(Luận văn thạc sĩ hcmute) xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm môn tin học 10 bằng phần mềm dk testing management system tại trường trung học phổ thông long thành tỉnh đồng nai

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
VŨ ĐĂNG KHÔI

XÂY DỰNG NGÂN HÀNG CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
MÔN TIN HỌC 10 BẰNG PHẦN MỀM DK TESTING
MANAGEMENT SYSTEM TẠI TRƯỜNG THPT
LONG THÀNH – TỈNH ĐỒNG NAI

NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC - 601401

S KC 0 0 4 0 4 3

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 04 năm 2013

Luan van


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KĨ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
VŨ ĐĂNG KHÔI

XÂY DỰNG NGÂN HÀNG CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
MÔN TIN HỌC 10 BẰNG PHẦN MỀM DK TESTING
MANAGEMENT SYSTEM TẠI TRƯỜNG THPT

LONG THÀNH – TỈNH ĐỒNG NAI.

NGÀNH GIÁO DỤC HỌC – 601401

TP. Hồ Chí Minh, tháng 04 năm 2013

Luan van


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KĨ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
VŨ ĐĂNG KHÔI

XÂY DỰNG NGÂN HÀNG CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
MÔN TIN HỌC 10 BẰNG PHẦN MỀM DK TESTING
MANAGEMENT SYSTEM TẠI TRƯỜNG THPT
LONG THÀNH – TỈNH ĐỒNG NAI.

NGÀNH GIÁO DỤC HỌC – 601401
Hướng dẫn khoa học: TS. PHAN LONG

TP. Hồ Chí Minh, tháng 04 năm 2013

Luan van


LÝ LỊCH KHOA HỌC

I. LÝ LỊCH SƠ LƯỢC:
Họ và tên: VŨ ĐĂNG KHƠI

Giới tính: Nam

Ngày, tháng, năm sinh: 24/12/1981

Nơi sinh: Đồng Nai

Quê quán: Hải Phòng

Dân tộc: Kinh

Chỗ ở riêng hoặc địa chỉ liên lạc: Tổ 10 khu Văn Hải, thị trấn Long Thành,
huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai.
Điện thoại cá nhân: 0918.740.714

Điện thoại nhà riêng: 0613.546.778

Fax:

E-mail:

II. QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO:
1. Trung học chuyên nghiệp:
Hệ đào tạo:

Thời gian đào tạo từ ……/…… đến ……/ ……

Nơi học (trường, thành phố):

Ngành học:
2. Đại học:
Hệ đào tạo: Chính quy tập trung;

Thời gian đào tạo: từ 9/1999 đến 9/2003

Nơi học (trường, thành phố): Đại học Khoa học Tự nhiên – TP. HCM.
Ngành học: Công nghệ thông tin.
Tên đồ án, luận án hoặc môn thi tốt nghiệp: Khảo sát các kĩ thuật suy diễn và
máy học của hệ chuyên gia SOAR. Ứng dụng cài đặt minh họa.
Ngày và nơi bảo vệ đồ án, luận án hoặc thi tốt nghiệp: 12/08/2003 – ĐH Khoa
học Tự nhiên TP. HCM.
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Đình Thúc.
III. Q TRÌNH CÔNG TÁC CHUYÊN MÔN KỂ TỪ KHI TỐT NGHIỆP
ĐẠI HỌC:
Thời gian
9/2004 đến nay

Nơi công tác
Trường THPT Long Thành

Luan van

Công việc đảm nhiệm
Dạy môn Tin học


LỜI CAM ĐOAN
Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai

công bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.
Tp. Hồ Chí Minh, ngày …… tháng …… năm 2013
(Ký tên và ghi rõ họ tên)

Luan van


LỜI CÁM ƠN
Em xin chân thành cám ơn TS. Phan Long về những tri thức và những
kinh nghiệm quý báu mà thầy đã truyền đạt lại cho lớp trong phạm vi mơn
học Đo lường và đánh giá thuộc chương trình đào tạo cao học ngành Giáo
dục học. Đặc biệt, em xin cám ơn thầy đã tận tình hướng dẫn em thực hiện
chuyên đề 1, chuyên đề 2 và luận văn thạc sĩ này.
Em xin cám ơn các thầy cô trong khoa Sư phạm kĩ thuật – Đại học Sư
phạm kĩ thuật TP. HCM cùng các thầy cô đã tham gia giảng dạy các mơn
thuộc chương trình cao học Giáo dục học cho khóa 2011-2013A.
Em cũng xin cám ơn các anh, chị và các bạn trong lớp cao học Giáo dục
học khóa 2011-2013A về những ý kiến đóng góp trong quá trình học tập và
thảo luận trên lớp.
Với khả năng và thời gian có hạn, luận văn chắc chắn cịn có những
thiếu sót nhất định, kính mong q thầy, cơ góp ý để em hoàn thiện hơn.

Luan van


TÓM TẮT
1. Tên đề tài: Xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm môn Tin học 10 bằng
phần mềm DK Testing Management System tại trường THPT Long Thành –
Đồng Nai.
2. Thời gian nghiên cứu: từ tháng 9 năm 2012 đến tháng 3 năm 2013.

3. Địa điểm nghiên cứu và thực nghiệm: Trường THPT Long Thành, huyện Long
Thành, tỉnh Đồng Nai.
4. Phương pháp nghiên cứu:
− Nghiên cứu cơ sở lí thuyết về khoa học đo lường và đánh giá trong giáo dục;
− Chuẩn kiến thức, kĩ năng tin học 10;
− Sách giáo khoa tin học 10 và một số tài liệu tham khảo khác.
5. Phương pháp thực nghiệm: chọn mẫu HS; tổ chức thi thử và phân tích kết quả
dựa trên phương pháp trắc nghiệm cổ điển.
6. Kết quả đạt được chủ yếu:
− Ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm trước khi thực nghiệm: 330 câu hỏi theo
Chuẩn kiến thức, kĩ năng Tin học 10.
− Ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm sau khi thực nghiệm, phân tích và xử lí: 314
câu hỏi theo Chuẩn kiến thức, kĩ năng Tin học 10.
− Xây dựng được một quy trình xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm có sự
hỗ trợ của phần mềm DK Testing Management System.
− Xây dựng được một quy trình biên soạn đề và tổ chức kiểm tra đánh giá theo
hình thức trắc nghiệm khách quan có sự hỗ trợ của phần mềm DK Testing
Management System.

Luan van


ABSTRACT
1. Thesis: Building a bank of testing questions for Informatics 10 using DK
testing management system.
2. Study period: 9/2012 – 3/2013.
3. Location of study and experiment: Long Thanh High School, Long Thành
district, Dong Nai province.
4. Research methods:
− Research on the theoretical basis of scientific measurement and evaluation in

education;
− Standards of knowledge, skills Informatics 10;
− Textbook of Informatics 10 and some other references.
5. Experimental methods: students sampling, testing and analyze the results based
on classical test method.
6. The results are mainly:
− Before experimental tests: 330 questions.
− A bank of questions after empirical testing, analysis and processing: 314
questions.
− Building a process of building a bank of testing questions with the assistance
of DK Software Testing Management System.
− Building a process of designing and organizing the assessment in the form of
objective test with the assistance of DK Software Testing Management
System.

Luan van


MỤC LỤC
LÝ LỊCH KHOA HỌC ...................................................................................... i
LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. ii
LỜI CÁM ƠN .................................................................................................. iii
TÓM TẮT ........................................................................................................ iv
MỤC LỤC ........................................................................................................ vi
DANH SÁCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT .............................................................. x
DANH SÁCH CÁC HÌNH .............................................................................. xi
DANH SÁCH CÁC BẢNG ............................................................................. xi

MỞ ĐẦU ........................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ....................................................................................... 1

2. Phạm vi nghiên cứu của đề tài ................................................................... 3
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu ........................................................... 3
3.1. Đối tượng nghiên cứu ...................................................................................3
3.2. Khách thể nghiên cứu ...................................................................................4

4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................. 4
4.1. Mục tiêu nghiên cứu .....................................................................................4
4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu....................................................................................4

5. Giả thuyết nghiên cứu ................................................................................ 5
6. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................... 5
6.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận ..................................................................5
6.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn ...............................................................5
6.3. Phương pháp thống kê toán học ...................................................................6

7. Cấu trúc luận văn ....................................................................................... 6

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ VÀ
NGÂN HÀNG CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM ................................. 7
1.1. Tình hình nghiên cứu về khoa học đo lường và đánh giá ...................... 7
1.1.1. Trên thế giới...............................................................................................7
1.1.2. Trong nước.................................................................................................8

1.2. Một số khái niệm cơ bản....................................................................... 12
1.2.1. Khái niệm về đo lường và đánh giá .........................................................12
1.2.2. Chức năng của kiểm tra đánh giá ............................................................13
1.2.3. Mục đích của kiểm tra đánh giá ...............................................................13
1.2.4. Các tiêu chuẩn của một bài kiểm tra ........................................................13
1.2.5. Các nguyên tắc đánh giá ..........................................................................14
1.2.6. Phương pháp kiểm tra đánh giá ...............................................................15

1.2.6.1. Phân loại theo cách thức thực hiện ............................................................. 15
1.2.6.2. Phân loại theo mục tiêu đánh giá ................................................................ 15
1.2.6.3. Phân loại theo phương hướng sử dụng kết quả đánh giá ............................ 15

1.2.7. Phân loại mục tiêu dạy học và cấp độ nhận thức.....................................16

Luan van


1.2.7.1. Mục tiêu dạy học......................................................................................... 16
1.2.7.2. Cấp độ nhận thức ........................................................................................ 16

1.3. Trắc nghiệm khách quan....................................................................... 19
1.3.1. Các phương pháp trắc nghiệm khách quan..............................................19
1.3.2. Các kiểu câu hỏi trắc nghiệm khách quan ...............................................20
1.3.3. So sánh trắc nghiệm khách quan với tự luận ...........................................20
1.3.4. Đánh giá và phân tích câu hỏi trắc nghiệm .............................................21
1.3.4.1. Tiêu chí đánh giá câu hỏi trắc nghiệm ........................................................ 21
1.3.4.2. Phân tích câu hỏi trắc nghiệm ..................................................................... 22

1.3.5. Đánh giá đề trắc nghiệm ..........................................................................24
1.3.5.1. Độ tin cậy .................................................................................................... 24
1.3.5.2. Độ giá trị ..................................................................................................... 24

1.3.6. Ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm ...............................................................25
1.3.6.1. Khái niệm ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm ................................................. 25
1.3.6.2. Quy trình xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm cho môn học ............. 25

1.3.7. Chuẩn kiến thức, kĩ năng .........................................................................26
1.3.7.1. Khái niệm về Chuẩn ................................................................................... 26

1.3.7.2. Những yêu cầu cơ bản của Chuẩn .............................................................. 27
1.3.7.3. Chuẩn kiến thức, kĩ năng ............................................................................ 27
1.3.7.4. Những đặc điểm của Chuẩn kiến thức, kĩ năng .......................................... 27
1.3.7.5. Yêu cầu kiểm tra, đánh giá bám sát Chuẩn kiến thức, kĩ năng ................... 28

1.3.8. Phần mềm trắc nghiệm ............................................................................29
1.3.8.1. Một số khái niệm cơ bản trong tin học ....................................................... 29
1.3.8.2. Khái niệm về phần mềm, phần mềm trắc nghiệm ...................................... 30

Kết luận chương 1 ........................................................................................ 31

Chương 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA VIỆC XÂY DỰNG
NGÂN HÀNG CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM TIN HỌC 10........ 32
2.1. Giới thiệu trường THPT Long Thành................................................... 32
2.1.1. Tổng quan ................................................................................................32
2.1.2. Thuận lợi ..................................................................................................32
2.1.3. Khó khăn ..................................................................................................33

2.2. Giới thiệu mơn Tin học 10.................................................................... 33
2.2.1. Cấu trúc chương trình ..............................................................................33
2.2.2. Nội dung chương trình .............................................................................34
2.2.2. Phân phối chương trình............................................................................36
2.2.3. Phân phối các bài kiểm tra .......................................................................38

2.3. Thực trạng việc kiểm tra đánh giá môn Tin học THPT ....................... 38
2.3.1. Những bất cập trong kiểm tra, đánh giá môn Tin học ở trường THPT ...38
2.3.2. Một số nguyên nhân dẫn đến những bất cập trong kiểm tra đánh giá môn
Tin học ở trường THPT .....................................................................................40
2.3.3. Tình hình cơng tác kiểm tra, đánh giá môn Tin học ở trường THPT Long
Thành .................................................................................................................40

2.4. Yêu cầu về đổi mới kiểm tra đánh giá môn Tin học THPT ................. 42
2.4.1. Định hướng đổi mới KTĐG ....................................................................42

Luan van


2.4.2. Yêu cầu đổi mới KTĐG theo chuẩn KTKN ............................................43

2.5. Nhu cầu xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm Tin học ................. 44
2.6. Nhu cầu xây dựng phần mềm quản lí ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm và
hỗ trợ kiểm tra, đánh giá môn Tin học ........................................................ 45
Kết luận chương 2 ........................................................................................ 46

Chương 3. XÂY DỰNG NGÂN HÀNG CÂU HỎI TRẮC
NGHIỆM MÔN TIN HỌC 10 BẰNG PHẦN MỀM DK
TESTING MANAGEMENT SYSTEM ...................................... 47
3.1. Xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm Tin học 10 .......................... 47
3.1.1. Quy trình xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm Tin học 10 .............47
3.1.2. Xây dựng ma trận kiến thức môn học......................................................48
3.1.3. Xây dựng ma trận kiến thức các đề kiểm tra ...........................................48
3.1.4. Thiết kế câu hỏi trắc nghiệm ...................................................................53
3.1.4.1. Lựa chọn dạng câu hỏi trắc nghiệm ............................................................ 53
3.1.4.2. Nguyên tắc biên soạn câu hỏi trắc nghiệm ................................................. 53
3.1.4.3. Biên soạn câu hỏi trắc nghiệm .................................................................... 55

3.1.5. Rà soát, chỉnh sửa câu hỏi trắc nghiệm ...................................................55
3.1.6. Biên tập và lưu trữ câu hỏi trắc nghiệm ..................................................55
3.1.7. Tạo các đề trắc nghiệm và thi thử ............................................................57
3.1.7.1. Tạo đề trắc nghiệm ..................................................................................... 57

3.1.7.2. Xây dựng đáp án và biểu điểm ................................................................... 58
3.1.7.3. Tổ chức thi thử ............................................................................................ 58

3.1.8. Chấm điểm, phân tích và định cỡ câu hỏi trắc nghiệm ...........................60
3.1.8.1. Chấm điểm .................................................................................................. 60
3.1.8.2. Phân tích và định cỡ câu hỏi trắc nghiệm ................................................... 61

3.1.9. Xử lí các câu hỏi trắc nghiệm ..................................................................63

3.2. Quy trình biên soạn đề kiểm tra đánh giá theo chuẩn kiến thức kĩ năng
môn Tin học THPT ...................................................................................... 63
3.2.1. Xác định mục đích, yêu cầu của đề kiểm tra ...........................................63
3.2.2. Xác định hình thức đề kiểm tra................................................................63
3.2.3. Thiết lập ma trận đề kiểm tra ...................................................................64
3.2.4. Thiết kế câu hỏi, bài tập theo ma trận ......................................................64
3.2.5. Xây dựng hướng dẫn chấm (đáp án) và thang điểm ................................65
3.2.6. Xem xét lại việc biên soạn đề kiểm tra ....................................................65

3.3. Quy trình tổ chức kiểm tra đánh giá môn Tin học bằng phần mềm DK
Testing Management System....................................................................... 65
3.4. Kết quả nghiên cứu ............................................................................... 66
3.4.1. Xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm Tin học 10 .............................66
3.4.2. Hiệu quả thực hiện ...................................................................................67

Kết luận chương 3 ........................................................................................ 69

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................... 70
1. Đóng góp của đề tài ................................................................................. 70

Luan van

2. Đề xuất ..................................................................................................... 71
2.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo .................................................................71
2.2. Đối với các trường THPT ...........................................................................71
2.3. Đối với giáo viên ........................................................................................72

3. Hướng phát triển ...................................................................................... 73

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................ 74
PHỤ LỤC ....................................................................................... 76

Luan van


DANH SÁCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CNTT

Công nghệ thông tin

GD-ĐT

Giáo dục và Đào tạo

GV

Giáo viên

HS

Học sinh

KT

Kiểm tra

KTĐG

Kiểm tra đánh giá

KTKN

Kiến thức - kĩ năng

MS

Microsoft

NXB

Nhà xuất bản

SGK

Sách giáo khoa

TCCN

Trung cấp chuyên nghiệp

THPT

Trung học phổ thông

TNKQ

Trắc nghiệm khách quan

TL

Tự luận

Luan van


DANH SÁCH CÁC HÌNH
Hình 3.1. Sơ đồ quy trình xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm........................47
Hình 3.2. Màn hình quản lí ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm theo từng chủ đề .........55
Hình 3.3. Màn hình quản lí ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm theo từng Chuẩn .........56
Hình 3.4. Màn hình thêm câu hỏi trắc nghiệm theo từng dạng.................................56
Hình 3.5. Màn hình biên soạn câu hỏi trắc nghiệm dạng đúng-sai ...........................57
Hình 3.6. Màn hình tạo kì thi mới .............................................................................57
Hình 3.7. Màn hình thiết kế đề kiểm tra ...................................................................58
Hình 3.8. Màn hình bắt đầu làm bài kiểm tra của HS ...............................................59
Hình 3.9. Màn hình xác nhận thơng tin HS trước khi làm bài ..................................59
Hình 3.10. Màn hình hiển thị quá trình làm bài kiểm tra của HS .............................60
Hình 3.11. Màn hình hiển thị kết quả làm bài kiểm tra của HS................................60
Hình 3.12. Sơ đồ quy trình tổ chức kiểm tra đánh giá môn Tin học 10....................66

DANH SÁCH CÁC BẢNG

Bảng 1.1. Bảng tóm tắt các cấp độ nhận thức theo quan niệm của Bloom...............18
Bảng 1.2. So sánh ưu thế của trắc nghiệm khách quan và tự luận ............................20
Bảng 1.3. Bảng mô tả độ phân cách của câu hỏi trắc nghiệm ..................................23
Bảng 1.4. Ma trận kiến thức môn học .......................................................................25
Bảng 2.1. Cấu trúc chương trình tin học 10 ..............................................................34
Bảng 2.2. Phân phối chương trình tin học 10............................................................36
Bảng 2.3. Phân phối các bài kiểm tra tin học 10 .......................................................38
Bảng 3.1. Ma trận kiến thức môn tin học 10 .............................................................48
Bảng 3.2. Bảng tổng hợp các đề kiểm tra trắc nghiệm tin học 10 ............................48
Bảng 3.3. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 15 phút lần 1 – học kì I ............................49
Bảng 3.4. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 45 phút lần 1 – học kì I ............................49
Bảng 3.5. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 15 phút lần 2 – học kì I ............................50
Bảng 3.6. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 45 phút lần 2 – học kì I ............................50
Bảng 3.7. Ma trận kiến thức đề thi học kì I...............................................................50
Bảng 3.8. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 15 phút lần 1 – học kì II ...........................51
Bảng 3.9. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 45 phút lần 1 – học kì II ...........................51
Bảng 3.10. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 15 phút lần 2 – học kì II .........................51
Bảng 3.11. Ma trận kiến thức đề kiểm tra 45 phút lần 2 – học kì II .........................52
Bảng 3.12. Ma trận kiến thức đề thi học kì II ...........................................................52
Bảng 3.13. Kết quả phân tích câu hỏi của đề kiểm tra 15 phút – Lần 1 ...................61
Bảng 3.14. Kết quả phân tích câu hỏi của đề kiểm tra 45 phút – Lần 1 ...................61
Bảng 3.15. Khung ma trận kiến thức đề kiểm tra .....................................................64
Bảng 3.16. Tổng hợp kết quả phân tích câu hỏi theo từng chủ đề ............................67

Luan van


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Từ năm học 2006-2007, mơn Tin học được chính thức đưa vào trường học, là

mơn học chính khóa đối với học sinh cấp THPT, là môn học tự chọn bắt buộc đối
với học sinh cấp THCS và là môn học tự chọn không bắt buộc đối với học sinh cấp
Tiểu học. Đặc trưng của Tin học vừa là một mơn học, tức có đối tượng, phương
pháp nghiên cứu riêng, đồng thời vừa là một công cụ, phương tiện được ứng dụng
mạnh mẽ vào mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Để việc dạy và học mơn Tin học đạt
được kết quả tốt, ngồi yếu tố giảng dạy, truyền đạt kiến thức, việc kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập cũng là một vấn đề hết sức quan trọng. Căn cứ vào kết quả kiểm
tra, đánh giá, chúng ta sẽ thấy được hiệu quả của việc giảng dạy.
Đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh là một yêu cầu cần
thiết và cấp bách, nhằm đảm bảo tính khoa học, chính xác, khách quan, giúp người
dạy và người học nhìn nhận được đúng thực chất của việc dạy học, từ đó có những
biện pháp thiết thực để nâng cao chất lượng dạy học. Một trong những yêu cầu đổi
mới chương trình và sách giáo khoa đã và đang thực hiện là cần tiến hành một cách
đồng bộ giữa mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy học và kiểm tra - đánh giá. Nếu
không đổi mới kiểm tra - đánh giá thì việc đổi mới về phương pháp dạy học sẽ trở
nên vơ nghĩa. Chính vì vậy, việc ra đề kiểm tra cần phải suy nghĩ, nghiên cứu và
trao đổi kĩ hơn để tránh những tình trạng thiên lệch, cực đoan, vội vàng, thiếu đi sự
tồn diện, khách quan và cơng bằng, và nhất là làm sao để việc kiểm tra, đánh giá
phải góp phần thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng dạy
học.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành quy định về chuẩn kiến thức kĩ năng đối
với môn Tin học bậc THPT. Do đó, việc dạy học và kiểm tra đánh giá của giáo viên
phải bám sát chuẩn kiến thức kĩ năng này. Tuy nhiên, việc biên soạn đề kiểm tra
theo chuẩn kiến thức kĩ năng của giáo viên cịn gặp nhiều khó khăn nhất định.

Trang 1

Luan van

Nguyên nhân chủ yếu là do giáo viên biên soạn đề chưa theo một quy trình thống
nhất chung. Mặt khác, giáo viên ra đề cịn mang tính chủ quan nhiều hơn là dựa trên
chuẩn quy định.
Thực tiễn công tác kiểm tra, đánh giá ở trường phổ thông hiện nay cho thấy
tình trạng đánh đồng việc cho điểm với đánh giá năng lực học sinh; có xu hướng
chú trọng kiến thức ghi nhớ hơn là rèn kĩ năng và năng lực học sinh; công tác kiểm
tra, đánh giá chịu sức ép của thi cử và bệnh thành tích; các kết quả kiểm tra thường
để xếp loại học sinh hơn là tìm ra điểm mạnh yếu của học sinh để giúp học sinh tiến
bộ và định hướng cho giáo viên trong việc cải tiến nội dung và phương pháp giảng
dạy; giáo viên và nhà quản lý còn yếu về năng lực đánh giá trong giáo dục.
Hướng tới yêu cầu kiểm tra đánh giá công bằng, khách quan kết quả học tập
của học sinh, ngoài phương pháp đánh giá bằng quan sát và vấn đáp, trong phương
pháp viết người ta bổ sung các hình thức đánh giá khác như đưa thêm các dạng câu
hỏi trắc nghiệm khách quan; chú ý hơn tới việc đánh giá cả quá trình lĩnh hội tri
thức của học sinh, quan tâm tới việc tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh.
Trên cơ sở khoa học về đo lường và đánh giá trong giáo dục, cần tiến hành xây
dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm chuẩn hóa cho từng môn học của mỗi cấp học
hay bậc học. Sử dụng ngân hàng này, học sinh có thể tự ôn tập kiểm tra kiến thức,
giáo viên có thể sử dụng để kiểm tra đánh giá học sinh. Để làm được điều này, phải
bắt đầu từ việc đào tạo đội ngũ chuyên gia về đánh giá trong giáo dục và bồi dưỡng
các kiến thức về khoa học đo lường đánh giá trong giáo dục cho giáo viên ở mọi cấp
học, bậc học.
Việc đổi mới công tác kiểm tra đánh giá ở THPT hiện nay đang được ngành
giáo dục đặc biệt quan tâm, các giáo viên THPT được tập huấn về đổi mới phương
pháp kiểm tra đánh giá, tuy nhiên hiệu quả chưa cao. Đa số giáo viên chưa có nhận
thức đúng đắn về công tác kiểm tra đánh giá, phần lớn vẫn quan niệm rằng kiểm tra
chỉ để cho điểm và xếp hạng học sinh. Các câu hỏi trắc nghiệm khách quan do giáo

Trang 2

Luan van


viên soạn khơng được phân tích, đánh giá nên các đề kiểm tra do giáo viên soạn
cũng chưa có hiệu quả. Các trường THPT có đội ngũ giáo viên đơng đảo giảng dạy
ở từng bộ mơn, nếu có kiến thức chuyên môn sâu sắc cộng với kiến thức về đo
lường đánh giá, chắc chắn việc cùng nhau góp phần thành lập ngân hàng câu hỏi
trắc nghiệm dùng để kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh là việc làm
khơng khó, nhưng sẽ mất nhiều thời gian và cơng sức.
Đứng trước tình hình trên, tơi chọn đề tài luận văn: “Xây dựng ngân hàng
câu hỏi trắc nghiệm môn Tin học 10 bằng phần mềm DK Testing Management
System tại trường THPT Long Thành – Đồng Nai”. Kết quả nghiên cứu của luận
văn sẽ là tài liệu cần thiết góp phần vào quá trình đổi mới phương pháp kiểm tra
đánh giá kết quả học tập của học sinh ở bậc THPT, nâng cao kĩ năng của giáo viên
trong việc thiết kế câu hỏi TNKQ dùng để kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học
sinh và góp phần ứng dụng CNTT vào công tác đổi mới kiểm tra, đánh giá.
Từ những vấn đề còn tồn tại trong lĩnh vực kiểm tra, đánh giá và kiểm tra đánh
giá theo hình thức trắc nghiệm với sự trợ giúp của máy tính, đề tài đề xuất xây dựng
ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm môn Tin học 10 dựa trên Chuẩn kiến thức, kĩ năng
của Bộ GD-ĐT với sự trợ giúp của phần mềm máy tính nhằm giúp giáo viên Tin
học các trường THPT trong việc kiểm tra đánh giá, bao gồm các vấn đề như: biên
soạn câu hỏi trắc nghiệm và quản lý ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm, quản lý các kỳ
thi và đề thi, tổ chức thi trên máy và trên giấy, quản lý kết quả thi.

2. Phạm vi nghiên cứu của đề tài
- Nội dung: xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm cho môn Tin học lớp 10.
- Địa bàn thực nghiệm sư phạm: trường THPT Long Thành, tỉnh Đồng Nai.

3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu

- Ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm Tin học 10 theo Chuẩn KTKN.

Trang 3

Luan van


- Phần mềm hỗ trợ kiểm tra đánh giá.

3.2. Khách thể nghiên cứu
Quá trình dạy học Tin học và kiểm tra đánh giá trong dạy học Tin học.

4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
4.1. Mục tiêu nghiên cứu
- Xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm môn Tin học 10 dựa trên Chuẩn
kiến thức, kĩ năng của Bộ GD-ĐT dùng trong kiểm tra đánh giá kết quả học tập của
học sinh.
- Giới thiệu và hướng dẫn sử dụng một phần mềm với các chức năng hỗ trợ
công việc biên soạn câu hỏi trắc nghiệm, thiết kế đề kiểm tra đánh giá môn Tin học
cấp THPT.

4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu các tài liệu và hệ thống lý luận về kiểm tra đánh giá.
- Khảo sát thực trạng việc kiểm tra, đánh giá tại một số trường trên địa bàn
huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai.
- Xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm môn Tin học 10 dựa trên Chuẩn
kiến thức, kĩ năng của Bộ GD-ĐT.
- Thử nghiệm các câu hỏi trắc nghiệm đã xây dựng để phân tích, lựa chọn các
câu hỏi có chất lượng đưa vào ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm.
- Thiết kế và xây dựng phần mềm hỗ trợ công tác kiểm tra, đánh giá.

Trang 4

Luan van


5. Giả thuyết nghiên cứu
Nếu sử dụng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm được xây dựng với số lượng và
chất lượng đáp ứng được Chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Tin học 10 kết hợp sử dụng
phần mềm DK Testing Management System sẽ giúp cho giáo viên giảm được nhiều
công sức, thời gian và chi phí trong việc ra đề kiểm tra, chấm, trả bài; giúp cho học
sinh có điều kiện ôn luyện, củng cố bài và thoải mái, tự tin trong quá trình kiểm tra
với sự trợ giúp của máy tính.

6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
- Nghiên cứu lý luận về đo lường và đánh giá trong dạy học.
- Nghiên cứu xu hướng đổi mới kiểm tra đánh giá, ứng dụng công nghệ thông
tin trong kiểm tra đánh giá.
- Nghiên cứu sách giáo khoa, sách bài tập Tin học 10.
- Nghiên cứu tài liệu hướng dẫn sử dụng phần mềm hỗ trợ kiểm tra đánh giá.
- Phân tích, tổng hợp, khái qt hóa và hệ thống hóa các nguồn tài liệu để xây
dựng cơ sở lý thuyết và nội dung của đề tài.

6.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Điều tra: thực trạng vấn đề kiểm tra đánh giá môn Tin học 10; thực trạng sử
dụng công nghệ thông tin trong kiểm tra đánh giá.
- Lấy ý kiến chuyên gia: tiếp thu ý kiến của các chuyên gia, đồng nghiệp, học
sinh trong quá trình thiết kế, thử nghiệm, phân tích câu hỏi trắc nghiệm.

Trang 5

Luan van


- Thực nghiệm sư phạm: triển khai việc sử dụng ngân hàng câu hỏi trắc
nghiệm Tin học 10 trong việc ra đề kiểm tra và việc sử dụng phần mềm trắc nghiệm
cho giáo viên và học sinh trường THPT Long Thành, đánh giá tính khả thi và hiệu
quả khi sử dụng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm và phần mềm hỗ trợ.

6.3. Phương pháp thống kê tốn học
- Phân tích số liệu và xử lý kết quả theo thống kê toán học bằng phần mềm DK
Testing Management System.

7. Cấu trúc luận văn
Mở đầu
Chương 1. Cơ sở lý luận.
Chương 2. Cơ sở thực tiễn.
Chương 3. Xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm môn Tin học 10 bằng
phần mềm DK Testing Management System.
Kết luận và kiến nghị.
Tài liệu tham khảo.
Phụ lục.

Trang 6

Luan van


Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM TRA, ĐÁNH

GIÁ VÀ NGÂN HÀNG CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
1.1. Tình hình nghiên cứu về khoa học đo lường và đánh giá
1.1.1. Trên thế giới
Các phương pháp trắc nghiệm đo lường thành quả học tập đầu tiên được tiến
hành vào thế kỷ XVII - XVIII tại Châu Âu. Sang thế kỉ XIX đầu thể kỉ XX , các
phương pháp trắc nghiệm đo lường thành quả học tập đã được chú ý.
Năm 1904 nhà tâm lí học người Pháp - Alfred Binet trong quá trình nghiên cứu trẻ
em mắc bệnh tâm thần, đã xây dựng một số bài trắc nghiệm về trí thơng minh. Năm
1916, Lewis Terman đã dịch và soạn các bài trắc nghiệm này ra tiếng Anh từ đó
trắc nghiệm trí thơng minh được gọi là trắc nghiệm Stanford - Binet.
Vào đầu thế kỷ XX, E. Thorm Dike là người đầu tiên đã dùng trắc nghiệm khách
quan như là phương pháp "khách quan và nhanh chóng" để đo trình độ học sinh, bắt
đầu dùng với mơn số học và sau đó là một số mơn khác.
Những mốc quan trọng trong q trình phát triển khoa học đo lường đánh giá,
nhất là trắc nghiệm khách quan, như Trắc nghiệm trí tuệ Simon-Binet được xây
dựng bởi hai nhà tâm lý học người Pháp Alfred Binet và Theodore Simon vào
khoảng năm 1905, tiếp đến được cải tiến tại Đại học Standford tại Mỹ bởi Lewis
Terman năm 1916, sau đó được cải tiến liên tục và được sử dụng ngày nay với tên
gọi là Trắc nghiệm trí tuệ IQ (Intelligence Quotient). Bộ trắc nghiệm thành quả học
tập đầu tiên Standford Achievement Test ra đời vào năm 1923 ở Mỹ.
Một ngành công nghiệp về trắc nghiệm đã hình thành kể từ khi đưa vào chấm
trắc nghiệm bằng máy của IBM năm 1935, và việc thành lập Hội quốc gia về Đo
lường trong giáo dục vào thập niên 1950, cùng với sự ra đời của hai tổ chức tư nhân
Educational Testing Services (ETS) năm 1947 và American College Testing (ACT)
năm 1959.

Trang 7

Luan van

Các thành tựu lý luận quan trọng của khoa học về đo lường trong giáo dục đạt
được cho đến thập niên 1970 bao gồm trong “lý thuyết trắc nghiệm cổ điển”. Trong
khoảng những năm gần đây, “lý thuyết trắc nghiệm hiện đại” hay “lý thuyết ứng
đáp câu hỏi” (Item Response Theory – IRT) được hình thành và phát triển mạnh.
IRT đã được thành tựu quan trọng nâng cao độ chính xác của trắc nghiệm, và trên
cơ sở lý thuyết đó, cơng nghệ Trắc nghiệm Thích ứng nhờ máy tính (Computer
Adaptive Test – CAD) ra đời.
Hiện nay trên thế giới, trong các kì kiểm tra, thi tuyển một số mơn đã sử dụng
trắc nghiệm khá phổ biến. Có thể kể ra một số tổ chức và kỳ thi trắc nghiệm phổ
biến như:
“Dịch vụ trắc nghiệm giáo dục” (Educational Testing Services – ETS) là một
tập đoàn tư nhân sản xuất các đề thi và tổ chức các kỳ thi trắc nghiệm tiêu chuẩn
hóa lớn nhất Hoa Kỳ. Trong số các kỳ thi trắc nghiệm nổi tiếng của cơng ty này có
thể kể đến: Trắc nghiệm Đánh giá Học vấn (Scholastic Assesment Test – SAT) để
phục vụ kỳ thi tuyển sinh đại học; các kỳ thi Ghi nhận Sau đại học (Graduate
Record Examination – GRE) bao gồm đề thi đại cương và các đề thi theo một số
môn học xác định; Trắc nghiệm tuyển sinh Sau đại học ngành Quản lý (Graduate
Management Admission Test – GMAT) hỗ trợ tuyển sinh sau đại học vào các ngành
quản trị kinh doanh; Trắc nghiệm Ngoại ngữ tiếng Anh (Test of English as a
Foreign Language – TOEFL)
“Trắc nghiệm Đại học Hoa Kỳ” (American College Testing – ACT) là một tập
đồn phi chính phủ khác của Hoa Kỳ tổ chức kỳ thi trắc nghiệm phục vụ tuyển sinh
đại học….

1.1.2. Trong nước
Từ thập niên 50 của thế kỷ XX, trắc nghiệm cũng đã được đề cập đến. Kiến
thức về trắc nghiệm được thu thập qua các tài liệu giáo dục học và tâm lý học chủ
yếu của Liên Xô. Ở miền Nam Việt Nam, năm 1964 đã thành lập một cơ quan đặc

Trang 8

Luan van


trách về trắc nghiệm có tên là “Trung tâm trắc nghiệm và hướng dẫn”, là cơ quan
phổ biến tài liệu hướng dẫn về trắc nghiệm.
Năm học 1965 – 1966, kỳ thi trung học đệ nhất cấp, các môn Sử, Địa, Cơng
dân thi dưới hình thức trắc nghiệm. Năm học 1973-1974, tất cả các môn học trong
kỳ thi tú tài đều thi trắc nghiệm. Tuy vậy, loại tài liệu hướng dẫn giáo viên biên
soạn trắc nghiệm vẫn cịn ít phổ biến.
Từ năm 1975 đến 1993, hình thức trắc nghiệm được áp dụng trong kiểm tra
thành tích học tập của học sinh, nhưng không phổ biến rộng rãi, thường chỉ áp dụng
cho các môn Ngoại Ngữ. Việc nghiên cứu trắc nghiệm vẫn còn nhiều hạn chế.
Từ đầu năm 1994, khi Bộ GD-ĐT có những hoạt động cụ thể như tập huấn về
trắc nghiệm, khuyến khích sử dụng phương pháp trắc nghiệm thì tại nhiều trường
đại học đã sử dụng trắc nghiệm thành tích học tập cho các mơn thi, kiểm tra.
Sau khi triển khai kỳ thi tuyển sinh đại học bằng giải pháp “3 chung”, Bộ GDĐT đã chủ trương từng bước đưa phương pháp TNKQ vào kỳ thi tuyển sinh đại học
và kỳ thi tốt nghiệp THPT. Bắt đầu từ năm học 2006-2007, Bộ GD-ĐT đã sử dụng
đề thi theo hình thức trắc nghiệm cho một số môn trong các kỳ thi tuyển sinh đại
học và kỳ thi tốt nghiệp THPT. Ngồi ra, các trường đại học đã đưa vào hình thức
kiểm tra trắc nghiệm kết thúc học phần cũng như kỳ thi đầu ra cho một số môn học.
Ngày 5 tháng 5 năm 2006, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ký quyết
định số 16/2006/QĐ-BGDĐT về việc ban hành Chương trình giáo dục phổ thơng.
Cũng từ năm học 2006-2007 mơn Tin học được chính thức đưa vào giảng dạy ở cấp
THPT như một mơn học chính khóa.
Cũng như các môn học khác, môn Tin học THPT được giảng dạy dựa trên
khung Chương trình giáo dục phổ thơng mơn Tin học. Trong Chương trình giáo dục
phổ thơng, Chuẩn kiến thức kĩ năng được thể hiện, cụ thể hóa ở các chủ đề của
chương trình mơn học.

Trang 9

Luan van


Việc dạy học, kiểm tra đánh giá môn Tin học phải dựa trên Chuẩn kiến thức kĩ
năng, tạo nên sự thống nhất trong cả nước, khắc phục tình trạng quá tải trong giảng
dạy, học tập. Nhìn chung, ở các trường THPT hiện nay, bước đầu đã vận dụng được
Chuẩn kiến thức kĩ năng trong giảng dạy, học tập, kiểm tra đánh giá.
Công nghệ thông tin (CNTT) ngày càng phát triển và được ứng dụng mạnh mẽ
trong dạy học. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ra chỉ thị số 29/2001/CT-BGD&ĐT về
việc tăng cường giảng dạy và ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành Giáo dục
“Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục ở tất cả các cấp học, bậc
học, ngành học theo xu hướng sử dụng công nghệ thông tin như là một công cụ hỗ
trợ đắc lực nhất cho đổi mới phương pháp giảng dạy, học tập ở tất cả các môn
học”. Sau đây là một số định hướng việc ứng dụng CNTT trong đổi mới phương
pháp dạy học và kiểm tra đánh giá:
a) Đẩy mạnh một cách hợp lý việc triển khai ứng dụng CNTT trong đổi mới
phương pháp dạy và học ở từng cấp học.
b) Tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 47/2008/CT-BGDĐT của Bộ GD & ĐT về
“Đẩy mạnh một cách hợp lý việc triển khai ứng dụng CNTT trong đổi mới phương
pháp dạy và học ở từng cấp học”.
c) Khai thác mặt kĩ thuật thì CNTT là phương tiện dạy học hiệu quả.
d) Đẩy mạnh khai thác mặt tiềm năng sư phạm thì CNTT làm thay một số
cơng việc của người thầy giáo.
Vấn đề KTĐG mơn Tin học cịn có nhiều bất cập, cụ thể là, GV ra đề còn
mang nhiều cảm tính, nghĩa là ra đề một cách tự phát, chủ quan mà khơng hoặc ít
dựa trên Chuẩn kiến thức, kĩ năng. Mặt khác, việc ra đề kiểm tra còn thiếu một quy
trình chung thống nhất nên GV gặp khó khăn khi ra đề. Cuối cùng, các phần mềm

máy tính hỗ trợ biên soạn câu hỏi và đề kiểm tra chưa đủ đáp ứng nhu cầu của GV.

Trang 10

Luan van


Các cơng trình nghiên cứu về KTĐG mơn Tin học nói chung và KTĐG mơn
Tin học theo hình thức trắc nghiệm khách quan còn rất hạn chế. Sau đây là một số
tài liệu tiêu biểu liên quan đến vấn đề KTĐG và trắc nghiệm môn Tin học:
1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2009). Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ
năng môn Tin học THPT. NXB Giáo dục.
2. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2009). Tài liệu Đổi mới phương pháp dạy học và
kiểm tra đánh giá có sự hỗ trợ của Công nghệ thông tin cho giáo viên cấp Trung
học phổ thông. Dự án phát triển giáo viên THPT và TCCN.
3. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2010). Tài liệu Tập huấn giáo viên – dạy học,
kiểm tra đánh giá theo chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Tin học cấp THPT.
4. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2010). Tài liệu Tập huấn giáo viên biên soạn đề
kiểm tra theo chuẩn KTKN.
5. Lê Viết Chung (chủ biên 2010). Bài tập Tin học 10, 11, 12. NXB Giáo dục.
6. Hồ Sĩ Đàm (chủ biên 2008). Bài tập Tin học 10, 11, 12. NXB Giáo dục.
7. Hồ Sĩ Đàm (chủ biên 2008). Bài tập trắc nghiệm và đề kiểm tra Tin học 10,
11, 12. NXB Giáo dục.
8. Bùi Việt Hà (2012). Mơ hình tin học hóa quản lý ngân hàng câu hỏi và đề
kiểm tra. Công ty công nghệ tin học nhà trường schoolnet.
9. Đậu Mạnh Hoàn, Trần Dũng (2007). Phương pháp giải các bài tập Tin học
11. NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
10. Đào Hải Tiệp, Lê Thái Hòa (2007). Câu hỏi và bài tập trắc nghiệm Tin học
11. NXB Hà Nội.
11. Các phần mềm máy tính nước ngồi hỗ trợ biên soạn câu hỏi trắc nghiệm

và đề kiểm tra tiêu biểu như: Microsoft Powerpoint, Platin Violet, Adobe Presenter,
Lecture Maker, Quiz Builder, Wondershare QuizCreator, Adobe Captivate, Hot
Potatoes, Netop School, Adobe Flash, Moodle, eXe, Reload, Lectora, …
12. Các phần mềm máy tính trong nước hỗ trợ biên soạn câu hỏi trắc nghiệm
và đề kiểm tra tiêu biểu như: McMix, TestPro, TestPro Plus, EmpTest, Examgen,
iQB, VMind, TracNghiem, …

Trang 11

Luan van