Skkn một số giải pháp hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ nhà trẻ 24 36 tháng tuổi a thông qua các hoạt động ở trường mầm non nguyệt ấn, ngọc lặc năm học 2021 2022

I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài.
Hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ là một phần qua trọng trong nội dung
giáo dục trẻ, đó là khâu đầu tiên hình thành nhân cách cho trẻ đặc biệt là lứa tuổi
trẻ nhà trẻ. Bởi vậy Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã nói:
"Hiền dữ đâu phải là tính sẵn
Phần nhiều do giáo dục mà nên"
Thấm nhuần lời dạy của Bác. Trong những năm gần đây Đảng và nhà
nước ta đã rất chú trọng và quan tâm đến nghành giáo dục, đặc biệt là giáo dục
mầm non, cụ thể hơn là “Giáo dục nhà trẻ phải tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ
em được tích cực hoạt động, vui chơi, tạo sự gắn bó giữa người lớn với trẻ em;
kích thích sự phát triển các giác quan, cảm xúc và các chức năng tâm sinh
lý”[1]. Chính vì vậy, trong mục tiêu giáo dục đào tạo ghi rõ hình thành cho trẻ
những cơ sở ban đầu của nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa: Khỏe
mạnh, nhanh nhẹn, phát triển hài hòa, cân đối, giàu lòng yêu thương biết quan
tâm, nhường nhịn giúp đỡ mọi người, biết yêu thích và gìn giữ cái đẹp, thơng
minh ham hiểu biết, thích khám phá và tìm tịi một số kĩ năng cơ bản như. Trong
giáo dục mầm non nói chung và độ tuổi nhà trẻ nói riêng để đạt được mục tiêu
giáo dục là phát triển nhân cách "tồn diện" cho trẻ thì tất cả các hoạt động giáo
dục hàng ngày đều rất quan trọng. Song, tôi nhận thấy việc rèn luyện và hình
thành nề nếp thói quen cho trẻ cũng vơ cùng cần thiết nó góp phần khơng nhỏ
vào việc hình thành nhân cách sau này của trẻ. Bởi ở độ tuổi nhà trẻ đặc biệt là
trẻ độ tuổi 24-36 tháng tuổi là thời kì "vàng" để phát triển tâm sinh lí. Nhưng
đây cũng là thời kì "Khủng hoảng tuổi lên ba"[2]. Trẻ thích làm người lớn,
muốn làm theo cái tơi của mình, hơn nữa trong xã hội hiện đại ngày nay đa số
trẻ ở gia đình được nng chiều theo của mình, mỗi gia đình đều có cách giáo
dục khác nhau, phần đa là trẻ thường uốn éo, đòi hỏi người lớn làm theo ý mình.
Đứng trước tình hình như vậy, tơi ln trăn trở tìm hiểu, nghiên cứu các tài liệu
có liên quan đến đặc điểm tâm, sinh lý của trẻ nhà trẻ vì ở độ tuổi này “Trẻ bắt
đầu tiếp xúc với thế giới bên ngoài nên đặc điểm tâm lý trẻ mầm non trong giai
đoạn này là sợ hãi và cần sự yêu thương của gia đình, giáo viên và mọi người

xung quanh. Đối với những trẻ này, người lớn cần tránh “gắn mác” trẻ với
những từ như “nhút nhát” mà nên động viên, ai ủi trẻ, khi trẻ mắc sai lầm thì
giáo viên cũng nên nhẹ nhàng phân tích để cho trẻ hiểu, tự nhận ra vấn đề của
mình”[3], để từ đó tơi đã rút ra được một số, giải pháp để thực hiện và có hiệu
quả trong việc hình thành nề nếp, thói quen hành vi đạo đức cho trẻ nhà trẻ phù
hợp với chuẩn mực của xã hội, nên tôi mạnh dạn đưa ra: "Một số giải pháp
hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi A thông qua
các hoạt động ở trường mầm non Nguyệt Ấn, Ngọc Lặc năm học 2021-2022".

skkn


2
2. Mục đích nghiên cứu
Tơi chọn đề tài: "Một số giải pháp hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ
nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi A thông qua các hoạt động ở trường mầm non
Nguyệt Ấn, Ngọc Lặc năm học 2021 - 2022". Với mục đích nhằm giáo dục
hình thành nề nếp, thói quen ban đầu cho trẻ 24 - 36 tháng tuổi ở lớp mà bản
thân tôi đnag phụ trách.
Góp phần tạo cơ sở cho việc hình thành và phát triển nhân cách, đạo đức
của trẻ, là cơ sở giúp trẻ phát triển toàn diện hơn trong thời kỳ mới xã hội chủ
nghĩa.
Nhằm nâng cao hiệu quả quá trình ni dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ nói
chung và giúp trẻ có được thói quen tốt trong cuộc sống hàng ngày.
3. Đối tượng nghiên cứu.
Là một giáo viên đứng lớp, năm học 2021 - 2022, tôi được nhà trường
phân cơng phụ trách nhóm/lớp 24 - 36 tháng tuổi A. Nhóm lớp tơi phụ trách có
sĩ số là 13 cháu. Tôi đã mạnh dạn chọn đối tượng nghiên cứu và viết đề tài này
là nhóm trẻ 24 – 36 tháng tuổi A Trường mầm non Nguyệt Ấn và thời gian thực
hiện là tháng từ 09/2021 đến tháng 04/2022.

4. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện nghiên cứu và viết đề tài: "Một số giải pháp hình thành nề
nếp, thói quen cho trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi A thông qua các hoạt động ở
trường mầm non Nguyệt Ấn, Ngọc Lặc năm học 2021-2022" Tôi mạnh dạn áp
dụng một số phương pháp sau:
Phương pháp nghiên cứu, xây dựng cơ sở lý thuyết: Thu thập thơng tin,
phân tích, tổng hợp các tài liệu lý luận về đặc điểm phát triển tâm sinh lý trẻ
trong độ tuổi nhà trẻ.
Phương pháp điều tra khảo sát thực tế: Khảo sát tình hình thực tế trên
từng trẻ trong lớp
Phương pháp thu thập thông tin: Thu thập tất cả các thông tin liên quan
đến khả năng hình thành nề nếp thói quen cho trẻ.
Phương pháp tác động đến học sinh: Các phương pháp đã tác động trên
trẻ, kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân để từ đó lựa chọn
các phương pháp phù hợp.
Phương pháp thống kê, thực nghiệm, xử lý số liệu: Lựa chọn các biện
pháp phù hợp và áp dụng vào thực tế,đánh giá kết quả đạt đượcvà so sánh kết
quả trước sau khi áp dụng biện pháp.

skkn


3
II. NỘI DUNG.
1. Cơ sở lý luận.
Từ ngàn xưa ông cha ta đã đúc kết kinh nghiệm và có câu: "Tiên học lễ,
hậu học văn" nề nếp, thói quen khi trẻ gặp người lớn phải chào hỏi lễ phép là nét
đẹp văn hóa phải được đặt lên hàng đầu khi nhìn nhận đánh giá phẩm chất của
một người dân Việt Nam. Nghị quyết TW2 khóa VIII của Đảng Cộng Sản Việt
Nam về "Định hướng chiến lược giáo dục - đào tạo trong thời kỳ cơng nghiệp

hóa, hiện đại hóa và đề ra mục tiêu giáo dục mầm non phải trang bị cho trẻ
những gì tốt nhất kể cả về vật chất và tinh thần một cách toàn diện" [4]. Đúng
như LN TonxTôi đã nhận định khi nhấn mạnh đến ý nghĩa của thời kỳ này, ơng
nói rằng: "Tất cả những cái gì mà đứa trẻ sẽ có sau này khi trở thành người lớn
đều thu nhận được trong thời thơ ấu. Trong qng đời cịn lại những cái mà nó
thu nhận được chỉ đáng một phần trăm những cái đó mà thôi"[5]
Theo báo giáo dục và thời đại ra ngày 26/10/2014 viết "Trẻ mầm non ban
đầu còn chưa hiểu hết việc kính trọng, thưa gửi lễ phép, có ứng sử theo cách
riêng của bản thân mình với người lớn tuổi, với bạn bè và cơ giáo"[6]
Vì thế việc hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ nhà trẻ khơng phải là vấn
đề cao siêu, trừu tượng nhưng cũng không phải là việc làm đơn giản, đó chính là
bước đầu hình thành ở trẻ những hành vi, cư sử, thái độ nhìn nhận sự vật hiện
tượng xung quanh trẻ từ những việc đơn giản nhất cho đến phức tạp hơn nhưng
phù hợp với lứa tuổi của trẻ, phù hợp với nhận thức, suy nghĩ của trẻ như việc
chào hỏi, thưa gửi với người lớn tuổi đến việc vui chơi cùng bạn bè và phải biết
nhường nhịn, đoàn kết giúp đỡ bạn và hơn nữa là việc biết lao động để tự phục
vụ bản thân, biết giữ gìn cảnh quan mơi trường và có ý thức bảo vệ thiên nhiên,
bảo vệ các con vật gần gũi và biết yêu quý cái đẹp, cái tốt, biết tránh xa cái xấu.
Do vậy, để làm được điều đó địi hỏi cơ giáo khơng chỉ có chun mơn nghiệp
vụ vững vàng mà hơn hết đó là lịng u nghề mến trẻ, hết lịng vì trẻ, là tấm
gương sáng để trẻ noi theo vì trẻ như một trang giấy trắng, ngay từ đầu ta viết
lên đó những lời hay, những dịng chữ đẹp thì trang giấy đó sẽ thật đẹp và ý
nghĩa hơn. Đối với trẻ lứa tuổi nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi, đây là năm khá khó
khăn trong giai đoạn trẻ nhà trẻ, vì lúc này trẻ đang trong độ tuổi khủng hoảng
tâm lý lứa tuổi (Khủng hoảng tuổi lên 3) trẻ gần như chưa hề quen với môi
trường giáo dục mới - môi trường lớp học. Trước khi đi học các cháu ở với gia
đình được hoạt động một cách tự do tùy thích và các nề nếp, thói quen vệ sinh,
thái độ cư sử với bạn bè, cô giáo và người xung quanh cịn chưa có chừng mực,
vì vậy người giáo viên cần phải từng bước uốn nắn trẻ và cần theo dõi, biết được
những ưu điểm cũng như nhược điểm của từng trẻ để đưa ra hình thức giáo dục

phù hợp. Bước đầu cô giáo dạy trẻ những hành vi đơn giản như việc khoanh tay
chào cô, chào các bạn, chào bố mẹ ... biết vâng, dạ.

skkn


4
Ở lứa tuổi nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi là giai đoạn vơ cùng quan trọng để
hình thành cho trẻ một số kỹ năng sống ban đầu, đặt nền tảng vững chắc trong
suốt quá trình phát triển sau này của trẻ. Đây là giai đoạn khó khăn nhất trong
việc hình thành và phát triển nhân cách vì kinh nghiệm của trẻ còn quá nghèo
nàn, đơn điệu. Việc phát triển toàn diện của trẻ được chứa đựng trong tất cả các
hoạt động như: Học tập, lao động, vui chơi... đều mang ý nghĩa và giữ vai trò
quan trọng trong giáo dục cho trẻ. Giáo dục hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ
có tác động rất lớn đến sự phát triển đời sống tình cảm của trẻ đối với mọi
người, đặc biệt là giao tiếp với cô giáo và bạn bè trong lớp. Thói quen chào hỏi,
lễ phép cho trẻ là một chuẩn mực của quá trình giáo dục đạo đức cho trẻ, nó
đóng một vai trị to lớn trong việc phát triển nhân cách tồn diện cho trẻ. Có thể
nói: Khơng thể thiếu được giáo dục hình thành nề nếp thói quen cho trẻ trong
việc giúp trẻ trở thành con người mới của xã hội chủ nghĩa. Giáo dục hình thành
nề nếp, thói quen cho trẻ nhà trẻ chính là hình thành cho trẻ kỹ năng tự phục vụ
bản thân, có những hành vi, cách ứng sử phù hợp, có văn hóa trong gia đình,
trường lớp và ngồi xã hội.
Vì sự khó khăn đó ta thấy được việc hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ
là cả một nhiệm vụ rất quan trọng trong các cơ sở giáo dục mầm non và các bậc
cha mẹ trẻ. Các nhà khoa học chuyên nghiên cứu về tâm, sinh lý đã khẳng định
rằng khi hết tuổi mầm non, ở đứa trẻ đặt xong nền móng đầu tiên của nhân cách,
sự phát triển về mặt đạo đức cho trẻ sau này đều mang rõ dấu ấn của thời thơ ấu.
Vì thế ngay từ lứa tuổi này chúng ta phải chăm lo phát triển tồn diện cho trẻ,
trên cơ sở đó mà từng bước hình thành nhân cách cho trẻ theo yêu cầu mà xã hội

đặt ra.
Trẻ mầm non nói chung và đặc biệt trẻ nhà trẻ 24 -36 tháng tuổi nói riêng
cần được hình thành nề nếp, thói quen khơng chỉ ở gia đình mà cần được giáo
dục cả ở ngồi xã hội, ở trường học, trong đó có mơi trường học tập của trẻ là rất
quan trọng. Hơn ai hết cô giáo chính là người giúp trẻ có được những thói quen
tốt, hành vi văn minh trong cuộc sống. Với trẻ cô giáo như một tấm gương sáng.
Những gì cơ giáo nói, những việc cơ giáo làm trẻ đều cho đó là đúng, là hay, vậy
thì muốn có con ngoan, trị ngoan thì người lớn (Bố, mẹ và cơ giáo) phải chăm
lo, giáo dục trẻ ngay từ khi còn thơ dại. Trăn trở với những vấn đề trên, là người
giáo viên mầm non tơi nguyện góp một phần sức lực nhỏ bé của mình vào việc
giáo dục hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ ở trường mầm non đặc biệt là trẻ
nhà trẻ 24 -36 tháng tuổi lớp tôi phụ trách, nhằm góp phần hình thành nhân cách
ban đầu cho trẻ. Đây là nền móng đầu tiên cho sự hình thành và phát triển nhân
cách con người và là quãng thời gian có tầm quan trọng đặc biệt trong q trình
phát triển của trẻ. Nếu khơng làm tốt việc chăm sóc, giáo dục trẻ trong những
năm đầu cuộc đời thì việc giáo dục trẻ hết sức khó khăn, phức tạp.

skkn


5
2. Thực trạng của việc hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ nhà trẻ 24 - 36
tháng tuổi A năm học 2021-2022 thông qua các hoạt động ở trường mầm
non Nguyệt Ấn, Ngọc Lặc trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
2.1. Thuận lợi:
Trường Mầm non Nguyệt Ấn nơi tôi công tác là trường Mầm non đã được
công nhận là trường mầm non đạt kiểm định chất lượng cấp độ 2, chuẩn quốc
gia mức độ I vào năm 2020 trường gồm hai khu, một khu chính và một khu lẻ,
khu trung tâm với 2 dãy nhà cấp 4 và 1 khu nhà cao tầng khang trang, sạch đẹp,
Cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng phục vụ cho việc chăm sóc giáo dục trẻ.

Nhà trường thường xuyên tổ chức thao giảng góp ý rút kinh nghiệm để nâng
cao trình độ chun mơn cũng như khả năng sư phạm của giáo viên, luôn quan tâm
sát sao tới việc chỉ đạo thực hiện các chuyên đề trong năm học,nâng cao chất
lượng rèn nề nếp, hành vi văn minh, thói quen cho trẻ.
Bản thân là người địa phương nên dễ dàng cho việc nắm bắt điều kiện
hoàn cảnh của trẻ, từ đó dễ gần gũi tìm hiểu về các cháu, nhận biết được những
đức tính tốt hay mặt cịn hạn chế ở trẻ để từ đó có hướng giáo dục trẻ tốt hơn.
Tuy nhiên, việc thực hiện giáo dục hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ ở
lớp cũng cịn gặp những khó khăn như sau:
2.2. Khó khăn:
Việc lựa chọn các hình thức tổ chức lồng ghép để đưa trẻ vào nề nếp, thói
quen cịn cứng nhắc, chưa xun xuất trong các hoạt động hàng ngày, chưa thật
sự sáng tạo nên chưa thu hút được sự chú ý của trẻ trong hoạt động, nên kết quả
hoạt động chưa cao.
Việc tạo môi trường giáo dục vẫn còn nhiều hạn chế, chưa phong phú đa
dạng, chưa khoa học, nhất là các hình ảnh nêu gương, những hành vi tốt xấu
chưa được cô tận dụng hài hịa hợp lí. Chưa thực sự kích thích và lôi cuốn trẻ
tham gia hoạt động;
Trẻ đang quen sống trong mơi trường gia đình với ơng, bà, cha, mẹ nên khi
đến trường trẻ hồn tồn lạ lẫm với cơ giáo và các bạn, nên cịn khóc nhiều chưa
thích nghi với điều kiện sinh hoạt của lớp còn bỡ ngỡ, mỗi cháu lại có những sở
thích và cá tính khác nhau nên nề nếp, thói quen của trẻ chưa có. Do đó các trẻ
đều rụt rè, nhút nhát, khơng gần gũi cô và bạn. Một số cháu là con một, gia đình
khá giả, ơng, bà, cha, mẹ cưng chiều nên dẫn đến việc tạo cho trẻ hòa đồng và
rèn nề nếp, thói quen rất khó khăn.
Trẻ 24 - 36 tháng tuổi mới bắt đầu bước vào môi trường tự lập, trẻ phải tự
xúc cơm ăn, tự lấy nước uống, tự cất đồ dùng cá nhân và tự lấy gối khi đi ngủ,
nên trong giờ ăn trẻ chưa có nề nếp ăn, còn làm rơi vãi ra bàn, thao tác còn vụng
về, trẻ không tự giác ăn, khi vào giường đi ngủ trẻ cịn hay khóc khơng chịu ngủ
một mình.

skkn


6
Một số phụ huynh nhận thức chưa đồng đều cho đây là lứa tuổi còn bé
nên việc giáo dục và hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ chưa quan trọng. Mặt
khác một số gia đình phải gửi con cho ông, bà đi làm ăn xa để phát triển kinh tế
gia đình nên khơng có nhiều điều kiện phối hợp với nhà trường thực hiện nhiệm
vụ chăm sóc giáo dục các cháu.
Ngày nay trong thời đại công nghệ phát triển, nên hầu hết các bậc cha mẹ
chưa dành nhiều thời gian để chăm sóc con, tâm sự và chia sẻ với con, mà còn
lạm dụng việc cho con chơi điện thoại, điện tử khi trẻ muốn, nên dẫn đến việc
hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ cũng khá khó khăn. Từ những nguyên nhân
trên tôi bắt đầu khảo sát chất lượng trên trẻ, kết quả đạt được như sau:
2.3. Kết quả thực trạng:
Tôi đã tiến hành khảo sát 13 cháu ở lớp ngay từ ngày đầu năm học và kết
quả đạt được như sau:
T
Tổng số
Kết quả đạt được
T
Nội dung đánh giá
cháu
Đạt
% Chưa %
được KS
đạt
1 Biết chào hỏi, xưng hô lễ phép
13

5
38
8
62
2 Biết xin lỗi, biết cảm ơn
13
5
38
8
62
3 Biết giữ gìn, cất, sắp đồ chơi đúng
13
5
38
8
62
nới quy định
4 Biết giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ
13
6
46
7
54
sinh mơi trường
5 Biết nhường nhịn, giúp đỡ bạn
13
5
38
8
62

6 Trẻ mạnh dạn tự tin trong giao tiếp
13
6
46
7
54
Qua kết quả khảo sát thì tơi thấy rằng tỉ lệ trẻ thể hiện được ý thức về bản
thân, có hành vi thói quen văn minh trong cuộc sống, có kỹ năng tự phục vụ bản
thân và biết thể hiện cảm xúc, tình cảm với con người, sự vật, hiện tượng xung
quanh cịn thấp. Những ngun nhân trên chính là do việc lựa chọn và tận dụng
các biện pháp chưa phù hợp, cịn cứng nhắc. Đứng trước tình hình như vậy, tôi
rất lo lắng phải dạy cháu như thế nào và bằng những biện pháp gì để tất cả trẻ
lớp tơi có những thói quen và hành vi đúng phù hợp với độ tuổi tạo cho trẻ một
nề nếp sinh hoạt khoa học biết giao tiếp ứng sử lễ phép biết yêu cái đẹp và nhu
cầu hướng tới cái đẹp.
3. Một số giải pháp hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ nhà trẻ 24 - 36
tháng tuổi A năm học 201-2022 thông qua các hoạt động ở trường mầm non
Nguyệt Ấn.
Việc hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ bao giờ cũng là một môn học
đầu tiên mà trẻ phải học khi bắt đầu có sự nhận thức và hiểu biết cơ bản. Việc
dạy cho trẻ có nề nếp, thói quen khơng chỉ có tác dụng uốn nắn khuôn khổ cho

skkn


7
trẻ từ nhỏ mà cịn có tác dụng giúp cho trẻ ngoan ngỗn và nghe lời thầy cơ giáo
và bố mẹ nhiều hơn, biết nghĩ tới mọi người hơn thay vì nghĩ tới cái "tơi" cá
nhân của trẻ. Chính vì vậy ngay từ khi trẻ bắt đầu đi học thì bố mẹ cần chú ý
cùng cô giáo dạy cho trẻ những lễ phép căn bản ngay từ đầu. Nhận thấy tầm

quan trọng của việc giáo dục hình thành nề nếp, thói quen 24 - 36 tháng tuổi là
vơ cùng quan trọng và cấp thiết, nhất là trong xã hội hiện nay khi, tơi đã trăn trở
suy nghĩ và tìm ra những biện pháp phù hợp khắc phục những thực trang đang
diễn ra và nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục hình thành nề nếp, thói quen
cho trẻ 24 - 36 tháng tuổi A ở trường mầm non Nguyệt Ấn.
3.1. Lồng ghép nội dung để rèn luyện nề nếp thói quen cho trẻ phù hợp.
Để đạt được hiệu quả trong giáo dục hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ
nhà trẻ thì việc cơ gần gũi, u thương, gương mẫu với trẻ là việc làm vô cùng
cần thiết. Đối với trẻ mầm non tôi đặc biệt gắn liền với trẻ vì thời gian tổ chức
hoạt động học tập, vui chơi, ăn ngủ của trẻ tại trường là chính và rất dài từ 7 giờ
sáng đến 5 giờ chiều mới về nhà, thời gian ở nhà của trẻ chỉ để ăn một buổi tối,
ngủ đêm và lại tiếp tục đến trường vào ngày hơm sau. Vì vậy, mọi nhân cách,
tích cách các biểu hiện của cá nhân đều thể hiện ở trường, lớp thơng qua cơ giáo.
Vì thế cơ giáo ln là tấm gương sáng để trẻ học theo. Tôi luôn luôn thể hiện
chuẩn mực trong cách giao tiếp với người lớn và mọi người xung quanh. Với trẻ
không to tiếng quát tháo mà phải xưng hô dịu dàng bằng cô và con. Giờ đón trả
trẻ, ln ân cần dịu dàng, khiêm tốn lịch sự trong giao tiếp với phụ huynh. Khi
trẻ hỏi, cô trả lời rõ ràng, đủ câu, không trả lời trẻ qua loa chiếu lệ.
Vì vậy mà tơi ln rèn cho mình một phong cách chuẩn mực ở từng lời
nói, từng cử chỉ và từng việc làm, ln thương yêu gần gũi đúng mực trong giao
tiếp với trẻ, ln coi trẻ như con của mình, tơn trọng mọi ý kiến của trẻ lấy tình
cảm mẹ - con để giáo dục trẻ, ln tạo cho trẻ sự an tồn tuyệt đối khi ở bên cô.
Bản thân tôi không quá nng chiều cũng khơng q khó khăn với trẻ, ln tạo
bầu khơng khí, tâm lý tốt trong sáng và làm gương cho trẻ từ lời nói, dáng đi, cử
chỉ, hành vi không chỉ trong giờ học mà ở mọi lúc mọi nơi vì trẻ có thể bắt
chước cơ bất kỳ ở đâu. Trẻ dễ trở thành bản sao của cô giáo: Cơ nói nhỏ, nhẹ
nhàng trẻ sẽ học theo, cơ nói nhanh, to, ồn ào, trẻ cũng giống cơ, cơ dịu dàng
hay mạnh bạo, cô vui tươi hay sầu não đều ảnh hưởng đến trẻ. Vì vậy, việc giáo
dục hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ qua gương của mình địi hỏi tơi cần
phải tu dưỡng rèn luyện trở thành một giáo viên mẫu mực từ lời nói đến cử chỉ,

phong cách. Dạy trẻ mầm non là "dạy ăn, dạy nói, dạy gói, dạy mở". Mặt khác,
tơi cũng rất cần tìm hiểu kỹ về đặc điểm tâm sinh lý của từng trẻ để có những
cách ứng sử phù hợp với trẻ.
Ví dụ: Cháu Lê Bích Huệ; cháu Lê Minh Hiếu; cháu Bùi Lan Anh; cháu
Bùi Tuấn Kiệt có tâm lý nhút nhát hay sợ hãi khi đứng trước nơi đơng người. Có

skkn


8
thể do địa bàn sinh sống của các cháu là các thôn bản không gần trung tâm nên
các cháu không hay được tiếp xúc, giao lưu với nơi đồng người. Chính vì vậy
mà tơi phải rất nhẹ nhàng, thường xun trị chuyện với các cháu và ln tập
cảm giác thân thiện với các cháu để các cháu khơng cịn cảm giác sợ hãi khi
thấy đông người và gần gũi với cơ hơn, trong lớp cũng có một số cháu có thể
trạng yếu hơn các bạn nên khi hoạt động cháu cũng hay né tránh không muốn
tham gia cùng các bạn, với những cháu này tơi ln động viên khuyến khích để
cháu cùng tham gia với bạn như: "Con ơi! Hôm nay ai đưa con đi học?; Đến
trường con có thích khơng?; Con có vui khơng?; Sao con khơng chơi cùng các
bạn?; Nào cô và con cùng chơi với các bạn nhé.".
Có thể nói rằng hiểu trẻ là điều kiện đầu tiên để giáo dục trẻ có hiệu quả.
Đúng như nhà giáo dục K.D.Usinxki đã nói "Muốn giáo dục con người thì phải
hiểu con người về mọi mặt" khi nắm vững được đặc điểm của từng trẻ là một
trong những nội dung quan trọng trong công tác chủ nhiệm lớp ở trường mầm
non. Tơi tìm hiểu hồn cảnh và mơi trường sống của từng trẻ. Nắm được những
đặc điểm cơ bản về thể chất, tâm sinh lý cũng như thói quen hành vi đạo đức mà
trẻ đã có. Từ đó tơi lựa chọn những biện pháp tác động sư phạm phù hợp nhằm
giúp trẻ phát triển tốt nhất về mọi mặt.
Như vậy ta thấy hình ảnh cơ giáo chuẩn mực trước mặt trẻ là rất quan
trọng, để giáo dục hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ có hiệu quả tốt nhất. Thì

cơ giáo phải ln là tấm gương sáng ở mọi lúc mọi nơi về mọi mặt cho trẻ noi
theo. Để góp phần hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng
tuổiA đạt hiệu quả hơn.
3.2. Giáo dục hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ thông qua các hoạt
động hằng ngày.
Là giáo viên đứng lớp bản thân tơi xác định việc hình thành nề nếp, thói
quen cho trẻ vào các hoạt động hằng ngàylà rất quan trọng nhằm hình thành cho
trẻ những thói quen, hành vi có văn hóa. Các nội dung về giáo dục nề nếp, thói
quen cho trẻ được tích hợp váo các hoạt động của chương trình chăm sóc, ni
dưỡng và giáo dục trẻ là rất quan trọng.
Để chuẩn bị cho việc đưa trẻ vào nề nếp, thói quen tơi đã dán ảnh và kí
hiệu của trẻ vào tủ cá nhân để trẻ biết được đó là tủ cá nhân của mình, tơi trao
đổi và tư vấn cho phụ huynh chọn loại khăn rửa mặt và cốc uống nước phù hợp
với trẻ và tôi đều dùng ký hiệu riêng thêu trên khăn và dán lên cốc để trẻ nhận ra
khăn và của mình, khănvà cốc của trẻ được phơi và úp trên giá trẻ có thể tự lấy
được, tất cả đồ dùng cá nhân của trẻ như: Chăn, gối, dép đi trong nhà đều có kí
hiệu riêng và các kí hiệu chùng nhau trên các đồ dùng (tủ cá nhân, cốc uống
nước, khăn, dép đi trong nhà, gối, chăn) tránh cho trẻ nhầm vào đồ dùng của
bạn. Tôi làm như vậy là nhằm mục đích tập cho trẻ thói quen tốt, một số công

skkn


9
việc tự phục vụ và tôi đã lồng ghép việc hình thành nề nếp thói quen cho trẻ vào
các hoạt động hàng ngày của trẻ.
* Trong hoạt động đón, trả trẻ:
Khi đón trẻ với phụ huynh tơi chủ động chào học sinh và phụ huynh, nhắc
trẻ "Con ơi! Con khoanh tay chào cô giáo nào" và "Con vẫy tay và chào tạm biệt
bố mẹ đi" rồi hướng dẫn trẻ và cùng trẻ đi cất đồ dùng cá nhân vào tủ của mình.

Sau đó hướng dẫn trẻ vào giá dép, lấy dép của mình đi vào chân, cùng trẻ vào
bảng điểm danh "Bé đến lớp, Bé ở nhà" hướng dẫn để trẻ tự cắm cờ theo đúng kí
hiệu của mình. Khi trả trẻ tôi cũng hướng dẫn trẻ tự lấy đồ ở tủ cá nhân, đổi dép
và chào bố mẹ, (nếu trẻ chưa tự lấy được thì cơ và trẻ cùng lấy đồ dùng của trẻ).
Sau đó cơ vẫy tay và chào tạm biệt trẻ để dạy cho trẻ biết trước khi ra về vẫy tay
và chào tạm cô giáo.
Đầu năm trẻ chưa quen nên tôi đã hướng dẫn trẻ tỉ mỉ và khi trẻ làm được
tôi tuyên dương kịp thời để khích lệ trẻ. Sau một thời gian kiên trì tập cùng trẻ,
tơi thấy trẻ đã có tiến bộ rõ rệt, trẻ đến lớp không cần phải nhắc nhở trẻ tự chào
cô giáo, tạm biệt bố mẹ, đi cất đồ dùng vào tủ của mình, đi dép trong lớp và tự
cắm cờ điểm danh. Từ đó tơi thường xun tiếp xúc và trò chuyện hướng dẫn trẻ
để trẻ đi vào nề nếp ổn đinh.

Hình ảnh rèn nề nếp, thói quen thơng qua giờ đón trẻ
*Trong hoạt động ăn, ngủ tại trường:
Trong khi cho trẻ ăn tôivà trẻ đến bàn ăn, cô cùng trẻkéo ghế ngồi, dạy trẻ
biết mời cô giáo và các bạn trước khi ăn, nhắc trẻ cầm thìa đúng cách, khi ăn
khơng được nói chuyện, đùa nghịch, khơng được ngậm cơm, tôi nhắc trẻ ăn
uống phải giữ vệ sinh để giúp trẻ ăn ngon miệng, hứng thú và lịch sự khi ngồi
vào bàn ăn, vì tơi ln chú ý tới sở thích và khẩu vị của trẻ. Tơi thấy khi cơm
ngon, thức ăn ngon hợp với trẻ thì trẻ ăn rất ngon miệng và điều này rất thuận
lợi cho việc đưa trẻ đi vào ổn định nề nếp trong ăn uống.
Ví dụ: Trước khi cho trẻ ăn cơ vịng tay và mời "Cơ mời cả lớp mời cơm;
Tơi mời các bạn mời cơm". Thì ngay lập tức trẻ cũng vịng tay và mời " Con
mời cơ giáo mời cơm; Tôi mời các bạn mời cơm".

skkn


10

Khi cho trẻ lên giường đi ngủ tôi rèn cho trẻ có nề nếp, thói quen đến giờ
đi ngủ, ngủ ngoan, ngủ đủ giấc, khơng nóichuyện và khơng chêu chọc bạn trong
khi ngủ. Qua bài thơ, bài hát, câu chuyện dạy cho trẻ biết nội dung và ý nghĩa
của bài thơ nề nếp, thói quen khi ăn, khi ngủnhư bài thơ:
Giờ ăn
Đến giờ ăn rồi
Xúc cho gọn gàng
Vào bàn bạn nhé
Chớ có vội vàng
Nào thìa bát đĩa
Cơm rơi cơm vãi

Hình ảnh cơ rèn nề nếp, thói quen cho trẻ qua giờ ăn và vệ sinh hàng ngày
Ví dụ: Khi trẻ ngủ có trẻ tè dầm ra quần áo, trẻ lạnh khó chịu khơng ngủ
được, tơi phải kịp thời bế trẻ lên và thay quần áo cho trẻ và vỗ về để trẻ ngủ lại
không làm ảnh hưởng đến trẻ khác. Từ việc nắm bắt được đặc điểm của trẻ cùng
với sự quan tâm, chăm sóc gần gũi với trẻ nên tơi đã rèn cho trẻ thói quen nề nếp
tốt trong việc tổ chức cho trẻ ăn, ngủ tại trường mầm non.
Thực tế trẻ trước khi ăn cơm trẻ biết mời cô và các mời các bạn và trẻ đã
biết tự xúc cơm trong giờ ăn, khơng nói chuyện, ăn hết xuất biết nhặt cơm rơi bỏ
vào đĩa, biết ngủ đủ giấc đúng giờ...Tuy nhiên bản thân nhận thấy cần rèn luyện
nề nếp cho trẻ nhà trẻ 24 -36 tháng tuổi A mà tôi phụ trách không thể tách riêng
mà cần lồng ghép thơng qua hoạt động chơi ở các góc giúp trẻ hiệu quả hơn.
*Khi cho trẻ đi vệ sinh:
Bản thân là giáo viên mầm non và phụ trách nhóm trẻ nên tôi luôn tạo
cho trẻ sự thân thiện tin tưởng khi ở với cô cũng giống như ở cùng mẹ để trẻ n
tâm như vậy tơi rèn thói quen dể dàng hơn tôi đã hướng dẫn trẻ cách ngồi bơ
đúng, hợp vệ sinh. Do trẻ cịn nhỏ nên tơi đã hướng dẫn trẻ một cách tỉ mỉ, nhẹ
nhàng, mỗi khi trẻ làm sai hoặc trẻ chưa thực hiện được tôi không bao giờ quát
mắng trẻ khiến cho trẻ sợ hãi mà tơi ln gần gũi khích lệ trẻ để trẻ làm tốt hơn,

mỗi lần trẻ chưa thực hiện được, thì tơi ln tự nhủ rằng bản thân cần phải kiên
trì hơn nữa để hướng dẫn trẻ làm lại, cơ cố gắng và trẻ cũng cố gắng thì sẽ làm
được, cuối cùng thì trẻ cũng đã biết tự đi vệ sinh đúng nơi quy định và biết ngồi
bô đúng cách, đa số trẻ buồn muốn đi vệ sinh đã biết xin phép biết rửa tay trước
và sau khi đi vệ sinh dần dần trẻ có thói quen tốt.

skkn


11
*Khi trẻ hoạt động chơi ở các góc:
Khi trẻ chơi tôi luôn nhắc nhở trẻ không được cho tay vào miệng ngậm
hoặc bỏ đồ chơi vào miệng, nhắc nhở trẻ khi chơi phải đồn kết, khơng được
tranh dành đồ chơi của nhau, không được đánh bạn, xô đẩy bạn mà phải chơi
đoàn kết và biết nhường nhịn bạn, biết hợp tác và chia sẻ cùng với bạn. Để làm
được điều đó tơi thường xun can thiệp bằng cách nhập vai chơi cùng trẻ để
giải quyết các tình huống sảy ra khi trẻ chơi. Khi trẻ chơi xong tơi khích lệ và
hướng dẫn trẻ cất đồ chơi, xắp xếp đồ chơi vào đúng nơi quy định, gọn gàng
ngăn nắp cho trẻ vừa cất đồ chơi vừa hát bài hát: "Bạn ơi hết giờ rồi nhanh tay
cất đồ chơi, nhẹ tay thôi bạn nhé, cất đồ chơi đi nào"... Ngoài ra ở các thời điểm
thích hợp như trước và sau bữa ăn, tơi ln cho trẻ thực hành, củng cố thói quen
vệ sinh hàng ngày như: Rửa tay trước khi ăn, xúc miệng, uống nước để vệ sinh
răng miệng và lau miệng sạch sẽ.
Với trẻ mầm non nói chung và trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi A nói riêng,
thời gian ở trường mầm non chiếm rất nhiều thời gian trong ngày. Ở trường trẻ
sẽ được học hỏi lẫn nhau, trẻ học được cái tốt và cả những cái chưa tốt. Vì thế
việc giáo dục hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ là rất cần thiết và phù hợp tại
trường mầm non.Trong q trình lồng ghép tơi thấy đạt hiệu quả cao nhất và trẻ
hứng thú nhất là môn làm quen với tác phẩm văn học, âm nhạc...
*Với các hoạt động làm quen với tác phẩm văn hoc: Mang nội dung với ý

nghĩa thiết thực gần gũi với cuộc sống là những cái tốt, cái hay.
Ví dụ: Khi dạy trẻ chuyện thơ: "Cháu chào ông ạ" khi đọc xong bài thơ,
tôi đàm thoại với trẻ về nội dung bài thơ, hỏi trẻ chim Bạc Má, (gà con lơng
vàng, anh cóc vàng) thấy ơng thì chim làm gì? Cháu chào ơng ạ, và cho trẻ nhận
xét khi thấy ơng thì chim bạc má, gà con lơng vàng và anh cóc vàng đều chào
ơng, qua đó tơi giáo dục trẻ thấy người lớn phải chào. Khi dạy bài thơ "Cô dạy"
giáo dục trẻ giữ dìn vệ sinh sạch sẽ, khơng được cãi nhau. Khi dạy xong cô cho
trẻ dơ tay xin kể những việc ở nhà trẻ giúp bố mẹ những công việc vừa sức và
ln ngoan ngỗn nghe lời ơng, bà, bố mẹ. Vì vậy mà giờ học đã trở nên sôi nổi,
sinh động hơn lôi cuốn sự cú ý của trẻ hơn.
Khi kể cho trẻ nghe câu chuyện "Thỏ con không vâng lời" tôi nhấn mạnh
việc giáo dục cho trẻ: Các con ạ! Bố mẹ các con rất là yêu thương và lo lắng cho
các con. Vì vậy mà các con phải luôn nghe lời bố mẹ không được tự ý đi đâu mà
không xin phép bố mẹ, không những thế mà chúng mình cũng phải học tập bác
Gấu biết giúp đỡ người khác nữa;Hay chuyện "Đôi bạn tốt" cô giáo dục trẻ yêu
thương giúp đỡ bạn bè khi gặp nạn... Sau khi cơ giáo dục xong thì hỏi trẻ "các
con ở nhà có ngoan khơng?; Có vâng lời bố mẹ khơng?; Giúp bố mẹ những gì?"
trẻ dơ tay xin được kể cho cô giáo nghe "Con thưa cô; Con ở nhà ngoan nghe lời
bố mẹ, không đi đâu một mình, giúp đỡ mẹ chơi với em ạ".

skkn


12

Hình ảnh cơ rèn nề nếp, thói quen cho trẻ trong hoạt động kể chuyện
*Đối vơi hoạt động âm nhạc: Với những bài hát có nội dung, ý nghĩa về
cảnh vật, con vật, thiên nhiên, tình cảm con người, tình cảm gia đình, lễ phép
chào hỏi... tơi tranh thủ lồng giáo dục tình cảm yêu thương cảnh vật, thiên nhiên,
con vật, tình cảm gia đình, lễ phép chào hỏi ... cho các cháu.

Ví dụ: Qua bài hát "Lời chào buổi sáng" tơi trị chuyện với trẻ về bài hát
và lồng giáo dục trẻ biết chào bố mẹ, ông bà trước khi đi học và khi đến lớp
chào cô. Hay bài hát có nội dung giáo dục vệ sinh, giữ gìn răng miệng sạch sẽ
cho trẻ như bài"Tập đánh răng"
*Với hoạt động nhận biết: Qua các hoạt động nhận biết trong từng chủ đề
và từng nội đung tôi luôn chú ý liên hệ giáo dục trẻ
Ví dụ: Với chủ đề "Bé và các bạn" khi cơ trị chuyện cùng trẻ về các bạn
trong lớp như:
+ Trong lớp các bạn trai và các bạn gái đều ngoan và đoàn kết với nhau,
yêu thương nhau, đều được cô giáo quý mến thương yêu. Ngồi học bạn nào
cũng phải ngồi ngoan, ngay ngắn, chú ý lên cơ khi muốn nói phải dơ tay xin cô
khi cô gọi trẻ mới được đúng lên trả lời.
+ Khi có các cơ đến lớp trẻ phải biết chào cô, khi muốn ra vào lớp phải
xin phép cô.
+ Khi chơi với bạn phải đoàn kết, yêu thương giúp đỡ lẫn nhau, không
tranh dành đồ chơi của bạn, chơi xong phải cất đồ dùng gọn gàng và đúng nơi
quy định.
* Với các hoạt động vận động: Tôi lồng ghép và giáo dục trẻ siêng năng
tập thể dục, tập đều đặn để giúp cho cơ thể khỏe mạnh, thơng qua đó hình thành
ở trẻ tính kỷ luật khơng chen lấn, khơng xô đẩy hay kéo bạn khi chơi. Cũng
tương tự như vây, trong các hoạt động giáo dục tôi lồng ghép hoạt động giáo
dục nề nếp, thói quen một cách nhẹ nhàng và phù hợp với trẻ.

skkn


13
Nhờ có sự lồng ghép giáo dục hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ và
trong các mơn học tơi rút ra được những hình ảnh, đức tính... điển hình để giáo
dục trẻ biết lễ phép với người lớn, yêu quý ông bà, cha mẹ, biết yêu thương các

em nhỏ, biết vui buồn, biết điều tốt nên làm, điều xấu không nên làm và phải
tránh, biết cái thiện cái ác, đoàn kết với bạn bè, yêu thiên nhiên, yêu cảnh đẹp,
gần gũi và chia sẻ với người xung quanh mình.
Cần hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi và trong các
hoạt động. Thơng qua đó những tính cách của trẻ được bộc lộ rõ, nhiều phẩm
chất đạo đức được hình thành và phát triển. Vì vậy, việc hình thành nề nếp, thói
quen cho trẻ ở lứa tuổi nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi đóng vai trị hết sức quan trọng,
cần thiết và có ý nghĩa. Nếu được giáo dục tốt, khi giao tiếp trẻ xẽ nói năng nhẹ
nhàng, mạch lạc, có văn hóa trong các câu nói, cử chỉ, hành động của trẻ đối với
mọi người. Các tác phẩm văn học, các hình ảnh có nội dung giáo dục lễ giáo và
q trình giao tiếp của trẻ với bạn bè với cô giáo là những phương tiện giáo dục
hình thành nề nếp, thói quen tốt nhất cho trẻ. Điều đó nhằm hình thành ở trẻ
những tình cảm yêu thương, gần gũi với cuộc sống.
Như vậy việc hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ nhà trẻ cần phải lồng
ghép ở mọi lúc mọi nơi và trong các hoạt động. Thơng qua đó những tính cách
của trẻ được bộc lộ rõ, nhiều phẩm chất đạo đức hình thành và phát triển. Vì vậy
hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ ở lứa tuổi nhà trẻ 24 - 36 tháng đóng vai trị
hết sức quan trọng, cần thiết và có ý nghĩa đối với sự phát triển tồn diện nhân
cách muốn đạt được thì giáo viên phải tạo môi trường để rèn luyện hiệu quả.
3.3. Tạo mơi trường hoạt động phong phú để hình thành nề nếp, thói
quen cho trẻ.
Tiếp tục thực hiện theo phong tràothi đua "Xây dựng môi trường giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm" do ngành phát động, thì việc tạo cảnh quan sư phạm trong
và ngồi lớp học tơi chú trọng trong năm học này. Muốn trẻ có được những kỹ
năng, giáo dục nề nếp, thói quen tốt thì trẻ phải được nghe thấy và nhìn thấy
những hành động, hình ảnh đó. Do đó việc tạo mơi trường đẹp, có nội dung giáo
dục cao, lấy trẻ làm trung tâm là vô cùng cần thiết.
*Môi trường trong lớp học:
Tôi rất chú ý trong việc tạo cảnh quan sư phạm trong lớp học, đồ dùng, đồ
chơi tự tạo được xắp xếp, gọn gàng, ngăn nắp, từng góc riêng biệt, mỗi kệ góc

tơi đều làm mới, để hấp dẫn trẻ, tạo cho trẻ cảm giác thích thú lơi cuốn.
Đặc biệt ở bảng tun truyền những điều phụ huynh cần biết, có những
hình ảnh ln phù hợp với nội dung giáo dục lễ giáo trong chủ đề, khơng thể
thiếu vì đây là biện pháp rất hữu hiệu đối với việc hình thành nề nếp, thói quen
cho trẻ, bởi vì trẻ có đặc điểm dễ nhớ nhưng lại chóng qn. Song trẻ được trực
quan bằng hình ảnh những gương tốt hoặc qua bài thơ, câu chuyện thì trẻ dễ tiếp

skkn


14
thu, đễ phân biệt việc nào tốt, việc nào xấu. Để làm tốt được việc này ngay từ
đầu năm học tôi đã lên kế hoạch rõ ràng và cụ thể cho cả năm, kế hoạch chủ đề,
kế hoạch ngày cần giáo dục, nề nếp, thói quen nào cho trẻ trong ngày, trong hoạt
động gì, một cách hài hịa và hợp lý. Dựa trên kế hoạch tôi đưa ra và tôi áp dụng
vào dạy trẻ như: Đầu năm tôi đưa nội dung chào hỏi để giáo dục trẻ, giữa năm
tôi đưa nội dung biết cảm ơn, xin lỗi để dạy trẻ, cuối năm thì tơi đưa nội dung
thể hiện phép lịch sự, lễ phép... giáo dục trẻ.
Bảng tuyên truyền phụ huynh cần biết thường được để cạnh cửa chính ra
vào để mỗi khi phụ huynh đưa đón trẻ đều nhìn thấy được, biết được kế hoạch
chăm sóc, giáo dục của nhà trường, của lớp để có hướng phối hợp, nhắc nhở con
cái. Ở bảng tuyên truyền này tôi sưu tầm tranh ảnh có nội dung lễ phép, khoanh
tay chào hỏi, giúp đỡ bạn bè dán vào và kèm theo bài thơ hoặc câu chuyện có
nội dung phù hợp hình ảnh, thời gian rảnh rỗi tơi cho trẻ đến xem và trị chuyện,
đàm thoại với trẻ về những hành vi văn minh và phép lich sự.
Tôi lồng ghép tuyên truyền nề nếp, thói quen cho trẻ ở các góc theo từng
chủ đề, trang trí hấp dẫn sưu tầm những tranh ảnh có nội dung giáo dục nề nếp,
thói quen dán vào cho trẻ xem, kèm theo bài thơ phù hợp.
Ví dụ: Chủ đề "Các bác, các cô trong nhà trẻ" tôi chọn hình ảnh em bé
đang chạy lại với cơ khi trẻ nhìn tranh trẻ biết được hành động của em bé này đi

học ngoan hay hư, đến lớp có khóc uống mẹ hay vui vẻ chạy lại với cô giáo và
bài thơ:
Mẹ và cô
Buổi sáng bé chào mẹ
Mặt trời mọc rồi lặn
Chạy tới ôm cổ cô
Trên đôi chân lon ton
Buổi chiều bé chào cơ
Hai chân trời của con
Rồi xà vào lịng mẹ
Là mẹ và cô giáo
Mỗi bài thơ dán ở bảng tuyên tuyền tôi luôn cho cháu đọc thuộc và giáo
dục cho các cháu làm theo như bạn nhỏ trong bài thơ đó. Để góc tuyên truyền
ngày càng phong phú hơn, đầy đủ thể loại hơn, tôi tận dụng kiến thức của phụ
huynh. Vào buổi họp phụ huynh hoặc giờ đón trẻ tơi u cầu phụ huynh có năng
khiếu làm thơ thì làm thơ, hay viết tiểu phẩm hoặc có thể sưu tầm tranh ảnh, thơ
ca, hò vè trong sách báo viết về lứa tuổi của trẻ phù hợp với nội dung mang tính
chất giáo dục trẻ tặng cơ giáo, đấy là những món q vơ giá đối với tơi và lớp
học. Với sự yêu cầu của tôi, hầu hết các phụ huynh ủng hộ rất nhiệt tình, tơi đã
sưu tầm và đưa vào góc tuyên truyền để tất cả các phụ huynh đều được tham
khảo, nhằm mục đích ngày càng đạt kết quả trong việc hình thành nề nếp, thói
quen văn minh lich sự, lễ phép cho trẻ.
Ví dụ: Chủ đề: "Mẹ và những người thân yêu của bé" tôi lựa chọn bài thơ
"Giúp mẹ" hình ảnh em bé đang xếp gọn quần áo và đang dỗ em cùng chơi, cha
mẹ đang nhìn và cười;

skkn


15

Giúp mẹ
Hôm nay chủ nhật
Áo quần xếp gọn
Được nghỉ ở nhà
Dỗ em cùng chơi
Em giúp mẹ cha
Cha mẹ vui cười
Nhặt rau qt dọn
Khen con ngoan q
Ngồi ra tơi cịn sưu tầm sách báo có nội dung về nề nếp, thói quen phù
hợp với lứa tuổi của trẻ, làm thành cuốn albun để ở góc sách truyện để khi trẻ
hoạt động góc mở ra xem. Từ đó việc áp dụng với biện pháp này trẻ lớp tôi trở
nên ngoan hơn và thực hiện một cách tự nhiên hơn.
*Mơi trường ngồi lớp học:
Ngay từ đầu năm học, tôi đã chú trọng đến việc tạo mơi trường cho trẻ sao
cho hài hịa, đẹp mắt, kích thích tư duy cho trẻ và đặc biệt nổi rõ được nội dung
giáo dục hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ. Đặc biệt là khn viên bên ngoài
như: Vườn rau, vườn thuốc nam, vườn hoa, khu thiên nhiên đã được nhà trường
phân cơng cho các nhóm/lớp. Tơi sưu tầm trồng nhiều cây hoa, cây cảnh, để tạo
cho trẻ một không gian xanh - sạch - đẹp, mỗi ngày trẻ có thể cùng cơ chăm sóc
cây xanh, qua đó tơi giáo dục trẻ biết u thiên nhiên u cái đẹp. Qua hoạt
động này kích thích trẻ yêu lao động, tạo tình cảm của trẻ với thế giới tự nhiên,
gần gũi và thân mật, đã trở thành thói quen ở trẻ. Để tạo cảnh quan sân tường
xanh - sạch - đẹp, sau giờ hoạt động dạo chơi ngoài trời tơi cùng trẻ tham gia
nhặt rác, lá cây.

Hình ảnh cơ rèn nề nếp, thói quen cho trẻ qua hoạt động dạo chơi ngồi trời
Trong trường và các lớp đều có sọt rác, sau mỗi buổi nêu gương tôi
thường nhắc nhở, khuyến khích trẻ sau khi ăn quà vặt, uống sữa xong thì phải
bỏ rác vào thùng để giữ vệ sinh chung và trẻ thực hiện tốt. Tôi đã thiết kế góc

riêng với têu đề "Bé cùng hành động" để phục vụ cho góc này tơi thường xun
sưu tầm thay đổi nhiều loại tranh ảnh khác nhau có nội dung về nề nếp thói quen
theo chủ đề. Những tranh ảnh phải phong phú, đa dạng, các hình ảnh này có thể
là vẽ, là xé dán, cắt dán từ những nguyên vật liệu từ thiên nhiên và các phế liệu
mang tính thiết thực và gần gũi đối với trẻ.

skkn


16
Như vậy đối với việc xây dựng môi trường hoạt độngthân thiện, phong
phú để hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi A, đã giúp
trẻ có được tâm thái và hứng thú trong một ngày hoạt động, khắc sâu những
hình ảnh đẹp, những câu nói hay là hành trang giúp trẻ khơn lớn.
3.4. Tuyên truyền vận động, phối kết hợp cô giáo và phụ huynh.
Trong mỗi gia đình vai trị của bố, mẹ ln có vị trí rất quan trọng. Bố mẹ
là trụ cột, là biểu hiện của nhân cách văn hóa cao đẹp nhất để con cái học tập và
noi theo, Cha mẹ là hạt nhân tâm lý chủ đạo là ngọn lửa sưởi ấm yêu thương
trong mỗi gia đình, là nguồn tình cảm vơ tận cho các con. Cho nên gia đình là
cái nơi văn hóa đầu tiên hình thành nhân cách cho trẻ. Trong gia đình ngồi các
mối quan hệ nói trên cịn có mối quan hệ giữa ơng bà và các cháu, anh chị và
các em. Mối quan hệ này càng bền chặt thì càng làm phong phú thêm đời sống
tinh thần của các cá nhân trong gia đình. Người lớn tuổi luôn phải làm tấm
gương sáng, tự điều chỉnh hành vi của mình thì mới đáp ứng được vấn đề đạo
đức, văn hóa và các mối quan hệ đặt ra trong gia đình. Người xưa có câu "rau
nào sâu đó", lối sống của cha mẹ và những người trong gia đình ln có ảnh
hưởng rất lớn đến trẻ em.
Nhận thức được tầm quan trọng của gia đình trong việc giáo dục trẻ về
mọi mặt, tôi thường xuyên gặp gỡ trao đổi với phụ huynh để tìm hiểu về hồn
cảnh của từng cháu và qua đó tơi nắm bắt được những ngun nhân, hồn cảnh

gia đình của từng cháu để có biện pháp kịp thời phù hợp. Đối với trẻ có hồn
cảnh đặc biệt tơi gặp riêng phụ huynh để tường tận rõ ràng, đưa ra mục tiêu giáo
dục đúng đắn hơn để cùng với gia đình giải quyết phần nào những vướng mắc
về nhận thức trong quá trình dậy trẻ.
Ví dụ: Trong lớp tơi có các cháu như Kiều Linh, Đức Trung, Hữu Trọng
và cháu Bảo Việt do cha mẹ đi làm ăn xa để phát triển kinh tết gia đình, gửi con
với ơng, bà mà ơng, bà rất là nng chiều cháu, vì vậy mà cháu rất nghịch
ngợm, muốn gì được nấy. Mỗi khi đến lớp trên đường đi cháu địi ơng, bà mua
cho cái này cái kia mà khơng được đáp ứng thì cháu lăn ra ăn vạ, nằm xuống đất
khóc, khơng chịu vào lớp ...
Đối với những trẻ như vậy khi trẻ đã quen với sự nng chiều của người
lớn thì khơng phải một sớm một chiều mà trẻ thay đổi ngay được, mà cần phải
có sự kết hợp giữa cha mẹ trẻ với cơ giáo. Cả hai phía phải phối kết hợp với
nhau và kiên trì dành nhiều thời gian khuyên răn, uốn nắn trẻ. Cơ giáo cũng nên
khéo léo giải thích với cha mẹ trẻ không nên nuông chiều con quá mức, mà phải
chỉ cho con hiểu cái nào tốt, cái nào chưa tốt, mới đầu có thể trẻ chưa hiểu được
nhưng nếu ta kiên trì và thường xuyên nhắc nhở uốn nắn trẻ, nếu trẻ có hành
động ngoan thì cơ nêu gương, khuyến khích trẻ. Cơ dùng nhiều biện pháp khác

skkn


17
nhau để cho trẻ thấy được thì tơi tin rằng dần dần trẻ sẽ hiểu ra những mong
muốn của mình là sai, là không đúng, là chưa ngoan.
Tôi cũng thường xuyên trao đổi với phụ huynh qua vào các buổi họp phụ
huynh, hoặc trong giờ đưa đón, trả trẻ, hay tuyên truyền với phụ huynh bằng
những hình ảnh, qua các bài thơ, câu chuyện ở bảng tuyên truyền những điều
phụ huynh cần biết để đưa ra những giải pháp giáo dục hình thành nề nếp, thói
quen cho trẻ phù hợp nhất. Ngồi ra tơi cịn chủ động trao đổi với phụ huynh và

lập nhóm Zalo của lớp để thường xuyên trao đổi thông tin giữa cô và cha mẹ trẻ
về tình hình hoạt động hàng ngày của trẻ. Trong mỗi gia đình bố mẹ, ơng bà
ln là tấm gương sáng cho trẻ noi theo, trẻ ở độ tuổi nhà trẻ kinh nghiệm sống
cịn ít, trẻ bắt chước cả cái xấu lẫn cái tốt, trẻ có thể tiếp thu rất nhiều trí thức, kỹ
năng, kỹ xảo, thói quen, những đặc điểm và phẩm chất nhân cách chỉ được hình
thành chủ yếu trong gia đình, cho nên gia đình cần phải phối kết hợp cùng cơ
giáo xây dựng cho gia đình mình một bầu khơng khí vui vẻ, tâm lý thoải mái,
lành mạnh, vui tươi, đầm ấm, thương yêu để có thể phát triển cả thể chất lẫn tinh
thần cho con cái được tốt hơn, tạo cơ sở vững chắc cho con trẻ vững vàng khi
bước vào năm học tiếp theo;
Việc kết hợp giữ gia đình và nhà trường là hết sức quan trọng để chăm
sóc và giáo dục hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ nhà trẻ là một vấn đề khơng
có người lớn nào có thể bỏ qua. Vì trẻ chóng nhớ, mau quên nên khi ở lớp trẻ có
cơ giáo, khi ở nhà có ơng, bà, bố mẹ. Đối với trẻ học phải đi đôi với hành, phải
kết hợp với cuộc sống hàng ngày không thể để trẻ tùy tiện mà khơng có can thiết
của ngừơi lớn.
*Kết quả: Qua việc phối kết hợp giữa cô giáo với cha mẹ trẻ trong việc
giáo dục hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ ở độ tuổi 24 - 36 tháng tuổi A mà
lớp tơi phụ trách, đã có nhiều chuyển biến rõ rệt, tất cả các phụ huynh đã nhận
thức được tầm quan trọng của việc giáo dục hình thành nề nếp, thói quen cho
con mình. Từ đó phụ huynh quan tâm chăm sóc con cái mình được nâng lên
đáng kể... Một số phụ huynh rất vui và phấn khởi khi được xem các vi deo mà
ccoo gửi lên nhóm về các hoạt động cô giáo dục rèn luyện nề nếp, thói quen cho
các con. Việc phối kết hợp giữa cơ giáo cùng phụ huynh trong việc hình thành
nề nếp, thói quen cho trẻ, tơi thấy trẻ lớp tơi có tiến bộ rõ rệt. Trẻ mạnh dạn hơn,
tự tin hơn trong giao tiếp, ngoan ngỗn hơn, biết nghe lời cơ giáo và ông bà, bố
mẹ hơn nhiều.
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục với bản
thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Sau khi tôi áp dụng sáng kiến một số giải pháp hình thành nề nếp, thói

quen cho trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi A lớp tôi đã đạt được một số kết quả rõ
rệt như sau:

skkn


18
4.1. Đối với trẻ:
Qua việc áp dụng một số giải pháp mới, sáng tạo và dạy học, tôi đã thu
được kết quả sau:
S
T
T

Nội dung đánh giá

1 Biết chào hỏi, xưng hô lễ phép
2 Biết xin lỗi, biết cảm ơn
3 Biết giữ gìn, cất, sắp đồ chơi
đúng nới quy định
4 Biết giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ
sinh mơi trường
5 Biết nhường nhịn, giúp đỡ bạn
6 Trẻ mạnh dạn tự tin trong giao
tiếp

Số
cháu
được
KS

Kết quả đầu năm

SC

13
13
13

Đạt

Kết quả cuối năm

5
5
5

%
38
38
38

Chưa
đạt
SC %
8
62
8
62
8

62

Đạt
SC %
13 100
13 100
13 100

Chưa
đạt
SC %
0
0
0
0
0
0

13

6

46

7

54

13

100

0

0

13
13

5
6

38
46

8
7

62
54

13
13

100
100

0
0

0
0

Nhìn vào bảng khảo sát trên ta thấy rằng: Nề nếp, thói quen của trẻ cuối
năm đã có chuyển biến rõ rệt, trẻ biết chào hỏi, xin lỗi, cảm ơn, biết lấy và cất
đồ chơi đúng nơi quy định, biết giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ sinh môi trường, biết
nhường nhịn, giúp đỡ bạn. Qua đây cịn giúp cho mối quan hệ giữa cơ và trẻ
càng thêm gắn bó, thân thiết hơn, trẻ tự tin mạnh dạn hơn, các cháu ngoan hơn
một cách rõ rệt.
4.2. Đối với đồng nghiệp, nhà trường và bản thân
Đối với đồng nghiệp qua sáng kiến của tôi được áp dụng vào lớp học đạt
kết quả cao là cơ hội cho đồng nghiệp học hỏi và áp dụng vào lớp của mình đạt
hiệu quả cao trong năm học 2021 - 2022 và những năm học tiếp theo
Đối với nhà trường kết quả đạt được của lớp tơi góp phân vào kết quả
giáo dục nhà trường tăng lên so với năm học trước.
Đối với bản thân trước tiên tơi thấy mình có được một vốn kiến thức sâu
rộng liên quan đến giáo dục nề nếp, thói quen cho trẻ. Tơi đã thực sự hiểu trẻ và
khơng chỉ có thể đưa ra những biện pháp phù hợp nhất để giáo dục nề nếp, thói
quen một cách hiệu quả, mà bên cạnh đó qua sáng kiến này tơi cịn có thêm
được rất nhiều kinh nghiệm trong việc lồng ghép các nội dung hoạt động sao
cho mềm dẻo, linh hoạt, gây hứng thú với trẻ, cách xây dựng môi trường cho trẻ
hoạt động một cách hài hịa và linh hoạt. Nhờ vậy mà tơi ln được nhà trường
đánh giá cao về chun mơn, phụ huynh tín nhiệm và yên tâm khi gửi con ở lớp
4.3. Đối với phụ huynh.
Gia đình cần phối kết hợp chặt chẽ với giáo viên trong việc chăm sóc và
giáo dục hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ. Cha mẹ cần làm gương cho trẻ noi
theo và quan tâm giáo dục trẻ ở mọi lúc, mọi nơi

skkn

19
III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận.
Việc hình thành nhân cách cho trẻ là một việc làm hết sức quan trọng
trong các cơ sở giáo dục mầm non cùng các bậc cha mẹ trẻ nói chung và trẻ nhà
trẻ 24-36 tháng tuổi nói riêng, vì trẻ như một tờ giấy trắng giáo viên nắm vững
tâm lý đã khẳng định rằng khi hết tuổi mầm non, ở đứa trẻ đặt xong nền móng
đầu tiên của nhân cách, sự phát triển về mặt đạo đức cho trẻ sau này đều mang
rõ dấu ấn của thời thơ ấu. Vì thế ngay từ lứa tuổi này chúng ta phải chăm lo phát
triển toàn diện cho trẻ, trên cơ sở đó mà từng bước hình thành nhân cách cho trẻ
theo yêu cầu xã hội đặt ra;
Giáo dục hình thành nề nếp, thói quen cho trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi
nói chung và nhóm trẻ 24 - 36 tháng tuổi A tơi đang phụ trách nói riêng là một
vấn đề vơ cùng quan trọng. Qua việc áp dụng các giải pháp vào thực tế giảng
dạy tại trường, bản thân tôi rút ra một số kinh nghiệm sau:
Cô giáo phải thật sự là tầm gương sáng để trẻ noi theo, ln giàu tình u
thương, ln thận trọng trong mọi hành vi của mình, thân thiện, yêu thương để
tạo tâm lý thoải mái cho trẻ thực hiện tốt mọi hành vi cũng như hoạt động giao
tiếp, nhằm giúp trẻ từng bước hình thành nhân cách cho trẻ.
Giáo viên phải nắm bắt được tâm, sinh lý của từng trẻ, phải thật sự hiểu
và gần gũi trẻ, u thương trẻ, từ đó lơi cuốn trẻ vào các hoạt động một cách tự
nguyện và hứng thú.
Giáo viên phải luôn năng động sáng tạo, linh hoạt trong giảng dạy, bởi vì
kiến thức của giáo viên mầm non rất đa dạng, phong phú.
Giáo viên cần hiểu về đặc điểm và tính chất cơng việc, hồn cảnh gia đình
cũng như việc quan tâm của phụ huynh đến việc giáo dục hình thành nề nếp,
thói quen cho trẻ, từ đó tìm ra được cách phối với phụ huynh để cùng thống nhất
biện pháp giáo dục trẻ.
Gia đình trẻ thật sự là mái ấm đầy tình thương cho con, bố mẹ là những

tấm gương sáng và mẫu mực về hành vi ứng sử, chăm sóc, tinh thần trách nhiệm
đối với con.
Thực tế cuối năm học trẻ của nhóm, lớp tơi có nề nếp, thói quen tốt tăng
lên rõ rệt trẻ thực hiện trong các thời điểm hoạt động hằng ngày và biết cách
giao tiếp lễ hép phù hợp và mạnh dạn tự tin tích cực tham gia vào các hoạt động
trải nghiêm, khám phá. Điều đó tạo cho tơi có thêm động lực tâm huyết sáng tạo
trong cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ mầm non cũng góp phần hình thành cho trẻ
những hành vi văn minh, đoàn kết thân thiện và giàu lịng nhân ái từ đó hồn
thiện nhân cách tốt đẹp của truyền thống con người Việt Nam, phù hợp với mọi
chuẩn mực đạo đức. Đúng như câu nói Trẻ em hôm nay - thế giới ngày mai.

skkn


20
2. Kiến nghị.
Để từng bước giúp trẻ nhà trẻ 24-36 tháng A tuổi hình thành nề nếp, thói
quen tốt qua các hoạt động ở trường mầm non ngày càng nâng cao chất lượng
tôi xin đề xuất một số vấn đề sau: 
Tạo điều kiện để cán bộ giáo viên được đi học tập kinh nghiệm, dự giờ
ở một số trường thực hiện tốt nội dung hình thành nề nếp, thói quen tốt qua các
hoạt động ở trường mầm non.
Cấp trên tiếp tục xây dựng cơ sở vật chất tại khu lẻ, có thêm đồ dùng đồ
chơi cho trẻ các độ tuổi điều kiện giáo viên tập trung vào hoạt động dạy và học
Trên đây là "Một số giải pháp giáo dục hình thành nề nếp, thói quen
cho trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi A thông qua các hoạt động ở trường mầm
non Nguyệt Ấn, Ngọc Lặc trong năm học 2021 - 2022" mà tôi đã thực hiện và
rút ra được từ trong quá trình giảng dạy. Những gì đạt được còn rất hạn chế mới
chỉ là nền tảng cho năm tiếp theo. Rất mong nhận được sự góp ý, nhận xét của
Hội đồng khoa học cấp trên để bản thân tơi có được những kinh nghiệm để áp

dụng vào công tác giảng dạy ngày càng hiệu quả hơn./.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
Ngọc Lặc, ngày 20 tháng 05 năm 2022
ĐƠN VỊ
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của tôi
..................................................................................................
viết, không sao chép nội dung của người
.................................................................................................
khác.
..................................................................................................
Người viết sáng kiến
..................................................................................................
.................................................................................................
.................................................................................................
..................................................................................................

Bùi Thị Thêu

Ý KIẾN CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC
..................................................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................

skkn