminoaxit = Axit+vị trí nhóm NH2+ amino +(vị trí mạch nhánh + tên nhánh) + tên axit (thay
thế).
10


THPT Đào Sơn Tây

Bài học Hóa 12 - KHTN
b)Tên bán hệ thống: Dùng chữ cái Hi lạp chỉ vị trí nhóm NH2.Theo thứ tự:  ,  ,  , ,  ,
c) Tên thường:
Công thức

Tên thay thế

Tên bán hệ thống

Tên thường

Kí hiệu

M

II-CẤU TẠO PHÂN TỬ VÀ TÍNH CHẤT HĨA HỌC
1. Cấu tạo phân tử: amino axit tồn tại dưới dạng ................................
……………………………………………………………………………..
Dạng phân tử

dạng ion lưỡng cực

* Amino axit là những chất…………, tan trong ……….. và nhiệt độ ……………………

2. Tính chất hóa học: tính lưỡng tính, tính chất mỗi nhóm chức, trùng ngưng.
a) Tính lưỡng tính: vừa tác dụng với ………………….., vừa tác dụng với …………………….
- Tác dụng với axit vơ cơ mạnh (tính chất nhóm …………………..)
Thí dụ:…………………………………………………………………………………….
- Tác dụng với bazơ mạnh (tính chất nhóm…………………….)
Thí dụ:…………………………………………………………………………………….

b) Tính axit – bazơ của dung dịch amino axit: R(NH2)x(COOH)y
+ Nếu x = y: dd khơng làm đổi màu quỳ tím.
+ Nếu x < y : dd làm quỳ tím hố đỏ.
+ Nếu x > y : dd làm quỳ tím hố xanh.
- Dd Gly, Ala, Val (có..... nhóm COOH và có.......nhóm NH2) ==> ................................ màu quỳ tím.
- Axit glutamic (có...... nhóm COOH và có......... nhóm NH2) ==> làm quỳ tím ................................
- Dd Lysin (có....... nhóm COOH và có..... nhóm NH2) ==> làm quỳ tím ..........................................
c) Phản ứng của nhóm COOH: phản ứng este hoá:
11


THPT Đào Sơn Tây
Bài học Hóa 12 - KHTN
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
d) Phản ứng trùng ngưng: các  và  - amino axit tham gia phản ứng trùng tạo polime thuộc loại
poliamit.
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
III – ỨNG DỤNG
- Hầu hết các amino axit thiên nhiên đều là .......................................... là những hợp chất cơ sở tạo
protein của cơ thể sống.
- Muối ......................................................... dùng làm gia vị thức ăn (bột ngọt hay mì chính), ...làm
thuốc.
- Axit 6 –aminohexanoic (axit ε-aminocaproic) sản xuất tơ nilon-6 và 7-aminoheptanoic
(aminoenatoic) sản xuất tơ nilon -7,....

BÀI : PEPTIT VÀ PROTEIN
I. KHÁI NIỆM
1. Khái niệm
- Peptit là loại hợp chất chứa từ…… đến …….. gốc ………………….. liên kết với nhau bởi các liên
kết peptit.
- Liên kết peptit là liên kết …………………….. giữa ………………………………..
Thí dụ:
liên kết peptit
...

NH CH
R1

C

N

CH

C

O

H

R2

O

...

- Amino axit đầu N cịn nhóm………………., amino axit đầu C cịn nhóm…………………….
Thí dụ:

H2N CH2CO NH
amino axit
đầu N

CH COOH
CH3

amino axit đầu C

- Phân loại peptit: n = 2 → 50 (n: số gốc  -amino axit )

12


THPT Đào Sơn Tây
Bài học Hóa 12 - KHTN
+ n=2 → 10: oligopeptit (có 2,3,4,… gốc  -amino axit gọi là đi-, tri-, tetrapeptit,…)
+ n = 11 → 50: polipeptit
* Để tạo thành peptit các  -amino axit liên kết với nhau theo một trật tự nhất định và cấu tạo được biểu
diễn dưới dạng kí hiệu của chúng.
Thí dụ: từ alanin (Ala) và glyxin (Gly) tạo thành các đipeptit sau: ..............................................................
2. Tính chất hóa học: phản ứng thủy phân và phản ứng màu biure.
a) Phản ứng thủy phân: tạo các  -amino axit nhờ xúc tác axit hoặc kiềm hoặc enzim.
Xét n –peptit chứa 1 nhóm NH2 và 1 nhóm COOH
- Thủy phân trong mơi trường trung tính (H2O) => tạo các  -amino axit

→ ........................................+..............................................
H2N-CH2CONHCH(CH3)COOH + H2O ⎯⎯
→ ……………+………………………
Viết gọn: .............................. + H2O ⎯⎯
→ các  -amino axit
Tổng quát: n-peptit + (n -1) H2O ⎯⎯
-Thủy phân trong môi trường kiềm: => tạo muối của  -amino axit.

→
H2N-CH2CONHCH(CH3)COOH +….NaOH ⎯⎯
.........................................+.....................................+.................

→ …………….. + ……………….. + ……………
Viết gọn: ............... + ........NaOH ⎯⎯
→ muối + H2O
Tổng quát: n-peptit + nNaOH ⎯⎯
- Thủy phân trong môi trường axit: => tạo muối của  -amino axit.

→
H2NCH2CONHCH(CH3)COOH+ H2O +.....HCl ⎯⎯
................................................+...........................................

→ ………………………. + ……………………..
Viết gọn: .............. +......HCl +H2O ⎯⎯
→ muối
Tổng quát: n-peptit + nHCl +(n-1) H2O ⎯⎯
* Nếu thủy phân khơng hồn tồn tạo thành các peptit ngắn hơn.
b) Phản ứng màu biure:
−

OH
Dd peptit (từ tri peptit trở đi) +Cu(OH)2 ⎯⎯⎯
→ phức chất có màu …………………….

II – PROTEIN
1. Khái niệm: ……………………………………………………………………………………………
Phân làm 2 loại:
- Protein đơn giản: protein chỉ tạo nên …………………………………………
Vd: ………………………………………………………………………………………………..
13


THPT Đào Sơn Tây
- Protein phức tạp: protein đơn giản + “phi protein”.

Bài học Hóa 12 - KHTN

2. Cấu tạo phân tử: Tương tự peptit nhưng có số gốc  -amino axit lớn hơn 50 (n>50)
3. Tính chất:
a) Tính chất vật lí:
- Nhiều protein ……………trong nước tạo ………………………….
- Protein bị đơng tụ khi: ………………………………………………………………………………….
b) Tính chất hóa học:
- Phản ứng thủy phân: tạo các …………………………
- Phản ứng ……………………. với Cu(OH)2/OH- cho sản phẩm có ……………………..
4. Vai trị của protein đối với sự sống:
- Protein là cơ sở của sự sống, có protein mới có sự sống.
- Thành phần chính trong thức ăn là protein.

Chương 4: POLIME VÀ VẬT LIỆU POLIME

A. ĐẠI CƯƠNG POLIME :
1. Khái niệm
- Polime là
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
Thí dụ :
0 ,xt,p
n CH2=CH2 t

CH2 CH2 n

- n: Hệ số polime hóa (hệ số trùng hợp) hay độ polime hóa.
- Monome: là các phân tử tạo nên từng mắt xích của polime.
2. Danh pháp
+ Tên của polime = Poli + tên monome tương ứng.
Vd:

CH2 CH2

n

: polietilen

+ Nếu tên monome gồm 2 từ trở lên hoặc polime tạo bởi từ hai monome thì tên monome phải để trong
ngoặc đơn.
Vd:

CH2 CHCl

n

: poli(vinylclorua)

+ Một số polime có tên riêng (tên thơng thường)
Vd:
14


THPT Đào Sơn Tây

CF2

CF2

Bài học Hóa 12 - KHTN

n

: teflon

3. Phân loại
- Theo nguồn gốc: có 3 loại:
+ Polime …………………: có sẵn trong …………………… như: ………………………
+ Polime ………………………: do …………………… như: …………………………..
+ Polime……………………….: polime …………………… được chế biến một phần như: …………….
- Theo cách tổng hợp: có 2 loại:
+ polime ……………………. như: ……………………………………
+ polime …………………… như: ………………………………….
II- CẤU TRÚC : có 3 dạng
+ Mạch …………………………… như: ……………………………………………

+ Mạch …………………………. .…như: ………………………………………….
+ Mạch ………………………………..như:………………………………………..
III- TÍNH CHẤT VẬT LÍ
Poloime là những chất rắn, khơng bay hơi; khơng có nhiệt độ nóng chảy cố định; khó hồ tan; nhiều
chất cách điện, cách nhiệt…; một số có tính dẻo, đàn hồi…
IV- ĐIỀU CHẾ
Có thể điều chế polime bằng phản ứng trùng hợp hoặc trùng ngưng.
1. Phản ứng trùng hợp
-Trùng hợp ………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………
- Điều kiện cần về cấu tạo của monome tham gia phản ứng trùng hợp là trong phân tử phải có
………………………. hoặc là …………………………………………
n CH2

CH

to, P, xt

CH2

Cl

vinyl clorua

n CH2

CH
Cl

n

poli(vinyl clorua) (PVC)

CH2 CH2 C O t 0
,xt

CH2 CH2 NH
caprolactam

NH CH2

5

CO n

capron

2. Phản ứng trùng ngưng
- Trùng ngưng
………………………………………………………………………………………………

15


THPT Đào Sơn Tây
Bài học Hóa 12 - KHTN
……………………………………………………………………………………………………………
- Điều kiện cần để có phản ứng trùng ngưng : Các monome tham gia phản ứng trùng ngưng phải có
………………………………………………………………………….để tạo được liên kết với nhau.
….HOOCC6H4COOH + …HOCH2CH2OH ⎯⎯

→ ………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………….
V - ỨNG DỤNG: Có nhiều ứng dụng phục vụ trong đời sống và sản xuất.
B. VẬT LIỆU POLIME
I – CHẤT DẺO
1. Khái niệm về chất dẻo và vật liệu compozit
- Chất dẻo là ……………………………………………………………………………………………..
- Vật liệu compozit là
………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
* Thành phần của vật liệu compozit gồm ………………………….. và các ……………….……………
=>Các chất nền có thể là nhựa nhiệt dẻo hay nhựa nhiệt rắn. Chất độn có thể là sợi (bơng, đay, poliamit,
amiăng,…) hoặc bột (silicat, bột nhẹ (CaCO3), bột tan (3MgO.4SiO2.2H2O),…
2. Một số polime dùng làm chất dẻo
a) Polietilen (PE)
PT điều chế: ………………………………………………………………………
PE là chất dẻo mềm, nóng chảy ở nhiệt độ trên 1100C, có tính “trơ tương đối” của ankan mạch khơng
phân nhánh, được dùng làm màng mỏng, vật liệu điện, bình chứa,…
b) Poli(vinyl clorua) hay PVC
PT điều chế: ……………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………..
PVC là chất rắn vơ định hình, cách điện tốt, bền với axit, được dùng làm vật liệu cách điện, ống dẫn
nước, vải che mưa.
c) Poli(metyl metacrylat) hay PMM (Thủy tinh hữu cơ)
PT điều chế: ……………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………...
Poli(metyl metacrylat) là chất rắn trong suốt cho ánh sáng truyền qua tốt (gần 90%) nên được dùng chế
tạo thủy tinh hữu cơ plexiglas.

d) Poli(Phenol-fomanđehit) : PPF
Monome

Tính chất

16

Ứng dụng


THPT Đào Sơn Tây

Bài học Hóa 12 - KHTN

a)Polietilen (PE)

CH2=CH2

b) Poli(vinyl
clorua) hay PVC

CH2=CHCl

c) Poli(metyl
metacrylat) hay
PMM
d) Poli(phenolfomanđehit)

CH2=C(CH3)COOCH3

Chất dẻo mềm, nóng chảy ở
nhiệt độ trên 1100C, có tính “trơ
tương đối”
Chất rắn vơ định hình, cách
điện tốt, bền với axit

Làm màng mỏng, vật
liệu điện, bình chứa

Chất rắn trong suốt cho ánh sáng
truyền qua tốt (gần 90%)

dùng chế tạo thuỷ tinh
hữu cơ plexiglas.

dùng làm vật liệu cách
điện, ống dẫn nước, vải
che mưa, da nhân tạo,,,

C6H5OH, HCHO

II – TƠ
1. Khái niệm
- Tơ là …………………………………………………………………………………………………..
- Trong tơ, những phân tử polime có mạch khơng phân nhánh, sắp xếp song song với nhau.
2. Phân loại
a) Tơ thiên nhiên (sẵn có …..........................…………....) như ……………………..………………….
b) Tơ hố học (chế tạo bằng ……………………………………………..)
- Tơ tổng hợp (chế tạo từ ………………..)
như:…………………………………………………………..

- Tơ bán tổng hợp hay tơ nhân tạo (xuất phát từ ………………………………………… nhưng được
chế biến thêm bằng con ………………………………) như:……………………………………………..
3. Một số loại tơ tổng hợp thường gặp
a) Tơ nilon-6,6
PT điều chế: ……………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………..
- Tính chất: Tơ nilon-6,6 dai, bền, mềm mại, óng mượt, ít thấm nước, giặt mau khơ nhưng kém bền với
nhiệt, với axit và kiềm.
- Ứng dụng: Dệt vải may mặc, vải lót săm lốp xe, dệt bít tất, bện làm dây cáp, dây dù, đan lưới,…
b) Tơ nitron (hay olon)
PT điều chế: ……………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………..
- Tính chất: Dai, bền với nhiệt và giữ nhiệt tốt.
- Ứng dụng: Dệt vải, may quần áo ấm, bện len đan áo rét.
III – CAO SU
1. Khái niệm: Cao su là …………………………………………………………..
2. Phân loại: Có hai loại cao su: Cao su thiên nhiên và cao su tổng hợp.
a) Cao su thiên nhiên
❖ Cấu tạo: Cao su thiên nhiên là polime của ……………………..

17


THPT Đào Sơn Tây

Bài học Hóa 12 - KHTN

CH2 C CH CH2
n
CH3

n~
~ 1.500 - 15.000

❖ Tính chất và ứng dụng
- Cao su thiên nhiên có tính đàn hồi, khơng dẫn điện và nhiệt, khơng thấm khí và nước, khơng tan
trong nước, etanol, axeton,…nhưng tan trong xăng, benzen.
- Cao su thiên nhiên tham gia được phản ứng ………. (H2, HCl, Cl2,…) do trong phân tử có chứa liên
kết đơi. Tác dụng được với lưu huỳnh cho cao su lưu hố có tính đàn hồi, chịu nhiệt, lâu mịn, khó hồ
tan trong các dung môi hơn so với cao su thường.
- Bản chất của q trình lưu hố cao su (đun nóng ở 1500C hỗn hợp cao su và lưu huỳnh với tỉ lệ
khoảng 97:3 về khối lượng) là tạo cầu nối −S−S− giữa các mạch cao su tạo thành mạng lưới.

S

S

S

S
S

S

S
0

S

,t

⎯nS⎯⎯
→

cao su lưu hóa

Cao su thơ

b) Cao su tổng hợp: Là loại vật liệu polime tương tự cao su thiên nhiên, thường được điều chế từ các
ankađien bằng phản ứng trùng hợp.
❖ Cao su buna trùng hợp từ……………………………………………………
PT điều chế: ……………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
Cao su buna có tính đàn hồi và độ bền kém cao su thiên nhiên.
❖ Cao su buna-S đồng trùng hợp từ ..................................................và................................................
PT điều chế: ……………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
❖ Cao su buna-N đồng trùng hợp từ ..................................................và................................................
PT điều chế: ……………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
BẢNG 1 : MỘT SỐ CHẤT DẺO THƯỜNG GẶP
Tên chất dẻo

Phương trình điều chế

Nguồn
gốc
Tổng

hợp

Polietilen (PE)

18

Phân loại
Loại
Cấu trúc
pư
mạch
Trùng Không nhánh
hợp

Ứng dụng
dùng làm màng
mỏng, vật liệu


THPT Đào Sơn Tây

Bài học Hóa 12 - KHTN
điện, bình
chứa,…

Polipropilen
(PP)
Poli (vinyl
clorua ) (PVC)
Poli

(tetrafloetilen)
teflon

Tổng
hợp

Trùng
hợp

Không nhánh

Tổng
hợp

Trùng
hợp

Không nhánh

Tổng
hợp

Trùng
hợp

Không nhánh

Tổng
hợp

Trùng
hợp

Không nhánh

Tổng
hợp

Trùng
ngưng

- novolac,
rezol : thẳng.
- rezit.bakelit
: không gian

Tổng
hợp

Trùng
hợp

Không nhánh

Poli (metyl
metacrylat)

Poli (phenol
fomanđehit)
(PPF)

Polistiren (PS)

vật liệu cách
điện, ống dẫn
nước, vải che
mưa,…
Chảo chống dính

Là chất rắn trong
suốt, có khả năng
cho ánh sáng
truyền qua tốt
(gần 90%) nên
được dùng để chế
tạo thủy tinh hữu
cơ plexiglas.
Nhựa novolac là
chất rắn, dễ nóng
chảy, dễ tan trong
một số dung môi
hữu cơ, dùng để
sản xuất bột ép,
sơn.

BẢNG 2 : MỘT SỐ TƠ THƯỜNG GẶP
Tên tơ

Phản ứng điều chế

Nguồn
gốc
Tự
nhiên

Bông,
len, tơ
tằm
Nilon – 6

Phân loại
Loại
Cấu trúc
pư
mạch
Không
nhánh

Tổng
hợp

Trùng
ngưng

Không
nhánh
(poliamit)

Tơ
capron

Tổng
hợp

Trùng
hợp

Thẳng
(poliamit)

Nilon – 7
(tơ
enang)

Tổng
hợp

Trùng
ngưng

Không
nhánh
(poliamit)

Nilon –
6,6

Tổng
hợp

Đồng
trùng
ngưng

Không
nhánh
(poliamit)

19

Ứng dụng

Tính dai, bền,
mềm mại, óng
mượt, ít thấm
nước, giặt mau
khơ,nhưng kém
bền với nhiệt,
với axit và
kiềm. - dùng để
dệt vải may
mặc, vải lót săm
lốp xe, dệt bít
tất, bện làm dây
cáp, dây dù, đan
lưới,…


THPT Đào Sơn Tây

Bài học Hóa 12 - KHTN

Tơ nitron
(olon)

Tổng
hợp

Trùng
hợp

Khơng
nhánh

Tơ lapsan

Tổng
hợp

Đồng
trùng
ngưng

Khơng
nhánh
(polieste)

Tơ visco

Chế hóa từ xenlulozơ

Tơ axetat

Xenlulozơ + anhiđritaxetic , xt H+

Nhân
tạo
Nhân
tạo

Dai, bền với
nhiệt và giữ
nhiệt tốt, dùng
để dệt vải may
quần áo ấm, bện
thành sợi “len”
đan áo rét.

Không
nhánh
Không
nhánh

BẢNG 3 : MỘT SỐ LOẠI CAO SU THƯỜNG GẶP
Tên cao
su

Phân loại
Nguồn
gốc

tự nhiên

Phản ứng điều chế

Cao
su
thiên
nhiên
Cao
su
buna

Loại pư

Cấu trúc
mạch
Không
nhánh

tổng hợp

trùng
hợp

Không
nhánh

Cao
su
buna - S

tổng hợp

đồng
trùng
hợp

Không
nhánh

Cao
su
buna – N

tổng hợp

đồng
trùng
hợp

Không
nhánh

20


THPT Đào Sơn Tây

Bài học Hóa 12 - KHTN

Chương 5: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI

BÀI : VỊ TRÍ KIM LOẠI TRONG BẢNG HỆ THỐNG TUẦN HOÀN CẤU TẠO
CỦA KIM LOẠI
I – VỊ TRÍ CỦA KIM LOẠI TRONG BẢNG T̀N HỒN
Trong BTH khoảng ………...................../110 nguyên tố và được phân bố như sau:
- Nhóm …….. (trừ hiđro), nhóm …………, nhóm………(trừ bo) và một phần nhóm ………………..
- Tất cả các nguyên tố ………………….
- Họ lantan và actini xếp riêng thành ……………………………………
II – CẤU TẠO CỦA KIM LOẠI
1. Cấu tạo nguyên tử
- Nguyên tử của hầu hết các nguyên tố kim loại đều có ……………………...... ở lớp ngồi cùng.
Thí dụ: Na: ………………

Mg: ………………….

Al: ………..…..

- Trong chu kì, ngun tử của ngun tố kim loại có bán kính nguyên tử …………………………….
và điện tích hạt nhân …………………………………. so với các nguyên tử của nguyên tố phi kim.
Thí dụ:

ĐAĐ 0,93
BK 0,157

1,31
0,136

1,61
0,125

1,90
0,117

2,19
0,110

2,58
0,104

3,16
0,099

2. Cấu tạo tinh thể
- Ở nhiệt độ thường, trừ ……….. ở thể lỏng, còn các kim loại khác ở ……….. và có cấu tạo
…………..
- Trong tinh thể kim loại, ……………….… và …………………… nằm ở những nút của mạng tinh thể.
Các electron ……………liên kết ……… với hạt nhân nên ………………….. nguyên tử và
…………………………..trong mạng tinh thể.
3. Liên kết kim loại
Liên kết kim loại là ………………………………………………………………………………………
.....................................................................................................................................................................
..
21


THPT Đào Sơn Tây

Bài học Hóa 12 - KHTN

BÀI : TÍNH CHẤT CỦA KIM LOẠI – DÃY ĐIỆN HĨA CỦA KIM LOẠI
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
1.Tính chất vật lí chung: Ở điều kiện thường, các kim loại đều ở trạng thái …... (trừ …….....), có
tính………., dẫn ……….., dẫn……….. và có …………………….
a) Tính dẻo
Kim loại có tính dẻo : Au……Ag……Al……Cu……
b) Tính dẫn điện
- Trật tự dẫn điện: Ag …. Cu …. Au …. Al ….. Fe
- Ở nhiệt độ càng cao thì tính dẫn điện của kim loại càng …………do ở nhiệt độ cao, các ion dương
…………………………………………………………………………..
c) Tính dẫn nhiệt
- Các electron trong vùng nhiệt độ cao có ……………….. lớn, chuyển động ……………………… và
- Thường các kim loại dẫn …………………… tốt cũng dẫn ……………..tốt.
d) Ánh kim
Các electron tự do trong tinh thể kim loại phản xạ ………………………………………………………,
do đó kim loại có vẻ sáng lấp lánh gọi là ánh kim.
Kết luận: Tính chất vật lí chung của kim loại gây nên bởi sự có mặt của
…………………………………. trong mạng tinh thể kim loại.
2. Tính chất vật lí riêng:
- Khối lượng riêng: Nhẹ nhất: …………..(0,5g/cm3); Nặng nhất ………… (22,6g/cm3).
- Nhiệt độ nóng chảy: Thấp nhất: ………….(−390C); cao nhất ……………(34100C).
- Tính cứng: Kim loại mềm nhất là …. (dùng dao cắt được) và cứng nhất là … (có thể cắt được kính).
II. TÍNH CHẤT HĨA HỌC :
Trong một chu kì so với phi kim thì kim loại có: BKNT ……, ĐTHN ………. số e hóa trị ít do đó lực
liên kết với hạt nhân tương đối yếu nên chúng dễ tách khỏi nguyên tử.
 Tính chất hố học chung của kim loại là tính khử. M → Mn+ + ne
1. Tác dụng với phi kim
a) Tác dụng với clo, oxi:

b) Tác dụng với lưu huỳnh:

Fe + Cl2→ ............................................

Fe + S→ ............................................

Al + O2→ ............................................

Hg + S→ ............................................

-Lưu ý: Au, Pt, Ag khơng bị oxi hóa.

-Với Hg xảy ra ở nhiệt độ ………….., các kim
loại khác cần ……………….

22


THPT Đào Sơn Tây

Bài học Hóa 12 - KHTN
-Lưu ý: Để xử lý thủy ngân bị đổ ra ngoài người
ta dùng bột ……………………. rắc lên.

2. Tác dụng với dung dịch axit
K

Ba Ca

Na Mg Al

Zn

Fe Ni

Sn

Pb

H2 Cu

Ag Hg Pt

Au

a) Dung dịch HCl, H2SO4 loãng
𝐻𝐶𝑙
𝐶𝑙 −
𝐾𝑙(𝑡𝑟ướ𝑐 𝐻) + {
→ ⏟
𝑀𝑢ố𝑖 { 2− + 𝐻2 ↑
𝐻2 𝑆𝑂4 (𝑙)
𝑆𝑂4
𝑠𝑜ℎ 𝑡ℎấ𝑝

0

𝐹𝑒
0

𝐹𝑒

+

+1

𝐻 𝐶𝑙 →…………………………………………………………….
+1

+

𝐻2 𝑆𝑂4 (𝑙) →……………………………………………………..

+

𝐻2 𝑆𝑂4 (𝑙) →……………………………………………………..

0

𝐴𝑙

+1

b) Dung dịch HNO3, H2SO4 đặc: Phản ứng với hầu hết các kim loại (trừ Au, Pt)
K

Ba Ca

Na Mg Al

Zn

Fe Ni

Sn

Pb

H2 Cu

Ag Hg Pt

Au

𝐻𝑁𝑂3
𝑁𝑂3−
𝑁𝑂2 ; 𝑁𝑂; 𝑁2 𝑂; 𝑁2 ; 𝑁𝐻4 𝑁𝑂3
𝐾𝑙(𝑡𝑟ừ 𝐴𝑢,𝑃𝑡) + {
→
⏟
𝑀𝑢ố𝑖
{
2− +spk{ 𝑆𝑂 (𝑘ℎí 𝑘𝑜 𝑚à𝑢, 𝑚ù𝑖 𝑠ố𝑐) + 𝐻2 𝑂
°
𝐻2 𝑆𝑂4 (đ, 𝑡 ) 𝑠𝑜ℎ 𝑐𝑎𝑜 𝑆𝑂4
2
Cu + HNO3 loãng→ …………………………………………………………
0

t
Fe + HNO3 đặc ⎯⎯

→ ……………………………………………………………

Al + HNO3 loãng→ ………………………………………………………………
Al + HNO3 loãng→ ……………………….+……N2O + ……………………….
Zn + HNO3 loãng→ ……………………….+……N2 + ……………………….
Al + HNO3 loãng→ ………………….+………NH4NO3 + ……………………….
0

t
→ ……………………………………………………………
Cu + H2SO4 đặc ⎯⎯
0

t
Fe + H2SO4 đặc ⎯⎯
→ ………………………………………………………………

*Chú ý:
- Nếu khơng có gợi ý gì thì HNO3 lỗng=>tạo NO; HNO3đặc => tạo NO2
- Al,Fe,Cr bị thụ động hóa trong HNO3 đặc, nguội và H2SO4 đặc nguội.
- Pt, Au không tác dụng với HNO3 đặc H2SO4 đặc (cả nóng và nguội).
3. Tác dụng với nước
K

Ba Ca

Na Mg Al

Zn

Fe Ni

Sn

Pb

H2 Cu

Ag Hg Pt

Au

- Các kim loại có tính khử mạnh: kim loại ….. và……... (trừ Be, Mg) khử H2O dễ dàng ở nhiệt độ
thường.
Thí dụ: Na + H2O→ …………………………………………………………………………

23