de cuong on tap lop 9 mon ngu van dau hoc ki 2 nam 2019 2020

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Đề cương ơn tập lớp 9 mơn Ngữ văn đầu học kì 2 năm 2019 - 2020
I/ Học thuộc 2 bài thơ:
1 - Sang thu
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Vẫn cịn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Nguồn: Từ chiến hào đến thành phố, NXB Văn học, 1991
2 - Nói với con
Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười
Người đồng mình u lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.
Người đồng mình thương lắm con ơi

Cao đo nỗi buồn
Xa ni chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Sống trên đá khơng chê đá gập ghềnh
Sống trong thung khơng chê thung nghèo đói
Sống như sơng như suối
Lên thác xuống ghềnh
Khơng lo cực nhọc
Người đồng mình thơ sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao q hương
Cịn q hương thì làm phong tục
Con ơi tuy thơ sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con.
Nguồn:
1. Thơ Việt Nam 1945-1985, NXB Giáo dục, Hà Nội, 1985
2. Ngữ văn 9 (tập 2), NXB Giáo dục, 2010
II/ Viết văn bản nghị luận:
1. Nghị luận về bài thơ Sang thu
Khi những cơn gió heo may bắt đầu lả lướt trên những cành cao, khi giọt nắng
vàng ươm rơi rớt qua từng kẽ lá, khi cỏ hoa rủ nhau khoe sắc một khung trời là
ta biết thời tiết đã sang thu. Thu về mang bao mật ngọt cho đời, thu khiến đất

trời chao đảo mơng lung trong những hồi niệm đong đầy và trong cả những
cảm xúc chẳng thể gọi thành tên. Mùa thu luôn là đề tài khiến các thi nhân phải
động lòng yêu thương. Bài thơ Sang Thu được sáng tác năm 1977 của Hữu
Thỉnh đã lột tả trọn vẹn cái chất thu trầm ngâm, sâu lắng cùng sự chuyển đổi
mượt mà của đất trời và của lòng người.
Mùa thu là đề tài khiến thi nhân phải động lòng thương yêu. Bởi đó là mùa của
những gì nhẹ nhàng và em dịu nhất, mùa của những rung động sâu sắc. Thu se
lạnh, man mác buồn gợi ra bao suy tư. Bài thơ Sang Thu được sáng tác năm
1977 của Hữu Thỉnh đã lột tả trọn vẹn cái chất thu trầm ngâm, sâu lắng cùng sự
chuyển đổi mượt mà của đất trời và của lịng người.
Sang thu” là bài thơ ngũ ngơn của, từng được nhiều người ưa thích. Bài thơ
gồm có ba khổ thơ; mỗi khổ thơ bốn câu là một nét thu đẹp êm đềm của đất trời,
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

tạo vật trong buổi đầu thu - thu mới về, thu chợt đến. “Sang thu” thể hiện một
bút pháp nghệ thuật thanh, nhẹ, tài hoa, diễn tả những cảm nhận, những rung
động man mác, bâng khuâng của tác giả trước vẻ đẹp và sự biến đổi kì diệu của
thiên nhiên trong buổi chớm thu. Đối tượng được cảm nhận là cảnh sắc mùa
thu nơi đồng quê trên miền Bắc đất nước ta.
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Cụm từ “bỗng nhận ra” giống như một ngạc nhiên, thú vị khi phát hiện ra điều
gì đó mới mẻ. Đây là cụm từ diễn tả trạng thái ngỡ ngàng của tác giả khi hương
ổi chín vơ tình xộc vào khóe mũi ông, ông bất giác nhận ra mùa thu đã chạm
ngõ từ bao giờ. Dấu hiệu gợi báo mùa thu đến của Hữu Thỉnh khơng phải là

con gió nồng nàn mùi hoa sữa, cũng không “Đây mùa thu tới, mùa thu tới / Với
áo mơ phai dệt lá vàng” của Xn Diệu. Mà là những hình ảnh vơ cùng đơn sơ,
mộc mạc của quê hương. Cái hương ổi chím đượm đã “phả”, bốc ra, tỏa ra
mãnh mẽ vào cơn gió se. Mùa thu vốn là mùa của trái ngọt, hoa thơm và giữa
muôn ngàn sắc hương, Hữu Thỉnh vẫn nhận ra trong gió hương thơm giản dị
của từng quả ổi xanh, giòn rụm, phải yêu lắm xứ sở, làng quê, u lắm cái nơi
mình đã “chơn rau cắt rốn” thì ông mới có thể nhận ra chuyển biến dù là rất
nhỏ của cảnh sắc quê hương và đối đãi với nó bằng tất cả tình thương u, trân
trọng. Hương ổi của làng quê đồng bằng Bắc bộ, mùi hương thấm đẫm bao kỷ
niệm tuổi ấu thơ cùng tình yêu quê hương đã hòa quyện trong cốt cách, tâm
hồn của người thi sĩ ấy. “Sương chùng chình qua ngõ… thu đã về”, hai câu thơ
sau rất duyên, rất tinh tế nhưng cũng rất sâu sắc đã gợi lên sự mơ hồ của giây
phút chuyển mùa. Hình ảnh “sương chùng chình qua ngõ” khiến người đọc
tương tưởng ra khung cảnh sương đang ngập ngừng giăng mắc ở đầu ngõ. Và
khi tác giả trông thấy từng làn sương trắng mờ ảo đi ngang qua ngõ mà có vẻ
chậm chạp như đơi phần luyến tiếc, ơng đã phải thốt lên: “Hình như thu đã về”.
Các từ ngữ “bỗng” và “hình như” làm tăng thêm cảm giác bâng khuâng, xao
xuyến rất đúng với tâm trạng của nhà thơ trước khung cảnh mùa thu. Chữ “se”
vần với chữ “về" (vần chân, vần bằng, vần cách) đã góp phần tạo nên sự phong
phú về vần điệu và nhạc điệu, làm cho giọng thơ thêm nhẹ nhàng, mênh mông
và gợi cảm.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Tham khảo thêm: Nghị luận về bài thơ Sang thu
2. Nghị luận về bài thơ Nói với con
Y Phương là nhà thơ mang một tiếng nói riêng, rất đặc trưng cho dân tộc Tày.

Thơ ơng là tiếng lịng chân thật, gần gũi, bình dị nhưng tràn đầy tình yêu
thương. Bài thơ “Nói với con” tiêu biểu cho phong cách sang tác ấy của ơng.
Bài thơ đi vào lịng người đọc một thứ tình cảm gần gũi nhưng thiêng liêng và
cao q: tình cha con. Đó là tâm sự của một người cha dành cho con, là những
điều mà cha muốn thổ lộ cho con nghe, con hiểu.
“Nói với con” là lời tâm sự, thủ thỉ, trò chuyện của người cha dành cho con từ
lúc con mới lọt long. Mạch cảm xúc chủ đạo của bài thơ chính là tình u
thương, chia sẻ, gắn bó và giáo dục cho con những truyền thống tốt đẹp của
dân tộc và những người xung quanh con. Với thể thơ tự do phóng khống, cảm
xúc chân thành, mộc mạc đã khiến cho tình cảm đó càng trở nên ấm áp và thân
thiết. Y Phương đã gieo vào lòng người đọc chất liệu đời thường rất mực thiêng
liêng.
Chân phải bước tới cha
Những câu thơ đầu tiên cất lên như một lời kể chuyện thủ thỉ với con:
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười
Đứa con từ lúc lọt lịng đã được bao bọc, yêu thương trong vòng tay của cha
mẹ. Từng ngày, từng giờ con lớn lên là từng ngày từng giờ cha mẹ mong chờ.
Từ lúc con chập chững bước những bước đi đầu tiên trong cuộc đời thì cha mẹ
ln là người ở bên cạnh chứng kiến và cổ vũ. Hình ảnh “chân phải”, “chân
trái”, “tiếng nói” , “tiếng cười” bình dị, gần gũi biết bao nhiêu. Một không gian
ấm áp và hạnh phúc bao trùm lấy từng nhịp thơ. Cuộc sống xoay vần, tình yêu
thương mà Y Phương dành cho con luôn chân thành và thiết tha như vậy. Ơng
đã vẽ lên hình ảnh đứa con từ lúc còn bé, gieo vào con nhận thức về những
tháng năm đó.
Y Phương tiếp tục gieo vào long người tình làng nghĩa xóm của người dân tộc
ln tha thiết, sâu nặng. Nhắc nhở con phải luôn nhớ về họ:
Người đồng mình thương lắm con ơi
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời
Những con người dân tộc mộc mạc, bình dị, chăm chỉ làm ăn, khéo léo trong
mọi công việc. Cuộc sống của họ hằng ngày lên rừng, làm rẫy, tất bật với rất
nhiều cuộc việc. Dù cuộc sống vất vả nhưng họ vẫn gắn bó khăng khít bên
nhau. Những từ ngữ “đan”, “cài” khơng những nói lên sự gắn bó mà cịn nói
lên nghĩa tình sâu nặng, khó có thể phai nhịa của những con người nơi đây.
Tác giả đã gieo vào lịng người con mình tình cảm, cội nguồn đáng trân trọng
và gìn giữ. Quê hương và những người nơi đây là điều con phải nhớ, phải gắng
nhớ về họ để biết ơn và để trở thành người có ích hơn.
Tham khảo thêm: Nghị luận về bài thơ Nói với con
II/Làm tập làm văn
1 - Phân tích nhân vật bé Thu.
Có những trang viết khiến người đọc rơi nước mắt khi chứng kiến những dằng
xé, đau đớn và cả nước mắt. Có những nhân vật dù chỉ được vẽ qua nét bút của
tác giả nhưng có sức ám ảnh. Nhân vật bé Thu trong truyện ngắn "Chiếc lược
ngà" của Nguyễn quang sáng là một hình tượng ln khiến người đọc xúc động
mạnh khi lật giở từng trang viết của tác giả.
"Chiếc lược ngà" được sáng tác năm 1966, trong lúc cuộc kháng chiến đang
diễn ra ác liệt, nhiều cam go. Ông Sáu lên đường ra chiến trận khi bé Thu chưa
tròn một tuổi, nhưng khi ơng trở về thăm con thì bé đã lớn và nhất quyết không
nhận ba. Những day dứt, sự dằng xé, nước mắt, tủi hờn, mâu thuẫn nội tâm

trong một đứa bé đã khiến cho cốt truyện được đẩy đến cao trào. Ba ngày ở
cạnh ba nhưng bé Thu nhất quyết không chịu nhận, chỉ khi nghe bà ngoại kể về
vết thẹo trên gương mặt ba thì lúc đó bé mới ơm chặt ơng Sáu, khơng cho đi.
Tình cảm cha con vỡ ịa, cảm xúc trong lịng người đọc cứ thế tan chảy.
Mặc dù mới lên 8 tuổi nhưng bé Thu được xây dựng rất sắc nét, cá tính mạnh,
bướng bỉnh. Trong tâm trí của bé Thu chỉ có một tấm hình duy nhất của ba
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

chụp với má vào ngày cưới. Đó là những gì nó có để gìn giữ và đợi chờ ba trở
về. Khi ông Sáu nhất quyết gọi "Thu! Ba đây con" thì bé vẫn nhất quyết khơng
chịu nhận, cự tuyệt một cách thẳng thừng. Ơng Sáu ln dành tình cảm yêu
thương chân thành và sâu sắc nhất cho bé Thu nhưng ông nhận lại là sự lạnh
lùng, xa lánh. Chỉ bởi về vết thẹo dài trên mặt, chỉ vì chiến tranh, vì những tàn
khốc mà nó đã gây ra. Cá tính mạnh của một cơ bé 8 tuổi được Nguyễn Quang
Sáng thể hiện rất sắc nét và táo bạo. Qua đó giúp người đọc hình dung được sự
kiên định, vững chắc trong trái tim con người Nam Bộ.
Sự bướng bỉnh, lạnh lùng của bé Thu dành cho ông Sáu cịn thể hiện qua cử chỉ
và lời nói. Khi mẹ bảo mởi ba vơ ăn cơm thì nó chỉ nói cộc lốc "vô ăn cơm".
Đặc biệt qua chi tiết chắt nước ở nồi cơm ra, bé Thu không chắt được nhưng
nhất quyết không để cho ông Sáu chắt. Bướng bỉnh, lạnh lùng, hờ hửng đã
khiến cho ơng Sáu đau lịng. Cao trào của tính cách bé Thu thể hiện qua bữa
cơm, khi ông Sáu gắp cho bé Thu cái trứng cá vào bát, bé hất đổ cả chén cơm.
Ông Sáu đánh đòn, và tất cả mọi người cứ tưởng Thu sẽ giẫy nẩy lên và bỏ đi,
nhưng không, "Nhưng không, nó ngồi im, đầu cúi gằm xuống. Nghĩ thế nào nó
cầm đũa, gắp lại cái trứng cá để vào chén, rồi lặng lẽ đứng dậy, bước ra khỏi
mâm".
Suy nghĩ đã thôi thúc, đẩy thành hành động quyết liệt, khước từ mọi tình cảm

và yêu thương của ba dành cho mình. Vì với bé Thu, đó khơng phải là ba. Có lẽ
chính cá tính mạng, sự ngang bướng như thế này đã thôi thúc cô trở thành cô
giao liên kiên cường trong cuộc kháng chiến về sau.
Nguyễn quang sáng không chỉ dừng lại ở việc miêu tả tâm lí nhân vật của một
đứa trẻ lên 8 mà lấy tính cách đó làm tiền để cho tình yêu thương ba tha thiết
và mãnh liệt như thế nào. Suốt 3 ngày ở cạnh ba nhưng bé Thu nhất quyết
không nhận ba, chỉ đến khi nghe bà ngoại kể về vết thẹo trên mặt ba do chiến
tranh gây nên thì lúc đó bé thu mới vỡ ịa. Gương mặt nó buồn rầu như nghĩ
ngợi gì, khi ơng Sáu lên đường ra trận, khơng dám lại gần vì sợ nó lại giãy nảy
như lần trước. Chỉ dám nói rằng "Ba đi nghe con" nặng nề, đau đớn, dằn vặt
của một người ba nhưng không làm cách nào để thuyết phục con gái.
Lúc ấy một cảnh tượng xúc động diễn ra. Nó khóc thét lên "ba", tiếng "ba" như
vỡ òa, trào ra từ tận trong tim mà nó đã dồn nén bao nhiêu năm qua. Tiếng "ba"
đó như khiến người đọc nghẹn đắng ở cổ họng, cho một tình yêu bền bỉ và sâu
nặng. Tiếng kêu của bé Thu như "tiếng xé, xé tan khơng khí tĩnh lặng, xé ruột

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

gan mọi người, nghe thật xót xa". Bao nhiêu năm rồi, bé Thu vẫn luôn khát
khao được gặp ba, được gọi tiếng ba. Tình cảm của bé Thu hồn tồn đối lập
với những ngày ơng Sáu cịn ở đây. Đó chính là niềm khao khát, tình u ba
tha thiết.
Sự ngang tàng, bướng bỉnh và tình yêu ba tha thiết là đặc điểm hội tụ để bé Thu
có thể xác định cho mình con đường đi trong tương lai, sẽ nối bước cha, đánh
đuổi kẻ thù xâm lược
Như vậy việc xây dựng nhân vật bé Thu với những tính cách, tâm tư tình cảm
đã khiến người đọc thêm xúc động về tình phụ nữ, tình cảm thiêng liêng nhất.

Qua đó, tác giả cịn muốn lên án, tố cáo chiến tranh đã khiến cho nhiều gia đình
rơi vào cảnh nước mất nhà tan.
Các bạn tham khảo thêm: Phân tích nhân vật bé Thu trong tác phẩm Chiếc lược
ngà của Nguyễn Quang Sáng
2 - Phân tích nhân vật ơng Sáu trong truyện Chiếc lược ngà
“Chiếc lược ngà“ là truyện ngắn xuất sắc của nhà văn Nguyễn Quang Sáng viết
về tình cha – con và nỗi đau trong chiến tranh do quân giặc gieo rắc thời chống
Mĩ. Ông Sáu là một trong những nhân vật thể hiện sâu sắc chủ đề ấy.
Ông Sáu, một nơng dân Nam Bộ giàu lịng u nước đã tham gia hai cuộc
kháng chiến (đánh Pháp và đánh Mĩ), và đã anh dũng hi sinh. Ra đi đánh giặc
từ năm 1946 mãi đến năm 1954, hịa bình lập lại, ông mới được về thăm quê
một vài ngày. Ngày ra đi bộ đội, đứa con gái bé bỏng thân u của ơng mới lên
một tuổi, ngày về thì con đã 8, 9 tuổi. Cái khao khát của một người lính sau
những năm dài vào sinh ra từ được trở lại quê hương, được gặp lại vợ con,
được nghe con cất tiếng gọi “ba” một tiếng cũng không trọn vẹn! Đó là bi kịch
thời chiến tranh. Lúc chia tay vợ con lần thứ hai để bước vào một cuộc chiến
đấu mới, ông mới được một khoảnh khắc hạnh phúc khi đứa con gái ngây thơ
“nhận ra” ba mình và kêu thét lên: “Ba… ba!”. Ơng ơm con “rút khăn lau nước
mắt rồi hơn lên mái tóc con”. Ơng Sáu đã ra đi với nỗi nhớ thương vợ con
không thể nào kể xiết. Bom đạn giặc đã làm thay đổi hình hài ông. Vết thẹo dài
trên má phải – vết thương chiến tranh – đã làm cho đứa con gái thương u, bé
bỏng khơng nhận ra bóng dáng người cha nữa! Ông đã ra đi, mang theo hình
ảnh vợ con, với lời hứa mang về cho, con gái chiếc lược cùng với nỗi ân hận
day dứt “sao mình lại đánh con” cứ giày vị ơng mãi. Nỗi đau, nổi nhớ thương

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

và mất mát… do quân giặc đem đến cho ơng Sáu, cho bao người lính, cho bao
bà mẹ, em thơ trên khắp mọi miền đất nước ta có bao giờ nguôi! Sự hi sinh của
thế hệ đi trước để làm nên độc lập, thống nhất, dân chủ, hòa bình là vơ giá.
Sau năm 1954, ơng Sáu khơng tập kết ra Bắc, ơng nhận nhiệm vụ mói ở lại
miền Nam “nằm vùng“ hoạt động bí mật. Trong những ngày ở rừng, ở cứ bị
giặc ruồng bố triền miên. Thiếu gạo phải ăn bắp. Gian khổ và nguy hiểm. Cái
chết bủa vây cuộc chiến đấu thầm lặng. Ông Sáu vẫn khơng ngi nhớ vợ con.
Ơng đã biến vỏ đạn 20 li của giặc Mĩ thành chiếc cưa nhỏ, đã tỉ mỉ, kiên nhẫn
và khéo léo như một người thợ bạc chế tác khúc ngà voi thành một chiếc lược
ngà xinh xắn có khắc dịng chữ: “u nhớ tặng Thu con của ba". Chiếc lược
ngà với dòng chữ ấy mang theo bao tình cảm sâu nặng của người cha đối với
đứa con bé bỏng. Tình thương con của ơng Sáu thật vơ cùng tha thiết. Điều đó
cho thấy, ơng Sáu cũng như hàng triệu chiến sĩ, đồng bào ta hi sinh chiến đấu
vì đất nước và dân tộc, vì hạnh phúc gia đình, vì tình vợ chồng, tình cha con.
Chiếc lược ngà như một vật kí thác thiêng liêng của người lính về tình phụ – tử
sâu nặng mà bom đạn qn thù khơng thể nào tàn phá được. Chính vì thế, khi
bị trúng đạn máy bay Mĩ bắn vào ngực, lúc hấp hối, ơng “đưa tay vào túi, móc
cái lược đưa cho bạn, nhìn bạn hồi lâu rồi tắt thở… ông Sáu đã hi sinh trong
những ngày đen tối vì gian khổ. Ngôi mộ ông là “ngôi mộ bằng giữa rừng sâu”.
Nhưng chỉ có “tình cha con là khơng thể chết được!”.
Hình ảnh ơng Sáu, hình ảnh người cha trong truyện “Chiếc lược ngà“ sâu nặng
về tình cha – con. Chiếc lược ngà với dòng chữ mãi mãi là kỉ vật, là nhân
chứng về nỗi đau, về bi kịch đầy máu và nước mắt đã để lại nhiều ám ảnh bi
thương trong lịng ta. Ơng Sáu là người lính của một thế hệ anh hùng đi trước
mở đường đã nếm trải nhiều thử thách, gian khổ và hi sinh.
Truyện “Chiếc lược ngà” và hình ảnh ơng Sáu đã khơi gợi trong lòng ta bao ý
nghĩa về sự hi sinh và hạnh phúc ở đời do các thế hệ cha anh đã đổ xương máu
làm nên. Và bài học “uống nước nhớ nguồn” càng thêm thấm thía.
Các bạn tham khảo thêm: Phân tích nhân vật ơng Sáu trong truyện Chiếc lược
ngà

Xem tiếp tài liệu tại: />
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí