Chương 7 : Đánh giá hiệu quả kinh tế
xã hội của dự án đầu tư
Ý nghĩa
Dự án đầu tư sử dụng các nguồn lực tại
địa phương để đem lại lợi ích cho :
Chủ đầu tư
Phát triển kinh tế xã hội của Quốc gia
Phát triển kinh tế xã hội của địa phương
Hiệu quả kinh tế xã hội là cơ sở để nhà
nước duyệt dự án : xem xét đánh giá và
cho phép thực hiện dự án
172
Phân tích kinh tế - xã hội
Mục đích:
Xác định vị trí và vai trị của dự án đối với sự
phát triển kinh tế-xã hội trong chiến lược phát
triển đất nước
Sự đóng góp thiết thực của dự án vào tăng
trưởng GDP, thu hút việc làm, thu ngoại tệ, phát
triển kinh tế địa phương,... Đóng góp thơng qua
các loại thuế (VAT, thuế thu nhập, thuế tài
nguyên môi trường…)
Mức độ phù hợp của dự án đối với sự phát
triển chung
173
Sự khác nhau giữa phân tích KTXH
& phân tích tài chính
Về
quan điểm mục đích:
Phân tích tài chính, đứng trên quan điểm lợi
ích chủ đầu tư
Phân tích KT-XH đứng trên quan điểm lợi ích
tồn bộ nền kinh tế quốc dân và lợi ích tồn
xã hội.
Về tính tốn các chỉ tiêu cũng khác nhau
(ENPV; E(B/C); EIRR khác FNPV; F(B/C);
FIRR)
174
Sự khác nhau giữa phân tích KTXH
& phân tích tài chính
tích tài chính, đứng trên quan điểm lợi
ích chủ đầu tư
Phân tích KT-XH đứng trên quan điểm lợi ích
tồn bộ nền kinh tế quốc dân và lợi ích tồn
xó hội.
Tính tốn các chỉ tiêu tương ứng (ENPV;
E(B/C); EIRR khỏc FNPV; F(B/C); FIRR)
Phân
175
Sự khác nhau giữa phân tích KTXH
& phân tích tài chính
Về
phương pháp tính tốn:
– Phân tích KT-XH khơng dùng giá tài chính
(giá thị trường) mà dùng giá kinh tế (giá
tham khảo - giá ảo hoặc giá qui chiếu) hoặc
giá cơ hội - giá cái gì đó mà xã hội phảI từ
bỏ khi phải chấp nhận một quyết định nào đó
của dự án đầu tư
176
Sự khác nhau giữa phân tích KTXH
& phân tích tài chính
Về
phương pháp tính tốn:
– Một số quan điểm tính tốn đối với một số chỉ
tiêu chi phí và lợi ích cũng khác nhau. Ví dụ
Thuế
là khoản chi đối với chủ đầu tư (phân tích tài
chính)
Thuế là khoản thu đối với nhà nước (phân tích KTXH)
177
Sự khác nhau giữa phân tích KTXH
& phân tích tài chính
Về
phương pháp tính tốn:
– Trợ cấp nhà nước đối với dự án là khoản thu
(phân tích tài chính)
– Trợ cấp nhà nước đối với dự án là khoản chi
(phân tích xã hội)
178
Sự khác nhau giữa phân tích KTXH
& phân tích tài chính
Về
phương pháp tính tốn (tiếp)
phân tích KT-XH thường dùng phương
pháp so sánh khi có và khơng có dự án, cũng
như phương pháp chỉ tiêu tổng hợp không đơn
vị đo, trong khi đó phương pháp này hầu như
khơng áp dụng khi phân tích tàI chính
Việc xác định lợi ích và chi phí khi phân tích KTXH thường khó khăn hơn phân tích tài chính vì
nhiều yếu tố vơ hình, khó định lượng, khơng có
tham chiếu
Khi
179
Nội dung phân tích hiệu quả kinh tế xã hội
Đánh giá lợi ích kinh tế xã hội của dự án
(Social profit)
Tổng lợi ích có thể thu được từ dự án (có thể
mẫu thuẫn với lợi ích của chủ đầu tư
Chỉ tiêu đánh giá lợi ích kinh tế xã hội
Lợi nhuận trước thuế / vốn đầu tư
180
Nội dung phân tích hiệu quả kinh tế xã hội
Có thể là chỉ tiêu tuyệt đối hoặc tương đối
ICOR ( đầu tư/ GDP)
Thu lợi từ ngoại tệ (Cải thiện cán cân thương mại)
(Kim ngạch xuất khẩu dự án / đầu tư)
Tạo việc làm :
Số việc làm do dự án tạo ra (tuyệt đối)
Việc làm / Đầu tư
Đóng góp cho GDP qua các loại thuế
Tổng mức thuế đóng
Thuế/ Đầu tư
181
Nội dung phân tích hiệu quả kinh tế xã hội
Lợi ích kinh tế xã hội khác
Phát triển kinh tế xã hội địa phương
Cải thiện di dân
Thu nhập cho người dân, tăng giá trị của
lao động
Phát triển ngành và liên ngành
Môi trường sinh thái…
182
Nội dung phân tích hiệu quả kinh tế xã hội
Phân tích hiệu quả dự án đa mục tiêu
Dự án có nhiều mục tiêu
Mỗi mục tiêu mức độ quan trọng khác
nhau
Các mục tiêu có thể bổ sung hoặc loại trừ
Có n dự án (k= 1n)
Theo đuổi m mục tiêu (i= 1m)
Có p điều kiện ràng buộc (j= 1p)
Phải đạt mục tiêu ở mức cao nhất đồng
thời thoả mãn điêù kiện ràng buộc
183
Nội dung phân tích hiệu quả kinh tế xã hội
Phân tích hiệu quả dự án đa mục tiêu
Dự án có 2 mục tiêu : thu nhập và việc làm
Mỗi mục tiêu mức độ quan trọng khác
nhau cho trọng số
Các mục tiêu có thể bổ sung hoặc loại trừ
Có 1 điều kiện ràng buộc
Xem bảng
184
Nội dung phân tích hiệu quả kinh tế xã hội
Phân tích hiệu quả dự án đa mục tiêu
Dự án có 2 mục tiêu : thu nhập và việc làm
Mỗi mục tiêu mức độ quan trọng khác
nhau cho trọng số
TH 1 : 0.8/0.2 ;
TH2 :0.67/0.33
Các mục tiêu có thể bổ sung hoặc loại trừ
Có 1 điều kiện ràng buộc
Có 3 dự án khác nhau ( A, B, C)
Xem bảng
185