Giáo trình Thí nghiệm mạch nguồn, mạch áp, mạch dòng và mạch tín hiệu (Nghề Thí nghiệm điện Cao đẳng)

TẬP ĐỒN DẦU KHÍ VIỆT NAM
TRƯỜNG CAO ĐẲNG DẦU KHÍ


GIÁO TRÌNH
MƠN HỌC: THÍ NGHIỆM MẠCH NGUỒN, MẠCH ÁP,
MẠCH DỊNG VÀ MẠCH TÍN HIỆU
NGHỀ: THÍ NGHIỆM ĐIỆN
TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG
(Ban hành kèm theo Quyết định số:206/QĐ-CĐDK ngày 1 tháng 3 năm 2022
của Trường Cao Đẳng Dầu Khí)

Bà Rịa - Vũng Tàu, năm 2022
(Lưu hành nội bộ)


TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thơng tin có thể được phép
dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu
lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.


LỜI GIỚI THIỆU
Giáo trình thí nghiệm mạch nguồn, mạch áp, dịng và mạch tín hiệu nhằm trang bị
cho học sinh sinh viên, học viên nghề những kiến thức cơ bản về cơng trình, vật liệu ,
điện… với những kiến thức này có thể áp dụng thực tế trực tiếp vào lĩnh vực sản xuất
cũng như các cơng trình về điện nhà máy điện hay các cơng trình nhà ở.
Để xây dựng được giáo trình chúng tơi đã tham khảo các cơ sở thực tế nhà máy và
các cơng trình điện khác nhằm rút ra những kinh nghiệp thực tế áp dụng và được đưa
vào giảng dạy cho học sinh sinh viên, học viên những kiến thức cơ bản.

Nội dung : gồm 4 bài
Bài 1: Thí nghiệm hệ thống mạch nguồn
Bài 2: Thí nghiệm hệ thống mạch điệp áp
Bài 3: Thí nghiệm hệ thống mạch dịng điện
Bài 4: Thí nghiệm hệ thống mạch tín hiệu
Trong q trình biên soạn có điều gì sai sót rất mong sự đóng góp của đồng nghiệp
và độc giả.
Bà Rịa – Vũng Tàu, tháng 06 năm 2022
Tham gia biên soạn
1. Chủ biên: Dương Tiến Trung
2. Lê Thị Thu Hường
3. Nguyễn Xuân Thịnh
4.


MỤC LỤC
BÀI 1: THÍ NGHIỆM HỆ THỐNG MẠCH NGUỒN .................................................. 5
BÀI 2: THÍ NGHIỆM HỆ THỐNG MẠCH ĐIỆN ÁP ................................................ 9
BÀI 3: THÍ NGHIỆM HỆ THỐNG MẠCH DỊNG ĐIỆN ........................................ 14
BÀI 4: THÍ NGHIỆM HỆ THỐNG MẠCH TÍN HIỆU ............................................. 18
TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................................... 23


DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
Hình 1: Bộ biến đổi DC-DC ................................................................................................... 6

Hình 2: Sơ đồ nối mạch áp kiểu sao ........................................................................... 11

Hình 3: Sơ đồ nối mạch dịng vào role REF 542+ ...................................................... 15
Hình 4: Sơ đồ mạch điều khiển đóng/cắt máy cắt từ bảo vệ rơ le ............................... 19

Hình 5: Các ký hiệu chữ trên bản vẽ .......................................................................... 20


GIÁO TRÌNH MƠ ĐUN: THÍ NGHIỆM MẠCH NGUỒN, MẠCH ÁP,
MẠCH DỊNG VÀ MẠCH TÍN HIỆU
1. Tên mơ đun: Thí nghiệm mạch nguồn, mạch áp, mạch dịng và mạch tín hiệu
2. Mã môn học: ELET64142
Thời gian thực hiện mô đun: 120 giờ; (Lý thuyết: 28 giờ; Thực hành: 87 giờ; Kiểm
tra: 5 giờ)
Số tín chỉ: 05
3. Vị trí, tính chất của mơ đun:
- Vị trí: Mơ đun được bố trí học ở học kỳ 2, năm học thứ 2, sau các mơn học lý
thuyết cơ sở của chương trình đào tạo
- Tính chất: Là mơ đun đào tạo chun mơn nghề bắt buộc
4. Mục tiêu mô đun:
Sau khi học xong mô đun này, người học đạt được:
Về kiến thức:
 Trình bày được vai trị, vị trí của mạch nguồn, mạch áp, dịng, mạch tín
hiệu trong hệ thống điện;
 Trình bày được các sai số và biện pháp xử lý khi lập chương trình, cài đặt
thơng số thí nghiệm;
Về kỹ năng:
 Chuẩn bị được tài liệu, sơ đồ mạch điện cần thiết cho thí nghiệm;
 Chọn và đấu nối chính xác các dụng cụ đo lường, kiểm tra;
 Cài đặt, lập trình các chương trình, thơng số cần thiết cho hợp bộ thí
nghiệm;
 Đọc, ghi chép đầy đủ chính xác các thơng số hiển thị trên dụng cụ đo
lường, thí nghiệm điện;
 Biết so sánh, đối chiếu với các tham số định mức của hệ thống mạch;
Về năng lực tự chủ và trách nhiệm:

 Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác, ham học hỏi.
 Có ý thức giữ gìn, bảo quản thiết bị.
5. Nội dung mơ đun:
-

5.1. Chương trình khung:
Thời gian đào tạo (giờ)
TT

Mã MH,
MĐ

I

Tên mơn học, mơ đun

Tín
chỉ

Các mơn học chung/đại
cương

23

Tổng
số

465

Thực

Kiểm
hành,
tra
Lý
thí nghiệm,
thuyết
thảo luận, LT TH
bài tập
180

260

17

8


1

COMP64002 Giáo dục chính trị

4

75

41

29

5

0

2

COMP62004 Pháp luật

2

30

18

10

2

0

3

COMP62008 Giáo dục thể chất

2

60

5

51

0

4

4

COMP64010

4

75

36

35

2

2

5

COMP63006 Tin học

3

75

15

58

0

2

6

FORL66001

Tiếng anh

6

120

42

72

6

0

7

SAEN52001

An toàn vệ sinh lao động

2

30

23

5

2

0

82

2055

491

1471

34

59

14

285

126

143

9

7

II
II.1

Giáo dục quốc phịng và
an ninh

Các mơn học, mơ đun
chun mơn ngành,
nghề
Mơn học, mơ đun cơ sở

8

ELET5201

An tồn điện

2

30

28

0

2

0

9

ELET51165

Vẽ điện

1

30

0

29

0

1

10

ELET62064

Vật liệu điện

2

30

28

0

2

0

11

ELET5308

Điện kỹ thuật cơ bản

3

45

42

0

3

0

Khí cụ điện

3

75

14

58

1

2

Thực tập điện cơ bản

3

75

14

56

1

4

Mơn học, mô đun
chuyên môn ngành,

nghề

68

1770

365

1328

25

52

6

150

28

116

2

4

5

90

56

29

4

1

12

ELEI53117

13

ELEO53149
II.2

14
15

Máy điện
Năng lượng mặt trời lý
ELET55068
thuyết và ứng dụng
ELEI56135

16

ELET5316

Bảo vệ rơ le

3

75

14

58

1

2

17

ELEI53115

Đo lường điện

3

75

14

58

1

2

18

ELET55157

Trang bị điện 1

5

120

28

87

2

3

19

ELET52137

2

45

14

29

1

1

20

ELET65142

5

120

28

87

2

3

21

ELET55141

Thí nghiệm khí cụ điện

5

120

28

87

2

3

22

ELET55143

Thí nghiệm máy cắt điện

5

120

28

87

2

3

23

ELET66146

6

150

28

116

2

4

24

ELET66147

6

150

28

116

2

4

25

ELET65144

5

120

28

87

2

3

Phần điện nhà máy điện
và trạm biến áp
Thí nghiệm mạch nguồn,
mạch dịng, mạch áp và
mạch tín hiệu

Thí nghiệm thiết bị đo
lường điện
Thí nghiệm thiết bị trạm
biến áp
Thí nghiệm rơ le bảo vệ


26

ELET55145

Thí nghiệm thiết bị điện
quay

5

120

28

87

2

3

27

ELET54251

Thực tập sản xuất

4

180

15

155

0

10

28

ELET63218

Khóa luận tốt nghiệp

3

135

0

129

0

6

105

2520

671

1731

51

67

Tổng cộng

5.2. Chương trình chi tiết mơn học”
Số
TT
1
2
3
4

Nội dung tổng quát
Thí nghiệm hệ thống mạch nguồn
Thí nghiệm hệ thống mạch điệp áp
Thí nghiệm hệ thống mạch dịng điện
Thí nghiệm hệ thống mạch tín hiệu
Cộng

Tổng
số
30
26
28
31
120

Thời gian (giờ)
Thực hành,
Lý
thí nghiệm,
thuyết
thảo luận,
bài tập
21
9
22
4
22
6
22
9
28
87

Kiểm tra
LT

TH

0
1
0
1
2

0
1
1
1
3

6. Điều kiện thực hiện mơn học:
6.1. Phịng học chun mơn hóa/nhà xưởng:
Phịng thí nghiệm điện
6.2. Trang thiết bị máy móc:
Máy tính, máy chiếu
6.3. Học liệu, dụng cụ, ngun vật liệu:
Giáo trình, giáo án
Phiếu thực hành, phiếu học tập (nếu có)
6.4. Các điều kiện khác:
7. Nội dung và phương pháp đánh giá
7.1. Nội dung
Về kiến thức: Bài 1, 2, 3, 4
Về kỹ năng:
Về năng lực tự chủ và trách nhiệm
 Nghiêm túc trong học tập.
 Rèn luyện tính kiên nhẫn, chính xác tỉ mỉ trong cơng việc .
7.2. Phương pháp đánh giá kết thúc mô học theo một trong các hình thức sau:
Số lượng bài: 02 bài.
-

Cách thức thực hiện: Do giáo viên giảng dạy môn học/mô đun thực hiện tại thời
điểm bất kỳ trong q trình học thơng qua việc kiểm tra vấn đáp trong giờ học,
kiểm tra viết với thời gian làm bài bằng hoặc dưới 30 phút, kiểm tra một số nội
dung thực hành, thực tập, chấm điểm bài tập.

-

Số lượng bài: 05, trong đó 02 bài lý thuyết và 03 bài thực hành.

-

Cách thức thực hiện: Do giáo viên giảng dạy môn học/mô đun thực hiện theo theo
số giờ kiểm tra được quy định trong chương trình mơn học ở mục III có thể bằng
hình thức kiểm tra viết từ 45 đến 60 phút, chấm điểm bài tập lớn, tiểu luận, làm bài


thực hành, thực tập. Giáo viên biên soạn đề kiểm tra lý thuyết kèm đáp án và đề
kiểm tra thực hành kèm biểu mẫu đánh giá thực hành theo đúng biểu mẫu qui định,
trong đó:
Stt

Bài kiểm tra

Hình thức kiểm
tra
Lý thuyết

Bài kiểm tra số
1
Bài kiểm tra số
Thực hành
2.
2
Bài kiểm tra số

Thực hành
3.
3
Bài kiểm tra số
Lý thuyết
4.
1
Bài kiểm tra số
Thực hành
5.
2
Thi kết thúc mơn học: thực hành.
- Hình thức thi: Thực hành
1.

Nội dung
Bài 1, bài 2

Thời
gian
45p – 60p.

Bài 1, bài 2

45p – 60p.

Bài 3

45p – 60p.

Bài 3, bài 4

45p – 60p.

Bài 3, bài 4

45p – 60p.

- Thời giant thi: 60 phút – 90 phút..
8. Hướng dẫn thực hiện môn học
8.1. Phạm vi áp dụng chương trình
Chương trình mơ đun này được áp dụng cho nghề Thí nghiệm điện, hệ Cao đẳng/
Trung cấp
8.2. Hướng dẫn về phương pháp giảng dạy, học tập môn học:
Đối với giáo viên, giảng viên:
 Thiết kế giáo án theo thể loại lý thuyết hoặc tích hợp hoặc thực hành phù
hợp với bài học. Giáo án được soạn theo bài hoặc buổi dạy.
 Tổ chức giảng dạy: (mô tả chia ca, nhóm...).
 Thiết kế các phiếu học tập (nếu có).
Đối với người học:
 Tài liệu, dụng cụ học tập, vở ghi đầy đủ
 Hoàn thành các bài thực hành kỹ năng.
 Tổ chức làm việc nhóm, làm việc độc lập.
 Tuân thủ qui định an toàn, giờ giấc.
8.3. Những trọng tâm chương trình cần chú ý:
9. Tài liệu cần tham khảo:
[1] Phạm Thị Cư (chủ biên),Mạch điện 1, NXB Giáo dục - 1996.
[2] Lê Đăng Doanh - Phạm Văn Chới - Nguyễn Thế Cơng - Nguyễn Đình
Thiên(2002), Bảo dưỡng và thử nghiêm thiết bị trong hệ thống điện - Nhà xuất bản
khoa học kỹ thuật

[3] Giáo trình đo lường các đại lượng điện và không điện - NXB GD 2003.


BÀI 1: THÍ NGHIỆM HỆ THỐNG MẠCH NGUỒN
 GIỚI THIỆU BÀI 1:
Bài 1 là bài giới thiệu về thí nghiệm hệ thống mạch nguồn.
 MỤC TIÊU BÀI 1:
-

Trình bày được cấu tạo nguyên lý hoạt động của hệ thống mạch Nguồn;

-

Xác định các yêu cầu kỹ thuật của hệ thống mạch cần thí nghiệm, kiểm tra theo
sơ đồ mạch điện;

-

Lập được sơ đồ trình tự thí nghiệm hệ thống mạch nguồn phù hợp với điều kiện
hoạt động của lưới điện;

-

Phát hiện hết các sai số của hệ thống mạch bằng các dụng cụ đo điện, các hợp bộ
thí nghiệm phù hợp được trang bị cho một tổ thí nghiệm điện điển hình trong
nghành điện;

-

Đánh giá được mức độ của các sai số so với chuẩn(TCVN hoặc IEC);

-

Đảm bảo vệ sinh cơng nghiệp, an tồn cho người và thiết bị.

 PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY VÀ HỌC TẬP BÀI 1
-

Đối với người dạy: sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng,
vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học thực hiện câu hỏi thảo luận và
bài tập bài 1 (cá nhân hoặc nhóm).

-

Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình (bài 1) trước buổi học; hoàn
thành đầy đủ câu hỏi thảo luận và bài tập tình huống bài 1 theo cá nhân hoặc nhóm
và nộp lại cho người dạy đúng thời gian quy định.

 ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN BÀI 1
-

Phịng học chun mơn hóa/nhà xưởng: Phịng thí nghiệm điện

-

Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác

-

Học liệu, dụng cụ, ngun vật liệu: Chương trình mơn học, giáo trình, tài liệu

tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan.

-

Các điều kiện khác: Khơng có

 KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ BÀI 1
-

Nội dung:

 Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức
Trang 5


 Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kĩ năng.
 Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần:
+ Nghiên cứu bài trước khi đến lớp
+ Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập.
+ Tham gia đầy đủ thời lượng mơn học.
+ Nghiêm túc trong q trình học tập.
-

Phương pháp:

 Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng)
 Kiểm tra định kỳ: khơng có
 NỘI DUNG BÀI 1
1.1. Đọc sơ đồ hệ thống mạch nguồn
- Mạch nguồn được hiểu là mạch cung cấp nguồn điện cho các thiết bị điện.

- Cách biểu diễn mối quan hệ của các bộ phận, thiết bị điện trong sơ đồ. Cần phải tìm hiểu
bằng cách tham khảo các thông số điện áp định mức của các thiết bị điện trong mạch.
- Từ đó tìm ra giá trị đúng của điện áp tụ điện và điện trở.

Hình 1: Bộ biến đổi DC-DC
- Xác định nhiệm vụ của các thiết bị trong mạch điện. Để xác định được nhiệm vụ của các
thiết bị điện trong mạch và sử dụng đúng mục đích. Bạn cần phải tìm hiểu kỹ thơng tin của

Trang 6


từng bộ phận, thiết bị. Phải nắm rõ nhiệm vụ của các thiết bị đó trong cụm bản vẽ sơ đồ mạch
điện.
- Xác định chức năng và vai trò hoạt động của từng hệ mạch trong sơ đồ điện. Cần phải
căn cứ vào sơ đồ mạch điện, xác định chức năng hoạt động của từng thiết bị thì mới có thể
xác định được chức năng và vai trò hiệu suất của từng hệ mạch trong cả sơ đồ hệ thống mạch
điện.
1.2. Kiểm tra, làm vệ sinh bên ngoài
- Kiểm tra thiết bị, phần tử trong sơ đồ mạch ở trạng thái không điện
+ Bằng trực quan
+ Bằng V.O.M
- Dùng dẻ lau các bụi bám trên thiết bị
1.3. Tính chọn dụng cụ đo, chọn hợp bộ thí nghiệm
- Dựa vào giá trị đầu ra bộ nguồn chọn thiết bị đo DMM phù hợp
1.4. Xác định R cách điện, R tiếp đất
- Sử dụng đồng hồ đo cách điện, tiến hành đo điện trở cách điện
- R hệ thống tiếp đất nhỏ hơn 4Ω
1.5. Kiểm tra, đánh giá tình trạng hoạt động của mạch theo chức năng
- Dựa vào các thông số của mạch nguồn tiến hành kiểm tra các thông số dịng, áp của mạch
nguồn

1.6. Kiểm tra thơng số mạch nguồn DC
- Sử dụng thiết bị đo kiểm tra điện áp, dịng điện DC
1.7. Kiểm tra thơng số mạch nguồn AC
- Sử dụng thiết bị đo kiểm tra điện áp, dòng điện AC
1.8. Hiệu chỉnh, đọc thơng số đo lường, thí nghiệm
- Dựa vào các giá trị dòng, áp đo được so sánh với sai cho phép. Nếu vượt quá sai số cho
phép tiến hành hiệu chuẩn lại bộ nguồn.
1.9. Ghi biên bản thí nghiệm
- Tiến hành ghi các giá trị đo được vào biên bản thí nghiệm.
- Biên bản đo cách điện:
Lần đo

Rcd

Kết luận

1

Trang 7


2
3
- Biên bản đo điện áp:
Lần đo

Giá trị

Giá trị đo(V)

Sai số(%)

Kết luận

Giá trị đo(A)

Sai số(%)

Kết luận

phát(V)
1
2
3
- Biên bản đo dòng điện:
Lần đo

Giá trị
phát(A)

1
2
3
 TÓM TẮT NỘI DUNG BÀI 1:
1.1. Đọc sơ đồ hệ thống mạch nguồn
1.2. Kiểm tra, làm vệ sinh bên ngồi
1.3. Tính chọn dụng cụ đo, chọn hợp bộ thí nghiệm
1.4. Xác định R cách điện, R tiếp đất
1.5. Kiểm tra, đánh giá tình trạng hoạt động của mạch theo chức năng
1.5.1. Kiểm tra thông số mạch nguồn DC

1.5.2. Kiểm tra thông số mạch nguồn AC
1.6. Hiệu chỉnh, đọc thơng số đo lường, thí nghiệm
1.7. Ghi biên bản thí nghiệm
 CÂU HỎI CỦNG CỐ BÀI 1:
1. Tiến hành các bước thí nghiệm mạch nguồn theo nhóm. Ghi các thơng số vào
biên bản thí nghiệm.
2. Các lưu ý khi tiến hành thí nghiệm mạch nguồn.

Trang 8


BÀI 2: THÍ NGHIỆM HỆ THỐNG MẠCH ĐIỆN ÁP
 GIỚI THIỆU BÀI 2:
Bài 2 là bài giới thiệu về thí nghiệm hệ thống mạch điện áp.
 MỤC TIÊU BÀI 2:
-

Trình bày được cấu tạo nguyên lý hoạt động của hệ thống mạch Điện áp;

-

Xác định các yêu cầu kỹ thuật của hệ thống mạch cần thí nghiệm, kiểm tra theo
sơ đồ mạch điện;

-

Lập được sơ đồ trình tự thí nghiệm hệ thống mạch Điện áp phù hợp với điều kiện
hoạt động của lưới điện;

-

Phát hiện hết các sai số của hệ thống mạch bằng các dụng cụ đo điện, các hợp bộ
thí nghiệm phù hợp được trang bị cho một tổ thí nghiệm điện điển hình trong
nghành điện;

-

Đánh giá được mức độ của các sai số so với chuẩn(TCVN hoặc IEC);

-

Đảm bảo vệ sinh cơng nghiệp, an tồn cho người và thiết bị.

 PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY VÀ HỌC TẬP BÀI 2
-

Đối với người dạy: sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng,
vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học thực hiện câu hỏi thảo luận và
bài tập bài 2(cá nhân hoặc nhóm).

-

Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình(bài 2) trước buổi học; hoàn
thành đầy đủ câu hỏi thảo luận và bài tập tình huống bài 2 theo cá nhân hoặc nhóm
và nộp lại cho người dạy đúng thời gian quy định.

 ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN BÀI 2
-

Phịng học chun mơn hóa/nhà xưởng: Phịng thí nghiệm điện

-

Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác

-

Học liệu, dụng cụ, ngun vật liệu: Chương trình mơn học, giáo trình, tài liệu
tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan.

-

Các điều kiện khác: Khơng có

 KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ BÀI 2
-

Nội dung:

 Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức
Trang 9


 Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kĩ năng.
 Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần:
+ Nghiên cứu bài trước khi đến lớp
+ Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập.
+ Tham gia đầy đủ thời lượng mơn học.
+ Nghiêm túc trong q trình học tập.
-

Phương pháp:

 Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng)
 Kiểm tra định kỳ lý thuyết: 1 bài(hình thức: thi viết)
 Kiểm tra định kỳ thực hành: 1 bài(hình thức: thực hành)
 NỘI DUNG BÀI 2
2.1. Đọc sơ đồ hệ thống mạch điện áp
- Mạch điện áp lấy điện áp từ phía thứ cấp của máy biến điện áp(BU), thanh cái,
đường dây hay đầu cực máy biến áp để cấp cho hệ thống đo lường, bảo vệ các ngăn
lộ trong trạm biến áp. Thông thường hệ thống mạch áp đo lường, bảo vệ là riêng
biệt được lấy từ phía thứ cấp BU có cấp chính xác khác nhau.

Trang 10


Hình 2: Sơ đồ nối mạch áp kiểu sao
- Mỗi pha, thanh cái, đường dây có một BU riêng để đo điện áp pha đó. Tùy thuộc vào
tính chất, nhiệm vụ của mỗi thiết bị bảo vệ, đo lường mà tín hiệu điện áp được sử dụng
là 3 pha hay một pha. Trong sơ đồ mạch áp 3 pha, các cuộn thứ cấp của BU được đấu
hình sao hay tam giác hở. Một mạch áp có thể song song nhiều thiết bị.
- Trong sơ đồ Hình 2, ở BU mỗi pha cuộn 1 có cấp chính xác là 0.5 là cuộn đo lường,
cuộn 2 có cấp chính xác là 3P là cuộn bảo vệ. Các áp tô mát QFP, QFM để bảo vệ chống
chạm chập với các pha với nhau và với đất.
- Cuộn thứ cấp của máy biến điện áp phải nối đất ở điểm trung tính hoặc ở một trong
các đầu ra của cuộn dây có yêu cầu nối đất.
2.2. Kiểm tra, làm vệ sinh bên ngoài
- Kiểm tra thiết bị, phần tử trong sơ đồ mạch ở trạng thái không điện
+ Bằng trực quan
+ Bằng V.O.M

- Dùng dẻ lau các bụi bám trên thiết bị
Trang 11


2.3. Tính chọn dụng cụ đo, chọn hợp bộ thí nghiệm
- Dựa vào giá trị đầu ra bộ nguồn chọn thiết bị đo DMM phù hợp
2.4. Xác định R cách điện, R tiếp đất
- Sử dụng đồng hồ đo cách điện, tiến hành đo điện trở cách điện
- R hệ thống tiếp đất nhỏ hơn 4Ω
2.5. Kiểm tra nguồn nuôi
- Dựa vào các thông số của mạch nguồn tiến hành kiểm tra các thông số áp của mạch
nguồn.
2.6. Kiểm tra, đánh giá tình trạng hoạt động của mạch theo chức năng
- Cơng tác thí nghiệm hiệu chỉnh nhằm mục đích kiểm tra mạch điện áp từ BU cho
đến chân đấu nối từng thiết bị liên quan, đảm bảo điện áp được cấp là đúng ngăn lộ,
đúng thự tự pha, không bị chạm chập.
- Kiểm tra đấu nối cáp nhị thứ: kiểm tra trong trạng thái không điện.
- Kiểm tra đấu nối tủ: của BU box( hoặc MK) ở trước và sau áp tô mát.
- Kiểm tra đấu nối mạch điện áp nội bộ các tủ: Dùng phương pháp dò mạch để kiểm
tra đấu nối từng chân thiết bị, đảm bảo không chạm chập, tiếp xúc tốt tại các điểm đấu
nối.
- Kiểm tra mang tải: Sau khi đóng điện, kiểm tra giá trị điện áp đo được tại các tủ
bằng đồng hồ DMM.
2.7. Hiệu chỉnh, đọc thơng số đo lường, thí nghiệm
- Dựa vào các giá trị dòng, áp đo được so sánh với sai cho phép. Nếu vượt quá sai
số cho phép tiến hành hiệu chuẩn lại bộ nguồn.
2.8. Ghi biên bản thí nghiệm
- Tiến hành ghi các giá trị đo được vào biên bản thí nghiệm.
- Biên bản đo cách điện:
Lần đo

Rcd

Kết luận

1
2
3
- Biên bản đo điện áp:

Trang 12


Lần đo

Giá trị

Giá trị đo(V)

Sai số(%)

Kết luận

phát(V)
1
2
3
 TÓM TẮT NỘI DUNG BÀI 2:
2.1. Đọc sơ đồ hệ thống mạch điện áp
2.2. Kiểm tra, làm vệ sinh bên ngồi

2.3. Tính chọn dụng cụ đo, chọn hợp bộ thí nghiệm
2.4. Xác định R cách điện, R tiếp đất
2.5. Kiểm tra nguồn nuôi
2.6. Kiểm tra, đánh giá tình trạng hoạt động của mạch theo chức năng
2.7. Hiệu chỉnh, đọc thông số đo lường, thí nghiệm
2.8. Ghi biên bản thí nghiệm
 CÂU HỎI CỦNG CỐ BÀI 2:
1. Tiến hành các bước thí nghiệm mach điện áp theo nhóm. Ghi các thơng số
vào biên bản thí nghiệm.
2. Các lưu ý khi tiến hành thí nghiệm mạch điện áp.

Trang 13


BÀI 3: THÍ NGHIỆM HỆ THỐNG MẠCH DỊNG ĐIỆN
 GIỚI THIỆU BÀI 3:
Bài 3 là bài giới thiệu về thí nghiệm hệ thống mạch dịng điện.
 MỤC TIÊU BÀI 3:
-

Trình bày được cấu tạo nguyên lý hoạt động của hệ thống mạch dòng điện;

-

Xác định các yêu cầu kỹ thuật của hệ thống mạch cần thí nghiệm, kiểm tra theo
sơ đồ mạch điện;

-

Lập được sơ đồ trình tự thí nghiệm hệ thống mạch dòng điện phù hợp với điều

kiện hoạt động của lưới điện;

-

Phát hiện hết các sai số của hệ thống mạch bằng các dụng cụ đo điện, các hợp bộ
thí nghiệm phù hợp được trang bị cho một tổ thí nghiệm điện điển hình trong
nghành điện;

-

Đánh giá được mức độ của các sai số so với chuẩn(TCVN hoặc IEC);

-

Đảm bảo vệ sinh cơng nghiệp, an tồn cho người và thiết bị.

 PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY VÀ HỌC TẬP BÀI 3
-

Đối với người dạy: sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng,
vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học thực hiện câu hỏi thảo luận và
bài tập bài 3(cá nhân hoặc nhóm).

-

Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình(bài 3) trước buổi học; hoàn
thành đầy đủ câu hỏi thảo luận và bài tập tình huống bài 3 theo cá nhân hoặc nhóm
và nộp lại cho người dạy đúng thời gian quy định.

 ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN BÀI 3

-

Phịng học chun mơn hóa/nhà xưởng: Phịng thí nghiệm điện

-

Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác

-

Học liệu, dụng cụ, ngun vật liệu: Chương trình mơn học, giáo trình, tài liệu
tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan.

-

Các điều kiện khác: Khơng có

 KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ BÀI 3
-

Nội dung:

 Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức
Trang 14


 Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kĩ năng.
 Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần:
+ Nghiên cứu bài trước khi đến lớp
+ Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập.

+ Tham gia đầy đủ thời lượng mơn học.
+ Nghiêm túc trong q trình học tập.
-

Phương pháp:

 Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng)
 NỘI DUNG BÀI 3
3.1. Đọc sơ đồ hệ thống mạch dịng điện

Hình 3: Sơ đồ nối mạch dòng vào role REF 542+
- Mạch dòng điện lấy dịng điện từ phía thứ cấp của máy biến điện áp(BI), thanh cái,
đường dây hay đầu cực máy biến áp để cấp cho hệ thống đo lường, bảo vệ các ngăn lộ
Trang 15