Skkn một số giải pháp nâng cao chất lượng rèn một số kỹ năng trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi, lớp hoa cúc 4 trường mầm non thị trấn ngọc lặc

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài:
Âm nhạc là nhu cầu cuộc sống, là món ăn tinh thần khơng thể thiếu được
đối với đời sống con người. Trong giai điệu của âm nhạc đã thể hiện trọn vẹn
cảm xúc của con người về cảnh đẹp quê hương đất nước, vẻ đẹp của phong tục
tập quán, sự thanh tao của mỗi vùng miền.... Có thể nói âm nhạc đã phá vỡ cái
không gian và thời gian giúp con người luôn hướng tới cái đẹp, cái chân - thiện mỹ.
Một nhà soạn nhạc người Đức – Robert Schumann đã từng phát ngôn:
“Nhiệm vụ cao quý nhất của âm nhạc là chiếu sáng vào những cõi sâu thẳm
trong trái tim của mỗi con người”. Như chúng ta đã biết, âm nhạc tác động vào
trái tim của mỗi con người ngay từ khi ta cịn nằm trong nơi, qua tiếng ru à ơi...
của bà, của mẹ. Chính cái bắt đầu ấy đã đưa tâm hồn trẻ thơ hòa vào âm nhạc.
Đối với trẻ lứa tuổi mầm non, những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu
mượt mà vui tươi, trong trẻo của những tác phẩm âm nhạc là dòng sữa ngọt
ngào ni dưỡng tâm hồn trẻ thơ. Chính vì lẽ đó, chúng ta có thể khẳng định
rằng: Âm nhạc có một vai trò hết sức quan trọng đối với trẻ Mầm non nói chung
và đặc biệt là trẻ 5- 6 tuổi nói riêng. Hoạt động giáo dục âm nhạc có giá trị thiết
thực, nó khơng chỉ đem đến cho trẻ về nhu cầu tinh thần mà còn giúp trẻ phát
triển về mọi mặt như: Quan hệ xã hội, khám phá thế giới xung quanh, hiểu thêm
về tình cảm con người, lịng biết ơn kính trọng, biết yêu quê hương, đất nước,
Bác Hồ. u gia đình, bạn bè và thầy cơ giáo, giàu lịng vị tha, nhân ái... Nói
cách khác, giáo dục âm nhạc đã tạo điều kiện cho trẻ được hoạt động một cách
đa dạng và phong phú. Bởi lứa tuổi này trẻ đã hình thành những kiến thức,
những kỹ năng âm nhạc cơ bản ban đầu, trẻ được hồ mình vào thế giới âm
nhạc, trẻ có khả năng tri giác tồn vẹn hình tượng âm nhạc, phát triển tai nghe,
múa, hát, vận động theo nhạc, theo tiết tấu... một cách thuần thục, dần biểu đạt
được giá trị nghệ thuật âm nhạc một cách tinh tế. Thơng qua đó góp phần hình
thành và phát triển nhân cách tồn diện cho trẻ về đức - trí - thể - mỹ.
Trong giai đoạn đất nước ta ngày càng phát triển, công nghệ thông tin
ngày càng hiện đại. Ở đâu đó trên youtube, tiktok.... những bản nhạc gốc đã
được cải biên lời mới với nội dung không phù hợp với lứa tuổi mầm non, khơng

mang tính giáo dục, nhưng trẻ lại rất thích xem. Vậy làm thế nào để trẻ hiểu và
cảm nhận được âm nhạc một cách đầy đủ cả về kiến thức và kỹ năng. Điều đó
đang là vấn đề địi hỏi người giáo viên phải có những phương pháp giáo dục linh
hoạt để thu hút trẻ vào hoạt động âm nhạc. Để làm được điều đó, ngồi việc
quan tâm chăm sóc giáo dục trẻ, tôi đã dành tất cả thời gian cịn lại của mình để
nâng cao trình độ chun mơn và đặc biệt chuyên tâm nghiên cứu lĩnh vực giáo
dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi. Ln đổi mới phương pháp, đổi mới
hình thức, làm mới mỗi giờ lên lớp, tạo sự hứng thú và kích thích trẻ khi tham
gia hoạt động âm nhạc một cách thoải mái, tích cực, đồng thời giúp trẻ có được
đời sống âm nhạc phong phú.
Nhận thức được điều đó, hiểu được vị trí, ý nghĩa và tầm quan trọng việc
nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ, từ thực tiễn đứng lớp, tơi mạnh
dạn tìm hiểu, nghiên cứu đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng rèn

skkn


2

một số kỹ năng trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi,
lớp Hoa Cúc 4 Trường mầm non Thị trấn Ngọc Lặc” để góp phần nâng cao
chất lượng hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non và lấy đó làm kinh nghiệm
giảng dạy cho mình.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
- Tìm ra một số giải pháp nâng cao chất lượng rèn một số kỹ năng hoạt
động giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi, lớp Hoa Cúc 4 Trường mầm
non Thị trấn Ngọc Lặc”
- Xây dựng môi trường giáo dục âm nhạc, kích thích sự tập trung chú ý và
tích cực hoạt động của trẻ.
- Tạo mọi điều kiện thúc đẩy trẻ tham gia hiệu quả vào các hoạt động giáo

dục âm nhạc. Tạo cơ hội cho trẻ học bằng chơi dưới nhiều hình thức khác nhau
phù hợp với nhu cầu hứng thú và khả năng của bản thân trẻ, rèn cho trẻ tính
mạnh dạn, tự tin.
- Phối hợp với gia đình rèn một số kỹ năng âm nhạc theo độ tuổi, tạo cơ
hội cho trẻ được phát triển năng khiếu âm nhạc.
- Hướng dẫn một số kỹ năng giáo dục âm nhạc cho trẻ thông qua giờ hoạt
động âm nhạc.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Một số giải pháp nâng cao chất lượng rèn một số kỹ năng trong hoạt động
giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi, lớp Hoa Cúc 4 Trường mầm non
Thị trấn Ngọc Lặc”.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
Trong đề tài này, tôi đã chọn và sử dụng một số phương pháp nghiên cứu
sau:
- Phương pháp nghiên cứu, xây dựng cơ sở lý thuyết.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thơng tin: khảo sát tình
hình thực tế tại nhóm lớp giúp trẻ tích cực hoạt động âm nhạc.
- Phương pháp thống kê, thực nghiệm, xử lí số liệu: Lựa chọn các giải
pháp phù hợp và áp dụng vào thực tế. Đánh giá kết quả đạt được và so sánh kết
quả trước và sau khi áp dụng giải pháp.

skkn


3

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN
2.1. Cơ sở lí luận
Âm nhạc là một thế giới đầy cảm xúc, là nhu cầu khơng thể thiếu đối với
trẻ. Bởi chính ở đây, âm nhạc được coi như một phương tiện giáo dục toàn diện

nhân cách trẻ. Âm nhạc vốn rất gần gũi với trẻ em, nhưng ở những năm đầu tiên
của cuộc sống, những phản ứng vui vẻ của trẻ khi nghe âm nhạc vẫn cịn mơ hồ,
thậm chí nhiều khi cịn lẫn lộn giữa âm nhạc với các âm thanh khác nhau ở xung
quanh. Khi trẻ bước vào tuổi mẫu giáo, nhất là trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi thì trẻ đã
cảm nhận được những bài hát và những điệu nhạc. Tuy nhiên lịng u thích âm
nhạc ở trẻ lại ở nhiều mức độ khác nhau. Có cháu yêu nhạc đến độ say mê, có
cháu lại rất thờ ơ khi tiếng nhạc vang lên. Chính vì vậy, giáo dục âm nhạc là
phương tiện giáo dục thẩm mỹ, giáo dục đạo đức, góp phần phát triển trí tuệ và
có sự tác động lớn đến sự phát triển tâm sinh lí của trẻ. Là phương tiện giúp trẻ
yêu âm nhạc, biết cảm thụ âm nhạc qua các hoạt động âm nhạc phong phú như:
ca hát, vận động theo các tiết tấu, múa minh họa, nghe hát, trị chơi âm nhạc....
Thơng qua âm nhạc, trẻ sẽ linh họat, mạnh dạn, tự tin, thông minh qua việc sáng
tạo các động tác múa minh họa kết hợp khi hát và rèn cho trẻ kỹ năng khi vận
động theo nhạc sẽ thúc đẩy sự vận động cơ thể, sự nhanh nhẹn khéo léo, sự bền
bỉ và dẻo dai qua các động tác.
Đặc biệt giáo dục âm nhạc đã đem lại cho trẻ những khái niệm âm nhạc,
dần hình thành và phát triển thị hiếu âm nhạc. Đây là bước khởi đầu giúp trẻ biết
lựa chọn và đánh giá tác phẩm âm nhạc và biết biểu diễn nghệ thuật âm nhạc ở
mức độ đơn giản.
Để nâng cao chất lượng rèn một số kỹ năng âm nhạc, sự yêu thích âm
nhạc đối với trẻ, bản thân tơi ln tự tạo nhiều đồ chơi, đồ dùng dạy học phù
hợp, luôn đổi mới hình thức, phương pháp tổ chức để làm mới mỗi giờ dạy,
mang lại hiệu quả thiết thực cho trẻ khi đến với âm nhạc.
2.2 Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến :
2.2.1. Thuận lợi:
Trường mầm non Thị trấn Ngọc Lặc, nằm ở trung tâm thị trấn Ngọc Lặc,
đường xá đi lại rất thuận tiện. Trường đạt chuẩn quốc gia từ năm 2006, có bề
dày thành tích, được các cấp đánh giá là Trường mầm non chất lượng cao khu
vực miền núi. Đội ngũ CBGV đạt chuẩn trở lên 100%.
Trong quá trình thực hiện chương trình giáo dục mầm non theo Thơng tư

28/2016 của Bộ Giáo dục & Đào tạo. Ban giám hiệu luôn tạo điều kiện để giáo
viên linh hoạt vận dụng những phương pháp, hình thức tổ chức tốt nhất, hữu
hiệu nhất trong các hoạt động nói chung và đặc biệt là giáo dục âm nhạc cho trẻ
nói riêng. Ln tạo điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất trang thiết bị, đồ dùng
phục vụ cho hoạt động như: Ti vi, băng đĩa nhạc, trang phục biểu diễn, đạo cụ,
dụng cụ âm nhạc tương đối đầy đủ.
Bên cạnh đó nhà trường ln chỉ đạo chuyên môn tổ chức các buổi sinh
hoạt chuyên đề chia sẻ kinh nghiệm nâng cao chất lượng dạy học qua các mơn
học trong đó có giáo dục âm nhạc. Giáo viên được trực tiếp tham gia dạy và dự
các giờ thực hành trong trường để học tập, rút kinh nghiệm.

skkn


4

Bản thân luôn tâm huyết với nghề, luôn trăn trở và dành nhiều thời gian đi
sâu nghiên cứu môn học, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ tại
nhóm lớp mình phụ trách.
Năm học 2021 - 2022, tôi được phân công dạy lớp Hoa Cúc 4 - Mẫu giáo
5 - 6 tuổi, với sĩ số lớp là 30 cháu. Đa số trẻ là con em cán bộ sống trên địa bàn
Thị trấn, chính vì vậy trẻ rất mạnh dạn, tự tin, tích cực hoạt động và cơng tác
phối hợp CSGD các cháu rất thuận lợi.
2.2.2. Khó khăn.
Bên cạnh những thuận lợi nêu trên thì bản thân cịn gặp một số khó khăn
trong q trình nâng cao chất lượng hoạt động âm nhạc cho trẻ cụ thể như:
- Bản thân là giáo viên được tào tạo đại học sư phạm mầm non, được học
qua tất cả các môn, song bản thân chưa có điều kiện đi học chuyên sâu về mơn
âm nhạc, nên trong q trình tổ chức hoạt động âm cho trẻ cịn gặp khó khăn,
nhất là kỹ năng thanh nhạc.

- Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho hoạt động âm nhạc vẫn còn
nghèo nàn như: Đàn ORGAN q cũ, phịng chức năng khơng có, đạo cụ âm
nhạc chưa phong phú, phần nào ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động âm nhạc.
Một số ít trẻ nhận thức chưa đồng đều, nhút nhát, thiếu mạnh dạn, tự tin,
kỹ năng âm nhạc cũng hạn chế, vốn âm nhạc cịn nghèo nàn, ít chịu vận động.
- Do tình hình dịch bệnh covid 19 diễn biến phức tạp, trẻ ra lớp tỷ lệ
chuyên cần không cao, phần nào ảnh hưởng đến chất lượng chăm sóc giáo dục
trẻ nói chung và việc rèn các kỹ năng giáo dục âm nhạc cho trẻ nói riêng.
Nhà trường thiếu giáo viên, nên việc phân cơng giáo viên 2 cơ / nhóm lớp
chưa được thường xuyên, quá trình làm đồ dùng, đồ chơi, chuẩn bị giờ dạy và
tổ chức các tiết học đôi khi còn qua loa, rời rạc, chưa gắn kết, nên kết quả sau
mỗi hoạt động chưa cao.
2.2.3. Kết quả thực trạng trước khi nghiên cứu:
Từ cơ sở lý luận và thực trạng trên, cùng với quá trình trực tiếp giảng dạy
trên lớp, bản thân nhận thấy kỹ năng hoạt động âm nhạc của trẻ cịn nhiều hạn
chế. Vì vậy, ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng ban đầu
về các kỹ năng hoạt động âm nhạc và phân loại chất lượng trên trẻ. Qua khảo
sát, kết quả cụ thể như sau:
Bảng khảo sát thực trạng của trẻ trước khi áp dụng sáng kiến:
Đạt
Chưa đạt
Tổng
Nội dung khảo sát
số
Số
Số
%
%
cháu cháu
cháu

30
21
70
09
30
- Trẻ hứng thú trong giờ học
- Trẻ hát thuộc lời, đúng giai điệu lời ca,
thể hiện được tình cảm của bài hát qua
19
63
11
37
30
giọng hát, cử chỉ, điệu bộ, nét mặt.
- Trẻ biết vận động đúng theo các tiết tấu
30
21
70
09
30
bằng các nhạc cụ khác nhau.
- Trẻ biết múa minh họa, thể hiện tình
30
18
60
12
40
cảm qua các giai điệu bài hát.
30
17

56,6
13
43,4
- Trẻ mạnh dạn, tự tin, chủ động tham

skkn


5

gia biểu diễn văn nghệ .
-Trẻ thể hiện sự sáng tạo khi tham gia
30
16
53,3
14
46,7
vào các hoạt động âm nhạc.
Qua kết quả khảo sát ban đầu cho thấy, kết quả thu được trên trẻ chưa cao,
trẻ chưa thực sự hứng thú hoạt động âm nhạc và chưa có nhiều kiến thức, kỹ
năng âm nhạc.
Từ thực tế đó, ln thơi thúc tơi suy nghĩ, trăn trở: Phải làm gì để trẻ hứng
thú, mạnh dạn, tích cực tham gia hoạt động âm nhạc một cách phù hợp và có
hiệu quả? và cũng từ đó tơi bắt đầu nghiên cứu, tìm hiểu, khắc phục những khó
khăn trong q trình giảng dạy, nghiên cứu và đưa ra những kinh nghiệm, những
giải pháp nhằm giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi, Lớp Hoa Cúc 4 tôi phụ trách nâng
cao chất lượng rèn một số kỹ năng hoạt động giáo dục âm nhạc.
2.3. Các giải pháp thực hiện:
2.3.1. Đổi mới hình thức tổ chức trong giáo dục âm nhạc thông qua hoạt
động học.

Như chúng ta đã biết, hoạt động học là hoạt động chính cho trẻ ở trường
mầm non. Ở hoạt động này, trẻ được lĩnh hội những kiến thức, kỹ năng bài học
một cách đầy đủ nhất, tập trung nhất và bài bản nhất. Nhưng nếu như giáo viên
chỉ tổ chức hoạt động học một cách đơn thuần theo cấu trúc, chắc chắn giờ học
sẽ rất nhàm chán và khơng thể kích thích sự thích thú, thu hút trẻ vào hoạt động,
dẫn đến chất lượng giờ học khơng cao. Chính vì vậy, bản thân tơi khơng ngừng
suy nghĩ, tìm ra những hình thức tổ chức các tiết học mới lạ, hấp dẫn, luôn làm
mới giờ dạy để thu hút trẻ vào hoạt động, từ đó việc cung cấp kiến thức, kỹ năng
âm nhạc cho trẻ sẽ trở nên nhẹ nhàng.
Nắm được đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, việc sử dụng đồ dùng trực quan là
một trong những hình thức giúp trẻ hứng thú trong các hoạt động học nói chung
và hoạt động âm nhạc nói riêng. Việc sử dụng đồ dùng trực quan sẽ kích thích
các giác quan và tư duy của trẻ hoạt động một cách tích cực, khơi dậy niềm đam
mê, thích khám phá trong thế giới âm nhạc và giúp trẻ đến với âm nhạc một
cách tự tin, thoải mái. Chính vì vậy, trong q trình thực hiện bản thân tơi đã cố
gắng phát huy tối đa các hình thức, vận dụng đồ dùng trực quan vào tiết dạy một
cách khoa học và hợp lý nhằm giúp trẻ hứng thú hoạt động âm nhạc, từ đó việc
cung cấp kiến thức, kỹ năng âm nhạc cho trẻ sẽ trở nên nhẹ nhàng, hiệu quả.
* Sử dụng mơ hình trong q trình tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ:
Như chúng ta đã biết, mơ hình được xem như là một khung cảnh đựơc tái
hiện lại những cảnh vật thực tế ngoài đời sống. Mơ hình sẽ giúp trẻ hình dung lại
những con người, sự vật, hiện tượng xung quanh trẻ. Điều đó sẽ giúp trẻ khắc
sâu kiến thức trong trí nhớ.
Việc sử dụng mơ hình trong q trình tổ chức các hoạt động nói chung và
âm nhạc nói riêng khơng cịn mới, tuy nhiên nó sẽ khơng bao giờ là cũ nếu
chúng ta biết cách sử dụng và tạo được bất ngờ cho trẻ.
Ví dụ: Khi tơi dạy trẻ vận động theo tiết tấu chậm bài hát: “Em yêu cây
xanh” ST: Hoàng Văn Yến; Nghe hát: “Lý cây xanh” - DC Nam Bộ; Trò chơi:
“Tai ai tinh” ở chủ đề “Thế giới thực vật”. Tơi đã chuẩn bị một mơ hình: “Em
bé đang chăm sóc vườn cây”. Trước khi vào nội dung bài học, tôi cho trẻ đi

skkn


6

tham quan mơ hình, trẻ được quan sát, trị chuyện về mơ hình, trẻ như đang
đứng trước một khơng gian cây xanh thu nhỏ tái hiện trước mặt trẻ, qua đó cơ
lồng giáo dục trẻ biết chăm sóc cây xanh, bảo vệ môi trường và dẫn dắt vào bài
học. Trẻ đươc vận động theo tiết tấu chậm bài hát “Em yêu cây xanh” trong
niềm vui, yêu thích lao động, biết giúp đỡ mọi người khi chăm sóc cho cây. Từ
đó việc dạy trẻ vận động theo tiết tấu chậm đã trở nên nhẹ nhàng.
Hình ảnh giờ học: Vận động theo tiết chậm bài hát: “Em yêu cây xanh”
Hay với đề tài: Dạy vận động theo tiết tấu nhanh bài hát: “Đố bạn” ST
Hồng Ngọc; Nghe hát “Chú voi con ở bản đơn” ST của Phạm Tun; Trị chơi
“Hát theo hình vẽ” ở chủ đề Thế giới động vật.
Tôi đã lựa chọn hình thức cho trẻ tham gia chương trình “Vườn cổ tích”
bằng mơ hình sân khấu rối. Trên đường đến “Vườn cổ tích” cơ cùng trẻ cất vang
lời ca “Vườn cổ tích”, khi đến “Vườn cổ tích” cơ kéo rèm và bật điện lên “Thế
giới cổ tích” thật đẹp và huyền ảo với mn vàn mng thú, chim chóc, rừng
cây, suối reo… hiện lên. Trẻ được khám phá khu vườn cổ tích, được trị chuyện
về các con vật trong sống trong rừng như: Khỉ; Hươu; Voi; Gấu.... Từ cảm xúc
đó, cô dạy trẻ vận động theo tiết tấu nhanh bài hát “Đố bạn” một cách nhẹ
nhàng. Trẻ rất hào hứng, thích thú, thi đua vận động theo tổ, nhóm, cá nhân kết
với nhiều đạo cụ âm nhạc như: Trống, phách, xắc xô, … tạo ra dàn âm thanh tiết
tấu nhanh sống động như được hịa mình trong “Vũ điệu rừng xanh”.
Bằng hình thức sử dụng mơ hình cho trẻ thăm quan dưới nhiều hình thức
khác nhau đã cuốn hút trẻ vào giờ học một cách nhẹ nhàng, trẻ lĩnh hội được đầy
đủ kiến thức bài học mà cô cung cấp.
* Sử dụng tranh minh hoạ vào tiết dạy:

Có thể nói đây là một hình thức trẻ được quan sát các hình ảnh qua các bức
tranh dưới nhiều hình thức khác nhau, từ đó trẻ tưởng tượng được thế giới xung
quanh trẻ mà trẻ chưa có dịp được đến. Chính vì vậy, việc sử dụng tranh minh
họa trong hoạt động âm nhạc ở từng chủ đề, từng đề tài sẽ giúp trẻ hiểu sâu sắc
hơn về con người, cảnh vật xung quanh. Trước mỗi bài dạy, mỗi chủ đề tôi luôn
lựa chọn một phương pháp phù hợp để sưu tầm và làm nhiều bức tranh đẹp mắt,
hấp dẫn, có nội dung phong phú để thu hút trẻ vào giờ học.
Ví dụ: Khi dạy trẻ đề tài: Vận động theo tiết tấu phối hợp bài hát: “Yêu Hà
Nội”; Nghe hát: “Từ rừng xanh cháu về thăm lăng Bác”. Trò chơi: Tai ai tinh,
trong chủ đề: “Quê hương - Đất nước - Bác Hồ”.
Với đề tài này, tôi đã chuẩn bị tranh ảnh về các địa danh, danh lam thắng
cảnh, di tích lịch sử nổi tiếng ở Hà Nội như: Văn miếu Quốc Tử Giám, Lăng
Bác Hồ, chùa Một Cột, Hồ Gươm.... treo xung quanh lớp và tổ chức cho trẻ đi
“Thăm quan Hà Nội”. Trong q trình tham quan, trẻ được trị chuyện đàm thoại
về các địa danh ở Hà Nội. Trẻ như được hịa mình giữa đất trời Thủ đơ. Từ sự
háo hức đó, tơi đã nhẹ nhàng dẫn dắt trẻ vào nội dung bài học, trẻ được vận
động theo tiết tấu phối hợp bài hát: “Yêu Hà Nội” với các nhạc cụ âm nhạc như
trống, phách trẻ, xắc xô …. Với sự lồng ghép xen kẽ giữa tranh minh hoạ và vận
động đã tạo cho trẻ cảm giác thích thú, từ đó trẻ lĩnh hội kiến thức bài bài học
một cách nhẹ nhàng.

skkn


7

* Sử dụng giáo án điện tử - trình chiếu power point trong tổ chức tiết học.
Có thể nói ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục mầm non nói
chung và giáo dục trẻ em 5 - 6 tuổi nói riêng đã tạo ra một biến đổi về chất trong
hiệu quả giảng dạy của ngành học mầm non, tạo ra mơi trường giáo dục mang

tính tương tác cao giữa cô và trẻ. Các tiết học trở nên sống động, hứng thú, lôi
cuốn trẻ vào trong từng hoạt động và đạt hiệu quả cao trong quá trình dạy học đa
giác quan cho trẻ.
Khi tổ chức hoạt động âm nhạc, nếu như chúng ta chỉ dừng lại ở việc cho
trẻ quan sát tranh ảnh, mơ hình được lặp lại nhiều lần thì giờ dạy sẽ trở nên đơn
điệu, hiệu quả giờ dạy sẽ không cao, khả năng hứng thú của trẻ cũng bị hạn chế.
Thay vào đó, tơi đó soạn giảng giáo án điện tử, trình chiếu phần mầm power
point, các Slide hình ảnh thật, những đoạn video sống động cùng với những hiệu
ứng sẽ tạo cho trẻ sự cuốn hút, thích thú. Giờ dạy trở nên sơi động, nhẹ nhàng,
việc cung cấp kiến thức cho trẻ sẽ khơng cịn khó khăn nữa…
Ví dụ: Trong chủ đề Trường mầm non: Với đề tài: Vận động theo tiết tấu
phối hợp bài hát: “Em đi mẫu giáo” sáng tác: Dương Minh Viên; Nghe hát:
“Ngày đầu tiên đi học” sáng tác: Nguyễn Ngọc Thiện; Trị chơi: “Ngơi sao kỳ
diệu”.
Ở phần trị chơi, tơi chuẩn bị 3 hình ảnh gắn với nội dung các bài hát trong
chủ đề. Tôi chọn 3 ngôi sao 3 màu (xanh, vàng, hồng) tương ứng với 3 số thứ tự
1, 2, 3, mỗi ngơi sao ẩn chứa một hình ảnh. Tôi sử dụng một số hiệu ứng power
point cho các ngơi sao chạy trên màn hình, tạo sự sống động, sau đó cho trẻ lựa
chọn ngơi sao theo ý của đội mình. Hình ảnh bên trong ngơi sao hiện ra kết hợp
nhạc của giai điệu bài hát vang lên, các đội sẽ tập trung suy nghĩ tìm ra bài hát
phù hợp, thời gian cho mỗi lượt chơi là hiệu ứng 5 tiếng lắc đồng hồ và hiệu ứng
báo hết giờ. Nếu đội nào trả lời đúng thì hiệu ứng “tiếng vỗ tay” vang lên, còn
trẻ trả lời sai - hiệu ứng “rất tiếc” vang lên.....
Hình ảnh Cơ và trẻ tham gia trị chơi âm nhạc: “Ngơi sao kỳ diệu”.
Hay khi dạy trẻ đề tài: Múa minh họa bài hát: “Hoa trường em”, sáng tác
Dương Hưng Bang; Nghe hát: “Hoa trong vườn” (Dân ca Thanh Hố); Trị chơi
âm nhạc: “Tai ai tinh”.
Với tiết học này, trước khi vào giờ học, tôi cho trẻ xem một đoạn clip cô
và trẻ đang chăm sóc vườn hoa sân trường, lồng giai điệu thân quen “Hoa
trường em”. Với những hình ảnh quen thuộc mà cơ và trẻ đã hoạt động hôm nào,

nay các con được nhìn lại cơng việc của mình đã chăm sóc cho hoa, cơ cùng trẻ
trị chuyện và dẫn dắt trẻ vào bài học một cách nhẹ nhàng. Trẻ múa minh họa bài
hát “Hoa trường em” trong niềm vui yêu lao động, chăm sóc và bảo vệ hoa vườn
trường, để mơi trường trường lớp luôn sạch đẹp, tuổi nhỏ làm việc nhỏ để xứng
danh là cháu ngoan Bác Hồ….
Hính ảnh giờ dạy múa minh họa: “Hoa trường em”,
Có thể nói bằng hình ảnh sống động, bắt mắt và những hiệu ứng giúp trẻ rất
hứng thú vào hoạt động. Tiếng lắc đồng hồ báo thời gian thôi thúc trẻ tập trung

skkn


8

trí tuệ, tư duy suy nghĩ đưa ra câu trả lời, sẽ giúp trẻ phát triển khả năng tư duy
và trí nhớ cho trẻ.
Qua việc sử dụng giáo án điện tử, trình chiếu power point vào q trình
giảng dạy, tơi nhận thấy trẻ rất hứng thú, hào hứng trong giờ hoạt động âm nhạc,
từ đó giúp trẻ nắm vững kiến thức bài học, phát huy được các kỹ năng âm nhạc
như: Hát đúng lời, đúng giai điệu, nhịp điệu, biết vận động theo tiết tấu, múa
minh họa và các kỹ năng âm nhạc được nâng cao hơn.
* Tổ chức tiết học thơng qua hình thức hội thi, biểu diễn giao lưu văn nghệ.
Đây là một trong những biện pháp mà tôi cho rằng sẽ giúp trẻ lĩnh hội đầy
đủ những kỹ năng, những kiến thức tổng hợp cơ bản cho hoạt động âm nhạc mà
không hề cứng nhắc. Trẻ được thể hiện mình như một ca sĩ, một nghệ sĩ múa
thực sự, trẻ được giao lưu với bạn bè, được bày tỏ tình cảm, cảm xúc của mình
về con người, cảnh vật xung quanh trẻ.
Ví dụ: Khi thực hiện đề tài: Dạy múa minh họa bài hát: “Cô giáo miền
xuôi” sáng tác: Mộng Lân. Nghe hát: “Anh phi công ơi” sáng tác Xn Giao.
Trị chơi: “Nghe tiết tấu tìm đồ vật”, ở chủ đề Nghề nghiệp. Nếu như chúng ta

chỉ tổ chức cho trẻ được hát múa cả lớp, rồi mời tổ, nhóm, cá nhân lên múa hát,
vận động thì chắc rằng tiết học sẽ kém hiệu quả, giờ học sẽ trở nên cứng nhắc,
dập khn. Thay vào đó, tơi đã tổ chức tiết học cho trẻ dưới hình thức: Tổ chức
chương trình “Giao lưu văn nghệ chào mừng ngày 20/11”. Tơi đóng vai MC,
người dẫn chương trình, cịn trẻ là những ca sĩ nhí tham gia vào buổi giao lưu
với niềm vui được khốc trên mình những bộ trang phục đủ màu sắc phù hợp
với nội dung chủ đề và được sử dụng các nhạc cụ, dụng cụ âm nhạc tự chọn, đã
tạo cho trẻ niềm hân hoan, sự phấn khởi và là nguồn động lực khi trẻ tham gia
“biểu diễn văn nghệ”. Từ đó đã giúp trẻ làm mất đi cái khoảng cách “học” của
trẻ. Trẻ được hoà mình trong chương trình nghệ thuật, được trở thành những ca
sĩ, nghệ sĩ tham gia múa hát, biểu diễn.
Hình ảnh giờ Dạy múa minh họa bài hát: “Cô giáo miền xuôi”
Hay với đề tài: Dạy vận động theo tiết tấu phối hợp bài hát: “Gà trồng,
mèo con và cún con”, sáng tác: Thế Vinh. Nghe hát: “Dắt trâu ra đồng” sáng tác:
Minh Châu; Trị chơi: “Nghe nhạc điệu đốn tên bài hát”. Để chuẩn bị cho tiết
học này, tôi đã chuẩn bị những bộ trang phục về những con vật ngộ ngĩnh, tự tay
làm những chiếc mũ Gà trống, Mèo, Chó,…. bằng những mảnh vải vụn, những
miếng xốp, bìa và giấy màu. Ngồi ra, tơi cịn trang trí xung quanh lớp treo hình
các con vật ni trơng thật ngộ nghĩnh, dễ thương để tạo một không gian mới,
cùng với những nhạc cụ phong phú, tạo cho buổi học thêm sinh động và ấn
tượng.
Khi vào giờ học, tôi không tổ chức cho trẻ giao lưu văn nghệ mà thay vào
đó, thơng qua các kênh thơng tin truyền hình, tơi đã lựa chọn hình thức trị chơi
“Giai điệu thân quen”. Với trị chơi này trẻ rất hào hứng, trẻ được sống trong
bầu khơng khí âm nhạc sơi động, vui tươi, trẻ được thể hiện hết tài năng âm
nhạc, phát huy trí tuệ, tính tư duy, sáng tạo trong những “Pha” địi hỏi phải
nhanh để dành quyền trả lời…. Trong những giai điệu thân quen ấy, trẻ được
cảm thụ bao điều, được lĩnh hội những kiến thức âm nhạc một cách toàn diện

skkn

9

nhất, kỹ năng âm nhạc cũng được nâng lên rõ rệt. Từ đó trẻ khơng cảm thấy
nhàm chán, đồng thời giúp trẻ mạnh dạn, tự tin trong mọi hoạt động.
Với hình thức tổ chức hội thi, biểu diễn văn nghệ, trẻ rất hứng thú, hào
hứng, trẻ cảm thụ âm nhạc nhanh hơn, giờ học trở nên hiệu quả hơn. Từ sự hứng
thú của trẻ, từ những nhận thức sâu xa, rất “Nghệ thuật” của trẻ, địi hỏi cơ
khơng ngừng sáng tạo, tìm tịi, để đem đến cho trẻ nhiều bất ngờ thú vị trong
mỗi tiết học.
2.3. 2. Làm mới hình thức tổ chức một số trò chơi phục vụ âm nhạc:
Có thể nói “Chơi” là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo. Thông qua chơi
trẻ học và lĩnh hội được nhiều kiến thức về thế giới xung quanh, trẻ thấy được
cái hay, cái đẹp trong cuộc sống. Trò chơi âm nhạc được coi là một trong các
hình thức vận động theo nhạc của chương trình giáo dục âm nhạc Mầm non. Nó
có vai trị quan trọng giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố kỹ năng ca hát, kỹ
năng vận động theo nhạc, múa minh họa. Mỗi loại trò chơi đều có ý nghĩa giúp
trẻ phát triển trí tuệ, tạo cho trẻ có những phản xạ nhanh nhạy, có tác dụng trong
việc củng cố và tiếp thu những nội dung giáo dục. Chính vì vậy, tơi đã tìm tịi
làm mới hình thức tổ chức một số trị chơi âm nhạc trên nền các trị chơi âm
nhạc cũ. Tuy khơng có nhiều thay đổi về mặt nội dung, nhưng với các tên trị
chơi mới, hình thức mới, hi vọng rằng sẽ thu hút được trẻ khi tham gia vào các
trò chơi âm nhạc một cách hiệu quả.
* Trò chơi: “Nghe thấu hát tài”.
Trò chơi này giúp trẻ phát triển tai nghe, khả năng ghi nhớ có chủ định.
Ví dụ: Với đề tài: Dạy vận động theo tiết tấu chậm bài hát: “Cháu đi mẫu
giáo”; Nghe hát: “Trường chúng cháu là trường MN”. Trò chơi: “Nghe thấu hát
tài” ở chủ đề: Trường mầm non.
Phần tham gia trị chơi, tơi chia trẻ thành 3 đội, cơ nói thầm vào tai của 3

đại diện 3 đội một câu hát giống nhau (Câu hát ngắn, dễ nhớ) như câu hát:
“Cháu lên ba cháu đi mẫu giáo”. Sau đó 3 trẻ có trách nhiệm chạy về đội của
mình và nói lại câu hát đó cho bạn thứ 2, bạn thứ 2 nói thầm vào tai cho bạn thứ
3... và cứ thế tiếp tục cho đến trẻ cuối cùng của đội, trẻ cuối cùng lên hát lại câu
hát đó. Nếu trẻ hát đúng thì cả đội cùng thể lại bài hát đó và giành chiến thắng.
Hính ảnh trẻ đang chơi trò chơi âm nhạc: “Nghe thấu hát tài”
Thơng qua trị chơi, trẻ rất hứng thú, thể hiện tốt tinh thần đồng đội, tập
trung thực hiện tốt các yêu cầu cô đưa ra. Giờ học trở nên sơi nổi, đem lại hiệu
quả cao.
* Trị chơi: “Giai điệu thân quen”.
Thơng qua trị chơi này, sẽ giúp trẻ phát triển tai nghe và sự cảm thu âm
nhạc qua các giai điệu bài hát quen thuộc mà trẻ đã từng nghe và hát. Củng cố
kiến thức về tên bài hát khi nghe giai điệu vang lên. Từ đó trẻ thể hiện lại bài
hát dưới nhiều hình thức vận động phù hợp. Đồng thời tạo cho trẻ sự tập trung
chú ý lắng nghe, sự nhanh nhẹn, linh hoạt, trả lời rõ ràng, chính xác tên bài hát.
Ví dụ: Trong chủ đề nhánh: “Một số phương tiện Giao thông”; Với đề tài:
Dạy vận động theo tiết tấu phối hợp bài hát: “Đi đường em nhớ” ST Hoàng Văn

skkn


10

Yến; Nghe hát “Anh phi công ơi” ST của Xuân Giao; Trò chơi “Giai điệu thân
quen”.
Khi tổ chức trò chơi này, tôi chia lớp thành 3 đội và 3 đội trưởng sẽ được
mặc 3 chiếc áo: màu đỏ, màu xanh và màu vàng. Tôi mời 3 đội trưởng lên bốc
thăm số thứ tự tham gia của đội mình, tơi đã chuẩn bị 3 lá thăm với mã số 01,
02, 03 cho trẻ bốc. Sau khi bốc thăm, trẻ về vị trí của đội mình và cả 3 đội cùng
bước vào 2 vòng thi.

Vòng thi thứ nhất mang tên “So tài”: Các độ cùng được lắng nghe các
giai điệu của các bài hát khác nhau về chủ đề “Phương tiện giao thơng”, mỗi
giai điệu, các đội có 10 giây suy nghĩ trả lời. Đội nào nhanh sẽ lắc xắc xô dành
quyền trả lời, một câu trả lời đúng tương ứng với 2 hoa và trả lời sai bị trừ 1 hoa
và quyền trả lời thuộc về đội bạn. Tôi đã đánh đàn cho trẻ nghe bất kỳ một câu
đầu - câu cuối - hay câu giữa của một bài hát để giúp trẻ liên tưởng, suy nghĩ
tìm ra tên bài hát và thể hiện lại bài hát đó kết hợp với các nhạc cụ, đạo cụ âm
nhạc bất kỳ mà trẻ thích.
Vịng thi thứ hai được mang tên “Ai giỏi nhất”: Ở phần thi này, các đội sẽ
thi độc lập với nhau, mỗi đội có 3 giai điệu thân quen, mỗi giai điệu các bạn có
10 giây để suy nghĩ tìm ra câu trả lời. Nếu 1 câu trả lời đúng các bạn đựơc 3
hoa, còn trả lời sai các bạn bị trừ 1 hoa. Nếu khơng có câu trả lời, các bạn ra tín
hiệu chuyển sang câu sau. Đội thắng cuộc là đội có số hoa nhiều nhất ở cả 2
vịng thi và tất nhiên đội đó sẽ được nhận một phần q từ phía Ban tổ chức.
* Trị chơi “Ơ cửa bí mật”
Trị chơi giúp trẻ được ơn luyện các bài hát, tạo cho trẻ sự mạnh dạn, tự
tin khi biểu diễn và mong muốn được khám phá những bí mật bên trong những
ơ cửa.
Ví dụ: Trong chủ đề nhánh: “Gia đình thân yêu của bé”, với đề tài: Dạy
múa minh họa bài hát: “Cả nhà thương nhau”; Nghe hát: “Ba ngọn nến lung
linh”; Trị chơ: “Ơ cửa bí mật”
Đến phần trị chơi, tơi chuẩn bị 4 - 5 hình ảnh về gia đình như: Bố mẹ và
bé; bố cõng con; mẹ âu yếm con và mặt trời; bố mẹ đang quan sát bé chạy và
đàn chim đang bay… đặt ẩn phía sau của mỗi miếng ghép chứa các ô số tương
ứng. Khi chơi, tôi chia trẻ thành các đội chơi để trẻ thi với nhau. Các đội sẽ lần
lượt được lật mở các miếng ghép mà đội mình lựa chọn. Miếng ghép có hình
ảnh nào, trẻ sẽ suy nghĩ tìm ra bài hát có nội dung như hình vẽ đó, các bài hát
tương ứng như: Cả nhà thương nhau; Bố là tất cả; Chỉ có một trên đời, Cho
con…. Từ đó, giúp trẻ củng cố các bài hát trong chủ đề, rèn luyện khả năng tư
duy, tính mạnh dạn cho trẻ thơng qua trị chơi.

Hay ở chủ đề: “Thế giới động vật”, chủ đề nhánh: “Vật nuôi trong gia
đình” với đề tài: Dạy hát: “Thương con mèo”; Nghe hát: “Gà gáy le te”; Trò
chơi: “Bắt chước tiếng kêu của các vật nuôi”.
Với đề tài này, tôi lại chuẩn bị một trò chơi gây hứng thú cho trẻ mang tên
“ơ cửa bí mật”. Tơi chuẩn bị một bức tranh chú mèo đang nằm phơi nắng và
được che bởi 4 miếng ghép tương ứng với 4 ô cửa (1, 2, 3, 4) và yêu cầu trẻ lựa
chọn ô cửa, trong mỗi ô cửa là một câu đố hoặc một gợi ý để trẻ đoán nội dung

skkn


11

bức tranh bên trong. Khi trẻ đốn được tranh thì đó là hình ảnh nội dung bài
học.
* Trị chơi: “Hát theo hình vẽ”.
Thơng qua trị chơi, nhằm giúp trẻ phát triển khả năng tư duy, nhanh
nhẹn, phản xạ tốt qua các hiệu lệnh.
Ví dụ: Trong chủ đề: Trường mầm non, với đề tài: Dạy vận động theo tiết
tấu chậm bài hát: “Vườn trường mùa thu”; Nghe hát: “Đi học”; Trò chơi: “Hát
theo hình vẽ”.
Ở phần trị chơi âm nhạc nếu cô cứ đưa tranh ra cho trẻ quan sát và hát về
Trường mầm non thì tơi tin chắc rằng sẽ rất cứng nhắc và nhàm chán, thay vào
đó tơi đã tổ chức cho trẻ chơi “Trị chơi âm nhạc”. Tơi đã chuẩn bị 6 miếng
ghép, trong đó có 4 miếng ghép có hình ảnh vẽ về các hoạt động của trường
mầm non (Cơ giáo, đu quay, quả bóng, khung cảnh trường mầm non) và 2
miếng ghép trắng. Mỗi miếng ghép tương ứng với một ô số 1,2,3,4,5,6. Tôi chia
lớp thành 3 đội chơi và đặt tên cho mỗi đội, nhiệm vụ của mỗi đội có 5 giây để
suy nghĩ, chọn cho mình một miếng ghép mà cả đội u thích, nếu là miếng
ghép trắng thì đội đó mất lượt chơi, cịn nếu miếng ghép có hình vẽ thì các bạn

có thêm 10 giây để suy nghĩ tìm ra một bài hát có nội dung tương ứng với nội
dung hình vẽ đó. (các bạn sẽ thể hiện sự sáng tạo khi tham gia múa hát vận
động lại bài hát đó theo ý tưởng của đội mình) và đội bạn hưởng ứng theo bài
hát. Mỗi miếng ghép đúng các bạn được nhận 2 hoa. Cịn nếu trong 10 giây các
bạn khơng có câu trả lời thì quyền trả lời thuộc về đội bạn. Sau đó tơi mời 3 đội
trưởng 3 đội sẽ lên oản tù tì để tìm ra đội được thi trước. Với hình thức trị chơi
này sẽ tạo cho trẻ rất nhiều hứng thú, những tràng pháo tay của trẻ vang lên khi
trẻ lật được bức tranh có hình vẽ và những tiếng thở dài nuối tiếc khi miếng
ghép trắng được mở ra. Sự hấp dẫn ấy đã cuốn hút trẻ chơi và sự tập trung cao
độ của cả đội để sớm tím ra đáp án.
Thơng qua việc làm mới hình thức tổ chức một số trị chơi âm nhạc cho trẻ,
tôi thấy trẻ lớp tôi hứng thú hơn, hào hứng hơn, tiếp thu kiến thức, kỹ năng âm
nhạc tốt hơn. Ngồi ra cịn giúp trẻ phát triển tư duy, khả năng cảm thụ âm nhạc
và phát triển tai nghe cho trẻ. Đồng thời củng cố được nhiều kỹ năng âm nhạc
phong phú cho trẻ thông qua kiến thức yêu cầu của từng bài học.
2.3.3. Sưu tầm, đặt lời mới cho các bài hát mầm non.
Để trẻ thực sự yêu âm nhạc, hiểu âm nhạc và thích được hoạt động âm
nhạc một cách tích cực, thì giáo viên phải là một “Nghệ sĩ”. Ngoài việc hát đúng
lời, đúng nhạc, giáo viên cần phải hát hay, múa dẻo. Làm được điều đó địi hỏi
mỗi giáo viên sự kiên trì rèn luyện, sự đam mê nghệ thuật, sáng tạo trong đổi
mới phương pháp lẫn nội dung. Từ trước đến nay khi tổ chức cho trẻ hoạt động
âm nhạc chúng ta mới chỉ dừng lại ở việc dạy trẻ hát đúng lời, đúng nhạc, vận
động theo lời bài hát gốc của các nhạc sĩ hay các làn điệu dân ca của các vùng
miền mà chúng ta chưa nghĩ được rằng đặt lời mới dựa theo bài hát gốc phù
hợp lứa tuổi và mỗi chủ đề sẽ giúp trẻ phát triển tư duy logic, sự sáng tạo từ đó
trẻ nắm vững và khắc sâu kiến thức của chủ đề trẻ đang học.
Trong không gian thực tế, những buổi hoạt động ngoài trời sẽ là nguồn cảm
hứng cho cơ và trị đặt lời mới dựa theo làn điệu cũ có nội dung phù hợp.

skkn

12

Ví dụ: Khi cơ cùng trẻ đi dạo chơi tham quan vườn cây sân trường, được
trò chuyện, đàm thoại về các loài cây, hiểu thêm về giá trị của cây đối với đời
sống con người, cây cho bóng mát, quả ngọt và cây cịn cho ta lượng Ơ xy vơ
cùng q giá, giúp cho khơng khí trong lành, mơi trường xanh sạch... Đứng dưới
hàng cây rợp bóng mát, cơ gợi ý cùng trẻ đặt lời mới cho 1 bài hát có nội dung
hợp với chủ đề. Lúc đầu trẻ có thể chưa hình dung được nội dung, cơ có thể gợi
mở, lựa chọn bài hát gốc quen thuộc, sau đó gợi ý để trẻ được đặt lời mới theo
giai điệu bài hát gốc. Trong không gian cây xanh sân trường, tôi gợi ý để trẻ đặt
lời mới theo bài: “Hoa trong vườn” dân ca Thanh Hóa, tơi cho trẻ hát lại bài hát
gốc 1- 2 lần sau đó đặt lời mới có nội dung như sau: “Sân trường có nhiều lồi
cây, sân trường có nhiều lồi cây, bao nhiêu là loài cây quý cây yêu, xuân sang
nảy lộc chồi xanh, nảy lộc chồi xanh. Em trồng, em tưới, bón chăm bao ngày,
bón chăm bao ngày để bảo vệ cây. Cùng nhau chăm sóc cho cây ngày càng
xanh”.
Hay trong chủ đề: Quê hương - Đất nước – Bác Hồ, ở chủ đề nhánh: “Quê
hương”, vào một buổi hoạt động ngoài trời, tơi đã tổ chức cho trẻ đi tham quan
“Làng xóm, phố phường”. Trên đường đi tham quan cô giúp trẻ được tìm hiểu
về con người và cảnh đẹp quê hương mình có nhiều dân tộc khác nhau cùng sinh
sống như: dân tộc Dao; Thái; Mường; Kinh; Thổ. Trẻ biết về phong tục tập quán
và sắc phục của mỗi dân tộc. Từ đó, tơi giáo dục trẻ biết u q hương, giữ gìn
nét đẹp văn hố, truyền thống của mỗi dân tộc, biết giữ sạch môi trường cho quê
hương xanh, sạch. Sau buổi tham quan, tơi đã khích lệ trẻ đặt lời mới thơng qua
trị chơi: “Làm nhạc sỹ”. Tơi đã hướng trẻ đặt lời mới theo điệu “Xoè hoa” –
dân ca Thái. Kết quả của buổi sáng tác lời của cơ và trị đã cho ra 1 tác phẩm âm
nhạc lời mới như sau: “Mời bạn đến thăm quê hương đất Ngọc u thương nơi
có 5 dân tộc hiền hịa Kinh, Thái, Mường, Dao thổ một nhà xây đắp cho Ngọc

Lặc đep tươi” Tôi đã gợi ý để trẻ đặt tên bài hát là “Ngọc Lặc quê em”. Từ việc
được làm “Nhạc sỹ”, bài hát đã được trẻ học thuộc rất nhanh trong sự hào hứng,
thích thú, phấn khởi.
Giờ học âm nhạc, tôi đã tổ chức: Dạy múa minh họa bài hát: “Ngọc Lặc
quê em”; Nghe hát: “Quê hương”; Trò chơi âm nhạc: “Đoán tên bài hát”. Trẻ rất
hào hứng, hứng thú thể hiện, việc cung cấp kiến thức bài học đã trở nên rất nhẹ
nhàng.
Hình ảnh trẻ múa minh họa bài hát: “Ngọc Lặc quê em”
Khi trẻ được hát và thể hiện bài hát tự sáng tác, sự thích thú, hào hứng
muốn được sáng tác của trẻ được nhân lên. Trẻ năn nỉ cô viết lời cùng trẻ mọi
lúc mọi nơi, lúc nào rảnh trẻ lại xúm lại bên cơ để địi sáng tác.
Ví dụ: Cũng nói về chủ đề “quê hương”, tôi giáo dục trẻ luôn chăm ngoan,
học giỏi, lễ phép, sống hiếu thảo, biết vâng lời người lớn, đoàn kết với bạn bè...
để xứng đáng là con ngoan, trò giỏi, xứng danh Cháu ngoan Bác Hồ, từ nội dung
giáo dục này, tôi đã nghĩ ra ý tưởng viết lời. Tôi chọn bài hát gốc: “Bắc Kim
Thang”, một bài hát hết sức gần gũi, quen thuộc với trẻ để cùng trẻ viết lời mới,
nội dung lời mới như sau: “Chúng con đây mầm non đất Ngọc. Học với hành
lời thầy cô dạy. Biết hiếu thảo và vâng lời bạn nhé. Hãy xứng đáng trò giỏi con

skkn


13

ngoan. Cho tương lai đất nước đẹp giàu. Chăm ngoan nào mình cùng hát vang
lời ca”
Hay tơi cùng trẻ đặt lời mới theo giai điệu bài hát: “Lý cây bông” dân ca
Nam Bộ với nội dung lời mới như sau:
“Ta yêu đất nước, rộn vang lời ca ơi bạn ơi. Quê hương Đất Ngọc tươi
đẹp ơi bạn ơi. Càng thêm yêu gia đình qua làn điệu dân ca. Càng thêm yêu quê

nhà qua làn điệu dân ca
Mai đây khôn lớn đừng quên lời cô nhé bạn ơi. Yêu thương bao lời cơ dạy
ơi bạn ơi. Tình u thiết tha đậm đà – Qua từng lời dân ca. Càng yêu thiết tha
quê nhà qua từng lời dân ca”.
Tuy lời bài hát chưa được hay, nhưng đã tạo cho trẻ cảm giác vui sướng khi
được làm “Nhạc sĩ” sáng tác. Mặt khác giáo dục trẻ biết yêu quê hương, biết
chăm ngoan học giỏi để sau này trở thành những người có ích cho quê hương.
Với mỗi chủ đề cô lựa chọn nội dung phù hợp khuyến khích trẻ cùng cơ sáng tác
lời mới sẽ tạo cảm giác hưng phấn học tập, hào hứng khi tham gia hoạt động âm
nhạc và giúp trẻ phát triển tư duy logic, hiểu được rằng âm nhạc thật sự hấp dẫn
và nhiều điều mới lạ mà trẻ cần được khám phá.
Đặc biệt, trong năm học 2021 - 2022, nhà trường đã tổ chức Hội thi: “Bé
với làn điệu dân ca”, với mục đích, ý nghĩa hội thi đã thôi thúc tôi nhiều ý tưởng
giúp trẻ tự đặt lời mới cho các bài hát. Tôi đặc biệt trú trọng đưa các bài hát dân
ca quen thuộc gần gũi, dễ hát, dễ thuộc để cải biên đặt lời mới, nhằm bảo tồn,
gìn giữ và phát huy truyền thống các loại hình dân ca truyền thống của dân tộc,
khơi dậy và cổ vũ phong trào hát dân ca, từ đó giáo dục trẻ tình yêu quê hương,
đất nước, yêu làng xóm, yêu con người, yêu cuộc sống và yêu làn điệu dân ca…
Với ý tưởng viết lời mới chào mừng hội thi, tôi đã lựa chọn bài hát gốc
“Lý kéo chài” dân ca Nam Bộ, với tính chất vui nhộn, hào hùng, thúc dục sẽ
thích hợp cho khơng khí chào mừng hội thi. Tôi cho trẻ nghe bài hát gốc 2 - 3
lần, sau đó cho trẻ đặt lời, tơi là người tổng hợp các ý tưởng đặt lời của trẻ, sau
đó tơi tổng hợp, gọt rũa nội dung để cho ra nội dung mới như:
“Chúng ta cùng đi dự thi nhé, đến hội thi bé hát dân ca (hò …ơ). Cùng
nhau ta hát dân ca…Bản sắc ba miền có trong mà điệu lí dân ca hị vè…. Thi ai
hát giỏi, thi ai múa dẻo. Đi nào…đi nào, mình cùng đi thi.
Đến chương trình ta cùng nhau hát. Hát thật hay ca khúc dân ca (hò... ơ).
Cùng nhau ta sẽ quyết tâm… chiến thắng mang về, giải cao mà xuất sắc (ớ ơ là
hị). Chung tay chúng mình, chung tay chúng mình…Chúc mừng, chúc mừng, là
mừng hội thi…”

Tương tự, tơi cùng trẻ đặt lời mới dựa trên giai điệu bài hát “Cái Bống”
với lời mới như sau: “Ta hát là hát khúc ca, là ta hát là hát khúc ca. Vui vẻ í a
tươi cười. Giảm khảo khen rất hay, rằng hát rất hay. Bạn hỡi ta cùng là cùng
hòa ca. Chúng ta cùng nhau múa hát. Để cùng nhau cùng nhau thi tài. Để cùng
nhau cùng nhau thi tài.”
Hình ảnh các bé tham dự hội thi “Bé với làn điệu dân ca”

skkn


14

Qua hội thi trẻ lớp tôi được ban giám khảo đánh giá rất cao về khả năng ca
hát, kỹ năng múa và biểu diễn trông rất “chuyên nghiệp” và lớp tôi đã vinh dự
được chọn công diễn cho buổi Tổng kết hội thi.
2.3.4. Tuyên truyền, phối kết hợp với phụ huynh trong việc nâng cao chất
lượng rèn một số kỹ năng âm nhạc cho trẻ.
Sinh thời Bác Hồ thường nhắc nhở các nhà giáo “Phải mật thiết liên hệ với
gia đình học sinh. Bởi vì giáo dục trong nhà trường chỉ là một phần, cịn cần có
sự giáo dục ngồi xã hội và trong gia đình, để giúp cho việc giáo dục trong nhà
trường được tốt hơn. Giáo dục trong nhà trường dù tốt đến mấy, nhưng thiếu
giáo dục trong gia đình và ngồi xã hội thì kết quả cũng khơng hoàn toàn” [1]
Như chúng ta đã biết đối với các bậc học nói chung và bậc học mầm non
nói riêng, cơng tác phối hợp với phụ huynh trong chăm sóc giáo dục trẻ là vô
cùng quan trọng và cần thiết. Việc trao đổi, phối hợp với phụ huynh thường
xuyên sẽ giúp trẻ củng cố kiến thức, kỹ năng bài học hàng ngày một cách đầy đủ
và vững vàng nhất. Đặc biệt trong năm học 2021 - 2022 là một năm vơ cùng khó
khăn do diễn biến phức tạp của dịch bệnh covid 19. Thời gian trẻ đến trường và
đi học chun cần khơng cao. Chính vì vậy, việc phối hợp với cha mẹ trẻ càng
được quan tâm trú trọng.

Là giáo viên phụ trách lớp 5 - 6 tuổi, tôi hiểu hơn ai hết nhiệm vụ của mình
là cung cấp đầy đủ kiến thức cho trẻ trẻ trên các lĩnh vực, giúp trẻ đủ điều kiện
và tâm thế tốt trước khi vào lớp 1. Vậy nên, trong quá trình tổ chức giáo dục âm
nhạc cho trẻ, tôi luôn chú ý quan sát, nắm bắt đặc điểm của từng trẻ về các mặt
như: Trẻ hát thuộc lời, đúng nhạc, kỹ năng vận động theo các tiết tấu, kỹ năng
múa minh họa.... của trẻ để kịp thời trao đổi, phối hợp với phụ huynh để cùng có
giải pháp củng cố kiến thức, kỹ năng âm nhạc cho trẻ.
Ví dụ: Khi dạy trẻ vận động theo tiết tấu chậm bài hát: “Lớn lên cháu lái
máy cày” ở chủ đề: Nghề nghiệp. Hay dạy trẻ vận động theo tiết tấu phối hợp
bài hát: “Sắp đến tết rồi” ở chủ đề: Thực vật - Tết nguyên đán. Nhiều trẻ vận
động cịn chưa chính xác tiết tấu, đến giờ trả trẻ, tôi đã gặp riêng phụ huynh trẻ,
trao đổi, dướng dẫn để nhờ phụ huynh rèn thêm kỹ năng cho trẻ ở nhà.
Khi trẻ nghỉ học do dịch covid 19, tôi luôn chú trọng việc phối hợp với phụ
huynh, gửi bài qua zalo nhóm lớp (nếu trẻ nghỉ đồng loạt), gửi bài qua zalo cá
nhân (khi trẻ nghỉ do cách ly) dưới nhiều hình thức như: quay video; soạn thảo
nội dung chính bài học gửi kèm nội dung hướng dẫn hoặc gọi điện trực tiếp trao
đổi kỹ nội dung cần dạy trẻ để phụ huynh rèn luyện, củng cố các kỹ năng đã học
tại lớp cũng như chưa học (do các con nghỉ dịch ở nhà).
Ví dụ: Khi dạy trẻ vận động theo tiết tấu phối hợp bài hát: “Em đi qua ngã
tư đường phố” ở chủ đề “Phương tiên và quy định giao thông”. Tôi đã mô tả
cách vận động: Vỗ tay: (1 - 1,2,3 - nghỉ), để phụ huynh dễ hiểu và hướng dẫn
cho các con. Khi các con vỗ tay thành thạo, phụ huynh có thể khuyến khích các
con sử dụng nhạc cụ (có thể dùng đũa, thìa... làm nhạc cụ) để gõ theo tiết tấu
phối hợp.
Hình ảnh phụ huynh đang dạy trẻ vận động theo các tiết tấu

skkn


15

Khi phát hiện những nhân tố có năng khiếu âm nhạc, tôi đã tạo cho trẻ
nhiều cơ hội được thể hiện tài năng, giúp trẻ mạnh dạn, tự tin trước đông người.
Những giờ học: Dạy múa minh họa bài hát: “Cơ gióa miền xi” ở chủ đề: Nghề
nghiệp hay bài hát: “Cho tôi đi làm mưa với” ở chủ đề: Nước và một số hiện
tượng tự nhiên. Tôi đã quay video hướng dẫn trẻ thực hiện để phụ huynh quan
sát kỹ hơn và gửi qua za lô phối hợp phụ huynh dạy trẻ ở nhà.
Qua công tác tuyên truyền phối hợp với cha mẹ trẻ. Tơi rất phấn khởi vì
phụ huynh phối hợp nhiệt tình, sau mỗi bài tơi gửi, phụ huynh đều tương tác trả
kết quả bằng cách quay video con thực hiện bài học, cũng có nhiều phụ huynh
chụp ảnh, gọi điện cho cô... Khi xem các video, các con rất chăm chú học bài,
nhìn các con rất đáng u và khơng kém phần sáng tạo.
Hình ảnh phụ huynh đang dạy trẻ múa
Từ kết quả trên cho thấy công tác phối kết hợp, sự hợp tác của phụ huynh
đã mang lại hiệu quả cao trong công tác rèn một số kỹ năng âm nhạc cho trẻ, đã
giúp trẻ củng cố, khắc sâu được kiến thức bài học.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:
* Đối với bản thân:
Để nâng cao chất lượng rèn một số kỹ năng trong hoạt động giáo dục âm
nhạc cho trẻ, bản thân không ngừng nỗ lực nghiên cứu, tìm tịi các phương pháp,
hình thức dạy học sáng tạo để thu hút trẻ, nâng cao chất lượng hoạt động âm
nhạc cho trẻ.
- Không ngừng trau dồi năng khiếu và sự đam mê âm nhạc
- Thực hiện nghiêm túc chương trình và thời gian biểu. Lựa chọn bài phù
hợp với chủ đề, có thể chọn các bài hát ngồi chương trình hay, hấp dẫn và phù
hợp với khả năng của trẻ.
.- Khi tổ chức hoạt động âm nhạc, bản thân luôn linh hoạt sử dụng đồ
dùng, đạo cụ, trang phục phù hợp, đẹp, gây hứng thú cho trẻ.
- Q trình giảng dạy, ln quan tâm đến kiến thức, kỹ năng và năng
khiếu cá nhân trẻ, sớm phát hiện tài năng để có biện pháp bồi dưỡng phù hợp,

kịp thời làm những nhân tố điển hình sau này.
- Phải tạo điều kiện dạy trẻ mọi lúc, mọi nơi, làm quen bài mới, củng cố bài
cũ nhằm rèn các kỹ năng âm nhạc đến từng cá nhân trẻ và làm tốt công tác phối
hợp với phụ huynh dạy trẻ ở nhà
- Không ngừng làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo phục vụ giờ học. Chủ động
tham mưu với nhà trường và vận động phụ huynh để có thêm đồ dùng phục vụ
cho hoạt động âm nhạc.
* Đối với học sinh:

- Trẻ thực sự hứng thú, hào hứng khi giờ học âm nhạc đã đến, trẻ tiếp thu
kiến thức một cách thoải mái, các kỹ năng âm nhạc của trẻ đã tiến bộ rõ rệt.
- Trẻ yêu thích hoạt động âm nhạc, thích múa hát tham gia biểu diễn văn
nghệ. Trẻ nhanh nhẹn, mạnh rạn, khơng cịn rụt rè, nhút nhát. Những cháu nói
ngọng đã nói tương đối chuẩn, những cháu cảm thụ âm nhạc còn hạn chế thì nay
mức độ cảm thụ âm nhạc cũng được tăng lên rõ rệt.

skkn


16

- Trẻ thực sự yêu âm nhạc, có sự sáng tạo vận dụng các kỹ năng âm nhạc,
biết đặt lời mới cho các tác phẩm âm nhạc, có kiến thức thật sự về âm nhạc, từ
đó trẻ biết yêu cái đẹp, cái thanh cao của con người và cảnh vật xung quanh.
Để đánh giá chính xác hơn về các kỹ năng âm nhạc cho trẻ, tôi đã tiến
hành khảo sát chất lượng trên trẻ sau khi đã áp dụng một số giải pháp nâng cao
chất lượng rèn một số kỹ năng trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ lớp
mình phụ trách. Qua khảo sát cuối năm, kết quả cụ thể như sau:
Biểu so sánh kết quả khảo sát trước và sau khi áp dụng các giải pháp:
Kết quả khảo sát

Tổ Kết quả khảo sát trước
khi áp dụng
sau khi áp dụng
ng
T
Nội dung
Đạt
Chưa đạt
Đạt
Chưa đạt
số
T
khảo sát
Tỷ
Tỷ
chá
Số
Tỷ
Số
Số
Số
Tỷ
lệ
lệ
cháu
lệ
%
cháu
cháu
cháu

lệ %
u
%
%
- Trẻ hứng thú
30
21
70
09
30
30
100
0
0
trong giờ học
- Trẻ hát đúng
giai điệu lời ca,
thể hiện được
tình cảm của bài
19
63
11
37
30
100
0
0
30
2
hát qua giọng

hát, cử chỉ, điệu
bộ, nét mặt.
- Trẻ biết vận
động theo các
21
70
09
30
3 tiết tấu bằng các 30
30
100
0
0
nhạc cụ khác
nhau
- Trẻ biết múa
minh họa, thể
18
60
12
40
4 hiện tình cảm 30
30
100
0
0
qua các giai điệu
bài hát.
- Trẻ mạnh dạn,
tự tin, chủ động

30
17
56,6
13
43,4
5
30
100
0
0
tham gia biểu
diễn văn nghệ
- Trẻ thể hiện sự
sáng tạo khi
16
53,3
14
46,7
29
96,6
01
13,4
6 tham gia vào các 30
hoạt động âm
nhạc
* Đối với đồng nghiệp và nhà trường:
Qua quá trình thực hiện thành công các giải pháp tại lớp, tôi nhận được sự
ủng hộ và đánh giá cao của nhà trường và đồng nghiệp. Được chia sẻ kinh
1

skkn


17

nghiệm cho đồng nghiệp học tập và áp dụng. Điều đó phần nào khẳng định các
giải pháp được sử dụng là đúng đắn và đem lại hiệu quả tốt trong quá trình giáo
dục trẻ. Đây là niềm động viên to lớn để tôi cố gắng hơn nữa trong công tác
giảng dạy của mình trong thời gian tới, góp phần tiếp tục thực hiện có hiệu quả
chuyên đề “Nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ trong trường mầm
non” trong năm học này và cả những năm tiếp theo, sẽ là cơ sở quan trọng nâng
cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ, góp phần giáo dục tồn diện đức - trí thể - mỹ cho trẻ ngay từ bậc học đầu tiên, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục
trong giai đoạn hiện nay. Là tiền đề giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, sẵn sàng tâm thế
chuẩn bị vào lớp 1.

skkn


18

3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận:
Một số giải pháp mà tôi đã đưa ra trên đây, nhằm nâng cao chất lượng rèn
một số kỹ năng trong giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi, sau gần một
năm nghiên cứu và trải nghiệm trên trẻ, bản thân đó đúc kết một số kết luận sau:
- Giáo viên phải có lịng u nghề, mến trẻ, nhiệt tình, tâm huyết, đức hi sinh,
có năng khiếu về âm nhạc và sự đam mê nghệ thuật âm nhạc. Phải có tính linh
hoạt, tính tích cực tìm tịi, sáng tạo trong chuyên môn, biết rút kinh nghiệm sau
mỗi bài dạy để tìm ra cho mình những phương pháp, hình thức đổi mới giờ học
để tránh sự nhàm chán cho trẻ. Linh hoạt lựa chọn, vận dụng các nội dung phù

hợp với chủ đề và đặc thù của trẻ. Quan tâm đến kiến thức và năng khiếu cá
nhân, sớm phát hiện tài năng để có biện pháp bồi dưỡng phù hợp, kịp thời làm
những nhân tố điển hình sau này.
- Đồ dùng, phương tiện dạy học phải phù hợp, phong phú, đa dạng, gây hứng
thú cho trẻ. Biết tận dụng thời gian, cơ hội mọi lúc, mọi nơi làm đồ dùng, đạo
cụ, nhạc cụ âm nhạc phong phú phục vụ giờ học.
- Luôn làm tốt công tác phối hợp với phụ huynh, vận dụng linh hoạt, sáng tạo
trong điều kiện thực tế tại gia đình để rèn một số kỹ năng cơ bản cho trẻ bằng
nhiều hình thức khác nhau, nhằm củng cố kiến thức, kỹ năng âm nhạc cho trẻ.
3.2. Kiến nghị:
Để khắc phục những hạn chế và nâng cao chất lượng hoạt động âm nhạc
cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi. Tôi xin mạnh dạn đề xuất một số nội dung sau:
- Nhà trường tham mưu mua bổ sung thêm đồ dùng, trang phục, nhạc cụ
dân tộc, nhạc cụ truyền thống.
- Tham mưu tuyển giáo viên nhạc để phục vụ cho quá trình hoạt động âm
nhạc, phát huy năng khiếu âm nhạc cho trẻ.
- Tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng ca hát, vận động theo
nhạc, tổ chức các lớp dạy đàn, dạy múa cho giáo viên MN...
Trên đây là một số giải pháp của bản thân tôi trong việc nâng cao chất
lượng rèn một số kỹ năng trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5 - 6 tuổi,
lớp Hoa Cúc 4 trường Mầm non Thị trấn và những ý kiến đề xuất.
Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của Hội đồng khoa học các cấp để
sáng kiến kinh nghiệm của tơi được hồn thiện hơn và có thể áp dụng rộng rãi
trong quá trình tổ chức hoạt động trong những năm tiếp theo.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Ngọc Lặc, ngày 06 tháng 4 năm 2022

Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, khơng sao chép nội dung
của người khác.
Người viết sáng kiến

Nguyễn Thị Hồng

skkn