Kỳ Thi Tuyển Sinh Lớp 10 Thpt Năm Học: 2008 – 2009 (Đà Nẵng)

KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT NĂM HỌC: 2008 – 2009 (Đà Nẵng)
Môn thi : NGỮ VĂN
Câu 1: (1 điểm)
Trong các từ in đậm sau đây, từ nào được dùng theo nghĩa gốc, từ nào
được dùng theo nghĩa chuyển?
- Ngang lưng thì thắt bao vàng,
- Cái chân thoăn thoắt
Đầu(1) đội nón dấu, vai mang súng dài.
Cái đầu(3) nghênh
nghênh.
(Ca dao)
(Tố
Hữu, Lượm)
- Đầu(2) tường lửa lựu lập lịe đơm bơng.
- Đầu(4) súng trắng
treo.
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)
(Chính Hữu, Đồng Chí)
Câu 2: (1 điểm)
Chỉ ra các từ ngữ là thành phần biệt lập trong các câu sau. Cho biết tên
gọi của mỗi thành phần biệt lập đó.
Ngồi cửa sổ bấy giờ những bơng hoa bằng lăng đã thưa thớt – cái
giống hoa ngay khi mới nở, màu sắc đã nhợt nhạt. Hẳn có lẽ vì đã sắp hết
mùa, hoa đã vãn trên cành, cho nên mấy bơng hoa cuối cùng cịn sót lại trở
nên đậm sắc hơn.
(Nguyễn Minh Châu, Bến quê, Ngữ
văn 9, tập 2)
Câu 3: (1 điểm)
Cho biết phép liên kết câu và phép liên kết đoạn văn được sử dụng
trong phần trích sau. Chỉ ra từ ngữ thực hiện mỗi phép liên kết đó.
Trường học của chúng ta là trường học của chế độ dân chủ nhân dân,

nhằm mục đích đào tạo những công dân và cán bộ tốt, những người chủ
tương lai của nước nhà. Về mọi mặt, trường học của chúng ta phải hơn hẳn
trường học của thực dân và phong kiến.
Muốn được như thế thì thầy giáo, học trò và cán bộ phải cố gắng hơn
nữa để tiến bộ hơn nữa.
(Hồ Chí Minh, Về vấn đề giáo dục, Dẫn theo Ngữ văn 9, tập hai)
Câu 4: (2 điểm)
Mùa hè là mùa thú vị nhất đối với lứa tuổi học trị. Em sẽ làm gì để có
được một mùa hè thực sự vui tươi và bổ ích?
(Viết thành một đoạn văn hoặc một bài văn ngắn không quá 20 dòng).
Câu 5: (5 điểm)
ÁNH TRĂNG


…
Thình lình đèn điện tắt
Phịng buyn-đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
1978

Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vơ tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.

Ngửa mặt lên nhìn mặt

có cái gì rưng rưng
9, tập một)

như là đồng là bể
như là sông là rừng

TP.Hồ Chí Minh,
(Nguyễn Duy, Ngữ văn

Phân tích và phát biểu cảm nghĩ của em về đoạn thơ trên.
BÀI GIẢI GỢI Ý
Câu 1:
Đầu(1) được dùng theo nghĩa
gốc
Đầu(2) được dùng theo nghĩa chuyển
Đầu(3) được dùng theo nghĩa gốc
Đầu(4) được dùng theo nghĩa chuyển.
Câu 2:
“cái giống hoa ngay khi mới
nở, màu sắc đã nhợt nhạt” : thành phần phụ chú.
“có lẽ” : thành phần tình thái.
Câu 3: “trường học của chúng ta” : phép lặp từ ngữ
“như thế” : phép thế
Câu 4:
(Câu này có nhiều cách viết
khác nhau, sau đây chỉ là một gợi ý tham khảo).
“Mỗi năm đến hè lòng man mác buồn”. Mùa hè đã thành dấu ấn khó
phai trong lứa tuổi học trò. Khi mùa hè đến, học sinh hơi buồn vì phải chia
tay bạn bè nhưng mùa hè cũng là mùa thú vị nhất. Khi nghỉ hè, học sinh
được tự do làm cơng việc mình u thích như đi du lịch, về quê thăm người
thân, làm tình nguyện viên cho phong trào mùa hè xanh… Riêng em, em sẽ
về quê ngoại – nơi miền sông nước xa xôi - để được hưởng khơng khí trong
lành của miền q, để thắp sáng lên tình u với ơng bà, với q hương,

nguồn cội. Những ngày hè nơi quê ngoại sẽ làm cho sức khỏe của em tốt
hơn. Bên cạnh những niềm vui như tắm sông, câu cá. Cảnh vật nơi quê
ngoại sẽ cho em thấm thía hơn về nét đẹp và sự phong phú của thiên nhiên.


Những ngày hè sẽ bổ sung cho em những kiến thức về nơng thơn Việt Nam.
Em sẽ tận mắt nhìn thấy những cánh đồng thẳng cánh cị bay, những dịng
sơng mênh mơng soi bóng những hàng cây. Em có thể đặt đơi chân trần của
mình trên nền đất mịn của đồng quê và ngửi thấy mùi vị rất riêng của hương
lúa. Em sẽ hiểu hơn và yêu hơn những người dân quê tay lấm chân bùn với
những công việc đồng áng, “một nắng hai sương, xay giã dần sàng”. Em tin
chắc rằng, mùa hè nơi quê ngoại sẽ là mùa hè thực sự vui tươi, bổ ích, và là
kỉ niệm khó quên của thời niên thiếu.
Câu 5:
* Giới thiệu tác giả và tác phẩm : Nguyễn Duy là nhà thơ trẻ, trưởng
thành trong giai đoạn kháng chiến chống Mĩ, có một phong cách thơ độc
đáo. Năm 1978, tại TP.HCM, Nguyễn Duy đã sáng tác bài thơ “Ánh trăng”.
Bài thơ được in trong tập thơ cùng tên và được giải A của Hội nhà văn Việt
Nam năm 1984. Nguyễn Duy viết bài thơ này lúc cuộc kháng chiến kết thúc
được 3 năm, nhưng những gian khổ và kỉ niệm nghĩa tình trong quá khứ vẫn
như một lời nhắc nhở.
* Cả bài thơ có 6 khổ, được viết theo thể thơ 5 chữ, kết hợp tự sự với
trữ tình. Trong đó cảm hứng chính được thể hiện tập trung trong 3 khổ thơ
cuối và gợi cho người đọc nhiều cảm xúc và suy nghĩ.
* Phân tích và phát biểu cảm nghĩ về 3 khổ thơ trong đề bài :
- Tình huống xuất hiện đột ngột của vầng trăng gợi nên những xúc
cảm và suy nghĩ ở nhà thơ về trăng, về kỉ niệm: thình lình đèn điện tắt/
phịng buyn-đinh tối om / vội bật tung cửa sổ / đột ngột vầng trăng trịn.
- Hình ảnh vầng trăng: hình ảnh của thiên nhiên khoáng đạt, hồn
nhiên, tươi mát gợi tới kỉ niệm lúc ấu thơ, lúc tham gia chiến đấu. Vầng

trăng như một cố nhân khiến người xúc động.
- Hình ảnh vầng trăng: biểu tượng cho quá khứ nghĩa tình, cho vẻ
đẹp bình dị, vĩnh hằng của đời sống, đánh thức trong tâm trí con người bao
kỉ niệm, bao nghĩa tình: như là đồng, là bể / như là sông, là rừng; trăng như
một lời nhắc nhở nghiêm khắc với nhà thơ và mọi người về tình cảm thủy
chung với quá khứ, với thiên nhiên: ánh trăng im phăng phắc / đủ cho ta
giật mình.
- Tư thế và cảm xúc của nhà thơ: đối diện với vầng trăng như gặp
lại cố nhân khiến hồn người rưng rưng xúc động: ngửa mặt lên nhìn mặt / có
cái gì rưng rưng. Đối diện với sự im lặng của vầng trăng, nhà thơ như cảm
thấy mình đối diện với một quan tòa nghiêm khắc, gợi nhắc người ta không
được phép lãng quên quá khứ. Nhà thơ có cảm giác mình là kẻ vơ tình, là
người có tội vì đã có nhiều lúc thờ ơ, lãng qn đối với q khứ, với cái nơi
đã ni mình khơn lớn.


- 3 khổ thơ được viết theo thể thơ 5 chữ, đều đặn góp phần tạo nên
một giọng điệu tâm tình, sâu lắng, tự nhiên, nhẹ nhàng nhưng cũng có chỗ
trở nên ngân nga, thiết tha. Lời thơ giản dị nhưng súc tích. Hình ảnh thơ
quen thuộc nhưng giàu sức gợi những suy nghĩ sâu xa.
* Cả phần thơ như một lời tự nhắc nhở của tác giả về những năm
tháng gian lao đã qua. Nó có ý nghĩa gợi nhắc củng cố cho con người thái độ
sống ân nghĩa, thủy chung với quá khứ theo đạo lý “uống nước nhớ nguồn”
của dân tộc.
MÔN VĂN-TIẾNG VIỆT (Lớp 9)
Thời gian 120 phút (không kể thời gian giao đề)
Câu 1 : (1,5 điểm )
Viết một đoạn văn ngắn có câu chốt , nội dung nói về truyện ngắn Lặng lẽ
Sa Pa của Nguyễn Thành Long . Gạch dưới câu chốt và cho biết nội dung
đoạn văn đó được trình bày theo cách nào ?

Câu 2 : (1,5 điểm)
Thế nào là liên kết đoạn văn trong văn bản ? Chỉ rõ từ ngữ có tác dụng liên
kết đoạn văn trong phần trích sau :
Bắt đầu là tìn hiểu . Tìm hiểu là phải đặt bài văn vào hồn cảnh lịch sử của
nó. Thế là cần đến khoa học lịch sử , lịch sử dân tộc, có khi cả lịch sử thế
giới.
Sau khâu tìm hiểu là khâu cảm thụ. Hiểu đúng bài văn đã tốt. Hiểu đúng
cũng bắt đầu thấy nó hay nhưng chưa đủ .[...]
(Tiếng Việt 9, NXB Giáo dục, 1999)
Câu 3 : ( 7 điểm )
Đoàn thuyền đánh cá
Huy Cận
Mặt trời xuống biển như hịn lửa
Sóng đã cài then , đêm sập cửa.
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi.
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
Hát rằng : cá bạc biển Đơng lặng,
Cá thu biển Đơng như đồn thoi
Đêm ngày dệt biển mn luồng sáng.
Đến dệt lưới ta , đoàn cá ơi !
Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng.


Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.
Cá nhụ cá chim cùng cá đé,
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng
Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe.
Đêm thở : sao lùa nước Hạ Long.

Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao.
Biển cho ta cá như lịng mẹ
Ni lớn đời ta tự buổi nào.
Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng,
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng.
Vẩy bạc đuôi vàng loé rạng đông,
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.
Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đồn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhơ màu mới,
Mắt cá huy hồng mn dặm phơi.

2002)

Hồng Gai , 4-10-1958
(Văn học 9, tập 2 , NXB Giáo dục ,
Em hãy phân tích bài thơ trên

HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN VĂN-TIẾNG VIỆT LỚP 9 (2004-2005)
Câu 1 : 1,5điểm
- Viết được một đoạn văn ngắn có nội dung nói về truyện ngắn : Lặng lẽ sa
pa của Nguyễn Tành Long : 1,5 điểm
- Chỉ đúng câu chốt của đoạn văn : 0,5 điểm
- Nêu đúng cách trình bày nội dung đoạn văn : 0,5 điểm
Câu 2 : 1,5điểm
- Nêu đúng thế nào là liên kết đoạn văn trong văn bản : 1 điểm
- Chỉ đúng từ ngữ có tác dụng liên kết (Bắt đầu-Sau khâu tìm hiểu): 0,5 điểm
Câu 3 : 7 điểm
1/ Yêu cầu

- Học sinh làm đúng kiểu bài phân tích tác phẩm . Cụ thể là phân tích bài thơ
Đồn thuyền đánh cá của Huy Cận
- Diễn đạt mạch lạc , ít mắc lỗi.Bố cục bài viết cân đối
2/ Một số gợi ý về nội dung
.....Có thể phân tích bài thơ theo trình tự của bố cục : Cảnh ra khơi, cảnh
đánh cá , cảnh đoàn thuyền trở về , hoặc phân tích theo các đặc điểm nổi bật
của bài thơ.
a/ Cảnh biển vào đêm vừa rộng lớn vừa gần gủi với con người do một liên
tưởng so sánh thú vị của nhà thơ...
b/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển...
c/ Đẹp lộng lẫy và rực rỡ đến huyền ảo là những hình ảnh các lồi cá trên
biển , giữa ánh trăng sao và ánh nắng lúc rạng đông..
3/ Biểu điểm :
Điểm 6-7 : Bài làm đạt các yêu cầu nêu trên
Điểm 4-5 : Hiểu đúng nội dung bài thơ. Nêu được những hình ảnh, chi tiết
nghệ thuật chính , tiêu biểu nhưng khã năng phân tích cịn hạn chế. Diễ đạt
rõ ý , ít mắc lỗi
Điểm 3 : Hiểu đúng nội dung bài thơ. Có nêu được một số chi tiết nghệ thuật
tiêu biểu song bài viết nhiều chỗ còn tản mạn, nhiều đoạn diễn xi. Kết cấu
bài viết có thể theo dõi được . Mắc nhiều lỗi diễn đạt .
Điểm 1-2 : Nội dung bài viết nghèo nàn. Chủ yếu diễn xuôi bài thơ . Diễn
đạt kém