SWOT là gì PHÂN TÍCH cà xây DỰNG mô HÌNH SWOT HIỆU QUẢ

SWOT LÀ GÌ? PHÂN TÍCH CÀ XÂY D ỰNG MƠ HÌNH SWOT HIỆU QUẢ
Mục lục
•

•

•

1. TÌm hiểu về mơ hình SWOT
o

1.1. SWOT là gì?

o

1.2. Phân tích SWOT là gì?

o

1.3. Nguồn gốc hình thành

2. Lợi ích khi sử dụng ma trận SWOT
o

2.1. Ưu nhược điểm của mơ hình SWOT

o

2.2. Ưu điểm

o

2.3. Nhược điểm

3. Những thành tố trong mơ hình SWOT
o

3.1. Strengths – Điểm mạnh

o

3.2. Weaknesses – Điểm yếu

o

3.3. Opportunities – Cơ hội

o

3.4. Threats – Nguy cơ

•

4. Mở rộng mơ hình SWOT thành ma tr ận

•

5. Cách xây dựng ma trận SWOT hiệu quả

•

o

5.1. Thiết lập ma trận SWOT

o

5.2. Tìm và phát tri ển thế mạnh

o

5.3. Xác định và chuyển hóa rủi ro

o

5.4. Nắm bắt và tận dụng cơ hội

o

5.5. Loại bỏ các mối đe dọa

6. Hướng dẫn thực hiện bảng SWOT cá nhân


SWOT là gì? Phân tích và xây d ựng mơ hình SWOT hi ệu quả
Đối với nhiều bạn sinh viên và những người thường lập kế hoạch thì ít
nhiều đã từng nghe đến hoặc sử dụng mơ hình SWOT. Đây là m ột cơng cụ
hữu hiệu, giúp ích rất nhiều trong việc thiết lập mục tiêu và xây dựng kế
hoạch. Vậy để chúng mình cùng tìm hiểu rõ về mơ hình SWOT là gì và
biết cách xây dựng mơ hình này thật hiệu quả thì đừng bỏ lỡ bài viết
ngay bây giờ nhé!

TÌm hiểu về mơ hình SWOT

SWOT là gì?
SWOT là một mơ hình phân tích tình hình kinh doanh n ổi tiếng. Mơ hình này
bao gồm 4 yếu tố đại diện bởi 4 chữ viết tắt là S - Strength (Điểm mạnh), W Weaknesses (Điểm yếu), O - Opportunities (Cơ hội) và T - Threats (Thách
thức).
SWOT được ứng dụng nhiều nhất trong lĩnh vực kinh doanh nhằm để phân
tích tình hình cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường. Ngồi ra nó cịn


được dùng cho mỗi cá nhân để phân tích bản thân, dựa vào đó lập kế hoạch
cho tương lai.
Phân tích SWOT là gì?
Trong 4 thành phần của mơ hình SWOT thì Strength và Weaknesses thu ộc
nhóm yếu tố bên trong doanh nghiệp. Hai yếu tố còn lại là Opportunities và
Threats thuộc nhóm yếu tố bên ngồi doanh nghi ệp.
Vậy hoạt động phân tích SWOT là tìm hi ểu, đánh giá các yếu tố bên trong và
bên ngoài doanh n ghiệp thơng qua 2 c ặp yếu tố trên. Nó là cơ s ở để nhà quản
lý xác định mục tiêu và hướng đi cho các kế hoạch sắp tới của doanh nghiệp.
Nguồn gốc hình thành
Mơ hình SWOT đư ợc phát triển bởi Albert Humphrey vào những năm 1960 1970. Đây là kết quả của một dự án nghiên cứu do Đại học Stanford của Mỹ
thực hiện. Ban đầu mơ hình phân tích này có tên g ọi SOFT: Satisfactory Thỏa mãn, Opportunity - Cơ hội, Fault - Lỗi hay điều xấu trong hiện tại,
Threat - Nguy cơ hay điều xấu trong tương lai.
Tuy nhiên, đến năm 1964, sau khi mô hình này đư ợc giới thiệu cho Urick và
Orr tại Zurich - Thuỵ Sĩ, Albert đã cùng các cộng sự của mình đổi F thành W
(Weakness) và SWOT ra đ ời từ đó. Đến đầu năm 2004 thì SWOT đư ợc hồn
thiện và ứng dụng trong nhiều doanh nghiệp. Vì nó giúp c ác nhà quản lý đưa
ra cũng như thống nhất các mục tiêu của tổ chức mà không cần phụ thuộc vào
tư vấn hay các nguồn lực tốn kém khác.
Lợi ích khi sử dụng ma trận SWOT

Đối với doanh nghiệp, mơ hình phân tích SWOT giúp cho nhà qu ản lý nắm
bắt được tình hình hiện tại về nguồn lực, lợi thế trong kinh doanh cũng như
những điểm mà doanh nghi ệp cần cải thiện. Bên cạnh đó, mơ hình cũng giúp
đánh giá được những nguy cơ từ bên ngồi có thể ảnh hưởng đến doanh
nghiệp và những cơ hội có thể nắm bắt trong hiện tại hoặc tương lai. Có được
một cái nhìn tổng quan như vậy, nhà quản lý sẽ có cơ sở vững chắc để lên kế
hoạch hiệu quả, tránh được cái rủi ro trong tương lai.
Ưu nhược điểm của mơ hình SWOT


Ưu điểm
- Khơng mất bất kỳ chi phí nào: Bạn chỉ cần phải tiêu tốn chất xám mà
không cần bỏ ra bất kỳ khoản tiền nào. Đây là ưu đi ểm lớn của mơ hình
SWOT bởi vì bạn khơng cần bỏ chi phí th các chun gia mà vẫn có thể tự
mình tìm hiểu, thu thập thơng tin từ các nguồn khác nhau như ngư ời quen,
Internet và báo cáo của cơng ty để phân tích.
- Kết quả quan trọng: Kết quả đưa ra từ phân tích mơ hình SWOT r ất quan
trọng và có thể giúp ích cho tất cả các đối tượng muốn nắm bắt một cách tổng
quát về điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của bản thân, tổ chức
hoặc doanh nghiệp. Kết quả đó là tiền đề cho các kế hoạch được triển khai
thành công trong tương lai.
- Đột phá ý tưởng mới: Đã có nhiều ý tưởng và giải pháp kinh doanh đư ợc
phát hiện thơng qua vi ệc phân tích mơ hình SWOT. Khi nhìn m ột cách tổng
quan tất cả các yếu tố thì bạn có thể nghĩ ra những ý tưởng mới lạ, độc đáo
một cách dễ dàng hơn.
Nhược điểm

- Kết quả phân tích chưa chuyên s âu: Các yếu tố được đưa ra trong mơ hình
SWOT thường khá đơn giản và không đưa ra đư ợc các ý phản biện. Vì vậy,
những phân tích thường chưa được sâu sắc, chưa thể hiện đầy đủ các khía
cạnh khiến cho việc đề xuất phương pháp đôi khi không hi ệu quả.
- Phân tích chủ quan: Một nhược điểm khá lớn của mơ hình SWOT là
thường nghiêng về ý kiến chủ quan của người lập mơ hình mà thiếu xem xét
đến các yếu tố khách quan hay nhiều vấn đề thực tế khác. Đơi khi người lập
mơ hình sẽ phân vân và khơng ch ắc chắn với những yếu tố mình đưa ra vì
khơng biết nó có thật sự đúng với hiện thực hay không.
- Không đưa ra hành đ ộng cụ thể: Vì mơ hình SWOT chỉ đưa ra một bức
tranh tổng quát về tình hình của cá nhân, tổ chức mà chưa khai thác sâu. Th ế
nên, các phương pháp và hành đ ộng đưa ra thường chung chung và không
được cụ thể lắm.
- Cần thực hiện nghiên cứu bổ sung: Một điều chắc chắn là nếu muốn lập
một kế hoạch hồn chỉnh thì bạn khơng nên chỉ dựa vào mơ hình SWOT mà
cịn phải thực hiện các nghiên cứu khác. Ví dụ nghiên cứu hành vi, nhu cầu
khách hàng thơng qua các cu ộc khảo sát định tính, định lượng. Các nghiên
cứu này mới giúp bạn hiểu sâu sắc và lập kế hoạch hiệu quả.
Những thành tố trong mơ hình SWOT


Strengths – Điểm mạnh
Điểm mạnh mô tả những đặc điểm nổi trội của một cá nhân, tổ chức khiến họ
trở nên đặc biệt hoặc có ưu thế hơn so với các đối thủ cạnh tranh. Đối với
doanh nghiệp, những điểm mạnh này đến từ nguồn lực bên trong như thương
hiệu mạnh, cơ sở khách hàng trung thành, b ảng cân đối kế tốn mạnh, cơng
nghệ độc đáo,...
Một số câu hỏi giúp bạn xác định điểm mạnh là:
- Bạn đang làm điều gì tốt nhất?
- Những nguồn lực nội tại mà bạn hay cơng ty có là gì?

- Cơng ty của bạn sở hữu lợi thế về con người, kiến thức, danh tiếng, kỹ
năng, mối quan hệ, công nghệ như thế nào?
Weaknesses – Điểm yếu
Điểm yếu là những điều có thể ngăn một tổ chức hoạt động ở mức tối ưu. Bạn
cần nhận ra nó để có những giải pháp cải thiện kịp thời. Đối với doanh


nghiệp những điểm yếu có thể tồn tại là thương hiệu yếu, doanh thu thấp hơn
mức trung bình, mức nợ cao, chuỗi cung ứng không đầy đủ hoặc thiếu vốn,...
Một số câu hỏi giúp bạn xác định điểm yếu:
- Những việc nào bạn đang làm chưa đ ạt tiêu chuẩn?
- Có những lời nhận xét chưa tốt nào về bạn?
- Tại sao khách hàng l ại lựa chọn sản phẩm/dịch vụ của đối thủ?
- Nguồn lực về nhân viên, cơ sở vật chất hiện tại có tốt hay khơng?
Opportunities – Cơ hội
Cơ hội là đề cập đến các yếu tố bên ngồi có thể mang lại sự thuận lợi hoặc
một lợi thế cạnh tranh cho cá nhân, t ổ chức. Điều này có thể đến từ sự nở rộ
của thị trường, xu hướng công nghệ phát triển, đối thủ đang gặp vấn đề,... Ví
dụ, nếu một quốc gia cắt giảm thuế quan, một nhà sản xuất ơ tơ có thể xuất
khẩu ơ tơ của mình vào một thị trường mới, tăng doanh số và thị phần.
Một số câu hỏi giúp bạn xác định cơ hội:
- Những điều kiện khách quan nào từ bên ngồi có thể giúp bạn phát triển ưu
điểm của mình?
- Những xu hướng cơng nghệ nào bạn có thể nắm bắt để phát triển?
- Các chính sách nào c ủa Chính phủ có thể giúp bạn phát triển doanh nghiệp?
Threats – Nguy cơ
Thách thức là các yếu tố bên ngồi có thể gây hại cho sự phát triển của bản
thân, tổ chức hay doanh nghi ệp. Một số yếu tố có thể kể đến là đối thủ cạnh
tranh, thiên tai, d ịch bệnh, chính sách của Chính phủ, biến động thị trường,...
Bạn khơng thể kiểm sốt các nguy cơ nhưng có th ể lường trước và đưa ra các

phương án dự phòng.
Một số câu hỏi giúp bạn xác định thách thức:
- Những chính sách nào có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của bạn?


- Có những đối thủ tiềm năng nào đang phát tri ển mạnh?
- Các yếu tố thiên tai, dịch bệnh có thể ảnh hưởng như thế nào đến hoạt động
kinh doanh của bạn?
Mở rộng mơ hình SWOT thành ma tr ận

Nếu chỉ liệt kê và phân tích các y ếu tố điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách
thức riêng lẻ thì mơ hình SWOT sẽ khơng phát huy đư ợc hết giá trị của nó.
Vì vậy, mơ hình này c ần phải được mở rộng và phát triển thành một ma trận,
kết hợp các yếu tố lại với nhau để đưa ra các chiến lược cụ thể. Các chiến
lược đó bao gồm chiến lược SO, WO, ST và WT.
- Chiến lược S-O: Là chiến lược tận dụng các cơ hội hiện có từ bên ngồi để
phát huy các ngu ồn lực, điểm mạnh của tổ chức, doanh nghiệp. Đây là chiến
lược không cần tốn quá nhiều công sức mà lại mang đến hiệu quả cao và có
khả năng thành cơng nhất. Chiến lược S-O thường là các chiến lược ngắn
hạn.
- Chiến lược W-O: Là chiến lược nắm bắt các cơ hội hiện tại bằng cách cải
thiện những điểm yếu, điểm chưa làm được của tổ chức, doanh nghiệp. Chiến


lược này sẽ gặp nhiều khó khăn hơn b ởi vì có thể khi bạn đã cải thiện được
các điểm yếu thì cơ hội đã qua đi. Tuy nhiên n ếu cố gắng hết sức thì vẫn có
thể thành cơng, tạo ra bước tiến mới cho doanh nghiệp. Đây là một chiến
lược trung hạn.
- Chiến lược S-T: Là chiến lược sử dụng điểm mạnh để hạn chế và đối phó
với các nguy cơ từ bên ngoài. Chiến lược này giúp doanh nghiệp loại bỏ được

các rủi ro, khống chế được tình hình khơng thuận lợi cho doanh nghiệp. Đây
là một chiến lược ngắn hạn.
- Chiến lược W-T: Là chiến lược khắc phục trước các điểm yếu để phòng
tránh rủi ro cho tổ chức, doanh nghiệp. Bởi vì các rủi ro và nguy cơ thường
đến từ điểm yếu của doanh nghiệp nên cần phải nhận ra nguy cơ từ sớm, khắc
phục các điểm yếu ngay từ bây giờ. Chiến lược W-T là một chiến lược phòng
thủ.
Cách xây dựng ma trận SWOT hiệu quả

Thiết lập ma trận SWOT


Việc đầu tiên bạn cần làm khi xây dựng ma trận SWOT là phải thiết lập mơ
hình ở dạng bảng gồm đầy đủ các yếu tố S, W, O, T và SO, WO, ST, WT
cũng như sắp xếp các yếu tố này ở các vị trí hợp lý.
Việc này giúp bạn có cái nhìn trực quan hơn để dễ dàng kết hợp chúng với
nhau và tạo ra chiến lược hợp lý. Sau đó, b ạn cần tìm hiểu kỹ và đầy đủ các
yếu tố bên trong và bên ngoài đ ể điền vào 4 ơ S, W, O,T.
Tìm và phát triển thế mạnh
Để phát triển tối đa các điểm mạnh trong phần Strength, bạn sẽ phải kết hợp
một cách hợp lý với các thành phần của yếu tố Opportunities. Mu ốn chiến
lược phát triển điểm mạnh được tốt nhất, bạn phải nghiên cứu thật kỹ để lựa
chọn các điểm và cơ hội thích hợp với nhau.
Ví dụ, nếu điểm mạnh là hệ thống logistics phát triển thì bạn có thể tận dụng
cơ hội sự gia tăng trong mua sắm online của khách hàng để tạo lợi thế cạnh
tranh so với các đối thủ.
Xác định và chuyển hóa rủi ro


Khi bạn đã nhận thấy được các nguy cơ, rủi ro tiềm tàng thì cần phải chuyển

hóa chúng thành cơ hội cho sự cải tiến bằng những nguồn lực và thế mạnh có
sẵn. Tuy nhiên khơng ph ải rủi ro nào cũng có th ể giúp bạn chuyển hóa thành
cơ hội được, thế nên doanh nghiệp nên kết hợp chúng một cách phù hợp.
Ví dụ như rủi ro hiện tại là nhu cầu uống cafe đóng gói c ủa thị trường mới
ngày càng giảm sút, nhưng bù l ại bộ phận nghiên cứu và phát triển sản phẩm
mới của bạn rất giỏi. Vậy thì bạn có thể tận dụng nguồn lực này để nghiên
cứu, phát triển các loại cafe gói có nhi ều mùi vị đặc sắc, thơm ngon hơn.
Nắm bắt và tận dụng cơ hội
Bước này nói về việc bạn tự cải thiện các điểm yếu bên trong để kịp thời nắm
bắt cơ hội hiện có. Để phát triển chiến lược này, bạn cần nhìn nhận được
điểm yếu nào sẽ giúp doanh nghiệp nắm bắt được cơ hội nếu khắc phục tốt.
Bước lựa chọn này rất quan trọng vì chi phí b ỏ ra để cải thiện vấn đề nào đó
thường khơng hề nhỏ.
Ví dụ, bạn nhận thấy nhu cầu đặt đồ ăn online của khách hàng ngày một tăng
nhanh, nhưng điểm yếu là chưa có dịch vụ giao hàng. Vậy thì bạn có thể xem
xét đầu tư xây dựng dịch vụ này nhằm phục vụ khách hàng tốt hơn.
Loại bỏ các mối đe dọa
Chiến lược này khác với chuyển hóa rủi ro, nó đề cập đến việc dự đốn được
các “hiểm họa” hoặc sự cố có thể xảy ra vì điểm yếu, thiếu sót hiện tại. Bạn
cần thành thật nhìn nhận vấn đề và cải thiện nó sớm nhất để giảm thiểu rủi ro
xảy ra trong tương lai.
Ví dụ như rủi ro là tỷ lệ cạnh tranh các quán cafe ngày m ột tăng nhanh nhưng
quán cafe của bạn lại khơng có đặc điểm nào nổi bật, khác biệt so với các đối
thủ. Vậy nên bạn cần phải tập trung xây dựng thương hiệu cho quán cafe c ủa
mình để tăng lợi thế cạnh tranh.
Hướng dẫn thực hiện bảng SWOT cá nhân


1. Hiểu về bảng phân tích SWOT cá nhân
Bảng phân tích SWOT cá nhân là b ảng liệt kê điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội

và thách thức của bản thân theo mơ hình. Vi ệc phân tích bản thân theo mơ
hình SWOT sẽ giúp bạn thấu hiểu hơn về chính mình và tìm ra những điểm
mạnh hoặc điểm yếu mà trước giờ bản thân không hề để ý đến. Bạn có thể
dựa vào đó để tận dụng, phát triển điểm mạnh và cố gắng cải thiện điểm yếu
của bản thân.
Bên cạnh đó, việc đánh giá các cơ h ội và thách thức trong thời điểm hiện tại
hoặc tương lai giúp bạn có động lực để phấn đấu, bắt lấy thời cơ. Tất cả mọi
người đều nên sử dụng mơ hình này đ ể phân tích bản thân trong từng giai
đoạn của cuộc đời. Từ đó có thể xác định bước đi tiếp theo trong sự nghiệp
và cuộc sống.
2. Cách thực hiện bảng phân tích SWOT
Đầu tiên, bạn hãy liệt kê tất cả những đặc điểm của bản thân gồm cả điểm
mạnh và điểm yếu cũng như liệt kê các cơ hội, thách thức hiện tại của bản
thân. Sau khi liệt kê tất cả, có thể bạn sẽ bị lẫn lộn trong việc sắp xếp các
điểm liệt kê trên vào 4 ô c ủa bảng phân tích.


Vì vậy, bạn cần lưu ý điểm mạnh chính là những tính cách và năng lực mà
bạn cảm thấy tự tin, khác biệt với nhiều người. Cịn bất kỳ thói quen, kỹ năng
nào mà bạn thấy cần phải cải thiện hay loại bỏ thì hãy đưa vào mục điểm yếu.
Cơ hội là những lợi ích tiềm năng từ mơi trường bên ngồi mà bạn có thể
khai thác nhằm tạo lợi thế cho bản thân. Thách thức bao gồm những thứ gây
cản trở cho bạn trên con đư ờng đạt được mục tiêu, đi tới thành cơng. Sau khi
phân tích xong, bạn nên hỏi ý kiến đánh giá từ bạn bè, người thân và những
người bạn thường làm việc chung để có một cái nhìn khách quan hơn.
3. Gợi ý câu hỏi khi lập SWOT cá nhân
Mơ hình SWOT cá nhân cũng đư ợc cấu thành từ 4 yếu tố S, W, O, T. Khi xác
định mỗi yếu tố, bạn cần đặt ra các câu hỏi cho bản thân.
Điểm mạnh (S):
- Những kỹ năng, khả năng nào bạn có mà người khác khơng có?

- Những việc nào bạn có thể làm tốt hơn người khác?
- Những thành tích nào c ủa chính mình mà b ạn cảm thấy tự hào nhất?
- Những giá trị nào mà bạn tin rằng người khác khơng thể hiện được?
- Những mối quan hệ bạn có với những người có tầm ảnh hưởng lớn?
- Những nguồn lực cá nhân nào mà b ạn có sẵn?
- Người khác nhìn nhận bạn có những điểm mạnh gì?
- Tính cách nào khi ến bạn được người khác yêu mến, tin tưởng?
Điểm yếu (W):
- Những kỹ năng nào bạn làm chưa đư ợc nhưng nhiều người làm được?
- Điều gì thường khiến bạn tự ti với mọi người xung quanh?
- Những thói quen xấu nào khiến bạn khơng hồn thành t ốt công việc được
giao?


- Bạn có vừa lịng với kiến thức và kỹ năng bạn đang có khơng?
- Bạn thường lẩn tránh những việc gì bởi vì bạn thiếu tự tin?
- Những người khác nghĩ điểm yếu của bạn là gì?
- Những tính cách cá nhân nào làm b ạn trì trệ?
- Hãy nghĩ về nguyên nhân khi ến bạn thất bại trong một việc nào đó mà
nguyên nhân đến từ bạn?
Cơ hội (O):
- Bạn có thể tạo được ưu thế của mình trong mơi trư ờng hiện tại khơng?
- Bạn có các mối quan hệ nào có thể đưa ra những lời khun bổ ích để giúp
được bạn khơng?
- Có những cơ hội nào giúp bạn thể hiện được bản thân trong công vi ệc hay
học tập không?
- Những công nghệ tiên tiến nào có thể hỗ trợ bạn?
- Có sự tăng trưởng về mức lương trong ngành ngh ề mà bạn đang chọn
khơng?
- Những khóa học nào có thể giúp bạn phát triển bản thân trong tương lai?

- Vị trí bạn mơ ước tại một cơng ty có đang ho ặc sắp tuyển dụng nhân viên
không?
- Nhu cầu nhân lực trong ngành ngh ề bạn hướng tới có lớn khơng?
- Ngành nghề của bạn có cơ hội được học hoặc cơng tác tại nước ngồi
khơng?
Thách thức (T):
- Cơng việc của bạn có đang bị thay đổi khơng?
- Những thay đổi về cơng nghệ mới có đe dọa vị trí của bạn khơng?
- Những điểm yếu nào của bạn có thể dẫn tới những mối đe dọa?


- Bạn phải đối mặt những trở lực gì trong cơng việc?
- Có đồng nghiệp nào đang cạnh tranh trong v ị trí của bạn khơng?
- Các yếu tố dịch bệnh, thiên tai có ảnh hưởng đến cơng việc hiện tại của bạn
không?
- Sự cạnh tranh hiện tại trong ngành nghề của bạn có cao khơng?
- Nhu cầu nhân lực mà ngành nghề bạn đang hướng tới có sự tụt giảm không?
- Mức thu nhập trong ngành nghề bạn đam mê có thấp hơn mức trung bình
khơng?
- Có nhiều đối thủ trong lĩnh vực bạn đang theo đuổi không?
Hy vọng qua bài viết này, các bạn sẽ ứng dụng được mơ hình SWOT khơng
chỉ cho doanh nghiệp mà cịn cho chính b ản thân nhằm định hướng, xây dựng
kế hoạch một cách hiệu quả cho tương lai. Nếu thấy bài viết bổ ích thì hãy
chia sẻ cho nhiều người biết nhé!