Giáo trình bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống nhiên liệu động cơ diesel (nghề công nghệ ô tô cao đẳng)

ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HÀ NỘI
TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT NAM - HÀN QUỐC THÀNH PHỐ HÀ NỘI

NGUYỄN QUANG HUY (Chủ biên)
LÊ VĂN LƯƠNG – LƯU HUY HẠNH

GIÁO TRÌNH BẢO DƯỠNG VÀ SỬA CHỮA HỆ
THỐNG NHIÊN LIỆU ĐỘNG CƠ DIESEL
Nghề: Cơng nghệ Ơ tơ
Trình độ: Cao đẳng
(Lưu hành nội bộ)

Hà Nội - Năm 2018


TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thơng tin có thể được
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo nghề và tham
khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh
doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
MÃ TÀI LIỆU: MĐ 24

1


MỤC LỤC
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN ................................................................................. 1
MỤC LỤC ............................................................................................................ 2
CHƯƠNG TRÌNH MƠ ĐUN ............................................................................. 4
Bài 1.Tháo lắp, nhận dạng các bộ phận của hệ thống nhiên liệu diesel ..... 6

1.1 Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại hệ thống nhiên liệu diesel động cơ ô tô
............................................................................................................................... 6
1.2 Sơ đồ cấu tạo, nhận dạng và nguyên lý làm việc của hệ thống nhiên liệu
động cơ diesel ........................................................................................................ 8
1.3 Quy trình và yêu cầu kỹ thuật tháo lắp hệ thống nhiên liệu động cơ
diesel .................................................................................................................... 11
Bài 2: Bảo dưỡng hệ thống nhiên liệu diesel ............................................... 23
2.1 Mục đích, yêu cầu ................................................................................. 23
2.2 Quy trình và thực hành bảo dưỡng ....................................................... 24
Bài 3: Sửa chữa thùng chứa nhiên liệu, các đường ống và bầu lọc .......... 37
3.1 Nhiệm vụ, yêu cầu................................................................................. 37
3.2 Cấu tạo .................................................................................................. 38
3.3 Hiện tượng, nguyên nhân sai hỏng và phương pháp kiểm tra, sửa chữa
............................................................................................................................. 46
Bài 4. Sửa chữa và bảo dưỡng bơm thấp áp ( bơm chuyển nhiên liệu) ... 54
4.1 Nhiệm vụ, yêu cầu, phân loại bơm chuyển nhiên liệu .......................... 54
4.2 Cấu tạo và nguyên lý hoạt động ............................................................ 55
4.3 Hiện tượng, nguyên nhân sai hỏng bơm chuyển nhiên liệu.................. 59
4.4 Trình tự tháo, kiểm tra, sửa chữa, lắp bơm chuyển nhiên liệu ............. 60
4.5 Lắp bơm chuyển nhiên liệu lên thân bơm cao áp ................................. 65
Bài 5: Sửa chữa bơm cao áp ......................................................................... 66
5.1 Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại bơm cao áp ........................................ 66
5.2 Cấu tạo và nguyên lý làm việc của bơm cao áp .................................... 67
5.2 Bơm cao VE (Bơm quay)...................................................................... 86
5.3 Hiện tượng, nhuyên nhân hư hỏng và cách khắc phục hệ thống cung
cấp nhiên liệu dùng bơm cao áp ........................................................................ 112
2


5.4 Trình tự tháo, kiểm tra, sửa chữa và lắp các bộ phận của bơm cao áp116

Bài 6: Sửa chữa vòi phun cao áp................................................................ 174
6.1 Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại vòi phun ........................................... 174
6.2 Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của vòi phun .................................... 175
6.3 Hiện tượng, nguyên nhân sai hỏng và phương pháp kiểm tra, sửa chữa
vịi phun ............................................................................................................. 178
6.4 Quy trình tháo, kiểm tra, sửa chữa, lắp và điều chỉnh vòi phun ......... 179
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 191

3


CHƯƠNG TRÌNH MƠ ĐUN
BẢO DƯỠNG VÀ SỬA CHỮA HỆ THỐNG NHIÊN LIỆU
ĐỘNG CƠ DIESEL
Mã số mô đun: MĐ 24
Thời gian mơn học: 60 giờ; (Lý thuyết:15 giờ; Thực hành, thí nghiệm, thảo luận,
bài tập: 43giờ; Kiểm tra: 2 giờ)
I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT CỦA MƠ ĐUN :
- Vị trí: Mơ đun được bố trí dạy sau các mơn học/ mơ đun sau: MH 07, MH 08,
MH 09, MH 10, MH 11, MH 12, MH13, MH 14, MH 15, MH 16, MĐ 18, MĐ 19,
MĐ 20, MĐ 21, MĐ 22.
- Tính chất: Mơ đun chun mơn nghề
II. MỤC TIÊU MƠ ĐUN:
- Kiến thức:
+ Trình bày đầ y đủ các yêu cầ u, nhiê ̣m vu ̣ chung của hê ̣ thố ng nhiên liê ̣u động
cơ diesel
+ Giải thích được sơ đồ cấ u ta ̣o và nguyên lý làm việc chung của hệ thố ng nhiên
liê ̣u đô ̣ng cơ diesel
+ Phân tích đúng những hiê ̣n tượng, nguyên nhân sai hỏng trong hê thố
̣ ng nhiên

liê ̣u đô ̣ng cơ diesel
+ Trình bày được phương pháp bảo dưỡng, kiểm tra và sửa chữa những sai
hỏng của các bô ̣ phận hê ̣thố ng nhiên liê ̣u đô ̣ng cơ diesel
- Kiến thức:
+ Tháo lắp, kiể m tra và bảo dưỡng, sửa chữa các chi tiế t, bô ̣ phâ ̣n đúng quy
trình, quy pha ̣m và đúng các tiêu chuẩ n kỹ thuâ ̣t trong sửa chữa
+ Sử du ̣ng đúng, hợp lý các du ̣ng cu ̣ kiể m tra, bảo dưỡng và sửa chữa đảm bảo
chính xác và an toàn
- Kiến thức:
+ Chấp hành đúng quy trình, quy phạm trong nghề công nghệ ô tô
+ Rèn luyện tính kỷ luật, cẩn thận, tỉ mỉ của học viên.

4


III. NỘI DUNG MÔ ĐUN:
Nội dung tổng quát và phân bổ thời gian:
Thời gian

Số
Tổng
số

Lý
thuyết

Thực
hành, thí
nghiệm
thảo luận

Tháo lắp, nhận dạng các bộ phận của
hệ thống nhiên liệu diesel

16

6

10

2

Bảo dưỡng hệ thống nhiên liệu diesel

16

3

12

3

Sửa chữa thùng chứa nhiên liệu và
các đường ống và bầu lọc

5

1

4

4

Sửa chữa bơm thấp áp (bơm chuyển
nhiên liệu)

4

1

3

5

Sửa chữa bơm cao áp

15

3

10

6

Sửa chữa vòi phun cao áp

4

1

3

Cộng

60

15

42

TT

Tên các bài trong mô đun

1

5

Kiểm tra*

1

2

3


Bài 1.Tháo lắp, nhận dạng các bộ phận của hệ thống nhiên liệu diesel
Giới thiệu
Để có thể sửa chữa và bảo dưỡng được hệ thống nhiên liệu diesel, thì người

học phải biết được hoạt động của hệ thống và nhận dạng được các bộ phận, trình
tự tháo, lắp các bộ phận của hệ thống cung cấp nhiên liệu diesel. Trong bài này
cho chúng ta biết về hoạt động của hệ thống và hướng dẫn chúng ta biết trình tự
tháo, lắp các bộ phận của hệ thống nhiên liệu diesel.
Mục tiêu
- Trình bày được nhiệm vụ, yêu cầu của hệ thống cung cấp nhiên liệu
Diesel.
- Vẽ được sơ đồ và trình bày được nguyên lý hoạt độngcủa hệ thống cung
cấp nhiên liệu Diesel.
- Tháo, lắ p, nhận dạng đươ ̣c hê ̣ thố ng nhiên liệu động cơ Diesel đúng quy
trin
̀ h, quy pha ̣m, đúng yêu cầ u kỹ thuâ ̣t.
- Chấp hành đúng quy trình, quy phạm trong nghề cơng nghệ ơ tơ.
Nội dung chính
1.1 Nhiệm vụ, u cầu và phân loại hệ thống nhiên liệu diesel động cơ ô tô
Mục tiêu:
- Trình bày được nhiệm vụ, yêu cầu của hệ thống cung cấp nhiên liệu
diesel.
- Phân loại được các hệ thống nhiên liệu diesel trên ô tô.
1.1.1 Nhiệm vụ
Hệ thống nhiên liệu Diesel có nhiệm vụ cung cấp nhiên liệu Diesel dưới
dạng sương mù và khơng khí sạch vào buồng đốt để tạo thành hỗn hợp cho động,
cung cấp kịp thời, đúng lúc phù hợp với các chế độ của động cơ và đồng đều trong
tất cả các xy lanh.
1.1.2 Yêu cầu
Hệ thống nhiên liệu làm việc tốt hay xấu có ảnh hưởng tới chất lượng phun
nhiên liệu, ảnh hưởng của q trình cháy, tính tiết kiệm và độ bền của động cơ vì
vậy để động cơ làm việc tốt, kinh tế và an tồn trong q trình làm việc thì hệ
thống cung cấp nhiên liệu động cơ diesel phải đảm bảo các yêu cầu sau:

6


- Nhiên liệu phun vào ở dạng tơi sương có áp suất phun cao, lượng nhiên
liệu cung cấp phải chính xác phù hợp với tải trọng động cơ, thời điểm phun phải
đúng, phun nhanh và dứt khoát.
- Phun đúng thứ tự làm việc của động cơ. áp suất phun, lượng nhiên liệu
phun, thời điểm phun phải như nhau ở các xylanh.
- Hình dạng buồng đốt phải tạo ra sự xốy lốc cho khơng khí trong xylanh,
khi nhiên liệu phun vào sẽ hồ trộn với khơng khí.
1.1.3 Phân loại
2 loại:

* Theo phương pháp vận chuyển nhiên liệu từ bình chứa đến bơm cao áp chia

- Tự chảy (động cơ tĩnh tại: Động cơ D8, D10, D15, D20...) nhiên liệu tự
chảy từ thùng chứa đến bơm cao áp khi đó thùng chứa đặt sẽ được đặt cao hơn
bơm cao áp.
- Cưỡng bức (dùng bơm vận chuyển được sử dụng trên ô tô)nhiên liệu được
bơm hút từ thùng chứa đẩy đến bơm cao áp, bằng bơm chuyển nhiên liệu, thùng
chứa thường được đặt xa, thấp hơn bơm cao áp
* Theo cấu tạo bơm cao áp chia các loại:
- Hệ thống nhiên liệu Diesel kiểu bơm dãy (tập trung) – PE
- Hệ thống nhiên liệu Diesel kiểu bơm phân phối – VE
- Hệ thống nhiên liệu Diesel kiểu bơm cao áp và vòi phun kết hợp

7


1.2 Sơ đồ cấu tạo, nhận dạng và nguyên lý làm việc của hệ thống nhiên liệu

động cơ diesel
1.2.1 Hệ thống nhiên liệu Diesel dùng bơm cao áp kiểu bơm dãy (PE).
1.2.1.1 Sơ đồ cấu tạo.

Hình 1.1. Sơ đồ hệ thống CCNL động cơ Diesel.
1. Thùng chứa nhiên liệu; 2. Lọc sơ (Bộ tách nước); 3. Bơm cao áp;
4. Ống dẫn nhiên liệu đi; 5. Bầu lọc nhiên liệu; 6. Ống nhiên liệu cao áp;
7. Vòi phun; 8. Đường dầu hồi; 9. Bơm chuyển nhiên liệu; 10. Bộ điều tốc;
11. Bộ định thời (bộ điều chỉnh góc phun sơm)

Sơ đồ hệ thống cung cấp của các động cơ Diesel thường chỉ khác nhau về
số lượng các bình lọc và một số bộ phận phụ trợ.
Hệ thống bao gồm các phần chính sau:
- Phần cung cấp khơng khí và thốt khí:
đốt

+ Bình lọc khí: dùng để lọc sạch khơng khí trước khi đưa vào trong buồng
+ Ống hút: dẫn khơng khí sạch vào buồng đốt
+ Ống xả, ống tiêu âm: Dẫn khí đã cháy ra ngồi, giảm tiếng ồn.
- Phần cung cấp nhiên liệu gồm:
+ Thùng nhiên liệu: Chứa nhiên liệuDiesel cung cấp cho toàn hệ thống

+ Bơm áp lực thấp: Dùng để hút nhiên liệu từ thùng chứa thông qua các
bầu lọc đẩy lên bơm cao áp.
8


+ Lọc dầu: Có chức năng lọc sạch nhiên liệu trước khi vào bơm cao áp,
đảm bảo nhiên liệu sạch, không cặn bẩn, giúp hệ thống làm việc tốt.
+ Đường ống áp thấp: Dùng để dẫn nhiên liệu từ thùng chứa đến bơm cao

áp và nhiên liệu thừa từ vòi phun trở về thùng chứa.
+ Đường ống cao áp: Dùng để dẫn nhiên liệu có áp suất cao từ bơm cao áp
đến các vòi phun.
+ Bơm cao áp: tạo ra nhiên liệu có áp suất cao cung cấp cho vịi phun đúng
lượng phun và đúng thời điểm.
+ Vòi phun: phun nhiên liệu tơi sương vào buồng đốt
1.2.1.2 Nguyên lý làm việc của hệ thống.
- Khi động cơ làm việc bơm áp lực thấp (9) hoạt động sẽ hút nhiên liệu từ
thùng (1) qua bình lọc sơ (lọc tách nước) (2) sau đó đẩy lên bình lọc tinh (5),
nhiên liệu đã lọc sạch được cấp vào đường hút của bơm cao áp, từ bơm cao áp
nhiên liệu được nén với áp suất cao qua ống dẫn cao áp (6) tới vòi phun (7), phun
nhiên liệu tơi sương vào khơng khí đã được nén trong xy lanh.
- Nhiên liệu thừa từ vòi phun theo ống dẫn (8) về lại thùng. Từ bơm cao áp
cũng có đường dẫn nhiên liệu trở lại bơm áp lực thấp khi cung cấp tới bơm cao
áp quá nhiều.
- Khơng khí hút qua bình lọc, qua ống hút vào trong xy lanh. Khí đã cháy
qua ống xả, ống giảm âm ra ngoài.

9


1.2.2 Hệ thống nhiên liệu Diesel dùng bơm cao áp kiểu phân phối (VE)
1.2.2.1 Sơ đồ cấu tạo

Hình 1.2. Hệ thống cung cấp nhiên liệu dùng bơm cao áp phân phối VE.
1. Bình chứa nhiên liệu

5. Ống nhiên liệu cao áp

2. Ống dẫn nhiên liệu

6. Vòi phun

3. Lọc nhiên liệu và bơm tay

7. Đường nhiên liệu hồi

4. Bơm cao áp

8. Bu di sấy (bu di xông)

1.2.2.2 Nguyên lý làm việc
Khi động cơ hoạt động bơm tiếp vận lắp trong bơm cao áp VE hút nhiên
liệu từ thùng (1) theo ống dẫn (2) đến bầu lọc (3) đi vào bơm tiếp vận, bơm tiếp
vận đẩy nhiên liệu vào buồng chứa nhiên liệu của bơm cao áp (4). Nhiên liệu qua
cửa nạp vào xy lanh bơm. Bơm cao áp (4) nén nhiên liệu với áp suất cao và phân
phối nhiên liệu đến các vòi phun (6), vòi phun phun nhiên liệu vào buồng cháy
của động cơ theo đúng thứ tự làm việc. Nhiên liệu phun vào buồng cháy hịa trộn
với khơng khí ở cuối q trình nén có áp suất và nhiệt độ cao, nhiên liệu tự bốc
cháy, giãn nở và sinh cơng. Sau đó khí cháy theo ống xả và bình tiêu âm thải ra
ngồi khí trời. Nhiên liệu thừa ở bơm cao áp và vòi phun theo ống dẫn dầu hồi trở
về thùng chứa.

10


1.3 Quy trình và yêu cầu kỹ thuật tháo lắp hệ thống nhiên liệu
động cơ diesel
Mục tiêu
- Trình bày được quy trình và các yêu cầu kỹ thuật khi tháo, lắp hệ thống

nhiên liệu diesel
- Tháo lắp được các bộ phận của hệ thống nhiên liệu diesel đúng trình tự
đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật.
1.3.1 Tháo, lắp hệ thống nhiên liệu
1.3.1.1 Tháo, lắp thùng nhiên liệu
* Trình tự tháo
- Xả nhiên liệu ra khỏi bình chứa.
- Tháo ống hút phần cứng bộ đồng hồ nhiên liệu và ống hồi.

Hình 1.3.Tháo, lắp thùng nhiên liệu.

CHÚ Ý:
Tránh xa khu vực có lửa tránh cháy nổ.* Lắp ngược với tháo

11


1.3.1.2Tháo, lắp bầu lọc lắng

1. Nút xả
2. Đai ốc vòng găng
3. Bình
4. Cánh bướm chắn
5. Vịng găng mức nước
6. Nắp
7. Nút xả nước

Hình 1.4.Tháo, lắp bộ tách nước

* Tháo, lắp bộ lọc lắng (bộ tách nước).

1.3.1.3 Tháo, lắp bầu lọc tinh
* Tháo bộ lọc
- Tháo giá lọc và bộ lọc
1. Đường ống nhiên liệu
từ bơm cung cấp
2. Ống nhiên liệu đến
bơm cao áp
3. Bầu lọc nhiên liệu
Hình 1.5. Tháo giá lọc và bộ lọc.

12


Dùng khóa mở bộ lọc
(cơng cụ chun dụng). Để
tháo bộ lọc nhiên liệu.

Hình 1.6.Tháo bộ lọc nhiên liệu.

* Thay thế bộ lọc mới và lắp lại
Dùng khóa mở bộ lọc
(cơng cụ chuyên dụng).
Để lắp vào, hãy xiết
thêm 3/4 vòng sau khi đã lắp
gioăng lót lên đầu bộ lọc.
Chú ý:
Sau khi lắp, chạy thử
động cơ để xem có bị rị rỉ
nhiên liệu khơng.

.

Hình 1.7. Lắp bộ lọc nhiên liệu

13


1.3.1.4 Tháo, lắp bơm áp lực thấp

- Tháo đường ống dầu ra
khỏi bơm chuyển nhiên liệu.

- Tháo bơm chuyển nhiên
liệu ra khỏi thân bơm cao áp

* Trình tự tháo trên xe * Lắp bơm chuyển nhiên liệu lên thân bơm cao áp
- Lắp bơm chuyển nhiên liệu
lên thân bơm cao áp

- Lắp các đường ống dẫn dầu
- Bơm tay và xả khơng khí
trong hệ thống.

14


1.3.1.5 Tháo, lắp bơm cao áp

* Tháo, lắp bơm cao áp dãy
a. Tháo bơm cao áp trên xe

Hình 1.8. Các bộ phận của của hệ thống nhiên liệu trên xe.
1. Bơm cao áp; 2. Vòi hút nhiên liệu; 3. Ống hút nhiên liệu;
4. Ống nhiên liệu; 5. Ống bơm nhiên liệu; 6. Ống bơm nhiên liệu;
7. Ống hồi nhiên liệu; 8. Bơm nhiên liệu

- Tháo các ống dẫn dầu và ống dẫn cao áp từ bơm cao áp đến vòi phun.
Chú ý: Chọn đúng cờ lê dẹt để tháo.
Để dễ dàng cho quá trình lắp ta
nên kiểm tra và đặt lại dấu phun sớm
ở pu ly đầu trục khuỷu và cố định trên
thân máy (máy số 1 ở điểm chết trên)
hoặc dấu trên bánh răng bơm cao áp
trùng với dấu trên bánh răng trung
gian hoặc bánh răng trục cơ.

15


Chú ý:
+ Điểm chết trên ở các xe thường số 0 trên pu ly trùng với kim chỉ trên thân
máy hoặc trên hộp bánh răng
+ Điểm chết trên một số xe dấu số 0 trên bánh đà trùng với dấu trên hộp
bánh đà.
- Tháo bu lông nối khớp truyền động từ động cơ đến bơm cao áp.
- Tháo các bu lông bắt chặt bơm cao áp với động cơ. Chú ý nới đều các bu
lông, giữ chặt bơm cao áp tránh làm rơi bơm gây hư hỏng và tai nạn.
- Tháo bơm cao áp ra khỏi động cơ.
Dùng SST (công cụ chuyên dụng) để tháo các bu lông được dễ dàng hơn.
b. Lắp bơm cao áp lên xe

Hình 1.9. Lắp bơm cao áp và các bộ phận trên xe.

2) Xếp thẳng hàng dấu ở vỏ bộ
định thời có khía trên bánh răng bơm
cao áp.

16


3) Chèn thanh hướng lên vỏ bộ
định thời vào lỗ hướng trong đĩa
trước. Dùng thanh này như một thanh
hướng, hãy đẩy cho đến khi bánh răng
bơm cao áp sắp sửa ăn khớpvới bánh
răng đệm.

4) Dấu thẳng hàng của bánh
răng bơm cao áp phải thẳng với dấu
trên vỏ bộ định thời. Sau đó, hãy đẩy
vào trong bơm cao áp. Cùng lúc đó,
dấu căn chỉnh trên bánh răng di
chuyển xuống đi dấu của vỏ bộ
định thời.
5) Cố định bơm cao áp vào vỏ
bánh răng định thời bằng cờ-lê khẩu
(công cụ chuyên dụng)
6) Lắp giá đỡ đuôi bơm cao áp.
7) Lắp ống nhiên liệu và ống
phun và xiết chặt đinh khuy đến lực

xiết quy định.
c. Xả khí hệ thống nhiên liệu
Tiến trình sau đây dùng để xả khí trong hệ thống nhiên liệu:
1) Nới cần bơm mồi (bơm tay) theo ngược chiều kim đồng hồ cho đến
khi lỏng.
2) Nới lỏng nút xả khí của bộ
lọc nhiên liệu

17


3) Kéo cần bơm tay lên và
xuống bằng tay để bơm nhiên liệu cho
đến khi khơng cịn có bọt khí xuất
hiện ra khỏi nút khí nữa.

4) Khi hết bọt khí xuất hiện, hãy giữ cho bơm mồi xuống và quay nó theo chiều
kim đồng hồ cho đến khi nó khít vào với vị trí. Sau đó xiết chặt lại nút xả khí.
Chú ý:
- Cần xiết chặt nút xả khí sau khi lắp cần bơm mồi vào đúng vị trí.
- Thấm nhiên liệu văng ở xung quanh.
5) Khởi động động cơ để xả khí ra khỏi bơm cao áp sau đó xiết các ống cao
áp đúng lực xiết quy định.
Chú ý:
- Không cho máy khởi động chạy quá 15 giây
d. Kiểm tra và điều chỉnh sau khi lắp (thời điểm phun nhiên liệu) hãy
tiến hành như sau
* Kiểm tra:
- Chỉ tháo mỗi ống phun và còn lại một lượng nhỏ nhiên liệu ở đỉnh của chi
tiết giữ van triệt hồi.

- Quay động cơ để di chuyển pít tơng trong xy lanh số 1 đến vị trí khoảng
30 trên điểm chết trên trong kỳ nén. Quay trục cơ từ từ cho đến khi nhiên liệu ở
đỉnh của van triệt hồi sẽ bắt đầu di chuyển thì dừng lại.
0

- Đây là thời chuẩn bắt đầu phun.Tuy nhiên, quá trình này nên chậm lại
chừng 20 sau thời chuẩn phun quy định bởi vì tác động của áp suất mở van của lò
xo van triệt hồi.
Chú ý:
Nếu thời chuẩn phun nhiên liệu khác cơ bản so với giá trị quy định và độ
lệch vượt quá khoảng có thể chỉnh được của bơm cao áp thì bánh răng phối khí
của động cơ và bánh răng bơm cao áp sẽ có thể khơng ăn khớp với nhau. Trong
trường hợp này, hãy tháo bơm cao áp ra và đặt lại.
18


* Điều chỉnh:
1) Để điều chỉnh sớm thời điểm
phun nhiên liệu thì phải di chuyển
bơm cao áp về phía động cơ.
2) Nới lỏng bu lông bắt bơm
cao áp.
3) Di chuyển bơm cao áp theo
chiều mong muốn.
Mỗi vạch chia trên thang đo
trên dấu bộ điều chỉnh tương ứng với
60 thời chuẩn phun.

4) Xiết các bu lông bơm cao áp đúng lực xiết quy định
* Tháo, lắp bơm cao áp VE

a. Trình tự tháo
1) Tháo các bộ phận có liên quan
2) Tháo dây cáp ga lắp vào bơm cao áp
3) Tháo các đường ống nhiên liệu và ống cao áp
4) Tháo nắp đậy dấu thời điểm
phun trên hộp bánh răng (Cạnh bơm
cao áp)
5) Quay trục cơ cho dấu (O)
trên bánh răng bơm trùng với dấu mũi
tên trên vỏ hộp bánh răng

19


6) Tháo các bu lông bắt bơm
cao áp
7) Kéo bơm cao áp ra phía sau
và tháo bơm cao áp ra ngồi

b. Trình tự lắp
Lắp ngược lại khi tháo
Chú ý các điểm sau:
- Kiểm tra lại dấu trên trục
khuỷu trùng với dấu điểm chết trên
(TDC: Top Dead Center) trên hộp
bánh răng.

- Lắp bơm cao áp và chỉnh cho
dấu (0) trên bánh răng bơm trùng với
dấu mũi tên trên hộp bánh răng.

- Lắp các bu lông bắt bơm cao áp
- Lắp các đường ống dầu
- Lắp các bộ phận liên quan
- Xả khơng khí trong hệ thống
- Nổ thử và kiểm tra rò rỉ nhiên liệu

20


1.3.1.6 Tháo, lắp vòi phun

* Tháo vòi phun trên động cơ
- Nới lỏng các đường ống cao áp
- Tháo rời tất cả các đường ống
cao áp

- Tháo đường dầu hồi

- Sử dụng dụng cụ chuyên dụng
tháo vòi phun và đệm vịi phun ra ngồi

* Lắp vịi phun lên động cơ
- Lắp đệm làm kín và vịi phun
lên động cơ, sử dụng SST và clê lưc
xiết vòi phun đúng lực xiết quy định.

21

- Lắp đường ống dầu hồi

- Lắp các đường ống cao áp
đúng thứ tự
- Khởi động động cơ và kiểm tra
xem có rị rỉ nhiên liệu khơng
1.3.1.7 Tháo, lắp bầu lọc khơng khí
* Bộ lọc khí
Tháo ra và lắp ráp lại
- Tháo nắp bầu lọc
- Tháo bộ phận lọc ra ngồi

Hình 1.10. Tháo bầu lọc khơng khí.

1.3.2 u cầu kỹ thuật khi tháo lắp hệ thống nhiên liệu và các bộ phận của hệ
thống cung cấp nhiên liệu diesel
- Trước khi tháo phải xả hết dầu diesel trong hệ thống.
- Chú ý vị trí các bộ phận và đánh dấu để dễ dàng cho lắp ráp các bộ phận.
- Bịt các đường ống, các bộ phận tránh không cho bụi bẩn đi vào
VD: Bơm cao áp, vòi phun...
- Rửa sạch các bộ phận và dùng khí nén thổi sạch các đường ống trước
khi lắp
- Lắp các bộ phận của hệ thống phải đảm bảo đúng yêu cầu kỹ thuật, đúng
dấu của nhà sản xuất.
- Xả hết khơng khí trong hệ thống.
22


Bài 2: Bảo dưỡng hệ thống nhiên liệu diesel
Giới thiệu

- Động cơ khó khởi động, cơng suất động cơ giảm, nhiên liệu phun kém,
động cơ nóng quá... Những hiện tượng đó trên động cơ diesel chính là những
những ngun nhân xuất phát từ hệ thống nhiên liệu. Vì vậy trong quá trình hoạt
động ta phải thường xuyên tháo, lắp, kiểm tra, bảo dưỡng, sửa chữa các bộ phận
của hệ thống nhiên liệu diesel, trong bài này hướng dẫn chúng ta trình tự tháo, lắp
và bảo dưỡng các bộ phận của hệ thống nhiên liệu diesel.
Mục tiêu
- Trình bày được mu ̣c đích, nô ̣i dung và yêu cầ u kỹ thuâ ̣t bảo dưỡng hê ̣ thố ng
nhiên liệu động cơ diesel
- Bảo dưỡng được hệ thố ng nhiên liệu động cơ diesel đúng quy trình, quy pha ̣m,
và đúng yêu cầ u kỹ thuâ ̣t bảo dưỡng
- Chấp hành đúng quy trình, quy phạm trong nghề cơng nghệ ơ tơ
Nội dung chính
2.1 Mục đích, u cầu
Mục tiêu
- Trình bày được mục đích, yêu cầu của việc bảo dưỡng hệ thống nhiên liệu
diesel
2.1.1 Mục đích
- Ngăn ngừa và khắc phục những hư hỏng của hệ thống cung cấp nhiên.
- Đảm bảo cho động cơ hoạt động với công suất tối đa.
2.1.2 Yêu cầu
- Áp suất phun: phải đủ cao để nhiên liệu đạt độ tơi sương tốt và động năng
vận chuyển lớn, có thể đi sâu vào buồng đốt và đẩy nhanh quá trình tạo thành hỗn
hợp. Áp suất phun (bơm cao áp) không nhỏ hơn 300kG/cm2
- Định lượng cần thiết: phải bảo đảm cung cấp lượng nhiên liệu tương ứng
với tải trọng, chế độ động cơ.
- Thời điểm phun: phải đúng thời điểm
- Độ đồng đều: phải bảo đảm lượng nhiên liệu đều nhau trong tất cả các xy
lanh, tránh quá tải cho từng xy lanh.
23

Khi các yêu cầu trên không bảo đảm, do hao mịn cặp lắp ghép pít tơng- xy
lanh bơm cao áp, cối và kim phun, van triệt hồi, bộ điều tốc...
-Thực tế : nguyên nhân làm cho động cơ hư hỏng bất thường, giảm thời
gian sử dụng, hơn 50% do hư hỏng ở hệ thống nhiên liệu.
2.2 Quy trình và thực hành bảo dưỡng
Mục tiêu
- Trình bày được quy trình bảo dưỡng các bộ phận của hệ thống nhiên liệu diesel
- Kiểm tra bảo dưỡng được các bộ phận của hệ thống nhiên liệu diesel

2.2.1 Thùng nhiên liệu
* Trình tự tháo.
- Xả nhiên liệu ra khỏi bình chứa.
- Tháo ống hút phần cứng bộ đồng hồ nhiên liệu và ống hồi.
CHÚ Ý:
Tránh xa khu vực có lửa tránh cháy nổ.

Hình 2.1.tháo, lắp thùng nhiên liệu.

* Lắp ngược với tháo

24