dong-chi

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Lý thuyết mơn Ngữ văn 9 bài: Đồng chí
1/ Tìm hiểu chung
a/ Tác giả
- Chính Hữu sinh năm 1926
- Tên thật là Trần Đình Đắc
- Quê quán: Can Lộc - Hà Tĩnh
- Cuộc đời:
+ Năm 1946, ông gia nhập Trung đồn Thủ đơ và tham gia hai cuộc kháng chiến chống
Pháp và chống Mỹ.
+ Năm 1947, ông bắt đầu sáng tác thơ và thơ ông chủ yếu viết về người lính và chiến
tranh với cảm xúc dồn nén,ngôn ngữ cô đọng.
+ Năm 2000, ông được Nhà nước trao tặng Giải thưởng HCM về văn học – nghệ thuật.
+ Tác phẩm chính: Đầu súng trăng treo (1966), Ngọn đèn đứng gác,...
b/ Tác phẩm
- Sáng tác năm 1948 – giai đoạn đầu cuộc kháng chiến chống Pháp. Thời điểm ấy, bộ đội,
nhân dân ta sống và chiến đấu trong hồn cảnh hết sức khó khăn, gian khổ, thiếu thốn.
- Bài thơ xuất hiện lần đầu tiên trên tờ bích báo của đại đội in trong tập “Đầu súng trăng
treo” (1966).
2/ Đọc hiểu văn bản
a/ Cơ sở hình thành tình đồng chí của người lính
- Tình đồng chí của người lính bắt nguồn từ sự tương đồng về hồn cảnh xuất thân
- Ngay từ những câu thơ mở đầu, tác giả đã lí giải cơ sở hình thành tình đồng chí thắm
thiết, sâu nặng của anh và tơi – của những người lính Cách mạng.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

“Q hương tơi nước mặn đồng chua

Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.”
- Thành ngữ “nước mặn đồng chua”, hình ảnh “đất cày lên sỏi đá”
- Giọng điệu thủ thỉ, tâm tình như lời kể chuyện.
→ Các anh ra đi từ những miền quê nghèo đói, lam lũ và gặp gỡ nhau ở tình yêu Tổ quốc
lớn lao. Các anh là những người nông dân mặc áo lính – đó là sự đồng cảm về giai cấp.
- Cũng như giọng thơ, ngôn ngữ thơ ở đây là ngôn ngữ của đời sống dân dã, mộc mạc
“Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau”.
- Đến từ mọi miền đất nước, vốn là những người xa lạ, các anh đã cùng tập hợp trong một
đội ngũ và trở nên thân quen.
⇒ Cảm nhận từ hình ảnh thơ một tình quê ăm ắp và đây cũng là nguồn động viên, an ủi,
là sức mạnh tinh thần giúp người chiến sĩ vượt qua mọi gian lao, thử thách suốt một thời
máu lửa, đạn bom. Chính những tình cảm đó đã tạo nên sự gắn bó thương u đồn kết
keo sơn của những người lính cách mạng.
b/ Tình đồng chí là sự đồng cam cộng khổ, chia sẻ những khó khăn thiếu thốn của
cuộc đời người lính
- Chung mục đích, lí tưởng chiến đấu
“Súng bên súng, đầu sát bên đầu”
- Điệp từ, hình ảnh sóng đơi mang ý nghĩa tượng trưng.
→ Tình đồng chí, đồng đội được hình thành trên cơ sở cùng chung nhiệm vụ và lí tưởng
cao đẹp. Theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc thân yêu, các anh đã cùng tập hợp dưới
quân kì, cùng kề vai sát cánh trong đội ngũ chiến đấu để thực hiện nhiệm vụ thiêng liêng
của thời đại.
- Cùng chia sẻ mọi gian lao, thiếu thốn. Mối tính tri kỉ của những người bạn chí cốt được
biểu hiện bằng một hình ảnh cụ thể, giản dị, gợi cảm
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

“Đêm rét chung chăn thành đơi tri kỉ”.
→ Chính trong những ngày gian khó, các anh đã trở thành tri kỉ của nhau,để cùng chung
nhau cái giá lạnh mùa đơng, chia nhau cái khó khăn trong một cuộc sống đầy gian nan.
⇒ Bằng những hình ảnh tả thực, hình ảnh sóng đơi, tác giả đã tái hiện chân thực những
khó khăn thiếu thốn trong buổi đầu kháng chiến: thiếu lương thực, thiếu vũ khí, quân
trang, thiếu thuốc men…Người lính phải chịu “từng cơn ớn lạnh”, những cơn sốt rét rừng
hành hạ, sức khỏe giảm sút, song sức mạnh của tình đồng chí đã giúp họ vượt qua tất cả.
* Tổng kết
Nội dung: Bài thơ kết thúc nhưng lại mở ra những suy nghĩ mới trong lòng người đọc.
Bài thơ đã làm sống lại một thời khổ cực của cha anh ta, làm sống lại chiến tranh ác liệt.
Bài thơ khơi gợi lại những kỉ niệm đẹp, những tình cảm tha thiết gắn bó u thương mà
chỉ có những người đã từng là lính mới có thể hiểu và cảm nhận hết được.
Nghệ thuật
- Với nhiều hình ảnh chọn lọc, từ ngữ gợi cảm mà lại gần gũi thân thuộc, với biện pháp
sóng đơi, đối ngữ được sử dụng rất thành cơng, Chính Hữu đã viết nên một bài ca với
những ngơn từ chọn lọc, bình dị mà có sức ngân vang.
- Bài thơ đã ca ngợi tình đồng chí hết sức thiêng liêng, như là một ngọn lửa vẫn cháy mãi,
bập bùng không bao giờ tắt, ngọn lửa thắp sáng đêm đen của chiến tranh.
3/ Bài tập minh họa
Đề bài: Phân tích bài thơ “Đồng chí" của Chính Hữu.
1/ Mở bài
- Giới thiệu tác phẩm: Đồng chí, tác giả: Chính Hữu.
- Hồn cảnh sáng tác: đầu năm 1948, sau khi tác giả đã cùng đồng đội tham gia chiến
dịch Việt Bắc.
2/ Thân bài
a/ Cơ sở hình thành tình đồng chí
- Tình đồng chí bắt nguồn từ sự tương đồng về hoàn cảnh xuất thân của những người lính.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

"Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tơi nghèo đất cày lên sỏi đá".
- Tình đồng chí hình thành từ sự cùng chung nhiệm vụ, cùng chung lý tưởng, sát cánh
bên nhau trong hàng ngũ chiến đấu.
"Súng bên súng, đầu sát bên đầu".
- Tình đồng chí nảy nở và bền chặt trong sự chan hoà và chia sẻ mọi gian lao cũng như
niềm vui.
"Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỷ".
b/ Những biểu hiện cảm động của tình đồng đội
- Tình đồng chí là sự cảm thơng sâu sắc những tâm tư, nỗi niềm của nhau. Những người
lính gắn bó với nhau, họ hiểu đến những nỗi niềm sâu xa, thầm kín của đồng đội mình.
"Ruộng nương anh gửi bạn thân cày,
Gian nhà khơng, mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính."
- Tình đồng chí cịn là cùng nhau chia sẻ những gian lao, thiếu thốn của cuộc đời người
lính.
"Anh với tơi biết từng cơn ớn lạnh
Rét run người vầng trán ướt mồ hôi".
- Những gian lao, thiếu thốn trong cuộc sống của người lính những năm kháng chiến
chống pháp hiện lên rất cụ thể, chân thực: áo rách, quần vá, chân không giày, ...Sự từng
trải của đời lính đã cho Chính hữu "biết"được sự khổ sở của những cơn sốt rét rừng hành
hạ: người nóng sốt hầm hập đến ướt cả mồ hôi mà vẫn cứ ớn lạnh đến run người.
- Những người lính vẫn cười trong gian lao, bởi họ có hơi ấm và niềm vui của tình đồng
đội "thương nhau tay nắm lấy bàn tay". Hơi ấm ở bàn tay, ở tấm lịng đã chiến thắng cái
lạnh ở "chân khơng giày" và thời tiết "buốt giá".
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

3/ Kết bài
- Bài thơ thấy được tình đồng chí gắn bó keo sơn, vẻ đẹp chân thực giản dị của người lính
thời kháng chiến chống Pháp.
- Nghệ thuật chi tiết và những hình ảnh tự nhiên, bình dị cơ đọng và giàu sức biểu cảm.
-----------------------------------Mời bạn đọc tham khảo thêm nhiều tài liệu ôn tập Ngữ văn lớp 9 khác như:
Lý thuyết Ngữ văn 9: />Tác giả - tác phẩm Ngữ văn 9: />
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188