Luận văn thạc sĩ VNU UEd quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của giảng viên trường chính trị nguyễn văn cừ tỉnh bắc ninh trong giai đoạn hiện nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

BÙI THỊ HỒNG THƢ

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
CỦA GIẢNG VIÊN TRƢỜNG CHÍNH TRỊ NGUYỄN VĂN CỪ
TỈNH BẮC NINH TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2019

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

BÙI THỊ HỒNG THƢ

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
CỦA GIẢNG VIÊN TRƢỜNG CHÍNH TRỊ NGUYỄN VĂN CỪ
TỈNH BẮC NINH TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ TRƢỜNG HỌC
Mã số: Thí điểm

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. TRỊNH NGỌC THẠCH

HÀ NỘI - 2019

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, với lịng kính trọng và biết ơn sâu sắc, tôi xin chân thành
cảm ơn thầy giáo - TS. Trịnh Ngọc Thạch, người thầy đã tận tình giúp đỡ tơi
trong suốt q trình nghiên cứu và hồn thiện bản luận văn này. Thầy đã có
những góp ý, chỉ dẫn, chỉnh sửa cụ thể đối với luận văn và ln ln động
viên để tơi có thể hồn thành nhiệm vụ của mình.
Tơi xin trân trọng cảm ơn các thầy giáo, cô giáo trong Ban Giám hiệu,
tập thể các giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, các thầy cô giáo Trường Đại học Giáo
dục, Đại học Quốc gia Hà Nội, Khoa Quản lý Giáo dục đã hết sức nhiệt tình
trong q trình giảng dạy, giúp tơi nâng cao kiến thức cũng như có những ý
kiến, tư liệu quý giá phục vụ trực tiếp cho q trình hồn thiện luận văn.
Qua đây, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các đồng chí lãnh
đạo Trường chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh, các đồng nghiệp đã tạo
điều kiện thuận lợi nhất để tơi hồn thành khóa học này.
Mặc dù bản thân đã có nhiều cố gắng song khơng tránh khỏi những
thiếu sót, hạn chế. Rất mong nhận được sự cảm thơng, những ý kiến đóng góp
q báu của các thầy cô giáo và đồng nghiệp !
Xin chân thành cảm ơn !
Hà Nội, tháng 11 năm 2019
Tác giả luận văn

Bùi Thị Hồng Thƣ

i

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Viết tắt

Chữ viết

LLCT

Lý luận chính trị

NCKH

Nghiên cứu khoa học

NCTT

Nghiên cứu thực tế

QLĐT, BD- NCKH

Quản lý đào tạo, bồi dưỡng –
Nghiên cứu khoa học

ii

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

MỤC LỤC
Trang
Lời cảm ơn ......................................................................................................... i
Danh mục các chữ viết tắt ................................................................................. ii
Danh mục các bảng .......................................................................................... vi
Danh mục biểu đồ, sơ đồ................................................................................. vii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA GIẢNG VIÊN TRƢỜNG CHÍNH
TRỊ TỈNH ...................................................................................................................... 6
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ................................................................. 6
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài ........................................................... 10
1.2.1. Nghiên cứu khoa học..................................................................... 10
1.2.2. Hoạt động nghiên cứu khoa học ................................................... 14
1.2.3. Quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học ...................................... 16
1.2.4. Giảng viên trường Chính trị tỉnh .................................................... 19
1.3. Vai trị của nghiên cứu khoa học trong Trƣờng Chính trị tỉnh ........ 20
1.3.1. Các quy định về nghiên cứu khoa học .......................................... 21
1.3.2. Nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ...................................... 23
1.3.3. Nâng cao vị thế của giảng viên, uy tín của Trường ...................... 24
1.3.4. Mối quan hệ giữa nghiên cứu khoa học với đào đạo ở
Trường Chính trị tỉnh ............................................................................. 26
1.3.5. Nâng cao chất lượng biên soạn giáo trình, bài giảng .................. 27
1.4. Quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của giảng viên
trƣờng chính trị tỉnh ................................................................................... 28
1.4.1. Sự chỉ đạo của Lãnh đạo trường và Hội đồng khoa học nhà
trường đối với công tác nghiên cứu khoa học ........................................ 28
1.4.2. Xây dựng chiến lược và kế hoạch hóa nhiệm vụ nghiên cứu
khoa học .................................................................................................. 30

1.4.3. Tổ chức, triển khai kế hoạch nghiên cứu khoa học ...................... 32
1.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động nghiên cứu khoa học..................... 33
iii

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


1.4.5. Tổ chức ứng dụng kết quả nghiên cứu khoa học vào thực tiễn ........ 34
1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động nghiên cứu khoa
học của giảng viên Trƣờng Chính trị tỉnh .................................................. 35
1.5.1. Yếu tố khách quan ......................................................................... 36
1.5.2. Yếu tố chủ quan ............................................................................. 40
Tiểu kết chƣơng 1 .......................................................................................... 43
CHƢƠNG 2: CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA GIẢNG VIÊN TRƢỜNG CHÍNH
TRỊ NGUYỄN VĂN CỪ TỈNH BẮC NINH .......................................................44
2.1. Khái quát về Trƣờng Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh .............. 44
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ....................................................... 44
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ .................................................................... 46
2.1.3. Bộ máy tổ chức và đội ngũ cán bộ, giảng viên ............................. 47
2.1.4. Cơ sở vật chất ............................................................................... 49
2.2. Khảo sát thực trạng hoạt động nghiên cứu khoa học của giảng
viên Trƣờng Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh ............................. 51
2.2.1. Nghiên cứu Đề tài khoa học.......................................................... 52
2.2.2. Nghiên cứu biên soạn Lịch sử Trường, Tập bài giảng tình
hình nhiệm vụ của địa phương ................................................................ 56
2.2.3. Tham gia Hội thảo khoa học ......................................................... 57
2.2.4. Nghiên cứu viết bài Nội san của Trường và viết bài đăng
các báo, tạp chí của địa phương, trung ương và quốc tế ....................... 60
2.2.5. Nghiên cứu thực tế ........................................................................ 63

2.3. Khảo sát thực trạng quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học
của giảng viên trƣờng Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh ............. 66
2.3.1. Sự chỉ đạo của Lãnh đạo trường và Hội đồng khoa học nhà
trường đối với công tác nghiên cứu khoa học ........................................ 66
2.3.2. Xây dựng kế hoạch ........................................................................ 69
2.3.3. Tổ chức triển khai kế hoạch .......................................................... 71
2.3.4. Kiểm tra, đánh giá kết quả ............................................................ 74

iv

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


2.3.5. Tổ chức ứng dụng kết quả nghiên cứu khoa học vào thực tiễn ......... 76
2.4. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động nghiên cứu
khoa học ......................................................................................................... 79
2.4.1. Mặt mạnh ...................................................................................... 79
2.4.2. Mặt yếu .......................................................................................... 81
2.4.3. Cơ hội ............................................................................................ 85
2.4.4. Thách thức..................................................................................... 85
Tiểu kết chƣơng 2 .......................................................................................... 86
CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU
KHOA HỌC CỦA GIẢNG VIÊN TRƢỜNG CHÍNH TRỊ NGUYỄN
VĂN CỪ TỈNH BẮC NINH TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY ................. 87
3.1. Các nguyên tắc xây dựng hệ thống biện pháp quản lý hoạt động
nghiên cứu khoa học ..................................................................................... 87
3.1.1. Đảm bảo tính khoa học ................................................................. 87
3.1.2. Đảm bảo tính tự giáo dục ............................................................. 87
3.1.3. Đảm bảo tính thực tiễn (khả thi) ................................................... 87
3.1.4. Đảm bảo tính tự giác, tích cực và sáng tạo .................................. 88

3.2. Biện pháp quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học ............................ 89
3.2.1. Tăng cường công tác giáo dục, nâng cao nhận thức cho cán
bộ quản lý và giảng viên về nghiên cứu khoa học .................................. 89
3.2.2. Hoàn thiện bộ máy quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học ....... 91
3.2.3. Xây dựng cơ chế động viên, khen thưởng gắn với công tác
thi đua...................................................................................................... 93
3.2.4. Tổ chức nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học cho giảng viên ...... 96
3.2.5. Tăng cường đầu tư kinh phí và hồn thiện hệ thống cơ sở
vật chất, trang thiết bị ........................................................................... 101
3.4. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp ......... 104
Tiểu kết chƣơng 3 ........................................................................................ 110
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................. 111
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 116
PHỤ LỤC

v

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Tổng hợp khảo sát chất lượng đề tài nghiên cứu khoa học
cấp cơ sở của Trường giai đoạn 2015 – 2018 ............................... 54
Bảng 2.2. Tổng hợp số bài viết tham gia Hội thảo khoa học cấp cơ sở
giai đoạn 2015 – 2018 ................................................................... 58
Bảng 2.3. Tổng hợp số lượng và xếp loại bài nội san của giảng viên
Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh 4 năm
2015 – 2018 ................................................................................... 61
Bảng 2.4. Thống kê hình thức tham gia NCTT của giảng viên .................... 64
Bảng 2.5. Đánh giá về trách nhiệm để xây dựng kế hoạch NCKH hợp lý.......... 70

Bảng 2.6. Bảng phân công nhiệm vụ các đơn vị tổ chức triển khai kế
hoạch NCKH ................................................................................. 71
Bảng 3.1. Đánh giá của cán bộ quản lý và chuyên gia về mức độ cần
thiết của các biện pháp ................................................................ 106
Bảng 3.2. Đánh giá của cán bộ quản lý và chuyên gia về tính khả thi
của các biện pháp ........................................................................ 107
Bảng 3.3. Tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp..... 108

vi

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Thống kê tình hình tham gia NCTT của giảng viên ................... 63
Biểu đồ 3.1. Tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các
biện pháp .................................................................................. 108
Sơ đồ 1.1.

Mơ hình quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học ...................... 18

Sơ đồ 2.1.

Cấu trúc bộ máy quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học
của Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh ............... 67

vii

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nghiên cứu khoa học có tầm quan trọng đặc biệt trong cơng tác giáo
dục và đào tạo, nhất là đối với các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng hiện nay. Trong
buổi tọa đàm về những đổi mới trong hoạt động nghiên cứu khoa học, đồng
chí Nguyễn Thiện Nhân - Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã khẳng định: “Nghiên cứu khoa học khơng
những góp phần nâng cao chất lượng đào tạo mà còn tạo ra những phát minh
mới, sản phẩm mới phục vụ đắc lực cho cuộc sống” [5].
Đối với hệ thống các Trường Chính trị tỉnh- những đơn vị sự nghiệp có
chức năng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức của tỉnh thì cơng
tác nghiên cứu khoa học ln được các cấp Đảng ủy và Lãnh đạo các Trường
xác định là lĩnh vực hoạt động quan trọng, là chiếc cầu nối gắn kết giữa
nghiên cứu, đào tạo và hoạt động thực tiễn của nhà trường. Với phương châm
gắn lý luận với thực tiễn, các trường đã quán triệt, triển khai và coi đây là một
trong những nhiệm vụ cơ bản của đội ngũ cán bộ, giảng viên của Trường.
Nằm trong hệ thống các Trường Chính trị tỉnh, Trực thuộc Học viện
Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh và Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Ninh,
Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh có hai nhiệm vụ chính là đào
tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý của Đảng, chính quyền, đồn thể
nhân dân cấp cơ sở và tổ chức nghiên cứu khoa học phục vụ giảng dạy, học
tập và tổng kết kinh nghiệm thực tiễn ở địa phương, cơ sở. Trong bề dày lịch
sử hơn 60 năm (1957 - 2019), Trường đã ln hồn thành những nhiệm vụ mà
tỉnh Bắc Ninh giao. Tuy nhiên, nếu xét tương quan về mức độ thực hiện từng
nhiệm vụ, thì nhiệm vụ tổ chức nghiên cứu khoa học của Trường còn trầm
lắng, chưa nổi trội như nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Thực tế ấy, xuất
phát từ nhiều ngun nhân, trong đó có sự hạn chế của cơng tác quản lý hoạt
động nghiên cứu khoa học.

1

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Hoạt động nghiên cứu khoa học là một trong những nhiệm vụ cơ bản của
người làm công tác giảng dạy nói chung, của giảng viên lý luận chính trị nói
riêng. Bên cạnh các hoạt động giảng dạy, thì hoạt động nghiên cứu khoa học
được coi là một trong hai nhiệm vụ cơ bản của giảng viên. Hai nhiệm vụ này có
mối quan hệ chặt chẽ và tương hỗ lẫn nhau; nếu chỉ thực hiện được một trong
hai nhiệm vụ thì có nghĩa là người thầy đó chưa hồn thành được nhiệm vụ của
mình. Như vậy, hoạt động nghiên cứu khoa học là một nhiệm vụ quan trọng
không thể thiếu của mỗi giảng viên, trong đó có giảng viên lý luận chính trị.
Trong những năm qua, hoạt động nghiên cứu khoa học, tổng kết thực
tiễn của đội ngũ giảng viên Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh
đã được quan tâm và không ngừng đẩy mạnh, đổi mới, nâng cao chất lượng:
Số lượng các cơng trình nghiên cứu khoa học tăng hàng năm và chất lượng
được nâng lên rõ rệt qua việc thẩm định, đánh giá các đề tài khoa học cấp cơ
sở; Số lượng các đề tài khoa học cấp cơ sở đạt loại khá chiếm đa số, trong đó
có đề tài đạt loại giỏi; Các bài viết được đăng trong các số nội san của trường,
tạp chí và tham gia các cuộc hội thảo khoa học được đánh giá chất lượng khá
tốt; Các hoạt động đi nghiên cứu thực tế ở cơ sở đã được các giảng viên quan
tâm và tự giác thực hiện; Qua đó, kết quả tổng hợp số giờ nghiên cứu khoa
học hàng năm của các giảng viên luôn đảm bảo và một số giảng viên đã đạt
vượt mức so với số giờ khoa học đã quy định...
Tuy nhiên, thông qua kết quả hoạt động nghiên cứu khoa học của đội
ngũ giảng viên trong những năm gần đây cho thấy vẫn cịn có sự bất cập giữa
nghiên cứu khoa học với giảng dạy và các hoạt động thực hiện nhiệm vụ
chung ở Trường. Đa số giảng viên thường quan tâm đầu tư và tập trung cho
việc nâng cao chất lượng giảng dạy và có phần coi nhẹ hoạt động nghiên cứu

khoa học. Một số giảng viên chưa thực sự nhiệt tình và say mê trong thực hiện
hoạt động này. Vẫn cịn tình trạng giảng viên đối phó trong hoạt động nghiên
cứu khoa học...

2

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Xuất phát từ tình hình thực tế nêu trên và để khắc phục những hạn chế
nhằm góp phần nâng cao chất lượng quản lý hoạt động nghiên cứu của đội ngũ
giảng viên trong thời gian tới, tác giả lựa chọn đề tài: “Quản lý hoạt động
nghiên cứu khoa học của giảng viên Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh
Bắc Ninh trong giai đoạn hiện nay” làm đề tài luận văn của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Từ kết quả nghiên cứu cơ sở lý luận và sự phân tích cơ sở thực tiễn,
luận văn đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của
giảng viên Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh.
3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động nghiên cứu khoa học của giảng viên trường Chính trị
Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của giảng viên Trường Chính
trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh.
4. Câu hỏi nghiên cứu
Có những biện pháp nào để quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của
giảng viên trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh?
5. Giả thuyết khoa học
Nếu đề xuất được một hệ thống biện pháp quản lý hoạt động nghiên cứu

khoa học của giảng viên hợp lý, có tính khả thi thì sẽ tăng cường hiệu quả hoạt
động nghiên cứu khoa học của giảng viên ở Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ
tỉnh Bắc Ninh.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận cơ bản về hoạt động nghiên cứu
khoa học và quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của giảng viên Trường
Chính trị cấp tỉnh.
- Phân tích thực trạng và đánh giá hoạt động nghiên cứu khoa học,
3

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của giảng viên Trường Chính trị
Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh, giai đoạn 2015 đến nay.
- Đề xuất một số biện pháp để đẩy mạnh công tác quản lý hoạt động
nghiên cứu khoa học của giảng viên Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh
Bắc Ninh trong thời gian tới.
7. Phạm vi nghiên cứu
- Nội dung: Quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của giảng viên.
- Khơng gian: Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh.
- Thời gian: Giai đoạn 2015 đến nay.
8. Phƣơng pháp nghiên cứu
8.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng, tác giả
vận dụng sáng tạo phương pháp tư duy lơgic, phân tích tổng hợp, phân tích dự
báo, lịch sử loogic... để phân tích, khái qt hóa các tri thức lý luận, những
quan điểm đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ, nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học nhằm nâng cao chất
lượng quản lý giáo dục đào tạo.

8.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Triển khai các phương pháp: pháp quan sát, điều tra viết, phỏng vấn,
xin ý kiến chuyên gia, thống kế toán học… nhằm nghiên cứu, khảo sát, đánh
giá thực chất, khách quan, toàn diện thực trạng nghiên cứu khoa học và quản
lý hoạt động nghiên cứu khoa học của giảng viên Trường Chính trị Nguyễn
Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh.
9. Những đóng góp của đề tài
- Kết quả nghiên cứu của đề tài góp phần đưa ra bức tranh tổng quát về
công tác quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của của giảng viên Trường
Chính trị tỉnh.
- Khuyến nghị những biện pháp khả thi ứng dụng trong quản lý hoạt
động nghiên cứu khoa học của giảng viên Trường Chính trị tỉnh.
4

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


10. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh mục tài liệu tham
khảo và phụ lục, luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của
giảng viên Trường Chính trị tỉnh
Chương 2: Cơ sở thực tiễn của quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học
của giảng viên Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của giảng
viên Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh trong giai đoạn hiện nay.

5

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU
KHOA HỌC CỦA GIẢNG VIÊN TRƢỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
Nghiên cứu khoa học (NCKH) là một trong hai nhiệm vụ quan trọng
của mỗi người giảng viên nói chung và giảng viên trường chính trị tỉnh nói
riêng. Cơng tác quản lý hoạt động NCKH đã được các trường đại học, cao
đẳng, cơ sở giáo dục... tổng kết, đánh giá qua từng giai đoạn.
Từ vấn đề khoa học mà luận văn xác định, có thể nhận thấy vấn đề này
cũng được một số cơng trình của các tác giả khác quan tâm.
- Nguyễn Mạnh Hải (2014), Chuẩn nghề nghiệp đối với giảng viên
trường chính trị tỉnh, tạp chí lý luận chính trị, số tháng 1. Tác giả đã nêu lên
những yêu cầu đối với đội ngũ giảng viên trường chính trị tỉnh, trong đó có
u cầu về năng lực cũng như chất lượng hoạt động NCKH của mỗi giảng
viên. Bên cạnh đó, bài viết đề xuất bước đầu về chuẩn nghề nghiệp đối với
giảng viên ở các trường chính trị tỉnh.
- Nguyễn Đức Nhã (2009), Động cơ nghiên cứu khoa học của cán bộ,
giảng viên các trường đại học (nghiên cứu trường hợp trường Đại học Khoa
học Tự nhiên – Đại học Quốc gia Hà Nội), Luận văn thạc sỹ, Đại học Quốc
gia Hà Nội. Ngoài phần trình bày cơ sở lý luận về quản lý khoa học- công
nghệ, NCKH và động cơ NCKH, tác giả đã tập trung nghiên cứu thực trạng
hoạt động NCKH và động cơ NCKH của cán bộ, giảng viên trường Đại học
Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc Gia Hà Nội. Đó là việc tìm hiểu về các
mặt: Cơ sở vật chất và tinh thần làm việc; Thực trạng động cơ NCKH của cán
bộ, giảng viên nhà trường; Đồng thời phân tích một số nguyên nhân: Về cơ
chế tiền lương cho cán bộ đại học; Điều kiện và môi trường làm việc; Tính đố
kị cản trở động cơ NCKH. Từ đó, tác giả có những gợi ý về một số giải pháp
thúc đẩy động cơ NCKH của cán bộ, giảng viên nhà trường.

6

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


- Bùi Ngọc Bảo (2014), Đánh giá hoạt động nghiên cứu khoa học
của giảng viên trường Đại học phòng cháy chữa cháy, Luận văn thạc sỹ,
Đại học Quốc gia Hà Nội. Tác giả đã đánh giá thực trạng tham gia hoạt
động NCKH trong 5 năm (2009-2014) của giảng viên trường Đại học
Phịng cháy chữa cháy. Đó là: Tham gia các đề tài NCKH cấp bộ, cấp cơ sở
theo trình độ; Tham gia các chuyên đề NCKH các cấp, Viết các bài báo tạp
chí trong nước và nước ngồi; Viết các bài báo kỷ yếu hội thảo khoa học;
Tham gia biên soạn giáo trình dạy học. Xây dựng bộ cơng cụ đo lường và
các tiêu chí đánh giá năng lực NCKH (bao gồm kiến thức, kỹ năng, thái độ)
của giảng viên trường Đại học Phòng cháy chữa cháy... Từ cơ sở thực tiễn
của những hoạt động đó, đề tài tập trung một số giải pháp để nâng cao chất
lượng hoạt động NCKH của giảng viên trường đại học Phòng cháy chữa
cháy trong giai đoạn tiếp theo.
- Nguyễn Diệu Nguyệt Thu (2016), Gắn kết quả nghiên cứu với đào tạo
nhằm thúc đẩy việc nghiên cứu khoa học của giảng viên trong các trường đại
học ngồi cơng lập (Nghiên cứu trường hợp Trường Đại học Quốc tế Hồng
Bàng) Luận văn thạc sỹ, Đại học Quốc gia Hà Nội. Đề tài tập trung chỉ ra vai
trò quan trọng của hoạt động NCKH đối với mỗi giảng viên. Đó là: tham gia
NCKH là cách tự bồi dưỡng, nâng cao năng lực giảng dạy tốt nhất cho giảng
viên. Thông qua hoạt động NCKH mỗi giảng viên nhận ra những hạn chế về
vốn tri thức của mình để kịp thời khắc phục, bổ sung và hoàn thiện. Bên cạnh
đó, tác giả cũng đưa ra những biện pháp nhằm cải thiện kết quả NCKH, từ đó
góp phần nâng cao chất lượng NCKH.
- Lê Công Khởi (chủ nhiệm, 2012, Đề tài khoa học cấp Trường,
Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh), Nâng cao hiệu quả hoạt

động nghiên cứu thực tế của giảng viên Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ
tỉnh Bắc Ninh giai đoạn hiện nay. Đề tài làm rõ thực trạng hoạt động nghiên
cứu thực tế (NCTT) của giảng viên và những kết quả, hạn chế. Từ đó, đề
7

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


xuất một số nhiệm vụ, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động NCTT
của giảng viên trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh trong giai
đoạn hiện nay.
Đào Ngọc Cảnh (2018), Thực trạng và giải pháp đẩy mạnh hoạt động
nghiên cứu khoa học của giảng viên Trường Đại học Cần Thơ, tạp chí Khoa
học Trường Đại học Cần Thơ, tập 54, số 7C (2018). Bài viết đã đề cập khái
quát nhất nhiệm vụ NCKH của mỗi giảng viên, từ quan niệm của giảng viên
về NCKH và ý nghĩa NCKH đến việc chỉ ra thực trạng hoạt động NCKH của
giảng viên trong năm 2016. Từ đó, tác giả đưa ra các giải pháp nhằm đẩy
mạnh hoạt động NCKH trong những năm tiếp theo.
- Lê Thị Phương Thảo (2008), Biện pháp cải tiến quản lý hoạt động
nghiên cứu khoa học của giảng viên Trường Đại học Cơng đồn, Luận văn
thạc sỹ, Đại học Quốc gia Hà Nội. Thông qua việc khảo sát, đánh giá thực
trạng quản lý hoạt động NCKH của giảng viên Trường Đại học Cơng đồn,
tác giả đã nhìn rõ được những nguyên nhân chủ yếu ảnh hưởng đến chất
lượng, hiệu quả hoạt động NCKH của giảng viên. Từ đó, tác giả đề xuất các
biện pháp cơ bản nhằm cải tiến hoạt động NCKH như: Quản lý chặt chẽ các
nguồn lực NCKH, Tổ chức lại bộ máy quản lý hoạt động này một cách hợp
lý, có hiệu quả; Đa dạng hóa các hình thức sinh hoạt khoa học; Phối hợp chặt
chẽ giữa Ban Giám hiệu, các bộ phận và tổ chức trong trường về quản lý hoạt
động NCKH; Xây dựng cơ chế khen thưởng, kỷ luật hợp lý trong hoạt động
NCKH của trường...

- Phan Xuân Dũng (2012), Một số biện pháp nâng cao năng lực giảng
dạy và nghiên cứu khoa học cho đội ngũ giảng viên ở Trung tâm Giáo dục
Quốc phịng Hà Nội 2, Tạp chí Khoa học, Đại học Quốc gia Hà Nội. Trong
bài viết, tác giả đã đề xuất một số biện pháp như: Thường xuyên giáo dục, xây
dựng lập trường tư tưởng chính trị, ý thức tổ chức kỷ luật, cho cán bộ, giảng
viên; Đẩy mạnh bồi dưỡng năng lực chuyên môn nghiệp vụ cho giảng viên;

8

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Đẩy mạnh sử dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp và hình
thức tổ chức dạy học; Nâng cao năng lực NCKH cho đội ngũ giảng viên…Qua
đó, đề tài nhấn mạnh vai trò của NCKH đối với chất lượng đào tạo cũng như
năng lực NCKH đối với mỗi giảng viên giáo dục quốc phòng.
- Võ Văn Lộc (2016), Một số biện pháp nâng cao năng lực nghiên cứu
khoa học của giảng viên các trường đại học địa phương thuộc Miền Đơng và
miền Tây Nam Bộ, tạp chí khoa học Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí
Minh, số 1 (79) năm 2016. Thơng qua các nhóm biện pháp: nhóm biện pháp
về tổ chức quản lý và đầu tư kinh phí, trang thiết bị cấp cơ quan ban ngành,
nhóm biện pháp về nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học, nhóm biện pháp
về hợp tác trong và ngồi nước… tác giả đã đưa ra những nhận định về mức
độ khả thi của các nhóm biện pháp. Đồng thời, đề tài cũng cập nhật lộ trình
cũng như điều kiện thực hiện để áp dụng nhằm nâng cao năng lực NCKH cho
mỗi giảng viên.
- Nguyễn Thị Thanh Hà (chủ nhiệm, 2016, Đề tài khoa học cấp Trường,
Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh), Giải pháp nâng cao chất lượng
Nội san Lý luận & Thực tiễn ở Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ hiện nay. Ngoài
phần mở đầu đề cập các khái niệm liên quan đến hoạt đông NCKH của giảng

viên Trường Chính trị tỉnh thì tác giả đã đánh giá thực trạng hoạt động của Nội
san cũng như ảnh hưởng của chất lượng các vài viết Nội san đối với chất lượng
hoạt động NCKH của giảng viên Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc
Ninh trong giai đoạn 5 năm (2010-2015). Qua đó, đề tài cũng đề xuất một số giải
pháp nâng cao chất lượng Nội san trong giai đoạn tiếp theo.
Nhìn chung, các đề tài nêu trên đã có những đóng góp đáng kể về mặt
nghiên cứu lý luận cũng như hướng giải quyết nhiều vấn đề thực tiễn trong
công tác quản lý hoạt động NCKH ở mỗi nhà trường. Hầu hết các đề tài đều
nghiên cứu về nhóm đối tượng cụ thể là giảng viên. Tuy nhiên, mỗi tác giả lại
có hướng nghiên cứu khác nhau về phạm vi, thời gian mà nội dung chủ yếu

9

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


xoay quanh một vấn đề nhất định: biện pháp nhằm nâng cao chất lượng
NCKH, vai trò của NCKH đối với chất lượng đào tạo, đánh giá hoạt động
NCKH, động cơ NCKH... Có thể thấy rằng, mỗi cơng trình nghiên cứu trên
chỉ giải quyết một vài vấn đề riêng lẻ, có giá trị trong một giai đoạn lịch sử
ngắn với những hồn cảnh chính trị, kinh tế xã hội nhất định... mà chưa giải
quyết được đầy đủ và cụ thể nhất bản chất của vấn đề quản lý hoạt động
NCKH ở các trường hiện nay. Bởi yếu tố quản lý có vai trò quan trọng, giúp
định hướng các mục tiêu, đảm bảo tính chỉ đạo của các chủ thể quản lý hoạt
động NCKH trong nhà trường.
Hơn nữa, đến thời điểm hiện tại, chưa có tác giả nào tiếp cận nghiên
cứu một cách hệ thống và trực tiếp về quản lý hoạt động NCKH tại trường
chính trị tỉnh. Do vậy, đề tài “Quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của
giảng viên trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh trong giai đoạn
hiện nay” không bị trùng lặp với các nghiên cứu trước đây.

Dựa trên những thành quả nghiên cứu của các tác giả trước đó, tác giả đề
tài gợi mở hướng mới về tổ chức quản lý hoạt động NCKH một cách hiệu quả,
thông qua một số đề xuất thiết thực và cụ thể, đề tài góp phần giải quyết nhiều
vướng mắc mà nhiều Trường gặp phải. Bên cạnh đó, tác giả hi vọng đề tài góp
phần rút ngắn khoảng cách, sự khác biệt giữa môi trường giáo dục lý luận chính
trị với các mơi trường giáo dục khác trong thời đại công nghệ 4.0 hiện nay.
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Nghiên cứu khoa học
Trong quá trình phát triển của xã hội lồi người, nhu cầu tìm kiếm,
khám phá thế giới xung quanh ngày càng tăng lên và dường như chưa bao giờ
ngưng. Đó là việc tìm kiếm những điều chưa biết để giải thích, trả lời những
câu hỏi về thế giới xung quanh. Trả lời mỗi câu hỏi ấy là những cơng trình
NCKH nghiêm túc.
Tác giả Lưu Xuân Mới cho rằng: “Nghiên cứu khoa học là quá trình
10

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


nhận thức chân lý khoa học, một hoạt động trí tuệ đặc thù bằng những phương
pháp nghiên cứu nhất định để tìm kiếm, để chỉ ra một cách chính xác và có
mục đích những điều mà con người chưa biết đến hoặc biết chưa đầy đủ, tức
là tạo ra sản phẩm mới dưới dạng tri thức mới có giá trị mới về nhận thức
hoặc phương pháp” [32].
Trong giáo trình “Phương pháp Nghiên cứu khoa học” của tác giả
Nguyễn Bảo Vệ thì khái niệm NCKH được định nghĩa như sau: “Nghiên cứu
khoa học là một hoạt động tìm kiếm, xem xét, điều tra hoặc thử nghiệm. Dựa
trên những số liệu, tài liệu, kiến thức… đạt được từ các thí nghiệm nghiên cứu
khoa học để phát hiện ra những cái mới về bản chất sự vật, về thế giới tự
nhiên và xã hội, để sáng tạo phương pháp và phương tiện kỹ thuật mới cao

hơn, giá trị hơn. Con người muốn làm nghiên cứu khoa học thì phải có kiến
thức nhất định về lĩnh vực nghiên cứu và cái chính là phải rèn luyện cách làm
việc tự lực, có phương pháp từ lúc ngồi trên ghế nhà trường” [53]. Như vậy,
theo tác giả, NCKH là một dạng hoạt động của con người, mà ở đó người làm
khoa học cần phải có kiến thức và phương pháp nghiên cứu cơ bản.
Nhóm 2 tác giả Phạm Viết Vượng- Nguyễn Xuân Thức cho rằng: “Bản
chất của nghiên cứu khoa học là hoạt động sáng tạo của các nhà khoa học, tạo
ra hệ thống tri thức có giá trị để sử dụng vào cải tạo thế giới” [55]. Với quan
niệm về bản chất của NCKH là hoạt động sáng tạo, thì sản phẩm của NCKH
chính là hệ thống thông tin mới về thế giới và những giải pháp cải tạo thế
giới. Sản phẩm khoa học luôn được kế thừa, hoàn thiện và bổ sung theo sự
phát triển của xã hội loài người và tiệm cận tới chân lý khách quan.
Theo tác giả Vũ Cao Đàm: “Nghiên cứu khoa học là sự phát hiện bản
chất sự vật, phát hiện nhận thức khoa học về thế giới, hoặc là sáng tạo phương
pháp mới và phương tiện kỹ thuật mới để làm biến đổi sự phục vụ cho mục
tiêu hoạt động của con người” [12]. Về mặt thao tác, có thể hiểu khái niệm
NCKH là một q trình mà ở đó hình thành và chứng minh luận điểm khoa
học về một sự vật hoặc hiện tượng cần khám phá.
11

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


* Đặc điểm của NCKH
Trong cuốn Khoa học luận đại cương, tác giả Vũ Cao Đàm đã khái quát
hóa những đặc điểm chung nhất của NCKH như sau: “Đặc điểm chung nhất
của nghiên cứu khoa học là sự tìm tịi những sự vật, hiện tượng mà người
nghiên cứu chưa hề biết. Đặc điểm này dẫn đến hàng loạt đặc điểm khác nhau
của nghiên cứu khoa học, mà người nghiên cứu cũng như người quản lý
nghiên cứu cần quan tâm xử lý những vấn đề cụ thể về mặt phương pháp luận,

về nghiên cứu và tổ chức nghiên cứu” [13].
Bên cạnh đó, tác giả cịn chỉ ra những đặc điểm cụ thể của NCKH như sau:
- Tính mới: q trình NCKH ln là q trình hướng tới những phát
hiện hoặc sáng tạo cái mới.
- Tính tin cậy: một kết quả nghiên cứu đạt được nhờ một phương pháp
nào đó phải có khả năng kiểm chứng lại nhiều lần trong những lần nghiên cứu
khác nhau. Một kết quả thu được ngẫu nhiên dù phù hợp với giả thuyết đặt ra
trước đó cũng chưa thể xem là đủ tin cậy để kết luận về bản chất của sự vật,
hiện tượng.
- Tính thơng tin: Trong tất cả các sản phẩm của NCKH: báo cáo khoa
học, tác phẩm khoa học… đều mang đặc trưng thông tin. Đó là những thơng
tin về quy luật vận động của sự vật hoặc hiện tượng, thông tin về quy trình
cơng nghệ…
- Tính khách quan: các ý kiến và nhận định chủ quan của cá nhân
không được ảnh hưởng đến q trình và kết quả nghiên cứu.
- Tính chính xác: các thuật ngữ phải được sử dụng chính xác, các khái
niệm được giải thích rõ ràng và sử dụng nhất quán, kết luận đưa ra phải chính
xác. Các kết luận phải được kiểm định và tự điều chỉnh.
- Tính kế thừa: Mỗi nghiên cứu phải kế thừa các kết quả nghiên cứu
trong các lĩnh vực khoa học khác xa nhau.
- Tính rủi ro: Một nghiên cứu có thể thành cơng hoặc thất bại. Sự thất

12

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


bại trong NCKH có thể do nhiều nguyên nhân: thiếu thơng tin, trình độ yếu
hoặc hạn chế về năng lực xử lý của người nghiên cứu.
- Tính cá nhân: Tính cá nhân được thể hiện trong tư duy cá nhân và chủ

kiến riêng của cá nhân. Trong những cơng trình nghiên cứu của tập thể thì vai
trị cá nhân trong sáng tạo cũng mang tính quyết định.
- Tính phi kinh tế: NCKH rất khó để tính định mức lao động vì đây là
một dạng lao động đặc thù.
* Phân loại NCKH
Cũng theo nhà nghiên cứu Vũ Cao Đàm, NCKH được chia thành 4
nhóm cơ bản như sau:
- Nghiên cứu mơ tả: là những nghiên cứu nhằm đưa ra một hệ thống tri
thức về nhận dạng một sự vật, đánh giá một sự vật. Ví dụ: mơ tả một hoạt
động xã hội, mô tả một tệ nạn xã hội…
- Nghiên cứu giải thích: là những nghiên cứu nhằm giải thích nguồn gốc,
động thái, cấu trúc, tương tác, hậu quả, quy luật chung chi phối q trình vận
động của sự vật. Ví dụ như: lý do dẫn đến sự ra đời một lý thuyết khoa học…
- Nghiên cứu giải pháp: là những nghiên cứu nhằm sáng tạo giải pháp,
có thể là giải pháp công nghệ, giải pháp tổ chức và quản lý. Ví dụ như: giải
pháp khắc phục các hiện tượng suy thoái trong chất lượng giáo dục…
- Nghiên cứu dự báo: là những nghiên cứu nhằm nhận dạng trạng thái
của sự vật trong tương lại và con đường đi đến tương lai đó. Ví dụ như: dự
báo các thành tựu khoa học và công nghệ của thế giới vào cuối thế kỷ XXI…
Về góc độ pháp lý, khái niệm NCKH đã được đưa vào Luật khoa học
và Công nghệ (2000), điều 2, khoản 4: “Nghiên cứu khoa học là hoạt động
phát hiện, tìm hiểu các sự vật, hiện tượng, quy luật của tự nhiên xã hội và tư
duy; sáng tạo các giải pháp nhằm ứng dụng vào thực tiễn. Nghiên cứu khoa
học bao gồm nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu ứng dụng” [37].
Tựu chung lại, NCKH là hoạt động sáng tạo của các nhà khoa học

13

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

nhằm nhận thức thế giới, tạo ra hệ thống tri thức để sử dụng vào việc cải tạo,
biến đổi thế giới. Cụ thể:
- Chủ thể của NCKH là các nhà khoa học với những phẩm chất trí tuệ
và tài năng vượt trội. Sự sáng tạo khoa học thường được khởi điểm bằng một
ý tưởng của cá nhân và sau đó được hỗ trợ và hợp tác nghiên cứu dưới hình
thức nhóm người, tập thể, theo định hướng của người chủ trì. Do vậy, có thể
khẳng định rằng chủ thể của hoạt động NCKH vừa là cá nhân, vừa là tập thể.
- Khách thể của NCKH là các sự vật, hiện tượng của tự nhiên, xã hội và
tư duy của con người. Tại đây, con người trở thành các nhà nghiên cứu để
khám phá, sáng tạo ra tri thức khoa học.
- Đối tượng của NCKH là tri thức khoa học. Tri thức khoa học là những
hiểu biết được tích lũy một cách hệ thống nhờ hoạt động NCKH, được vạch
sẵn theo một kế hoạch có mục tiêu xác định (khám phá, sáng tạo) và được tiến
hành dựa trên một hệ thống phương pháp khoa học.
1.2.2. Hoạt động nghiên cứu khoa học
Theo tác giả Vũ Cao Đàm, với tư cách là một hoạt động thì hoạt động
NCKH được định hướng theo 2 nhóm mục đích cơ bản sau:
- Phát hiện bản chất các sự vật, phát triển nhận thức về thế giới khách quan
- Sáng tạo các sự vật mới, phát triển các phương tiện cải tạo thế giới
khách quan.
Theo một cách chung nhất, hoạt động NCKH là tất cả các hoạt động có
mối quan hệ chặt chẽ đến việc sản xuất, nâng cao, truyền bá và ứng dụng các
thành tựu của khoa học cơng nghệ vào thực tiễn đời sống.
Có thể nói, hoạt động NCKH là một nội dung của hoạt động khoa học
và công nghệ. Với tư cách là một nội dung của hoạt động khoa học và công
nghệ, hoạt động NCKH được hiểu là tổ hợp những nghiên cứu cơ bản, nghiên
cứu ứng dụng và triển khai được thực hiện để đạt mục tiêu của khoa học đã
đặt ra. Trong một tổ chức, người ta nói “hoạt động NCKH” là chỉ một lĩnh

14

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


vực hoạt động đặc thù, để phân biệt với các lĩnh vực hoạt động khác như
“hoạt động sản xuất”, “hoạt động giáo dục”,...
Tùy theo mục tiêu nghiên cứu và các giai đoạn nghiên cứu mà người
làm khoa học chia hoạt động NCKH thành 3 loại hình khác nhau:
- Nghiên cứu cơ bản: là những nghiên cứu nhằm phát hiện thuộc tính,
cấu trúc, động thái của các sự vật. Kết quả của nó có thể là các khám phá,
phát hiện, phát minh, dẫn tới hình thành một hệ thống lý thuyết mới, làm thay
đổi con người về mặt nhận thức.
- Nghiên cứu ứng dụng: là sự vận dụng quy luật được phát hiện từ
nghiên cứu cơ bản để giải thích một sự vật hoặc tạo ra những nguyên lý mới
về các giải pháp, áp dụng chúng vào đời sống và sản xuất.
- Nghiên cứu triển khai: là hoạt động nghiên cứu vận dụng quy luật (thu
được từ nghiên cứu cơ bản) và các nguyên lý công nghệ, nguyên lý vật liệu
(thu được từ nghiên cứu ứng dụng) để đưa ra những vật mẫu và công nghệ sản
xuất vật mẫu với những tham số khả thi về kỹ thuật.
* Sản phẩm của hoạt động NCKH
Theo các nghiên cứu của Vũ Cao Đàm thì hoạt động NCKH có những
sản phẩm đặc biệt là: khám phá, phát minh, phát hiện, sáng chế. Đây cũng là
những khái niệm thường gặp trong nhiều ngành khoa học khác nhau, và trong
cả đời sống thường ngày.
- Khám phá: là sự nhận ra những sự vật, hiện tượng vốn tồn tại trong tự
nhiên, xã hội. Đối tượng của khám phá là những sự vật, hiện tượng vốn sẵn có
trong tự nhiên, xã hội mà trước đó người nghiên cứu chưa nhìn thấy, chưa
cảm nhận được chúng. Khám phá bao gồm phát minh và phát hiện:
+ Phát minh: Chỉ là những khám phá về quy luật các mặt của xã hội,

các vật thể vốn tồn tại một cách khách quan, trước đó chưa ai biết đến. Nhờ
đó làm thay đổi cơ bản nhận thức con người. Ví dụ như: Quy luật bàn tay vơ
hình của Smith.

15

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


+ Phát hiện: Chỉ là những về quy luật về tự nhiên vốn tồn tại khách
quan, trước đó chưa ai biết đến. Nhờ đó làm thay đổi cơ bản nhận thức con
người. Ví dụ như: Lý thuyết tương đối của A.Einstein.
- Sáng chế: Là một sản phẩm đặc biệt trong lao động sáng tạo của con
người, đó là sáng tạo sự vật mới chưa từng tồn tại. Ví dụ: máy hơi nước của
James Watt.
Có thể nói, sản phẩm chính của hoạt động NCKH là kiến thức mới. Các
kiến thức đó sẽ được sử dụng theo 2 cách: làm lý thuyết nền tảng cho các
nghiên cứu sau này và ứng dụng các kiến thức đó vào hoạt động sản xuất, xã
hội góp phần thúc đẩy sự phát triển của đất nước.
Nói cách khác, các sản phẩm của hoạt động NCKH trên đều phải được
thể hiện thơng qua: các cơng trình nghiên cứu, các báo cáo nghiên cứu, các
bài báo được công bố trên các tạp chí khoa học có uy tín; các biện pháp cải
tiến, ứng dụng được triển khai để phục vụ nhu cầu xã hội...
Từ những khái niệm cơ bản trên, có thể cho rằng, hoạt động NCKH nói
chung và hoạt động NCKH của giảng viên nói riêng là hoạt động cơ bản của
xã hội. Để nâng cao chất lượng, mỗi hoạt động NCKH của giảng viên cần gắn
trách nhiệm của họ vào công tác nghiên cứu khoa học. Hoạt động NCKH của
giảng viên bao gồm tất cả các hoạt động phát hiện hoặc tích hợp các kiến thức
có thể đóng góp cho kho tàng kiến thức của chính giảng viên đó. NCKH của
giảng viên cũng giống như NCKH nói chung là nhằm thỏa mãn nhu cầu nhận

thức của con người. Tóm lại, NCKH nhằm tìm ra lời giải đáp cho các tình
huống có vấn đề: một thơng tin, một phương pháp, một hình thức... mà trước
đó chưa có.
1.2.3. Quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học
Theo các nhà nghiên cứu về khoa học quản lý thì khái niệm quản lý bao
gồm 3 yếu tố chính là: Chủ thể, khách thể và mục tiêu của hoạt động quản lý.
Đồng thời khẳng định rằng: Quản lý là một hoạt động mà trong đó con người
vừa là chủ thể vừa là khách thể quản lý.
16

LUAN VAN CHAT LUONG download : add