BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ
TRẦN THỊ NGỌC Ý
TĂNG CƯỜNG CƠNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
TP.HCM TRONG ĐIỀU KIỆN TỰ CHỦ
NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ - 8310110
SKC 0 0 6 2 9 6
Tp. Hồ Chí Minh, tháng 10/2019
Luan van
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ
TRẦN THỊ NGỌC Ý
TĂNG CƯỜNG CƠNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM
TRONG ĐIỀU KIỆN TỰ CHỦ
NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ - 8310110
Người hướng dẫn khoa học:
TS. ĐÀNG QUANG VẮNG
Tp. Hồ Chí Minh, tháng 10/2019
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
Luan van
LÝ LỊCH KHOA HỌC
I. LÝ LỊCH SƠ LƯỢC
Họ & tên: Trần Thị Ngọc Ý
Giới tính: Nữ
Ngày, tháng, năm sinh: 01/01/1988
Nơi sinh: Tây Ninh
Quê quán: Gia Tân – Gia Lộc – Trảng Bàng – Tây Ninh
Dân tộc: Kinh
Chỗ ở riêng hoặc địa chỉ liên lạc: 118/4A Trương Văn Thành, Phường Hiệp Phú,
Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh.
Điện thoại cơ quan: 028 38 969920
Điện thoại nhà riêng: 0919888975
Fax:
E-mail:
II. QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO
1. Trung học chuyên nghiệp:
Hệ đào tạo:
Thời gian đào tạo từ …/… đến …/…
Nơi học (trường, thành phố):
Ngành học:
2. Đại học:
Hệ đào tạo: Chính quy
Thời gian đào tạo: từ 09/2016 đến 08/2010
Nơi học (trường, thành phố): Trường Đại học Văn hóa Tp.HCM
Ngành học: Thư viện – Thông tin
Tên luận văn tốt nghiệp: Phát triển Thư viện Nhà thiếu nhi Tp. Hồ Chí Minh
Ngày & nơi bảo vệ đồ án, khóa ḷn hoặc thi tớt nghiệp: 25/07/2010
Người hướng dẫn: ThS. Quản Thị Hoa
Hệ đào tạo: Văn bằng 2
Thời gian đào tạo: từ 03/2012 đến 11/2014
Nơi học (trường, thành phố): Trường Đại học Kinh tế Tp.HCM
Ngành học: Tài chính
Tên luận văn tốt nghiệp: Ảnh hưởng của quản lý vốn luân chuyển trong việc xác
định hiệu quả hoạt động doanh nghiệp.
Ngày & nơi bảo vệ đồ án, khóa ḷn hoặc thi tớt nghiệp: 2014
Người hướng dẫn: ThS. Trương Trung Tài
i
Luan van
III. Q TRÌNH CƠNG TÁC CHUN MƠN KỂ TỪ KHI TỐT NGHIỆP
ĐẠI HỌC
Thời gian
Nơi công tác
Công việc đảm nhiệm
06/2010 – 04/2011
Thư viện Nhà sách Metrobooks
05/2011 – 11/2016
Thư viện Trường Đại học Sư phạm Nhân viên
Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh
Thư viện Trường Đại học Sư phạm Tổ trưởng
Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh
12/2016 - nay
ii
Luan van
Quản lý Thư viện
LỜI CAM ĐOAN
Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai
công bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.
Tp. Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 09 năm 2019
(Ký tên và ghi rõ họ tên)
Trần Thị Ngọc Ý
iii
Luan van
LỜI CẢM ƠN
Học viên xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất đến các thầy, cô Khoa
Kinh tế, Phòng đào tạo Sau đại học, đặc biệt là TS. Đàng Quang Vắng đã tận tình
hướng dẫn và giúp đỡ học viên hoàn thành luận văn này.
Đồng thời, học viên cũng xin cảm ơn đồng nghiệp, các chị, em lớp QKT18A,
đặc biệt là gia đình đã ln đợng viên, chia sẻ và tạo điều kiện tốt nhất cho học viên
trong quá trình học tập và thực hiện đề tài.
Xin chân thành cảm ơn!
Học viên
Trần Thị Ngọc Ý
iv
Luan van
TÓM TẮT
Vấn đề tự chủ trong giáo dục đại học tại Việt Nam đã bắt đầu được Nhà nước
quan tâm trong gần một thập kỷ qua, cho đến nay đã có nhiều chuyển biến tích cực.
Nhiều trường đại học đã được trao quyền tự chủ và mức độ tự chủ của các trường
cũng ngày càng cao, cho thấy sự quan tâm của Nhà nước đối với vấn đề tự chủ đại
học, đặc biệt là sự ra đời của Luật Giáo dục đại học (sửa đởi) có hiệu lực từ ngày
1/7/2019 cho thấy sự quyết tâm của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc cởi nút thắt
về thể chế, giúp các trường mạnh dạn hơn trong việc tiến tới tự chủ.
Tự chủ đại học bao gồm nhiều thành tớ, có thể gom thành 3 nhóm cơ bản: tự
chủ về học thuật, tự chủ về tổ chức và quản lý, tự chủ về tài chính. Đề tài tập trung
nghiên cứu thực trạng quản lý tài chính tại trường Đại học Sư phạm Kỹ tḥt Thành
phớ Hồ Chí Minh, bao gồm các nội dung: quản lý nguồn thu, các khoản chi và phân
phới kết quả hoạt đợng tài chính dựa dựa trên nguồn thông tin thứ cấp là các báo
cáo công khai tài chính của nhà trường giai đoạn 2014 – 2018 thơng qua các cơng
cụ như: kế hoạch hóa, quy chế chi tiêu nợi bợ, cơng cụ hạch tốn, kế tốn và hệ
thớng kiểm sốt tài chính nợi bợ. Dựa trên các thực trạng đó, đề tài nêu ra các giải
pháp nhằm tăng cường cơng tác quản lý tài chính tại trường Đại học Sư phạm Kỹ
tḥt Thành phớ Hồ Chí Minh trong điều kiện tự chủ.
v
Luan van
ABSTRACT
The autonomy in higher education in Vietnam has been concerned by the State
for nearly a decade, so far there have been many positive changes. Many
universities have been given autonomy and the level of autonomy of universities is
increasing, which showing the State's interest in university autonomy, especially the
introduction of the University education Law (amended), which effected on July 1,
2019, shows the determination of the Ministry of Education and Training in
removing institutional bottlenecks, helping universities be more confident in
moving towards autonomy.
University autonomy includes many components, which can be grouped into
three basic groups: academic autonomy, organizational and managerial autonomy,
financial autonomy. The thesis focuses on the current situation of financial
management at Ho Chi Minh City University of Technology and Education,
covering the following topics: revenue management, expenditures and distribution
of financial performance based Based on secondary sources, the university's public
financial statements for the period of 2014 - 2018 through tools such as planning,
internal spending rules, accounting, accounting and internal financial control
system. Based on these situations, the thesis proposes solutions to strengthen
financial management at the Ho Chi Minh City University of Technology and
Education under autonomy.
vi
Luan van
MỤC LỤC
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI
LÝ LỊCH KHOA HỌC ............................................................................................. i
LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................... iii
LỜI CẢM ƠN .......................................................................................................... iv
TÓM TẮT ..................................................................................................................v
ABSTRACT ............................................................................................................. vi
DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT ...................................................................... xi
DANH SÁCH BẢNG, HÌNH ................................................................................ xiii
DANH SÁCH BIỂU ĐỒ ....................................................................................... xiv
PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1
1.
Lý do chọn đề tài ............................................................................................1
2.
Tởng quan tình hình nghiên cứu ....................................................................2
3.
Mục tiêu nghiên cứu .....................................................................................11
4.
Đới tượng nghiên cứu...................................................................................11
5.
Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................12
6.
Phương pháp nghiên cứu ..............................................................................12
7.
Dự kiến đóng góp của đề tài.........................................................................12
8.
Kết cấu của đề tài .........................................................................................13
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI TRƯỜNG
ĐẠI HỌC CÔNG LẬP TRONG ĐIỀU KIỆN TỰ CHỦ....................................14
1.1.
Tổng quan về đơn vị sự nghiệp công lập ..............................................14
1.1.1.
Khái niệm, đặc điểm, vai trị của đơn vị sự nghiệp cơng lập ............14
1.1.1.1.
Khái niệm đơn vị sự nghiệp công lập ..........................................14
1.1.1.2.
Đặc điểm đơn vị sự nghiệp cơng lập ...........................................14
1.1.1.3.
Vai trị của đơn vị sự nghiệp công lập .........................................14
1.1.2.
Phân loại đơn vị sự nghiệp công lập .................................................15
vii
Luan van
1.2.
1.1.2.1.
Theo tiêu chí mức đợ tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp cơng
lập
15
1.1.2.2.
Theo tiêu chí vị trí pháp lý ...........................................................16
Quản lý tài chính tại trường đại học trong điều kiện tự chủ .............16
1.2.1.
Tự chủ đại học ...................................................................................16
1.2.1.1.
Khái niệm tự chủ đại học .............................................................16
1.2.1.2.
Vai trò, ý nghĩa của tự chủ trong quản trị đại học .......................17
1.2.1.3.
Điều kiện thực hiện quyền tự chủ của cơ sở giáo dục đại học ....18
1.2.1.4.
Các mức độ tự chủ .......................................................................18
1.2.1.5.
Yêu cầu của tự chủ đại học ..........................................................20
1.2.2.
Tự chủ tài chính .................................................................................20
1.2.2.1.
Khái niệm tự chủ tài chính ...........................................................20
1.2.2.2.
Tầm quan trọng của việc thực hiện cơ chế tự chủ tài chính tại các
trường đại học ..............................................................................................20
1.2.3.
Nợi dung quản lý tài chính tại trường đại học cơng lập ....................21
1.2.3.1.
Quản lý nguồn thu........................................................................21
1.2.3.2.
Quản lý các khoản chi ..................................................................21
1.2.3.3.
Quản lý phân phới kết quả hoạt đợng tài chính ...........................22
1.2.3.4.
Quản lý thu nhập bình qn của cán bợ viên chức ......................23
1.2.4.
Các cơng cụ quản lý tài chính tại trường đại học công lập ...............23
1.2.4.1.
Hệ thống chính sách, pháp luật của Nhà nước.............................23
1.2.4.2.
Công cụ kế hoạch hóa ..................................................................24
1.2.4.3.
Quy chế chi tiêu nợi bợ ................................................................24
1.2.4.4.
Cơng cụ hạch tốn, kế tốn ..........................................................25
1.2.4.5.
Hệ thớng kiểm sốt tài chính nợi bợ và cơng khai tài chính ........25
1.2.4.6.
Tở chức bợ máy quản lý tài chính................................................26
1.2.5.
Các nhân tớ ảnh hưởng đến cơng tác quản lý tài chính tại các trường
đại học trong điều kiện tự chủ ..........................................................................26
1.2.5.1.
Nhân tố khách quan .....................................................................26
1.2.5.2.
Nhân tố chủ quan .........................................................................27
viii
Luan van
1.3.
Kinh nghiệm quản lý tài chính trong điều kiện tự chủ tại các trường
đại học cơng lập trong và ngồi nước ...............................................................28
1.3.1.
Kinh nghiệm từ các nước ..................................................................28
1.3.1.1.
Kinh nghiệm của Mỹ ...................................................................28
1.3.1.2.
Kinh nghiệm của Nhật Bản ..........................................................29
1.3.1.3.
Kinh nghiệm của Singapore .........................................................31
1.3.2.
Kinh nghiệm từ các trường đại học tại Việt Nam .............................32
1.3.2.1.
Trường Đại học Quốc gia Hà Nội (VNU) ...................................32
1.3.2.2.
Trường Đại học Kinh tế quốc dân (NEU) ...................................34
1.3.2.3.
Trường Đại học Kinh tế Tp. HCM (UEH) ..................................34
1.3.3.
Bài học cho công tác quản lý tài chính tại trường Đại học Sư phạm
Kỹ thuật Tp.HCM .............................................................................................36
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CỦA TRƯỜNG ĐẠI
HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM TRONG ĐIỀU KIỆN TỰ CHỦ ........38
2.1.
Tổng quan về trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp.HCM ..............38
2.1.1.
Lịch sử hình thành và phát triển ........................................................38
2.1.2.
Cơ sở vật chất ....................................................................................39
2.1.3.
Cơ cấu tổ chức ...................................................................................40
2.1.4.
Hoạt động đào tạo..............................................................................43
2.1.4.1.
Quy mơ đào tạo ............................................................................43
2.1.4.2.
Loại hình đào tạo .........................................................................44
2.1.5.
2.2.
Nguồn nhân lực .................................................................................44
Thực trạng cơng tác quản lý tài chính tại trường đại học Sư phạm
Kỹ thuật Tp.HCM trong điều kiện tự chủ .......................................................48
2.2.1.
Quản lý nguồn thu .............................................................................48
2.2.2.
Quản lý các khoản chi .......................................................................52
2.2.3.
Quản lý phân phối kết quả hoạt động tài chính .................................56
2.3.
Thực trạng sử dụng các cơng cụ quản lý tài chính tại trường Đại học
Sư phạm Kỹ thuật Tp.HCM trong điều kiện tự chủ .......................................61
2.3.1.
Công tác kế hoạch hóa.......................................................................61
ix
Luan van
2.3.2.
Quy chế chi tiêu nợi bợ......................................................................63
2.3.3.
Cơng cụ hạch tốn, kế tốn ...............................................................69
2.3.4.
Hệ thớng kiểm sốt tài chính nợi bợ và công khai tài chính .............69
2.3.5.
Tổ chức bộ máy quản lý tài chính .....................................................70
2.4.
Đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại trường Đại học Sư phạm
Kỹ thuật Tp.HCM trong điều kiện tự chủ .......................................................71
2.4.1.
Những kết quả đạt được ....................................................................71
2.4.2.
Những hạn chế và nguyên nhân ........................................................76
2.4.2.1.
Hạn chế ........................................................................................76
2.4.2.2.
Nguyên nhân ................................................................................76
Chương 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
TẠI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM TRONG ĐIỀU KIỆN
TỰ CHỦ ...................................................................................................................78
3.1.
Cơ sở đề xuất giải pháp .........................................................................78
3.1.1.
Hành lang pháp lý đối với tự chủ tài chính giáo dục đại học ............78
3.1.2.
Định hướng tăng cường quản lý tài chính tại trường Đại học Sư
phạm Kỹ thuật Tp.HCM trong điều kiện tự chủ ..............................................79
3.2.
Giải pháp tăng cường quản lý tài chính tại trường Đại học Sư phạm
Kỹ thuật Tp.HCM trong điều kiện tự chủ .......................................................80
3.2.1.
Giải pháp quản lý nguồn thu .............................................................80
3.2.2.
Giải pháp quản lý các khoản chi .......................................................83
3.2.3.
Giải pháp về phân phối kết quả tài chính ..........................................85
3.2.4.
Các giải pháp bở trợ ..........................................................................86
3.3.
Kiến nghị .................................................................................................88
KẾT LUẬN ..............................................................................................................90
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................92
x
Luan van
DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT
ADB
Ngân hàng phát triển Châu Á
BCTC
Báo cáo tài chính
CBVC
Cán bợ viên chức
CGCN
Chuyển giao cơng nghệ
CLC
Chất lượng cao
CNTT
Cơng nghệ thơng tin
CP
Chính phủ
CSDL
Cơ sở dữ liệu
CSVC
Cơ sở vật chất
CTĐT
Chương trình đào tạo
CTNB
Chi tiêu nợi bợ
ĐBCL
Đảm bảo chất lượng
ĐH
Đại học
ĐHCL
Đại học công lập
ĐHQG
Đại học quốc gia
ĐH SPKT TPHCM
Đại học Sư phạm Kỹ tḥt Thành phớ Hồ Chí Minh
ĐTPT
Đầu tư phát triển
GD&ĐT
Giáo dục và Đào tạo
GDĐH
Giáo dục đại học
GV
Giảng viên
HĐSN
Hoạt động sự nghiệp
HNTW
Hội nghị Trung Ương
KHCN
Khoa học công nghệ
KSNB
Kiểm sốt nợi bợ
KTQT
Kế tốn quản trị
NCKH
Nghiên cứu khoa học
xi
Luan van
NĐ
Nghị định
NEU
Đại học Kinh tế Quốc dân
NQ
Nghị quyết
NSNN
Ngân sách Nhà nước
QC CTNB
Quy chế chi tiêu nợi bợ
QLTC
Quản lý tài chính
SNCL
Sự nghiệp cơng lập
SV
Sinh viên
TC
Tín chỉ
TCTC
Tự chủ tài chính
TNCN
Thu nhập cá nhân
TNDN
Thu nhập doanh nghiệp
TS
Tiến sĩ
TSCĐ
Tài sản cố định
UEH
Đại học Kinh tế Thành phớ Hồ Chí Minh
UNICEF
Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp quốc
VNU
Đại học Quốc gia Hà Nội
XDCB
Xây dựng cơ bản
xii
Luan van
DANH SÁCH BẢNG, HÌNH
BẢNG
Trang
Bảng 2.1: Quy mơ sinh viên và tỷ lệ giảng viên………………………………….44
Bảng 2.2: Hệ số quy đổi giảng viên………………………………………………44
Bảng 2.3: Tổng hợp nguồn thu của trường ĐH SPKT giai đoạn 2014-2018……..50
Bảng 2.4: Tổng hợp các khoản chi……………………………………………… .54
Bảng 2.5: Bảng cân đối tài chính………………………………………………… 58
Bảng 2.6: Trích lập quỹ cơ quan…………………………………………………..59
Bảng 2.7: Tổng chi từ quỹ cơ quan giai đoạn 2014-2018…………………..……..61
HÌNH
Trang
Hình 2.1: Cơ cấu tở chức trường ĐH SPKT TPHCM…………………………….43
xiii
Luan van