Máy ghi âm Audio chain pot

Audio chain
Hầu như ai cũng đã từng một lần sử dụng một máy ghi âm. Trong
trường hợp này, thao tác ghi âm rất đơn giản : ấn nút Record, nói vào
micro, và ấn nút Stop khi kết thúc ghi âm. Còn với ghi hình - tiếng thì
còn có một vài thiết bị nữa ở giữa micro và máy ghi hình. Và một loạt
các thiết bị này được gọi chung là audio chain. Trong đó bao gồm một
micro (biến đổi tín hiệu âm thanh thành tín hiệu điện), một mixer (để
điều chỉnh độ mạnh yếu của tín hiệu trong mối tương quan với các tín
hiệu đến khác qua cùng một hệ thống) và một thiết bị cân bằng, bộ
nén hoặc các thiết bị xử lý khác.
Khi ra khỏi mixer (hoặc các thiết bị xử lý), tín hiệu đã sẵn sàng để
đưa tới các đầu vào audio của một máy ghi hình hoặc đến một bộ
khuếch đại rồi đưa ra loa.
1. Micro
 Phân loại và cách sử dụng
Micro đáp ứng một mục đích cơ bản : biến đổi năng lượng âm
thanh thành năng lượng điện. Biến đổi sóng âm thành tín hiệu điện
để có thể điều chỉnh, thay đổi, khuếch đại hoặc ghi. Với một chức
năng cơ bản như thế, thì tại sao lại có nhiều loại micro đến như vậy.
Đơn giản vì một vài loại micro thích hợp và tốt hơn các loại khác
trong một số trường hợp nhất định, như là một chiếc xe tải thì tốt
1
hơn một chiếc ôtô thể thao nhỏ trong trường hợp chở đồ to và nặng.
Micro thường được miêu tả bởi 4 tiêu chuẩn : thiết kế vật lý, búp
hướng, loại biến đổi và trở kháng điện. Mỗi đặc điểm này đều chứa
đựng ý nghĩa riêng của nó cho việc lựa chọn các micro thích hợp
với các mục đích sử dụng khác nhau
 Thiết kế vật lý
Trong việc chọn lựa micro cho một ứng dụng cụ thể, điều đầu tiên
là phải quyết định xem nó sẽ được sử dụng như thế nào. Người nói
sẽ cầm tay? Hay sẽ kẹp vào áo? Hoặc đặt cách xa vài bước chân để

micro không vào khuôn hình?
Loại cầm tay :
Đây chính là loại micro phổ biến nhất. Kiểu này có tính linh hoạt
cao nhất vì micro có thể được người nói cầm tay, được đặt trên bàn
hoặc gắn vào một tấm cổ ngỗng trên bục. Loại micro cầm tay chất
lượng tốt cần phải có một shock mount bên trong để giảm thiểu
nhiễu va chạm tay cầm (những âm thanh quá mức sẽ truyền qua tay
cầm và được đầu micro thu vào) và nó phải có cấu trúc ruggedly để
chống lại sai phạm vật lý. Nếu như chỉ được có một micro trong
các thiết bị âm thanh thì nên chọn một micro cầm tay. Các model
cao hơn ở cuối bảng giá sẽ thường có dải tần rộng hơn, shock
mounting tốt hơn và có cấu trúc bền hơn.
2
Vài khuyến nghị khi sử dụng micro cầm tay : Dù là cầm tay
hay để bàn thì micro cần phải cách miệng người nói khoảng 15cm-
30cm và nghiêng góc 45độ. Với một vài loại micro, để rất gần
miệng (7,6cm-15cm) sẽ gây nên sự nhấn mạnh tần số thấp (gọi là
hiệu ứng gần), kết quả là một người giọng khàn, âm trầm nặng.
Loại Lavalier (cài ve):
Một loại micro khác phổ biến trong truyền hình là loại cài ve. Từ
“lavalier” dùng để chỉ một loại micro mà được treo trên một sợi
dây quấn quanh cổ người nói nhưng thuật ngữ này được phát triển
lên để chỉ bất cứ loại micro nhỏ nào được gắn vào quần áo người
nói.
Micro cài ve cho phép người nói diễn tả điệu bộ, ghi chú hoặc
chứng minh, giới thiệu sản phẩm bằng tay. Do đó micro cài ve
thường rất bé nhằm mục đích biến mất trước camera. Ngoài ra, sử
dụng một micro cài ve làm cho khoảng cách từ micro đến miệng
người nói luôn cố định, làm giảm đi sự cần thiết phải điều chỉnh
mixer khi mà các mức tiếng đã được thiết lập.

Một nhược điểm của micro cài ve là thực tế chúng chỉ là những
micro một mục đích (chuyên dùng) – chúng hiếm khi cho chất
lượng âm thanh tốt nếu cầm trên tay hoặc bỏ ra xa người. Vì kích
thước nhỏ bé của micro cài ve giúp cho việc che giấu sau ánh đèn
hoặc các vật thể rất dễ dàng nên một bộ cân bằng (equalizer) là rất
cần thiết để làm cho âm thanh tự nhiên như người nói
3
Vài khuyến nghị khi sử dụng micro cài ve : để có kết quả tốt
nhất thì micro cài ve phải được để ngoài quần áo, khoảng 15cm đến
20cm dưới cằm. Micro thường được kẹp ngoài áo khoác, trên ve áo
hoặc cà vạt. Nếu không thể cài ở những vị trí trên thì có thể kẹp ở
cổ áo sơmi. Tuy nhiên chất lượng âm thanh ở những vị trí này có
phần hơi bị nghẹt vì một vài tần số cao ( mà chỉ gồm phần êm tai )
không hoàn toàn bị phủ bởi phần diện tích dưới cằm.
Giấu micro cài ve : một vài chương trình rất cần sự che giấu
micro. Nó rất quan trọng để giảm nhiễu từ micro, từ dây cáp
nối Có một vài gợi ý :
- Dưới cổ áo sơmi. Micro được cài nhẹ bên trong của cổ áo, gần nơi
bẻ cổ. Dây cáp có thể đi vòng ra sau cổ, qua cổ áo sơ mi
- Chỗ đeo kính, phần giữa thái dương (on eyeglasses, on the inside of
the temple). Dây cáp đi vòng qua tai và xuống lưng
- Trên trán hoặc má, được dán bằng một dải băng hoặc miếng dính.
Nhược điểm của phương pháp này là micro có thể bị lộ khi đổ môi
hôi và trang điểm.
- Trên ngực áo, được dán bằng miếng băng hai mặt, một mặt dán vào
da, một mặt vào bên trong áo sơmi. Cố gắng tránh đặt micro sau bất
cứ chất liệu nào nhiều lớp. Điều đó làm giảm việc thu những tần số
cao, không gây nên giọng trầm đục.
Double-miking (micro kép) : Có một vài trường hợp, thậm chí tình cờ,
micro có thể sẽ bị hỏng trong một sự kiện trực tiếp. Vì lý do này,

người dẫn chương trình có thể đeo hai cái micro để dự phòng. Chỉ
dùng một cái micro thôi, nếu nó bị hỏng thì cái kia sẽ được sử dụng
ngay lập tức. Nếu dùng 2 micro cài ve loại không dây, yêu cầu mỗi
micro phải có bộ thu phát riêng biệt khác nhau về tần số.
Loại Surface mount (mui rùa):
4
Những micro này được thiết kế để làm việc ở những bề mặt rộng.
Chúng được đặt trên bàn hội thảo và thường có hình dáng tự nhiên
(đường viền tự nhiên để trông có vẻ ít lộn xộn trên bàn hội thảo).
Micro element được đặt rất gần (nhưng không được chạm) vào bề mặt
để cho sóng âm phản xạ từ bề mặt sẽ đến cùng thời điểm với những
sóng trực tiếp. Hiệu ứng này làm tăng gấp đôi độ nhạy của micro so
với loại micro cầm tay đặt ở cùng khoảng cách. (Sự tăng độ nhạy này
thừa nhận rằng bề mặt phải vừa đủ lớn để phạn xạ được sóng âm thậm
chí ở tần số thấp)
Vài khuyến nghị khi sử dụng micro surface mount : Micro loại
này làm việc tốt nhất ở trên mặt phẳng mịn như bàn hội thảo hoặc bàn
làm việc. Nếu như bàn bị rung, hãy đặt micro lên một tấm cao su rất
mỏng mịn. Trong một vài hoàn cảnh, micro surface mount còn làm
việc rất tốt khi gắn lên tường. Ghi nhớ rằng chất lượng âm thanh của
loại micro này bị ảnh hưởng bởi kích thước của bề mặt đặt micro. Để
đạt được chất lượng tốt nhất, nên sử dụng mặt phẳng có diện tích tối
thiểu là 91cm, nếu nhỏ hơn sẽ làm hạn chế việc thu tần số thấp. Tiếng
nói con người thường nhẹ êm, và thực tế có thể làm giọng trầm dễ
nghe hơn bằng cách giảm âm vang.
Loại shotgun:
Micro này có tên như thế vì có một cái ống dài gắn đằng trước micro
làm cho nó giống như một khẩu súng. Sự giao thoa này giúp gạt bỏ
âm thanh đến từ những mặt bên lớn hơn 30 độ và chỉ thu âm ở trước
micro. Vì lý do này mà micro shotgun rất phổ biến trong chương trình

tin tức và điện ảnh.
Micro shotgun cho giới hạn thu âm là 30 m. Thực tế, một micro
shotgun có thể được đặt ở một khoảng cách gấp 4 hay 5 lần so với
khoảng cách đặt micro omni chuẩn. Ghi nhớ rằng micro shotgun thu
được âm thanh đến từ đằng sau vật thể.
5
Vài khuyến nghị khi sử dụng micro shotgun : Micro shotgun có thể
được đặt ở bất kỳ vị trí nào, ở trên, dưới hoặc bên cạnh nguồn âm để
micro không xuất hiện trước ống kính camera. Tránh chĩa micro vào
những bề mặt rắn như sàn gạch, tường gạch Những mặt phẳng này
phản xạ sóng âm và có thể phản xạ nhiễu nền làm cho âm thanh bị
rỗng. Đặt một tấm mền dầy ở mặt phản xạ để hút âm thanh. Micro
shotgun nhạy với gió hơn các loại micro khác, vì vậy nên tránh di
chuyển nhanh micro và nếu có thể nên sử dụng lọc gió. Khi ở ngoài
trời cần thiết phải sử dụng loại lọc gió “zeppelin” hoặc “blimp”.
 Búp hướng
Búp hướng là một trong những đặc điểm thường bị hiểu sai nhất của
micro. Diễn đạt một cách đơn giản, búp hướng mô tả cách đáp ứng
của micro với các nguồn âm đến từ các hướng hoặc các góc khác
nhau. Một vài micro thu âm tốt như nhau tại mọi góc hướng, trong khi
những loại khác chỉ thu âm ở một hướng nhất định. Hiểu rõ ý nghĩa
của búp hướng micro là cần thiết để đạt được kết quả thu âm tốt nhất.
Cách phổ biến nhất để minh họa búp hướng của micro là kiểu phân
cực. Đây là biểu đồ hình tròn minh họa sự liên quan của âm thanh thu
được từ các hướng khác nhau. Dù có rất nhiều các kiểu phân cực
nhưng hai kiểu phổ biến nhất được dùng là phân cực vô hướng và
phân cực định hướng.
6
Omnidirectional - Vô hướng : Micro omni thu âm thanh như nhau
từ mọi hướng, phía trên, dưới, đằng trước, đằng sau và các mặt cạnh

micro trong khối cầu 360 độ. Kiểu phân cực omni có hình dạng như
hình tròn. Đây có thể là ưu điểm vì một micro omni được sử dụng để
thu giọng nói từ các nguồn khác nhau. Micro cầm tay sử dụng trong
các chương trình tin tức thường là micro omni, nên chỉ cần một micro
để thu tiếng nói của phóng viên và người được phỏng vấn. Lưu ý quan
trọng là micro omni không bị giảm chất lượng do hiệu ứng gần như đã
đề cập ở trên.
Tuy nhiên cũng có một vài hạn chế khi sử dụng micro omni. Đầu
tiên vì micro thu âm như nhau ở mọi hướng nên sẽ thu cả những nhiễu
nền không cần thiết (như những tiếng chuông cửa, tiếng còi xe ). Thứ
hai, micro cũng thu một số lượng lớn các dội vang khi thu âm trong
phòng có tường và sàn là mặt phẳng rắn chắc. Điều này có thể làm cho
âm thanh khuếch đại, rồng như bên trong một cái trống. Hiệu ứng này
có thể được giảm thiểu bằng cách đưa micro đến gần nguồn âm hơn
và chỉnh mức đầu vào ở bàn mixer nhỏ hơn để bù lại. Hạn chế thứ ba
là khi âm thanh đưa qua hệ thống loa để khuếch đại thì rất dễ bị
feedback.
Unidirectional - Định hướng : Micro định hướng loại bỏ âm thanh
đến từ sau micro trong khi vẫn thu âm thanh đến từ phía trước. Vì thế,
7
micro định hướng ít thu dội vang phòng và ít bị feedback hơn khi qua
hệ thống loa.
Loại micro định hướng phổ biến nhất là loại cardioid (hình tim), sở
dĩ có tên như vậy là vì kiểu phân cực của nó có hình dạng gần giống
hình trái tim. So với nguồn âm ở trước micro, thì nguồn đến từ bên
cạnh micro được thu bằng một nửa và bằng một phần mười nếu nguồn
âm ở đằng sau micro. Vì thế micro cardioid thu được những nguồn âm
mong muốn nhiều hơn và những nguồn âm không cần thì được thu ít
hơn.
Những loại micro định hướng khác là supercardioid và

hypercardioid có sự loại bỏ âm thanh đến từ bên cạnh micro tăng dần
nhưng lại thu âm thanh đến từ đằng sau nhiều hơn. Sử dụng những
micro này nhiều hơn loại directional yêu cầu người nói phải cẩn thận
hơn vì chỉ đứng tại chỗ nói trực tiếp vào micro, không nên tản mạn
sang hai bên, nơi mà độ nhạy của micro sẽ giảm đi nhanh chóng.
Đa số micro ở cả hai dạng vô hướng và định hướng. Micro cài ve
thường dùng vô hướng mặc dù loại cài ve định hướng đang rất phổ
biến. Micro shotgun lại đáp ứng định hướng cực kỳ chính xác
 Kiểu biến đổi
Như đã đề cập từ trước, micro chỉ đáp ứng một mục đích : biến đổi
sóng âm thanh thành năng lượng điện. Bộ phận của micro làm nhiệm
vụ biến đổi được gọi là bộ chuyển đổi hoặc cartridge. Các kiểu chuyển
đổi khác nhau thực hiện nhiệm vụ theo các cách khác nhau và mỗi loại
đều có những đặc trưng nào đó làm cho nó thích hợp nhiều hơn hoặc ít
hơn cho nhiều loại ứng dụng. Hai loại chuyển đổi được sử dụng nhiều
8
hơn trong micro dùng cho truyền hình quảng bá và sản xuất nghe nhìn
là biến đổi điện dung và biến đổi điện động.
Micro điện động sử dụng một thanh nam châm và một cuộn dây
dẫn để biến đổi sóng âm thành tín hiệu điện. Nguyên tắc như sau : một
màng mỏng có gắn cuộn dây sẽ rung lên khi có sóng âm đạp vào, làm
cuộn dây chuyển động qua lại trong từ trường tạo ra một dòng điện
nhỏ, dòng điện này được đưa ra dây cáp micro. Micro điện động tốt
cho chất lượng âm thanh tốt thường rất bền và luôn chịu đựng được
những va đập hoặc làm việc trong điều kiện nhiệt độ và độ ẩm khắc
nghiệt. Vì những lý do này mà micro điện động trở thành micro phổ
biến nhất cho các ứng dụng chuyên nghiệp
Micro điện dung sử dụng một tấm nhựa hoặc kim loại siêu mỏng
được kéo căng phủ kín phía trên của tấm kim loại hoặc tấm sứ phủ
kim loại, gọi là phiến sau backplate. Khi một vật mang điện cố định

được đặt trong màng rung hoặc tấm backplate, dòng điện ra của nó sẽ
thay đổi phụ thuộc vào sự chuyển động của màng rung, chính là đáp
ứng của sóng âm đập tới. Tín hiệu ra rất yếu và rất dễ bị nhiễu do
dòng điện bên ngoài vì thế rất cần được sửa đổi và khuếch đại bằng
một mạch tiền khuếch đại. Mạch này có thể được đặt bên trong micro
hoặc ở một tấm mạch điện tử nhỏ gắn ngoài.
9
Micro điện dung có nhiều ưu điểm. Trong đó, quan trọng nhất là
hình dạng nhỏ bé, đây là lý do tại sao tất cả các micro cài ve cỡ nhở
lại là loại điện dung. Micro này rất nhạy với các tần số cao và cực thấp
và luôn cho âm thanh trong, rõ ràng. Bộ tiền khuếch đại đi kèm cho
phép micro điện dung cung cấp tín hiệu ra lớn hơn micro điện động.
Điều này có thể có ích khi thu âm của người có giọng nói êm dịu hoặc
của một người ở xa.
 Trở kháng điện
Trở kháng là một đặc trưng điện của thiết bị âm thanh, giống như
điện áp hoặc dòng điện. Nó được biểu thị bằng đơn vị đo điện trở
Ohm, ký hiệu là Ω. Micro được phân thành 2 loại chính là trở kháng
thấp (low-Z) hoặc trở kháng cao (high-Z). Với các ứng dụng chuyên
nghiệp, phải sử dụng micro trở kháng thấp. Còn micro trở kháng cao
thường làm nghẹt âm thanh dẫn đến mất tần số cao khi mà dây cáp dài
hơn 6m. Một trong những ưu điểm của micro trở kháng thấp là cho
phép sử dụng dây cáp dài (có thể hơn 304m) mà chất lượng âm thanh
suy giảm không đáng kể.
Thật dễ dàng để phân biệt micro trở kháng cao hay trở kháng thấp,
hãy nhìn bảng chỉ tiêu kỹ thuật. Có từ “high-Z”, “high impedance”,
10000Ω hoặc cao hơn, tất cả là để chỉ micro trở kháng cao. Còn “low-
Z”, “low impedance”, 600Ω hoặc thấp hơn để chỉ micro trở kháng
thấp.
Micro trở kháng cao chỉ có thể nối với đầu vào audio trở kháng

cao. Sử dụng một bộ chuyển đổi phù hợp để kết nối micro trở kháng
cao với đầu vào trở kháng thấp hoặc ngược lại.
Một lưu ý quan trọng là trở kháng của micro không cần phù hợp
với trở kháng của đầu vào thiết bị được nối. Thực tế, sự phù hợp trở
kháng gây ra mất mát mức tín hiệu đáng kể. Các thiết bị trở kháng
10
thấp được nối tới các đầu vào có trở kháng cao hơn 5 đến 10 lần. Vì
thế đầu vào của các mixer chuyên dụng đều có trở kháng 1000 Ω hoặc
cao hơn.
 Nguồn phantom (nguồn ảo)
Micro điện dung yêu cầu có nguồn điện mới hoạt động (thường là
nguồn một chiều 11v-48v). Nguồn phantom là phương pháp cung cấp
năng lượng từ xa qua dây cáp micro. Kiểu cung cấp này có thể là từ
một thiết bị đứng độc lập hoặc được tích hợp trong một audio mixer
hoặc trong vài trường hợp, từ máy ghi hình. Có tên gọi nguồn
phantom như vậy là vì nguồn điện lấy từ bên ngoài micro, không phải
từ pin.
Khi cắm micro điện động vào mixer cung cấp nguồn phantom sẽ
không làm micro bị hỏng. Trong điều kiện sử dụng micro balance,
nguồn phantom không cách nào có thể làm hỏng hoặc phá hủy micro.
Nếu cắm micro unbalance tới đầu vào có cung cấp nguồn phantom, có
thể nghe thấy tiếng ù hoặc rú. Để tránh điều đó, hãy tắt nguồn
phantom đi.
Đôi khi nguồn phantom ám chỉ đến nguồn đơn; hai là một và cùng
một nguồn điện. Cũng có thể gặp một vài loại micro châu Âu yêu cầu
một loại nguồn khác là nguồn A-B hoặc nguồn T. Những nguồn đó
không tương thích với nguồn phantom. Micro hoạt động ở nguồn
phantom không thể hoạt động ở nguồn A-B và ngược lại. Một vài
mixer có thể cung cấp đồng thời cả hai nguồn phantom và nguồn A-B
ở các đầu vào micro khác nhau.

 Hệ thống không dây
11
Micro không dây trở nên phổ biến trong một vài năm gần đây, nhất
là trong những tình huống mà sự có mặt của micro có dây truyền
thống gây cản trở cho các hành động của người sử dụng. Thực chất,
một micro không dây là một trạm vô tuyến thu nhỏ. Micro biến đổi
sóng âm thành tín hiệu điện. Tín hiệu này được gửi đi bằng bộ phát
công suất thấp, được thu và biến đổi trở lại thành âm thanh bằng một
bộ thu đặt gần đấy. Bộ thu có thể ở trong tay cầm của micro hay ở
trong một cái hộp nhỏ được đeo trên người. Tập hợp micro, bộ thu và
bộ phát được gọi là hệ thống không dây. Cần một dây cáp nối từ đầu
ra của bộ thu đến đầu vào của mixe hoặc máy ghi hình.
Giống như một trạm radio, micro không dây hoạt động ở những tần
số đặc biệt trong dải tần được quy định bởi FCC (Uỷ ban truyền thông
liên bang). Đơn vị của những tần số này là MHz, biểu thị số lần tín
hiệu dao động hoặc chuyển động trong một giây. Hệ thống micro
không dây có thể có khác biệt trong dải tần số :
Dải tần số VHF băng thấp (49-72 MHz) : được sử dụng trong các
sản phẩm dân dụng như điều khiển trò chơi điện tử Hệ thống micro
không dây hoạt động ở tần số này - đặc biệt là 49MHz - dường thu chỉ
thu được nhiễu của chính vật thể. Vì giá thành của những hệ thống sử
dụng ở dải VHF băng thấp rất rẻ, nên hiệu quả hoạt động của chúng
cũng chỉ đáp ứng được cho ghi hình dân dụng.
12
Dải tần số VHF băng cao (169-216 MHz) được sử dụng rộng rãi
nhất cho các ứng dụng chuyên nghiệp. Băng tần số này chính là dải
tần số VHF sử dụng cho truyền hình quảng bá (kênh 7 - 13) do đó việc
nhận biết xem trong một vùng địa lý có kênh tần số nào còn rỗi để sử
dụng cho hệ thống không dây là rất quan trọng. Ví dụ, ở Chicago,
truyền hình quảng bá phát trên các kênh 7,9 và 11 nên chỉ có thể sử

dụng các kênh 8, 10, 12 hoặc 13 cho hệ thống không dây. Các nhà sản
xuất sẽ giúp bạn chọn được những tần số tối ưu để sử dụng có tính đến
số lượng hệ thống và các tần số đã được dùng trong khu vực của bạn.
Nếu bạn có ý định sử dụng hệ thống micro không dây VHF ở nhiều
vùng khác nhau trên đất nước, bạn có thể chọn một tần số lưu động
“traveling frequency”. Đây là tần số trong dải tần 169-172 MHz,
nhưng ở dưới tần số của kênh 7 nên sẽ không bị nhiễu bởi các trạm
truyền hình. Tần số lưu động được sử dụng rất nhiều tuy nhiên ở một
vài nơi chúng được dùng để phát tín hiệu điều khiển trong dẫn đường
hàng hải và các thiết bị thủy điện do đó rất dễ gây nhiễu tới hệ thồng
micro không dây. Nên phải lưu ý khi sử dụng micro không dây ở gần
bờ biển hay các con đập thủy điện.
Dải tần số UHF trở nên phổ biến hơn vì dải tần số VHF đã phát
triển đông đúc. Vì dải tần UHF còn trống nhiều hơn nên cơ hội xảy ra
sự va chạm giữa những thiết bị cùng chung một tần số sẽ ít hơn. Sẽ
không có sự khác nhau cố hữu về chất lượng âm thanh giữa micro
không dây dải VHF và UHF. Do mạch điện và thiết kế tích hợp hơn
nên hệ thống UHF thường có giá thành đắt hơn hệ thống VHF tương
đương. Lưu ý rằng dải tần UHF và VHF băng rộng đã được FCC dành
riêng để sử dụng trong phát thanh truyền hình quảng bá. Khi danh
sách các tần số có thể còn được sử dụng đã bị thu hẹp lại, bạn cần phải
quyết định chọn loại bộ thu nào trong hai loại : anten đơn hay anten
đôi.
13
Loại thứ nhất dùng một anten đơn gắn đằng sau bộ thu. Tín hiệu RF
từ anten bộ phát bức xạ ra môi trường xung quanh theo mọi hướng và
phản xạ khi đập vào một bề mặt rộng như tường hoặc trần nhà. Tín
hiệu phản xạ có thể được cộng vào hoặc bị tín hiệu trực tiếp trừ đi, đôi
khi tại vị trí của anten bộ thu, độ lớn của tín hiệu thực lại bằng 0.
Trường hợp này, được biết đến là nhiễu đa đường, có thể xuất hiện rất

nhanh khi mà người mang bộ thu di chuyển quanh phòng, làm cho tín
hiệu RF có thể bị ngắt trong một phần nhỏ của giây. Hiện tượng này
được gọi là dropout.
Bộ thu anten đôi ngăn chặn việc ngắt tín hiệu tốt hơn. Loại này
dùng hai anten, gắn gần nhau và có một mạch điện “smart” để lựa
chọn tín hiệu nào tốt hơn trong hai tín hiệu đến. Bộ thu anten đôi cung
cấp chất lượng âm thanh tốt hơn vì không thể xảy ra trường hợp tại
cùng một khoảng cách tín hiệu đến cả hai anten đều bị ngắt.
14
Bộ thu không dây cầm tay sử dụng pin dùng trong trường hợp mà
cả hai bộ thu và phát đều phải di chuyển. Những bộ thu phát này sẽ rất
nhỏ - thường bằng kích cỡ của một bao thuốc lá – và có thể được đeo
vào người hay gắn trực tiếp vào mixer hoặc camcoder. Một sợi cáp
ngắn nối đầu ra audio của bộ thu cầm tay đến đầu vào audio của mixer
hoặc camcoder.
Một ứng dụng khác cho bộ thu không dây cầm tay là đưa âm thanh
từ một audio mixer đến một camcoder đặt ở bên kia phòng. Ví dụ,
trong một phòng hội thảo rộng, audio mixer thường được đặt ở một
cánh gà của sân khấu trong khi camcoder đặt ở cuối phòng. Trong
hoàn cảnh này, đầu ra của audio mixer nối đến đầu vào audio của bộ
phát không dây và bộ thu cầm tay được gắn vào camcoder. Khi đó, sẽ
loại bỏ được sự cần thiết của micro trong camcoder vì khoảng cách
đến người nói là quá xa nên không thu được chất lượng âm thanh đạt
yêu cầu.
Vài khuyến nghị khi sử dụng micro không dây : Khi sử dụng hệ
thống micro không dây, cố gắng duy trì khoảng cách từ bộ phát đến
bộ thu trong giới hạn cho phép. Phải luôn kiểm tra trước khi thực hiện
thu âm, kiểm tra hệ thống khi đeo micro và đi quanh khu vực thực
hiện thu âm. Nếu xảy ra hiện tượng dropout, hãy chuyển bộ thu tới
gần hơn và tiếp tục thực hiện việc kiểm tra. Khi sử dụng bộ phát loại

dây đeo sau, luôn phải giữ cho cáp anten thật thẳng, nếu nó bị quấn
trong túi áo thì khoảng cách truyền sóng sẽ bị giảm đáng kể. Với bộ
thu cầm tay có anten ngoài, cấm người sử dụng được nắm tay vào
anten vì như thế sẽ làm giảm khoảng cách truyền sóng và tăng khả
năng xảy ra drop-out.
15
Các kỹ thuật micro cơ bản
1. Giảm feedback
Feedback là âm thanh rít lên từ loa trong trường hợp volume để quá
lớn
Để giảm feedback có các biện pháp sau :
- Giảm mức Volume ở micro phát ra tiếng feedback cho tới khi hết
tiếng feedback
- Sử dụng càng ít micro càng tốt. Tỉ số khuếch đại trước hồi tiếp
(Gain before feedback) sẽ giảm 3dB nếu số micro hoạt động
tăng gấp đôi
- Đặt micro gần nguồn âm. Micro càng gần thì tỉ số khuếch đại
trước hồi tiếp càng cao. Nếu việc này khiến cho chất giọng không
được tự nhiên thì sử dụng EQ để bù lại
- Cân bằng hệ thống âm thanh với 1/3 quãng tám. Đánh dấu tần
suất gây ra tiếng feedback
- Vị trí của loa ở càng xa micro càng tốt
- Đặt micro ở đằng sau hoặc ở bên ngoài loa chính (house PA
speaker). The house speaker không nên nhằm thẳng vào micro
16
- Dùng micro định hướng. Micro phân cực Hypercardioid và
supercardioid loại bỏ feedback tốt hơn cardioids. Và cardioids loại
bỏ feedback tốt hơn omnidirectional
- Dùng micro truyền động vi sai ( micro loại bỏ tiếng ồn), ví dụ như
CM-310A, CM-311A. Chúng có tỉ số khuếch đại trước hồi tiếp

cao nhất trong số các micro bạn có thể mua được
Bảng số liệu dưới đây cho biết có thể loại bỏ được bao nhiêu db
feedback từ các mô hình điện cực khác nhau trong một trường âm
thanh hồi âm, so với một mô hình đa hướng ở cùng một khoảng
cách giống nhau:
Omnidirectional 0.0db
Cardioid - 4.8db
Bidirectional - 4.8db
Supercardioid - 5.7db
Hypercardioid - 6.0db
Ví dụ, một micro cardioid khuếch đại trước hồi tiếp nhiều hơn
4,8dB so với micro đa hướng dù ở cách nguồn âm một khoảng
giống nhau
Có thể đặt micro định hướng cách nguồn âm xa hơn micro vô
hướng trong một trường âm thanh hồi âm và có tỉ số khuếch đại
trước hồi tiếp giống nhau. Bảng số liệu dưới đây là cấp số nhân của
khoảng cách cho mỗi phân cực
Omnidirectional 1.0
Cardioid 1.7
Bidirectional 1.7
Supercardioid 1. 9
Hypercardioid 2.0
17
Ví dụ : Nếu một micro vô hướng cách nguồn âm thanh 1 foot
(0,3m) thì một micro Supercardioid có thể được đặt cách 1,9 feet
(1, 9 x 0,3) mà vẫn cho tỉ số khuếch đại trước hồi tiếp giống như
micro vô hướng
Số liệu trên chỉ áp dụng khi micro đặt ở trong một trường âm thanh
hồi âm, khi house PA speaker cách xa micro và hệ thống âm thanh
được lắp đặt trong phòng

2. Giảm vang dội
Vang dội còn được gọi là âm thanh phòng hay môi trường. Đó là
một cấu trúc âm thanh feedback lại từ tường, trần nhà hay sàn nhà.
Ví dụ, vang dội là âm thanh nghe thấy ngay sau khi hét to trong
một phòng tập thể dục vắng vẻ. Quá nhiều vang dội trong khi thu
âm có thể làm cho âm thanh của thiết bị thu âm lộn xộn hoặc như
từ xa vọng lại.
Để giảm vang dội :
- Đặt micro gần nguồn âm thanh hơn
- Dùng phòng thu hay radio có hệ thống hút âm. Tường, trần nhà,
sàn nhà nên được bọc bên ngoài bằng chất liệu hấp thụ âm thanh
- Dùng micro định hướng. Loại Supercardioid và hypercardioid có
thể loại bỏ vang dội tốt hơn cardioid. Loại cardioid và
Bidirectional loại bỏ vang dội như nhau. Ở một khoảng cách
giống nhau, cardioid loại bỏ vang dội tốt hơn vô hướng.
3. Giảm tạp âm nền
- Tắt tiếng ồn từ nguồn của nó : tắt các thiết bị và điều hoà, đóng
kín cửa ra vào và cửa sổ, dùng phòng yên tĩnh
18
- Thu tiếng gần hướng với hướng của micro
- Hướng các điểm 0 của mô hình phân cực vào nguồn nhiễu. Điểm
0 là điểm trên các trục mà ở đó micro có độ nhạy thấp nhất. Các
mô hình phân cực khác nhau có các điểm 0 ở các góc khác nhau.
Số liệu dưới đây là các điểm 0 của các mô hình phân cực khác nhau
:
Cardioid 180 độ
Supercardioid 125 độ
Hypercardioid 110 độ
Bidirectional 90 độ
4. Giảm sự rò rỉ

Rò rỉ (hay còn gọi là tràn, lọt) là sự chồng chéo của âm thanh từ
một nhạc cụ này sang micro của một nhạc cụ khác. Ví dụ nếu bạn
đang thu tiếng trống và piano ở hai micro riêng, bất cứ tiếng trống
nào lọt vào micro của piano thì đó chính là tiếng lọt
Để giảm tiếng lọt:
- Đặt micro gần với hướng thu âm của micro
- Phòng thu hay studio phải có hệ thống hút âm. Tường, trần nhà,
sàn nhà nên được bọc bên ngoài bằng chất liệu hấp thụ âm thanh
- Hướng các điểm 0 của mô hình phân cực vào nguồn âm thanh
không được lựa chọn.
- Dùng một micro differioid như CM-310A, CM-311A
19
5. Thu âm thanh từ một khoảng cách xa
Đạt micro cách nguồn âm thanh càng xa thì vang dội, tiếng lọt, và
nhiễu nền thu được càng nhiều. Nghe thấy nhiều tiếng động của
mixer hơn so với tín hiệu bởi vì mixer khếch đại cao hơn khi
khoảng cách đặt micro lớn như vậy
Để thu âm thanh ở khoảng cách xa được rõ ràng:
- Dùng micro có tiếng động thấp ( self-noise)( dưới 22db SPL)
như CM-200A. CM- 700, CM-150, bất cứ PCC và PZM
- Đẩy mức presence trên EQ ở mixer ( khoảng 5kHz)
- Nếu cần thiết, bù lại luồng khí đã mất ở tần suất cao bằng cách
đẩy EQ lên khoảng 15kHz
- Dùng micro định hướng. Bạn có thể đặt micro định hướng cách
nguồn âm thanh xa hơn một micro vô hướng và thu được lượng
vang dội giống nhau.
Bảng số liệu dưới đây là cấp số nhân vể khoảng cách cho mỗi mô
hình phân cực khác nhau
omnidirectional 1.0
cardioid 1.7

Bidirectional 1.7
Supercardioid 1. 9
Hypercardioid 2.0
Cardioid A = 1,7
20
Supercardioid A = 1,9
Hypercardioid A = 2
Shotgun B = 3 đến 10
Ví dụ, nếu một micro vô hướng đặt cách nguồn âm thanh 1foot, bạn
có thể đặt một micro supercardioid cách 1,9 feet mà vẫn thu được
lượng vang dội giống nhau
6. Giảm sự sai pha giữa hai micro
Nếu hai micro thu một nguồn âm thanh giống nhau nhưng từ những
khoảng cách khác nhau và tín hiệu của chúng đều chuyển đến một
kênh giống nhau, điều này có thể gây ra sai pha. Đó là những tiếng
vang hoặc những tiếng chìm trong tần suất phản xạ lại do rất nhiều
tần suất khác nhau kết hợp lại gây ra. Kết quả là chất lượng âm
thanh bị bóp méo
Để giảm sai pha giữa hai micro:
- Để micro gần lại
- Để các nhạc cụ cách xa nhau
- Tuân theo quy tắc 3-1( theo sơ đồ). Khoảng cách giữa các micro
ít nhất nên gấp 3 lần khoảng cách từ micro tới nguồn âm thanh.
VD: Nếu hai micro cách nguồn âm thanh 1foot thì các micro
nên để cách nhau 3feet để tránh sai pha
21
- Không sử dụng hai micro khi người nói phải đi lại hoặc làm gì
đó. Ví dụ, chỉ sử dụng một micro trên một bục phát biểu. Nếu
như người nói đi lại thì nên sử dụng một micro lavalier để thay
thế.

7. Giảm sự sai pha từ phản xạ bề mặt
Đôi khi phải đặt một micro gần một bề mặt cứng, có khả năng dội
âm. Tình huống này thường xảy ra khi thu âm các vở kịch, hài nhạc
kịch, hay opera với các micro đặt gần sàn sân khấu, thu âm tiếng
đàn piano với micro đặt gần nắp đàn hoặc thu âm một nhạc cụ có
các vách ngăn ở xung quanh
Những tình huống này có thể gây ra sai pha khiến cho chất giọng
thu âm nghe rất lạ. Để giải quyết vấn để này, nên sử dụng Crown
PZM hoặc micro PCC có giá đỡ trên nắp đàn piano, tường, sàn nhà
hay những mặt phẳng khác
8. Giảm nhiễu handling
22
- Dùng micro vô hướng như PZM
- Dùng micro định hướng có độ nhạy thấp với những tiếng động
gây ra trong quá trình thu âm và tiếng vang như loại CM- 200A,
CM- 310A hoặc PCC
- Sử dụng micro định hướng có giá đỡ
- Dùng một thiết bị tiếp hợp ( ống nối ) đứng có giá đỡ tránh va
chạm
- Đặt micro đứng trên miếng bọt biển hoặc cao su xốp
9. Giảm hiệu ứng gần
Hiệu ứng gần là hiện tượng tiếng bass bị nâng cao lên khi để micro
gần với một micro định hướng Single-D. Single-D có nghĩa là
micro có một khoảng cách riêng, đơn lẻ từ đường vào của âm thanh
phía trước tới đường vào âm thanh phía sau. Micro càng đặt gần
nguồn âm thanh thì càng nghe thấy nhiều tiếng bass
Để giảm hiệu ứng gần :
- Dùng một micro vô hướng
- Giảm tiếng bass vượt quá với EQ của mixer
10. Giảm pop / tiếng bốp / tiếng nổ

Tiếng nổ là tiếng bật hơi khi đọc các chữ cái p, b, t. Khi một người
nói những từ có những chữ cái này, một luồng khí hỗn loạn từ
miệng đi ra. Luồng khí này dội vào micro và tạo nên tiếng vang
hay một ít tiếng bật hơi, đó được gọi là tiếng pop
Để giảm tiếng pop :
- Dùng một micro vô hướng
23
- Dùng một micro có bộ lọc tiếng nổ hoặc một lưới sắt có hình
quả bóng như Crown CM- 200A hoặc CM- 310 A
- Đặt một bộ lọc tiếng nổ ở bên ngoài micro
- Đặt micro ở bên dưới hoặc bên cạnh miệng để tránh luồng hơi từ
miệng
- Chỉnh tần suất thấp dưới 100 Hz
11. Đạt được một chất lượng âm thanh tự nhiên
- Dùng micro có đáp ứng tần số bằng phẳng như CM-700., CM-
150, GLM- 100, PCC- 170, PCC- 130, micro LM, PZM-30D,
PZM-60D
- Khoảng cách từ micro đến nguồn âm thanh bằng thông số của
nguồn âm thanh. VD: nếu bảng âm của một chiếc ghita dài
18inches thì ít nhất micro cũng phải được đặt cách 18inches để thu
được tất cả hướng âm thanh của ghita như nhau
- Nếu phải đặt micro gần để giảm tiếng dội hoặc tiếng lọt, hãy
dùng EQ của mixer để lưu lại mức giọng cân bằng tự nhiên
12. Đạt được chất lượng âm thanh tốt
- Dùng micro có đáp ứng tần số đi lên ở đoạn tần số cao để đạt
được âm thanh trong, rõ ràng, lưu loát.
13. Đạt được sự cân bằng tốt
Sự cân bằng tốt là sự cân bằng về độ lớn của âm thanh giữa nhạc cụ
và giọng trong mixer. Khi sự cân bằng này tốt thì âm thanh của
nhạc cụ sẽ không quá to hay quá mềm. Khi thu âm một màn đồng

24
diễn với một hoặc hai micro, để đạt được độ cân bằng này, cần
phải:
- Chuyển nhạc cụ có âm thanh nhỏ và nhẹ nhất vào gần micro hơn
và ngược lại
- Đặt micro cách xa một khoảng cách cần thiết để đảm bảo rằng
không nhấn mạnh âm thanh của một loại nhạc cụ nào trong màn
đồng diễn
- Nếu dùng hai micro để thu âm thanh nổi (stereo), tăng angling
hoặc khoảng cách. Nếu nghe thấy một lỗ trống ở giữa khi bạn sử
dụng nhiều micro có khoảng cách xa, bạn có thể đặt thêm một
micro thứ ba vào giữa, quét về phía trung tâm
- Nếu một nghệ sĩ độc tấu đang biểu diễn trước một dàn nhạc, hãy
tăng hoặc giảm micro đứng tương ứng với độ cân bằng giữa
nghệ sĩ độc tấu và dàn nhạc
Lựa chọn micro
Có rất nhiều micro Crown để lựa chọn. Những hướng dẫn dưới đây sẽ
giúp chọn được micro tốt nhất cho từng loại ứng dụng
1. Loại biến đổi
Điện dung hay điện động
Trong micro điện động có một cuộn dây gắn vào một màng ngăn được
treo lơ lửng trong từ trường và sinh ra tín hiệu điện tương ứng với
sóng âm đến
Trong micro điện dung có một màng ngăn và một đĩa kim loại gần kề
để tạo thành hai bản của một tụ điện. Sóng âm thanh đập vào màng
ngăn, làm biến đổi khoảng cách giữa hai bản tụ, dẫn đến thay đổi điện
dung, phát ra tín hiệu điện tương ứng với sóng âm đến.
25