Quản lý kiểm định chất lượng giáo dục trường trung học cơ sở trên địa bàn tỉnh Hải Dương.

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI

NGUYỄN ĐÌNH HUY

QUẢN LÝ KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN
TỈNH HẢI DƯƠNG

LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Hà Nội - 2022


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI

NGUYỄN ĐÌNH HUY

QUẢN LÝ KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN
TỈNH HẢI DƯƠNG

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 9.14.01.14

LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS. TS NGÔ HIỆU

TS. NGUYỄN THỊ HIỀN


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu độc lập,
của riêng tôi. Các số liệu sử dụng phân tích trong Luận án có
nguồn gốc rõ ràng. Các kết quả nghiên cứu trong Luận án do
bản thân tơi tự tìm hiểu, phân tích một cách trung thực, khách
quan và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ nghiên cứu nào
khác.
Hà Nội, ngày

tháng

năm 2022

TÁC GIẢ LUẬN ÁN

Nguyễn Đình Huy

III


LỜI CẢM ƠN
Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn chân thành đến PGS.TS Ngô Hiệu và cố TS.
Nguyễn Thị Hiền đã tận tình hướng dẫn tơi trong suốt q trình thực hiện Luận
án. Tôi cũng xin cảm tạ đến Quý Thầy, Cô giáo trường Đại học Sư phạm Hà Nội
đã tận tình giúp đỡ, hỗ trợ tơi trong q trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành
luận án này.
Xin cảm ơn Sở GD&ĐT tỉnh Hải Dương, Cục Khảo thí và KĐCLGD đã

cung cấp tư liệu, khích lệ và tạo điều kiện thuận lợi cho tơi hồn thành Luận án.
Xin được chân thành cảm ơn Hiệu trưởng các trường THCS trên địa bàn
tỉnh Hải Dương đã giúp đỡ tôi trong suốt q trình khảo sát, lấy dữ liệu và cung
cấp thơng tin.
Cuối cùng, tơi xin chân thành cảm ơn gia đình tôi, những người thân và bạn
bè đã luôn hỗ trợ, động viên tơi trong suốt q trình nghiên cứu và hồn thiện
Luận án.
Luận án khơng trách khỏi những sơ sót, khiếm khuyết khi nghiên cứu. Kính
mong tiếp tục nhận được sự chỉ dẫn và hỗ trợ của Quý Thầy cô và Quý đồng
nghiệp./.

TÁC GIẢ LUẬN ÁN

Nguyễn Đình Huy


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN......................................................................................................ii
MỤC LỤC...........................................................................................................iii
DANH SÁCH TỪ VIẾT TẮT.........................................................................viii
DANH SÁCH HÌNH.......................................................................................... ix
DANH SÁCH BẢNG...........................................................................................x
MỞ ĐẦU.............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài..................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu...............................................................................3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.......................................................3
4. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................3
5. Giả thuyết khoa học................................................................................ 4
6. Nhiệm vụ nghiên cứu.............................................................................. 4

7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu.................................. 4
7.1. Phương pháp luận nghiên cứu................................................................4
7.2. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể...................................................... 6
8. Những luận điểm bảo vệ.........................................................................6
9. Những đóng góp của luận án..................................................................7
9.1. Về mặt lý luận........................................................................................7
9.2. Về mặt thực tiễn.....................................................................................7
9.3. Giải pháp đề xuất....................................................................................8
10. Cấu trúc luận án....................................................................................8
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG GIÁO
DỤC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ.............................................................9
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề............................................................. 9
1.1.1. Các nghiên cứu về quản lý chất lượng giáo dục................................. 9
1.1.2. Các nghiên cứu về lý luận kiểm định chất lượng giáo dục...............14


1.1.3. Các nghiên cứu về quản lý kiểm định chất lượng giáo dục..............20
1.1.4. Phân tích những vấn đề đặt ra cho nghiên cứu luận án.....................26
1.2. Cơ sở lý luận về kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS.....27
1.2.1. Khái niệm kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS.................27
1.2.2. Vai trò, mục đích và nguyên tắc kiểm định chất lượng giáo dục
trường THCS…….............................................................................30
1.2.3. Quy trình kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS...................33
1.2.4. Tiêu chuẩn, tiêu chí kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS. .42
1.2.5.Bản chất của kiểm định chất lượng giáo dục phổ thông ở Việt Nam46
1.3. Cơ sở lý luận quản lý kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS
............................................................................................................................. 47
1.3.1. Khái niệm và chức năng của quản lý................................................ 47
1.3.2. Khái niệm, ý nghĩa của quản lý kiểm định chất lượng giáo dục

trường THCS…….............................................................................52
1.3.3. Phân cấp quản lý kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS.......54
1.3.4. Nội dung quản lý kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS của
Sở Giáo dục và Đào tạo.....................................................................59
1.4. Các yếu tố tác động đến quản lý kiểm định chất lượng giáo dục
trường THCS...................................................................................... 63
1.4.1. Yếu tố cơ chế, chính sách..................................................................63
1.4.2. Các yếu tố về mơi trường..................................................................63
1.4.3. Mục tiêu và chương trình đào tạo......................................................66
1.4.4. Trình độ của đội ngũ quản lý kiểm định chất lượng giáo dục...........66
1.4.5. Cơ sở vật chất – trang thiết bị........................................................... 67
Kết luận chương 1..................................................................................... 67
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH HẢI DƯƠNG...69
2.1. Khái quát kết quả giáo dục THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương . 69
2.1.1. Quy mô trường, lớp và học sinh THCS.............................................69


2.1.2. Đội ngũ giáo viên, nhân viên và cán bộ quản lý............................... 71
2.1.3. Cơ sở vật chất trường THCS.............................................................74
2.1.4. Kết quả giáo dục của học sinh THCS................................................75
2.1.5. Đánh giá chung về giáo dục đào tạo trường THCS trên địa bàn tỉnh
Hải Dương.........................................................................................
78
2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng..............................................................81
2.2.1. Mục đích khảo sát............................................................................. 81
2.2.2. Nội dung khảo sát..............................................................................81
2.2.3. Phương pháp khảo sát....................................................................... 82
2.2.4. Khách thể khảo sát............................................................................ 82

2.2.5. Cách thức tiến hành khảo sát.............................................................82
2.2.6. Quy ước xử lý số liệu........................................................................ 83
2.3. Thực trạng thực hiện kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS
trên địa bàn tỉnh Hải Dương.................................................................... 84
2.3.1. Khái quát kết quả thực hiện kiểm định chất lượng giáo dục, công
nhận đạt chuẩn quốc gia trường THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương
...........................................................................................................84
2.3.2. Thực trạng hoạt động tự đánh giá trường THCS trên địa bàn tỉnh Hải
Dương………....................................................................................90
2.3.3. Thực trạng đánh giá ngồi và cơng nhận trường THCS đạt kiểm định
chất lượng giáo dục........................................................................... 95
2.3.4. Thực trạng công nhận trường THCS đạt chuẩn quốc gia..................112
2.4. Thực trạng quản lý kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS trên
địa bàn tỉnh Hải Dương.......................................................................... 114
2.4.1. Lập kế hoạch kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS...........115
2.4.2. Tổ chức thực hiện kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS...117
2.4.3. Chỉ đạo thực hiện kiểm định chất lượng giáo dục và thực hiện kế
hoạch cải tiến chất lượng giáo dục..................................................121
2.4.4. Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kiểm định chất lượng giáo dục . 125


2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý kiểm định chất lượng giáo dục
trường trung học cơ sở trên địa bàn tỉnh Hải Dương..........................127
2.5.1. Những kết quả đạt được về quản lý kiểm định chất lượng giáo dục
........................................................................................................................... 127
2.5.2. Một số hạn chế về quản lý kiểm định chất lượng giáo dục.............128
2.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế.................................................... 130
Kết luận chương 2................................................................................... 135
CHƯƠNG 3
GIẢI PHÁP QUẢN LÝ KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC

TRƯỜNG THCS TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH HẢI DƯƠNG............................137
3.1. Định hướng nâng cao chất lượng giáo dục và kiểm định chất lượng giáo dục
ở Việt Nam trong giai đoạn mới.....................................................................137
3.1.1. Định hướng nâng cao chất lượng giáo dục......................................137
3.1.2. Định hướng nâng cao chất lượng kiểm định chất lượng giáo dục. .138
3.2. Định hướng phát triển giáo dục và kiểm định chất lượng giáo dục trường
THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương đến năm 2025......................................139
3.3. Nguyên tắc đề xuất giải pháp.......................................................... 141
3.3.1. Đảm bảo tính hệ thống và đồng bộ................................................. 141
3.3.2. Đảm bảo tính kế thừa và phát triển................................................. 141
3.3.3. Đảm bảo tính thực tiễn và khả thi................................................... 141
3.3.4. Đảm bảo tính hiệu quả.................................................................... 142
3.4. Giải pháp quản lý kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS trên địa
bàn tỉnh Hải Dương.........................................................................................142
3.4.1. Xây dựng quy trình thực hiện tự đánh giá trường THCS................142
3.4.2. Xây dựng quy trình thẩm định kết quả đánh giá ngoài...................147
3.4.3. Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng năng lực về kiểm định chất lượng giáo
dục cho cán bộ quản lý, giáo viên tham gia kiểm định...................149
3.4.4. Phát triển phần mềm quản lý kiểm định chất lượng giáo dục trường
THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương.................................................155


3.4.5. Phát triển bộ tiêu chuẩn đánh giá trường THCS phù hợp với thực tế
trường THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương.....................................158
3.4.6. Xây dựng và nhân rộng điển hình tiên tiến trong thực hiện kiểm định
chất lượng giáo dục trường THCS.................................................. 165
3.5. Mối quan hệ giữa các giải pháp...................................................... 168
3.6. Khảo nghiệm sự cần thiết và tính khả thi của giải pháp..............169
3.6.1. Mục đích khảo nghiệm....................................................................169
3.6.2. Nội dung khảo nghiệm.................................................................... 169

3.6.3. Đối tượng khảo nghiệm...................................................................170
3.6.4. Cách tiến hành khảo nghiệm........................................................... 170
3.6.5. Kết quả khảo nghiệm.......................................................................170
3.7. Thử nghiệm giải pháp đề xuất........................................................ 173
3.7.1. Mục đích thử nghiệm...................................................................... 173
3.7.2. Giả thuyết thực nghiệm...................................................................173
3.7.3. Mẫu khách thể, thời gian và địa điểm thử nghiệm..........................173
3.7.4. Nội dung, phương pháp và tiêu chuẩn đánh giá thử nghiệm...........174
3.7.5. Tiến hành thử nghiệm......................................................................175
3.7.6. Kết quả thử nghiệm.........................................................................175
Kết luận chương 3................................................................................... 180
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ................................................................. 181
Kết luận.................................................................................................... 181
Khuyến nghị.............................................................................................184
NHỮNG CƠNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN TỚI
LUẬN ÁN.........................................................................................................186
TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................. 187
PHỤ LỤC......................................................................................................... 198


DANH SÁCH TỪ VIẾT TẮT
AUN-QA

Bảo đảm chất lượng mạng lưới các trường Đại học Đông Nam Á
(ASEAN University Network quality assurance)

CBQL

Cán bộ quản lý

CMCN 4.0 Cách mạng Công nghiệp lần thứ Tư
CLGD

Chất lượng giáo dục

CSGD

Cơ sở giáo dục

CTĐT

Chương trình đào tạo

ĐGN

Đánh giá ngồi

ĐTB

Điểm trung bình

GD&ĐT

Giáo dục và Đào tạo

KĐCL

Kiểm định chất lượng

KĐCLGD Kiểm định chất lượng giáo dục

TĐG

Tự đánh giá

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông


DANH SÁCH HÌNH
Stt Tên hình

Nội dung hình

Trang

1

Hình 1.1

Quy trình tự đánh giá trường THCS

35

2

Hình 1.2

Quy trình đánh giá ngồi trường THCS

40

3

Hình 1.3

Cấu trúc tiêu chuẩn, tiêu chí, chỉ báo đánh giá

45

4

Hình 1.4

Chức năng cơ bản của quản lý

52

5

Hình 1.5

Phân cấp quản lý nhà nước về kiểm định chất lượng
giáo dục

58

6

Hình 2.1

Thực trạng trường THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương

69

7

Hình 2.2

Tổng số lớp của trường THCS trên địa bàn tỉnh Hải
Dương qua các năm học

70

8

Hình 2.3

Tổng số học sinh của trường THCS trên địa bàn tỉnh
Hải Dương qua các năm học

71

9

Hình 2.4

Lao động trong trường THCS trên địa bàn tỉnh Hải
Dương, năm học 2019-2020

73

10

Hình 2.5

Tỷ lệ xếp loại học lực của học sinh THCS trên địa
bàn tỉnh Hải Dương qua các năm học

76

11

Hình 2.6

Tỷ lệ xếp loại hạnh kiểm của học sinh THCS trên địa
bàn tỉnh Hải Dương qua các năm học

77

12

Hình 2.7

77

13

Hình 2.8

Tỷ lệ học sinh THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương
tốt nghiệp THCS và thi đỗ vào THPT qua các năm
học
Kết quả thi học sinh Giỏi lớp 9 qua các năm

14

Hình 2.9

Thực trạng kiểm định chất lượng giáo dục trường
THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương (từ năm học
2014- 2015 đến 2017-2018)

86

78

15 Hình 2.10 Thực trạng kiểm định chất lượng giáo dục từ năm học
2018-2019 đến nay

89

16 Hình 2.11 Tần suất tham gia đồn đánh giá ngồi của các thành
viên từ năm học 2018-2019 đến nay

96

17

Hình 3.1

Thiết kế phần mềm quản lý kiểm định chất lượng
giáo dục trường THCS

156

18

Hình 3.2

So sánh tần suất lựa chọn mức đánh giá Quy trình chi
tiết tổ chức thực hiện tự đánh giá trường THCS

180


DANH SÁCH BẢNG
Stt Tên bảng

Nội dung bảng

Trang

1

Bảng 1.1

Số lượng tiêu chí trong bộ tiêu chuẩn đánh giá
trường THCS

44

2

Bảng 1.2

Nội dung quản lý kiểm định chất lượng giáo dục
trường THCS của Sở Giáo dục và Đào tạo

61

3

Bảng 2.1

Thực trạng lực lượng lao động trong bậc THCS
trên địa bàn tỉnh Hải Dương qua các năm học

72

4

Bảng 2.2

73

5

Bảng 2.3

Tỷ lệ giáo viên, cán bộ quản lý trong trường THCS
đạt chuẩn và trên chuẩn trên địa bàn tỉnh Hải
Dương
Thực trạng cơ sở vật chất trường THCS trên địa
bàn tỉnh Hải Dương, năm học 2019-2020

6

Bảng 2.4

Phân bổ phiếu khảo sát

82

7

Bảng 2.5

Quy ước điểm trung bình (ĐTB)

84

8

Bảng 2.6

Mức độ thực hiện các nội dung tự đánh giá trường
THCS

91

9

Bảng 2.7

Một số thông tin cơ bản về thành viên đoàn đánh
giá ngoài trường THCS

97

10

Bảng 2.8

Mức độ thực hiện các bước đánh giá ngoài trường
THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương

102

11

Bảng 2.9

Đánh giá năng lực làm việc đoàn đánh giá ngoài
trường THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương

107

75

12 Bảng 2.10 Kết quả đánh giá ngoài trường THCS trên địa bàn
tỉnh Hải Dương phân theo các tiêu chí (từ năm học
2018-2019 đến 2020-2021)

111

13

Bảng 2.11 Đánh giá nội dung Lập kế hoạch kiểm định chất
lượng giáo dục trường THCS

116

14 Bảng 2.12 Đánh giá nội dung Tổ chức thực hiện kiểm định
chất lượng giáo dục trường THCS

119

15 Bảng 2.13 Đánh giá nội dung Chỉ đạo thực hiện kiểm định
chất lượng giáo dục trường THCS

123

16 Bảng 2.14 Đánh giá nội dung Chỉ đạo thực hiện kế hoạch cải
tiến chất lượng giáo dục

125


17 Bảng 2.15 Đánh giá nội dung Kiểm tra, đánh giá thực hiện
kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS
Stt Tên bảng

Nội dung bảng

126
Trang

18

Bảng 3.1

Quy trình thực hiện tự đánh giá trường THCS

142

19

Bảng 3.2

Quy trình thẩm định kết quả đánh giá ngoài

147

20

Bảng 3.3

Nội dung chuyên đề về kiểm định chất lượng giáo
dục

150

21

Bảng 3.4

Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng năng lực về kiểm định
chất lượng giáo dục cho cán bộ quản lý, giáo viên
tham gia kiểm định

152

22

Bảng 3.5

Danh sách tiêu chuẩn, tiêu chí hoặc chỉ báo cần
phát triển

159

23

Bảng 3.6

Khảo nghiệm sự cần thiết, tính khả thi và tính
tương quan giữa các giải pháp

171

24

Bảng 3.7

Kết quả thử nghiệm Quy trình chi tiết tổ chức thực
hiện tự đánh giá trường THCS

176


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong suốt tiến trình cách mạng, Đảng và Nhà nước ta đã luôn khẳng định
giáo dục và đào tạo đóng vai trị then chốt, là những chính sách trọng tâm, có vai
trị chính yếu của Nhà nước, được ưu tiên trước nhất, thậm chí đi trước một
bước so với các chính sách phát triển kinh tế - xã hội khác. Kể từ năm 1993,
Đảng đã xác định giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu; đầu tư cho giáo
dục là đầu tư phát triển [1]; giáo dục là sự nghiệp của toàn Đảng, của Nhà nước
và của toàn dân, mục tiêu của giáo dục là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi
dưỡng nhân tài, phát triển giáo dục gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội và
củng cố quốc phòng - an ninh [2]. Trong phát triển giáo dục nói chung, chất
lượng giáo dục (CLGD) là nội dung được Đảng thực sự quan tâm, đặt quyết tâm
“Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo;
đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học
tập của nhân dân” [3].

Để nâng cao CLGD, nhiều biện pháp, giải pháp đã được thực hiện, trong đó
đáng chú ý là việc xây dựng và triển khai hệ thống kiểm định chất lượng giáo
dục (KĐCLGD) các cấp học, bao gồm giáo dục phổ thơng nói chung và trường
THCS nói riêng. KĐCLGD thực chất là hoạt động đánh giá nhằm xem xét, công
nhận cơ sở giáo dục (CSGD) hoặc chương trình đào tạo (CTĐT) đạt tiêu chuẩn
CLGD trong thời gian nhất định. Kết quả của KĐCLGD làm căn cứ để CSGD
giải trình với các cơ quan quản lí nhà nước có thẩm quyền và xã hội về thực
trạng CLGD, được công khai, là căn cứ tham khảo cho người học lựa chọn
CSGD và người sử dụng lao động tuyển chọn nhân lực. Mặc dù, KĐCLGD
không trực tiếp tạo ra CLGD, nhưng q trình phấn đấu để được cơng nhận đạt
chuẩn chất lượng đã địi hỏi các CSGD phải khơng ngừng hoàn thiện và nâng
cao các chuẩn mực đầu vào, qui trình đào tạo và các chuẩn mực đầu ra, do đó
tạo nên chất lượng ở tất cả các khâu liên quan trong mỗi CSGD [4].

14


Với việc lần đầu được thể chế hóa tại Luật Giáo dục năm 2005: “Kiểm
định chất lượng giáo dục là biện pháp chủ yếu nhằm xác định mức độ thực hiện
mục

15


tiêu, chương trình, nội dung giáo dục đối với nhà trường và cơ sở giáo dục
khác. Việc kiểm định chất lượng giáo dục được thực hiện định kỳ trong phạm vi
cả nước và đối với từng cơ sở giáo dục. Kết quả kiểm định chất lượng giáo dục
được công bố công khai để xã hội biết và giám sát” [51]; và tiếp tục được Đảng
xác định là một trong các nhiệm vụ, giải pháp góp phần đổi mới căn bản, toàn
diện giáo dục: “Hoàn thiện hệ thống kiểm định chất lượng giáo dục. Định kỳ

kiểm định chất lượng các cơ sở giáo dục, đào tạo và các chương trình đào tạo;
công khai kết quả kiểm định” (Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013) [3],
càng cho thấy sự cần thiết, ý nghĩa cũng như vai trò quan trọng của KĐCLGD
đối với mục tiêu tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về CLGD nói chung và
CLGD trường THCS nói riêng, nhất là trong bối cảnh Việt Nam đang trong q
trình đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.
Thực hiện quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, cũng
như nhận thức được vai trò, ý nghĩa của KĐCLGD, trong thời gian qua ngành
Giáo dục tỉnh Hải Dương đã tích cực đẩy mạnh hoạt động KĐCLGD phổ thơng,
trường THCS trên địa bàn nói riêng, bước đầu đạt được những kết quả nhất định.
Tính lũy kế đến thời điểm năm học 2020-2021 đang diễn ra, đã có 100% trường
THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương hoàn thành TĐG (với 252/252 trường) và
79,76% trường được ĐGN và công nhận đạt KĐCLGD (với 201/252 trường), tỷ
lệ trường THCS được công nhận trường đạt chuẩn quốc gia là 77,78% (với
196/252 trường) [56]. Mặc dù vậy, KĐCLGD trường THCS trên địa bàn tỉnh
Hải Dương vẫn tồn tại một số hạn chế, khó khăn như: (1) Nhận thức của một bộ
phận cán bộ quản lý, giáo viên trường THCS về vai trò, ý nghĩa và tầm quan
trọng của KĐCLGD đối với yêu cầu nâng cao CLGD chưa đầy đủ nên chưa
dành sự quan tâm đúng mức; (2) Một bộ phận cán bộ quản lý, giáo viên ở các
trường THCS nhưng chưa nắm chắc quy trình, kỹ thuật TĐG, nên việc triển khai
hoạt động này chưa đáp ứng yêu cầu đạt ra; (3) Việc lưu trữ hồ sơ, văn bản, tài
liệu của các trường THCS không đầy đủ, thiếu khoa học gây trở ngại, mất nhiều
thời gian cho việc thu thập thông tin minh chứng. Việc sử dụng, sắp xếp, bố trí


thông tin minh chứng của báo cáo TĐG chưa phù hợp với yêu cầu của chỉ báo;
(4) Chất lượng


báo cáo TĐG của một số trường THCS chưa đạt yêu cầu, chưa phản ánh được

chất lượng và thực tiễn của nhà trường; (5) Chưa có đội ngũ ĐGN chuyên trách,
tất cả đánh giá viên đều thực hiện ĐGN theo điều động của Sở GD&ĐT như là
công tác kiêm nhiệm nên bị động về thời gian cũng như hạn chế về năng lực khi
thực hiện công việc; (6) Việc tổ chức thực hiện kế hoạch cải tiến chất lượng của
nhà trường sau TĐG và ĐGN chưa được kiểm tra, theo dõi thường xuyên nên
hiệu quả của công tác KĐCLGD chưa thực sự rõ nét; (7) Bên cạnh đó, việc xây
dựng kế hoạch thực hiện KĐCLGD trường THCS chưa thực sự khoa học; việc
tổ chức, chỉ đạo, thanh tra, kiểm tra thực hiện KĐCLGD trường THCS chưa
được thường xuyên và chưa có sự thống nhất v.v.. Do đó, nghiên cứu, nâng cao
quản lý KĐCLGD trường THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương cần được quan
tâm thực hiện, góp phần quyết định tới việc cải thiện CLGD và sự thành công
của đổi mới giáo dục cho địa phương.
Xuất phát từ thực tiễn nêu trên và trước yêu cầu đổi mới, phát triển giáo
dục trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại hoá đất nước, trước sự
phát triển mạnh mẽ của cuộc CMCN 4.0 và hội nhập quốc tế ngày càng sâu
rộng, cần có một cơng trình nghiên cứu chun sâu, có cơ sở lý luận và thực tiễn
để đề xuất giải pháp nâng cao quản lý KĐCLGD trường THCS trên địa bàn tỉnh
Hải Dương. Do đó, tác giả lựa chọn đề tài “Quản lý kiểm định chất lượng giáo
dục trường trung học cơ sở trên địa bàn tỉnh Hải Dương” để nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Luận án làm rõ những vấn đề lý luận quản lý KĐCLGD trường THCS và
thực tiễn quản lý KĐCLGD trường THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương, nhằm
đưa ra những giải pháp để nâng cao hơn nữa quản lý KĐCLGD trường THCS
của Sở GD&ĐT tỉnh Hải Dương.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
Khách thể nghiên cứu: Hoạt động KĐCLGD trường THCS
Đối tượng nghiên cứu: Quản lý KĐCLGD trường THCS trên địa bàn tỉnh
Hải Dương.
4. Phạm vi nghiên cứu

Phạm vi nội dung: Hoạt động quản lý KĐCLGD trường THCS của Sở
GD&ĐT tỉnh Hải Dương, bao gồm: quản lý TĐG, quản lý ĐGN, quản lý công
nhận đạt KĐCLGD và đề xuất công nhận trường THCS đạt chuẩn quốc gia
(CQG).
Phạm vi không gian: giới hạn nghiên cứu trên địa bàn tỉnh Hải Dương.
Phạm vi thời gian: Số liệu sử dụng trong luận án được thu thập từ năm học
2014-2015 đến thời điểm năm học 2020-2021 đang diễn ra.
5. Giả thuyết khoa học
Quản lý KĐCLGD trường THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương đã đạt được
những kết quả nhất định, góp phần nâng cao CLGD chung của địa phương. Tuy
nhiên, hoạt động này của Sở GD&ĐT tỉnh Hải Dương còn bộc lộ một số hạn
chế, nhất là về lập kế hoạch thực hiện, tổ chức thực hiện, chỉ đạo thực hiện và
kiểm tra, đánh giá thực hiện. Nghiên cứu xây dựng và áp dụng các giải pháp
quản lý khả thi, phù hợp với cơ sở khoa học và thực tiễn sẽ góp phần nâng cao
hơn nữa quản lý KĐCLGD trường THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
Hệ thống hóa cơ sở lý luận về KĐCLGD và quản lý KĐCLGD trường
THCS;
Đánh giá khái quát thực trạng KĐCLGD trường THCS và đánh giá cụ thể
thực trạng quản lý KĐCLGD trường THCS của Sở GD&ĐT tỉnh Hải Dương;
Đề xuất giải pháp quản lý KĐCLGD trường THCS trên địa bàn tỉnh Hải
Dương;
Thử nghiệm, khảo nghiệm giải pháp đã đề xuất, đánh giá tính cần thiết và
khả thi đối với các giải pháp quản lý KĐCLGD trường THCS trên địa bàn tỉnh
Hải Dương.
7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp luận nghiên cứu
7.1.1. Tiếp cận quản lý chất lượng
Quản lý chất lượng là hoạt động có phối hợp để định hướng và kiểm soát

một tổ chức về chất lượng bao gồm việc lập chính sách chất lượng và mục tiêu


chất lượng, hoạch định chất lượng, kiểm soát chất lượng, đảm bảo và cải tiến
chất lượng. Trong khi đó, quản lý KĐCLGD về bản chất cũng là một dạng quản
lý chất


lượng, vì vậy, tiếp cận quản lý chất lượng, cụ thể là mơ hình quản lý chất lượng
tồn diện (TQM) được khai thác để nghiên cứu luận án.
7.1.2. Tiếp cận chức năng
Quản lí có rất nhiều hoạt động khác nhau tùy theo tổ chức, hay theo cấp
bậc. Tuy nhiên, có bốn hoạt động (chức năng) cơ bản phổ biến ở tất cả các tổ
chức như: Lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo/điều phối (chỉ đạo) và kiểm tra. Do
đó, tiếp cận theo chức năng được vận dụng để nghiên cứu quản lý KĐCLGD
trường THCS của Sở GD&ĐT tỉnh Hải Dương.
7.1.3. Tiếp cận hệ thống
Được sử dụng nhằm phân tích, đánh giá tính thống nhất, đa dạng, mối
tương quan giữa mục tiêu, nội dung, phương pháp về KĐCLGD và quản lý
KĐCLGD trường THCS. Quản lý KĐCLGD trường THCS là một nội dung
trong quản lý giáo dục. Quản lý KĐCLGD trường THCS có mối liên hệ với các
nội dung quản lý giáo dục khác, góp phần vào quản lý chất lượng trường THCS.
7.1.4. Tiếp cận lịch sử, logic
KĐCLGD trên thế giới đã có lịch sử trăm năm, nhưng KĐCLGD và quản
lý KĐCLGD trường THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương chỉ bắt đầu xuất hiện
khi các quy định pháp luật liên quan được ban hành ở Việt Nam. Dù khơng có bề
dầy lịch sử nhưng KĐCLGD trường THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương cũng
luôn vận động, phát triển qua các giai đoạn thời gian. Do đó, khi đánh giá thực
trạng quản lý KĐCLGD trường THCS, luận án căn cứ vào các dữ liệu, số liệu,
sự kiện đã xảy ra trong quá khứ cho đến hiện tại để làm cơ sở xem xét. Bên cạnh

đó, để đề xuất giải pháp nâng cao quản lý KDDCLGD trường THCS trên địa
bàn tỉnh Hải Dương, luận án cũng đặt KĐCLGD trong định hướng phát triển
chung của tỉnh và định hướng phát triển giáo dục Quốc gia.
7.1.5. Tiếp cận lý thuyết phân cấp quản lý
Vận dụng lý thuyết phân cấp quản lý ở một góc độ nhất định nhằm xác định
rõ vai trò, chức trách, nhiệm vụ của các chủ thể quản lý đối với KĐCLGD
trường THCS. Theo vai trị quản lí, luận án xem xét tính phân cấp, sự phối hợp và


trách nhiệm của Sở GD&ĐT đối với KĐCLGD trường THCS trên địa bàn tỉnh
Hải Dương.


7.2. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể
7.2.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Nghiên cứu các văn bản, tài liệu khoa học về quản lý giáo dục, nhất là về
quản lý KĐCLGD, kết hợp với phương pháp chuyên gia nhằm giúp xác định cơ
sở lý luận của đề tài.
7.2.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn được sủ dụng trong nghiên cứu luận
án gồm: điều tra, khảo sát; quan sát; thống kê, tổng hợp và phân tích, đánh giá;
thống kê tốn học; và phương pháp thực nghiệm, thử nghiệm. Cụ thể:
- Điều tra, khảo sát: tiến hành với các thành viên Hội đồng TĐG ở các trường
THCS, Đoàn ĐGN trường THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương.
- Phương pháp quan sát: Theo dõi thực tế diễn biến tình hình quản lý KĐCLGD
trường THCS của Sở GD&ĐT tỉnh Hải Dương làm cơ sở đưa ra các nhận định,
đánh giá.
- Phương pháp thống kê, tổng hợp và phân tích, đánh giá: trên cơ sở tư liệu, số
liệu về tình hình hoạt động KĐCLGD nói chung và quản lý KĐCLGD trường
THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương nói riêng; kết hợp với tham vấn ý kiến, nhận

định của chuyên gia trong lĩnh vực quản lý giáo dục, quản lý chất lượng giáo
dục, và đặc biệt là các chuyên gia về KĐCLGD để đưa ra những đánh giá, phân
tích phù hợp nhằm xác định cơ sở thực tiễn của đề tài.
- Phương pháp thống kê toán học để xử lý, phân tích số liệu điều tra, khảo sát
được ở các trường THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương.
- Phương pháp thử nghiệm: Thử nghiệm giải pháp quản lý KĐCLGD trường
THCS vào thực tiễn để khẳng định, minh chứng giải pháp được đưa ra là cần
thiết và khả thi.
8. Những luận điểm bảo vệ
- KĐCLGD có vai trị quan trọng trong việc nâng cao CLGD của nhà trường nói
chung và trường THCS nói riêng. KĐCLGD giúp nhà trường định hướng, xác
định chuẩn chất lượng cho từng hoạt động, đồng thời, cho phép nhà trường xem
xét lại toàn bộ hoạt động một cách có hệ thống, từ đó điều chỉnh các hoạt động


theo một chuẩn mực nhất định. KĐCLGD còn là lời khẳng định chắc chắn tới
các bên liên quan về hiện trạng chất lượng của nhà trường, cũng như góp phần
tạo nền tảng cơ sở xây dựng văn hoá chất lượng.
- Quản lý KĐCLGD trường THCS là yếu tố quan trọng, chi phối các yếu tố khác
và quyết định mạnh mẽ đến kết quả KĐCLGD. Quản lý giúp định hướng, dẫn
dắt; tổ chức, khai thác sử dụng hiệu quả nguồn lực; điều hành phối hợp, khích lệ
truyền cảm hứng; và kiểm tra, giám sát các hoạt động để KĐCLGD đạt được
mục tiêu đề ra.
- Xây dựng quy trình TĐG phù hợp với thực tế; bổ sung quy trình thẩm định kết
quả ĐGN; tăng cường đào tạo, bồi dưỡng năng lực về KĐCLGD cho cán bộ
quản lý, giáo viên tham gia kiểm định; phát triển phần mềm quản lý KĐCLGD;
phát triển bộ tiêu chuẩn đánh giá trường THCS phù hợp với thực tế địa phương;
và nhân rộng điển hình tiên tiến trong thực hiện KDCLGD được coi là những
giải pháp cơ bản nâng cao hơn nữa quản lý KĐCLGD trường THCS.
9. Những đóng góp của luận án

9.1. Về mặt lý luận
Khái quát lý luận về KĐCLGD trường THCS và quản lý KĐCLGD trường
THCS, nhất là đã làm rõ các khái niệm, định nghĩa, nội dung cơ bản và quy trình
về quản lý KĐCLGD trường THCS. Đặc biệt, đã xây dựng được khung quản lý
KĐCLGD trường THCS của Sở GD&ĐT tỉnh Hải Dương trên cơ sở tiếp cận
dựa vào các chức năng cơ bản của quản lý.
9.2. Về mặt thực tiễn
Khảo sát, tổng hợp, phát hiện và đánh giá thực trạng phát triển giáo dục
THCS (quy mô trường, lớp; đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý; chất lượng học
sinh; các điều kiện cơ sở vật hỗ trợ, ...) và thực trạng KĐCLGD trường THCS
(TĐG, ĐGN và công nhận trường chuẩn quốc gia) trên địa bàn tỉnh Hải Dương;
trong đó, tập trung đánh giá thực trạng quản lý KĐCLGD trường THCS của Sở
GD&ĐT tỉnh Hải Dương, chỉ ra những hạn chế, bất cập cần khắc phục, trên cơ
sở đó đề xuất các giải pháp khắc để nâng cao quản lý KĐCLGD trường THCS
cho Sở GD&ĐT tỉnh Hải Dương.


9.3. Giải pháp đề xuất
Các biện pháp đề xuất là cần thiết và khả thi để giúp Sở GD&ĐT tỉnh Hải
Dương cũng như các cấp quản lý khác có liên quan tới quản lý KĐCLGD trường
THCS trên địa bàn tỉnh Hải Dương.
10. Cấu trúc luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, mục lục, danh mục chữ viết
tắt, danh mục bảng biểu, danh mục hình, các phụ lục và danh mục tài liệu tham
khảo. Cấu trúc luận án gồm 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý kiểm định chất lượng giáo dục trường
trung học cơ sở.
Chương 2. Thực trạng quản lý kiểm định chất lượng giáo dục trường trung
học cơ sở trên địa bàn tỉnh Hải Dương.
Chương 3. Giải pháp quản lý kiểm định chất lượng giáo dục trường trung

học cơ sở trên địa bàn tỉnh Hải Dương.