Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số giải pháp nâng cao chất lượng giảng dạy môn Tin học năm học 2017-2018

CỘNG HỊA XàHỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc.
THUYẾT MINH MƠ TẢ GIẢI PHÁP VÀ
KẾT QUẢ THỰC HIỆN SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến
 
Một số  giải pháp nâng cao chất lượng giảng dạy mơn Tin học năm học 2017­
2018.
 

2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến 

 
Sáng kiến thuộc lĩnh vực giáo dục về  vấn đề  n âng cao chất lượng giảng dạy  
mơn Tin học cấp Tiểu học.
 

3. Mơ tả các giải pháp cũ thường làm

 
Năm học 2017­2018, Trường  Tiểu học Số  2 Hịa Mỹ  Tây  là năm thứ  hai áp 
dụng mơn Tin học vào chương trình giảng dạy của nhà trường.
 

* Những nhược điểm cần khắc phục

 

Phương pháp giảng dạy phụ thuộc nhiều vào thuyết trình.

Đồ dùng dạy học cịn hạn chế, hình ảnh chưa phong phú, các đồ dùng dạy học 

để  học sinh quan sát trực tiếp khơng có như:  Ổ  đĩa cứng,  ổ  đĩa CD, Chíp CPU, Ram,  
các linh kiện khác của máy tính,....
 

Học sinh tiếp cận và sử dụng máy tính cịn nhiều hạn chế.
4. Sự cần thiết phải áp dụng giải pháp sáng kiến

 
Mơn Tin học  ở  bậc tiểu học là bước đầu giúp học sinh làm quen với một số 
kiến thức cơ bản về lĩnh vực cơng nghệ  thơng tin như: Một số bộ  phận, thiết bị của  
máy tính điện tử  hay các thiết bị  khoa khọc kĩ thuật khác, một số  thuật ngữ  thường  
dùng, rèn luyện một số kỹ năng sử dụng máy tính, ... hình  thành  cho  học sinh một số 
phẩm chất và năng lực cần thiết cho con người trong thời hiện đại như:
 

­ Góp phần hình thành và phát triển tư duy.

 

­ Bước đầu hình thành năng lực tổ chức và xử lý thơng tin.

 
­ Có ý thức và thói quen sử dụng máy tính trong hoạt động học tập, lao động và  
mơi trường xã hội hiện đại.
 

­ Có thái độ đúng khi sử dụng máy tính, các sản phẩm về Tin học.

 

­ Bước đầu hiểu khả năng ứng dụng Cơng nghệ thơng tin trong học tập.

 

­ Có ý thức tìm hiểu Cơng nghệ thơng tin trong các hoạt động xã hội.

 

5. Mục đích của giải pháp sáng kiến

1


 
Nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy và đổi mới một số  phương pháp dạy  
mơn Tin học ở Tiểu học.
 
Giúp cho học sinh hiểu biết ban đầu về lĩnh vực Tin học và ứng dụng Tin học  
trong học tập và trong đời sống như thế nào.
 
 Khả  năng sử  dụng máy tính phục vụ  trong việc học tập, hoạt động vui chơi  
giải trí nhằm nâng cao chất lượng học tập và thích ứng với đời sống xã hội hiện đại.
 
Bước đầu làm quen với cách giải quyết các vấn đề  để  sử  dụng các cơng cụ,  
thiết bị Tin học.
 

6. Thời gian thực hiện
Áp dụng thực hiện sáng kiến từ tháng 9 năm 2017 đến tháng 5 năm 2018.

 

7. Nội dung
7.1. Thuyết minh giải pháp mới hoặc cải tiến

 

a) Thiết bị Tin học, chất lượng phịng máy

Đề  xuất với nhà trường trang bị  một số  thiết bị  Tin học, sửa máy tính trong 
phịng máy, đảm bảo hoạt động cho việc dạy và học. 
 Để  có một tiết lý thuyết, thực hành chất lượng và đạt hiệu quả  cao đều đầu 
tiên thì tất cả các máy trong phịng máy phải hoạt động tốt. 
Thế  nhưng trong q trình sử  dụng máy tính, chúng ta vẫn thường xun gặp  
phải những lỗi hệ  thống, phần cứng từ  nhỏ   đến lớn. Trong đó, những sự  cố  bất  
thường như: Treo máy, khởi động lại, thậm chí tắt ln khơng khởi động được, các 
chương trình ứng dụng bị lỗi,… làm ảnh hưởng rất nhiều đến tiết dạy. Là một Giáo 
viên Tin học, cần phải nắm bắt một số thủ thuật cơ bản nhất để  xử  lí kịp thời phần  
mềm, lẫn phần cứng.

2


 b) Sắp xếp nội dung chương trình giảng dạy trong năm học 
  Thực hiện đúng theo Phân phối chương trình của bộ giáo dục và lập kế hoạch  
giảng dạy bộ  mơn. Trong năm học 2017­2018 đối với Lớp 3 sử dụng sách hướng  
dẫn cùng học Tin học quyển 1; Đối với khối 4­5 thực hiện SGK Cùng học Tin học  
quyển 2. Để  thực hiện giảng dạy đạt  hiệu quả, ngồi việc thực hiện đúng theo  
chương trình, tơi đã xây dựng kế hoạch cho chương trình thực hiện giảng dạy theo  
nội dung các phần cụ thể như sau: 

 

* Phần 1: Làm quen với máy tính 

 
Ở phần học này, ngay từ bài học đầu tiên, giáo viên cần giúp cho học sinh xác 
định rõ và nhận biết các bộ phận của máy tính và tác dụng của các bộ  phận đó bằng 
cách cho học sinh quan sát tranh ảnh ngay trong giờ giảng lý thuyết. Sau đó là cho các  
em quan sát, làm quen trực tiếp các thiết bị đó trong phịng máy, tập trung vào kĩ năng 
thực hành các thao tác khi sử dụng chuột, bàn phím,…
 Đối với lớp 4 và 5: Lúc này các em đã được hiểu biết nhiều hơn về máy tính 
nên sẽ  có những u cầu cao hơn. Học sinh phải nắm được các bộ  phân chun sâu  
hơn của máy tính, u cầu kĩ năng thực hành  cao hơn. Cách tổ chức sắp xếp thơng tin 
theo hệ thống của máy tính và biết tìm kiếm thơng tin. 
 

* Phần 2: Học và chơi cùng máy tính 

Giáo viên u cầu học sinh cần có thái độ  nghiêm túc khi học và làm việc trên 
máy tính, khơng phân biệt phần mềm học tập hay phần mềm trị chơi. Giáo viên cần  
liên hệ thực tế để giúp học sinh nắm được từ việc học và chơi trên máy tính đến đời 
sống thường ngày.
3


Ví dụ: 
+ u thích mơn Tốn qua trị chơi, phần mềm Cùng học tốn. 
+ Giải trí thơng qua phần mềm chơi thể  thao, tìm hiểu thiên nhiên qua phần  
mềm trị chơi Golf, khám phá rừng nhiệt đới.
Ở  phần học này, thời gian thực hành khá dài, dễ  gây nhàm chán. Giáo viên 

thường xun chủ động dạy dàn trải trong các tiết học. 
 

* Phần 3: Em tập gõ bàn phím

Đây cũng là phần trọng tâm của chương trình lớp 3. Phần này địi hỏi phải có 
sự  tập luyện thường xun thì mới đạt hiệu quả  cao được. Giáo viên cần giúp học  
sinh hiểu được lợi ích của việc gõ phím bằng 10 ngón tay để từ đó học sinh có ý thức  
hơn trong việc rèn luyện. Khơng cần nhiều,  ở  mỗi tiết thực hành, nếu cịn thời gian  
hãy khuyến khích học sinh luyện gõ trong 10 phút sẽ  mang lại hiệu quả rất tốt. Cần 
phải chú trọng và nghiêm túc rèn từ  lớp 3 về  cách đặt tay lên bàn phím, cách gõ  
phím…thì đến lớp 4 ­ 5 Học sinh mới có thói quen gõ 10 ngón.
*  Phần 4: Em tập vẽ
Với phần học này, học sinh rất có hứng thú học tập. Ở phần học này giáo viên  
cần chú trọng cho họ  sinh thực hành nhiều, giảm tiết lý thuyết hoặc có thể  giảng lý  
thuyết ngay trong tiết thực hành. Như  vậy học sinh mới có thao tác thành thạo được. 
Ngồi việc dạy những u cầu cơ bản trong SGK. nếu có điều kiện giáo viên có thể 
thiết kế các bài tập khác để phần học này thêm phong phú.
 

* Phần 5: Em tập soạn thảo

Nội dung kiến thức chủ yếu là tạo cho học sinh những kiến thức cơ bản nhất 
để soạn thảo và trình bày một văn bản. Ở phần này giáo viên cũng chú ý đến dạy thực 
hành hơn, dạy xong lý thuyết là cho học sinh thực hành ngay như  vậy học sinh mới  
nắm được nội dung bài học. 
Ở lớp 3, học sinh được làm quen với 2 cách gõ là kiểu Vni và kiểu Telex. Giáo  
viên cần cung cấp cả 2 cách gõ này và khuyến khích các em lựa chọn cách gõ phù hợp  
với bản thân để việc soạn thảo dễ dàng và nhanh hơn. 
Ở  lớp 4 và 5, học sinh đã được học cách trình bày văn bản. Giáo viên hãy tạo 

điều kiện cho các em ứng dụng những kiến thức vừa học để trình bày những văn bản  
thơng thường.
 
Sau khi nghiên cứu và qua q trình trải nghiệm tơi nhận thấy đã đạt được hiệu 
quả  đáng khích lệ. Số lượng học sinh sử dụng thạo máy tính ngày một tăng lên. Tiết  
dạy cũng trở  nên nhẹ  nhàng và hiệu quả  hơn, tạo được nhiều hứng thú cho học sinh  
trong q trình tiếp thu bài.
 
Đặt biệt các em học sinh nắm được kiến thức, kĩ năng luyện gõ bàn phím 10  
ngón và tư thứ ngồi khi sử dụng máy tính được thực hiện rõ nét nhất.

4


                                    Học sinh có tư thế ngồi tốt khi thực hành 
 
 

* Phần 6: Thế giới Logo của em

 
Ở nội dung phần này dành cho học sinh lớp 4, lớp 5 cần tập trung kiến thức để 
học sinh có cách nhìn về nguồn gốc để sử dụng được các chương trình ứng dụng trên 
máy tính, điều khiển hệ thống tự động, Roobot và các cơng nghệ điều khiển từ xa đều  
nhờ đên máy tính điện tử để thực hiện.
 
Bước đầu làm quen với phần mềm MS Logo để  thực hiện các lệnh để  vẽ  ra  
các hình ảnh mà khơng sử dụng các cơng cụ vẽ như phần  mềm Paint đã học.
 
Hình thành các xây dựng ý tưởng, tư  duy, sáng tạo để  tạo ra những sản phẩm 

bằng hình ảnh mà học sinh sử dụng các lệnh đã học tạo thành.
 

c)Phương pháp giảng dạy

 

* Kết hợp lý thuyết và thực hành

 
Từ  chất lượng phịng máy và đề  xuất nhà trượng tạo điều kiện lắp đặt hệ 
thống đèn chiếu ngay trong phịng máy.  Đảm bảo 100% tiết dạy để sử dụng phương  
pháp giảng dạy thực hiện mẫu trực tiếp trên máy tính ngay trong tiết dạy.
 
100% tiết dạy tại phịng máy, khơng phân biệt tiết lý thuyết hay thực hành. 
Mục đích để các em tập trung tiếp cận với máy tính càng nhiều càng tốt.
 
Sử  dụng phương pháp thuyết trình, diễn giải nội dung bài học lý thuyết kết  
hợp thực hiện mơ phỏng trực tiếp trên máy. Học sinh tiếp cận máy tính thực hành  
ngay

5


 

Phịng máy có đèn chiếu projector
 
thể.

* Sử dụng trực quan qua tranh, hình ảnh, thiết bị 
Cần chuẩn bị, thiết kế các thơng điệp, hình  ảnh minh họa qua các bài học cụ 

 
­ Chuẩn bị một số thiết thiết bị đã hỏng đặt tại phịng máy. Khi các tiết học liên  
quan thì giới thiệu cụ thể trên từng thiết bị. 
Ví dụ: các bộ phận máy tính, thiết bị lưu trử :

 

* Trực quan qua biểu trưng ngơn ngữ

6


Sử dụng trong nội dung giảng dạy thuyết trình phần lý thuyết để minh họa
 

Tập trung học sinh nắm được về qui ước các bước thực hiện, cách ghi,....

 

Ví dụ:

 

* Trực quan qua biểu tượng các nút lệnh

 
Sử dụng các biểu tượng trực tiếp trên nội dung bài trình chiếu, cụ thể các thao  

tác trên máy tính.
 
Tập trung các nút lệnh trên cơng cụ của các phần mềm  ứng dụng để  học sinh 
quan sát quen dần các biểu tượng nút lệnh. Bởi vì biểu tượng các phần mềm thường 
giống nhau và cùng chức năng dẫn đến học sinh dễ ghi nhớ khi sử dụng.
Ví dụ: 

 
 

­  

 Nút lệnh cắt

­  

 Nút lệnh sao chép

­ 

 Nút lệnh sao chép

* Kết hợp các loại trực quan 

 
Thực hiện kết hợp nhiều loại trực quan đển học sinh thích  ứng loại trự  quan 
nào tốt hơn thì học sinh dễ ghi nhớ hơn.
 

Thực hiện thao tác thực hành mẫu ngay trên bài giảng.

Ví dụ:

7


 

d) Phương pháp hướng dẫn thực hành

 

 
 Hướng dẫn và ý thức học sinh khi sử dụng máy tính phải đảm bảo tính an tồn 
về điện, tính bảo quản khi sử dụng các thiết bị điện tử đễ hư hỏng.
Tập trung về điều kiện ánh sáng, bố trí vị trí, sơ đồ chỗ ngồi phù hợp

 

 
Tư  thế sử dụng máy tính, u cầu kĩ năng thực hiện theo đúng nội dung phần 
thực hành.
 

Quan sát, hướng dẫn, kiểm tra nhận xét đánh giá trong từng nội dung.

 

* Kết quả sáng kiến:

Sau khi thực hiện sáng kiến từ  đầu năm học 2017­2018 đến giữa học kì 2 có  

kết quả chất lượng học tập Khối lớp 4 như sau:
MỨC ĐẠT 
ĐƯỢC
ĐẦU NĂM
GIỮA KÌ 1
CUỐI KÌ 1
GIỮA KÌ 2

SĨ 
SỐ
42
42
42
42

H. THÀNH TỐT HỒN THÀNH C. HỒN THÀNH
SL
TL
SL
TL
SL
TL
16
38.1%
22
52.4%
4
9.5%
16
38.1%

23
54.8%
3
7.1%
20
47.6%
22
52.4%
0
0
22
52.4%
20
47.6%
0
0

Kết quả  bài kiểm tra đánh giá học tập cuối học kì I năm học 2017­2018 như 
sau:
10
9
8
7
6
MỨC ĐẠT  SĨ 
ĐƯỢC
SỐ  SL TL SL TL SL TL SL TL SL TL
CUỐI KÌ 1 42 7 16.7 10 23.8 17 40.5 7 16.7 1 2.3

5

SL
0

TL
0

* Sản phẩm được tạo ra từ giải pháp (tên, khối lượng, số lượng, thông số của  
sản phẩm.

8


 
Qua kết quả đánh giá học tập giữa học kì 1 và cuối học kì 1  số lượng học sinh  
hồn thành được tăng lên, số  lượng học sinh chưa hịan thành giảm. Học sinh làm bài  
kiểm tra cuối kì 1 đạt điểm 8, 9,10 đạt trên 80%.
 
Các giải pháp đã thực hiện đến giữa học kì 2 và tiếp tục thực hiện đến cuối  
học kì II để đạt chất lượng tốt hơn nữa.
7.2. Thuyết minh về phạm vi áp dụng sáng kiến 
Sáng kiến đang áp dụng và thực hiện tại trường Tiểu học Số  2 Hịa Mỹ  Tây,  
sáng kiến này có thể áp dụng cho tất cả trường Tiểu học.
7.3. Thuyết minh về lợi ích kinh tế, xã hội của sáng kiến
 

* Về lợi ích kinh tế

  Từ  những giáp đã thực hiện để  nâng cao chất lượng bộ  mơn Tin học, kết quả 
học tập của học sinh giữa học kì 2 có sự chuyển biến rõ rệt cụ thể như sau:
NĂM HỌC 2017­

2018
GIỮA HỌC KÌ 1
CUỐI HỌC KÌ 1
GIỮA HỌC KÌ 2

 HỒN THÀNH 
TỐT
16
20
22

HỒN 
THÀNH
23
22
20

C. HỒN 
THÀNH
3
0
0

* Về lợi ích xã hội 

 

 
Từ  những giáp đã thực hiện học sinh thích thú với mơn học và ham muốn sử 
dụng máy tính. Đặt biệt trong tình hình hiện nay cơng nghệ  thơng tin đang phát triển 

mạnh mẽ nhất là sự phát triển Internet. Học sinh khơng những được trang bị  về kiến 
thức mà cịn phải có những kĩ năng cơ bản để xử lí thơng tin thật chính xác.
    Thực hiện tốt những giải pháp trên sẽ góp phần đẩy mạnh cơng tác dạy và học 
bộ mơn Tin học ở cấp tiểu học.
* Cam kết: Tơi  xin cam đoan mọi thơng tin nêu trên là trung thực, khơng sao 
chép và khơng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ.
.
 
         Hòa Mỹ  Tây, ngày 28 tháng 3 năm 2018. 
XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN                                  TÁC GIẢ SÁNG KIẾN

     Lưu Đức Sưu

9