so sanh bi kich tha hoa cua hai nhan vat chi pheo va hon truong ba

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

So sánh bi kịch tha hóa của hai nhân vật Chí Phèo (“Chí Phèo” - Nam Cao) và hồn
Trương Ba (“Hồn Trương Ba, da hàng thịt” - Lưu Quang Vũ) Ngữ văn 12
Dàn ý chi tiết
1. Mở bài
Giới thiệu vấn đề cần phân tích.
2. Thân bài
a. Điểm chung trong sự tha hóa của Chí Phèo và hồn Trương Ba:
- Bị tha hóa nhân cách từ tốt đẹp, lương thiện sang xấu xa, ghê gớm, rồi cuối cùng bị mọi
người, bị xã hội chối bỏ một cách đau đớn.
- Kết thúc bi kịch bằng cái chết.
b. Bi kịch tha hóa của Chí Phèo:
* Bi kịch xuất thân:
- Là một đứa trẻ bị bỏ rơi ở cái lò gạch cũ, được cả làng Vũ Đại chuyền tay nhau nuôi
nấng, 20 trôi qua, đứa trẻ đỏ hỏn cũng trở thành một thanh niên khôi ngô, hiền lành, lương
thiện lại chăm chỉ làm ăn.
* Bi kịch tha hóa trở thành lưu manh:
- Sự lẳng lơ của bà ba, cùng với cái óc ghen tuông độc ác của Bá Kiến đã đẩy Chí Phèo
vào cái nhà tù thực dân thối nát - cái nhà tù đi vào là người nhưng đi ra là quỷ.
- Tha hóa về nhân hình: Chí Phèo ra tù với bộ dạng bặm trợn gớm ghiếc.
- Tha hóa về nhân phẩm:
+ Vừa ra tù đã ra chợ chè chén rượu mận thịt chó suốt từ trưa tới chiều.
+ Đến nhà Bá Kiến ăn vạ, chửi bới.
+ Sau hắn chửi khơng được thì hắn đánh nhau với Lý Cường.
+ Đập nát chai rượu không rồi lấy mảnh sành rạch mặt, máu me be bét để ăn vạ.
* Bị tha hóa trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại:
- Sự độc ác, mưu mẹo đê tiện của Bá Kiến đã dễ dàng dỗ được Chí Phèo trở thành tay sai
cho hắn, Chí Phèo bước trên con đường đâm thuê chém mướn cho người ta, bán rẻ linh
hồn để đổi lấy vài đồng cắc uống rượu.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

- Hắn ngày càng lún sâu vào bi kịch tha hóa, trượt dài trên con đường tội lỗi, cùng những
cơn say triền miên hết năm này đến tháng nọ không hồi tỉnh. Và cứ say là hắn lại làm bất
kể việc gì mà người ta giao.
* Bi kịch bị chối bỏ quyền làm người:
- Tình yêu với Thị Nở trở thành sợi dây hy vọng duy nhất nối hắn với thế giới loài người,
là cơ hội duy nhất để hắn quay về với hai chữ "lương thiện". Nhưng những lời cay đắng
nghiệt ngã của bà cô, thốt ra từ bằng sự dở hơi, bực bội của Thị Nở: "Đàn ông đã chết hết
hay sao mà lại đâm đầu đi lấy một thằng không cha. Ai lại đi lấy chồng chỉ có một nghề
rạch mặt ăn vạ" đã dập tắt mọi hy vọng của hắn.
- Cả làng Vũ Đại này đã từ bỏ hắn, đã khơng cịn xem hắn là một con người cần được
sống cần được yêu thương, thơng cảm nữa.
- Lúc này đây đối với Chí Phèo khơng cịn gì tốt hơn ngồi việc lựa chọn cái chết để giải
thốt.
b. Bi kịch tha hóa của hồn Trương Ba:
* Khởi nguồn bi kịch:
- Trương Ba vốn là người làm vườn, thiện lương có tâm hồn thanh cao, đẹp đẽ, rất biết
yêu thương vợ con và được mọi người kính trọng.
- Nam Tào vì vội đi dự tiệc mà gạch nhầm tên của Trương Ba trong sổ trời, khiến ơng
phải chết oan ức. Đế Thích mất đi một người đối cờ hợp ý, thế nên đã khuyên nhủ Nam
Tào, Bắc Đẩu cho Trương Ba sống lại bằng cách gửi hồn Trương Ba vào xác anh hàng
thịt mới chết.
=> Sự ích kỷ của Đế Thích cùng với sự sai càng thêm sai của hai viên quan nhà trời đã
đẩy Trương Ba vào một tình huống vơ cùng khó đỡ: Hồn Trương Ba nhưng xác lại là của
anh hàng thịt. Sự "sống" lại kỳ dị của hồn Trương Ba đã khiến cho cả hai gia đình lâm
vào thế khó xử, trong khi đó bản thân Trương Ba lại càng đau khổ hơn khi khơng được
sống đúng với bản thân mình.

* Bi kịch tha hóa:
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

- Hồn Trương Ba đau khổ nhận ra sau một thời gian chung đụng với cái xác thơ lỗ, dường
như ơng ngày càng trở nên giống nó, ông ham uống rượu, thích ăn thịt, lại cũng chẳng
mấy mặn mà với trò đánh cờ vốn trước đây là cả một niềm say mê,...
- Cuộc đối thoại gay gắt giữa hồn và xác, xác với giọng điệu mỉa mai, ghê gớm dường
như đã lấn át hết những lý lẽ yếu đuối, sự chỉ trích trong tức giận của hồn Trương Ba.
+ Trương Ba vẫn ln cho rằng mình có một tâm hồn cao khiết, thánh thiện, chỉ tại những
khao khát ham muốn tầm thường của cái xác khiến ông thay đổi.
+ Xác người hàng thịt lại rất mạnh mẽ vạch trần sự tha hóa trong tâm hồn Trương Ba khi
sống trong thân xác hàng thịt: Chuyện ham ăn ngon, thích uống rượu, cả những ham
muốn nhục dục tầm thường với vợ anh hàng thịt cũng bị cái xác bóc mẽ.
=> Trương Ba vô cùng đau khổ và hổ thẹn, ông chỉ muốn cái xác im miệng ngay, không
chịu chấp nhận rằng mình đã đổ đốn ra như thế.
- Hồn Trương Ba ưa sĩ diện và ln cho rằng mình có một tâm hồn "nguyên vẹn, trong
sạch, thẳng thắn" và nhất quyết đổ cho xác hàng thịt cái lỗi khiến ông phải tham gia vào
cả những ham muốn, khao khát tầm thường của nó, để bản thân mình được "thanh thản".
* Bi kịch bị người thân chối bỏ:
- Suốt cả cuộc đời luôn Trương Ba được mọi người yêu quý kính trọng, thế mà giờ đây sự
yêu quý kính trọng ấy thay bằng sự ghê sợ, xa lánh, gia đình tan nát.
+ Ý muốn rời bỏ ngôi nhà của người vợ.
+ Anh con trai muốn bán khu vườn ông yêu quý để mở cửa hàng thịt.
+ Đứa cháu gái hét lên "tơi khơng phải là cháu ơng", nó vạch ra tất cả những gì vụng về,
thơ lỗ của ơng trong suốt thời gian qua.
+ Người hàng xóm phê bình ơng đổi tính đổi nết.
- Sự trở về kỳ dị và cả sự đổ đốn của ông đã khiến cho một gia đình vốn đang ấm êm hạnh

phúc bỗng trở nên lộn xộn, bung bét, ai cũng sống trong đau khổ dằn vặt.
- Cuối cùng trước những tâm sự, bộc bạch của cô con dâu, hồn Trương Ba mới thực sự
tỉnh ngộ.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

+ Cịn gì đau đớn hơn khi người ta không được sống với đúng bản chất thực sự của mình,
mà như Trương Ba nói với Đế Thích "Tơi muốn được là tơi tồn vẹn".
+ "Tơi đã chết rồi, hãy để cho tôi chết hẳn", ông quyết tâm rời bỏ thế gian, để giữ lại cái
hồn thanh sạch cao khiết của mình, chứ nhất quyết khơng muốn sống một cuộc đời bị chi
phối bởi xác thịt nữa.
3. Kết bài
Nêu tổng kết, ý nghĩa.
Bài tham khảo
Nam Cao là nhà văn lớn, có những đóng góp quan trọng cho văn học dân tộc. Nếu
chọn ra ba tác giả văn xuôi nổi tiếng nhất thế kỉ XX của người Việt thì chắc chắn không
thể vắng ông - nhà văn của những trí thức, những nơng dân nghèo khổ, khốn cùng. Và nếu
phải chọn ra ba kiệt tác của Nam Cao thì khơng thể khơng có “Chí Phèo”. Trong một số
câu chữ không quá nhiều, nhà văn đã chuyển tải được những thơng điệp có ý nghĩa rất lớn
với con người. Cịn Lưu Quang Vũ lại được xem như một nhà soạn kịch tài năng nhất của
văn học Việt Nam hiện đại. Ông là tác giả của gần 50 vở kịch trong đó có những vở gây
chấn động dư luận như “Lời thề thứ 9”, “Tôi và chúng ta”, “Hồn Trương Ba, da hàng
thịt”... Kịch của Lưu Quang Vũ đã phản ánh được những vấn đề bức thiết của thời đại,
đồng thời mang tính triết lí sâu sắc. Truyện ngắn “Chí Phèo” của Nam Cao và vở kịch
“Hồn Trương Ba, da hàng thịt” của Lưu Quang Vũ tuy ra đời trong những hoàn cảnh xã
hội - lịch sử khác nhau nhưng tất thảy đều đề cập đến những bi kịch của con người, trong
đó có bi kịch tha hóa.
Có nhiều cách định nghĩa khác nhau về bi kịch. Thông thường, người ta cho rằng bi

kịch là trạng thái đau khổ về tinh thần khi con người đứng trước những mâu thuẫn không
thể hóa giải, khi mong muốn khát vọng và thực tiễn hồn tồn trái ngược… Cịn “tha hóa”
theo nhiều nhà nghiên cứu, vốn có xuất xứ từ trong triết học của Hê-ghen. Giờ đây, nó đã
biến đổi về nghĩa rất nhiều so với ban đầu. Tha hóa được hiểu là đánh mất giá trị, bản chất
thơng thường vốn có. Chúng ta vẫn quen dùng hai chữ ấy để chỉ những gì thuộc về con
người và các hoạt động của con người, liên quan đến chủ thể con người, theo hướng
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

chẳng tốt đẹp gì. Do những ngun nhân khác nhau, cả Chí Phèo và Trương Ba, hai nhân
vật trung tâm trong hai tác phẩm đều rơi vào bi kịch tha hóa đau đớn.
Trong tác phẩm “Chí Phèo”, khác với các nhà văn hiện thực phê phán đương thời
Nam Cao khơng đi sâu miêu tả q trình đói cơm, rách áo bần cùng khốn khổ của người
nông dân, mặc dù trong thực tế, đó cũng là một hiện thực phổ biến. Nhà văn trăn trở băn
khoăn suy ngẫm nhiều hơn về một hiện thực còn thảm khốc hơn cả đói rét bần cùng. Đó
là sự tha hóa…
Tác phẩm được mở đầu bằng tiếng chửi ngoa ngoắt, thách thức của Chí. Hắn chửi trời,
chửi đời, chửi làng Vũ Đại, chửi những ai không chửi nhau với hắn và cuối cùng chửi
người đã sinh ra hắn.Đây là tiếng chửi của một tên say rượu, một tiếng chửi vô thức.
Nhưng đôi khi trong vơ thức, con người lại thể hiện chính mình nhiều hơn khi tỉnh.Qua
tiếng chửi của Chí Phèo, người đọc cảm thấy như đang đối diện với một con “người- vật”
quái gở, đang ở tận cùng của khổ đau, đang trút lên cc đời tiếng nói hằn học, phẫn uất,
đầy đau khổ của mình.Cũng qua tiếng chửi của Chí, người đọc nhận ra ba thái độ khác
nhau: thái độ hằn học, thù địch đau khổ của Chí, thái độ khinh miệt dửng dưng của người
đời, thái độ phẫn uất thương cảm của tác giả. Tiếng nói nhân ái của nhà văn đã đánh thức
tấm lòng người đọc. Qua cách dẫn dắt của người kể chuyện, người đọc hiểu rằng trước kia
Chí vốn hiền lành lương thiện, tự trọng.Hắn đã từng mơ ước được sống bằng hai bàn tay
lao động của mình với “một gia đình nho nhỏ, chồng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải..”.

Làm canh điền cho lí Kiến bị bà ba lợi dụng xúc phạm Chí cảm thấy rất nhục. Chỉ sau khi
ở tù về, hắn mới hóa thành một kẻ khác hẳn “Cái đầu thì trọc lốc, cái răng cạo trắng
hớn…”. Cái mặt hắn cũng trở nên dị biệt “khơng trẻ cũng khơng già, nó khơng cịn phải
là mặt người, nó là mặt một con vật lạ..”. Sau khi ở tù về, hắn đã trở thành con quỷ dữ
của làng Vũ Đại. Những cơn say triền miên đã cướp đi ngày tháng của hắn “Hắn ăn trong
lúc say, ngủ trong lúc say, thức dậy vẫn còn say, đập đầu chửi bới rạch mặt ăn vạ trong
lúc say..”. Trong cơn say, hắn đã phá nát bao cơ nghiệp, đập nát bao nhiêu cảnh yên vui,
làm chảy máu và nước mắt của bao nhiêu người lương thiện. Chí Phèo đã trở thành con
quỷ dữ của làng Vũ Đại. Nhưng hắn chưa bao giờ nhận ra sự thật nghiệt ngã ấy. Thậm chí
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

cịn tự đắc “Anh hùng làng này cóc thằng nào bằng ta”. Sự tha hóa hằn in trong bộ dạng
trong ngôn ngữ trong hành động và cả trong những ngộ nhận của nhân vật về mình. Chí
đã rơi vào tình trạng đáng lo ngại mà khơng biết.
Bị đối xử tàn bạo Chí đã phản kháng bằng sự bạo tàn. Đó là sự “phẫn nộ tối tăm” như
Lênin đã từng nói. Trong “Chí Phèo”, Nam Cao đã chỉ ra rằng, Chí Phèo khơng phải một
ngoại lệ. Bên cạnh hắn cịn có Binh Chức, Năm Thọ... Đó là kết quả tất yếu của một
lơ-gic: một khi đã có Bá Kiến, Lí Cường, Đội Tảo... thì tất sẽ có Chí Phèo, Năm Thọ,
Binh Chức…Đó khơng chỉ là sản phẩm của sự thống trị mà còn là một phương tiện thống
trị “Khơng có những thằng đầu bị thì lấy ai trị những thằng đầu bị”. Xã hội khơng chỉ
đẻ ra Chí Phèo mà cịn tiếp tục ni dưỡng Chí Phèo, biến những con người như Chí Phèo
thành cơng cụ thống trị xã hội.
Cũng như Chí Phèo, Trương Ba trước đây là con người hồn tồn khác. Trương Ba là
người nơng dân chăm chỉ, khéo léo, yêu thương vợ con, chiều quý các cháu, tốt bụng với
hàng xóm láng giềng, yêu cây cỏ... Từ khi sống trong xác anh hàng thịt, Trương Ba trở
nên vụng về, thơ tục, thơ bạo, vơ tình… Trương Ba thích bán thịt, ham uống rượu, những
nước cờ khơng cịn phóng khống mà tủn mủn, vơ hồn… Trương Ba đã bị xác hàng thịt

điều khiển, chi phối. Nếu Chí Phèo tha hóa mà khơng biết mình tha hóa, thì Trương Ba lại
nhận thấy rất rõ tình trạng khốn khổ của mình. Cho dù khơng muốn thừa nhận, cho dù
muốn bám víu vào trị chơi tâm hồn thì Trương Ba vẫn không thể phủ nhận sự thật là ông
đang đánh mất mình “Mày đã thắng thế rồi đấy, cái thân xác khơng phải của ta a, mày đã
tìm đủ mọi cách để lấn át ta”. Cuộc đối thoại thẳng thắn giữa hồn Trương Ba và xác hàng
thịt đã đã diễn tả khá sâu sắc nỗi hoang mang hoài nghi, sự bất lực của con người. Mọi lí
lẽ của Trương Ba không thể lung lay thứ lập luận lấm láp bụi trần nhưng hùng hồn thuyết
phục của xác hàng thịt “Hai ta đã hòa vào nhau làm một rồi”. Dù khinh bỉ xác hàng thịt,
Trương Ba vẫn phải quay trở lại xác hàng thịt. Sự thay đổi của hồn Trương Ba trong thời
gian trú ngụ ở xác hàng thịt càng ngày càng rõ nét.
Lưu Quang Vũ đã khéo léo mượn lời các nhân vật khác - những người thân trong gia
đình Trương Ba để chỉ ra điều ấy. Hồn Trương Ba bây giờ đâu còn là người làm vườn
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

chăm chỉ, hết lịng u thương vợ con như trước. Ông cũng chẳng quan tâm dến chuyện
của bà con làng xóm. Hồn Trương Ba thơ lỗ phũ phàng khơng cịn nhẹ nhàng khéo léo khi
chữa diều, chăm sóc cây cối như trước nữa. Ngày cả chị con dâu người thơng cảm cho
tình cảnh của hồn Trương Ba, cũng xót xa ngỡ ngàng bởi khơng thấy hình ảnh con người
“hiền hậu, vui vẻ tốt lành” của Trương Ba trước đây. Những lời thoại sau đó của hồn
Trương Ba với Đế Thích chứng tỏ nhân vật đã ý thức sâu sắc, thấm thía về tình cảnh trở
trêu của mình: “Ơng chĩ nghĩ đơn giản là cho tơi sống nhưng sống như thế nào thì ơng
chẳng cần biết”.
Nỗi khốn khổ của Trương Ba và Chí Phèo đều do kẻ thống trị gây nên. Bá Kiến nhẫn
tâm đẩy Chí Phèo vào tù 7, 8 năm. Tiếp thu sự giáo dục của nhà tù thực dân Chí Phèo đã
trở thành kẻ cơn đồ hung hãn. Hắn vùng lên liều mạng để trả thù. Nhưng hắn đã gặp kẻ
thống trị nham hiểm, xảo quyệt và bị biến thành công cụ cho kẻ thù của mình. Ơng
Trương Ba hiền hậu tử tế, tốt bụng còn đang rất khỏe mạnh,mặc dầu chưa tận số đã phải

chết thay cho một tên bạc ác bất nhân, lừa thầy phản bạn, dối trá tham tàn bởi cung cách
làm việc luộm thuộm, thiếu trách nhiệm, muốn xong việc nhanh của Nam Tào. Nếu cứ để
Trương Ba chết đi thì tác phẩm chỉ là tiếng nói tố cáo sự cẩu thả vơ trách nhiệm của Nam
Tào. Nhưng Đế Thích đã sữa chữa sai lầm của Nam Tào bằng cách để cho hồn Trương Ba
sống lại trong thân xác hàng thịt. Khơng chỉ Nam Tào mà Đế Thích cũng mắc phải sai
lầm. Đâu phải cứ làm điều tốt cho người khác là mang lại hạnh phúc cho họ. Ở địa vị cao,
mà khơng thận trọng với những quyết định của mình, con người dễ gây ra những sai lầm
không thể sửa chữa. Bi kịch tha hóa của hồn Trương Ba có nguyên nhân trực tiếp từ sự
tắc trách, quan liêu của quan nhà trời. Nhưng còn nguyên nhân gián tiếp? Ấy là định kiến
của con người về xác hàng thịt. Đối với những người thân của Trương Ba và ngay cả
Trương Ba, xác hàng thịt là hiện thân cho những gì tầm thường phàm tục nhất. Song đó
lại là những nhu cầu thiết thực cho mọi sự sống: được ăn, được mặc, được thỏa mãn
những nhục cảm cá nhân... Phủ nhận những nhu cầu ấy là phủ nhậnphần bản năng trong
mỗi người. Vậy thì đâu chỉ có Trương Ba bất hạnh. Xác hàng thịt cũng thật đáng thương!
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Chí Phèo tha hóa đã gây ra bao thảm cảnh cho dân làng. Còn hồn Trương Ba đã trở
thành tâm điểm của sự rối ren. Không chỉ riêng hồn Trương Ba hay gia đình ơng khốn
đốn mà cịn bao gia đình khác, bao nhiêu cuộc sống khác chao đảo, chịu hệ lụy. Lỗi lầm
bắt đầu từ tiên thánh, những kẻ nắm vận mệnh con người và sau đó con người với sự vơ sỉ,
thỏa hiệp cùng cái xấu đã đẩy tất cả dến chỗ rối ren hơn.
Tái hiện sống động và rõ nét bi kịch tha hóa của Chí Phèo, Nam Cao đã bộc lộ một
cái nhìn hiện thực sắc sảo đồng thời nói lên sự gắn bó đồng cảm thấu hiểu sâu sắc cuộc
sống của người nơng dân. Ơng đã đem đến cho những trang viết của mình sức mạnh của
sự khám phá phát hiện. Trước Nam Cao, các nhà văn hiện thực chỉ mới chú ý tới tình
trạng bần cùng hóa. Trước Nam Cao, Ngun Hồng mới chỉ phản ánh và miêu tả loại
nhân vật lưu manh thành thị. Hiện tượng tha hóa, lưu manh ở nông thôn với những đặc

điểm riêng, với ý nghĩa quan trọng của nó lần đầu tiên được Nam Cao quan tâm và miêu
tả tập trung, rõ nét. Ông đã đem đến cho văn học hiện thực 1930-1945 một điển hình về
người nơng dân, phơi bày bản chất của nơng thôn đen tối trước Cách mạng. Với Lưu
Quang Vũ, sự tha hóa của hồn Trương Ba cũng là một hiện thực nhức nhối trong xã hội.
Con người “muốn nuôi sống xác thân/ Đem làm thịt linh hồn” (Chế Lan Viên). Nhưng bi
kịch của Trương Ba còn gợi ra những suy tư về mối quan hệ giữa hồn và xác, giữa ý thức
và bản năng... Có ai là tồn vẹn hồn hảo khơng? Những địi hỏi của thân xác có phải tội
lỗi đáng ghê tởm không? Vở kịch do vậy vừa có ý nghĩa xã hội vừa mang tính triết lí sâu
xa.
Những điều mà hai nhà văn muốn nói qua tấn bi kịch tha hóa khơng chỉ có thế.Người
đọc có thể sẽ nhớ đến một ý kiến rất sâu sắc của Nguyễn Minh Châu: Có một số khá đơng
con người bây giờ đang sống trong một cái thế rất chông chênh giữa một câu nói lịch sử
và một câu nói gắt bẳn (...). Và trong từng con người ln ln có tiếng gọi thì thầm
“Đừng nói thế, đừng làm thế!” Rồi lại một lời thúc giục khác: “Cứ nói bừa đi! Cứ làm
bừa đi!”. Nam Cao, Lưu Quang Vũ, Nguyễn Minh Châu đã rung chuông thức tỉnh mỗi
con người chúng ta. Bởi nhiều khi chúng ta vừa là nạn nhân vừa là thủ phạm nhưng ít khi
chúng ta thành quan tịa của chính mình. Trong một cơn say, Tự Lãng đã hỏi Chí Phèo:
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

“Con người ta đứng lên bằng cái gì”. Lời giải đáp tùy thuộc vào bản lĩnh và hồn cảnh
của mỗi con người. Có điều, ngã xuống ở đâu thì nên đứng lên ở đó!
Bài tham khảo 2
Lưu Quang Vũ được xem là nhà soạn kịch tài năng nhất của văn học Việt Nam hiện
đại với gần năm mươi vở kịch lớn nhỏ, trong đó khơng thể khơng nói đến vở “Hồn
Trương Ba, da hàng thịt”. Kịch của ông phản ánh vấn đề của thời đại, đồng thời mang
triết lí sâu sắc. Cịn Nam Cao là nhà văn lớn, có những đóng góp tích cực cho văn học
Việt Nam, nếu chọn ra tác giả văn xuôi nổi tiếng thế kỉ XX thì khơng thể thiếu ơng – nhà

văn tri thức viết về người nông dân khốn cùng, cực khổ được thể hiện qua tác phẩm “Chí
Phèo”. Tuy hai tác phẩm khơng ra đời cùng hồn cảnh xã hội nhưng vẫn đề cập đến bi
kịch con người bị tha hoá.
Người ta cho rằng bi kịch là tâm trạng đau khổ về tinh thần khi con người đứng
trước những mâu thuẫn khơng thể hố giải, cịn tha hố theo một cách dễ hiểu đó là đánh
mất giá trị, bản chất vốn có. Do những nguyên nhân khác nhau nhưng Trương Ba và Chí
Phèo đều rơi vào bi kịch tha hố.
Trương Ba – người nơng dân có đạo đức, hiền lành, tâm hồn trong sáng, u cái
đẹp khơng may phải lìa đời và sống lại trong thân xác người hàng thịt. Từ đó trở nên thơ
lỗ, cộc cằn, lượm thượm. Ơng gặp nhiều rắc rối vì khơng làm chủ được bản thân. Nhận ra
mình khơng thể sống một cách bị tha hoá nên quyết định chết để trả xác cho hàng
thịt.Trương Ba được toại nguyện vì khơng cần mượn xác của ai để ở bên vợ con, người
thân nữa. “Vườn cây rung rinh ánh sáng” nơi ấy từng là không gian quen thuộc với con
người Trương Ba, nơi ơng chăm sóc cho từng mầm sống.
“Ở một góc nhà đó hiện lên hình ảnh Cu Tị đang nằm ơm chầm lấy mẹ, chị Lụa
quấn quít vuốt ve con…”. Sự ra đi của Trương Ba mang lại sự sống mới cho Cu Tị, trong
giây phút mong manh nào đó ơng đã có ý định sẽ sống trong thân xác Cu Tị, nhưng rồi
quyết định của ông thật thiêng liêng.
“Tôi ở đây bà ạ. Tôi vẫn ở liền ngay bên bà đây, ngay trên bậc cửa nhà ta.
Trong ánh lửa bà nấu cơm, cầu ao bà vo gạo, con dao bà giẫy cỏ, cái cơi bà đựng
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

trầu,..khơng phải mượn thân xác ai cả, tôi vẫn ở đây trong vườn cây nhà ta, những điều tốt
lành của cuộc đời, mỗi trái cây cái gái nâng niu”.
Lời thủ thỉ của Trương Ba nói lên chân lí cuộc đời rằng sống khơng chỉ là tồn tại
sinh học, sống là hoà hợp giữa tâm hồn và thể xác. Giờ đây tuy Trương Ba không thể tự
tay chăm sóc vườn cây, khơng thể tâm tình trị chuyện với người thân, nhưng ơng vẫn

hạnh phúc khi chết, vì tâm hồn là bất diệt, ông chỉ là ông, một Trương Ba trọn vẹn. Trái
tim nhân hậu của Trương Ba gieo lên mầm non cho con cháu, cái gái nâng niu từng quả
na ơng trồng.
Nó lấy hạt vùi xuống đất và nói: “Cây na này…mãi mãi..”. Nếu lúc trước cái gái
khơng chấp nhanh ơng trong thân xác của hàng thịt thì giờ đây khi Trương Ba chết nó
chấp nhận những gì Trương Ba để lại. Một lần nữa tác giả nhấn mạnh chỉ khi được sống
là chính mình cuộc sống mới có ý nghĩa.
Với tình huống kịch phát triển tự nhiên hợp lí, mâu thuẫn giữa hồn và xác được
đẩy tới đỉnh cao, cần phải giải quyết. Sự kết hợp giữa diễn biến hành động bên ngoài và
bên trong thể hiện cuộc đối thoại giữ hồn và xác. Tác giả đã đưa ngơn ngữ giàu chất triết
lí từ lời nhân vật với những câu, những đoạn là những châm ngôn mang tính triết lí, có ý
nghĩa như chân lí: “Khơng thể bên một đằng, bên một nẻo được. Tôi muốn được là tơi
tồn vẹn”, “Có những cái sai khơng thể sửa được. Chấp vá gượng ép chỉ càng sai thêm.
Chỉ có cách là đừng bao giờ sai nữa, hoặc phải bù lại bằng một việc đúng khác”.
Khác với Trương Ba, Chí Phèo khơng hề nhận ra rằng mình bị tha hố. Qua cách
dẫn dắt của người kể ta thấy rằng Chí Phèo trước kia vốn hiền lành, tự trọng. Mơ về cuộc
sống bằng chính hai bàn tay lao động với một gia đình nho nhỏ, sau khi làm canh điền và
bị bà ba lợi dụng, Bá Kiến đẩy vào tù bảy, tám năm thì thay đổi hẳn:
“Cái đầu trọc lóc, cái răng cạo trắng trơn,…Cái mặt hắn cũng trở nên dị biệt…”.
Cứ tưởng sau khi ra tù cuộc sống lại bình thường, ấm áp với bát cháo hành bốc khói, với
người đàn bà quê mùa lương thiện, nhưng vừa tỉnh lại sau cơn say rượu hắn nhận thêm sự
thật đau lòng khác, đó là bị cự tuyệt khỏi tình u. Nỗi đau ấy dẫn dắt hắn đến nhà Bá
Kiến: “Tao muốn làm người lương thiện” Chí Phèo la to dõng dạc, nhưng cho dù trở nên
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

lương thiện thế nào thì người dân làng Vũ Đại vẫn chỉ nhìn hắn với hình ảnh một con quỷ
dữ. Điều đó khơng thể thay đổi được nữa. Hắn kết liễu Bá Kiến và tự kết liễu đời mình.

Hình ảnh Chí Phèo dẫy đành đạch trong vũng máu tươi là hình ảnh người nơng dân bị tha
hố đến cùng cực.
Cái tài của Nam Cao là khi chuyển từ hình ảnh con người hung tợn, giận dữ sáng
cái chết thương tâm, điềm tĩnh mà không chút gượng ép: “Đột nhiên chị thấy thống hiện
ra một cái lị gạch cũ bỏ không, xa nhà cửa và vắng người qua lại…”
Ở cuối bài Thị Nở chợt nghĩ đến cái lò gạch – nơi Chí được sinh ra, thì giờ đây
khi Chí chết điều đó lại tiếp diễn. Tác giả sử dụng kết cấu vịng trơn nói lên cuộc sống của
người nông dân trước Cách Mạng Tháng Tám khốn cùng, không lối thoát.
Qua cả hai tác phẩm “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” và “Chí Phèo” ta thấy Lưu
Quang Vũ hướng đến cái kết đẹp, có hậu, pha chút màu truyện cổ tích. Trái lại Nam Cao
vào thời kì trước Cách Mạng Tháng Tám nên chưa tìm được lối thốt cho nhân vật, thể
hiện một cái kết buồn, khơng có hậu.
Bài làm 3
Sinh ra trong thời đại và bối cảnh lịch sử khác nhau, cách nhìn nhận về cách vấn đề
trong xã hội của Nam Cao và Lưu Quang Vũ cũng rất khác nhau. Nếu như bản thân Nam
Cao giai đoạn trước cách mạng thường tập trung khai đề tài người nơng dân và trí thức
nghèo với ánh mắt và giọng văn lạnh lùng, nhưng đau đớn xót xa. Nam Cao vạch rõ hiện
thực xã hội trước cách mạng, cũng như những bi kịch của con người bất hạnh như Chí
Phèo kể về sự tha hóa của họ do sự chèn ép tối tăm, tàn ác của chế độ. Thì bản thân Lưu
Quang Vũ cầm bút lúc cách mạng đã thành cơng, đất nước đang trong giai đoạn chuyển
mình từ chiến tranh, và bản thân tác giả lại cũng có những góc nhìn mới về con người và
xã hội lúc bấy giờ. Sự tha hóa khơng cịn do hiện thực xã hội tàn khốc, mà sự đổ đốn đến
từ chính sự tham lam, gục ngã của con người trước những giá trị phàm tục, tầm thường
thông qua nhân vật hồn Trương Ba. Có thể thấy rằng tuy đối tượng, chủ đề, và thể loại
khai khác nhau nhưng cuối cùng cả Nam Cao và Lưu Quang Vũ vẫn luôn hướng về một
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

tư tưởng "nghệ thuật vị nhân sinh" chung nhất, với bi kịch phổ biến của con người - bi
kịch tha hóa nhân cách.
Điểm chung của Chí Phèo và hồn Trương Ba đều nằm ở việc bị tha hóa nhân cách từ
tốt đẹp, lương thiện sang xấu xa, ghê gớm, rồi cuối cùng bị mọi người, bị xã hội chối bỏ
một cách đau đớn. Và cuối cùng đối với bi kịch tha hóa của bản thân họ đã chiến thắng,
giành lại được cho mình bản chất thiên lương, nhưng cái giá phải trả đều quá đắt đỏ. Khi
Chí Phèo quyết định giết Bá Kiến để trả thù cho những đau khổ của mình và tự sát, thì
bản thân hồn Trương Ba lại chọn rời bỏ xác anh hàng thịt, từ chối nhập hồn vào cu Tị và
vĩnh viễn chết đi. Có thể nói rằng hành trình tiến tới bi kịch tha hóa của cả hai nhân vật
này dẫu có khác nhau về nhiều điểm, nhưng cách họ giải quyết vấn đề dẫu cực đoan,
nhưng để lại ấn tượng sâu sắc cho người đọc, bởi những bi kịch ấy khơng cịn con đường
lựa chọn nào khác ngồi các kết thúc cuộc đời.
Bi kịch của Chí Phèo có lẽ đã bắt đầu từ lúc hắn ra đời, một đứa trẻ bị bỏ rơi ở cái lò
gạch cũ, được cả làng Vũ Đại chuyền tay nhau ni nấng, rồi thống chốc 20 trôi qua, đứa
trẻ đỏ hỏn cũng trở thành một thanh niên khôi ngô, hiền lành, lương thiện lại chăm chỉ
làm ăn. Nhưng có lẽ chính cái vẻ trẻ trung sức vóc, cùng với sự lương thiện ấy đã khiến
Chí Phèo phải gánh chịu bi kịch, cái xã hội này dường như không cho kẻ nghèo hèn được
sống tử tế. Sự lẳng lơ của bà ba, cùng với cái óc ghen tng độc ác của Bá Kiến đã đẩy
Chí Phèo vào cái nhà tù thực dân thối nát - cái nhà tù đi vào là người nhưng đi ra là quỷ. 7,
8 năm qua đi, Chí Phèo trở về với bộ dạng bặm trợn gớm ghiếc "trông đặc như thằng sắng
cá! Cái đầu thì trọc lóc, cái răng cạo trắng hớn, cái mặt thì đen mà rất câng câng, hai mắt
gườm gườm trông gớm chết! ... Cái ngực phanh đầy những nét chạm trổ rồng, phượng với
một ông tướng cầm chùy, cả hai cánh tay cũng thế. Trông gớm chết!". Đấy, người ta nhấn
đi nhấn lại mấy chữ "trông gớm chết" để bộc lộ sự thảng thốt, ngờ vực về một kẻ chẳng
biết có phải anh Chí hiền lành năm xưa khơng. Đó mới chỉ là sự tha hóa về ngoại hình, sự
tha hóa về nhân phẩm của Chí Phèo mới đáng để người ta ngẫm ngợi về cái nhà tù thực
dân ghê gớm ấy, gần chục năm nó đã trả lại cho làng Vũ Đại một thằng lưu manh chính
hiệu, vừa ra tù đã tót ra chợ chè chén rượu mận thịt chó suốt từ trưa tới chiều. Và càng
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

đáng sợ hơn khi Chí Phèo say rồi thì hắn lại đến nhà Bá Kiến ăn vạ, thoạt đầu hắn chửi,
nhưng thảm hại thay người ta chỉ tò mò chứ chẳng ai dám ra đối đáp với hắn thành ra "chỉ
có ba con chó dữ với một thằng say rượu!". Sau hắn chửi khơng được thì hắn đánh nhau
với Lý Cường, chán chê hắn quyết nằm ăn vạ. Nhưng người ta có tưởng tượng được cảnh
Chí Phèo ăn vạ ghê gớm thế nào không, hắn đập nát chai rượu không rồi lấy mảnh sành
rạch mặt, máu me be bét. Cịn đâu nữa một anh Chí hiền lành, chăm chỉ, mà chỉ cịn một
Chí Phèo lưu manh, đánh mất hết liêm sỉ ở cái nhà tù thực dân khốn nạn, trở thành một kẻ
tha hóa cả về nhân hình lẫn nhân phẩm. Và rồi sự độc ác, mưu mẹo đê tiện của Bá Kiến
đã dễ dàng dỗ được Chí Phèo trở thành tay sai cho hắn, Chí Phèo bước trên con đường
đâm thuê chém mướn cho người ta, bán rẻ linh hồn để đổi lấy vài đồng cắc uống rượu.
Hắn ngày càng lún sâu vào bi kịch tha hóa, trượt dài trên con đường tội lỗi, cùng những
cơn say triền miên hết năm này đến tháng nọ không hồi tỉnh. Và cứ say là hắn lại làm bất
kể việc gì mà người ta giao. Chí Phèo giờ đây khơng phải là tên lưu manh thích uống
rượu ăn thịt chó, rạch mặt ăn vạ nữa mà trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại. Chút thiên
lương của hắn cịn sót lại sau khi ra tù đã bị rượu chè và bè lũ phong kiến tay sai chà đạp,
giết chết tự thuở nào rồi. Từ bi kịch tha hóa, Chí Phèo tiếp tục bị đẩy vào bi kịch đau đớn
nhất cuộc đời mình, hắn bị từ chối quyền làm người. Khi tình yêu với Thị Nở trở thành
sợi dây hy vọng duy nhất nối hắn với thế giới loài người, là cơ hội duy nhất để hắn quay
về với hai chữ "lương thiện". Nhưng ai cho hắn "lương thiện" khi hắn phải nhận lại những
lời cay đắng nghiệt ngã của bà cô, thốt ra từ bằng sự dở hơi, bực bội của Thị Nở: "Đàn
ông đã chết hết hay sao mà lại đâm đầu đi lấy một thằng không cha. Ai lại đi lấy chồng
chỉ có một nghề rạch mặt ăn vạ". Cuối cùng thì sự khao khát lương thiện, khao khát được
"làm hịa" với mọi người của Chí Phèo đã vỡ tan như một loại bong bóng xà phịng, đẹp
nhưng khơng thể chịu nổi một cái chạm nhẹ của xã hội. Hắn nhận ra cuộc đời hắn đi qua
40 năm cuộc đời, trong đó có 20 năm trượt dài trong rượu chè, đâm chém thực sự đã
khiến hắn không thể quay trở lại như cái thời hắn 20 tuổi được nữa. Cả làng Vũ Đại này
đã từ bỏ hắn, đã khơng cịn xem hắn là một con người cần được sống cần được yêu

thương, thông cảm nữa. Lúc này đây đối với Chí Phèo khơng cịn gì tốt hơn ngoài việc
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

lựa chọn cái chết để giải thốt, thế nhưng trước lúc ấy hắn phải trả thù cái kẻ đã gây ra
cho hắn tất cả mọi đau đớn - Bá Kiến. Rồi làng Vũ Đại trước cái chết của Chí Phèo - Bá
Kiến, họ cũng chỉ dửng dưng "Thằng nào chứ hai thằng ấy chết thì khơng ai tiếc!". Đau
đớn thay cho một kiếp người bị đày đọa.
Không lạnh lùng, đau đớn như giọng văn của Nam Cao, cũng không khủng khiếp như
cuộc đời đầy bi kịch của Chí Phèo, thế nhưng Hồn Trương Ba da hàng thịt của Lưu
Quang Vũ lại đem đến cho ta những cái nhìn đầy triết lý về cuộc đời của một con người.
Con người ta vốn có một tâm hồn thanh sạch, cao quý, nhưng đứng trước cám dỗ, trước
những ham muốn tầm thường thì khơng ít người bị tha hóa, sự tha hóa đổ đốn ấy nó diễn
tiến một cách chậm rãi, từ từ, nó khơng ghê gớm dồn dập như Chí Phèo, thế nhưng lại tựa
như căn bệnh ung thư quái ác, giai đoạn cuối mới để chủ nhân phát hiện, muốn cứu chữa
e thật khó!
Trương Ba vốn là người làm vườn, thiện lương có tâm hồn thanh cao, đẹp đẽ, rất biết
yêu thương vợ con và được mọi người kính trọng. Chuyện sẽ chẳng có gì đáng nói nếu
như khơng có việc một viên quan cai quản chuyện sống chết của nhân gian là Nam Tào vì
vội đi dự tiệc mà gạch nhầm tên của Trương Ba trong sổ trời, khiến ơng phải chết oan ức.
Đế Thích thân là một thần tiên, cũng là bạn cờ chí cốt với Trương Ba, thấy bạn chết oan,
bản thân lại mất đi một người đối cờ hợp ý, thế nên Đế Thích đã khuyên nhủ Nam Tào,
Bắc Đẩu cho Trương Ba sống lại bằng cách gửi hồn Trương Ba vào xác anh hàng thịt mới
chết. Sự ích kỷ của Đế Thích cùng với sự sai càng thêm sai của hai viên quan nhà trời đã
đẩy Trương Ba vào một tình huống vơ cùng khó đỡ: Hồn Trương Ba nhưng xác lại là của
anh hàng thịt. Sự "sống" lại kỳ dị của hồn Trương Ba đã khiến cho cả hai gia đình lâm
vào thế khó xử, trong khi đó bản thân Trương Ba lại càng đau khổ hơn khi không được
sống đúng với bản thân mình.

So với Chí Phèo, sự tha hóa của nhân vật được chính bản thân nhân vật nhận ra. Hồn
Trương Ba bắt đầu nhận ra sau một thời gian chung đụng với cái xác thô lỗ, dường như
ông ngày càng trở nên giống nó, ơng ham uống rượu, thích ăn thịt, lại cũng chẳng mấy
mặn mà với trò đánh cờ vốn trước đây là cả một niềm say mê,... Đặc biệt là sau chuyện
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

người hàng xóm phê phán ơng dạo này đổi tính, đổi nết, con trai ơng hư hỏng hơn, cháu
gái trở nên xa lánh mình, Trương Ba lại càng đau khổ. Điều ơng muốn ngay lúc đó chính
là được thoát ra khỏi cái xác "âm u, đui mù" của hàng thịt ngay lập tức, dù chỉ một chút
thôi cũng được. Bi kịch tha hóa của Trương Ba tiếp tục được làm rõ thông qua cuộc đối
thoại gay gắt giữa hồn và xác, xác với giọng điệu mỉa mai, ghê gớm dường như đã lấn át
hết những lý lẽ yếu đuối, sự chỉ trích trong tức giận của hồn Trương Ba. Trong khi bản
thân Trương Ba vẫn luôn cho rằng mình có một tâm hồn cao khiết, thánh thiện, chỉ tại
những khao khát ham muốn tầm thường của cái xác khiến ơng thay đổi. Thì xác lại rất
mạnh mẽ vạch trần sự tha hóa của hồn Trương Ba trong thân xác hàng thịt: Chuyện ham
ăn ngon, thích uống rượu, cả những ham muốn nhục dục tầm thường với vợ anh hàng thịt
cũng bị cái xác bóc mẽ. Vì đó là sự thật khiến Trương Ba vô cùng đau khổ và hổ thẹn,
ông chỉ muốn cái xác im miệng ngay, ông không muốn nghe những lời vạch trần ghê tởm
như thế nữa, hay là chính bản thân ơng khơng chịu chấp nhận rằng mình đã đổ đốn ra như
thế. Nhưng có một sự thật rằng hồn Trương Ba đã thực sự chiều theo cái xác nhiều điều,
hồng Trương Ba ưa sĩ diện và ln cho rằng mình có một tâm hồn "nguyên vẹn, trong
sạch, thẳng thắn" và nhất quyết đổ cho xác hàng thịt cái lỗi khiến ông phải tham gia vào
cả những ham muốn, khao khát tầm thường của nó, để bản thân mình được "thanh thản".
Những lý lẽ sắc bén, trần trụi của cái xác đang dần khiến cho những lý lẽ về sự cao khiết,
thanh sạch của ông bị chặn lại, Trương Ba nhận ra rằng cái xác nói đúng, nhưng bản thân
ơng vẫn khơng thể nào chấp nhận được chuyện một đời người 60 năm trong sạch, thanh
cao cuối cùng lại đổ đốn chỉ vì vài tháng chung đụng với cái xác thịt "âm u, đui mù" kia.

Tiếp nối bi kịch tha hóa, chính là bi kịch Trương Ba bị những người thân ruột thịt
chối bỏ, bi kịch ấy khơng gay gắt, kinh khủng như Chí Phèo, nhưng nó lại khiến một
người như Trương Ba đau khổ tột cùng, một nỗi đau dần dà gặm nhấm âm ỉ trong tâm hồn.
Suốt cả cuộc đời luôn được mọi người yêu quý kính trọng, thế mà giờ đây sự yêu quý
kính trọng ấy thay bằng sự ghê sợ, xa lánh, khởi đầu với ý muốn rời bỏ ngôi nhà của
người vợ, sau đó là chuyện anh con trai muốn bán khu vườn ông yêu quý để mở cửa hàng
thịt, rồi đến chuyện đứa cháu gái hét lên "tôi khơng phải là cháu ơng", rồi nó vạch ra tất cả
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

những gì vụng về, thơ lỗ của ông trong suốt thời gian qua. Có thể nói rằng đó là những
diễn tiến khơng thể ngờ được đối với hồn Trương Ba, là một địn giáng chí mạng, khiến
ơng khơng thể nào chối cãi được về sự tha hóa khốn nạn của mình. Sự trở về kỳ dị và cả
sự đổ đốn của ông đã khiến cho một gia đình vốn đang ấm êm hạnh phúc bỗng trở nên lộn
xộn, bung bét, ai cũng sống trong đau khổ dằn vặt. Cuối cùng trước những tâm sự, bộc
bạch của cô con dâu, một người không cùng máu mủ ruột già, nhưng lại rất thấu hiểu nỗi
khổ của ông, cũng như nỗi khổ của tồn gia đình lúc này, hồn Trương Ba mới thực sự tỉnh
ngộ. Việc hồn một đằng, xác một nẻo vĩnh viễn không thể chung sống với nhau mãi được,
sự chi phối của cái xác đã khiến ông và gia đình ơng đau khổ tột cùng. Cịn gì đau đớn
hơn khi người ta không được sống với đúng bản chất thực sự của mình, mà như Trương
Ba nói với Đế Thích "Tơi muốn được là tơi tồn vẹn". Biết nỗi khốn khổ của hồn Trương
Ba, nhưng Đế Thích vẫn không tỉnh ngộ mà lại tiếp tục đề nghị ông nhập vào xác của cu
Tị, một đứa trẻ lên mười, để hồn Trương Ba tiếp tục được sống nhưng là sống những ngày
tháng khơng tồn vẹn lần nữa. Nhưng lần này Trương Ba từ chối, ơng nói "Tơi đã chết rồi,
hãy để cho tôi chết hẳn", ông quyết tâm rời bỏ thế gian, để giữ lại cái hồn thanh sạch cao
khiết của mình, chứ nhất quyết khơng muốn sống một cuộc đời bị chi phối bởi xác thịt
nữa. Đồng thời nhân vật cũng đua ra một chân lý rất đắt "Có những cái sai khơng thể sửa
được. Chắp vá gượng ép chỉ càng làm sai thêm", và ơng chính là minh chứng rõ nét nhất,

phải chăng ông chết hẳn đi, thì có lẽ gia đình bây giờ đã quay trở lại những ngày tháng
bình yên và họ sẽ vẫn tiếc nhớ, kính trọng ơng như ngày ơng cịn sống, chứ không phải là
cảnh xa lánh, ghê sợ như này.
Dù Chí Phèo và hồn Trương Ba có hai kiểu tha hóa khác nhau, nhưng điểm chung
nhất đó là họ vẫn ln tỉnh ngộ và nhận ra được sự tha hóa của bản thân, đồng thời cố
gắng đấu tranh một cách mạnh mẽ để được trở lại với những giá trị nhân văn nguyên bản,
giữ lại cho mình bản chất thiên lương cao đẹp. Chí Phèo vì sự chèn ép của xã hội phong
kiến tàn ác mà tha hóa thành quỷ dữ, nên quyết chết để thoát khỏi số phận đầy bi kịch,
hắn không muốn sống tiếp cái kiếp khốn khổ, đọa đày và cơ độc ấy nữa. Cịn bản thân
hồn Trương Ba vì sự tắc trách của những kẻ trên mà phải chịu cảnh hồn một đằng xác một
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

nẻo, phải gánh chịu sự đau khổ, day dứt, sự xa lánh của người thân, nên cũng quyết rời bỏ
nhân thế để giữ lại cho mình một tâm hồn cao khiết, thanh sạch. Cuối cùng thì con người
ở thời đại nào, hồn cảnh nào cũng ln đấu tranh cho chữ "thiện", đó là niềm tin và tư
tưởng mà Nam Cao cùng Lưu Quang Vũ muốn gửi gắm trong tác phẩm của mình.
Bài làm 4
Bi kịch của con người luôn là những vấn đề mà nhiều nhà văn hiện thực quan tâm và
muốn tìm hiểu triệt để. Con người có thể có rất nhiều những bi kịch khác nhau, nhưng có
lẽ, bi kịch lớn nhất của đời người đó là bi kịch tha hóa. Hồn Trương Ba trong vở kịch
“Hồn Trương Ba da hàng thịt” của Lưu Quang Vũ đã phải gánh chịu bi kịch này. Nhận ra
bi kịch của hồn Trương Ba, đôi khi, người đọc không thể khơng liên tưởng đến bi kịch tha
hóa của Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao.
Vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” được Lưu Quang Vũ lấy cảm hứng từ câu
chuyện dân gian xưa nhưng được phát triển và thêm thắt tình tiết để truyền tải những ý
nghĩa nhân văn sâu sắc. Trương Ba là một người làm vườn tốt bụng, đặc biệt rất cao cờ.
Do tắc trách, Nam Tào gạch nhầm tên Trương Ba, khiến ông phải chết oan. Theo gợi ý

của Đế Thích, để sửa sai, Nam Tào cho hồn Trương Ba nhập vào thể xác hàng thịt ở làng
bên vừa mới chết để được sống lại.
Kịch của Lưu Quang Vũ được bắt đầu từ lúc truyện dân gian kết thúc. Không giống
như truyện dân gian, hồn Trương Ba sau khi nhập vào xác hàng thịt có thể sống tiếp hạnh
phúc, trong kịch Lưu Quang Vũ, hồn Trương Ba rơi vào liên tiếp các bi kịch mà có thể
gói gọn trong một bi kịch duy nhất đó là bi kịch tha hóa. Sau khi được nhập vào xác hàng
thịt, tính nết Trương Ba thay đổi, trở nên phũ phàng, thô lỗ, bị mọi người xa lánh. Bi kịch
của Trương Ba được lần lượt thể hiện qua những lần đối thoại thể hiện những bi kịch khác
nhau. Hồn Trương Ba rơi vào bi kịch tiến thối lưỡng nan, khơng được là chính mình
nhưng khơng có cách nào thoát khỏi sự thao túng của xác hàng thịt, sau đó lại rơi vào bi
kịch bị chính những người thân trong gia đình ruồng bỏ bởi họ khơng cịn nhận ra người
chồng, người cha, người ơng thiện lương của mình ngày nào,… Cuối cùng Trương Ba
chọn cái chết, không nhập vào xác ai nữa. Đây là cách ông thấy mình được sống tồn vẹn
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

bên cạnh những người thân yêu. Rõ ràng hồn Trương Ba đã từ hình ảnh thanh tao mà trở
nên méo mó, xấu xí.
Đọc đến đây, ta liên tưởng đến sự tha hóa của Chí Phèo. Chí Phèo lúc đầu cũng là một
anh chàng lương thiện, hiền lành, nhưng vì sự ghen tức vơ lí của Bá Kiến, đẩy Chí Phèo
vào tù, ra tù anh mới trở nên là một kẻ máu lạnh, vơ tình, chun đi rạch mặt ăn vạ. Cũng
giống như hồn Trương Ba, về bản chất không xấu xa nhưng lại thay đổi theo chiều hướng
tiêu cực vì một biến cố trong cuộc đời, gây ra bởi những kẻ khác.
Có lẽ khơng sai khi nói rằng bi kịch lớn nhất của đời người đó là bi kịch tha hóa. Bởi
khi con người biến chất, thay đổi theo chiều hướng tích cực sẽ trở thành xấu xí, méo mó
trong mắt tất cả mọi người và mãi khơng cịn có thể trở về là chính mình. Trương Ba đã
hiểu điều đó và chấp nhận sự trả giá đắt để được trở về là chính mình. Chí Phèo cũng
khơng có cịn con đường nào khác để được sống lương thiện ngoại trừ cái chết. Bi kịch

tha hóa đều đẩy hai con người vốn thiện lương phải trả giá bằng tính mạng. Tuy khác
nhau về số phận nhưng hai nhân vật có chung một kết cục. Suy cho cùng, kết cục của bi
kịch tha hóa đối với mỗi nhà văn đều khơng có sự đối nghịch.
Hồn Trương Ba và Chí Phèo đều là những nạn nhân của bi kịch tha hóa, đều là những
nhân vật gây ấn tượng sâu sắc cho độc giả nhiều thế hệ.
Mời bạn đọc cùng tham khảo />
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188