Ngày không tiền mặt dấu mốc của kỷ nguyên thanh toán không dùng tiền mặt

Ngày không tiền mặt: Dấu mốc của kỷ nguyên thanh tốn kh ơng dùng tiền
mặt
Hướng tới xã hội khơng tiền mặt là xu hướng phát triển tất yếu trên thế
giới, nhất là trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang
diễn ra mạnh mẽ. Tại Việt Nam, năm 2019, Báo Tu ổi trẻ khởi xướng “Ngày
không tiền mặt 16/6” trở thành hoạt động thường niên, là cột mốc quan
trọng cho hoạt động thanh toán c ủa Việt Nam trong tương lai. Sau 3 năm t ổ
chức, sự kiện “Ngày không tiền mặt” đã khẳng định được ý nghĩa, sức lan
tỏa lớn khi nhận được sự quan tâm, hưởng ứng của đông đảo người dân,
doanh nghiệp. Hành vi, kỳ vọng người tiêu dùng thay đổi mạnh mẽ trong
kỷ nguyên số, số hóa dịch vụ sâu rộng và tác động đa chiều của dịch
Covid-19 đã khiến thanh toán số trở thành xu hướng tất yếu trong nền kinh
tế và ưu tiên hàng đ ầu của người dùng.
Ý nghĩa của chương trình “Ngày khơng ti ền mặt” và các hoạt động
chính trong chuỗi sự kiện hưởng ứng “Ngày khơng ti ền mặt năm 2022”
Bắt đầu từ năm 2019, ngày 16/6 - Ngày không tiền mặt do Báo Tuổi trẻ đề
xuất - là ngày phương ti ện thanh tốn khơng dùng ti ền mặt (TTKDTM)
được khuyến khích sử dụng khi mua sắm, giao dịch thanh toán và ngư ời
tiêu dùng sẽ được hưởng chính sách ưu đãi từ các tổ chức tín dụng, trung
gian thanh tốn và các nhà bán l ẻ, nhà cung cấp dịch vụ. Chuỗi các sự kiện
của “Ngày khơng ti ền mặt năm 2022” tiếp tục góp phần tích cực hiện thực
hóa các mục tiêu của Chính phủ tại các Đề án nâng cao khả năng tiếp cận
dịch vụ ngân hàng cho n ền kinh tế (Quyết định số 1726/QĐ-TTg, ngày
05/9/2016 của Thủ tướng Chính phủ); Đề án đẩy mạnh thanh toán qua ngân
hàng đối với các dịch vụ cơng: thuế, điện, nước, học phí, viện phí và chi
trả các chương trình an sinh xã h ội (Quyết định số 241/QĐ-TTg, ngày
23/02/2018 của Thủ tướng Chính phủ); Chiến lược tài chính tồn di ện quốc
gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 (Quy ết định số 149/QĐ-TTg
ngày 22/01/2020 c ủa Thủ tướng Chính phủ); và Đề án phát triển TTKDTM
tại Việt Nam giai đoạn 2021 - 2025 (Quyết định số 1813/QĐ-TTg ngày
28/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ). Mục tiêu quan trọng của chương

trình “Ngày khơng tiền mặt” là hưởng ứng chủ trương chuyển đổi số quốc
gia mà Chính phủ đề ra, khởi đầu từ những thay đổi trong lĩnh vực thanh
tốn.
Một số hoạt động chính của chương trình “Ngày khơng ti ền mặt 2022” như
sau: (i) Cuộc thi Dance Cover khởi động vào ngày 27/5/2022. Ngư ời tham


dự sẽ cover lại điệu nhảy trên nền nhạc này, và giải thưởng sẽ được trao
cho những bài nhảy vui nhộn nhất; (ii) Hai phiên chợ không tiền mặt (ngày
04/6/2022 và ngày 12/6/2022) đư ợc tổ chức tại Khu Công nghệ cao Thành
phố Hồ Chí Minh và Khu Chế xuất Tân Thuận; (iii) Hội thảo quốc gia
“Ngày không tiền mặt” theo truyền thống, được tổ chức dự kiến vào ngày
16/6/2022, tại khách sạn Melia, Hà Nội, với quy mô khoảng 400 khách mời
từ Trung ương đến địa phương; (iii) Chuyến xe Không tiền mặt, xuất phát
từ Hà Nội vào ngày 19/6/2022, hành trình ghé đ ến nhiều địa phương như
Vinh, Đà Nẵng, Nha Trang và v ề đến Thành phố Hồ Chí Minh vào ngày
3/7/2022.
Những sự kiện này được tổ chức và thiết kế phù hợp để kích thích sự quan
tâm của 3 nhóm đối tượng: Từ những người chưa quen thuộc hoặc chưa biết
gì về TTKDTM đến những người đã, đang sử dụng TTKDTM và nhóm
người có những ảnh hưởng vĩ mơ về chính sách trong lĩnh vực này.
Một trong những điểm nhấn trong chuỗi sự kiện của Chương trình “Ngày
khơng tiền mặt 2022” là việc Cơng ty Cổ phần Thanh toán Qu ốc gia Việt
Nam (NAPAS) cùng v ới Sacombank và Cơng ty trung gian thanh tốn
NextPay đã ký biên bản ghi nhớ về việc hỗ trợ tài chính cho các ch ủ doanh
nghiệp nhỏ và vừa thơng qua thẻ tín dụng nội địa. Theo đó, các ch ủ doanh
nghiệp nhỏ và vừa đang sử dụng dịch vụ của NextPay có thể dễ dàng tiếp
cận tới nguồn tín dụng từ Sacombank thông qua vi ệc phát hành thẻ tín dụng
nội địa NAPAS. Đây là sản phẩm được thiết kế dành riêng cho các chủ
doanh nghiệp, với đầy đủ các tính năng của chiếc thẻ tín dụng nội địa từ

rút tiền mặt, thanh toán tại POS, thanh toán trả góp với lãi suất thấp, đáp
ứng các nhu cầu chi tiêu phục vụ các hoạt động kinh doanh. Ch ủ thẻ cũng
được cộng hưởng các ưu đãi trong h ệ sinh thái các đơn v ị thuộc liên minh
chuyển đổi số của NextTech và những ưu đãi dành riêng t ừ Sacombank và
NAPAS. Theo chia sẻ của ông Nguyễn Đăng Hùng, Phó Tổng giám đốc
NAPAS về ý nghĩa của sự hợp tác này thì: “Thẻ tín dụng nội địa là giải
pháp tài chính giúp doanh nghi ệp bổ sung nguồn vốn và là phương tiện
thanh toán giúp qu ản lý chi tiêu ngân sách c ủa doanh nghiệp được hiệu quả
hơn. Với những giải pháp cụ thể cùng những cam kết chung giữa NAPAS,
Sacombank và NextPay trong th ời gian tới, chúng tơi tin tưởng thẻ tín dụng
nội địa sẽ tiếp tục phát triển và đem lại nhiều lợi ích cho các chủ doanh
nghiệp nhỏ và vừa, góp phần thúc đẩy TTKDTM, phổ cập tài chính tồn
diện và đẩy lùi tín dụng đen...”.
Kết quả đạt được từ những giải pháp đồng bộ mà Ngân hàng Nhà nước


(NHNN) phối hợp với các bộ, ngành nhằm thúc đẩy TTKDTM thời gian
qua
Một là, xây dựng, hồn thiện khn khổ pháp lý, cơ chế chính sách và quy
định về hoạt động TTKDTM; hệ thống văn bản từ nghị định đến thông tư
được ban hành khá đồng bộ, tạo điều kiện thuận lợi, khuyến khích phát
triển TTKDTM và đảm bảo an ninh, an tồn trong ho ạt động thanh tốn.
NHNN đã: (i) Trình Th ủ tướng Chính phủ Quyết định về việc phê duyệt
triển khai thí điểm dùng tài khoản viễn thơng thanh tốn cho các hàng hóa,
dịch vụ có giá trị nhỏ (Mobile-Money) và đã phối hợp với các bộ cấp phép
thí điểm Mobile-Money cho 03 nhà m ạng viễn thơng; (ii) Ban hành các tiêu
chuẩn về thanh tốn QR Code, tiêu chuẩn thẻ Chíp nhằm tăng cường kết
nối, xử lý liên thơng trong thanh tốn cũng như tích h ợp với các ngành,
lĩnh vực khác…; (iii) Ban hành hư ớng dẫn mở tài khoản thanh toán của cá
nhân, mở thẻ ngân hàng bằng phương thức điện tử (eKYC). Hiện nay,

NHNN đang tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành liên quan hoàn thi ện Nghị
định thay thế Nghị định số 101/2012/NĐ-CP ngày 22/11/2012 c ủa Chính
phủ về TTKDTM, dự thảo Nghị định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm sốt
đối với hoạt động cơng nghệ tài chính (Fintech) trong lĩnh v ực ngân hàng
nhằm tạo khuôn khổ pháp lý cho hoạt động thử nghiệm, thúc đẩy đổi mới
sáng tạo trong việc cung ứng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng nói chung,
hoạt động thanh tốn nói riêng.
Hai là, nâng cấp hệ thống, mở rộng dịch vụ, tính năng của Hệ thống Thanh
toán điện tử liên ngân hàng (TTĐTLNH), h ệ thống chuyển mạch tài chính
và bù trừ điện tử, đảm bảo các hạ tầng toàn Ngành này hoạt động an tồn,
ổn định, thơng suốt, đảm bảo kết nối liên thông giữa các ngân hàng, đáp
ứng tốt nhu cầu thanh toán của người dân, doanh nghiệp trong xu thế phát
triển kinh tế số. Cụ thể, 04 tháng đầu năm 2022, giao d ịch qua hệ thống
TTĐTLNH tăng 32,37% về giá trị; hệ thống chuyển mạch tài chính và bù
trừ điện tử tăng 88,42% số lượng và 139,8% về giá trị so với cùng kỳ năm
2021. Mạng lưới thiết bị, điểm chấp nhận thanh toán đư ợc mở rộng, bao
phủ cả nước có 20.552 ATM và 347.374 POS và hơn 100.000 đi ểm chấp
nhận thanh toán QR Code.
Ba là, thúc đẩy phát triển hệ sinh thái thanh toán bao trùm v ới các dịch vụ,
phương thức thanh tốn mới, an tồn, tiện lợi, đem lại lợi ích, giá trị thiết
thực cho người dân, doanh nghiệp; nhiều dịch vụ, phương thức thanh toán
mới như mở tài khoản/mở thẻ bằng eKYC, thanh toán/rút ti ền ATM không
cần thẻ qua mã phản hồi nhanh (QR code), thanh toán th ẻ chip phi tiếp xúc


(contactless chip), xác th ực thanh toán sinh trắc học, mã hóa thơng tin thẻ
(tokenization) đã được các ngân hàng, tổ chức trung gian thanh tốn áp
dụng, tích hợp vào trong sản phẩm, dịch vụ để nâng cao tiện ích, an tồn
bảo mật, qua đó góp phần phổ biến TTKDTM đến với người dân. Một số
kết quả nổi bật như sau: (i) Tỷ lệ người dân trưởng thành có tài khoản

thanh toán đạt gần 66%, với tốc độ tăng trưởng bình quân 11,44% từ năm
2015 đến năm 2021; (ii) Khoảng 3,4 triệu tài khoản và 1,3 triệu thẻ ngân
hàng được mở mới trực tuyến, từ xa qua phương thức điện tử (eKYC); (iii)
Trong số 1,1 triệu khách hàng đăng ký s ử dụng dịch vụ Mobile-Money, có
gần 660.000 là khách hàng ở nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên
giới, hải đảo (chiếm hơn 60% tổng số khách hàng đăng ký và s ử dụng dịch
vụ); (iv) Đến tháng 4/2022, giao dịch TTKDTM tăng 69,7% v ề số lượng,
27,5% về giá trị; giao dịch qua Internet cũng tăng tương ứng 48,39% và
32,76%; qua điện thoại di động tăng tương ứng 97,65% và 86,68%; qua QR
code tăng tương ứng 56,52% và 111,62% so v ới cùng kỳ năm 2021; tổng số
ví điện tử đã kích hoạt tăng 10,37% so với cuối năm 2021.
Một số giải pháp¹ thúc đẩy TTKDTM thời gian tới
Thứ nhất, tiếp tục nghiên cứu, rà sốt hồn thiện khung khổ pháp lý, xây
dựng cơ chế, chính sách thúc đẩy TTKDTM, trong đó chú tr ọng đến việc
phát triển các sản phẩm, dịch vụ thanh tốn tiện ích trên cơ sở ứng dụng
cộng nghệ và đổi mới sáng tạo; trước mắt tập trung vào việc hồn thiện,
trình Chính phủ Nghị định về TTKDTM và ban hành các văn bản hướng
dẫn Nghị định số 101/2012/NĐ-CP, Nghị định về cơ chế thử nghiệm có
kiểm sốt hoạt động cơng nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hàng.
Thứ hai, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, cơ quan liên quan tri ển khai
có hiệu quả Đề án TTKDTM giai đoạn 2021 - 2025, Chiến lược tài chính
tồn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, Quy ết định
thí điểm dùng tài khoản viễn thơng để thanh tốn cho các dịch vụ có giá trị
nhỏ.
Thứ ba, tiếp tục nâng cấp, hồn thiện hạ tầng thanh tốn, tăng cư ờng tích
hợp, kết nối với các ngành, lĩnh vực khác để cung ứng dịch vụ thanh tốn
tiện ích nền tảng số, giúp tăng tính tiện ích, trải nghiệm cho khách hàng.
Trong đó, triển khai tích cực và hiệu quả Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày
06/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển ứng dụng
dữ liệu về dân cư, định danh và xác th ực điện tử phục vụ chuyển đổi số

quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 nhằm xác minh
thông tin nhận biết khách hàng.
Thứ tư, tăng cường công tác đảm bảo an ninh, an tồn trong thanh tốn
điện tử; triển khai hiệu quả các hệ thống thanh toán quan trọng và hoạt
động các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đ ảm bảo hoạt
động đúng quy định, thơng suốt, an tồn.
Thứ năm, tích cực phối hợp với các cơ quan thơng tấn báo chí đẩy mạnh
cơng tác thơng tin, tun truy ền về TTKDTM, giáo dục tài chính; tăng
cường các biện pháp bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng.

¹Theo phát biểu của ơng Lê Anh Dũng, Phó V ụ trưởng Phụ trách Vụ Thanh
toán - NHNN tại Họp báo Công bố sự kiện “Ngày không tiền mặt 2022”
ngày 20/5/2022, t ại Thành phố Hồ Chí Minh.