Phân tích tâm trạng chí phèo sau khi gặp thị nở trong truyện ngắn chí phèo của nam cao

Phân tích tâm trạng Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở trong truyện ngắn Chí
Phèo của Nam Cao

6 bài văn mẫu phân tích chí phèo sau khi gặp thị nở hay nhất

1. Phân Tích Tâm Trạng Chí Phèo Sau Khi Gặp Thị Nở, Mẫu 1:
Nam Cao là một trong những tác giả hiện thực nổi tiếng trong trường phái
hiện thực. Ông được mệnh danh là bậc thầy trong việc miêu tả nội tâm nhân
vật, ln đi tìm kiếm " con người trong con người". Tác phẩm của ông dù
là viết về tri thức hay nông dân đều đi sâu vào bên trong nhân vật. Tác
phẩm Chí Phèo là một trong những truyện ngắn nổi tiếng thể hiện tài năng
của Nam Cao khi phân tích nhân vật Chí Phèo. Trong đó Nam Cao rất xuất
sắc khi khắc họa tâm trạng của Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở.
Chí Phèo xưa là đứa con hoang, bị bỏ tại cái lò gạch cũ và được người
trong làng truyền tay ni. Chí hiền lành, làm người ở cho nhà Bá Kiến
nhưng sau này, vì bị nghi ngờ dính líu với bà Ba nên hắn bị Bá Kiến vu oan
phải vào tù. Sau khi về, chẳng cịn ai nhận ra hắn vì nhân dạng đã biến đổi
hoàn toàn. Hắn đinh ninh sẽ trả thù Bá Kiến nhưng rồi lại bị Bá Kiến mua


chuộc làm tay đâm thuê chém mướn. Giờ đây hắn tha hóa cả về nhân hình
lẫn nhân cách trở thành một con quỷ của làng Vũ Đại. Nhưng rồi, khi Thị
Nở xuất hiện, Chí đã thay đổi hồn tồn bởi lần đầu tiên có người tự
nguyện cho hắn thứ gì đó mà hắn khơng phải xin hay dọa dẫm.
Hắn tỉnh dậy sau cơn say, cảm nhận hết thảy tất cả những gì đang diễn ra
trong buổi sớm mà từ trước đến nay hắn không hề hay biết. Để rồi hắn nhớ
về quá khứ và ước mơ giản dị mà xa vời. Khi Thị Nở bưng bát cháo hành
đến cho hắn, Chí rất ngạc nhiên , xúc động bởi lần đầu tiên hắn được chăm
sóc , bởi bát cháo hành tỏa ra hương thơm ngào ngạt. Chắc rằng chỉ có hắn
trong thời khắc ấy mới cảm nhận được vị ngon tuyệt vời của bát cháo và vị
thơm của "tình người". Trong lòng hắn rung động, bâng khuâng trước Thị,

người đàn bà xấu xí, dở hơi và ế chồng và cảm thấy ăn năn với Thị vì
những chuyện mình đã làm trong quá khứ, khiến bao gia đình tan vỡ,...
Dường như những cảm nhận khi ăn bát cháo hành ấy chính là cầu nối tâm
hồn giữa Chí Phèo và Thị Nở. Trong hắn trào lên những cảm xúc khinh
miệt khi nghĩ về con người Bà Ba, một con quỷ dữ đội lốt một người đàn bà
xinh đẹp. Hắn thấy nhục và thấy khinh mọi hành động mà bà ta đã làm.
Nghĩ về Thị Nở dù xấu ma chê quỷ hờn nhưng sẵn một lòng lương thiện,
còn bà Ba kẻ ăn trắng mặc trơn lại là mặt người dạ thú. Nam Cao qua
những khắc họa tâm trạng của Chí, tạo ra sự tương phản giữa hai người đàn
bà đã cho ta một bài học khi nhìn nhận ai đó, nhất định khơng được " nhìn
mặt mà bắt hình dong".
Chí Phèo được Thị Nở chăm sóc, thức tỉnh bởi hương vị của cháo hành, hăn
nhận thức được thực tại sau trận ốm này, hắn khơng cịn mạnh như trước và
muốn làm hịa với mọi người, hắn tin rằng Thị Nở chính là người mở đường
cho hắn, sẽ giúp hắn bắc nhịp cầu đến bến bờ thiên lương. Trong nội tâm
hắn bỗng tràn lên những khát khao hồn lương mãnh liệt, cái mầm nhân
tính trong Chí Phèo có thể bị che lấp bởi sự tha hóa nhân phẩm, bởi những


con say và những lần rạch mặt đòi nợ thuê nhưng nó khơng hề bị mất đi.
Dường như dưới ngịi bút sắc sảo am tường của Nam Cao, tính cách của Chí
Phèo được hiện rõ và ơng cũng thể hiện sự đồng cảm, thấu hiểu và luôn đặt
niềm tin vào bản chất thiên lương ăn sâu trong tận xương tủy của những
người dân lao động dù họ có bầm dập, bị tha hóa đến nhường nào.
Ln có những khát khao hồn lương, ln có một mái ấm như bao người
nhưng kết cục chẳng mấy tốt đẹp với Chí Phèo. Bởi hắn bị Thị Nở từ chối
sống chung. Điều gì khiến Thị thay đổi đến vậy? Có lẽ khơng phải do Thị
bạc tình, khơng muốn thành đơi với Chí mà do bà cơ của Thị nói những lời
độc địa, ngăn cấm Thị. Bà cô như một cái loa phát ngôn cho những thứ hẹp
hịi, ích kỉ của người làng Vũ Đại và cả xã hội phong kiến đương thời. Chí

Phèo chỉ còn biết ngẩn người trước lời của Thị Nở, trong hắn lại thoang
thoảng hương cháo hành, dư vị tình yêu thống qua mong manh và yếu ớt.
Tình u ấy khơng có sức mạnh để có thể vượt qua nổi thực tại trớ trêu. Dù
hắn muốn níu kéo tình u nhưng chẳng thể làm được, đổi lại bản tính
trong hắn lại trỗi dậy, đập gạch ăn vạ, uống rượu say khướt, hơi rượu
không sặc sụa mà chỉ thấy thoang thoảng hương cháo hành. Đó là tình u
ám ảnh cả tâm hồn lẫn thể xác của Chí. Hắn chỉ biết khóc, ơm mặt khóc
như một đứa trẻ, địi xách dao đi giết Thị Nở , giết bà cô nhưng thực chất
hắn đến nhà Bá Kiến. Có thể nói hành động của Chí là sai đường nhưng
đúng hướng. Hắn tuyệt vọng vì bị từ chối sống chung, cũng như từ chối làm
người lương thiện. Hắn đau đớn biết bao vì lương chi đã tỉnh, ý thức sâu
sắc thực tại rằng hắn bị từ chối nguyên nhân sâu xa không phải tại Thị Nở
mà tại Bá Kiến, người xua tay đuổi hắn là cả những định kiến của người
làng Vũ Đại.
Hắn xách dao đến giết Bá Kiến cũng là lúc hắn tự kết liễu đời mình. Đó là
một lựa chọn duy nhất để quay về. Tuy hắn không được sống như một
người lương thiện nhưng hắn chết để làm người lương thiện. Quả thật, cái


giá của thiên lương là cái giá cắt cổ đối với những kẻ như Chí, có lẽ phải
đánh đổi bằng cả mạng sống của mình. Qua cái chết tức tưởi của Chí, Nam
Cao lên án xã hội bất lương, tàn bạo và cảm thông với những người nông
dân nghèo trong xã hội cũ. Những người sống no đủ đã khó, sống thiên
lương cịn khó hơn bội phần
Nam Cao, một nhà tâm lí tài ba với ngịi bút tinh tế, ơng đã khắc họa tâm
trạng của Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở rất xuất sắc. Qua đó giúp độc giả có
thêm những bài học nhận thức sâu sắc về con người.

2. Phân Tích Tâm Trạng Chí Phèo Sau Khi Gặp Thị Nở, Mẫu 2:
Nam Cao viết văn từ những năm 30 của thế kỉ XX nhưng đến năm 1941 ông

mới khẳng định vị trí của mình trong nền văn học nước nhà bằng truyện
ngắn Chí Phèo. Ơng là nhà văn hiện thực xuất sắc tràn đầy tinh thần nhân
đạo, chuyên viết về hai đề tài: người trí thức nghèo sống mịn mỏi, bế tắc
trong xã hội cũ và người nơng dân bị bần cùng hóa, lưu manh hóa trước
Cách mạng tháng Tám. Chí Phèo là kiệt tác của Nam Cao, thuộc đề tài
người nông dân nghèo. Tác phẩm viết về tấm bi kịch của nhân vật Chí
Phèo. Bi kịch của Chí Phèo gồm hai bi kịch nối tiếp nhau. Trước hết là bi
kịch tha hóa từ một người lương thiện trở thành kẻ bất lương, thậm chí
thành quỷ dữ. Tiếp nối là bi kịch bị từ chối làm người lương thiện. Đoạn
mô tả từ buổi tối sau khi gặp Thị Nở đến khi kết thúc cuộc đời thuộc bi
kịch từ chối quyền làm người.
Chí Phèo nguyên là một đứa trẻ khốn khổ, bị bỏ rơi trong cái lò gạch cũ bỏ
không. Năm hai mươi tuổi, hắn làm canh điền cho nhà lí Kiến. Đây là một
canh điền khỏe mạnh, nhưng hiền lành như đất, khơng những hiền lành anh
ta cịn nhút nhát, chính Bá Kiến khi đó là lí Kiến đã tận mắt chứng kiến
cảnh Chí Phèo vừa bóp đùi cho bà Ba vừa run run. Anh ta cũng có những


ước mơ rất giản dị và lương thiện như trăm ngàn người nơng dân khác là có
một gia đình nho nhỏ. Chồng cuốc mướn cày thuê. Vợ dệt vải. Chúng lại bỏ
một con lợn nuôi để làm vốn liếng. Khá giả thì mua thì mua dăm ba sào
ruộng làm. Ở một xã hội bình thường, những con người như thế hồn tồn
có thể sống một cách lương thiện và n ổn. Nhưng chỉ vì ghen tng vu
vơ, bá Kiến đã nhẫn tâm đẩy người thanh niên hiền lành, chất phác ấy vào
tù. Nhà tù thực dân đã tiếp tay cho tên cường hào, sau 7- 8 năm đã biến
một nông dân hiền lành, khỏe mạnh, lương thiện và tự trọng thành con quỷ
dữ của làng Vũ Đại. Từ đây, Chí Phèo bị cướp đi cả nhân hình lẫn nhân
tính. Chí Phèo đã bị cướp mất hình hài của con người: Cái đầu thì trọc lốc,
cái răng cạo trắng hớn, cái mặt thì đen và rất cơng cơng, hai mắt gờm
gờm... Cái ngực phanh, đầy những nét chạm trổ... Không những thế tính

cách Chí cũng khác hẳn khi xưa. Chí khơng còn là một anh canh điền ngày
xưa mà bây giờ Chí là một thằng liều mạng. Hắn có thể làm tất cả mọi việc
như một thằng đầu bị chính cống: kêu làng, rạch mặt ăn vạ, đập phá, đâm
chém...


Dàn ý và bài văn mẫu phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở đạt điểm cao
Cứ tưởng Chí Phèo mãi mãi sống kiếp thú vật, rồi sẽ kết thúc bằng cách vùi
xác ở một bờ bụi nào đó nhưng bằng tài năng và nhất là bằng trái tim nhân
đạo của một nhà văn lớn, Nam Cao đã để Chí Phèo trở về sống kiếp người
một cách tự nhiên. Dưới ngòi bút sắc sảo của chủ nghĩa hiện thực, q trình
thức tỉnh lương tâm, nhân tính của một con người bị tha hóa, lầm lạc đã
diễn ra khơng hề đơn giản, một chiều, dễ dãi mà do hoàn cảnh khá đặt biệt.
Trong một lần say rượu khơng bình thường đã vơ tình đưa Chí Phèo đến
gặp thị Nở - một người đàn bà xấu xí và quá lứa lỡ thì. Lần say rượu đặc
biệt ấy cùng với trận ốm thập tử nhất sinh đã khiến Chí Phèo có những biến
đổi mạnh mẽ về cả tâm lí lẫn sinh lí. Thêm nữa, chút tình thương yêu mộc
mạc, cử chỉ giản dị chân thành của thị Nở đã đốt cháy lên ngọn lửa lương
tri cịn sót lại nơi đáy sâu tâm hồn Chí, đánh thức bản chất lương thiện vốn
có bên trong con người lầm lạc. Lúc đầu, thị chỉ hấp dẫn Chí vì đơn giản
thị là đàn bà, cịn Chí là thằng đàn ông say rượu. Hai người ân ái với nhau


thế rồi nửa đêm Chí Phèo đau bụng nơn mửa. Thị Nở dìu Chí Phèo vào nhà
và đi nhặt nhạnh tất cả những manh chiếu rách đắp cho hắn. Sáng hơm sau,
Chí Phèo tỉnh dậy khi trời đã sáng từ lâu. Và kể từ khi mãn hạn tù trở về
đây là lần đầu tiên con quỷ dữ của làng Vũ Đại hết say và hồn tồn tỉnh
táo. Chí thấy miệng đắng, chân tay uể oải và lòng mơ hồ buồn. Lâu lắm hắn
mới cảm nhận cuộc sống đời thường với những cảnh sắc, âm thanh bình dị:
tiếng cười nói của những người đi chợ, tiếng anh thuyền chài đuổi cá, tiếng

chim hót...Những tiếng quen thuộc ấy hơm nào chả có. Nhưng hơm nay hắn
mới nghe thấy, vì chỉ đến hơm nay hắn mới hoàn toàn tỉnh táo, các giác
quan mới hoạt động bình thường. Những âm thanh ấy chính là tiếng gọi
thiết tha của cuộc sống và đã lay động sâu xa tâm hồn Chí Phèo... Khi tỉnh
táo, Chí Phèo nhìn lại cuộc đời của mình cả trong quá khứ, hiện tại, tương
lai. Trước hết, hắn nhớ lại những ngày rất xa xơi hắn mơ ước có một gia
đình nho nhỏ. Chồng cuốc mướn cày thuê. Vợ dệt vải. Chúng lại bỏ một
con lợn để làm vốn liếng. Khá giả thì mua năm sào ruộng làm. Mơ ước của
Hắn thật nhỏ bé và giản dị nhưng suốt ba năm qua nó vẫn chưa trở thành
hiện thực. Thì ra, những ước mơ tốt đẹp của Chí Phèo khơng hề bị mất đi
mà nó chỉ chìm sâu vào một góc tăm tối nào đó của tâm hồn Chí. Hiện tại
của hắn thật đáng buồn. Buồn vì Chí Phèo thấy mình đã già đã sang cái dốc
bên kia cuộc đời, có thể đã hư hỏng nhiều thế mà hắn vẫn đang cô độc.
Tương lai của hắn lại đáng buồn hơn, bởi hắn có q nhiều sự bất hạnh đói
rét ốm đau và cơ độc. Đối với Chí, cơ độc cịn đáng sợ hơn nhiều đói rét và
ốm đau. Từ khi đi tù về, Chí bao giờ cũng say, say vơ tận. Giờ đây lần đầu
tiên hắn tỉnh táo suy nghĩ nhận thấy tình trạng bi đát, tuyệt vọng của cuộc
đời mình.
Đúng lúc Chí đang vẩn vơ nghĩ mãi thì Thị Nở mang một nồi cháo hành cịn
nóng ngun vào. Việc làm này của Thị Nở đã khiến Chí rất ngạc nhiên và
xúc động đến mức trào nước mắt bởi vì đây là lần đầu tiên trong đời hắn


được một người đàn bà cho. Hắn thấy cháo hành của thị Nở khơng như bát
cháo hành bình thường mà trong đó cịn hàm chứa tình u thương chân
thành của thị dành cho hắn. Và như vậy, cũng có nghĩa hàm chứa cả hạnh
phúc lứa đôi mà lần đầu tiên Chí cảm nhận được. Cịn đối với Thị Nở, đây
là bát cháo hành tình nguyện, bát cháo hành đem cho, đem tặng, bát cháo
hành tình yêu, mở đầu cho hạnh phúc gia đình. Một mặt, bát cháo hành thể
hiện tình cảm chan chứa nhân đạo của nhà văn. Mặt khác, nó cũng thể hiện

tài năng nghệ thuật miêu tả, phân tích tâm lí nhân vật của Nam Cao. Nếu
như ban đầu, người đàn bà xấu xí, q lứa lỡ thì, lại dở hơi ấy chỉ khơi lại
cái bản năng ở Chí Phèo thì sau đó điều kì diệu đã xảy ra, sự săn sóc đầy
ân tình và u thương mộc mạc của Thị Nở đã làm thức dậy bản chất lương
thiện tiềm ẩn trong con người Chí Phèo. Bát cháo hành của Thị Nở là món
quà quý giá nhất mà lần đầu tiên Chí cảm nhận được trong đời mình. Hắn
ăn và nhận thấy rằng cháo hành rất ngon. Hương vị cháo hành hay hương vị
của tình yêu thương chân thành cảm động, của hạnh phúc giản dị mà có
thật, lần đầu tiên đến với Chí Phèo?
Khi ăn bát cháo hành, Chí Phèo trở lại là anh canh điền ngày xưa và thấm
thía nỗi đau của con người biết tự trọng khi bị vợ Bá Kiến sai làm những
việc nhục nhã. Điều này chứng tỏ một lần nữa Chí Phèo có bản tính tốt
lành, nhưng cái bản tính này trước đây bị lấp đi đến nay mới có cơ hội
được thể hiện, bởi vì Chí Phèo vốn là người nơng dân lương thiện có bản
tính tốt đẹp. Mặc dù bị xã hội tàn ác - đại diện là bá Kiến và nhà tù thực
dân dẫu có ra sức hủy diệt bản tính ấy nhưng nó vẫn âm thầm sống trong
đáy sâu tâm hồn Chí Phèo, ngay cả khi nhân vật này tưởng chừng đã biến
thành quỷ dữ. Khi gặp Thị Nở và cảm nhận được tình yêu mộc mạc chân
thành của thị trong lúc yếu đuối và cô đơn, lại trong hồn cảnh vừa qua
một trận ốm thì bản chất ấy có cơ hội hồi sinh và nó đã hồi sinh. Từ đây,


Chí sống đúng với con người thật của mình: khao khát tình thương và muốn
trở thành những người lương thiện.
Con đường trở lại làm người lương thiện vừa mở ra trước mắt Chí Phèo đã
bị đóng sầm lại. Sự mong ước được sống hiền lương của Chí Phèo một lần
nữa lại không thành sự thật. Thị Nở không thể giúp gì thêm cho hắn, bởi lẽ
bà cơ thị kiên quyết ngăn cản mối tình này. Bà khơng thể đồng ý cho cháu
bà đâm đầu đi lấy thằng Chí Phèo - con quỷ dữ của làng Vũ Đại, bấy lâu
nay chỉ có một nghề rạch mặt ăn vạ, hắn mãi mãi chỉ là con quỷ dữ, khơng

bao giờ có thể làm người. Cách nhìn nhận của bà cơ thị cũng chính là cách
nhìn của mọi người làng Vũ Đại lâu nay đối với Chí. Tất cả quen coi anh là
quỷ dữ mất rồi. Nên hôm nay lương tri anh thức tỉnh, linh hồn người của
anh đã trở về nhưng nào có ai nhận ra? Cho nên Chí Phèo thực sự rơi vào
một bi kịch tinh thần vô cùng đau đớn - bi kịch bị cự tuyệt làm người lương
thiện. Các hy vọng được sống với Thị Nở, sâu xa hơn là hy vọng được quay
về với cuộc đời lương thiện như một đóm lửa vừa mới được nhóm lên thì đã
bị ngay một gáo nước lạnh dội vào cho tắt ngấm. Mặc dù, khi nghe những
lời bà cơ mắng thì thị Nở thấy lộn ruột nhưng cũng phải nghe theo. Và thị
đã giận dữ nói lại với Chí Phèo tất cả những lời của bà cơ. Điều này khiến
Chí ngẩn người vì thất vọng nhưng nhưng này có lẽ hắn chưa tuyệt vọng vì
lúc đó hắn lại như hít thấy hơi cháo hành. Chí ngẩn người ra vì cay đắng,
chua xót trước một sự thật phũ phàng: mọi người đã cự tuyệt, khơng chấp
nhận, dứt khốt khơng cịn hắn là một con người. Mùi cháo hành vẫn
thoang thoảng đâu đây khiến hắn lại càng thêm đau xót, thấm thía. Hắn
thấy rõ mọi con đường đều đang đóng chặt trước mặt hắn. Khi thị ra về,
hắn đuổi theo thị, nắm lấy tay nhưng thị gạt ra. Điều đó chứng tỏ Chí ln
ln khao khát tình yêu, thiết tha đến với Thị Nở, đến với cuộc đời lương
thiện. Từ đây, Chí đã thấm thía sâu sắc bi kịch của con người sinh ra làm
người nhưng khơng được làm người. Chí vật vã, đau đớn và tuyệt vọng.


Thật là lạ khi thấy Chí ơm mặt khóc rưng rức. Những giọt nước mắt đau
đớn, hối hận nhưng đã q muộn màng. Khơng cịn cách nào khác, Chí lại
tìm đến rượu. Nhưng vì ý thức đã trở về, lần uống rượu này của Chí khác
biết bao nhiêu lần uống rượu trước. Hắn càng uống lại càng tỉnh ra, hắn
không ngửi thấy mùi rượu mà chỉ nghe thoang thoảng mùi cháo hành, càng
uống càng thấm thía nỗi đau vơ hạn của thân phận.
Trong cơn khủng hoảng và bế tắc, Chí Phèo lại càng thấm thía hơn tội ác
của kẻ đã cướp đi của mình cả bộ mặt và linh hồn con người. Chí đã xách

dao ra đi. Hành động muốn đi trả thù của Chí rất dữ dội, quyết liệt khiến
Chí đi đến một hành động đâm chết cả nhà nó. Nhưng nó là ai? Tiềm thức
mách bảo Chí đó là Bá Kiến. Trước đó, Chí khơng định đến nhà bá Kiến mà
định đến nhà Thị Nở để đâm chết thị và bà cô thị cho hả giận nhưng cuối
cùng Chí lại quên đến nhà Thị Nở mà đến nhà bá Kiến. Khi đến nhà bá
kiến, Chí trợn mắt chỉ tay vào mặt lão, đanh thép kết tội tên cáo già này
đòi làm người lương thiện, đòi một bộ mặt lành lặn. Câu hỏi cuối cùng của
Chí Phèo: Ai cho tao lương thiện? là câu hỏi chất chứa niềm phẫn uất, đau
đớn, còn làm day dứt người đọc: làm thế nào để con người sống cuộc sống
con người trong cái xã hội tàn bạo, ngột ngạt, vùi dập nhân tính ấy? Thế
rồi, Chí đâm chết kẻ thù. Hành động của Chí đã vượt khỏi suy nghĩ của tên
địa chủ nổi tiếng khôn ngoan, gian hùng. Đây là cách hành động của người
say không theo dự kiến ban đầu, nhưng trong sâu thẳm tâm hồn, Chí lờ mờ
hiểu ra nguyên nhân sâu xa đâu phải vì Thị Nở hay bà cơ thị mà cái kẻ làm
ra Chí như thế này chính là Bá Kiến. Đến đòi quyền làm người lương thiện
là phải địi nơi lão bá, khơng địi được thì phải trả thù. Tuy làm tay sai cho
Bá Kiến nhưng ngọn lửa căm hờn vẫn âm ỉ cháy trong con người Chí Phèo.
Khi Chí Phèo đã thức tỉnh thì hắn hiểu ra nguồn gốc bi kịch của mình nên
ngọn lửa căm hờn càng bùng lên dữ dội. Do vây, Chí Phèo đâm chết bá
Kiến khơng hẳn vì say rượu mà chính vì mối thù đã bừng cháy. Cái chết của


Chí chứng tỏ Chí khao khát trở về cuộc sống lương thiện. Vì vậy cái chết
của Chí Phèo có ý nghĩa tố cáo mạnh mẽ cái xã hội thực dân nửa phong
kiến không những đẩy người dân lương thiện vào con đường bần cùng hóa,
lưu manh hóa mà cịn đẩy họ vào cái chết.
Với nhân vật Chí Phèo, Nam Cao đã đặt ra bi kịch của người nông dân
trước cách mạng: đó là bi kịch con người sinh ra là người mà không được
làm người. Đồng thời qua nhân vật Chí Phèo, Nam Cao đã hai lần tố cáo
cái xã hội thực dân phong kiến: xã hội đó cướp đi những gì Chí Phèo có và

đã cướp những gì Chí Phèo muốn. Điều này thể hiện sự cảm thông sâu sắc
của Nam Cao với khát vọng lương thiện trong con người và sự bế tắc của
những khát vọng trong hiện thực xã hội ấy. Ngồi ra, tác phẩm cịn đặt ra
một vấn đề nhân sinh mang tính triết lí sâu sắc: làm thế nào để con người
sống đúng nghĩa là người trong cái xã hội tàn bạo phi nhân tính đương thời.
Với thành công của truyện ngắn này, Nam Cao đã trở thành cây bút văn
xuôi hàng đầu của nền văn học hiện thực 1930 - 1945.

3. Phân Tích Tâm Trạng Chí Phèo Sau Khi Gặp Thị Nở, Mẫu 3:
Tình yêu - một chủ đề quen thuộc nhưng không bao giờ cũ trong văn
chương. Đã có rất nhiều nhà văn, nhà thơ lấy tình yêu làm cảm hứng sáng
tác cho mình. Họ ca ngợi, họ tơn vinh tình u như những thiên thần có
cánh. Nhưng Nam Cao lại khác, với tình u nghiệt ngã của Chí Phèo và
Thị Nở trong tác phẩm "Chí Phèo" viết về người nơng dân trong xã hội cũ,
ông đã cho mọi người chứng kiến một tình u hồn tồn mới. Ở đó hạnh
phúc có, khổ đau cũng có. Nhưng trên hết, tình u ấy cịn là thông điệp
sâu sắc mà nhà văn muốn nhắm đến cả một giai cấp, một tầng lớp người
trong xã hội. Tình yêu ấy, đẹp thật đẹp mà đau cũng thật đau khiến cho
người trong cuộc là Chí Phèo đã vật lộn và cuối cùng đi đến cái chết.


Nhưng ít nhất, trước khi chết, Chí Phèo cũng đã kịp hưởng thụ hương vị
của tình yêu dù chỉ là trong những ngày ngắn ngủi.
Chí Phèo chỉ là một đứa trẻ mồ cơi bị bỏ rơi ở cái lị gạch cũ được dân làng
ni nấng. Lớn lên Chí làm người ở cho nhà Bá Kiến nhưng lại bị bà ba
dâm đãng hãm hại khiến Bá Kiến ghen đẩy vào tù. Những năm tháng tù đày
cùng với lòng thù hận đã khiến Chí từ một chàng thanh niên hiền lành tốt
tính trở thành một con quỷ dữ khi trở về làng. Chí đắm mình trong những
cơn say. Cho đến một ngày Chí gặp Thị, tình u sét đánh gắn kết hai con
người với nhau. Nhưng trong lúc đang lâng đang hạnh phúc thì Thị nghe lời

người bà cơ rũ bỏ Chí khiến Chí một lần nữa rơi vào tuyệt vọng. Lịng hận
thù trong Chí lại nổi lên và Chí quyết định giết chết Bá Kiến rồi tự kết liễu
cuộc đời mình để được làm người lương thiện.
Những diễn biến trong cuộc đời Chí chẳng khác nào tấm bản đồ lúc lên lúc
xuống. Và trong đó, những phút giây được ở cạnh Thị Nở chính là đoạn
đường đẹp nhất, sáng nhất trong cả tấm bản đồ chằng chịt những nét đứt
gãy khúc khuỷu, gập ghềnh.


Bài văn mẫu phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở của học sinh giỏi
Cuộc gặp gỡ của Chí và Thị chỉ là sự tình cờ giữa hai con người mê muội.
Chí lúc tỉnh lúc say, mà hầu như là chẳng tỉnh bao giờ. Còn thị cũng ngù
ngờ, dở hơi. Đã thế, nhà văn lại ban cho ả một "nhan sắc" "kinh tởm" mà
ơng tóm gọn trong mấy từ "xấu ma chê quỷ hờn". Ấy vậy mà khi gặp nhau,
cái xấu ấy lại làm một cho một người đàn ơng chết mê chết mệt. Có thể vì
bản năng, vì dục vọng thể xác mà họ ngã vào nhau. Nhưng sau khi thỏa
mãn, họ lại dành cho nhau những thứ tình cảm thật "lạ lùng". Lạ đến mức
người đàn bà dở hơi ấy đã xác định được đây chính là cuộc sống "vợ
chồng". "Hai từ vợ chồng nghe ngường ngượng nhưng mà thinh thích". Đây
đúng là tâm lý của kẻ mới u, đang u và đang hạnh phúc.
Cịn Chí, sau trận ấy, Chí bị ốm. Một trận ốm nặng mà nếu khơng có Thị,
Chí sẽ chết mất. Thị dù có dở hơi, nhưng tấm lòng vẫn thánh thiện khi dành
cho Chí một bát cháo hành với ý nghĩ giúp Chí mau khỏe mạnh. Có lẽ Thị
là người cuối cùng cịn sót lại trong xã hội này cịn nhìn nhận đến Chí.


Hoặc do thị ngù ngờ nên không phân biệt được đâu là người, đâu là quỷ dữ
nên mới chấp nhận con người Chí. Nhưng dù gì đi chăng nữa, những ân cần
săn sóc của Thị cũng đã mang một làn gió mới đến với cuộc đời Chí. "Bây
giờ thì hắn tỉnh. Hắn bâng khuâng như tỉnh dậy sau một cơn say rất dài.

Cũng như những người say tỉnh dậy, hắn thấy miệng đắng, lịng mơ hồ
buồn. Người thì bủn rủn, chân tay khơng buồn nhấc. Hay là đói rượu? Nghĩ
đến rượu, hắn hơi rùng mình. Ruột gan hắn lại nơn nao lên một tí. Hắn sợ
rượu cũng như những người ốm thường sợ cơm. Tiếng chim hót ngồi kia
vui vẻ quá! Có tiếng cười nói của những người đi chợ. Anh thuyền chài gõ
mái chèo đuổi cá. Những tiếng quen thuộc ấy hơm nào chả có. Nhưng hơm
nay hắn mới nghe thấy... Chao ôi là buồn!". "Tỉnh dậy hắn thấy hắn già mà
vẫn cịn cơ độc. Buồn thay cho đời! Có lí nào như thế được? Hắn đã già rồi
hay sao? Ngồi bốn mươi tuổi đầu... Dẫu sao, đó khơng phải tuổi mà người
ta mới bắt đầu sửa soạn. Hắn đã tới cái dốc bên kia của đời. Ở những người
như hắn, chịu đựng biết bao nhiêu là chất độc, đày đọa cực nhọc, mà chưa
bao giờ ốm, một trận ốm có thể gọi là dấu hiệu báo rằng cơ thể đã hư hỏng
nhiều. Nó là một cơn mưa gió cuối thu cho biết trời gió rét, nay mùa đơng
đã đến. Chí Phèo hình như đã trơng thấy trước tuổi già của hắn, đói rét và
ốm đau, và cơ độc, cái này cịn đáng sợ hơn đói rét và ốm đau". Những
dịng suy nghĩ của Chí cho thấy rằng Chí hồn tồn rất khơn ngoan, rất có ý
thức sống. Chỉ là do trước đây vì đắm chìm trong men rượu nhiều q nên
Chí khơng cịn nghĩ ngợi tới nữa. Một con người đã trải qua quá nhiều biến
cố trong cuộc đời, dịng suy nghĩ hẳn là chín chắn và thấu đáo hơn rất
nhiều. Chí biết tiếc cuộc sống, biết nhận ra cuộc đời mình lúc này đang ở
trong tình trạng như thế nào và mình cần phải sống ra sao. Chí buồn vì đã
để cuộc đời chìm trong cơn say quá nhiều. Và cũng hận khi đã tự chôn vùi
đời mình trong thù hận. Những dịng suy nghĩ ấy làm Chí bừng tỉnh và sống
lại ước mơ nhỏ bé nhưng giản đơn và thánh thiện ngày nào của mình. Chí
ước có một gia đình nhỏ. Chồng cày th cuốc mướn. Vợ dệt vải thêu thùa.


Cuộc sống ấy tuy nghèo, tuy thiếu thốn nhưng sẽ hạnh phúc biết bao. Và
giờ đây Chí muốn tiếp tục thực hiện ước mơ ấy cùng Thị Nở. Chí sẽ làm lại
từ đầu, làm hịa với mọi người. Chí đang rất tỉnh. Nếu lúc trước Chí say và

ngã vào Thị vì Chí khơng biết rằng người đàn bà ấy vừa dở hơi vừa xấu xí,
xấu đến mức ma chê quỷ hơn. Nhưng lúc này, khi hồn tồn tỉnh táo, Chí
khơng những chấp nhận thị mà còn yêu thị. Bởi chỉ có tình u mới khiến
con người ta cảm hóa những cái xấu thành cái đẹp. Chí thấy thị có dun
lắm. Và Chí đang rất vui khi được ở cùng thị. Chí đâu có say. Chính vì Chí
tỉnh nên Chí mới cảm nhận được những hương vị của cuộc sống, của tình
yêu. Những chi tiết này cho ta khám phá ra thêm một đức tính nữa của Chí.
Đó là lịng nhân hậu lớn lao vô cùng. Bởi trong làng ai cũng nhìn Thị bằng
con mắt khinh thường và cho rằng Thị chỉ là một người dở hơi. Mà đúng là
thị dở thật. Cũng chính vì dở nên Thị mới để cho Chí ngã vào. Nhưng khi
tỉnh táo, tình thế đã đảo ngược lại. Lúc này Chí là người khơn ngoan và
hồn tồn bình thường. Nhưng Chí khơng hề chê bai thị, cũng chẳng xua bỏ
thị. Mà ngược lại, Chí cịn muốn gắn bó cả đời với thị, cùng thị xây dựng
ước mơ ngày nào cịn dang dở của mình.
Nhưng rồi, hạnh phúc ấy chẳng được bao lâu, những dự định của Chí cũng
vụt tắt khi Thị trở về nghe lời người bà cơ rũ bỏ Chí. Chí một mình ở lại
trong căn lều in dấu bao kỷ niệm về tình yêu của mình. Thất vọng, khổ đau
và lịng thù hận lại nổi lên. Nhưng lần này, Chí tỉnh rồi, Chí khơng đi rạch
mặt ăn vạ nữa. Chí đến thẳng nhà Bá Kiến để địi lại quyền sống của mình.
Sống nhưng lại là chết. Chết để giữ được bản chất lương thiện của bản
thân. Chí giết Bá Kiến rồi cũng tự kết liễu cuộc đời mình. Phải đi đến
quyết định ấy, hẳn là Chí đau khổ lắm. Nhưng với Chí lúc này, đó là cách
duy nhất để khơng quay lại cuộc sống nghiệt ngã như trước kia nữa.
Như vậy, sau khi gặp Thị Nở, cuộc đời Chí đã liên tiếp xảy ra hai biến cố
lớn. Một là tỉnh - tỉnh dậy sau những cơn say dài triền miên. Tỉnh để sống,


để yêu và hạnh phúc. Nhưng hạnh phúc ấy không được bao lâu thì biến cố
thứ hai lại xảy đến khi thị trở mặt với Chí, khiến Chí tiếc nuối khơn ngi.
Trong cơn tuyệt vọng Chí giết Bá Kiến và kết liễu cuộc đời mình. Khơng

phải vơ tình mà Nam Cao lại dàn dựng nên những dòng tâm lý trắc ẩn cho
Chí, mà trong đó là những thơng điệp sâu xa mà ông muốn gửi gắm đến
người đọc.
Thứ nhất là hình ảnh về người nơng dân nghèo khổ, bất hạnh bị xã hội đẩy
đưa đến bước đường cùng. Đến ngay cả cái hạnh phúc của bản năng con
người họ cũng khơng có được. Cho đến khi có được thì lại nhanh chóng vụt
bay cũng chỉ vì định kiến xã hội.
Thứ hai, nhà văn muốn đề cao nhân phẩm, phẩm chất của con người. Chí dù
say, nhưng khi tỉnh hắn vẫn ln mang một tâm hồn trong sáng với tấm
lịng nhân hậu tinh khiết. Đặc biệt, là Thị Nở - bên trong người đàn bà xấu
ma chê quỷ hờn ấy lại chính là một tâm hồn cao cả. Suýt chút nữa Thị cũng
đã bị vùi dập giống như Chí. Hai cong người cùng chung cảnh ngộ ngã vào
nhau, cùng làm cho nhau tìm lại chính bản thân mình.
Thứ ba, Nam Cao đã đưa người đọc đến với một tầm cao mới của tình u.
Đó là tình u khơng chỉ dừng lại ở xác thịt mà ở tình u cịn là sự đồng
điệu của hai tâm hồn. u khơng vì vẻ bề ngồi, cũng khơng vì vật chất cao
sang. u chỉ vì yêu, vì trái tim. Nhưng dù yêu đến thế nào đi nữa, tình u
cũng khơng thể vượt qua giới hạn của thực tế. Ở đây, thực tế của Chí Phèo
- Thị Nở chính là những định kiến nghiệt ngã về một tên quỷ dữ đội lốt
người mang tên Chí Phèo.
Thứ tư, là sự minh mẫn, sự thức tỉnh trong tình yêu. Tình yêu dù vui buồn
hay hạnh phúc, nhưng thứ mà con người ta cần phải giữ vững là tinh thần,
là trí óc. Ở đây, sau khi thức tỉnh, Chí vẫn giữ vững tình cảm của mình với


thị. Ngay cả sau khi bị thị chối từ, Chí vẫn hồn tồn tỉnh táo. Chính vì thế
Chí mới đi đến quyết định giết chết Bá Kiến rồi tự vẫn.
Như vậy, chỉ bằng một đoạn văn ngắn kể lại diễn biến tâm trạng của nhân
vật Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở, nhà văn đã gửi gắm những thông điệp có
ý nghĩa sâu xa tới người đọc. Nam Cao khơng cịn, và cuối tác phẩm Chí

Phèo cũng chết nhưng những dòng xúc cảm của một con người lần đầu tiên
tỉnh rượu đã đánh động tâm hồn mọi người tự ý thức mình, tự nâng niu,
trân trọng những gì mình đang có trong cuộc sống cũng như trong tình u.

4. Phân Tích Tâm Trạng Chí Phèo Sau Khi Gặp Thị Nở, Mẫu 4:
Nam Cao sinh năm 1917 mất năm 1951, tên khai sinh là Trần Hữu Tri sinh
ra trong một gia đình nơng dân ở làng Đại Hồng, tổng Cao Đà, huyện Nam
Sang, phủ Lý Nhân tỉnh Hà Nam. Ông là nhà văn hiện thực lớn có tư tưởng
nhân đạo sâu sắc, vừa mới mẻ vừa độc đáo. Các sáng tác của ông đã vượt
qua được những thử thách khắc nghiệt của thời gian, càng thử thách lại
càng sáng ngời. Nổi bật lên là tác phẩm " Chí Phèo", tác phẩm là sự kết
tinh tài năng nghệ thuật, là cái nhìn hiện thực nhân đạo sâu sắc của nhà
văn. Đặc biệt với biệt tài phân tích diễn biến tâm lý nhân vật, Nam Cao đã
cho mọi người thấy được diễn biến tâm trạng của nhân vật Chí Phèo từ sau
khi gặp Thị Nở cho đến hết tác phẩm.
Ngay từ thuở nhỏ, Chí Phèo đã có hồn cảnh đáng thương. Vốn là đứa trẻ
mồ côi không nơi nương tựa, nhờ chén cơm của người làng Chí lớn lên trở
thành anh thanh niên tốt bụng, giàu lịng tự trọng. Năm 20 tuổi, Chí làm
canh điền cho Lý Kiến rồi bị Lý Kiến hãm hại đẩy vào tù. Ở tù ra
Chí bị tha hóa cả nhân hình lẫn nhân tính, từng bước biến thành tay sai cho
Bá Kiến, trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại. Tưởng rằng Chí Phèo sẽ
vẫn tiếp tục với cuộc sống của một con quỷ dữ nhưng không, trong một lần


tình cờ gặp Thị Nở, Thị đã đánh thức bản chất lương thiện sâu trong con
người Chí.
Trong một lần say, Chí gặp Thị họ đã ăn nằm với nhau rồi cùng say ngủ
dưới ánh trăng. Đến nửa đêm Chí đau bụng, Thị dìu hắn vào trong lều đắp
chăn cho hắn rồi ra về. Đến sáng hôm sau, cũng như nhiều người say tỉnh
dậy, Chí cảm thấy miệng đắng, tồn thân uể oải, chân tay thì bủn rủn. Hay

là đói rượu? nhắc đến rượu hắn thấy rùng mình, người nao nao khó chịu
"Hắn sợ rượu giống như những người ốm sợ cơm, tiếng chim hót ngồi kia
vui tai q! Tiếng cười nói của người đi chợ... Những tiếng quen thuộc này
ngày nào mà chả có, nhưng hơm nay hắn mới nghe thấy, chao ôi là buồn!"
Rồi hắn nghe thấy cuộc đối thoại của mấy bà đi chợ, hắn nao nao buồn bởi
chúng nhắc cho Chí một cái gì đó xa xơi. Hình như đã có thời hắn ước mơ
một gia đình nho nhỏ, chồng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải, một cuộc
sống hạnh phúc giản dị được xây dựng bằng chính bàn tay lao động của
mình. Tỉnh dậy hắn thấy mình già mà vẫn cịn cơ độc, buồn thay cho đời!
Có lẽ nào? Hắn già rồi ư? Hình như Chí Phèo nhìn thấy trước được cuộc
sống sau này của mình ốm đau, đói rét, cơ độc, cái này cịn đáng sợ hơn
tuổi già, ốm đau, đói rét.
Một cách tự nhiên mọi suy nghĩ của Chí lại hướng về thị Nở. Khi thị bước
vào với bát cháo hành hắn " ngạc nhiên", " mắt hình như ươn ướt". Bởi vì,
đây là lần đầu tiên hắn được một người đàn bà cho. Ăn bát cháo hành được
trao từ bàn tay ấm lòng đầy tình thương của Thị Nở , hắn cảm động và phục
sinh linh hồn. Hương vị bát cháo hành hay hương vị của tình thương và
cảm động, hạnh phúc giản dị Chí Phèo được hưởng đã đánh thức bản chất
lương thiện vùi dập bấy lâu của mình.Trời ơi! Hắn muốn làm người lương
thiện, hắn thèm được lương thiện, hắn muốn làm hòa với mọi người biết
bao. Thị Nở sẽ mở đường cho hắn, mọi người sẽ nhận lại hắn vào cuộc sống
lương thiện này. Hắn đặt niềm tin hi vọng vào thị Nở.


Nhưng hi vọng vừa mới hé mở đã đóng lại ngay bởi sự trở lại của lương tri
đã đẩy Chí đến đỉnh điểm bi kịch. Chí đã tha hóa cả nhân hình lẫn nhân
tính, bộ mặt người lẫn linh hồn người để rồi trở thành hiện thân của quỷ
dữ. Thủ phạm chính là Bá Kiến, nhưng tham gia cịn có định kiến xã hội
lực lượng không kém phần tàn nhẫn đẩy Chí đến cùng quẫn bế tắc. Đại diện
cho định kiến xã hội ấy là bà cô của thị Nở, bà kiên quyết ngăn cản mối

tình này làm cho con đường trở lại làm người lương thiện của Chí bị chặn
đứng. Chí bị thị Nở cự tuyệt, bị chính hy vọng duy nhất, khát khao cháy
bỏng cịn sót lại cự tuyệt . Đau đớn đến tột cùng Chí mang rượu ra uống
nhưng " càng uống lại càng tỉnh", " tỉnh ra chao ơi buồn". Chí đã cố níu
kéo Thị lại nhưng Thị đã đi, đã đi.
Chí ngồi "ơm mặt khóc rưng rức" và rồi hắn quyết định đi trả thù kẻ mà
gây cho hắn ra nông nổi này. Ban đầu Chí định đi giết chết cả nhà thị Nở,
giết con cọm già đã ngăn cản hắn. Nhưng trong tiềm thức Chí nhận ra rằng
kẻ đã cướp đi quyền làm người, bộ mặt lẫn linh hồn mình là Bá Kiến chứ
khơng phải ai khác. Thế rồi trong cơn say Chí xách dao đi tìm Bá Kiến, rồi
đâm chết Bá Kiến. Chí hỏi đời " Ai cho tao lương thiện"? Trả thù rồi thì
sao, sự thật khơng thay đổi được nữa rồi Chí tự sát, tuy chết mà vẫn uất ức
vẫn muốn nói gì đó mà khơng thốt thành lời.
Qua cái chết bi kịch của Chí chứng tỏ ý thức, nhân phẩm của Chí đã trở lại.
Nó thể hiện sự khát khao được sống lương thiện của Chí Phèo và cũng là
lời tố cáo mạnh mẽ xã hội phong kiến thực dân tàn bạo không những dồn
người nông dân vào đường cùng mà còn đẩy họ vào chỗ chết. Nam Cao thật
tài tình khi phát hiện ra và miêu tả phẩm chất tốt đẹp của người nông dân
ngay cả khi họ biến thành thú dữ. Đồng thời, tác giả đã đưa ra lời cầu cứu
khẩn thiết: hãy bảo vệ con người, bảo vệ quyền lợi của mỗi cá nhân trước
những thế lực xấu xa của cuộc sống.


Góp phần tạo nên thành cơng của tác phẩm, tác giả đã xây dựng nhân vật
điển hình trong hồn cảnh điển hình. Phân tích và miêu tả diễn biến tâm
trạng, nội tâm nhân vật tinh tế. Ngôn ngữ tự nhiên, sử dụng khẩu ngữ,
giọng điệu đan xen, cách trần thuật linh hoạt. Kết cấu truyện linh hoạt,
giàu kịch tính, hấp dẫn.
Tác phẩm " Chí Phèo" là kiệt tác văn xi Việt Nam hiện đại, nó thể hiện
trình độ bậc thầy về truyện ngắn Nam Cao. Qua tâm trạng nhân vật Chí

Phèo tác giả cho ta thấy rõ bi kịch: " Sinh ra là người mà không được làm
người" đồng thời thể hiện rõ khát khao lương thiện của con người và bế tắc
của hiện thực xã hội bấy giờ.

5. Phân Tích Tâm Trạng Chí Phèo Sau Khi Gặp Thị Nở, Mẫu 5:
Số phận khốn khổ của người nông dân là đề tài quen thuộc của văn học
hiện thực (1930-1945). Là một cây bút sáng tạo là yêu cầu sống còn của
văn chương, Nam Cao có những tìm tịi, đổi mới đáng trân trọng. Không
dừng lại ở nỗi khổ sưu cao thuế nặng như các tác phẩm cùng thời "Tắt
đèn", "Bước đường cùng", Nam Cao đi sâu vào hiện tượng người nơng dân
bị tha hóa, bị cự tuyệt quyền làm người. Đồng thời, Nam Cao phát hiện và
khẳng định bản chất lương thiện của người nơng dân bị tha hóa. Những
sáng tạo của Nam Cao được kết tinh từ nhân vật Chí Phèo. Đặc biệt là
trong những trang văn diễn tả tâm trạng Chí Phèo từ sau khi gặp Thị Nở.
Có thể nói, dấu mốc quan trọng nhất tạo nên bước ngoặt quyết định trong
cuộc đời Chí Phèo đó là cuộc gặp gỡ với Thị Nở. Trước khi gặp Thị Nở, từ
cố nơng lương thiện, Chí bị đẩy xuống và nhấn chìm trong vũng bùn tha
hóa. Sau khi gặp Thị, Chí đã vực dậy rũ bùn tha hóa, thức tỉnh hồn lươn.
Vậy Thị Nở là ai? Là người như thế nào mà lại có tác động lớn lao đến
cuộc đời Chí Phèo như vậy? Theo ngòi bút của Nam Cao, Thị Nở là người


xấu ma chê quỷ hờn, ngẩn ngơ như người đần trong truyện cổ tích. Lại sinh
ra trong gia đình nghèo truyền kiếp, có mả hủi. thị chẳng khác gì con vật
lạ. Nhưng Thị lại là người duy nhất trong làng Vũ Đại vơ tình, vơ cảm ấy
đã tự nguyện kết thân u thương Chí chân thành. Dĩ nhiên, khơng phải
ngay từ khi gặp Thị, tâm hồn Chí đã thức tỉnh, cái lốt quỷ dữ được lột bỏ.
Là một nhà văn am tường sâu sắc tâm lí nhân vật, Nam Cao đã khám phá,
miêu tả, phân tích diễn biến nội tâm của Chí Phèo từ sau khi gặp Thị Nở
một các chân thực, sống động và đầy xúc cảm.

Bài văn mẫu phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở ngắn gọn, hay nhất
Ban đầu, cuộc chung chạm với Thị Nở chỉ đánh thức bản năng gã đàn ơng
cho Chí Phèo. Nhưng sau đó, sự chăm sóc giản dị đầy ân tình và lịng u
thương mộc mạc mà chân thành của người đàn bà khốn khổ ấy đã làm bản
chất lương thiện trong con người Chí thức dậy. Tâm hồn Chí Phèo dần thức
tỉnh rồi hối sinh mãnh liệt. Nhưng ngay sau đó, Chí Phèo lại lâm vào bi
kịch đau đớn nhất của cuộc đời mình, là bi kịch từ chối, cự tuyệt quyền làm


người. Sau đêm ái ân với Thị Nở, Chí Phèo tỉnh dậy muộn, hết say và hoàn
toàn tỉnh táo. Sau bao nhiêu năm sống trong u mê dằng dặc, lần đầu tiên
những cảnh vật, âm thanh của cuộc sống bỗng dội vào tâm hồn Chí tạo nên
những vang động sâu xa. Chí thấy nắng rực rỡ, tiếng chim hót vui vẻ quá,
tiếng cười nói của người đi chợ, tiếng anh thuyền chèo đuổi cá. Lịng Chí
bâng khng, mơ hồ buồn.
Tỉnh rượu rồi Chí tỉnh ngộ, từ chỗ tê liệt ý thức, Chí bỗng ngộ ra bao điều
về đời mình. Chí đã có cái nhìn chính xác về cuộc đời dằng dặc của mình
từ quá khứ, hiện tại, tương lai. Nghĩ về những ngày xa xơi, Chí nao nao
buồn. Hình như có một thời, Chí ao ước có một gia đình nho nhỏ , chồng
cuốc mướn, cày thuê, vợ dệt vải... Nhưng ước mơ nhỏ bé giản dị ấy đã tuột
khỏi tay Chí từ lúc nào, về phương trời xa xăm nào. Ngẫm về hiện tại, Chí
thấy buồn thay cho đời. Chí đã già, đã tới cái dốc bên kia của cuộc đời mà
vẫn cơ độc, trắng tay. Chí khơng nhà, khơng cửa, khơng vợ, khơng con. Đời
chí đâu chỉ là con số 0 tròn trĩnh mà còn là con số âm khủng khiếp, đời Chí
chồng chất biết bao nhiêu là tội ác. Tương lai phía trước cịn đáng buồn
hơn. Chỉ có tuổi già đói rét, ốm đau và cơ độc. Và chí sợ nhất là sự cơ độc,
mà sợ cơ độc nghĩa là Chí thèm khát tình người. Thèm khát tình người
đồng nghĩa với việc là tính người đang trở lại trong Chí.
Có thể nói ''Đoạn văn viết về sự thức tỉnh của linh hồn Chí sau đêm gặp gỡ

với Thị Nở là một đoạn tuyệt bút đầy chất thơ và tập trung thể hiện tư
tưởng nhân đạo sâu sắc, bất ngờ của ngịi bút Nam Cao". Khơng chỉ dừng
lại ở đó, những diễn biến tâm trạng vơ cùng phức tạp tinh vi của Chí Phèo
đã được nhà văn diễn tả chân thực, chính xác, tài tình đến cảm động. Từ
hình tượng nhân vật Chí Phèo, giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm
được bộc lộ sâu sắc mới mẻ và lớn lao.


6. Phân Tích Tâm Trạng Chí Phèo Sau Khi Gặp Thị Nở, Mẫu 6:
Nam Cao là nhà văn hiện thực lớn, một nhà nhân đạo chủ nghĩa lớn. Sáng
tác của ông đã vượt qua được những thử thách khắc nghiệt của thời gian,
càng thử thách lại càng ngời sáng. Trong đó nổi bật hơn cả phải nhắc đến
tác phẩm "Chí Phèo". Tác phẩm là sự kết tinh của tài năng nghệ thuật, là
cái nhìn hiện thực sắc sảo và tấm lòng nhân đạo cao cả của nhà văn. Đặc
biệt, diễn biến tâm trạng và hành động của Chí Phèo từ khi gặp Thị Nở đến
lúc tự tay cầm dao kết liễu đời mình là một thành cơng lớn trong nghệ thuật
miêu tả tâm lí nhân vật của Nam Cao.
Ngay từ thuở ấu thơ, Chí Phèo đã có hồn cảnh vơ cùng đáng thương. Sinh
ra trong một lị gạch, nơi khơng được coi là ngơi nhà, Chí thậm chí cịn
khơng biết cha mẹ mình là ai, chỉ cơ độc lớn lên như thế dưới bàn tay chăm
sóc mà thiếu tình thương của mọi người trong làng. Tuy vậy, ông trời vẫn
cho Chí bản chất lương thiện, giàu lịng tự trọng cùng ước mơ mái ấm gia
đình thật bình dị. Nhưng rồi, nhà tù thực dân đã biến một người tốt thành
một tên lưu manh, rồi lại bị Bá Kiến, tên địa chủ cường hào già đời đục
khoét biến tiếp thành con quỷ dữ. Bị tước mất quyền làm người, đời Chí
tàn rồi trượt dài qua những cơn say rượu triền miên. Duy chỉ khi gặp được
Thị Nở, lần đầu tiên Chí Phèo thật sự tỉnh rượu, tỉnh cả tâm tính của một
con người với bản chất lương thiện dù chỉ trong một khoảnh khắc ngắn
ngủi.
Lúc đầu, cuộc gặp gỡ của Chí Phèo với thị Nở chỉ là sự chung chạ do cái

bản năng của người đàn ông bị rượu đánh thức. Đến sáng hôm sau, cũng
như bao người say tỉnh rượu khác, hắn cảm nhận chính xác được cảm giác
miệng đắng, chân tay uể oải và lòng mơ hồ buồn. Nhưng với Chí, đây là
cảm giác, cảm xúc khi vừa được đánh thức khơng chỉ mỗi cơn say. Có lẽ
lâu lắm rồi hắn mới cảm nhận được cuộc sống đời thường với những cảnh
sắc, âm thanh quen thuộc: tiếng người đi chợ, tiếng anh thuyền chài đuổi


cá, tiếng chim hót, ánh nắng rọi vào cái lều nát...Tất cả những hình ảnh, âm
thanh ấy khi nào mà chả có, nhưng đây là lần đầu tiên Chí có thể cảm nhận
được, bởi rước giờ hắn chưa từng hết say. Nhịp sống trở lại đưa Chí Phèo
nhớ lại quá khứ xa xơi với những ước mơ bình dị như biết bao người dân
q khác. Chí mơ ước có một gia đình nhỏ, một cuộc sống gia đình hạnh
phúc được tạo dựng từ bàn tay lao động cần cù của chính mình. Rồi Chí
nghĩ đến hiện tại, nghĩ về tương lai cô độc với tuổi già đau ốm...hắn càng
và càng lo hơn, bởi nửa cuộc đời từng trải đủ để hắn hiểu được cơ độc cịn
đáng sợ hơn là đói rét và ốm đau. Đó lần đầu tiên hắn trở lại làm người,
suy nghĩ , lo lắng như một người nông dân nghèo bản chất lương thiện. Một
cách tự nhiên, mọi suy nghĩ của Chí Phèo lại hướng về thị Nở, khi Thị
bước vào lều với bát cháo hành.
Không ngoa khi nói rằng, thị xấu, xấu lắm, thị xấu đến ma chê quỷ hờn.
Vậy mà sự chăm sóc của thị dành cho Chí sao mà ân cần, chân thành, mộc
mạc đến thế. Ấy nên khi nhận bát cháo hành xoàng xĩnh đó, Chí phèo vừa
húp vừa khóc: "thằng này rất ngạc nhiên. Hết ngạc nhiên thì hắn thấy mắt
mình ươn ướt". Đúng thế, trong Chí giờ đây tồn tại rất nhiều tâm trạng
khác nhau, trước hết là ngạc nhiên, đến vô cùng. Hắn thật không thể nghĩ
đến, không thể ngờ. Một người như Chí, nỗi sợ hãi và căm ghét của cả dân
làng, là con quỷ làng Vũ Đại trước giờ muốn ăn thì chỉ có giành lấy cướp
lấy của người khác. Vậy mà giờ đây, có người đem đến cho hắn, đến gần
hắn mà không sợ hãi hay căm ghét và còn mang lại đời sống mới cho hắn.

Sau đó, sự cảm động đến mức khơng thể kìm nén dâng trào: hình như hắn
khóc. Đây là lần đầu tiên Chí được người ta chăm sóc, lại bởi bàn tay của
một người đàn bà. Có thể sự chăm sóc của Thị là một cử chỉ bình thường
của một con người dành cho một con người. Thế nhưng đối với Chí phèo,
đây là lịng tốt hiếm hoi, duy nhất mà Chí được hưởng từ ngày về làng. Chí
cũng cảm thấy thật bâng khuâng, vừa vui vừa buồn, như là ăn năn, hối hận


vì những việc ác mà mình đã làm. Nhưng với hiện tại như bây giờ, Chí tràn
ngập niềm vui mới mẻ. Hắn thấy lòng như trẻ con, muốn làm nũng thị như
bao đứa trẻ làm nũng mẹ. Rồi như một lẽ tự nhiên bất chợt, Chí thấy "thèm
lương thiện, muốn làm hoà với mọi người biết bao! Mong muốn thị Nở
sống chung..." Vậy là hương vị bát cháo hành, nụ cười tin cẩn cùng với tình
người mộc mạc đơn sơ đã đánh thức bản chất trong trắng, lương thiện của
anh canh điền năm xưa. Khi tỉnh rượu cũng chính là lúc Chí Phèo bắt đầu
tỉnh ngộ, lại khao khát một gia đình hạnh phúc, một cuộc sống thiện lương
sẽ được thực hiện cũng thị Nở. Thì ra, trong bản chất của con quỷ dữ làng
Vũ Đại vẫn là một con người rất đáng thương luôn khao khát được làm
người lương thiện, chính tình thương giữa người với người đã làm thức tỉnh
điều đó.
Nhưng niềm vui của Chí Phèo khơng kéo dài được bao lâu, sự trở về của
lương tri lại nhanh chóng đẩy Chí Phèo đến đỉnh điểm của bi kịch. Chí
phèo đã bán đi nhân hình lẫn nhân tính, bộ mặt người lẫn linh hồn người để
rồi trở thành hiện thân của con quỷ dữ - cực điểm của sự tha hoá. Thủ phạm
là Bá Kiến, nhưng tham gia vào đó cịn có định kiến của xã hội - lực lượng
khơng kém phần tàn bạo, đẩy Chí đến cùng quẫn, bế tắc. Đại diện cho định
kiến xã hội ấy chính là bà cơ của Thị Nở. Bà ta đã kiên quyết ngăn cản mối
tình này khiến con đường trở lại làm người lương thiện của Chí Phèo bị
chặn đứng. Đối diện với sự tàn bạo của xã hội, tình người thoáng thật mong
manh và dễ bị tiêu tan. Và đúng như vậy, Chí Phèo lại bị cự tuyệt. Hắn bị

một người xấu đến tột bậc cự tuyệt, bị chính hy vọng duy nhất, khát khao
cháy bỏng cịn sót lại cự tuyệt. Chí "ngẩn người", "sửng sốt", "gọi thị lại,
nắm lấy tay"nhưng khơng được. Đau đớn cùng cực, Chí Phèo mang rượu ra
uống nhưng "càng uống càng tỉnh ra" và "tỉnh ra, chao ôi, buồn". Rượu
không thể làm tê liệt tâm trí của hắn nữa, rượu chỉ càng làm cho hắn thấm
thía nỗi đau khơn cùng của thân phận. Hắn "ơm mặt khóc rưng rức và quyết