22/12/2022
THIẾT KẾ CÔNG CỤ
THU THẬP SỐ LIỆU
Ths.Bs. Huỳnh Nguyễn Phương Quang
Nguyên tắc lựa chọn phƣơng
pháp và công cụ thu thập số liệu
• Đơn giản, dễ sử dụng, đặc biệt là khi triển khai trên một
phạm vi rộng lớn tại cộng đồng.
• Có giá trị khoa học cao, ít sai số trong q trình thu
thập.
• Sử dụng tối đa các nguồn lực sẵn có tại địa phương.
• Đảm bảo tính khả thi.
• Dễ dàng xử lý, phân tích các số liệu thu được.
1
22/12/2022
LOẠI SỐ LIỆU VÀ KỸ THUẬT THU THẬP
Số liệu
Định lƣợng
- Bao nhiêu?
-
-
Kỹ thuật thu thập
Phỏng vấn
Quan sát: khám,
cân đo, làm xét
nghiệm,
chấm
điểm
Hồi cứu sổ sách,
báo cáo
-
Định tính
Cái gì?
Tại sao?
Nhƣ thế nào?
- Phỏng vấn sâu
- Thảo luận nhóm
- Quan sát, vẽ bản
đồ, nhật ký
Kỹ thuật thu thập thông Công cụ thu thập thông tin,
tin, số liệu
số liệu
- Thị giác và các giác quan khác,
sử dụng giấy, bút, cân, kính hiển
1. Quan sát
vi, phương tiện chẩn đốn, ghi
hình, bảng kiểm, bệnh án, phiếu
XN, cân, thước đo,…
- Bộ câu hỏi, bảng kiểm, máy ghi
âm, ghi hình, hướng dẫn thảo
2. Phỏng vấn
luận, các biểu mẫu để điền vào
chỗ trống, các bảng hướng dẫn
thảo luận…
3. Sử dụng thơng tin sẵn có
Biểu mẫu, phiếu điền, bảng
kiểm,…
2
22/12/2022
CƠ SỞ LỰA CHỌN
KỸ THUẬT THU THẬP SỐ LIỆU
Mục tiêu, nội dung nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu/quan sát/đo lường
Loại nghiên cứu
Biến số, chỉ số, kết quả dự kiến
Kỹ thuật, công cụ thu thập số liệu
Tính khả thi: Kỹ thuật, kinh phí, nhân lực, đạo đức
Nguồn thơng tin thu thập: Có sẵn/Khơng có sẵn
3
22/12/2022
CƠ SỞ LỰA CHỌN
CÔNG CỤ THU THẬP SỐ LIỆU
Mục tiêu và câu hỏi của NC đặt ra
Các biến số và chỉ số nghiên cứu
Nguồn lực hiện có:
Kỹ thuật, nhân lực, thời gian, kinh phí
Đặc điểm của quần thể nghiên cứu:
Khả năng nhận thức, ngơn ngữ, văn hóa
CÁC KỸ THUẬT THU THẬP SỐ LIỆU
1. Sử dụng thơng tin sẵn có
2. Quan sát
3. Phỏng vấn
4. Bộ câu hỏi tự điền
5. Khác: thảo luận nhóm tập trung, kỹ thuật
delphi, vẽ bản đồ…
4
22/12/2022
Sử dụng thơng tin sẵn có
• Từ hồ sơ, bệnh án
• Thơng tin từ các
NC trước
• Từ các báo cáo định
kỳ của cơ sở y tế…
Quan sát
• Là PP ghi lại có kiểm sốt các sự kiện hoặc các hành vi
ứng xử của con người
Quan sát trực tiếp & gián tiếp
• Trực tiếp: Quan sát khi sự kiện đang diễn ra
VD: Quan sát thái độ của CBYT khi thăm khám BN
• Gián tiếp: Quan sát kết quả hay tác động của hành vi
VD: Tìm hiểu hồ sơ về số lượng BN
Quan sát
Quan sát ngụy trang & cơng khai
• Ngụy trang: đối tượng được nghiên cứu không hề
biết họ đang bị quan sát
Quan sát thái độ của CBYT khi thăm khám BN
• Cơng khai: Đối tượng được NC biết họ đang bị
quan sát
5
22/12/2022
Phỏng vấn
• Phỏng vấn là một kỹ thuật thu thập số liệu
thơng qua hỏi đối tượng nghiên cứu.
• Phỏng vấn trực tiếp, qua điện thoại, qua phần
mềm máy tính
• Có thể hỏi từng cá nhân hay hỏi cả nhóm.
• Câu trả lời được ghi chép lại hoặc ghi âm.
6
22/12/2022
Các ngun tắc Phỏng vấn trực tiếp
• Đọc đúng chính xác câu hỏi trong phiếu điều tra
• Lý do: chuẩn hóa/thống nhất trong tất cả các phỏng
vấn với tất cả các ĐTV; đã được thiết kế & thử
nghiệm; chính xác khi nhập liệu/phân tích số liệu
• Hỏi tất cả các CH có trong BCH
• Khơng bỏ qua bất kỳ phần nào trừ khi có hướng dẫn
chuyển câu.
• Khơng đọc các mã trả lời/không gợi ý trả lời cho người
được PV (trừ những câu có u cầu đọc mã trả lời)
• KHÔNG để ĐTNC đọc được nội dung câu hỏi cũng
như các phương án trả lời
Các nguyên tắc Phỏng vấn trực tiếp
•
•
•
•
•
Khi ĐTNC trả lời, hãy tìm xem đáp án nào là gần nhất với
ý của ĐTNC (phải nhìn tất cả các đáp án).
Nếu câu trả lời khơng chính xác như câu trả lời có sẵn
trong BCH, đọc câu trả lời tương ứng trong BCH để ĐTNC
khẳng định về câu trả lời .
Nếu khơng có câu trả lời nào ĐTV sử dụng mã “khác” để
ghi rõ câu trả lời vào phần trống.
Ghi câu trả lời của câu hỏi vừa xong trước khi hỏi câu tiếp
theo. Ghi mã trả lời vào các ô tại cột „Trả lời‟ tương ứng
với từng CH.
Đối với lựa chọn “khác”, ghi rõ câu trả lời đó là gì ở phần
mã trả lời .
Các nguyên tắc Phỏng vấn trực tiếp
• Duy trì tốc độ của cuộc phỏng vấn.
• Giữ thái độ trung tính với các câu trả lời của người PV.
• Khơng bao giờ được thể hiện thái độ có lỗi, khơng được
sử dụng những câu như “Anh/chị có bận lắm khơng”.
• Để người trả lời PV có thời gian suy nghĩ sau khi đọc
câu hỏi.
• Suy nghĩ về tính logic với thực tế của các CH, và tính
logic giữa các CH với nhau
7
22/12/2022
Phỏng vấn
- Phỏng vấn có cấu trúc:
• Tn theo kế hoạch chặt chẽ
• Câu hỏi đã được soạn sẵn và có nhiều
lựa chọn để trả lời câu hỏi
- Phỏng vấn bán cấu trúc
Kế hoạch phỏng vấn gồm nhiều câu hỏi mở
- Phỏng vấn không cấu trúc
7
8
22/12/2022
Điều tra bằng BCH tự điền
• Một BCH soạn sẵn được đưa đến đối tượng NC và họ
trả lời bằng cách tự điền vào
• Các hình thức sử dụng
- Gửi qua đường bưu điện
- Tập trung các đối tượng phỏng vấn và phát phiếu
- Phát tận tay từng người và thu lại sau đó
Điều tra bằng BCH tự điền
CÂU HỎI
GỢI Ý
TRẢ LỜI
THƠNG TIN CHUNG
C1 Bạn bao nhiêu tuổi
Năm sinh (Tính theo năm dương
lịch)
C2 Giới
1. Nam
2. Nữ
C3 Bạn học lớp mấy
1. Lớp 10
2. Lớp 11
3. Lớp 12
THÔNG TIN VỀ KIẾN THỨC
Bạn có nghĩ là nếu bạn hút thuốc thì
C4
nó sẽ có hại cho sức khoẻ của bạn (gây các bệnh về phổi, tim
1. Có
mạch... ) khơng?
2. Khơng
Bạn có nghĩ rằng hút thuốc lá "nhẹ" (ví
C5
dụ như Light, Mild, Low tar, Bạc hà, Menthol.. ) có hại cho sức
1. Có
khoẻ
2. Khơng
khơng?
Bạn có nghĩ khói thuốc từ người hút thuốc gần bạn có ảnh
C6
C7
hưởng tới sức khỏe bạn như chính bạn hút thuốc khơng?
1. Có
2. Khơng
Bạn có nghĩ là hút thuốc lá có thể
1. Có
gây hại nghiện khơng?
2. Khơng
Khi có một người nào đó bắt đầu tập hút
C8 thuốc, bạn có nghĩ rằng họ rất khó cai thuốc?
C9 Bạn biết được thơng tin về tác hại
1. Có
2. Khơng
1. Loa đài
2. Ti vi
9
22/12/2022
Thảo luận nhóm
• Là một thảo luận nhóm gồm 6-12 người
có một người hướng dẫn.
• Mục đích: Thu được các thông tin sâu về
các khái niệm, nhận thức, và các ý kiến
của nhóm nhằm thu được nhiều thơng tin
hơn.
u cầu về 1 cơng cụ thu thập số liệu
•Tính giá trị
•Tính tin cậy
•Tính khách quan
•Tính sử dụng được (khả thi)
CÁC BƢỚC THIẾT KẾ CÔNG CỤ THU THẬP SỐ LIỆU
Những điểm cần xem xét trước khi thiết kế
công cụ thu thập số liệu:
- Câu hỏi nghiên cứu, mục tiêu
- Đặc điểm về đối tượng nghiên cứu (trình độ học vấn,
độ tuổi, nghề nghiệp…), biến số cần thu thập
- Cỡ mẫu
- Kỹ thuật thu thập số liệu
- Tổng quan y văn
10
22/12/2022
CÁC BƢỚC THIẾT KẾ CÔNG CỤ THU THẬP SỐ LIỆU
1. Liệt kê các BS/thông tin cần thu thập
2. Chọn kỹ thuật thu thập số lượng cho từng biến số
3. Xác định công cụ thu thập sẽ sử dụng:
Bộ câu hỏi, bảng kiểm, bệnh án …
4. Xác định đối tượng của công cụ
5. Phác thảo công cụ
6. Thảo luận, thống nhất, chỉnh sửa
7. Thử nghiệm, đánh giá và hoàn thiện
THIẾT KẾ CÔNG CỤ THU THẬP
Bộ câu hỏi
Bảng kiểm
Bệnh án nghiên cứu
Biểu mẫu thu thập thơng tin
THIẾT KẾ CƠNG CỤ THU THẬP BỘ CÂU HỎI
1. Cơ sở: mục tiêu và các biến số nghiên cứu
2. Loại BCH: đóng, mở, bán cấu trúc
3. Nội dung:Viết tất cả câu hỏi có thể/thực sự cần thiết?
ĐT có muốn trả lời?
4. Loại câu hỏi: đóng, mở
5. Dùng từ: dễ hiểu, đơn giản, tránh mơ hồ/viết tắt, câu
cần ngắn gọn và trực tiếp
11
22/12/2022
THIẾT KẾ CÔNG CỤ THU THẬP BỘ CÂU HỎI
6. Cấu trúc: có định dạng, đơn giản, mạch lạc
/tránh sai số thứ tự khi sắp xếp/hỏi câu dễ
trước, chú ý thứ tự câu hỏi.
7. Trình bày BCH
8. Rà sốt
9. Thử nghiệm
10. In ấn và sử dụng
THIẾT KẾ CÔNG CỤ THU THẬP BỘ CÂU HỎI
CẤU TRÚC BỘ CÂU HỎI
Tên bộ câu hỏi: phản ánh chủ đề nghiên cứu.
Phần giới thiệu
Phần hành chính: các đặc điểm nhân khẩu học, văn hố,
nghề nghiệp
Các nội dung chính: Khi xây dựng bộ câu hỏi cần bám sát
mục tiêu nghiên cứu, cũng như nhu cầu số liệu (các biến
số, các chỉ số nghiên cứu)
Câu cảm ơn và chữ ký của đối tượng (nếu cần)
GIẤY ĐỒNG Ý THAM GIA NGHIÊN CỨU
“SỰ HÀI LÒNG VỀ CHẤT LƢỢNG DỊCH VỤ Y TẾ CỦA NGƢỜI BỆNH
NỘI TRÚ KHOA NỘI TIM MẠCH – BỆNH VIỆN…………….”
Giới thiệu về nghiên cứu
Sự hài lịng của người bệnh khơng chỉ là một tiêu chí dùng để đánh giá chất
lượng dịch vụ mà cịn mang lại lợi ích khác cho bệnh viện. Việc đánh giá sự
hài lòng của người bệnh cho các nhà cung cấp biết được các nhu cầu của
người bệnh đồng thời biết được khoảng cách giữa nhu cầu người bệnh và
đáp ứng của nhân viên y tế đối với nhu cầu đó. Từ đó, nhà quản lý cần đưa
ra mục tiêu nâng cao chất lượng nhằm đáp ứng được nhu cầu của người
bệnh. Đề xuất các giải pháp trong việc xây dựng, triển khai các hoạt động
cải tiến chất lượng, hướng đến sự hài lòng của người bệnh, ngày càng hồn
thiện hướng đến các dịch vụ chăm sóc tồn diện cho người bệnh.
Quy trình nghiên cứu
Đối tượng đã đọc nội dung trang thông tin và hiểu nội dung nghiên cứu
Sự tham gia là tự nguyện
Đối tượng đồng ý tham gia nghiên cứu, đối tượng biết có thể dừng tham gia
nghiên cứu bất kỳ lúc nào và không ảnh hưởng đến quyền lợi của đối tượng.
Anh/Chị đồng ý tham gia trả lời phỏng vấn cho nghiên cứu này chứ?
[
] Đồng ý
Ngày phỏng vấn:
Điều tra viên (Kí, ghi rõ họ và tên)
vấn
[
/
] Từ chối
/ 2020
Chữ kí người được phỏng
12
22/12/2022
Câu hỏi đóng
•
Sử dụng:
–
–
Khả năng trả lời biết trước
Chỉ quan tâm đến một khía cạnh vấn đề
Ví dụ: Hiện tại anh có muốn bỏ thuốc khơng?
1.
2.
Có
Khơng
38
THIẾT KẾ CƠNG CỤ THU THẬP BỘ CÂU HỎI
CÂU HỎI ĐÓNG: một hoặc nhiều lựa chọn
Ưu điểm: Dễ sử dụng, thu thập, dễ phân tích (do kết quả
cho một dạng mạ hóa đồng nhất) và giảm chi phí, thời
gian.
Nhược điểm: Thơng tin thu thập/chỉ giới hạn với câu hỏi
đó, thường bị ảnh hưởng bởi ý kiến chủ quan của người
nghiên cứu, đối tượng đơi khi trả lời khơng chính xác
(khoanh bừa)
Khi nào có thể sử dụng câu hỏi đóng?
Những tình huống đơn giản
Đã biết hết các khả năng trả lời
13
22/12/2022
Câu hỏi mở
• Sử dụng :
– Các sự kiện mà nhà nghiên cứu không quen
thuộc,
– Các ý kiến, thái độ và các gợi ý của người cung
cấp thông tin
– Các vấn đề nhạy cảm.
Ví dụ: Anh hãy nêu lý do nào khiến anh chưa
bỏ thuốc ?
40
THIẾT KẾ CÔNG CỤ THU THẬP BỘ CÂU HỎI
CÂU HỎI MỞ: →Đối tượng tự nói ra
Ưu điểm: Thu thập được nhiều thông tin, đối tượng
diễn tả hết ý kiến của bản thân, khuyến khích trình bày
quan điểm dựa trên ngơn ngữ phù hợp với quan điểm
của mình, giúp thu được thơng tin mang tính chiều sâu,
khơng bị bó buộc theo các phương án sẵn có.
Nhược điểm: Mất thời gian phỏng vấn và phân tích,
nhiều thơng tin khơng phù hợp, ghi chép khó, khó khăn
cho thu thập, tăng chi phí & mất thời gian, kết quả
rộng, khơng tập trung.Phân tích kết quả địi hỏi người
NC có trình độ.
Câu hỏi kết hợp đóng và mở
Là dạng phối hợp của hai loại trên nhằm hạn chế
các nhược điểm của chúng.
• Ai là người khuyên Anh bỏ thuốc ?
1.
2.
3.
4.
5.
Người thân trong gia đình
Bạn bè
Cán bộ y tế
Khơng ai khuyên
Khác..........................
42
14
22/12/2022
THIẾT KẾ CÔNG CỤ THU THẬP
BỘ CÂU HỎI
CÂU HỎI BÁN CẤU TRÚC: vừa đóng vừa mở
Ưu điểm: Thu thập được cả thông tin người nghiên cứu
muốn biết và thông tin đối tượng muốn cung cấp
Nhược điểm: Mất nhiều thời gian phỏng vấn và phân tích,
có nhiều thơng tin khơng phù hợp, ghi chép khó khăn, xử lý
số liệu phức tạp
Khi nào có thể sử dụng câu hỏi bán cấu trúc?
Chưa biết các khả năng trả lời
Câu hỏi kết hợp
Ví dụ: Gia đình anh/chị thường sử dụng các nguồn
nước nào dưới đây để ăn, uống (khoanh tròn các
số thích hợp).
1.
Nước máy
2.
Nước mưa
3.
Nước sơng, suối
4.
Nguồn khác (xin ghi cụ thể):.........................
Câu hỏi đo lường thái độ
• Sử dụng thang đo Likert và thuộc loại buộc lựa chọn.
• Do một nhà tâm lí học người Mỹ tên là Likert phát minh
• Ưu điểm chính:
– Làm dễ dàng hơn việc xây dựng câu hỏi để xác định
thái độ của người dân
– Thuận tiện trong việc trả lời, phân tích câu hỏi
– Cho phép phân biệt nhiều mức độ khác nhau của thái
độ.
45
15
22/12/2022
• Cần phân biệt câu hỏi về: Kiến thức, thái độ, hành vi.
Ví dụ:
Ví dụ: Chính sách “cấm hút thuốc lá nơi cơng cộng”.
• Kiến thức: Anh có nghe nói về chính sách “cấm hút
thuốc lá nơi cơng cộng” khơng?
1. Có
2. Khơng
• Hành vi: Anh có hút thuốc lá nơi cơng cộng khơng?
1. Có
2. Khơng
• Thái độ: Anh có ủng hộ chính sách “Cấm hút thuốc lá
nơi cơng cộng” khơng?
1.
2.
3.
4.
Rất khơng đồng ý
Khơng đồng ý
Đồng ý
Rất đồng ý
46
THIẾT KẾ CƠNG CỤ THU THẬP BỘ CÂU HỎI
Những sai lầm cần tránh:
- Tránh những cấu trúc phức tạp
- Câu hỏi 2 hay nhiều nội dung
- Câu hỏi mơ hồ
- Câu hỏi gợi ý
- Câu hỏi chuyên môn
- Câu hỏi phủ định
- Câu trả lời không phù hợp câu hỏi
47
16
22/12/2022
THIẾT KẾ CÔNG CỤ THU THẬP BỘ CÂU HỎI
Những sai lầm cần tránh:
• Người nhiễm HIV sẽ có những biểu hiện gì?
• Bạn có cảm thấy buồn khơng?
Câu hỏi mơ hồ
Nên nêu rõ nội dung cần hỏi với mốc thời gian
cho từng vấn đề, tránh hỏi quá bao quát
50
17
22/12/2022
THIẾT KẾ CÔNG CỤ THU THẬP BỘ CÂU HỎI
Những sai lầm cần tránh:
• Nếu bạn gái anh có thai, anh sẽ làm gì?
• Anh có đồng ý là khơng thể hịa nhập cộng đồng dù có
sự giúp đỡ của gia đình? (hỏi người có H)?
Câu hỏi giả định
- Giả định không áp dụng cho người trả lời
- Giả định người trả lời có trong tình huống đó, điều này
dễ gây khó chịu cho người được hỏi
52
THIẾT KẾ CƠNG CỤ THU THẬP BỘ CÂU HỎI
Những sai lầm cần tránh:
• Trong nhà bà có ai bị bệnh Trisomy 21
khơng?
• Ơng có thường xuyên sử dụng kháng viêm
non-corticoid hay không?
Câu hỏi quá chuyên mơn
- Gây khó chịu cho người được hỏi
- Khơng nên dùng từ q chun mơn
53
THIẾT KẾ CƠNG CỤ THU THẬP BỘ CÂU HỎI
Những sai lầm cần tránh:
• Bạn có khơng nghĩ rằng uống thuốc ngừa thai
là một trong những biện pháp tránh thai?
Câu hỏi phủ định
• Bạn có cho rằng trẻ không tiêm BCG không phải
là vấn đề y tế đáng quan tâm hiện nay?
Câu hỏi phủ định của phủ định
54
18
22/12/2022
THIẾT KẾ CÔNG CỤ THU THẬP
BẢNG KIỂM
CẤU TRÚC BẢNG KIỂM
Tên bảng kiểm: phản ánh nội dung cần thu thập
Phần hành chính: người – nơi - thời gian quan sát
Nội dung: XD bảng kiểm cũng phải bám sát:
MT NC, nhu cầu số liệu (các BS, chỉ số NC)
nội dung QS: là những yêu cầu cần đạt được
Thang đánh giá: có/khơng, theo mức độ…
Kết luận, nhận xét của người quan sát
- Nguyên tắc và phƣơng pháp xây dựng bảng kiểm:
+ Bảng kiểm cũng phải bám sát các mục tiêu nghiên
cứu cũng như nhu cầu số liệu (các biến số, chỉ số
nghiên cứu).
+ Khi xây dựng bảng kiểm, cần đặt ra các câu hỏi tương
tự như khi xây dựng bộ câu hỏi:
* Chúng ta cần biết thơng tin nào?
* Bảng kiểm có phải là cơng cụ phù hợp không?
19
22/12/2022
* Bảng kiểm sẽ được áp dụng cho đối tượng nào?
* Ai là người sử dụng bảng kiểm?
* Khi sử dụng bảng kiểm để quan sát có làm cho đối
tượng lúng túng hoặc phản ứng không?
* Nội dung bảng kiểm có theo đúng quy định chuẩn
của thao tác chun mơn khơng?
- Kiểm tra tính sát hợp của bảng kiểm:
+ Thơng tin về những sự vật, hiện tượng, thao tác, hoạt động
cần nghiên cứu bằng quan sát đã thể hiện đầy đủ trong bảng
kiểm chưa?
+ Sắp xếp nội dung BK theo theo trình tự lơgic chưa?
+ Kỹ thuật sử dụng bảng kiểm có phù hợp với đối tượng
nghiên cứu khơng?
+ Tính khả thi của việc sử dụng bảng kiểm ở mức nào?
+ Các điểm chưa rõ có thể gặp phải khi sử dụng BK là gì?
+ Làm thế nào để khắc phục những điểm chưa rõ?
+ Có nội dung thừa trong bảng kiểm khơng?
+ Bảng kiểm có mã hố được khơng?
+ Cấu trúc, bố cục, thứ tự của các phần, các nội
dung phù hợp chưa?
+ Bảng hướng dẫn sử dụng đã đảm bảo cho mọi
người đọc hiểu được, làm đúng như chỉ dẫn và
đúng yêu cầu chưa?
20
22/12/2022
THIẾT KẾ CÔNG CỤ THU THẬP
BỆNH ÁN NGHIÊN CỨU
Bệnh án nghiên cứu: Là tập hợp gồm bảng kiểm và câu hỏi
Lý do phải có bệnh án nghiên cứu
Thơng tin từ BA điều trị hàng ngày thường/chưa đáp
ứng được nhu cầu thu thập số liệu.
Trong một đề tài nghiên cứu:
có nhiều người cùng tham gia khám, điều trị
thống nhất PP khai thác triệu chứng, điều trị
thống nhất tiêu chuẩn chẩn đốn, lượng hóa/và ghi
chép các thông tin => xử lý thống kê
Sử dụng BANC: để thu thập SL cho NC
mới/sao chép SL từ BA cũ (hồi cứu)
Cấu trúc của BANC:
- Mỗi ĐT có MT riêng => có BA phù
BỆNH ÁN
NGHIÊN
CỨU
hợp/ghi chép SL, thơng tin cần thiết
- Cấu trúc chung:
+ Hành chính
+ Phần khám bệnh
+ Phần các kết quả XN
+ Phần theo dõi điều trị
+ Phần nhận định chung, tóm tắt BA
THIẾT KẾ CƠNG CỤ THU THẬP
BIỂU MẪU THU THẬP THÔNG TIN
Các loại biểu mẫu:
Biểu mẫu thu thập thông tin
hồi cứu BA/tư liệu có sẵn,
…
Biểu mẫu ghi chép KQ xét
nghiệm,
đo
đạc
mơi
trường…
21
22/12/2022
THIẾT KẾ CÔNG CỤ THU THẬP
BIỂU MẪU THU THẬP THÔNG TIN
Cấu trúc biểu mẫu:
Hành chính:
Tên biểu mẫu
Nguồn thu thập: bệnh án, sổ sách…
Địa điểm thu thập
Thời gian thu thập
Người thu thập
Nội dung: các thông tin theo quan tâm của NC
Các bước thiết kế bộ câu hỏi
Bước 1: Quyết định những phần chính trong
bộ câu hỏi
Ví dụ:
1.
2.
3.
4.
Phần thơng tin chung
Kiến thức của người dân về tác hại thuốc
lá…..
Hút thuốc lá của người dân
Các yếu tố ảnh hưởng đến hút thuốc lá và
bỏ thuốc…
65
Bước 2: Lựa chọn loại câu hỏi và
xây dựng một hay nhiều câu hỏi
cho từng phần chính.
Ví dụ: Phần hành chính
1. Họ tên người phỏng vấn
2. Tuổi
3. Trình độ học vấn
4. Nghề nghiệp…
66
22
22/12/2022
•Bước 3: Tạo thứ tự cho các câu
hỏi
Điểm chú ý:
•Bắt đầu bằng các câu hỏi thú vị
•Sắp xếp các câu hỏi nhạy cảm về
cuối
67
Bước 4: Mã hố các thơng tin từ câu hỏi.
Ví dụ:
• Biến danh mục: Giới tính của đối tượng
được phỏng vấn:
1.Nam
2.Nữ
• Biến định lượng (biến liên tục): Nên để 1
khoảng trống để ghi vào
• Anh/chị
bao
tuổi?.............................tuổi
nhiêu
68
Bước 5: Dịch thuật
• Dịch sang ngơn ngữ địa phương
• Dịch sang ngơn ngữ khơng chun ngành
Bước 6: Thử nghiệm và hồn thiện bộ câu hỏi
69
23
22/12/2022
Khái niệm về tổ chức thu thập số liệu
- Thu thập số liệu là một bước quan trọng trong
nghiên cứu, thường là bước cần nhiều nguồn lực
nhất.
- Thu thập số liệu cũng là cơng việc khó khăn, địi hỏi
phải đảm bảo chính xác, khách quan.
- Thu thập số liệu được thực hiện sau khi đề cương
nghiên cứu được phê duyệt, các công cụ và nguồn
lực cho nghiên cứu đã được dự kiến đầy đủ.
- Cần xây dựng kế hoạch thu thập số liệu kỹ lưỡng
để đảm bảo tiến độ thực hiện nghiên cứu.
Các bƣớc tổ chức thu thập số liệu:
Bƣớc 1: Chuẩn bị thu thập số liệu
- Xác định thời gian thu thập số liệu: rất quan trọng.
- Xác định địa điểm thu thập số liệu.
- Tập huấn cán bộ thu thập số liệu.
- Xây dựng lịch trình thu thập số liệu cụ thể.
- Chuẩn bị cơ sở thực địa thu thập số liệu.
Bƣớc 2: Thực hiện thu thập số liệu:
- Yêu cầu thu thập số liệu: Đúng, đầy đủ, chính xác.
- Giải thích để đối tượng cung cấp thơng tin hiểu rõ và cung
cấp thông tin đáp ứng yêu cầu.
- Thực hiện giám sát, kiểm tra để đảm bảo số liệu đúng, đầy
đủ, chính xác.
- Theo dõi, thực hiện để đảm bảo tiến độ theo kế hoạch đã
xây dựng.
- Trong trường hợp cần thiết có thể điều chỉnh kế hoạch cho
phù hợp.
24
22/12/2022
Bƣớc 2: Thực hiện thu thập số liệu (tiếp)
- Vai trò của giám sát viên:
+ Nhắc nhở điều tra viên đảm bảo tính chính xác, thống
nhất, khách quan, đầy đủ khi điều tra.
+ Thu nhận và đọc, kiểm tra tất cả phiếu thu thập số liệu
hàng ngày của điều tra viên.
+ Yêu cầu điều tra viên bổ sung các phiếu chưa đủ, chưa
đúng, chưa chính xác kịp thời.
+ Bắt thăm để điều tra lại (khoảng 5% số phiếu) so sánh
kết quả điều tra 2 lần để rút kinh nghiệm, giảm sai số.
Bƣớc 2: Thực hiện thu thập số liệu (tiếp)
- Vai trò của người phụ trách (tổ chức) thu thập số liệu
+ Chịu trách nhiệm về yêu cầu kỹ thuật điều tra.
+ Đảm bảo tiến độ điều tra.
+ Đảm bảo các yêu cầu cần thiết cho điều tra
+ Chỉ đạo hoạt động giám sát viên và điều tra viên
+ Giải quyết các khó khăn vướng mắc, phát sinh.
+ Thu nhận toàn bộ các phiếu điều tra.
Bƣớc 3: Kết thúc thu thập số liệu:
- Kiểm tra lại toàn bộ số liệu điều tra để đảm bảo số
lượng và chất lượng mẫu phiếu điều tra.
- Tổng kết rút kinh nghiệm quá trình thu thập số liệu.
- Giải quyết các vấn đề liên quan đến cuộc điều tra nếu
có.
- Phản hồi sơ bộ về kết quả triển khai thu thập số liệu với
cá nhân và đơn vị có liên quan nếu cần.
- Bàn giao sản phẩm điều tra cho bộ phận tiếp nhận xử lý
số liệu.
25