Soạn bài Rừng xà nu văn lớp 12

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

Soạn bài Rừng xà nu
RỪNG XÀ NU
NGUYỄN TRUNG THÀNH
1. Soạn bài Rừng xà nu mẫu 1
I. Vài nét chung
1. Tác giả
- Tên khai sinh là Nguyễn Văn Báu.
- Bút danh: Nguyên Ngọc, Nguyễn trung Thành.
- 1950: Gia nhập quân đội khi đang học trung học chuyên khoa.
- 1962: Chủ tịch chi hội văn nghệ giả phóng miền Trung Trung Bộ.
- Gắn bó mật thiết với chiến trường Tây Nguyên.
2. Tác phẩm
a. Xuất xứ: Truyện được in trong tập "Trên quê hương những người anh hùng Điện
Ngọc" viết năm 1965.
b. Cốt truyện
Chuyện về cuộc đời Tnú lồng vào cuộc nổi dậy của dân làng Xơman.
II. Đọc hiểu
1. Hình tượng cây xà nu
- Cả rừng không cây nào không bị thương, nhựa ứa ra-từng cục máu lớn.
- Không giết nổi…
- Vết thương chóng lành, lớn nhanh, thay thế những cây đã ngã.
- Cây mẹ ngãcây con mọc lên.
- Ưỡn tấm ngực ra che chở cho làng.
- Những đồi (rừng) xà nu nối tiếp nối.
=> Nghệ thuật nhân hố, so sánh-hình ảnh giàu giá trị tạo hình, cảnh như khắc chạm tạo
thành hình khối có màu sắc mùi vị => Một phần sự sống Tây Nguyên gắn bó với con
người.
=> Cây xà nu, rừng xà nu tiêu biểu cho số phận, phẩm chất, sức sống bất diệt, tinh thần

dấu tranh quật cường của nhân dân Tây Nguyên.
- Các thế hệ cây xà nu tượng trưng cho các thế hệ dân làng Xoman và nhân dân Việt
Nam.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

2. Hình tượnh người dân Xơman
a. Cụ Mết
- Tiếng nói ồ ồ, bàn tay nặng trịch, mắt sáng, râu dài tới ngực, ngực căng như thân cây xà
nu lớn => Khoẻ mạnh, quắc thước.
- Lúc ơng nói: Nó cầm súng => mình cầm giáo mác, mọi người nín bặt => có uy tín đối
với dân làng.
=> Là người đại diện cho quần chúng, biểu tượng cho sức mạnh tinh thần và vật chất có
tính truyền thống, cội nguồn của miền núi Tây Nguyên, là người trực tiếp lãnh đạo dân
làng vùng lên đánh giặc.
b. Nhân vật Dít
Sự hiện thân tiếp nối của Mai.
+ Lúc nhỏ: Gan góc lanh lợi.
+ Lớn lên: Bí thư kiêm chính trị viên xã đội.
Đơi mắt: bình thảntrong suốt khi nhìn kẻ thù; ráo hoảnh khi mọi người khóc Mai; nghiêm
khắc nhìn Tnú.
=> Sống có ngun tác và giàu tình u thương. Đơi mắt chị chứa đầy chiều sâu nghị lực.
Cùng với Tnú, họ là lớp trẻ đáng tin cậy là chỗ dựa của dân làng Xôman.
c. Bé Heng
Gợi lại tuổi thơ của Mai, Dít, Tnú.
=> Tượng trưng cho lớp người kế tiếp đầy sinh lực, đầy nhựa sống, hứa hẹn một thế hệ

Cách mạng mới vững vàng.
d. Nhân vật Tnú
Xuất hiện qua lời kể của cụ Mết.
- Cuộc đời:
+ Lúc nhỏ: mồ côi, được dân làng Xơman cưu mang; gan góc, lanh lợi, dũng cảm, táo
bạo, sớm đến với Cách mạng.
+ Bị giặc bắt: chỉ vào bụng nói "cộng sản ở đây này".
+ Lớn lên: Ra tù, gặp Mai, lãnh đạo dân làng đánh giặc; tận mắt chứng kiến cảnh vợ con
bị giết; bản thân bị địch bắt, tra tấn dã man; gia nhập bộ đội.
=> Can đảm vượt lên mọi đau đớn-bi kịch cá nhân, quyết tâm trả thù nhà đền nợ nước.
- Đôi bàn tay:
+ Khi nguyên vẹn: là đôi bàn tay tình nghĩa.
+ Khi tật nguyền: vẫn vững vàng cầm vũ khí.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

- Ngày về phép: Về đúng một đêm; lặng người đi khi nghe tiếng chày; nhớ rõ từng ngườinhắc tên từng người trong một niềm xúc động sâu xa.
=> Có tính kỷ luật cao và giàu tình u thương đối với đồng bào.
=> Là đứa con chung của dân làng Xôman.
3. Vài nét nghệ thuật
- Nghệ thuật kể chuyện ngắn gọn, hàm súc, hấp dẫnn, ghệ thuật miêu tả tỉ mỉ, sinh động.
- Giọng kể hào hùngthâm trầm, xúc động mang âm hưởng sử thi.
- Nghệ thuật xây dựng hình tượng cây xà nu và rừng xà nu.
III. Tổng kết
Truyện cô đúc mang âm hưởng sử thi hùng tráng Thông qua việc miêu tả sức sống mãnh
liệt của cây xà nu và người dân Xôman, tác giả đã khắc hoạ hình ảnh Tây Nguyên anh

hùng, bất khuất một lịng đi theo Đảng Thể hiện thành cơng chủ nghĩa anh hùng Cách
mạng Việt Nam.
2. Soạn bài Rừng xà nu mẫu 2
2.1. Hướng dẫn
Câu 1 (trang 38 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
* Ý nghĩa truyện qua:
a. Nhan đề Rừng xà nu :
+ Ý nghĩa tả thực: Nhà văn nói về cây xà nu - một loài cây sống thành rừng ở Tây
Ngun. Lồi cây này có sức sống mãnh liệt, không chịu khuất phục trước sự thay đổi
của thời tiết.
+ Ý nghĩa biểu tượng: Qua sức sống mãnh liệt của cây xà nu, rừng xà nu, nhà văn nói đến
nỗi đau và sức sống, phẩm chất kiên cường bất khuất của nhân dân Tây Nguyên trong
cuộc kháng chiến chống Mỹ.
b. Hình tượng rừng xà nu dưới tầm đại bác.
- Mở đầu tác phẩm, nhà văn tập trung giới thiệu về rừng xà nu, một rừng xà nu cụ thể
được xác định đó: "Nằm trong tầm đại bác của đồn giặc", "hầu hết đại bác đều rơi vào đồi
xà nu cạnh con nước lớn".
- Nguyễn Trung Thành đã phát hiện ra: "cả rừng xà nu hàng vạn cây không cây nào là
không bị thương". Tác giả đã chứng kiến nỗi đau của xà nu.
- Sức sống mãnh liệt của cây xà nu.
- Xà nu không những tự biết bảo vệ mình mà cịn bảo vệ sự sống, bảo vệ làng Xơ man.
c. Hình ảnh đồi xà nu, rừng xà nu "trông xa xa đến ngút tầm mắt", "nối tiếp tới chân trời",
lặp đi lặp lại trong truyện gợi ra cảnh rừng xà nu hùng tráng, kiêu dũng và bất diệt như
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

người Tây Ngun nói riêng và con người Việt Nam nói chung trong cuộc kháng chiến
chống Mĩ cứu nước vĩ đại.
- Ngợi ca sức sống mãnh liệt, không gì có thể hủy diệt của cây xà nu Tây Nguyên
=> Tin tưởng, khẳng định sự trường tồn của nhân dân, của đất nước.
Câu 2 (trang 48 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
a.
* Những phẩm chất tốt đẹp của Tnú:
- Lúc cịn bé Tnú đã là con người gan góc, dũng cảm, mưu trí :
- Khi trưởng thành, Tnú có một trái tim yêu thương và sục sôi căm thù giặc. Anh sống rất
nghĩa tình và ln mang trong tim ba mối thù: của bản thân, của gia đình, của bn làng.
- Người chiến sĩ, người cán bộ có tinh thần kỷ luật cao.
* Điểm mới của nhân vật Tnú so với nhân vật A Phủ
- Tnú giác ngộ cách mạng từ nhỏ, con đường tranh đấu của Tnú là con đường tự giác và
có ý thức rõ ràng trong khi con đường của A Phủ là con đường tự phát.
- Trong Tnú chứa đựng chân lí đấu tranh của thời đại: dùng bạo lực cách mạng để chống
lại bạo lực phản cách mạng.
b. Câu chuyện bi tráng về cuộc đời Tnú: "Tnú không cứu được vợ con". Cụ Mết nhắc tới
bốn lần để nhấn mạnh: khi chưa cầm vũ khí, Tnú chỉ có hai bàn tay khơng thì ngay cả
những người thương yêu nhất Tnú cũng không cứu được. Câu nói của cụ Mết muốn
khẳng định: chỉ có cầm vũ khí đứng lên mới là con đường sống duy nhất, mới bảo vệ
được những gì thân yêu, thiêng liêng nhất.
c. Câu chuyện của Tnú và dân làng Xô Man phản ánh chân lí thời đại: Phải dùng bạo lực
cách mạng chống lại bạo lực phản cách mạng. Cụ Mết muốn chân lí đó phải được truyền
cho con cháu bởi chân lí ấy đã được đúc kết từ biết bao xương máu, mất mát của dân làng
và vì đó là con đường duy nhất để bảo vệ buôn làng, quê hương.
d. Vai trò của các nhân vật:
- Nhân vật cụ Mết
+ Cụ Mết tiêu biểu cho truyền thống của làng Xô-man. Cụ là cầu nối giữa quá khứ và
hiện tại, là pho sử sống của làng.
+ Cụ Mết là linh hồn của làng Xơ-man. Chính cụ đã lãnh đạo dân làng đồng khởi.

- Nhân vật Mai, Dít: tiêu biểu cho những cô gái Tây Nguyên thời chống Mĩ, trưởng thành
từ những đau thương và quật khởi của dân làng.
- Nhân vật bé Heng: Bé Heng là thế hệ tiếp nối, kế tục cha anh để đưa cuộc chiến tới
thắng lợi cuối cùng.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

Câu 3 (trang 49 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
* Hình ảnh rừng xà nu và nhân vật Tnú có mối quan hệ gắn bó khăng khít:
- Xà nu gắn bó với Tnú từ thời thơ ấu (khói xà nu hun tấm bảng đen để học chữ).
- Xà nu ở bên Tnú trong những biến cố đau đớn, những bài học xương máu (nhựa xà nu
cháy trên mười đầu ngón tay Tnú, chứng kiến Tnú khơng cứu được vợ con).
- Xà nu cùng dân làng chào đón Tnú trở về sau mấy năm đi lực lượng (đuốc xà nu soi
sáng đêm anh đồn tụ với bn làng ở nhà cụ Mết).
- Xà nu và Tnú luôn được miêu tả ứng chiếu làm nổi bật lẫn nhau, Tnú như một cây xà nu
đã trưởng thành mạnh mẽ và đầy sức sống. Phẩm chất kiên cường, sức sống bất diệt của
xà nu cũng là phẩm chất bất khuất, anh hùng của Tnú.
=> Xà nu biểu tượng cho làng Xô Man, Tnú biểu tượng cho người anh hùng trong kháng
chiến
Câu 4 (trang 49 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
* Nghệ thuật
- Đậm đà chất sử thi hùng tráng.
- Bức tranh thiên nhiên hùng vĩ, hoành tráng.
- Các nhân vật vừa mang đậm dấu ấn con người Tây Nguyên vừa mang phẩm chất của
anh hùng thời đại
- Kết cấu vòng tròn.

- Cách trần thuật.
- Giọng kể trang trọng.
2.2. Luyện tập
Câu 2 (trang 49 SGK Ngữ văn 12 tập 2)
* Đôi bàn tay Tnú có nhiều ý nghĩa.
- Đó là đơi bàn tay của người trung thành, thủy chung với cách mạng.
- Đôi bàn tay của nghĩa tình.
- Đơi bàn tay là hiện thân của mất mát đau thương, ghi lại chứng tích tội ác mà kẻ thù đã
gây ra.
- Cuối cùng đó là bàn tay cầm vũ khí chiến thắng kẻ thù, đơi bàn tay của ý chí quật
cường, tinh thần dũng cảm, bất khuất của người cộng sản.
=> Bàn tay Tnú biểu tượng cho sức mạnh của khối đoàn kết cộng đồng, sự gắn bó mạch
sống của mảnh đất, rừng cây và sức sống con người. Đó là đơi bàn tay huyền thoại, vô
địch trước sức mạnh của mọi kẻ thù.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

2.3. Tóm tắt
Sau ba năm tham gia lực lượng cách mạng, Tnú được về thăm làng. Trong đêm ấy, cụ
Mết kể lại cho dân làng nghe về câu chuyện của Tnú. Tnú mồ côi từ nhỏ, được dân làng
nuôi lớn và sớm tiếp nối tinh thần cách mạng. Tnú tham gia nuôi giấu chiến sĩ cách mạng
và làm liên lạc. Tnú vốn là một cậu bé thông minh, can đảm và gan dạ: “chọn nơi rừng
khó đi, nơi sơng khó qua” để tránh kẻ thù. Lúc bị bắt dám thách thức quân giặc “nuốt vội
lá thư và chỉ tay vào bụng mình”. Tnú bị bắt, bị tra tấn dã man nhưng nhất định không
khai. Sau khi ra tù, Tnú về làng cưới Mai và cùng dân làng chuẩn bị chiến đấu. Nghe tin
đó, thằng Dục – tay sai của chính quyền Mỹ - Diệm đưa lính đến đàn áp. Không bắt được

Tnú chúng đem vợ con anh ra đánh đập đến hết. Tnú đau xót xơng ra nhưng khơng cứu
được vợ con mà cịn bị chúng thiêu đốt mười đầu ngón tay bằng nhựa cây xà nu. Trong
khi đó cụ Mết cùng dân làng mang vũ khí cất giấu trong rừng trở về và chiến đấu thắng
lợi. Tnú gia nhập giải phóng quân và chiến đấu dũng cảm nên được cấp phép về thăm
làng. Cụ Mết tự hào kể về anh cũng như nhắc nhở bài học xương máu: ”Chúng nó đã cầm
súng, mình phải cầm giáo”. Cuối truyện là hình ảnh cụ Mết và Dít tiễn Tnú về đơn vị, xa
xa là những rừng xà nu, đồi xà nu bạt ngàn, chạy tít tắp đến chân trời.
2.4. Bố cục:
Bố cục (2 phần)
- Phần 1 (phần chữ nhỏ): Tnú sau ba năm theo cách mạng giờ về thăm làng.
- Phần 2 (còn lại): cụ Mết kể câu chuyện về cuộc đời của Tnú và người dân làng Xô Man.
2.5. Nội dung chính
Rừng xà nu là một thiên truyện mang ý nghĩa và vẻ đẹp của một khúc sử thi trong văn
xuôi trong văn xuôi hiện đại. Tác phẩm tái hiện vẻ đẹp tráng lệ, hào hùng của núi rừng,
của con người và của truyền thống văn hóa Tây Nguyên.
Mời bạn đọc cùng tham khảo />
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188