doan thuyen danh ca

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Lý thuyết mơn Ngữ văn 9 bài: Đồn thuyền đánh cá
1/ Tìm hiểu chung
a/ Tác giả
- Huy Cận (1919-2005), tên đầy đủ là Cù Huy Cận
- Quê ở tỉnh Hà Tĩnh.
- Cuộc đời
+ Là nhà thơ nổi tiếng từ phong trào Thơ mới với tập thơ Lửa thiêng (1940).
+ Là nhà thơ tiêu biểu cho nền thơ hiện đại Việt Nam từ sau năm 1945.
+ Trước Cách mạng tháng Tám, thơ ơng giàu chất triết lí, thấm thía bao nỗi buồn, tràn
ngập cái sầu nhân thế.
+ Sau Cách mạng, thơ Huy Cận dạt dào niềm vui, là bài ca vui về cuộc đời, là bài thơ yêu
thiên nhiên, con người và cuộc sống.
+ Năm 1996, ông được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học-nghệ
thuật.
+ Tác phẩm tiêu biểu: Lửa thiêng (1940); Vũ trụ ca (1942); Trời mỗi ngày lại sáng (1958);
Đất nở hoa (1960); Bài thơ cuộc đời (1963); Hai bàn tay em (1967)…
b/ Tác phẩm
- Bài thơ được viết vào giữa năm 1958, khi cuộc kháng chiến chống Pháp đã kết thúc
thắng lợi.
- Bài “Đoàn thuyền đánh cá” được sáng tác trong thời gian ấy và in trong tập thơ “Trời
mỗi ngày lại sáng” (1958).
c/ Bố cục
Bài thơ được chia làm 3 phần
- Phần 1: Hai khổ đầu: Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi lúc hồng hơn bng xuống.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

- Phần 2: Bốn khổ tiếp: Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển trong một đêm trăng rất đẹp.
- Phần 3: Khổ cuối: Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về khi bình minh đã rạng ngời trên
biển.
2/ Đọc - hiểu văn bản
a/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá
- Khung cảnh hồng hơn trên biển vừa diễm lệ vừa hùng vĩ đầy sức sống
“Mặt trời xuống biển như hòn lửa
..............
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.”
- Cảnh và người tưởng như đối lập song lại hòa hợp, cảnh làm nền để cho hình ảnh con
người nổi bật lên như tâm điểm của một bức tranh – bức tranh lao động khỏe khoắn, vui
tươi tràn ngập âm thanh và rực rỡ sắc màu.
- Khí thế của những con người ra khơi đánh cá mạnh mẽ vui tươi, lạc quan yêu lao động.
- Từ “lại”: chỉ mức độ đều đặn thường xuyên của hoạt động “ra khơi”.
- Câu thơ “Câu hát căng buồm cùng gió khơi” thể hiện niềm vui lao động, sự hào hứng
cho chuyến ra biển của ngư dân.
- Từ “căng” như nhãn tự của khổ thơ, giống như một sự tràn căng về sức sống, về niềm
tin vào lao động và khả năng chinh phục biển khơi của con người.
- “Câu hát căng buồm cùng gió khơi”: tiếng hát yêu đời, yêu cuộc sống tự do, tiếng hát
của những người làm chủ quê hương giàu đẹp.
⇒ Tiếng hát đầy hứng khởi cũng thể hiện niềm mong ước của người đánh cá: mong ước
một chuyến ra khơi đánh bắt thuận lợi giữa sự giàu đẹp của biển khơi
b/ Đoàn thuyền đánh cá trên biển trong đêm trăng
- Khung cảnh: buồm trăng, mây cao, biển bằng. có các loại cá: cá nhụ, cá chim, cá đé, cá
song, “lấp lánh đuốc đen hồng, trăng vàng chóe, đêm thở: sao lùa nước Hạ Long”…
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

→ Khung cảnh biển đêm: thống đãng, lấp lánh, ánh sáng đẹp, vẻ đẹp lãng mạn kì ảo của
biển khơi.
- “Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long”: nhà thơ tưởng tượng bóng sao lùa nước Hạ Long
làm nên tiếng thở của đêm, một sự sáng tạo nghệ thuật-biển đẹp màu sắc lấp lánh: hồng
trắng, vàng choé, vẩy bạc, đi vàng lóe rạng đơng.
- Bức tranh lao động trong khung cảnh biển đêm:
+ Thuyền ta lái gió…dàn thế trận
-+ Gõ thuyền… cao
+ Kéo xoăn tay chùm cá nặng
→ Cảnh lao động với khí thế sơi nổi, hào hứng, khẩn trương, hăng say.
- Tiếng hát lại vang lên: tinh thần sảng khoái ung dung, lạc quan, yêu biển, yêu lao động.
c/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về
- Đoàn thuyền đánh cá thắng lợi trở về trong bình minh rực rỡ, tráng lệ.
- Cấu trúc lặp nhấn mạnh niềm vui lao động làm giàu đẹp quê hương và khắc họa đậm
nét vẻ đẹp khỏe khoắn cùng niềm vui phấn khởi của người ngư dân.
- Phép nhân hóa: “Đồn thuyền chạy đua cùng mặt trời” cho thấy tư thế chủ động chinh
phục biển trời, vũ trụ của người ngư dân.
- Ở khổ cuối lại là mặt trời đội biển – là ngày mới bắt đầu – ngày mới với thành quả lao
động bội thu và niềm tin yêu phấn chấn.
- Câu thơ kết bài vừa mang ý nghĩa tả thực, vừa khiến người đọc liên tưởng tới một tương
lai tươi sáng, huy hồng: “Mắt cá huy hồng mn dặm phơi”. Ngày mới bắt đầu – thành
quả lao động trải dài muôn dặm phơi – một cuộc đời mới đang sinh sơi, phát triển.
* Tổng kết
Nội dung: Đồn thuyền đánh cá đã khắc họa nhiều hình ảnh đẹp, tráng lệ, thể hiện sự hài
hòa giữa thiên nhiên và con người lao động, bộc lộ niềm vui, niềm tự hào của nhà thơ
trước đất nước và cuộc sống.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Nghệ thuật
- Sử dụng nhiều hình ảnh liên tưởng, nhiều sáng tạo, tưởng tượng phong phú, độc đáo.
- Âm hưởng khỏe khắn, hào hùng, lạc quan.
3/ Bài tập minh họa
Đề bài: Phân tích "Bài thơ Tiểu đội xe khơng kính" của Phạm Tiến Duật
1/ Mở bài
- Giới thiệu Huy Cận. Một nhà lãng mạn trước cách mạng tháng Tám. Nhà thơ cách
mạng sau cách mạng tháng Tám.
- Sớm hòa nhập vào cuộc sống mới, trong chuyến đi cơng tác ở Hồng Gai - sáng tác bài
"Đồn thuyền đánh cá".
- Đây là bài thơ có giá trị đặc sắc, đánh giá được sự thành công trong bút pháp của Huy
Cận.
2/ Thân bài
a/ Cảnh đoàn thuyền ra khơi
"Mặt trời xuống biển như hịn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa"
- Hồng hơn trên biển - bức tranh kỳ vĩ - biển chợt đỏ rực sáng hồng "như hòn lửa" - ánh
sáng chợt lóe lên rồi tắt - cả vũ trụ bng màn - sóng "cài then","đêm sập cửa" → vũ trụ
đi vào trạng thái nghỉ ngơi. Lúc ấy: "Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi" → Đánh cá trong
thời điểm bất thường gặp nhiều khó khăn.
- Người ngư dân vẫn cất cao tiếng hát tràn đầy niềm vui.
- Bút pháp lãng mạn - sản phẩm của trí tưởng tượng. Câu thơ đẹp, ý thơ phong phú hơn.
b/ Cảnh đoàn thuyền lao động trên biển.
- Biển giàu có bởi nguồn tài nguyên phong phú
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

"Hát rằng cá bạc biển đơng lặng
...
Đến dệt lưới ta đoàn cá ơi!"
- Cá được so sánh với những con thoi lao nhanh giữa biển, và vì quá nhiều cá tạo thành
một "đoàn thoi" để "dệt biển" - trí tưởng tượng phong phú mang vẻ đẹp riêng của biển Đồn cá được nhân hóa thành người thợ dệt lưới "Đến dệt lưới ta đoàn cá ơi!"
- Biển đẹp hùng vĩ và thơ mộng. Đánh cá trên biển như cuộc du ngoạn về đêm đầy lý thú.
"Thuyền ta ... biển bằng"
- Thuyền có gió làm lái, có trăng làm buồm - con người hoà vào vũ trụ, làm bạn với thiên
nhiên → lời thơ thể hiện cảm xúc mãnh liệt bay bổng.
- Biển sáng đẹp như một bức khảm đầy sắc màu lấp lánh với màu sắc của nhiều loại cá
“Cá nhụ, cá chim cùng cá đé
Cá song lấp lánh đuôi đen hồng”.
- Bầu trời đầy trăng sao - ánh sao lùa vào vịnh Hạ Long "Đêm thở sao lùa nước Hạ
Long". Bằng trí tưởng tượng và bút pháp lãng mạn bay bổng, Huy Cận đã gây cho ta sự
cảm xúc bất ngờ.
- Con người trên biển lao động rất hăng say nhiệt tình.
- Muốn chinh phục được thiên nhiên, những con người mới không nề nguy hiểm, ngoài
biển khơi, họ như những chiến sĩ "dàn thế trận". Làm việc vất vả nhưng lại rất lạc quan,
họ đang cất cao tiếng hát gọi cá
"Ta hát bài ca gọi cá vào
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao"
- Thật là lãng mạn. Đánh bắt cá mà chỉ cần hát là cá vào, lại có trăng cùng làm việc "gõ
thuyền" gọi cá. Đó chính là niềm ước muốn khao khát chinh phục thiên nhiên.
- Hình ảnh người ngư dân hiện lên thật đẹp - vẻ đẹp của người lao động mới.
"Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng".
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

- Ta có thể hình dung được những bắp thịt cuồn cuộn nổi lên, làn da sạm nắng dày dạn
gió sương, vẻ mặt tươi vui rạng rỡ → con người làm chủ thiên nhiên làm củ biển cả.
- Biển lại rất ân tình: Cho ta cá như lịng mẹ ni lớn con người bao đời nay → cách so
sánh gây xúc động lịng người.
- Cơng việc đánh cá về đêm trên biển đã kết thúc thời hạn.
"Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng".
- Họ đã thu về kết quả tốt đẹp. Họ chuẩn bị chào đón một ngày mới.
c/ Cảnh đoàn thuyền trở về.
- Đoàn thuyền trở về lại cất cao tiếng hát chào mừng thắng lợi
"Câu hát căng buồm với gió khơi".
- Con người đang cùng thiên nhiên đua tài "Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời"
- Cách nói khoa trương nâng con người lên tầm cao ngang bằng vũ trụ.
- Đoàn thuyền trở về trong cảnh trời bừng sáng. "Mặt trời đội biển nhô màu mới" - sự hoà
hợp giữa thiên nhiên và con người trong sức sống của một ngày mới. Mỗi câu là một hình
ảnh góp vào làm cho khổ thơ trở thành một bức tranh hùng vĩ và sống động - và đẹp nhất
là hình ảnh "Mắt cá huy hồng mn dặm phơi"
- Hình ảnh tượng trưng "mắt cá huy hồng" đó là thành tích của một đêm làm việc cật lực,
là hình ảnh tương lai rạng rỡ huy hồng trong cuộc sống mới.
3/ Kết bài
- Bài thơ tràn đầy chất lãng mạn trữ tình tạo nên sức sống phơi phới lơi cuốn mọi người.
Với sự sáng tạo độc đáo Huy Cận đã đưa người đọc bước vào cuộc sống mới tràn đầy
niềm tin, phấn khởi.
- Bài thơ luôn giữ được vị trí xứng đáng trong nền thơ ca hiện đại Việt Nam.
-----------------------------------Mời bạn đọc tham khảo thêm nhiều tài liệu ôn tập Ngữ văn lớp 9 khác như:
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Lý thuyết Ngữ văn 9: />Tác giả - tác phẩm Ngữ văn 9: />

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188