Soạn bài Người lái đò sông Đà

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Soạn bài Người lái đị sơng Đà của Nguyễn Tuân văn 12
1. Soạn bài Người lái đò sông Đà mẫu 1

I. Đọc hiểu chung
1. Tác giả
– Nguyễn tuân là một người tri thức giàu lòng yêu nước và tinh thần dân tộc.
– Nguyễn Tuân là một nhà văn uyên bác tài hoa.
– Nguyễn Tuân là người có cá tính mạnh mẽ và phóng khống, ơng khơng thích những cái
gì bằng phẳng nhợt nhạt, nhà văn ln hứng thú với những biểu hiện mạnh mẽ phi thường
của tạo vật và con người.
2. Tác phẩm
– Người lái đị sơng Đà là một áng văn trong tùy bút sông Đà (1960)
– Tác phẩm là thành quả của nhà văn trong chuyến ơng đi tới Tây Bắc tìm kiếm chất vàng
thử lửa của thiên nhiên Tây bắc đặc biệt là chất vàng mười đã qua thử lửa ở tâm hồn con
người lao động chiến đấu trên miền sông núi Tây Bắc hùng vĩ và thơ mộng.
– Tác phẩm tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của nhà văn sau cách mạng tháng Tám.
II. Đọc hiểu chi tiết
1. Hình tượng con sơng Đà
– Con sơng Đà được nhân hóa như con người và mang hai nét tính cách cơ bản: hung bạo
và trữ tình
– Hung bạo:
• Cảnh đá ở bờ sơng: đá dựng vách thành lịng sơng hẹp, có qng con hươi con nai còn
nhảy vọt từ bờ bên này sang bờ bên kia, nhìn từ dưới lên như nhìn lên cái tịa nhà cao vừa
tắt phụt đèn điện.
• Mặt ghềnh Hát loong: dài hàng ngàn cây số, “nước xô đá, đá xơ sóng, sóng xơ gió cuồn
cuộn luồng gió gùn ghè suốt năm như đòi nợ suýt bất cứ ai đi qua quãng ấy.
• Cái hút nước giống như cái giếng bê tông, nước thở và kêu như cái cống cái bị sặc,
tưởng tượng một anh quay phim táo bạo ngồi thuyền thúng mà cầm máy quay cùng chìm
xuống cái xốy ấy.

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

• Thác nước: tiếng nước gần mãi réo lên, lúc thì gầm réo ốn trách van xin, khiêu khích,
lúc thì nghe như đàn trâu mộng “…nổ lửa” nghệ thuật lấy lửa tả nước.
• Đá ở lịng sơng: như bày thạch trận
– Thơ mộng: di hết thượng nguồn đến hạ nguồn ta bắt gặp cảnh đẹp này.
• Hình dáng: “tn dài tn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong
mây trời tây Bắc… xuân” đẹp như một người thiếu nữ.
• Màu nước sông Đà: thay đổi theo mùa: mùa xuân màu xanh ngọc bích, mùa thu lừ lừ
chín đỏ như da mặt người bầm đi vì rượu bữa, chưa bao giờ nước sơng Đà màu đen cả
đẹp độc đáo.
• Sơng Đà gợi cảm:
+ cố nhân
+ con sơng cịn gợi lên những niềm thơ
• Cảnh hai bờ sơng giống như một bờ tiền sử, cổ tích thơ mộng trữ tình và thanh vắng.
-> Tóm lại bằng tài năng un bác của mình Nguyễn tuân đã đưa người đọc đến với sông
Đà cảm nhận được hai nét tính cách hung bạo và trữ tình của dịng sơng. Hai nét tính cách
đối lập nhưng lại thống nhất bổ sung cho nhau vì thế con sơng Đà dưới trang viết của
Nguyễn Tuân được xem như là một cơng trình nghệ thuật, một kì cơng của tạo hóa đã ban
cho Tây Bắc.
2. Hình tượng người lái đị
– Nguyễn Tn nói về người lái đị là một tay lái ra hoa
– Ngoại hình: có ngoại hình độc đáo “tay lêu nghêu như cái sào, chân khuỳnh khuỳnh”
– Vẻ đẹp được thể hiện qua những lần vượt thác.
• Ơng phải vượt qua 3 vòng thạch trận với vòng một có 5 cửa thì 4 cửa tử một cửa sinh
lập lờ bên tả ngạn. Ông phải dùng hai chân kẹp chặt cuống lái, mặt méo bệch đi nhưng
vẫn tỉnh táo chỉ huy để con thuyền vào cửa sinh.

• Vịng 2: tăng thêm nhiều cửa tử, 1 cửa sinh ở hữu ngạn -> ơng nắm chặt bờm sóng ghì
cương lái, bám chắc lấy luồng nước phóng vào cửa sinh. Ơng phải thay đổi chiến thuật,
chứng tỏ ơng lái đị rất am hiểu về quân sự.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

• Vịng 3: bên phải bên trái đều là cửa tử, cửa sinh ở giữa nhưng xung quanh lại có bọn đá
hậu về. Ơng lái đị cứ phóng thuyền chọc thẳng cửa giữa thuyền vút qua cổng mở cổng
khép giống như một mũi tên tre xuyên qua hơi nước.
-> Qua đây ta thấy ơng lái đị quả là một người rất dũng cảm am hiểu binh pháp của thần
sông thần đá, ông dám đương đầu với những khắc nghiệt của thiên nhiên. Và nhân vật
ơng lái đị tiêu biểu cho nhân vật mà Nguyễn Tuân chọn cho các tác phẩm của mình sau
cách mạng tháng Tám. Chúng ta không chỉ thấy nét tài hoa uyên bác với những người trí
thức nữa mà ta cịn thấy un bác tài hoa trong những con người lao động bình thường.
III. Tổng kết
– Nhà văn Nguyễn Tuân đã xây dựng thành cơng hai hình tượng lớn trong tác phẩm. Đó
là thiên nhiên Tây Bắc mà cụ thể là hình tượng con sông Đà mang vẻ đẹp hùng vĩ mà thơ
mộng, và hình ảnh con người lao động Tây Bắc dũng cảm và tài hoa trong lao động. có
thể nói đấy chính là chất vàng thử lửa mà Nguyễn Tuân đã tìm thấy ở Tây Bắc.
2. Soạn bài Người lái đị sơng Đà mẫu 2

2.1. Câu 1
Sơng Đà là tập bút kí đặc sắc của Nguyễn Tn, trong đó Người lái đị sơng Đà là thành
quả của nghệ thuật có được từ chuyến đi gian khổ và hào hứng của nhà văn đến miền Tây
Bắc.
- Tác phẩm từ chất liệu thực tế đầy sinh động, chân thực, cụ thể.
- Miêu tả cụ thể, chi tiết từ nhiều góc độ khác nhau.
→ Nhà văn đã quan sát rất cơng phu và tìm hiểu kĩ càng khi viết về sơng Đà và người lái

đị sông Đà.
2.2. Câu 2
Các biện pháp nghệ thuật để khắc họa hình ảnh của một con sơng Đà hung bạo:
- So sánh độc đáo: nó rống lên như tiếng một ngàn con trâu mộng đang lồng lộn giữa rừng
vầu, rừng tre,..
- Sử dụng cấu trúc câu trùng điệp: nước xô đá, đá xơ sóng, cuồn cuộn luồng gió gùn ghè
suốt năm.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

- Nghệ thuật nhân hóa: mặt nước hò la vang dậy... ùa vào bẻ gãy cán chèo, cái thằng đá
tướng đứng chiến ở cửa vào đã tiu ngỉu cái mặt lá xanh lè...
→ Sự kết hợp các thủ pháp nghệ thuật đã tái hiện cảnh tượng của một sông Đà hùng vĩ,
dữ dội.
2.3. Câu 3
Sự thay đổi trong cách viết của Nguyễn Tuân khi chuyển sang biểu hiện sơng Đà như
một dịng chảy trữ tình:
- Tác giả miêu tả vẻ đẹp trữ tình của sơng Đà qua những góc nhìn khác nhau: từ trên cao
xuống, từ xa đến gần, quan sát cận cảnh.
- Khi miêu tả những nét trữ tình của dịng sơng, tác giả có cách liên tưởng bất ngờ: con
sông Đà tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây
Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai...
- Tác giả cũng sử dụng những hình ảnh dịu dàng, trong sáng, đầy thi vị: màu nắng tháng
ba Đường thi, con hươu, tiếng còi sương, tiếng các đập nước..
- Những câu văn được tác giả viết tựa như thơ về mặt ý tưởng và thanh điệu, dùng chen
câu thơ của Tản Đà “Hỡi ơng khách sơng Đà, có phải ơng cũng vừa nghe thấy một tiếng
cịi sương” rất gợi tả sự dịu dàng, thơ mộng, gắn bó thân thiết với con người của dịng
sơng Đà.

2.4. Câu 4
Hình tượng người lái đị sơng Đà trong cuộc chiến đấu với con sơng hung dữ vừa có tư
thế vị anh hùng vừa có phong cách của một nghệ sĩ tài hoa tài tử:
- Ơng lái đị bình tĩnh, ung dung đối đầu với sự hung bạo và nham hiểm của ghềnh thác
sơng Đà.
- Ơng lái đị như một viên tướng già xung trận, rất mực oai phong, tỉnh táo, tìm hiểu, nắm
chắc đối phương ứng phó linh hoạt để giành phần thắng lợi.
- Cái chết kề bên nhưng mà khi vượt thác xong, người nghệ sĩ tài hoa vẫn “ung dung đốt
lửa trong hang đá, nướng ống cơm lam, bàn tán về cá anh vũ và dường như quên ngay
cuộc chiến đấu với thác ghềnh ban nãy”.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Trong con mắt Nguyễn Tuân, thiên nhiên Tây Bắc quý như vàng, nhưng con người Tây
Bức mới thật xứng đáng là vàng mười của đất nước ta, vì:
- Thác dữ như kẻ thù, như những con vật hung ác: rống lên như tiếng ngàn trâu mộng,
rung tít lên như tuyến bin thủy điện; Như thể quân liều mạng, dòng thác hùm beo đang
hồng hộc thế mạnh.
- Còn người lái đị như thể một viên tướng già xơng vào trận đồ bát quái với muôn vàn
hiểm ác.
→ Con người trí dũng tài nghệ tuyệt vời.
2.5. Câu 5
Ví dụ: Đoạn văn viết về vẻ đẹp trữ tình của sơng Đà với những câu văn mềm mại:
“Con sông Đà tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc, chân tóc ẩn hiện trong mây
trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng Hai và cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt
nương xuân...”
→ Sông Đà trên trang văn của Nguyễn Tn đa sắc màu, có hồn, có một khơng hai trong
lịch sử văn học nước nhà. Sông Đà thơ mộng đến độ tuyệt mĩ, tuyệt vời.

Mời bạn đọc cùng tham khảo />
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188