phan tich tinh mau tu thieng lieng trong bai tho may va song cua tac gia ra bin dra nat tago

Đề bài: Phân tích tình mẫu tử thiêng liêng trong bài thơ Mây và Sóng của
tác giả Ra-bin-đra-nát Tago
Bài văn 1
Ra-bin-đra-nát Ta-go (1861-1941) là nhà thơ hiện đại lớn nhất của Ấn Độ, là
nhà văn đầu tiên của châu Á được nhận giải thưởng Nobel về văn học (1913).
Ông để lại một gia tài văn hóa nghệ thuật đồ sộ với 52 tập thơ, 42 vở kịch, 12
bộ tiểu thuyết, khoảng một trăm truyện ngắn, rất nhiều bút ký, luận văn, diễn
văn, thư tín… và trên 1500 bức họa và một số lượng ca khúc rất lớn. Ơng đã có
những đóng góp xuất sắc cho nền thơ ca Ấn Độ và thế giới. Thơ Ta-go thể hiện
tinh thần dân tộc, dân chủ sâu sắc, tính nhân văn cao cả và chất trữ tình, chất
triết lý nồng đượm.
Bài thơ “ Mây và Sóng” viết bằng tiếng Ben-gan, in trong tập “Si-su” (Trẻ thơ)
ra đời năm 1909, được tác giả dịch sang tiếng Anh, in trong tập thơ “Trăng
non” năm 1915. Vốn rất am hiểu về tâm lý, những tình cảm và ước mơ của trẻ
em, vì vậy trong tập thơ, ơng đã lựa chọn và sử dụng những hình ảnh, ngơn ngữ
và những câu chuyện gần gũi với các em nhất để ca ngợi những nét hồn nhiên,
tình cảm đẹp và dễ thương trong tâm hồn trẻ. Trong “Mây và Sóng”, bằng cách
hóa thân vào lời trị chuyện ngây thơ của em bé với mẹ, Ta –go đã làm hiện lên
tình thương yêu mẹ, tình yêu thiên nhiên tha thiết và trí tưởng tượng tuyệt vời
trong tâm hồn trẻ em. Từ đó, gieo vào trong lịng độc giả những suy ngẫm sâu
sắc về tình mẫu tử thiêng liêng bất diệt trên đời.
Mẹ ơi, trên mây có người gọi con:
“Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lúc chiều tà. Bọn tớ chơi với bình minh
vàng, bọn tớ chơi với vầng trăng bạc".
Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mình lên đó được ?"
Họ đáp: “Hãy đến nơi tận cùng trái đất, đưa tay lên trời, cậu sẽ được nhấc
bổng lên tận tầng mây”
“Mẹ mình đang đợi ở nhà” – con bảo- “Làm sao cổ thể rời mẹ mà đến được”.
Thế là họ mỉm cười bay đi.
Nhưng con biết có trị chơi thú vị hơn, mẹ ạ.
Con là mây và mẹ sẽ là mặt trăng.

Hai tay con ôm lấy mẹ, và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm.
Trong sóng có người gọi con:
“Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hồng hơn. Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ
mà không biết từng đến nơi nao"
Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mình ra ngồi đó được?”.
Họ nói: “Hãy đến rìa biển cả, nhắm nghiền mắt lại, cậu sẽ được làn sóng nâng
đi”.
Con bảo: “Buổi chiều mẹ ln muốn mình ở nhà, làm sao có thể rời mẹ mà đi
được?".
Thế là họ mỉm cười, nhảy múa lướt qua.
Nhưng con biết có trị chơi khác hay hơn
Con là sóng cịn mẹ là bến bờ kì lạ
Con lăn, lăn, lăn mãi, rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lịng mẹ.
Và khơng ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào.
(Nguyễn Khắc Phi dịch)

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


Nhân vật trữ tình trong bài thơ là em bé. Mẹ là đối tượng để em bé đối thoại và
biểu cảm. Xem như có hai lượt thoại của em bé với mẹ mình. Mỗi phần thuật
lại lời rủ rê của thiên nhiên, thuật lại lời từ chối, lý do từ chối của em bé và bày
tỏ trò chơi do em bé sáng tạo ra. Hình ảnh mẹ, tình yêu mẹ chỉ được hiện lên
qua lời của con, kết thúc mỗi phần, hình ảnh thơ được tỏa sáng và gợi nhiều
suy ngẫm về tình mẫu tử và những vấn đề mang tính triết lý.
Thử nghe cuộc trị chuyện của em bé với mẹ về những người trên mây:
Mẹ ơi, trên mây có người gọi con:
“Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lúc chiều tà. Bọn tớ chơi với bình minh
vàng, bọn tớ chơi với vầng trăng bạc".
Em bé tâm sự với mẹ về lời rủ rê của những người trên mây. Lời rủ rê ấy thủ

thỉ, tâm tình, gần gũi, gợi lên trong em bé một thế giới phóng khoáng, tự do,
sinh động, thú vị! Nếu lên với mây, em sẽ được bay bổng trên bầu trời cao rộng,
trong ánh sáng và những sắc màu tươi đẹp, lung linh của “bình minh vàng” và
“vầng trăng bạc”. Rất thú vị là em được vui chơi thỏa thích, vơ tư khơng cần
biết đến thời gian. Trẻ em nào chẳng thích được mải miết vui chơi, mà ở đó lại
là một thế giới thơ mộng, mời gọi, hấp dẫn! Em bé rất thích được đi cùng
những người trên mây nên mới hỏi: “Nhưng làm thế nào mà mình lên đó
được?” Phần nào em bé đã bị lôi cuốn bởi những người bạn trên mây. Theo lời
họ đáp: “Hãy đến nơi tận cùng trái đất, đưa tay lên trời, cậu sẽ được nhấc bổng
lên tận tầng mây”, rất dễ dàng và nhẹ nhàng, em sẽ được bay bổng trên mây
cao như đi vào cõi mơ vậy. Nhưng khơng! Dẫu sao thì việc xa rời mẹ mình là
điều rất khó đối với em:“Mẹ mình đang đợi ở nhà”,“Làm sao có thể rời mẹ mà
đến được”. Thường thì trẻ em rất ham vui, thích được làm bạn với thiên nhiên.
Chúng có thể vui chơi với bất cứ thứ gì chúng có thể tìm được giữa vạn vật
xung quanh mình, có khi chỉ với một cành cây khô gãy cũng trở thành một thứ
đồ chơi đầy thú vị của chúng.“ Em bé ơi, em sung sướng biết bao/ Khi em ngồi
suốt cả buổi mai trong đất bụi/ Chơi với một cành cây gãy…Với bất cứ một thứ
gì em đã tìm ra/ Em đều tạo được những trò chơi thú vị (Đồ chơi- tập Trăng
non). Ở đây, em bé rất thích đi chơi nhưng lại yêu mẹ hơn. Làm sao em có thể
rời mẹ hiền để đi chơi xa như thế! Khước từ lời mời gọi để mẹ ở nhà khỏi phải
chờ đợi, để luôn được gần mẹ, em bé quả là đứa con ngoan, hiếu thảo, ln
thương u mẹ, khơng thể rời mẹ mình để đi chơi được.
Rồi với trí tưởng tượng tuyệt diệu, em bé đã sáng tạo ra trò chơi rất thú vị:
“Con là mây và mẹ là mặt trăng /Hai bàn tay con ôm lấy mẹ và mái nhà ta là
bầu trời xanh thẳm”. Em đã sáng tạo ra một trò chơi tuyệt vời, chính em bé làm
mây và mẹ làm mặt trăng ngay trong mái nhà êm ấm của mình là bầu trời xanh
thẳm. Như thế, em bé khơng chỉ được hồ hợp cùng thiên nhiên thơ mộng mà
còn được gần gũi trong vòng tay yêu thương của mẹ hiền, của gia đình em.
Tình yêu thiên nhiên và đặc biệt là tình yêu mẹ đã thắp sáng và nâng cánh cho
trí tưởng tượng tâm hồn trẻ thơ bay bổng, đắm mình trong giấc mơ hạnh phúc

cùng người mẹ yêu quý của mình. Phải chăng tình yêu là khởi nguồn cho sự
sáng tạo và tình yêu mẹ là khởi nguồn cho những sáng tạo kỳ diệu của con
người?
Sự sáng tạo ấy còn được nhân lên ở phần sau – cuộc chuyện trò của em bé với
mẹ về những người trong sóng:

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


“Trong sóng có người gọi con: Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hồng hơn.
Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà không biết từng đến nơi nào”.
Sóng như vị sứ giả của đại dương đến rủ em, vẽ ra trước mắt em một chân trời
kì thú. Trong không gian ngập tràn tiếng hát, những người trong sóng mải miết
ngao du, từ nơi này đến nơi khác, từ sáng đến hồng hơn mà khơng cần biết
mình đã đến những đâu. Những con sóng khơng ngớt vỗ bờ, mn đời với bản
hịa ca bất tận, thế giới biển khơi thần bí gợi lên bao khao khát,…Em bé ước gì
được thỏa thích rong chơi với những người trong sóng ! Và theo lời của sóng:
“Hãy đến rìa biển cả, nhắm nghiền mắt lại, cậu sẽ được làn sóng nâng đi”. Nhẹ
nhàng và linh nghiệm, em sẽ được làn sóng nâng đón, đưa đi hết nơi này đến
nơi khác… Cũng như trả lời với những người trên mây, em bé lại khước từ lời
mời của những người trong sóng:“Buổi chiều mẹ ln muốn mình ở nhà, làm
sao có thể rời mẹ mà đi được”. Sóng như hiểu rõ sự lựa chọn rất người lớn của
em nên vui vẻ lướt qua: “Thế là họ mỉm cười, nhảy múa lướt qua”. Em bé cũng
ước muốn được đến khám phá cái xứ sở phóng khống, mênh mơng kia cùng
sóng lắm, nhưng như vậy là phải rời xa mẹ, mà rời xa mẹ là điều em không thể,
không nỡ nào, bởi em luôn rất cần tình thương của mẹ. Như trong một bài thơ
khác, tác giả đã viết:
“Bé có hàng đống vàng, đống ngọc,
Thế nhưng bé đã đến mặt đất này
Như một kẻ ăn xin.

Không phải tự nhiên mà bé đã đến, cải trang như vậy.
Cậu bé ăn xin, trần truồng, yêu mến này
Muốn làm ra thảm hại vơ cùng
Để có thể xin cả kho báu tình thương của mẹ”
(Cung cách của bé)
Đối với em bé mẹ là vẻ đẹp, niềm vui, sự hấp dẫn lớn nhất, sâu xa và vô tận,
hơn tất cả những điều hấp dẫn khác trong vũ trụ! Từ đó, em đã tưởng tượng trò
chơi độc đáo hơn cả trò chơi với những người trên mây:“Nhưng con biết trò
chơi khác hay hơn/ Con là sóng và mẹ là bến bờ kì lạ/ Con lăn, lăn, lăn mãi rồi
cười vang vỡ tan vào lịng mẹ/ Và khơng ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở
chốn nào”. Con là “sóng”- mẹ là “bến bờ kì lạ”, bờ biển bao dung, rộng mở
ln sẵn lịng tiếp đón con. Trăm con sóng ở đại dương, sóng nhỏ, sóng to,
sóng chìm, sóng nổi, có con sóng nào khơng về với bến bờ? Có hình ảnh nào
đẹp hơn những con sóng lăn ,lăn mãi vào bến bờ vô hạn? Vui mắt biết bao khi
được ngắm lúc những con sóng chạm bờ rào rạt? “Con lăn, lăn, lăn mãi rồi
cười vang vỡ tan vào lòng mẹ”, con vô tư, hồn nhiên, tha hồ đùa nghịch, vui
thích trong vịng tay che chở bao dung của mẹ! “Và không ai trên thế gian này
biết mẹ con ta ở chốn nào”. Có nghĩa là “mẹ con ta” ở khắp mọi nơi, khơng ai
có thể tách rời và chia cách được. Trong vũ trụ bao la, trong ngôi nhà rộng lớn
của thiên nhiên mà con tưởng tưởng ra ấy, ở đâu cũng có tình mẫu tử! Tình
mẫu tử ln có ở khắp nơi trên thế gian này, thiêng liêng và bất diệt! Từ xưa
đến nay, hình ảnh sóng và bến bờ không lạ trong thơ văn, nhưng ở đây lại trở
thành hình ảnh thơ độc đáo bởi nó đã ngợi ca, nâng tình mẹ con lên tầm kích vũ
trụ, đem đến cho độc giả thông điệp đậm chất nhân văn về tình mẹ cao cả trên
đời!

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


Khơng những thế, từ những hình ảnh mang ý nghĩa tượng trưng, bài thơ còn

gợi cho ta suy ngẫm về một số vấn đề khác trong cuộc sống. Những trò chơi
trên mây và trong sóng tượng trưng cho bao thú vui hấp dẫn trong cuộc sống
muôn màu muôn vẻ. Khi con người đứng trước những quyến rũ và cám dỗ,
muốn khước từ chúng thì cần có những điểm tựa vững chắc mà tình mẫu tử là
một trong những điểm tựa ấy. Trong bài thơ, cả hai lần em bé đều sáng tạo ra
hai trò chơi để vừa được đến với thiên nhiên nên thơ, hấp dẫn, vừa được hạnh
phúc bên người mẹ u q, nhân hậu, chính tình u đã thôi thúc em bé tưởng
tượng ra một thế giới độc đáo, lạ thường, chính tình u đã thăng hoa cho sự
sáng tạo của con người? Và đối với chúng ta, hạnh phúc khơng phải điều gì bí
ẩn, khơng ở đâu ở xa xôi mà ở ngay trên trần thế và do chính con người tạo
dựng.
Thi hào Ta-go từng nói: Bao giờ tôi cũng trẻ hay cũng già như người trẻ nhất
và người già nhất trong làng. Nhờ đó, sự hóa thân thành em bé trong bài“Mây
và sóng”như người trẻ nhất mà cũng già nhất để gửi gắm những thông điệp quý
giá về tình yêu dành cho thế giới tâm hồn trẻ thơ, thế giới thiên nhiên và cuộc
sống muôn vẻ xung quanh ta, đặc biệt là tình yêu dành cho người mẹ và tình
mẫu tử thiêng liêng bất tử trên đời này
Bài làm 2
Rabindranath Tagore là nhà thơ, nhà văn, nhà viết kịch lớn, một hoạ sĩ có tài,
một nhạc sĩ nổi tiếng, một nhà giáo, một nhà hoạt động xã hội, một vị hiền triết
hiểu sâu biết rộng. Ông là thiên tài của Ấn Độ và thế giới. Ông đã để lại một sự
nghiệp thơ ca đồ sộ bao gồm nhiều đề tài khác nhau. Đặc biệt, khi viết về trẻ
thơ, Tagore ln hướng trẻ thơ đến tình mẫu tử, hướng trẻ thơ đến thế giới của
mẹ hiền với sự bao dung độ lượng đến khôn cùng.
Trong thế giới ấy, Tagore khẳng định chỉ có tình mẫu tử là bất tử, chỉ có tình
mẹ mới là sức mạnh duy nhất cứu rỗi con người. Đọc các bài thơ như Trăng
non, Cánh diều, Mùa hái quả và đặc biệt là bài thơ Mây và Sóng in trong tập
thơ Trẻ thơ, người đọc sẽ cảm nhận được được sự thiêng liêng bất tử của tình
mẹ.
Lời lẽ hồn nhiên, tinh nghịch, thủ thỉ là giọng điệu cơ bản trong bài thơ này. Đó

là cách sử dụng từ ngữ của Tagore trong sự phù hợp với tính cách hồn nhiên
của trẻ thơ. Chính vì vậy, ngay mở đầu bài thơ, Tagore đã “dụ dỗ “ trẻ thơ đến
với một trò chơi hết sức thú vị đó là trị chơi lướt mây trên cao:
“Mẹ ơi, trên mây có người gọi con: Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lúc
chiều tà. Bọn tớ chơi với bình minh vàng, bọn tớ chơi với vầng trăng bạc…”
Lời mời gọi hấp dẫn đến chừng nào, được vọng từ trên mây cao với trò chơi hết
sức thú vị. Trị chơi ấy có sức lơi cuốn tâm hồn ham vui ham chơi của con trẻ.
Chính vì vậy, xuất hiện trong câu trả lời của em bé là sự thắc mắc làm sao có
thể lên trên đó và hịa nhập với trò chơi thú vị ấy được:
“Con hỏi: Nhưng làm thế nào mình lên đó được?”.
Sự đơn giản để hòa nhập với trò chơi ấy là chỉ cần đi đến tận cùng trái đất, đưa
tay lên trời là em bé sẽ được nhấc bổng lên mây. Đang vui và háo hức khi
chuẩn bị được hòa nhập với trò chơi mới thì bỗng nhiên chú bé nhớ đến một
điều gì đó đang chờ mình ở nhà. Điều đó khơng gì khác đó chính là người mẹ.
“Mẹ đang đợi mình ở nhà và làm sao mình có thể rời mẹ được”.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


Như một sự hồn nhiên nhưng đã được cố hữu trong lòng mẹ. Đứa trẻ nhớ về
người mẹ đang chờ đợi mình và đương nhiên chú bé phát hiện ra một trò chơi
còn thú vị hơn mà dường như trò chơi ấy được tạo ra và tổ chức bằng chính
tình yêu thương của người mẹ:
“Con là mây và mẹ sẽ là trăng, hai bàn tay con ôm lấy mẹ, và mái nhà ta sẽ là
bầu trời xanh thẳm”.
Trong câu thơ này, Tagore đã hết sức khéo léo lựa chọn hai hình ảnh ẩn dụ
sóng đơi đó là mây và vầng trăng. Hai hình ảnh ln ln đi cùng nhau trong
sự vận động của vũ trụ. Từ sự vận động sóng đơi ấy, khúc xạ và rọi chiếu vào
trị chơi giữa mẹ và con đã đem đến trong trí tưởng tượng của đứa trẻ một hành
động kỳ diệu trong sự gần gũi của tình mẹ con. Bàn tay con ơm lấy mẹ cũng

giống như đám mây kia ôm lấy vầng trăng. Và mái nhà của mình sẽ là bầu trời
xanh thẳm. Mái nhà ấy được ôm ấp và bao bọc bởi sự ấm áp của tình mẹ con.
Như một trị chơi trong trí tưởng tượng của đứa trẻ song đó là sự hiện hữu của
tình mẹ con, nó vượt lên trên tất cả những trò chơi thú vị khác.
Tâm hồn nhạy cảm của đứa trẻ còn phát hiện ra trò chơi khác cũng thú vị
khơng kém. Nếu trị chơi trước ở trên mây cao thì đối lập với nó, trị chơi lần
này lại rì rào dưới biển xanh mà lời mời gọi lại cất lên từ sự lắc lư chất chứa lời
dụ dỗ của những con sóng.
“Trong sóng có người gọi con: Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hồng hơn.
Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà không biết từng đến nơi nao”.
Cũng thú vị trong khoảng thời gian khá dài từ sáng sớm cho đến hoàng hôn với
sự ngao du không bao giờ biết chán. Điều đó đã có sức lay động đến lịng ham
chơi của đứa trẻ. Đứa trẻ nào mà chẳng ham chơi, ham vui, muốn khám phá thế
giới này. Sóng ngồi đại dương bao la đang đến với đứa trẻ với lời nói ngọt
ngào thủ thỉ mời gọi về một cuộc viễn du đại dương hết sức thú vị. Em bé
muốn đến để hoà nhập vào cuộc ngao du đầy thú vị ấy. Nhưng làm sao để đến
được đó ? Đơn giản hơn lần trước, chỉ cần nhắm mắt lại khi đứng ngoài rìa
biển cả là sẽ được con sóng nâng đi. Đang say sưa với sự thú vị của trò chơi
mới, ước mơ đi xa nhưng lại có vẻ lưỡng lự ngập ngừng bởi bỗng nhiên như sự
thức dậy của tiềm thức, đứa trẻ nhớ đến người mẹ, nhớ đến rằng mình không
thể nào rời mẹ được vào mỗi buổi chiều về. Từ sự nhớ nhung bất chợt trong
niềm ham chơi khó lòng mà cưỡng lại được, đứa trẻ một lần nữa lại nhận ra
hay nói cách khác là tưởng tượng ra một trò chơi mới còn thú vị hơn nhiều lần
trò chơi này.
Và trị chơi ấy:
“Con là sóng và mẹ là bến bờ kì lạ, con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan
vào lòng mẹ”.
Cũng như một sự diệu kỳ trong việc tạo ra hình ảnh ẩn dụ sóng đơi giữa bờ
biển với con sóng, sự so sánh độc đáo: con sẽ là sóng, cịn mẹ là bến bờ kì lạ.
Sự kì lạ ấy đã có sức lơi cuốn sự khám phá của đứa trẻ. Mà sự lôi cuốn ấy còn

hấp dẫn hơn bất kỳ trò chơi nào. Khi lăn vỗ vào bến bờ kì lạ của tình mẹ ấy,
đứa trẻ sẽ cười vang trong sự đón nhận tình cảm yêu thương của mẹ. Tình mẹ
như vỗ về an ủi, nâng niu đứa trẻ.
Mượn hai hình tượng mây và sóng để Tagore vĩnh viễn hố sức mạnh kỳ diệu
của tình mẫu tử. Sự bất tử của tình mẹ sẽ là nguồn nuôi dưỡng tốt nhất cho mỗi

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


tâm hồn trẻ thơ. Và đó chính là triết lý sâu sắc trong bài thơ mang đậm tính
cách trẻ thơ này. Hầu như nhà thơ lớn nào cũng vậy, trong tác phẩm nghệ thuật
của mình khơng qn dành cho trẻ em những bài thơ hay để khuyên bảo và ca
ngợi các em, mong mỏi các em phát huy và giữ gìn phẩm chất tốt đẹp để các
em ni chí lớn phục vụ tổ quốc và xã hội. Tagore làm thơ cho trẻ em cũng
xuất phát từ tình cảm chân thành của người ông, người cha, người thầy, yêu
mến các em, tin tưởng vào tương lai của các em. Trong bài thơ Mây và sóng,
thể hiện tình cảm đó của ơng. Hướng tâm hồn trẻ thơ sống trong sự bất tử của
tình mẹ. Giọng điệu của bài thơ thật ngộ nghĩnh, thủ thỉ rất phù hợp với tâm lý
trẻ thơ.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí