Đại số lớp 7 - tiết thứ 54 - Đơn thức đồng dạng.

Trường THCS Nguyễn Khuyến Đà Nẵng
Trường THCS Nguyễn Khuyến Đà Nẵng

KIỂM TRA BÀI CŨ
a/ Bậc của đơn thức có hệ số khác 0 là tổng số mũ của tất cả các
biến có trong đơn thức đó.
b/ 5x
3
y
2
x
2
yz = 5x
5
y
3
z có hệ số là 5, phần biến là x
5
y
3
z . Bậc của đơn
thức là 9.
Câu 1:
a/ Thế nào là bậc của đơn thức có hệ số khác 0?
b/ Cho đơn thức 5x
3
y
2
x
2

yz. Hãy thu gọn đơn thức rồi chỉ rõ phần
hệ số, phần biến và bậc của đơn thức đã thu gọn.
Câu 2: Thực hiện:(-3x
2
y
3
).(2x
2
y)
2
.x
3
y rồi chỉ rõ phần hệ số, phần
biến và bậc của tích các đơn thức đó.
(-3x
2
y
3
).(2x
2
y)
2
.x
3
y = (-3x
2
y
3
)(4x
4

y
2
)x
3
y
= (-3.4)(x
2
x
4
x
3
)(y
3
y
2
y)
= -12x
9
y
6
-12x
9
y
6
có hệ số là -12, phần biến là x
9
y
6
và bậc là 15

Cho đơn thức 3x
2
yz.
a) Hãy viết ba đơn thức có phần biến giống phần biến đã cho
b) Hãy viết ba đơn thức có phần biến khác phần biến đã cho
?1
-2x
2
yz
7x
2
yz
2,3x
2
yz
2x
2
y
0,2x
3
yz
Đây là những đơn
thức đồng dạng
Thế nào là hai đơn thức đồng dạng?
- 4x
3
z

Quan sát các đơn thức:
-2x

2
yz; 7x
2
yz ; 2,3x
2
yz
Em có nhận xét gì về phần biến và phần
hệ số ?
+ Hệ số khác 0
+ Cùng phần biến
a. Định nghĩa:
Hai đơn thức đồng dạng
là hai đơn thức có:
Các đơn thức -2x
2
yz; 7x
2
yz ; 2,3x
2
yz có :
Cho ví dụ về đơn thức đồng dạng.
b. Ví dụ:
5x
3
y
2
; -3x
3
y
2

và 2,3x
3
y
2
là các
đơn thức đồng dạng.
c. Chú ý:
Các số khác 0 được coi là
những đơn thức đồng dạng.

+ Có hệ số khác 0
+ Có cùng phần biến
a. Định nghĩa:
Hai đơn thức đồng dạng
là hai đơn thức:
b. Ví dụ:
5x
3
y
2
; -3x
3
y
2
và 2,3x
3
y
2
là các
đơn thức đồng dạng.

c. Chú ý:
Các số khác 0 được coi là
những đơn thức đồng dạng.
?2
Khi thảo luận nhóm, bạn Sơn nói:
“0,9xy
2
và 0,9x
2
y là hai đơn thức đồng
dạng”. Bạn Phúc nói: ‘‘Hai đơn thức trên
không đồng dạng”. Ý kiến của em?
Hai đơn thức này không đồng dạng vì
không cùng phần biến.

+ Có hệ số khác 0
+ Có cùng phần biến
a. Định nghĩa:
Hai đơn thức đồng dạng
là hai đơn thức:
b. Ví dụ:
5x
3
y
2
; -3x
3
y
2
và 2,3x

3
y
2
là các
đơn thức đồng dạng.
c. Chú ý:
Các số khác 0 được coi là
những đơn thức đồng dạng.
Xếp các đơn thức sau thành từng nhóm
các đơn thức đồng dạng:
x
2
y;
5
3
x
2
y;
1
2
−
x
2
y;
2
5
−
x
2
y;

xy
2
;
-2 xy
2
;
1
4
xy
2
;
xy
Nhóm 1:
Nhóm 2:
Có hai nhóm đơn thức đồng dạng:

Tương tự ta có thể cộng và trừ hai đơn
thức đồng dạng.
a. Ví dụ 1:
= 4.7
2
.55
= (3+1).7
2
.55
Cho A = 3.7
2
.55 và B = 7
2
.55

Dựa vào tính chất phân phối của phép
nhân đối với phép cộng để tính A+B.
A+B = 3.7
2
.55 + 1.7
2
.55
= 4x
2
y
3x
2
y + x
2
y = (3+1)x
2
y
b. Ví dụ 2:
4xy
2
– 9xy
2
= (4 - 9)xy
2
= - 5xy
2
?3
Hãy tìm tổng của ba đơn thức :
xy
3

; 5xy
3
; -7xy
3
xy
3
+5xy
3
+(-7xy
3
)
= (1+5-7)xy
3
= - xy
3
+ Có hệ số khác 0
+ Có cùng phần biến
a. Định nghĩa: Hai đơn thức
đồng dạng là hai đơn thức:
b. Ví dụ:
5x
3
y
2
; -3x
3
y
2
và 2,3x
3

y
2
là các
đơn thức đồng dạng.
c. Chú ý:
Các số khác 0 được coi là
những đơn thức đồng dạng.
Để cộng (hay trừ) các đơn
thức đồng dạng, ta cộng
(hay trừ) các hệ số với nhau
và giữ nguyên phần biến.
Để cộng (hay trừ) các đơn thức đồng
dạng ta làm như thế nào?

a. Ví dụ 1:
= 4x
2
y 3x
2
y + x
2
y = (3+1)x
2
y
b. Ví dụ 2:
4xy
2
– 9xy
2
= (4 - 9)xy

2
= - 5xy
2
+ Có hệ số khác 0
+ Có cùng phần biến
a. Định nghĩa: Hai đơn thức
đồng dạng là hai đơn thức:
b. Ví dụ:
5x
3
y
2
; -3x
3
y
2
và 2,3x
3
y
2
là các
đơn thức đồng dạng.
c. Chú ý:
Các số khác 0 được coi là
những đơn thức đồng dạng.
Để cộng (hay trừ) các đơn
thức đồng dạng, ta cộng
(hay trừ) các hệ số với nhau
và giữ nguyên phần biến.
Tính giá trị của biểu thức sau tại x = 1

và y = -1 :
1
2
3
4
−
x
5
y
x
5
y
+ x
5
y
1
2
3
4
−
= ( + 1)x
5
y
= x
5
y
3
4
Thay x = 1 và y = -1 vào biểu thức trên
ta được :

3
4
.1
5
.(-1)
3
4
= −
1
2
3
4
−
x
5
y
x
5
y
+ x
5
y

* Mỗi nhóm 4 em và 1 giấy trong chung cho cả nhóm

*Em hãy tính các tổng và hiệu sau rồi viết chữ tương ứng vào ô
dưới kết quả được cho bởi bảng sau, em sẽ biết tên một Nhà
Toán học Việt Nam.

N) -5x

2
y +4 x
2
y = G) -9x
3
y
2
– 3x
3
y
2
=
H) 2xy
2
+4xy
2
= Y) 3x
4
- 8x
4
- (-x
4
) =
T) 4y
2
-3y
2
+5y
2
= O) x

3
- x
3
=
À) -3x
3
-(-x
3
) = Ụ) x
2
y - x
2
y =
6xy
2
-2x
3
-x
2
y
-12x
3
y
2
6y
2
-4x
4
-x
2

y
6xy
2
6y
2

-2x
3
- 12x
3
y
2

- 4x
4
H
H
O
O
À
À


N
N


G
G

T
T


Ụ
Ụ
Y
Y
3
4
x
3
1
4
x
3
1
4
1
4
x
2
y
3
4
−
x
2
y

3
4
−

Giáo Sư Hoàng Tụy sinh ngày
17-12-1927,tại Ðiện Bàn,Quảng
Nam, là cháu nội em ruột của cụ
Hoàng Diệu – Nhà yêu nước
chống thực dân xâm lược Pháp
hồi đầu thế kỷ XX.
Năm 1964, ông đã phát minh ra
phương pháp “Lát cắt Tụy" (Tuy's
cut) và được coi là cột mốc đầu
tiên đánh dấu sự ra đời của một
chuyên ngành Toán học mới: Lý
thuyết tối ưu toàn cục.
Năm 1970 ông cùng với GS Lê
Văn Thiêm thành lập Viện Toán
học Việt Nam và hoạt động ở đó
cho đến ngày nay. Ông được
phong hàm Giáo sư năm 1980, từ
1980 đến 1990 ông làm Giám đốc
Viện Toán và là Tổng Thư ký Hội
Toán học Việt Nam.
Năm 1995 ông được trường Ðại học
tổng hợp Linkoping (Thụy Ðiển)
phong tặng Tiến sĩ danh dự về công
nghệ. Năm 1996 ông được Nhà
nước tặng giải thưởng Hồ Chí Minh
về khoa học kỹ thuật.

Em có thể tìm trang web nào nói về
Giáo sư Hoàng Tụy ?
http://
http://
vietsciences.free
vietsciences.free
.fr/design/gs_hoangtuy.htm
.fr/design/gs_hoangtuy.htm

1
1


2
2
3
3
Bến Nhà Rồng
Bến Nhà Rồng
TP Hồ Chí Minh
TP Hồ Chí Minh


4
4
Hà Nội
Nghệ An
Huế
Cà Mau

Đúng hay
Sai?
Các đơn thức cùng bậc thì đồng dạng
SAI
SAI
Chẳng hạn : 3x
2
y và xy
2
cùng có bậc 3 nhưng
chúng không đồng dạng

Các đơn thức đồng dạng thì cùng bậc
Đúng hay
Sai?
ĐÚNG
ĐÚNG

Đúng hay
Sai?
Tổng 2 đơn thức đồng dạng là một đơn
thức đồng dạng với 2 đơn thức đã cho.
SAI
SAI
Chẳng hạn :
Tổng của x
2
y và –x
2
y

là: x
2
y + (-x
2
y) = 0
không đồng dạng với
2 đơn thức đã cho

Các đơn thức: yxy
2
; 3y
2
xy; -5yxy
2

có đồng dạng với nhau hay không?
?
Có
Có
-5yxy
2
= -5xy
3
3y
2
xy = 3xy
3

Vì: yxy
2

= xy
3

nên các đơn thức đã cho
đồng dạng với nhau.

4x
3
y
2
z
4x
3
y
2
z
B
B
-4x
3
y
2
z
-4x
3
y
2
z
C
C

-3x
3
y
2
z
-3x
3
y
2
z
D
D
5x
3
y
2
z
5x
3
y
2
z
A
A
-4x
3
y
2
z
-4x

3
y
2
z


C
C
Chọn câu trả lời đúng:
3x
3
y
2
z + (- 5x
3
y
2
z) - 4x
3
y
2
z - (- 2x
3
y
2
z) bằng:
Chọn câu trả lời đúng:
3x
3
y

2
z + (- 5x
3
y
2
z) - 4x
3
y
2
z - (- 2x
3
y
2
z) bằng:
TRẮC NGHIỆM

Ta có:
A-B= x
2
y - xy
2
= xy(x-y)
mà (x-y) 17
M
nên xy(x-y) 17
M
Vậy: A- B 17
M
∈
Cho hai đơn thức: A = x

2
y và B = xy
2
.
Chứng tỏ rằng nếu x, y Z và x – y
chia hết cho 17 thì A - B chia hết cho 17
a. Ví dụ 1:
= 4x
2
y 3x
2
y + x
2
y = (3+1)x
2
y
b. Ví dụ 2:
4xy
2
– 9xy
2
= (4 - 9)xy
2
= - 5xy
2
+ Có hệ số khác 0
+ Có cùng phần biến
a. Định nghĩa: Hai đơn thức
đồng dạng là hai đơn thức:
b. Ví dụ:

5x
3
y
2
; -3x
3
y
2
và 2,3x
3
y
2
là các
đơn thức đồng dạng.
c. Chú ý:
Các số khác 0 được coi là
những đơn thức đồng dạng.
Để cộng (hay trừ) các đơn
thức đồng dạng, ta cộng
(hay trừ) các hệ số với nhau
và giữ nguyên phần biến.

•
Làm các bài tập từ
18-23 trang 36 SGK
•
Làm bài tập 21, 22,
23 trang 12, 13 SBT
•
Chuẩn bị cho tiết

“Luyện tập”
Hai đơn thức đồng dạng là
hai đơn thức có hệ số khác 0
và có cùng phần biến
Hai đơn thức đồng dạng là
hai đơn thức có hệ số khác 0
và có cùng phần biến
Để cộng (hay trừ) các đơn
thức đồng dạng, ta cộng
(hay trừ) các hệ số với nhau
và giữ nguyên phần biến.
Để cộng (hay trừ) các đơn
thức đồng dạng, ta cộng
(hay trừ) các hệ số với nhau
và giữ nguyên phần biến.

Chúc các em chăm ngoan, học giỏi.
Chúc quý thầy cô sức khỏe