Khoa học tự nhiên 9 tập 1 bài 2

Khoa học tự nhiên 9 tập 1 bài 2: Nhôm
Soạn bài 2: Nhôm - sách VNEN

Khoa học tự nhiên 9 bài 2: Nhôm
VnDoc xin giới thiệu tới các bạn bài Khoa học tự nhiên 9 tập 1 bài 2: Nhôm. Nội dung hướng dẫn trả lời và giải đáp
các câu hỏi trong bài học, cách làm chi tiết, dễ hiểu, hi vọng các bạn học sinh nắm tốt kiến thức bài học. Mời các bạn
cùng tham khảo
Giải bài tập trang 14 SGK Hóa lớp 9: Tính chất hóa học của axit
Lý thuyết Hóa học lớp 9 bài 4
Lý thuyết Hóa học lớp 9 Vô cơ
Khoa học tự nhiên 9 tập 1 bài 1: Tính chất của kim loại, dãy hoạt động hóa học của kim loại

A. Hoạt động khởi động
Quan sát hình 2.1 và trả lời câu hỏi:

1. Kim loại nào được dùng làm vật liệu để sản xuất các vận dụng/phương tiện trên? Tại sao?
2. Nêu các tính chất vật lí, tính chất hóa học mà em biết về kim loại đó.

Bài làm:
1. Kim loại được dùng làm vật liệu để sản xuất các vận dụng/phương tiện trên là nhơm. Bởi vì nhơm nhẹ, bền, dẫn nhiệt tốt, dễ
gia cơng.
2. Tính chất vật lí: là kim loại màu trắng bạc có ánh kim, nhẹ, dẫn điện, dẫn nhiệt tốt, có tính dẻo.
Tính chất hóa học: tác dụng với phi kim, dung dịch axit, bazo, muối.

B. Hoạt động hình thành kiến thức
I. Tính chất vật lí
Tại sao các vật liệu từ nhôm được sử dụng rộng rãi trong đời sống như làm các vật dụng đun nấu, dây dẫn điện, chế tạo máy
bay,...?

Bài làm:
Bởi vì: Nhơm có nhiệt độ nóng chảy cao (660oC), nhôm dẫn điện, dẫn nhiệt tốt nên làm các dụng cụ đun nấu. Nhôm nhẹ, bền

nên là vật liệu chế tạo máy bay.....

II. Tính chất hóa học
Tiến hành thí nghiệm và ghi kết quả vào bảng sau


Bài làm:
*Thí nghiệm 1: Nhơm cháy sáng tạo thành chất rắn màu trắng. Do nhôm tác dụng với O2 ở điều kiện nhiệt độ
4Al+3O2

2Al2O3

*Thí nghiệm 2: Nhơm tan dần, có hiện tượng sủi bọt khí. Do Al tác dụng với HCl/H2SO4 ở điều kiện thường
2Al+6HCl→2AlCl3+3H2
*Thí ngiệm 3: Nhơm tan dần dung dịch màu xanh (CuSO4) nhạt màu dần, xuất hiện kết tủa màu nâu đỏ. Do Al tác dụng với
CuSO4 ở điều kiện thường.
2Al+3CuSO4→Al2(SO4)3+3Cu
*Thí nghiệm 4: Al tan dần, sủi bọt khí. Do Al tác dụng với NaOH ở điều kiện nhiệt độ 400−500oC
2Al+2H2O+2NaOH

NaAlO2+3H2

Đọc thông tin và trả lời câu hỏi (SGK KHTN 9 tập 1 trang 11)
Nêu tính chất hóa học của nhơm, mỗi tính chất viết một PTHH để minh họa.
Bài làm:
Tác dụng với phi kim
Tác dụng với oxi: 4Al+3O2

Al2O3

Tác dụng với phi kim khác: 2Al+3Br2→2AlBr3
Tác dụng với dd axit: 2Al+6HCl→2AlCl3+3H2


Tác dụng với dd muối: 2Al+3CuSO4→Al2(SO4)3+3Cu
Tác dụng với dd bazo: 2Al+2H2O+2KOH

KAlO2+3H2

III. Ứng dụng
Đọc thông tin và trả lời câu hỏi (SGK KHTN 9 tập 1 trang 12)
Nêu các ứng dụng chủ yếu của nhôm

Bài làm:
Nhôm và hợp kim của nhôm được sử dụng rộng rãi trong đời sống như: đồ dùng gia đình (xoong, nồi,...) dây dẫn điện, cửa
nhơm....
Nhơm là nguyên liệu trong chế tạo máy bay, ô tô, tên lửa, tàu vũ trụ ....

IV. Sản xuất nhôm
1. Trong tự nhiên, nhôm tồn tại dưới dạng những hợp chất nào?
2. Ngun liệu chính để sản xuất nhơm là gì?
3. Tại sao trong q trình sản xuất nhơm từ nhơm oxit, người ta lại trộn thêm criolit (3NaF.AlF3) vào nhôm oxit?
Bài làm:
1. Trong tự nhiên nhôm tồn tại dưới dạng oxit và muối
2. Ngun liệu chính để sản xuất nhơm là quặng boxit (có thành phần chủ yếu là Al2O3).
3. Trong q trình sản xuất nhơm từ nhơm oxit, người ta trộn thêm criolit (3NaF.AlF3) vào nhôm oxit để làm giảm nhiệt độ nóng
chảy của Al2O3, rồi tiến hành điện phân hỗn hợp nóng chảy của nhơm oxit và criolit thu được nhôm và oxi.

C. Hoạt động luyện tập
1. Hãy nêu các ứng dụng của nhôm/hợp kim của nhôm trong công nghiệp và đời sống. Các ứng dụng đó dựa trên những tính

chất nào của nhơm?
Bài làm:
Nhơm và hợp kim của nhơm:
Đồ dùng gia đình: xoong, nồi, mâm,...vì nhơm nhẹ, bền, dẫn nhiệt tốt.
Làm dây dẫn điện vì nhơm dẫn điện tốt.
Dùng trong công nghiệp chế tạo máy bay, ô tô, tên lửa, tàu vũ trụ,...vì nhơm nhẹ, bền.
Làm cửa nhơm, mái che,....vì nhơm bền.
2.Lần lượt cho dây nhơm vào từng ống nghiệm chứa các dung dịch sau:
a, MgSO4 b, CuSO4 c, AgNO3 d, HCl.
Nêu hiện tượng xảy ra. Giải thích, viết PTHH (nếu có)

Bài làm:
a, Mg SO4
Khơng hiện tượng xảy ra. Vì Mg hoạt động hóa học mạnh hơn Al, nên Al không thể đẩy Mg ra khỏi muối.
b, CuSO4
Dung dịch màu xanh lam nhạt dần, Al tan dần, có kết tủa màu nâu đỏ.
Vì Al hoạt động hóa học mạnh hơn Cu nên Al đẩy Cu ra khỏi muối vì thế xuất hiện kết của màu nâu đỏ của Cu.
2Al+3CuSO4→Al2(SO4)3+3Cu
c, AgNO3
Al tan dần, có kết tủa màu trắng.
Vì Al hoạt động hóa học mạnh hơn Ag nên Al đẩy Ag ra khỏi muối vì thế xuất hiện kết tủa mà trắng của Ag.
Al+3AgNO3→Al(NO3)3+3Ag


d, HCl
Al tan dần, có hiện tượng sủi bọt khí.
Vì Al hoạt đơng hóa họ mạnh hơn H nên Al tác dụng được với HCl tạo ra khí H2
3Al+6HCl→2AlCl3+3H2
3. Nếu có hai lọ mất nhãn đựng riêng biệt bột nhơm và magie. Bằng phương pháp hóa học, hãy phân biệt 2 lọ hóa chất nói trên.
Giải thích và viết PTHH

Bài làm:
Cho nhôm, magie vào ống nghiệm đựng nước. Cho vào ống nghiệm vài giọt phenolphtalein. Hơ ống nghiệm trên ngọn lửa đèn
cồn.
Thí nghiệm nào nước chuyển sang màu hồng nhạt là magie. Vì magie tác dụng với nước nóng tạo ra dung dịch bazo yếu.
Thí nghiệm nào khơng có hiện tượng là Al.
Mg+2H2O→Mg(OH)2+H2
4. Dung dịch muối AlCl3 nị lẫn tạp chất CuCl2. Có thể dùng chất thử nào sau đây để làm sạch muối nhôm (tức loại bỏ tạp chất
CuCl2 ra khỏi dung dịch AlCl3)?
A. AgNO3 B. Fe C. Al D. Mg
Bài làm:
Đáp án C. Vì nhơm tác dụng với CuCl2 tạo kết tủa nâu đỏ Cu. Lắng đọng thu được AlCl3
5. Hỗn hợp A ở dạng bột gồm Al và Mg. Để xác định thành phần phần trăm khối lượng của mỗi kim loại trong A người ta lấy
0,78 gam A tác dụng với dung dịch NaOH dư, đun nóng. Sau phản ứng thu được 672ml khí H2 (đktc). Tính phần trăm khối
lượng mỗi chất trong hỗ hợp A nói trên.
Bài làm:

⇒ nAl = 0,03 : 3 . 2 = 0,02 (mol)
⇒ mAl = 0,02 . 27 = 0,54 (g)
⇒ %mAl = 0,54 : 0,78 . 100% = 69,23%

6. Một loại quặng boxit chứa 48,5% Al2O3. Từ 1 tấn quặng boxit nói trên có thể điều chế được bao nhiêu kilogam nhơm? (Biết
hiệu suất của của q trình điều chế là 90%)
Bài làm:
1 tấn quặng nhôm chứa 1000 . 48,5% = 485 (kg) nhôm oxit
Coi 485 kg là 485g

⇒ nAl = 9,5 (mol)

Vì hiệu suất phản ứng là 90% nên nAl thực tế = 9,5 . 90% = 8,55 (mol)
⇒ mAl = 8,55 . 27 = 230,85 (g)

Vậy từ 1 tấn quặng nhôm sẽ thu được 230,85 kg nhôm

D. Hoạt động vận dụng
1. Hãy kể tên các vật dụng trong gia đình em được làm từ nhơm hoặc hợp kim của nhôm.
2. Tại sao không nên dùng các đồ vật bằng nhôm (xô, chậu, xoong, nồi,...) để đựng vôi, nước vôi, vữa xây dựng hoặc muối dưa,


muối cà,...?
Bài làm:
1. Các vận dụng trong gia đình: xoong, nồi, xơ, chậu, mâm, cửa,....
2. Bởi vì nhơm tác dụng với cả axit lẫn bazo mà nước vôi, vữa xây dựng có tính bazo, dưa muối, cà muối có tính axit. Điều đó sẽ
ăn mịn nhơm
E. Hoạt động tìm tịi mở rộng
Hãy tìm hiểu trong sách, báo, tài liệu, internet,... và cho biết ở nước ta quặng bơxit có ở đâu? Trữ lượng bao nhiêu? Q trình
sản xuất nhơm từ quặng boxit cần lưu ý đến vấn đề bảo vệ mơi trường như thế nào?
Bài làm:
Quặng bơ xít ở Việt Nam thuộc hai loại chính[9]:
Bơ xít nguồn gốc trầm tích (một số bị biến chất) tập trung ở các tỉnh phía Bắc như Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc
Giang, Sơn La và Nghệ An.
Bơ xít nguồn gốc phong hố laterit từ đá bazan tập trung ở các tỉnh phía Nam như Kon Tum, Đắk Nơng, Lâm Đồng, Đồng
Nai, Bình Dương, Phú Yên và Quảng Ngãi.
Trên lãnh thổ nước ta có trữ lượng quặng boxit phong phú ở cả Miền Bắc và Miền Nam Việt Nam. Tổng trữ lượng quặng boxit
của Việt Nam ước tính khoảng 8 tỷ tấn, trong đó có 7,6 tỷ tấn ở các tỉnh Tây Nguyên. Với trữ lượng như vậy, nước ta đứng trong
số các nước có trữ lượng boxit lớn trên thế giới.
Cần lưu ý đến việc ơ nhiễm khơng khí, giảm thiểu thảm thực vật do khai thác quặng.

Soạn bài 2: Nhôm - sách VNEN khoa học tự nhiên 9 tập 1 bài 2 trang 9. Tài liệu nhằm hướng dẫn trả lời và giải đáp các câu
hỏi trong bài học, cách làm chi tiết, dễ hiểu. Chúc các bạn học sinh học tập và làm bài tốt
............................................

Như vậy VnDoc đã giới thiệu các bạn tài liệuKhoa học tự nhiên 9 tập 1 bài 2: Nhôm. Mời các bạn tham khảo thêm tài liệu: Hóa
học lớp 9, Giải bài tập Hóa học 9, Giải sách bài tập Hóa 9, Tài liệu học tập lớp 9, ngồi ra các bạn học sinh có thể tham khảo
thêm đề học kì 1 lớp 9 và đề thi học kì 2 lớp 9 mới nhất được cập nhật.