Dinh dưỡng tại nhà cho người tai biến mạch máu não ppt

Dinh dưỡng tại nhà cho
người tai biến mạch máu
não

Mỗi năm có khoảng 0,2% dân số thế giới bị tai biến mạch máu não , đối
với người trên 65 tuổi, tỷ lệ là 5%. Số người tử vong do bệnh này đứng hàng
thứ 3 sau ung thư và bệnh tim. BS Phạm Văn Chín, Trung tâm dinh
dưỡng TP HCM, đã đưa ra những chỉ dẫn về cách chăm sóc dinh dưỡng cho
những bệnh nhân này tại nhà.
Đối với người ăn được khi ra viện , cho ăn như người bình thường, nếu ăn ít
tăng thêm bữa. Thực phẩm chế biến phù hợp với khả năng nhai, đáp ứng đủ
các chất dinh dưỡng cần thiết. Năng lượng cần thiết là 25-30 kcal/kg. Tỷ lệ
khẩu phần: bột 60-65%; béo 20%; đạm 15-20%. Cụ thể ở người bệnh 50 kg
mỗi ngày cần 4 bát cơm, 200 g thịt nạc, 30 g dầu thực vật, hơn 400 g rau,
trái cây. Muối < 6 g/ngày. Nước: 40 ml/kg cân nặng/ngày. Dấu hiệu đủ
nước: tiểu nhiều, đêm tiểu 1-2 lần; môi không khô, không khát nước.
Thực đơn gợi ý
- Sáng: Cháo trắng trứng vịt muối (cháo một tô vừa, trứng vịt nửa quả) +
một quả chuối.
- Trưa: 1,5 bát cơm + bò xào bông cải (thịt bò 50 g, bông cải cà rốt 100 g),
canh mướp khía nấu nghêu (mướp 100 g, nghêu 20 g), đu đủ 100 g;
- Chiều: một bát cơm + cá lóc kho tộ (cá 100 g, đường 20 g, dầu ăn 5 g); rau
sống một đĩa nhỏ 100 g, canh chua cá (cá 20 g, rau 100 g, đường 2 g), sương
sâm 1 ly (1/2 muỗng cà phê đường);
- Tối: 200 ml sữa bò tươi.
Nếu sốt: tăng 1 độ C cần tăng 1/10 lượng thực phẩm; hậu phẫu: tăng 1/10;
gãy xương: tăng 2/10; nhiễm trùng huyết: tăng 3/10.
Đánh giá việc nuôi ăn, nuôi đúng: da hồng hào, không viêm loét; niêm mạc

không bị lở loét; cân nặng đạt mức lý tưởng; cơ chắc; tóc mượt, không rụng.
Nếu nuôi chưa đúng: sụt cân dần; da xanh; niêm nhợt; da, niêm mạc dễ lở
loét; cơ nhão; tóc rụng
Đối với người không ăn được khi ra viện phải nuôi ăn qua ống thông mũi, dạ
dày để giúp người bệnh nhận đủ lượng thực phẩm trong ngày. Mỗi ngày
cung cấp khoảng 1.800-2.000 ml sữa (nên dùng sữa bột) hoặc 2 lít cháo xay
(nên sử dụng men amylaz để làm lỏng cháo nhằm tránh nghẹt ống). Ngoài ra
còn có các loại bột dinh dưỡng cao năng lượng, mỗi ngày cần 750-1.500 ml
(1 ml cho 1 hoặc 2 kcal khi pha đúng hướng dẫn của nhà sản xuất).
Tư thế khi cho ăn là nửa nằm nửa ngồi, chia đều lượng thực phẩm trong ít
nhất 5 bữa ăn trong ngày; bơm 15-20 phút mỗi bữa. Khoảng cách giữa các
bữa ăn từ 2 đến 3 giờ tuỳ theo số lượng mỗi lần ăn. Kiểm tra lượng thức ăn ứ
đọng trước bữa ăn mới, nếu còn trên một nửa cần hỏi ý kiến bác sĩ.
Xử trí biến chứng khi cho ăn qua ống thông . Khi bệnh nhân nôn, sình bụng
phải giảm khối lượng mỗi bữa ăn, giảm tốc độ khi cho ăn bằng cách nhỏ giọt
liên tục. Khi tiêu chảy phải giảm độ đậm của thức ăn, giảm tốc độ khi cho
ăn.
Những biến chứng trên nếu không cải thiện cần hỏi ý kiến bác sĩ điều trị và
bác sĩ dinh dưỡng.