Sang-thu

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Sang thu - Nội dung bài thơ, Hồn cảnh sáng tác, Dàn
ý phân tích tác phẩm
I. Nội dung bài thơ Sang thu
Sang thu
Hữu Thỉnh
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Vẫn cịn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.

II. Vài nét về tác giả
- Hữu Thỉnh (sinh năm 1942) tên thật là Nguyễn Hữu Thỉnh bút danh là Vũ Hữu
- Quê quán: Quê ở Tam Dương- Vĩnh Phúc
- Sự nghiệp sáng tác:
Năm 1963 ông nhập ngũ rồi trở thành cán bộ tuyên huấn trong quân đội và bắt đầu
sáng tác thơ.
Ông tham gia ban chấp hành hội nhà văn Việt Nam các khóa III. IV, V.

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Năm 2000 ơng là Tổng thư kí Hội nhà văn Việt Nam.
Tác phẩm tiêu biểu: “Thương lượng với thời gian”, “Sang thu”, “Âm vang chiến
hào”…
- Phong cách sáng tác: Ông là người viết nhiều, viết hay về con người và cuộc sống
ở nông thôn. Thơ ông giản dị nhưng vô cùng tinh tế và sâu sắc

III. Tác phẩm
1. Hoàn cảnh sáng tác
Bài thơ ra đời gần cuối năm 1977 khi đất nước mới thống nhất hịa bình, in trong
tập “Từ chiến hào đến thành phố”
2. Bố cục
Khổ 1: Cảm nhận về thiên nhiên lúc giao mùa, tín hiệu báo thu về
Khổ 2: Cảm nhận về quang cảnh trời đất lúc vào thu
Khổ 3: Những biến chuyển âm thầm của tạo vật và suy ngẫm về cuộc đời người
lúc chớm thu
3. Giá trị nội dung
Bài thơ là những cảm nhận thực sự tinh tế cùng sự quan sát vô cùng tỉ mỉ của tác
giả về sự biến chuyển của đất trời từ cuối mùa hạ sang thu. Từ đó bộc lộ tình u
thiết tha với thiên nhiên của một tâm hồn nhạy cảm và sâu sắc
4. Giá trị nghệ thuật
Bài thơ viết theo thể thơ năm chữ, sử dụng rất nhiều những hình ảnh sinh động hấp
dẫn, cảnh tượng được miêu tả tự nhiên chân thực, ngôn ngữ thơ trong sáng, giản dị,
gợi nhiều cảm xúc.

IV. Phân tích tác phẩm
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Phân tích bài thơ Sang thu - Bài mẫu 1
1. Mở bài
Giới thiệu tác giả Hữu Thỉnh và bài thơ Sang thu.
Lưu ý: Học sinh tự lựa chọn cách viết mở bài trực tiếp hoặc gián tiếp tùy thuộc vào
năng lực của bản thân mình.
2. Thân bài
a. Khổ thơ đầu
Bỗng: chợt giật mình, khơng có sự chuẩn bị từ trước, cảm giác sững sờ, ngạc nhiên.
Hương ổi: đặc trưng của mùa thu, báo hiệu mùa thu đã về.
Phả: động từ chỉ hành động mạnh mẽ.
Chùng chình: tính từ, tạo cảm giác chậm chạp, lững thững.
Bức tranh mùa thu được tác giả Hữu Thỉnh khắc họa qua hình ảnh, cách nhìn, cảm
nhận và cả tận hưởng: hương ổi, gió, sương,… đây là sự kết hợp của nhiều giác
quan khác nhau mang qua bốn câu thơ ngắn ngủi nhưng cũng đủ làm cho bạn đọc
hình dung ra những đặc trưng của mùa thu và bức tranh mùa thu nơi quê nhà thanh
bình như được hiện ra rõ nét hơn, đẹp đẽ hơn.
b. Khổ thơ thứ hai
Dịng sơng: khơng cịn mang dòng chảy vội vã, hối hả mà giờ đây đi chậm lại để
cảm nhận, tận hưởng vẻ đẹp yên bình của mùa thu.
Đàn chim: trong mùa thu tươi đẹp này, hình ảnh đàn chim nang nét đối lập với
dịng sơng. Nếu dịng sơng lững thững, dềnh dàng để cảm nhận thời tiết mát mẻ,
dịu dàng thì đàn chim lại vội vã, hối hả đi tìm thức ăn và sửa soạn lại tổ ấm của
mình để đón chờ mùa đơng khắc nghiệt sắp đến.

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Đám mây: khơng cịn mang màu xanh biếc của mùa hè oi bức, mây như trở nên dịu
dàng hơn, hiền hịa hơn và uốn mình thành một đường cong mềm mại để chuyển
dần sang mùa thu.
Động từ “vắt” thể hiện sư nghịch ngợm, dí dỏm của đám mây đồng thời làm cho
đám mây như có hồn hơn, hình ảnh chuyển đổi như mềm mại hơn, thú vị hơn.
Đám mây mới chỉ “nửa mình sang thu” vì vẫn còn lưu luyến mùa hè rộn rã.
→ Bốn câu thơ đã khắc họa những biến chuyển tinh tế của cảnh vật từ mùa hè sang
mùa thu. Mỗi cảnh vật lại có một đặc trưng riêng nhưng tất cả đã làm cho bức
tranh mùa thu thêm thi vị hơn.
c. Khổ thơ cuối
Những dư âm của mùa hạ vẫn cịn: đó là ánh nắng, là những cơn mưa, là tiếng sấm
giòn. Tuy nhiên, tất cả đã trở nên dịu dàng hơn, hiền hịa hơn, khơng cịn bất ngờ
và gắt gỏng nữa.
Hai câu thơ cuối: Hình tượng sấm thường xuất hiện bất ngờ đi liền với những cơn
mưa rào chỉ có ở mùa hạ. Đó cũng là những vang động bất thường của ngoại cảnh,
của cuộc đời. “Hàng cây đứng tuổi” gợi tả những con người từng trải đã từng vượt
qua những khó khăn, những thăng trầm của cuộc đời. Qua đó, con người càng trở
nên vững vàng hơn.
3. Kết bài
Khái quát lại nội dung, nghệ thuật của bài thơ đồng thời nêu cảm nghĩ về giá trị
của tác phẩm.

Phân tích bài thơ Sang thu - Bài mẫu 2
1. Mở bài
Giới thiệu vài nét về tác giả Hữu Thỉnh- là một nhà thơ viết nhiều và viết rất hay
về con người, cuộc sống nông thôn- một nhà thơ mộc mạc nhưng vô cùng tinh tế.

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Giới thiệu vài nét về bài thơ “Sang thu”: bài thơ miêu tả những chuyển biến nhẹ
nhàng của đất trời từ hạ sang thu, khơng chỉ có hình ảnh thiên nhiên mà cịn có
bóng dáng con người trước mùa thu của cuộc đời.
2. Thân bài
a. Khổ 1: Cảm nhận về thiên nhiên lúc giao mùa, tín hiệu báo thu về
Thiên nhiên cảm nhận từ những gì vơ hình- “hương ổi”: hương thơm bình dị của
làng quê Bắc Bộ mà bất cứ ai cũng đã từng cảm nhận mỗi dịp chớm thu.
“Gió se”: gió heo may, khiến làn da cảm nhận được hơi lạnh và khô.
“phả”: gợi sự sánh, hịa quyện, hương thu hịa trong làn gió se trải đều khắp các
ngõ ngách làng quê.
Nhân hóa “sương chùng chình”: tả làn sương mỏng nhẹ bắt đầu xuất hiện, có lẽ làn
sương cũng như cố chậm lại có vẻ đợi chờ ai.
⇒ Những chuyển biến của không gian được tác giả cảm nhận bằng nhiều giác
quan tinh tế: khướu giác (hương ổi), xúc giác (gió se), thị giác (sương chùng chình)
và bằng tâm hồn (hình như thu đã về?).
⇒ Con người quanh năm bận rộn thấm thoắt thu đã đến, cái ngõ mà sương chùng
chình chưa muốn qua có lẽ là cái ngõ của cuộc đời vào thu.
b. Khổ 2: Quang cảnh đất trời vào thu
Không gian đất trời vào thu bằng những dấu hiệu và hình ảnh: “sơng dềnh dàng”,
“chim vội vã”: Sông cạn nước đã chảy chậm hơn, đàn chim đã bắt đầu bay đi tránh
rét.
“sông dềnh dàng”, “chim vội vã”, “mây vắt nửa mình”: Phép nhân hóa => từ
những dấu hiệu vơ hình giờ đây hữu hình, khơng gian đất trời mở ra nhiều tầng bậc
khác nhau.
Phép nhân hóa “mây vắt nửa mình”: những đám mây xanh mỏng lững lờ bảng lảng
như một dải lụa nửa nghiêng về mùa hạ nửa ngả về mùa thu.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

⇒ Con người vừa muốn níu kéo cái rực rỡ của mùa hè vừa muốn vội vã làm việc
gì chưa xong khi mùa thu chưa ngả chiều.
c. Khổ 3: Những biến chuyển âm thầm của tạo vật và suy ngẫm về cuộc đời người
lúc chớm thu
Dần sang thu, nắng vẫn cịn nhưng đã nhạt, mưa ít đi, sấm cũng bớt đi, “hàng cây
đứng tuổi”- nhân hóa chỉ những cây cổ thụ già, lâu năm.
⇒ Tín hiệu mùa hạ vẫn còn nhưng đã nhạt dần.
Lớp nghĩa ẩn dụ đem đến cho bài thơ sự đặc sắc: Sấm là những biến đổi bất thường,
hàng cây đứng tuổi chỉ những con người từng trải sẽ vững vàng hơn.
3. Kết bài
- Tổng kết những thành công về nội dung nghệ thuật:
Cách sử dụng từ ngữ độc đáo, cảm nhận tinh tế, giọng thơ êm đềm sử dụng các
biện pháp tu từ quen thuộc.
Cảm nhận về những biến chuyển nhẹ nhàng của khoảnh khắc giao mùa từ hạ sang
thu ở miền Bắc.
--------------------------Mời các bạn tham khảo thêm tài liệu tại: Tài liệu học tập lớp 8.

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188