CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ HAI CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN

MÔN LỊCH SỬ 7


Kiểm tra bài cũ
1. Trình bày diễn biến cuộc kháng chiến
lần thứ nhất chống quân xâm lược Mông
Cổ (1258)?
2. Nhà Trần đã thực hiện cách đánh giặc
như thế nào trong cuộc kháng chiến lần
thứ nhất chống quân xâm lược Mông Cổ
(1258)?


BÀI 14 (Tiếp theo)
Tiết 24:
II/ CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ HAI
CHỐNG QUÂN
XÂM LƯỢC NGUYÊN (1285)
1. Âm mưu xâm lược Cham-pa và Đại Việt
của nhà Nguyên


1. Âm mưu xâm lược Cham-pa và Đại Việt
của nhà Ngun
- Mục đích: Mở rộng lãnh thổ, làm cầu nối
thơn tính các nước ở phía Nam Trung Quốc.

Nhà
Tại sao
Nguyên
Hốt Tất

choLiệt
quân
cho
xâm
quân
lược
đánh
Cham-pa
Chăm-pa
và Đại
trước
Việt
?
Em có nhận
nhằm
xétmục
gì về
đích
kế hoạch
gì? này?


Vua nhà Nguyên
Hốt Tất Liệt


Hình minh hoạ: Lược đồ quân Nguyên xâm lược
Cham-pa làm bàn đạp tấn công Nam Đại Việt

CHÚ GIẢI

Quân Nguyên
tiến đánh
Quân Cham-pa
phản cơng
Qn Ngun rút
vế cố thủ phía
bắc Cham-pa

CHAM - PA


1. Âm mưu xâm lược Cham-pa và Đại Việt
của nhà Ngun
- Mục đích: Mở rộng lãnh thổ, làm cầu nối
thơn tính các nước ở phía Nam Trung Quốc.
- Năm 1283, nhà Nguyên cử Toa Đô chỉ huy
10 vạn quân tiến đánh Cham-pa. Sau khi
khơng chiếm được hồn tồn Cham-pa,
qn Ngun cố thủ ở phía bắc, chờ phối
hợp đánh Đại Việt.
* Kế hoạch của nhà Nguyên dùng Cham-pa
làm bàn đạp tấn cơng Đại Việt bước đầu tan vỡ .
Em có nhận xét gì về kế hoạch của nhà Nguyên
dùng Cham-pa làm bàn đạp tấn công Đại Việt ?


2. Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến
- Vua Trần triệu tập hội nghị Bình Than, Diên Hồng
để bàn kế đánh giặc.
- Cử Trần Quốc Tuấn làm tổng chỉ huy cuộc kháng

chiến .
- Tổ chức tập trận, duyệt binh, canh phòng nơi
hiểm yếu.

Nhà Trần đã làm gì để chuẩn bị cho cuộc kháng chiến ?


Đến Bình Than có Trần
Quốc Toản,vì tuổi cịn nhỏ
nên khơng được vào dự hội
nghị. Trần Quốc Toản tức
giận quân Nguyên đến nỡi
tay cầm quả cam bóp nát lúc
nào khơng biết. Khi về nhà
đã huy động gia nô và thân
thuộc một nghìn người, làm
binh khí, đóng chiến thuyền
và may cờ thêu sáu chữ
"Phá cường địch, báo hoàng
ân" (phá giặc mạnh, báo ơn
vua).


"Ta thường tới bữa
quên ăn, nửa đêm vỗ
gối, ruột đau như cắt,
nước mắt đầm đìa,
chỉ căm tức rằng
chưa được xả thịt, lột
da, moi gan, uống

máu quân thù. Dẫu
cho trăm thân này
phơi ngồi nội cỏ,
nghìn xác này gói
trong da ngựa ta cũng
cam lòng".
(Hịch tướng sĩ)
Hung Đạo Vương- Trần Quốc Tuấn 1230-1300


Bình Than

Quốc cơng tiết
chế

Đầu 1285, Diên Hồng

Đơng Bộ Đầu

Sát Thát


3. Diễn biến và kết quả của cuộc kháng chiến
a) Diễn biến


Tháng 1/1285

Thoát Hoan

50 vạn quân


•

Quân Trần chặn đánh

•

Quân Trần rút lui

•

Quân Trần tiến công

•

Quân Nguyên tiến đánh

•

Quân Nguyên rút chạy

• Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285)

- Cuối 1/1285
khoảng 30 vạn
qn Ngun
do Thốt Hoan
cùng A Lí Hải

Nha chỉ huy từ
Quảng Tây
theo đường
Lạng Châu tràn
vào xâm lược
Đại Việt.
- Ở Vân Nam
tướng Naxirut
Đin chỉ huy
quân tiến
xuống Đại Việt


Tướng Trần
Nhật Duật
đóng quân tại
Thu Vật (Yên
Bái) đã cho
quân chặn
đánh rồi rút lui.

•

Quân Trần chặn đánh

•

Quân Trần rút lui

•

Quân Trần tiến cơng

•

Qn Ngun tiến đánh

•

Qn Ngun rút chạy

• Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285)


- Vua Trần Nhân

VẠN KIẾP

•

Quân Trần chặn đánh

•

Quân Trần rút lui

•

Qn Trần tiến cơng

•

Qn Ngun tiến đánh

•

Qn Ngun rút chạy

• Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285)

Tông và Trần
Quốc Tuấn tổ
chức một số
trận đấu chặn
đánh giặc, rồi
cho quân lui về
Vạn Kiếp (Chí
Linh, Hải
Dương)


Nghe tin quân của Trần
Quốc Tuấn không chặn
được giặc, phải lui
quân, vua Trần lo lắng,
bỏ cả ăn cơm, vội vã đi
thuyền đến gặp và hỏi
Quốc Tuấn: thế giặc
mạnh, giết hại nhân
dân tàn bạo, có nên

hàng giặc khơng. Trần
Quốc Tuấn trả lời: ‘’
Nếu bệ hạ (vua) muốn
hàng giặc thì trước hãy
chém đầu thần rồi hãy
hàng”.
( Đại Việt sử kí tồn thư )


•

Quân Trần chặn đánh

•

Quân Trần rút lui

•

Quân Trần tiến công

•

Quân Ngun tiến đánh

•

Qn Ngun rút chạy

Qn Thốt

Hoan tập trung
một lực lượng
lớn tấn công
vào Vạn Kiếp.
Trước thế giặc
VẠN KIẾP
mạnh, nhà Trần
lui về Thăng
THIÊN TRƯỜNG
Long, sau đó rút
về Thiên
Trường. Nhân
dân Thăng Long
thực hiện “vườn
khơng nhà
trống”.

• Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285)


•

Quân Trần chặn đánh

•

Quân Trần rút lui

•

Quân Trần tiến công

•

Quân Ngun tiến đánh

•

Qn Ngun rút chạy

Qn Thốt
Hoan kéo vào
chiếm Thăng
Long trống
văng. Chúng
khơng dám
THIÊN TRƯỜNG
đóng qn
trong thành,
phải dựng
doanh trại ở
bờ bắc sơng
Nhị (sơng
Hồng)

• Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285)


- Toa Đơ được
lệnh đánh ra

THIÊN TRƯỜNG
Nghệ An,
Thanh Hóa.
•

Qn Trần chặn đánh

•

Qn Trần rút lui

•

Qn Trần tiến cơng

•

Qn Ngun tiến đánh

•

Quân Nguyên rút chạy

• Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285)


•

3/1285 Thốt
Hoan đánh

xuống Thiên
Trường, Toa
Đơ tiến qn
ra bắc tạo
thành thế
THIÊN TRƯỜNG
gọng kìm
hịng tiêu diệt
qn chủ lực
của ta và bắt
sống tồn bộ
đầu não
kháng chiến.
Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285)
•

Quân Trần chặn đánh

•

Quân Trần rút lui

•

Qn Trần tiến cơng

•

Qn Ngun tiến đánh

•

Qn Ngun rút chạy


•

Quân Trần chặn đánh

•

Quân Trần rút lui

•

Quân Trần tiến công

•

Quân Nguyên tiến đánh

•

Quân Nguyên rút chạy

Trần Quốc Tuấn
rút lui thật tài
tình, ơng cho
qn xuống
THIÊN TRƯỜNG phía đơng rồi

vượt biển vào
Thanh Hóa để
THANH HĨA
củng cố lực
lượng, chuẩn
bị cho cuộc
phản cơng tiêu
diệt địch.

• Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285)


THANH HĨA
•

Qn Trần chặn đánh

•

Qn Trần rút lui

•

Qn Trần tiến cơng

•

Qn Ngun tiến đánh

•

Qn Ngun rút chạy

• Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285)

Bị thất bại trong
âm mưu bắt
sống vua Trần
và tiêu diệt
quân chủ lực
của ta, Thóat
Hoan rút về
Thăng Long
chờ tiếp viện,
quân giặc rơi
vào tình thế bị
động lại thiếu
lương thực
trầm trọng.


THĂNG LONG

•

Quân Trần chặn đánh

•

Quân Trần rút lui

•

Quân Trần tiến cơng

•

Qn Ngun tiến đánh

•

Qn Ngun rút chạy

5/1285 lợi dụng
thời cơ, quân
Trần tổ chức
CHƯƠNG DƯƠNG phản công
đánh bại quân
HÀM TỬ
giặc ở Tây
Kết, Hàm Tử,
TÂY KẾT
Chương
Dương… Rồi
tiến vào giải
phóng Thăng
Long.

• Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285)

THĂNG LONG

•

Quân Trần chặn đánh

•

Quân Trần rút lui

•

Quân Trần tiến cơng

•

Qn Ngun tiến đánh

•

Qn Ngun rút chạy

Qn giặc
CHƯƠNG DƯƠNG
hoảng hốt
HÀM TỬ
thốt chạy, bị
qn Trần
TÂY KẾT

phục kích
chặn đánh,
nhiều tên bị
giết.

• Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285)