sang thu cua huu thinh khong chi co hinh anh dat troi nen tho ma con co hinh tuong con nguoi truoc

Đề bài: "Sang thu" của Hữu Thỉnh khơng chỉ có hình ảnh đất trời nên thơ
mà cịn có hình tượng con người trước những biến chuyển của cuộc đời ở
thời khắc giao mùa. Hãy phân tích bài thơ để làm sáng tỏ ý kiến trên
Bài làm
Khoảnh khắc giao mùa giữa “Nàng Hạ” và “Nàng Thu” có lẽ là khoảnh khắc lạ
lùng, xốn xang nhất của tự nhiên. Và bởi thế, nó gieo vào lịng người những
xơn xao rung động khiến ta cũng như giao hoà, đồng điệu. Những nét đẹp tinh
tế, êm ái ấy thơ ca nào mà cưỡng lại được! Xuân Diệu, Lưu Trọng Lư, Hàn
Mặc Tử,... từng có bao áng thơ rung rinh về thời khắc đặc biệt ấy. Và Hữu
Thỉnh cũng nhè nhẹ góp “một chút này” cho thi đề giao mùa: bài thơ “Sang
thu”.
Nét đẹp chuyển thu của bài thơ là vẻ đẹp tinh tế, dịu dàng. Mở đầu bài thơ là sự
chuyển động rất tinh vi của sự sống khi hạ dần qua và thu đang đến. Không
như những nhà thơ khác cảm nhận màu thu qua sắc vàng của hoa cúc, của lá
ngô đồng hay qua tiếng lá khô xào xạc:
“Ơ hay! Buồn vương cây ngơ đồng Vàng rơi... vàng rơi... Thu mênh mơng”
(Bích Khê)
“Con nai vàng ngơ ngác
Đạp trên lá vàng khô”
(Lưu Trọng Lư)
Cũng không day dứt, run rẩy như những câu thơ Xuân Diệu:
“Những luồng run rẩy rung rinh lá
Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh”,...
Hữu Thỉnh đón nhận mùa thu từ những dấu hiệu đời thường, gần gũi:
“Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se”
Giữa những âm thanh, màu sắc và hương vị đặc trưng của mùa thu đang lan toả,
chỉ có "hương ổi" làm nhà thơ bất chợt xao lịng. Đó là thứ hương vị thật dễ
dàng để nhận ra ở chốn làng q thơn dã. Nhưng có phải bởi quen thuộc quá
nên đôi khi ta lãng đãng bỏ quên? Để đến khi nhận ra hết thảy chúng ta đều
không khỏi bất ngờ: “Bỗng nhận ra hương ổi”. "Hương ổi" khơng chỉ lan toả

mà cịn vận động rất mạnh trong khơng gian: “phả vào trong gió se” như muốn
quyện vào để giao hịa với gió. Có lẽ đó là sức sống dạt dào mà Hạ muốn tặng
cho Thu chăng? Cơn gió se cũng là hình ảnh rất giản dị, quen thuộc. Đó là chút
gió heo may se se lành lạnh mỗi độ đầu thu rất đặc trưng của miền Bắc Việt
Nam. Trước Cách mạng, Xuân Diệu từng bị ám ảnh khơn ngi bởi những làn
gió ấy:
“Đã nghe rét mướt luồn trong gió”
“Những luồng run rẩy rung rinh lá”,...
Có điều đó có lẽ bởi nhà thơ của những cảm xúc cảm giác đang độ tuổi thanh
xuân rạo rực đang khao khát uống trọn những rung động thiên nhiên. Hữu
Thỉnh thì khác, không chỉ bởi đây là khoảnh khắc đầu thu dìu dịu mà cịn bởi
tuổi tác đã vững vàng, ơng có đủ cái “tĩnh” để lặng lẽ quan sát những chuyến
động của tự nhiên. Và như thế, “Sang thu” sẽ còn mang vẻ đẹp của một tâm
hồn nhạy cảm mà điềm đạm, sâu sắc.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


Màn sương thu hình như cũng muốn tận hưởng trọn vẹn hương thơm ngọt ngào
và cái lạnh tinh vi đó mà "chùng chình" chưa muốn tan đi.
“Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về”
Khơng gian có sự hồ hợp giữa hương ổi dịu dàng, gió thu nhè nhẹ và sương
thu mơ màng tạo nên một ấn tượng đặc biệt mà ta khó lịng qn được. "Chùng
chình" là sự cố ý muốn làm chậm lại, rung rinh, lay động (sự rung rinh lay
động của làn sương hay là sự rung động trong tâm hồn nhà thơ Hữu Thỉnh?).
Vạn vật trong thời khắc chuyển mùa vì thế càng trở nên duyên dáng, nhịp
nhàng. Cảm quan tinh tế của nhà thơ đã phát hiện ra vẻ đẹp rất riêng, rất duyên
đó để rồi xao xuyến: "Hình như thu đã về". Lời reo vui cũng thì thầm nhỏ nhẹ,
bâng khuâng vang lên trong lòng Hữu Thỉnh như bước đi của mùa thu.

Sau giây phút ngỡ ngàng và khe khẽ mừng vui, tác giả lấy lại được cái điềm
đạm vốn có để tiếp tục ngắm nhìn thiên nhiên đất trời:
“Sơng được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu".
“Thu đã về” để sông không phải lo cuồn cuộn cuốn đi con lũ mùa hạ mà “được
lúc” nghỉ ngơi “dềnh dàng”. Nhưng đàn chim cũng vì thế mà “bắt đầu” lo cho
cái rét đang đến gần mà “vội vã" bay đi. Hai câu thơ đối nhau rất nhịp nhàng
cân đối đồng thời dựng lên hai hình ảnh đối lập nhau: Sông dưới mặt đất, chim
ở trên trời; sông “dềnh dàng” chậm rãi, chim “vội vã” lo lắng,... Hai hình ảnh
xinh xắn đó được đặt cạnh nhau để khái quát không gian mặt đất và bầu trời.
Đọc đến đây, ta nhớ đến hai câu thơ của Huy Cận cũng có sức bao quát như
thế:
“Lớp lớp mây cao đùn núi bạc
Chim nghiêng cánh nhỏ bóng chiều sa.”
Nhưng hai câu thơ của nhà thơ “Tràng giang” gợi nỗi rợn ngợp, bơ vơ thoáng
chút thảng thốt, hãi hùng: mây liên tiếp nở bung ra “đùn núi bạc” như muốn
phủ lấp tất thảy, cánh chim cô đơn mỏng manh như đang sa xuống mặt đất
cùng ráng chiều. Còn ở đây, trong câu thơ Hữu Thỉnh, mặt đất êm đềm như
dịng sơng đang lắng mình suy tư; bầu trời cũng như nhỏ lại, ấm áp hơn theo
nhịp vận động “vội vàng” của cánh chim chăm chỉ. Huống chi, trên nền trời ấy
cịn có hình ảnh một “đám mây mùa hạ / vắt nửa mình sang thu" diệu kỳ như
chiếc cầu vồng rực rỡ sắc màu. Hình ảnh ấy khiến lịng ta rung động, khơng
phải là "lớp lớp mây cao đùn núi bạc" hay "mây biếc về đâu bay gấp gấp" mà
lại là "đám mây mùa hạ, vắt nửa mình sang thu". Có thể là một đám, hai đám
hay nhiều hơn nữa nhưng có lẽ trong Sang thu mây không thể nào "lớp lớp mây
cao" được. Vì mùa thu mới bắt đầu chưa thể nhuốm đượm lên "lớp lớp" sự vật
được. Hình ảnh đám mây là một phát hiện rất mới lạ và độc đáo của Hữu Thỉnh.
Bức tranh chuyển mùa vì thế càng trở nên sinh động, giàu sức gợi cảm.

Không chi cảnh vật mà cả những dấu hiệu của thiên nhiên thời tiết cũng đang
ngả dần sang mùa thu dịu mát:
“Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần trong mưa

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi”
Nắng, mưa, sấm đã là của cuối mùa nắng lửa. Ánh nắng chói chang ngày nào
nay đã "vơi dần trong mưa" trở nên mát mẻ, dễ chịu hơn nhiều. Hai câu thơ
cuối cùng gợi cho ta nhiều suy nghĩ, liên tưởng thú vị.
“Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi”…
Câu thơ không đơn thuần chỉ là giọng kể, là sự cảm nhận mà còn là sự suy nghĩ
chiêm nghiệm về đời người. Nhìn cảnh vật biến chuyển khi thu mới bắt đầu,
Hữu Thỉnh nghĩ đến cuộc đời khi đã "đứng tuổi". Phải chăng mùa thu của đời
người là sự khép lại những tháng ngày sôi nổi với những bất thường của tuổi
trẻ và mở ra một mùa mới, một không gian mới, yên tĩnh, trầm lắng hơn. Hai
hình ảnh "sấm" và "hàng cây đứng tuổi" vừa có ý nghĩa tả thực vừa có ý nghĩa
tượng trưng cho thấy một Hữu Thỉnh rất đỗi tinh tế, nhạy bén trong cảm nhận
và liên tưởng. Thu không đánh thức ta bằng những âm thanh vang động, màu
sắc lộng lẫy, hương vị ngạt ngào mà gieo vào lịng ta những thống xao động,
mơ màng, gợi trong ta những suy nghĩ sâu xa về cuộc sống. Có lẽ vì thế mà thơ
thu, trong đó có Sang thu của Hữu Thỉnh rất giàu ý nghĩa.
Thời khắc “Sang thu” trong bài thơ của Hữu Thỉnh mang một vẻ đẹp tinh tế,
trong sáng và dịu nhẹ. Đó là mùa thu của những rung động hồn nhiên, giản dị
trong tâm hồn một người thơ đã “đứng tuổi". Và cũng bởi vậy, bài thơ khơng
chỉ đẹp bởi những hình ảnh thơ xinh xắn, đáng yêu mà còn bời một tâm hồn

nhạy cảm, giàu chất suy tư và rất đỗi nhân hậu với cuộc đời.
Bài làm 2
Cũng như mùa xuân, mùa thu luôn là đề tài gợi nhiều cảm xúc cho các thi nhân.
Mỗi người lại có cách nhìn, cách miêu tả rất riêng, mang đậm dấu ấn cá nhân
của mình. Có nhà thơ, mùa thu là dáng liễu buồn, là màu áo mờ phai, là tiếng
đạp lá vàng của con nai ngơ ngác. Hữu Thỉnh cũng góp vào tuyển tập thơ mùa
thu của dân tộc một cái nhìn mới mẻ. Ơng là nhà thơ viết nhiều, viết hay về
những con người, cuộc sống ở nông thôn, về mùa thu. Những vần thơ thu của
ông mang cảm xúc bâng khuâng, vương vấn trước đất trời trong trẻo đang
chuyển biến nhẹ nhàng. Điều này thể hiện rõ qua bài "Sang thu" được ông sáng
tác cuối năm 1977.
Bài thơ diễn tả tâm trạng ngỡ ngàng trước cảnh đất trời đang chuyển biến giao
mùa từ hạ sang thu.
Không như những nhà thơ khác, cảm nhận mùa thu qua sắc vàng của hoa cúc,
của lá ngô đồng hay qua tiếng lá vàng rơi xào xạc. Hữu Thỉnh đón nhận mùa
thu với một hương vị khác: Hương ổi.
"Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se"
"Bỗng nhận ra" là một trạng thái chưa được chuẩn bị trước, như là vơ tình,
sửng sốt để cảm nhận, giữa những âm thanh, hương vị và màu sắc đặc trưng
của đất trời lúc sang thu. Nhà thơ nhận ra tín hiệu của sự chuyển mùa từ ngọn
gió nhè nhẹ, lành lạnh se khô mang theo hương ổi. "Phả" là một động từ mang
ý tác động được dùng như một cách khẳng định sự xuất hiện của hơi thu trong
không gian: "hương ổi", một mùi hương không dễ nhận ra, bởi hương ổi không

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


phải là một mùi hương thơm ngào ngạt, nồng nàn mà chỉ là một mùi hương
thoảng đưa êm dịu trong gió đầu thu, nhưng cũng đủ để đánh thức những cảm

xúc trong lịng người.
Khơng chỉ cảm nhận mùa thu bằng khứu giác, xúc giác mà nhà thơ còn cảm
nhận màn sương thu trong phút giao mùa. Màn sương hình như cũng muốn tận
hưởng trọn vẹn khoảnh khắc vào thu nên chùng chình chưa muốn dời chân:
"Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về"
Từ láy tượng hình "chùng chình" gợi cảm giác về sự lưu luyến ngập ngừng,
làm ta như thấy một sự dùng dằng, gợi cảnh thu sống động trong tĩnh lặng,
thong thả, yên bình. "Chùng chình" là sự ngắt quãng nhịp nhàng, chuyển động
chầm chậm hay cũng chính là sự rung động trong tâm hồn nhà thơ? Một chút
ngỡ ngàng, một chút bâng khuâng, nhà thơ phát hiện ra vẻ đẹp rất riêng của
khơng gian mùa thu. "Hình như" là một từ tình thái diễn tả tâm trạng của tác
giả khi phát hiện sự hiện hữu của mùa thu. Sự góp mặt của màn sương buổi
sáng cùng với hương ổi đã khiến cho nhà thơ giật mình thảng thốt. Khơng phải
là những hình ảnh đã trở nên ước lệ nữa mà là chi tiết thật mới mẻ, bất ngờ. Có
lẽ với Hữu Thỉnh, làn hương ổi rất quen với người Việt Nam, mà rất lạ với thơ
được tác giả đưa vào một cách hết sức tự nhiên.
Rồi mùa thu được quan sát ở những không gian rộng hơn, nhiều tầng bậc hơn:
"Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội và
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu"
Nếu ở khổ một, mùa thu mới chỉ là sự đoán định với ít nhiều bỡ ngỡ, thì ở khổ
thơ này, tác giả đã có thể khẳng định: Thu đến thật rồi. Thu có mặt ở khắp nơi,
rất hiện hình, cụ thể. Dịng sơng khơng cịn cuồn cuộn dữ dội như những ngày
mưa lũ mùa hạ mà trôi một cách dềnh dàng, thanh thản. Mọi chuyển động
dường như có phần chậm lại, chỉ riêng loài chim là bắt đầu vội vã. Trời thu
lạnh làm cho chúng phải chuẩn bị những chuyến bay chống rét khi đông về.
Phải tinh tế lắm mới có thể nhận ra sự bắt đầu vội vã trong những cánh chim
bay bởi mùa thu chỉ vừa mới chớm, rất nhẹ nhàng, rất dịu dàng. Điểm nhìn của

nhà thơ được nâng dần lên từ dịng sơng, rồi tới bầu trời cao rộng:
"Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu"
Cảm giác giao mùa được Hữu Thỉnh diễn tả thật thú vị. Đây là một phát hiện
rất mới và độc đáo của ơng. Mùa thu mới bắt đầu vì thế mây mùa hạ mới thảnh
thơi, duyên dáng "vắt nửa mình sang thu". Đám mây như một dải lụa mềm trên
bầu trời đang còn là mùa hạ, nửa đang nghiêng về mùa thu. Bức tranh chuyển
mùa vì thế càng trở nên sinh động và giàu sức biểu cảm.
Ở khổ cuối, khoảnh khắc giao mùa khơng cịn được nhà thơ diễn tả bằng cảm
nhận trực tiếp mà bằng sự suy ngẫm, chiêm nghiệm:
"Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi"

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


Nắng cuối hạ vẫn còn nồng, còn sáng nhưng đang nhạt dần. Những ngày giao
mùa này đã vơi đi những cơn mưa rào ào ạt. Vẫn là nắng, vẫn là mưa, sấm như
mùa hạ nhưng mức độ đã khác rồi. Lúc này, những tiếng sấm bất ngờ cùng
những cơn mưa rào khơng cịn nhiều nữa. Hai câu thơ cuối gợi cho ta nhiều suy
nghĩ, liên tưởng thú vị.
"Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi"
Giọng thơ trầm hẳn xuống, câu thơ không đơn thuần chỉ là gượng kể, là sự cảm
nhận mà còn là sự suy ngẫm, chiêm nghiệm. Cụm từ "hàng cây đứng tuổi" gợi
cho người đọc nhiều liên tưởng. Đời người như một loài cây, cũng non tơ,
trưởng thành rồi già cỗi. Phải chăng, cái đứng tuổi của cây chính là cái đứng
tuổi của đời người. Hình ảnh vừa có ý nghĩa tả thực, vừa có ý nghĩa biểu tượng.

Vẻ chín chắn, điềm tĩnh của hàng cây trước sấm sét, bão giơng vào lúc sang thu
cũng chính là sự từng trải, chín chắn của con người khi đã đứng tuổi. Phải
chăng mùa thu của đời người là sự khép lại những ngày tháng sôi nổi bồng bột
của tuổi trẻ, để mở ra một mùa mới, một không gian mới thâm trầm, điềm đạm,
vững vàng hơn. Ở tuổi "sang thu", con người khơng cịn bất ngờ trước những
tác động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời.
Xưa nay, mùa thu thường gắn liền với hình ảnh lá vàng rơi ngồi ngõ, lá khơ
kêu xào xạc... Và ta ngỡ như chỉ những sự vật ấy mới chính là đặc điểm của
mùa thu. Nhưng đến với "Sang thu" của Hữu Thỉnh, người đọc chợt nhận ra
một làn hương ổi, một màn sương, một dịng sơng, một đám mây, một tia nắng.
Những sự vật gần gũi thế cũng làm nên những đường nét riêng của mùa thu
Việt Nam và chính điều này đã làm nên sức hấp dẫn của "Sang thu".
Bài thơ kết câu theo một trình tự tự nhiên. Đó cũng là diễn biến mạch cảm xúc
của tác giả vào lúc sang thu. Bài thơ gợi cho ta hình dung một bức tranh thiên
nhiên tươi đẹp vào thời điểm giao mùa hạ - thu ở vùng nông thôn Bắc Bộ.
Những câu thơ của Hữu Thỉnh như có một chút gì đó thâm trầm, kín đáo, rất
hợp với cách nghĩ, cách nói của người thơn q. Bài thơ giúp ta cảm nhận được
tình cảm thiết tha, tâm hồn tinh tế của nhà thơ giàu lòng yêu thiên nhiên của
nhà thơ.
Bài thơ ngắn với thể thơ năm chữ mộc mạc, ngôn ngữ giản dị mà ý nghĩa sâu
sắc, hình ảnh đơn sơ mà gợi cảm. Hữu Thỉnh đã phác họa một bức tranh thiên
nhiên tuyệt đẹp bằng nhiều cảm xúc tinh nhạy. Đọc thơ Hữu Thỉnh ta càng cảm
thấy yêu quê hương đất nước hơn, càng cảm thấy mình cần phải ra sức góp
phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.
Bài làm 3
"Thơ là thu của lòng người, thu là thơ của đất trời." Mùa thu từ bao lâu nay đã
trở thành suối nguồn vô tận, khơi nguồn cảm hứng cho thi ca nhạc họa. Những
cảnh đẹp thiên nhiên tươi sáng, trời thu trong xanh, khí thu dịu mát, cảnh thu
trong sáng đã làm mê luyến trái tim bao thi sĩ. Nhỏ nhẹ và khiêm nhường Hữu
Thỉnh góp vào cho bản hịa ca của đất trời một góc thiên nhiên "Sang thu" để

cùng tôn vinh những mùa trái, mùa hương của đất trời, xứ sở.
Mở đầu bài thơ, trước hết nhà thơ Hữu Thỉnh đã gửi đến người đọc cảm nhận
tinh tế của mình trước mùa thu trong khơng gian làng quê:
"Bỗng nhận ra hương ổi

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về."
Trong không gian quen thuộc của làng quê Bắc Bộ, nhà thơ bỗng tinh tế nhận
ra mùi hương ổi chín. Đó là mùi vị ngọt ngào, nồng nàn thanh mát của quê
hương, của những tâm hồn đã chắt chiu vun trồng nên hương ổi. Đó là hương
vị quen thuộc, bình dị gợi nhắc đến mùa thu quê hương. Khơng phải là lá ngơ
đồng như trong thơ của Bích Khê, cũng không phải là hương cốm trong bài Đất
Nước của Nguyễn Đình Thi, bằng cảm nhận và tình yêu quê tha thiết, hương ổi
đã phả vào tâm hồn nhà thơ, đánh thức những cảm nhận riêng để ngỡ ngàng
nhận ra mùa thu đã đặt chân xuống trần gian tuyệt diệu. Nhưng hương ổi mạnh
mẽ, ngọt ngào phả vào trong gió se, càng làm quyện đọng vị ngọt và sánh mịn
của hương ổi. Nhưng Hữu Thỉnh cũng cho ta những cảm nhận về đám mây khi
thu chớm sang:
"Sương chùng chình qua ngõ."
Từ "chùng chình" diễn tả vẻ đẹp mộng mơ, duyên dáng và yêu kiều như nàng
thiếu nữ đang e ấp dun dáng bao quanh xóm làng. Cảnh vật khơng gian làng
q ngập chìm trong màn sương khói mờ ảo, giăng mắc như làm thiên nhiên
thêm huyền ảo, lung linh hơn. Và trước hương ổi trong gió se, trước đám mây
chùng chình kia, thi nhân của chúng ta ngỡ ngàng "Hình như thu đã về". Từ
"hình như" diễn tả tâm trạng bâng khuâng, man mác của nhà thơ, cũng như vẻ
ngờ ngợ không dám tin rằng thu đã về đấy rồi. Đó là sự luyến tiếc của âm hồn

thi nhân, vừa ngỡ ngàng với thu sang, vừa luyến tiếc khi hạ đã rời đi. Quả là
một tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên tha thiết.
Sang đến khổ thơ tiếp theo, là sự cảm nhận tinh tế của thiên nhiên mùa thu
trong không gian đất trời. Sự tinh tế và tấm lòng khát khao giao cảm, muốn
nắm bắt sự thay đổi của vạn vật đã được bộc lộ rõ:
"Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu."
Dịng sơng mùa thu khơng cịn vẻ vội vàng, gấp gáp và chảy xiết như trong
những ngày hạ, sơng êm đềm, tĩnh lặng, n ả uốn mình hiền hòa sau lũy tre
xanh xanh của làng quê. Những cánh chim bắt đầu, cho thấy sự quan sát sát
tinh của Hữu Thỉnh khi nhận ra sự chuyển dời của đàn chim tìm nơi trú ẩn cũng
là dấu hiệu nhắc thu sang. Và đám mây kia chính là điểm nhấn cho nền trời,
cho bức tranh thiên nhiên quyến rũ, xinh tươi ấy. Đám mây vắt nửa mình,
dường như cũng đang chứa đựng sự lưu luyến, bịn rịn. Đám mây giống như
cây cầu nối liền giữa mùa hạ và mùa thu để ngân rung mãi lên một nhịp riêng
của đất trời, nhịp giao thời, nhịp chuyển mùa. Thu sang trong bao nhiêu của thi
ca muôn thuở, nay trở về trong những câu thơ của Hữu Thỉnh sao vẫn đắm đuối,
si mê lịng người như thế. Vậy là mùa thu trong khơng gian làng quê được cảm
nhận mới tinh tế và nên thơ làm sao. Chỉ có thể yêu thiên nhiên lắm, Hữu
Thỉnh mới vẽ nên một bức tranh thật đẹp, thật duyên đến vậy.
Khổ thơ cuối là những chiêm nghiệm sâu sắc của nhà thơ về cuộc đời mỗi con
người:

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


"Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa

Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi".
Bằng những chiêm nghiệm sâu sắc về nhân sinh Hữu thỉnh đã gửi đến chúng ta
những thơng điệp thật ý nghĩa. Hình ảnh "nắng, mưa, sấm" là biểu tượng cho
những sóng gió, thăng trầm của cuộc đời mà con người đã trải qua, khi đã đi
qua bao nhiêu nắng mưa, bao nhiêu giông tố, con người dường như cũng trở
nên điềm đạm, bình tĩnh hơn trước những thử thách, chông gai của cuộc đời.
Con người khi trưởng thành "hàng cây đứng tuổi" sẽ không cịn những bồng
bột, sơi nổi và sự liều lĩnh của tuổi trẻ mà sẽ lắng mình xuống để suy ngẫm và
chiêm nghiệm, cũng sẽ khơng để những sóng gió cuộc đời quật ngã mỗi bước
đi. Phải chăng đó cũng chính là thông điệp sâu sắc mã Hữu thỉnh gửi gắm.
Với thể thơ năm chữ, cách ngắt nhịp linh hoạt, giọng điệu tự nhiên, nhẹ nhàng,
ngơn ngữ hình ảnh trong sáng, tinh tế giàu sức gợi, sức biểu cảm, Hữu Thỉnh
đã gửi đến người đọc một bức tranh thiên nhiên lúc sang thu thật sự đẹp, thật
duyên, thật tinh tế của một tâm hồn yêu thiên nhiên, quê hương tha thiết. "Sang
Thu" của Hữu Thỉnh đã góp vào bản hồ ca mùa thu của quê hương, đất nước
một tiếng nói riêng, đầy thi vị, ám ảnh, xúc động.
Bài làm 4
Mùa thu là nguồn cảm hứng thơ bất tận cho các thi sĩ. Nhà thơ nào cũng muốn
vẽ được một bức tranh thu cho riêng mình. Và Hữu Thỉnh đã có được một cái
tứ rất riêng đó là thời khắc lúc giao mùa.
Bài thơ là những cảm nhận, những rung động man mác, bâng khuâng của tác
giả trước sự biến đổi kì lạ trong thời khắc giao mùa của đất trời trong ngưỡng
thu.
Sinh ra và lớn lên ở Vĩnh Phúc, Hữu Thỉnh khơng cịn lạ lẫm gì với mùa thu
đất Bắc. Thế nhưng, khi cảm nhận tín hiệu thu mến u, ơng cũng không khỏi
ngỡ ngàng. Đối với ông, thu đến với những cảm giác mơn man khó tả:
"Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về"
Như một quy luật tuần hoàn của tạo hóa, dường như thu đã lại sang. Có vẻ bức
tranh thu đã được điểm những nét đầu tiên: hương ổi phả nhè nhẹ, thoang
thoảng đưa vào trong gió se - gió đã nhẹ lại chứ khơng cịn là "nồm nam cơn
gió thốc" nữa rồi. Theo trong gió chính là làn hương mộc mạc của làng quê nhỏ.
Lớp sương chùng chình khắp nơi dường như cũng chẳng muốn rời. Sương
cũng mang đầy tâm trạng, bước đi chầm chậm theo nhịp điệu của mùa thu. Cái
tín hiệu mùa thu đó là hương, là gió hay là sương? Chẳng lẽ là tất cả. Cái cảm
giác bất ngờ thể hiện trong từ "bỗng" đầu tiên lan tỏa vào không gian rất đỗi
thân quen, xao xuyến vơ cùng. Chính thế mà thi sĩ cịn đang ngỡ ngàng vẫn cịn
tự hỏi mình: Trong khi đất trời bắt đầu có những chuyển biến nhẹ nhàng, hình
như thu đã về?... Nhận thấy đó mà chưa tin hẳn, vì lịng u say mùa thu q.
Cái cảm giác "hình như" đó gần như bị xóa tan bởi những tín hiệu chuyển mùa
dần hiện ra rõ hơn:

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


"Sơng được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu"
Bức tranh thu dường như đã đậm màu hơn bởi cảnh vật ngày càng nhiều thay
đổi: những con sơng đã khơng cịn gấp gâp, mà lững lờ trôi, chầm chậm, "dềnh
dàng" khi dành nước cho mùa thu. Phải chăng chúng đã thả hồn mình vào các
khoảnh khắc giao mùa này? Trái ngược với sự "lặng lẽ" đó là biểu hiện có vẻ
gấp gáp của những cánh chim trời. Chúng đang vội vã làm gì? Làm tổ, tích trữ
thức ăn cho mùa đơng giá lạnh hay đang rục rịch chuẩn bị cho chuyến hành
trình xa xứ tránh rét về một chân trời xa xôi nào đó? Hai câu thơ đã vẽ nên
những nét đối lập: đâu phải mùa thu lúc nào cũng "lặng lẽ" bởi vạn vật xung

quanh ta đều chuyển biến kỳ lạ theo cách riêng của chúng. Thiên nhiên đầy bí
mật, cũng giống như cuộc sống chúng ta - một xã hội với nhiều tầng: có người
giàu, có người nghèo, người đang hạnh phúc tận hưởng cuộc sống này, người
đang tất tả mưu sinh. Đúng là đầy biến động! Nhưng hiện lên trong tất cả điểm
sáng, có lẽ long lanh nhất chính là đám mây vấn vương chút nắng hạ:
"Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu"
Đám mây đó chắc cịn lưu luyến chút gì của mùa hạ đang qua? Cũng có thể nó
là kỉ niệm của "hạ" dành cho "thu". Nó dường như là chiếc cầu nối hữu tình
dành cho đơi bờ kì lạ. Cái khoảnh khắc thiêng liêng này đang đậu trên đám
mây như là chứng tích của giao mùa. "Vắt" - đang đặt ngang trời hay chẳng
biết đang ở chốn nào. Đám mây cứ nhè nhẹ trôi để rồi thời gian cũng chảy qua.
Bức tranh thu đang chứa đựng cái nét hữu hình để gợi nên cái cảnh vốn vơ
hình!
Thu đã gần sang, đất trời cũng đang đứng lại, nó khơng cịn bất chợt đến, rồi lại
bất chợt đi như mùa hạ nữa rồi:
"Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi."
Có thể nói rằng: Cái dáng hạ vẫn cịn đó mà cái hồn hạ đã bay đi đâu rồi. Vẫn
là cái nắng, mưa, sấm, chớp vương lại những cái dữ dội, khắc nghiệt của nắng,
tính "đỏng đảnh" của mưa hay sự vội vàng của sấm thì đã nhạt dần theo từng
phút giao mùa. Bức tranh sang thu càng lộ rõ thì những ý nghĩ về nhân tình thế
thái cũng theo đó hiện lên.
Qua phép ẩn dụ ở hai dịng thơ cuối, người đọc cảm nhận sau tiếng "sấm" là
những giông bão của cõi đời, cõi người. Hữu Thỉnh đã điểm nét chính vào bức
tranh - đó là hình bóng con người. Hạ qua, thu đến, con người ta dường như đã
già hơn một chút. Chính thế mà những kinh nghiệm đường đời đã dày thêm
một ít trong hành trang của họ, giúp họ vững vàng hơn trước những phong ba

của cuộc sống đầy biến động. Hữu Thỉnh đã cảm nhận được sâu sắc cuộc sống
con người. Và thi nhân đã gửi vào thu lời nhắn nhủ con người sống phải biết
chấp nhận và vững vàng vượt qua thử thách. Như thế, bài thơ vừa là một bức

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


tranh thiên nhiên đẹp vừa là một phác họa đầy ám ảnh về con người - một phần
diệu kỳ của thiên nhiên kỳ diệu.
Hình ảnh thơ đẹp, ngơn từ sắc sảo, giàu hàm nghĩa đã tạo nên những rung động,
dấu ấn khó quên cho người đọc. Hữu Thỉnh đã trải lòng qua tuyệt tác lúc giao
mùa: Sang thu!
Bài làm 5
Thiên nhiên nơi miền quê Bắc Bộ được cảm nhận từ những điều vơ hình. Bức
tranh thiên nhiên đẹp ấy đã được người thi nhân cảm nhận phác họa một cách
tinh tế và sinh động, giàu sức biểu cảm qua xúc giác, khứu giác và thị giác.
Mở đầu bài thơ là những tín hiệu nhẹ nhàng khi đất trời giao mình chuyển mùa
trong một không gian nên thơ nhẹ nhàng:
“Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về”
Hương ổi là tín hiệu đầu tiên báo hiệu thời khắc giao mùa từ hạ sang thu. Động
từ bỗng đặt đầu câu như một sự ngạc nhiên kỳ lạ của nhà thơ về thời khắc giao
mùa đầy xao xuyến này của tác giả. Phân tích bài thơ sang thu chúng ta sẽ cảm
nhận được dư vị của trái ổi thơm phả trong gió, là hình ảnh sương về qua ngõ
với nhịp điều chùng chình, là cảm nhận của tác giả với những xúc cảm xốn
xang…
Xuân Diệu từng viết: “Đây mùa thu tới mùa thu tới/Với áo mơ phai dệt lá
vàng”. Trong thơ xưa, hình ảnh mùa thu hiện lên với áo mơ phai, với bầu trời

thu, với hoa cúc vàng… Tâm hồn nhà thơ của chúng ta lại bắt nhịp được tín
hiệu đầu tiên là hương ổi – hương thơm của đồng q và thơn xóm Việt.
Những hình ảnh ấy thật quen thuộc, dung dị mà vô cùng dân dã mộc mạc. Từ
“phả” diễn tả dư vị nồng nàn, đậm đà đang lan tỏa trong gió. Bên cạnh đó, khi
phân tích bài thơ sang thu, chúng ta cịn thấy làn gió se điển hình của tiết trời
miền Bắc khi chuyển mùa. Chính làn gió này đã mang hương ổi đi xa hịa
quyện với khơng gian cùng đất trời tạo nên vẻ đẹp của bài thơ.
Màn sương được nhân hóa trở nên có hồn, tinh tế đầy sinh động. Động từ
“chùng chình” gợi tả làn sương nhẹ nhàng mỏng manh e ấp như nàng thiếu nữ
đôi mươi xao xuyến trước những rung động. Sương qua ngõ chùng chình –
Ngõ ở đây vừa mang ý hiện thực là ngõ nhỏ nơi thơn xóm lại như là ẩn dụ với
cửa ngõ của thời gian đang từ từ bước qua ranh giới giữa hạ và thu.
Thu sang với những hình ảnh quen thuộc tiếp tục được nhà thơ phát hiện trong
những dịng thơ tiếp theo. Khi phân tích bài thơ sang thu, chúng ta nhận thấy
nếu như ở khổ đầu khơng gian bị bó hẹp, thì đến đây khơng gian đã rộng mở
hơn, từ tầm cao cũng như tầm xa:
“Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu”
Từ láy “dềnh dàng” “vội vã” đã phần nào thể hiện sinh động nhịp thở của đất
trời khi sang thu. Dịng sơng được nhân hóa trở nên có hồn biết mấy với nhịp
chậm chạp dềnh dàng và thong thả. Nếu như mùa hạ, dịng sơng sẽ gấp gáp

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


chảy trong những cơn mưa lũ, thì giờ đây, tiết trời sang thu đã khiến cho dịng
sơng trở nên nhẹ nhàng và lắng lại để rồi lững lờ trôi. Phân tích bài thơ sang
thu, ta như nhận thấy dịng sơng cũng dùng dằng và ngập ngừng níu kéo nhịp

thở của mùa hạ.
Tuy nhiên, ngược lại với sự dềnh dàng từ từ của dịng sơng lại là sự vội vã của
những cánh chim khi đang mải miết bay đi tránh rét. Hẳn là đàn chim đã bắt
đầu cảm nhận được chút se lạnh của tiết trời. Phân tích bài thơ sang thu ta thấy
được nghệ thuật đăng đối vô cùng điêu luyện của tác giả đã giúp cho hình ảnh
thơ trở nên giàu chất tạo hình, đẹp hơn và thơ mộng hơn.
Đoạn thơ thứ hai dần khép lại với hình ảnh đám mây vắt nửa mình. Hành động
được nhân hóa này mang ý diễn tả sự vận động của thời gian. Không gian thơ
cũng như trở nên rộng mở hơn, bao la hơn với hình ảnh đầy chất tạo hình này.
Phân tích bài thơ sang thu là thấy hình ảnh đám mây mềm mại như một tấm lụa
nhẹ nhàng vắt ngang bầu trời. Đây là một hình ảnh rất giàu tính tưởng tượng.
Phân tích bài thơ sang thu đến đây, ta cũng cảm nhận được cảnh vật như trở
nên vừa hư vừa thực, rất nên thơ và giàu sức tưởng tượng độc đáo. Nhà thơ
Hữu Thỉnh hẳn phải là người có tâm hồn tinh tế cùng với tình yêu tha thiết với
thiên nhiên và đất nước mới có thể sáng tạo nên những vần thơ đặc sắc này.
Ngòi bút tài năng này đã khiến chúng ta không thể không cảm phục khi phân
tích bài thơ sang thu.
Từ những rung động mãnh liệt và xúc cảm xuyến xang khi đất trời vào thu, nhà
thơ chuyển sang giọng điệu chiêm nghiệm và suy ngẫm sâu xa:
“Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.”
Những thay đổi của thời tiết tiếp tục được nhà thơ phát hiện một cách đầy tinh
tế. Là sấm, là mưa, nắng, là những hiện tượng điển hình của mùa hạ nhưng đã
có sự thay đổi mức độ trong cái khoảnh khắc giao mùa. Phân tích bài thơ sang
thu, ta như thấy cái nắng chói chang của những ngày hạ đã dần nhạt màu,
những cơn mưa rào vội vã cũng đã vơi dần.
“Vẫn còn” “vơi dần” “cũng bớt” đã diễn tả mức độ giảm dần của hiện tượng
khi đất trời sang thu. Sự chuyển biến đó đã được cảm nhận sâu sắc qua tâm hồn

tinh tế và nhạy cảm của nhà thơ. Hai câu thơ cuối cùng chính là sự chiêm
nghiệm của tác giả. Hình ảnh “sấm” khơng những biểu trưng cho những tác
động ngoại cảnh, của đất trời từ hạ sang thu mà cịn là hình ảnh ẩn dụ cho
những biến động thăng trầm của cuộc đời.
Phân tích bài thơ sang thu, chúng ta khơng thể bỏ qua hình ảnh “hàng cây sang
thu”. Nó thể hiện đây là những cành cây xum xuê, lâu năm, rễ đã cắm sâu dưới
lòng đất rất chắc chắn. Những mùa mưa giông qua đi đã tôi luyện sự dẻo dai
bền bỉ của những hàng cây. Đây chính là hình ảnh ẩn dụ biểu trưng cho những
con người đã đi qua những thăng trầm biến động của cuộc đời.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí