Hộp số sàn hoạt động như thế nào ?
(News.oto-hui.com) – Hộp số sàn đã có mặt trên xe hơi từ khá lâu và khơng cịn xa lạ với các
bác tài. Tuy nhiên, chưa chắc ai cũng có thể hiểu được cấu tạo và nguyên lý hoạt động của
hộp số sàn. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hình dung rõ hơn về hoạt động của bộ phận này.
Để hiểu được nguyên lý hoạt động của hộp số cơ bản thì bạn nên quan sát hình vẽ dưới đây.
Nguyên lý hoạt

động của hộp số 5 cấp:
Trục màu xanh lá cây đi từ động cơ qua bộ ly hợp. Trục này và bánh răng màu xanh lá cây
được gắn chết với nhau.
Trục màu đỏ và các bánh răng được gọi là trục sơ cấp. Các bánh răng này cũng được gắn
chết trên trục, do đó khi trục màu đỏ quay thì các bánh răng trên trục cũng quay theo. Trục
màu xanh lá cây và trục màu đỏ được liên kết với nhau thơng qua ăn khớp giữa các bánh
răng vì thế khi trục màu xanh lá cây quay thì trục màu đỏ cũng quay.
Trục màu vàng hay còn gọi là trục thứ cấp được kết nối với các bánh xe thông qua bộ vi sai.
Khi các bánh xe quay thì trục thứ cấp cũng quay.
Các bánh răng màu xanh da trời liên kết với trục màu vàng thơng qua các vịng bi. Vì vậy
các bánh răng này có thể quay trơn trên trục ngay cả khi trục màu vàng đứng yên.


Mục đích của bộ đồng tốc là kết nối một trong hai bánh răng màu xanh da trời với trục màu
vàng. Bộ đồng tốc ăn khớp với trục màu vàng thơng qua then hoa, vì thế nó sẽ quay cùng tốc
độ với trục màu vàng. Tuy nhiên, bộ đồng tốc có thể trượt qua 2 bên để ăn khớp với các bánh
răng màu xanh da trời. Bánh răng trên bộ đồng tốc được gọi là bánh răng mõm chó, chúng ăn
khớp dễ dàng với các răng bên hông của bánh răng màu xanh da trời và làm cho việc sang số
êm hơn.
Khi ở tay số thấp nhất:
Ở tay số này, bộ đồng tốc ăn khớp với bánh răng màu xanh da trời bên phải. Lúc này công
suất động cơ sẽ đi từ trục màu xanh lá cây qua trục thứ cấp màu đỏ tới bánh răng màu xanh
da trời bên phải và qua trục màu vàng đi tới bánh xe.
Nếu khi bạn vào số mà bạn nghe thấy một tiếng động lạ, thì đó có thể là do các bánh răng

mõm chó của bộ đồng tốc đã khơng thể ăn khớp với bánh răng màu xanh da trời.
Hộp số sàn 5 cấp

là 1 tiêu chuẩn trên các xe hơi ngày nay và có sơ đồ giống như hình này:


Cần số điều chỉnh

quá trình sang số nhờ ba cần nối. Dưới đây là sơ đồ minh họa từ phía trên của hộp số tại các
tay số khác nhau.


Số lùi:

Hộp số sử dụng một bánh răng nhỏ trung gian (màu tím) để tạo nên số lùi. Khi bánh răng
trung gian ăn khớp với bánh răng màu xanh da trời thì bánh răng màu xanh da trời sẽ quay
ngược chiều với động cơ, vì vậy xe của bạn có thể đi lùi được. Nên nhớ rằng bạn không thể
sang số lùi khi xe đang chạy về phía trước.


Bộ đồng tốc:

Trên các hộp số hiện nay, để tránh tình trạng phát ra tiếng kêu khi vào số, các nhà sản xuất đã
phát minh ra bộ đồng tốc. Bộ đồng tốc cho phép tạo ra ma sát (nhờ mặt côn) giữa bộ đồng
tốc và bánh răng trước khi các bánh răng mõm chó được ăn khớp. Trên hình vẽ cho thấy mặt
côn trên bánh răng màu xanh da trời vừa khít với phần mặt cơn trên bánh răng màu tím.


Hiện nay, các nhà

sản xuất xe hơi đều sử dụng bộ đồng tốc cho hộp số sàn, tuy nhiên, cấu tạo có sự khác nhau


giữa các hãng. Chính vì vậy, bạn có thể thấy rằng tại sao cùng dùng hộp số sàn nhưng độ êm
và mượt khi vào số ở mỗi xe là khác nhau. Một trong những nguyên nhân chính là do chất
lượng của bộ đồng tốc.