Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Ở Trường Tiểu Học Huyện Đông Anh - Thành Phố Hà Nội Đáp Ứng Yêu Cầu Đổi Mới Giáo Dục 6829276.Pdf

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

LÊ THỊ HẠNH

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN ĐÔNG ANH - THÀNH PHỐ HÀ NỘI
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI – 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

LÊ THỊ HẠNH

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN ĐÔNG ANH - THÀNH PHỐ HÀ NỘI
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 01 14

Người hướng dẫn khoa hoc: TS. Phạm Thị Loan

HÀ NỘI - 2015

LỜI CẢM ƠN
Đề tài “Quản lý hoạt động dạy học ở Trường Tiểu học huyện Đông Anh thành phố Hà Nội đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục” đã được hồn thành, với
lịng biết ơn sâu sắc tơi xin chân thành cám ơn TS. Phạm Thị Loan - người thầy
đã tận tình hướng dẫn tơi trong suốt thời gian nghiên cứu và hồn thành luận
văn.
Với tình cảm chân thành, tôi xin cảm ơn các thầy giáo, cô giáo và Hội đồng
khoa học khoa Quản lý giáo dục đã giảng dạy, tư vấn, giúp đỡ và tạo mọi điều
kiện tốt nhất cho tơi trong q trình học tập và nghiên cứu luận văn.
Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của các đồng chí lãnh
đạo chun viên Phịng Giáo dục - Đào tạo huyện Đơng Anh, các đồng chí lãnh
đạo các trường Tiểu học, cùng các bạn đồng nghiệp đã giúp đỡ, cung cấp tài liệu,
số liệu và những thơng tin để tơi hồn thiện nhiệm vụ học tập.
Dù có nhiều cố gắng trong q trình học tập và nghiên cứu để hoàn thành
luận văn, song khơng tránh khỏi hạn chế. Kính mong các thầy giáo, cô giáo, bạn
bè và đồng nghiệp cũng như tất cả những ai quan tâm đến vấn đề nghiên cứu hãy
đóng góp ý kiến để luận văn hồn thiện hơn.
Hà Nội, ngày 10 tháng 11 năm 2014
Tác giả luận văn

Lê Thị Hạnh

i


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

CĐSP

Cao đẳng sư phạm

CSVC

Cơ sở vật chất

ĐHQG

Đại học Quốc gia

ĐHSP

Đại học sư phạm

GD

Giáo dục

GD & ĐT

Giáo dục và Đào tạo

GDTH

Giáo dục tiểu học

HĐDH

Hoạt động dạy học

HS

Học sinh

QLGD

Quản lý giáo dục

TH

Tiểu học

TTGDTX

Trung tâm giáo dục thường xuyên

ii


MỤC LỤC
Lời cảm ơn .......................................................................................................... i
Danh mục chữ viết tăt......................................................................................... ii
Mục lục. ............................................................................................................ iii
Danh mục bảng ................................................................................................ vii
Danh mục biểu đồ ............................................................................................. ix
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC CỦA HIỆU TRƯỞNG CÁC
TRƯỜNG TIỂU HỌC.................................................................................... 17
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .................................................................... 17
1.1.1. Nghiên cứu về quản lý HĐDH tiểu học của phòng GD& ĐT .................. 18

1.1.2. Nghiên cứu quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng ......................... 18
1.2. Lý luận về quản lý ..................................................................................... 19
1.2.1. Khái niệm về quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường ................... 19
1.2.2. Chức năng quản lý .................................................................................. 23
1.3. Giáo dục tiểu học và dạy học tiểu học........................................................ 23
1.3.1. Giáo dục tiểu học trong hệ thống giáo dục quốc dân ............................... 23
1.3.2. Dạy học tiểu học ..................................................................................... 26
1.4. Đổi mới giáo dục và yêu cầu đặt ra với dạy học tiểu học ........................... 30
1.4.1. Đổi mới giáo dục, quan điểm của Đảng và Nhà nước về đổi mới căn bản,
toàn diện giáo dục Việt Nam ............................................................................ 30
1.4.2. Xu thể đổi mới giáo dục tiểu học ............................................................ 33
1.5. Quản lý dạy học tiểu học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục...................... 36
1.5.1. Lập kế hoạch dạy học ............................................................................. 37
1.5.2. Tổ chức hoạt động giảng dạy trên lớp của giáo viên tiểu học .................. 38
1.5.3. Chỉ đạo, điều khiển hoạt động giảng dạy của giáo viên tiểu học ............. 40
1.5.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động giảng dạy của giáo viên tiểu học ............... 41
1.5.5. Quản lý cơ sở vật chất phục vụ hoạt động dạy học .................................. 43
1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học tiểu học đáp ứng yêu
cầu đổi mới giáo dục ........................................................................................ 45
iii


1.6.1. Các yếu tố thuộc về người quản lý (hiệu trưởng) .................................... 45
1.6.2. Các yếu tố thuộc về người giáo viên tiểu học, học sinh tiểu học ............. 46
1.6.3. Các yếu tố thuộc về cơ chế, môi trường dạy học ..................................... 47
Kết luận chương 1 ............................................................................................ 48
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở CÁC
TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN ĐÔNG ANH THÀNH PHỐ HÀ NỘI ....... 40
2.1. Tổ chức nghiên cứu thực trạng .................................................................. 49
2.1.1. Mục đích nghiên cứu .............................................................................. 49

2.1.2. Nội dung nghiên cứu .............................................................................. 49
2.1.3. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................ 49
2.1.4. Khách thể khảo sát thực trạng ................................................................. 50
2.2. Vài nét về giáo dục tiểu học ở huyện Đông Anh – thành phố Hà Nội......... 51
2.2.1. Thành tựu giáo dục huyện Đông Anh...................................................... 51
2.2.2. Mạng lưới trường lớp.............................................................................. 51
2.2.3. Đội ngũ giáo viên, học sinh .................................................................... 51
2.2.4. Thành tích đạt được của giáo dục tiểu học n ăm h ọc 2013 - 2014 .......... 53
2.2.5. Cơ sở vật chất ở các trường tiểu học ....................................................... 54
2.3. Thực trạng hoạt động dạy học ở các trường tiểu học huyện Đông Anh –
thành phố Hà Nội ............................................................................................. 55
2.3.1. Kết quả nghiên cứu về nhận thức về vai trò của hoạt động dạy học trong
trưởng tiểu học ................................................................................................. 55
2.3.2. Thực trạng hoạt động giảng dạy giáo viên tiểu học ................................. 56
2.3.3. Thực trạng hoạt động đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên tiểu học
......................................................................................................................... 63
2.3.4. Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ hoạt động dạy học ............................. 64
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học ở các trường Tiểu học Huyện Đông
Anh – Thành phố Hà Nội................................................................................. 65
2.4.1. Quản lý hoạt động giảng dạy của giáo viên tiểu học ............................... 66
2.4.2. Quản lý cơ sở vật chất, thiết bị dạy học phục vụ hoạt dộng dạy học tiểu
học ................................................................................................................... 73

iv


2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý dạy học trong các trường Tiểu học Huyện
Đông Anh – Thành phố Hà Nội ........................................................................ 78
2.5.1. Các yếu tố thuộc về người quản lý (hiệu trưởng) .................................... 78
2.5.2. Các yếu tố thuộc về người giáo viên tiểu học .......................................... 80

2.5.3. Các yếu tố thuộc về cơ chế, môi trường dạy học ..................................... 81
2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý dạy học ở trường tiểu học huyện Đông
Anh – thành phố Hà Nội ................................................................................... 83
2.6.1. Đánh giá thực trạng hoạt động dạy học ................................................... 83
2.6.2. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động dạy học ...................................... 85
Kết luận chương 2 ............................................................................................ 87
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC ĐÁP ỨNG
YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC CỦA HIỆU TRƯỞNG Ở TRƯỜNG
TIỂU HỌC HUYỆN ĐÔNG ANH – THÀNH PHỐ HÀ NỘI ...................... 88
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp .............................................................. 88
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................. 88
3.1.2. Nguyên tắc đồng bộ ................................................................................ 88
3.1.3. Nguyên tắc đảm bào tính kế thừa ............................................................ 89
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả .......................................................... 89
3.2. Đề xuất biện pháp quản lý dạy học của Hiệu trưởng các trường Tiểu học
Huyện Đông Anh – Thành phố Hà Nội ............................................................. 89
3.2.1. Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của quản lý dạy học để nâng cao
chất lượng dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục...................................... 89
3.2.2. Chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học trong các trường Tiểu học đáp ứng
yêu cầu đổi mới giáo dục .................................................................................. 91
3.2.3. Tăng cường thanh tra, kiểm tra dạy học trong các trường Tiểu học ......... 93
3.2.4. Đảm bảo chất lượng đội ngũ trong các trường Tiểu học .......................... 95
3.2.5. Tăng cường cơ sở vật chất hỗ trợ dạy học ở các trường Tiểu học đáp ứng
yêu cầu đổi mới giáo dục .................................................................................. 99
3.2.6. Xây dựng văn hóa nhà trường tiểu học ................................................. 101
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý dạy học của Hiệu trưởng các trường
Tiểu học Huyện Đông Anh – Thành phố Hà Nội ............................................ 103
v

3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết, khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động dạy
học đã đề xuất ................................................................................................ 104
3.4.1.Tổ chức khảo nghiệm ............................................................................ 104
3.4.2. Các bước khảo nghiệm ......................................................................... 105
3.4.3. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................ 106
3.4.4. Mối tương quan giữa tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề
xuất quản lý hoạt động dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục................. 102
Kết luận chương 3 .......................................................................................... 113
KẾT LUẬN VÀ KHUYỄN NGHỊ ............................................................... 114
1. Kết luận ...................................................................................................... 114
2. Khuyến nghị ............................................................................................... 116
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 118
PHỤ LỤC...................................................................................................... 120

vi


DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1.

Thực trạng về độ tuổi của đội ngũ giáo viên tiểu học…...….

43

Bảng 2.2.

Thực trạng về trình độ đào tạo đội ngũ giáo viên tiểu học....

43

Bảng 2.3.

Nhận thức về vai trò của hoạt động dạy học trong trường
tiểu học……………………………………………...………

46

Bảng 2.4.

Thực trạng công tác chuẩn bị giảng dạy của giáo viên...…..

48

Bảng 2.5.

Nội dung giảng dạy và thực hiện các khâu trên lớp của giáo
viên……………………………………………………...…..

50

Bảng 2.6.

Kiểm tra đánh giá học sinh của giáo viên………...………...

53

Bảng 2.7.

Thực trạng hoạt động đổi mới phương pháp dạy học của

giáo viên tiểu học……………………………...……………

54

Bảng 2.8.

thực trạng cơ sở vật chất phục vụ hoạt động dạy học…...….

55

Bảng 2.9.

Đánh giá mức độ vai trò quản lý hoạt động dạy học của
hiệu trưởng ở trường tiểu học…………………………..…..

56

Bảng 2.10. Thực trạng quản lý phân công giảng dạy của giáo viên…....

58

Bảng 2.11. Quản lý kế hoạch bài dạy và chuẩn bị bài của giáo viên...…

59

Bảng 2.12. Chỉ đạo và tổ chức hoạt động giảng dạy trên lớp của giáo
viên………………………………………………………….

61

Bảng 2.13. Kiểm tra, đánh giá hoạt động giảng dạy của giáo viên……..

63

Bảng 2.14. Quản lý trường sở…………………………………………..

64

Bảng 2.15. Quản lý thiết bị giáo dục……………………………………

66

Bảng 2.16. Quản lý thư viện……………………………………………

67

Bảng 2.17. Các yếu tố thuộc về người quản lý…………………………

69

Bảng 2.18. Các yếu tố thuộc về người giáo viên tiểu học………………

71

Bảng 2.19. Các yếu tố thuộc về cơ chế, môi trường dạy học…………...

72

Bảng 2.20. Khó khăn hoạt động dạy học……………………………….

74

Bảng 2.21. Thuận lợi……………………………………………………

75

Bảng 3.1.

Số lượng cán bộ quản lý và giáo viên tham gia khảo
nghiệm………………………………………………………

7

96


Bảng 3.2.

Tính cần thiết các biện pháp mà nhà trường sẽ thực hiện
nhằm quản lý hoạt động dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới
giáo dục……………………………………………………..

Bảng 3.3.

97

Tính khả thi các biện pháp mà nhà trường sẽ thực hiện
nhằm quản lý hoạt động dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới
giáo dục……………………………………………………..

Bảng 3.4.

100

Mối quan hệ giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện
pháp đề xuất quản lý hoạt động dạy học đáp ứng yêu cầu
đổi mới giáo dục……………………………………………

8

102


DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 2.1. Nhận thức về vai trò hoạt động dạy học trong trường tiểu
học…………………………………………………………..

47

Biểu đồ 2.2. Biểu đồ thực hiện các khâu của quá trình dạy học…………

52

Biểu đồ 2.3. Biểu đồ cơ sở vật chất phục vụ hoạt động dạy học………...

56

Biểu đồ 2.4. Đánh giá mức độ vai trò quản lý hoạt động dạỵ học của
hiệu trưởng ở trường tiểu học………………………………

57

Biểu đồ 3.1. Tính cần thiết các biện pháp mà nhà trường sẽ thực hiện
nhằm quản lý hoạt động dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới
giáo dục……………………………………………………..

99

Biểu đồ 3.2. Tính khả thi các biện pháp mà nhà trường sẽ thực hiện
nhằm quản lý hoạt động dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới
giáo dục……………………………………………………..

101

Biểu đồ 3.3. Mối quan hệ giữa tính cần thiết và tính khả thi của các
biện pháp đề xuất quản lý hoạt động dạy học đáp ứng yêu
cầu đổi mới giáo dục………………………………………..

9

103


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Xuất phát từ vai trò của quản lý dạy học trong việc nâng cao chất lượng
dạy học ở nhà trường tiểu học
Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã khẳng định “Đổi mới căn
bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã

hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó đổi mới cơ chế quản lý giáo
dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục là khâu then chốt”
và “Giáo dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân
lực, bồi dưỡng nhân tài góp phần quan trọng xây dựng đất nước, xây dựng nền
văn hóa và con người Việt Nam”.
Điều đó cịn thể hiện rõ ở Điều 2 Luật giáo dục: “Mục tiêu giáo dục là đào
tạo con người Việt Nam phát triển tồn diện có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm
mĩ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã
hội... ” [5]
Mục tiêu cụ thể được đề cập tới cho các bậc học cụ thể. Đối với giáo dục
Tiểu học thể hiện Điều 27 “Giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành
những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ,
thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học Trung học cơ
sở.” [5]
Để thực hiện mục tiêu giáo dục Tiểu học thì cần có nhiều yếu tố nhưng
trước hết là đội ngũ giáo viên. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 2 Ban chấp hành
Trung ương Đảng khóa VIII chỉ rõ “giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng
của giáo dục và được xã hội tơn vinh. Giáo viên phải có đủ đức, đủ tài”[3]. Bên
cạnh đó, nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học đáp ứng yêu cầu của thời đại
nghĩa là tăng cường các biện pháp quản lý hoạt động dạy học ở các nhà trường.
1.2. Xuất phát từ thực tiễn dạy học và quản lý dạy học trong các trường tiểu
học Huyện Đông Anh – thành phố Hà Nội cịn có những hạn chế, bất cập
trước u cầu đổi mới giáo dục
Xuất phát từ quan điểm chung trong hướng dẫn nhiệm vụ năm học 2013 –
2014 đối với bậc Tiểu học: Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm
10


gương đạo đức Hồ Chí Minh; phát huy hiệu quả, tiếp tục thực hiện nội dung các
cuộc vận động, các phong trào thi đua của ngành phù hợp điều kiện thực tế địa

phương.
Tiếp tục chỉ đạo việc quản lí, tổ chức dạy học theo chuẩn kiến thức, kĩ năng
và định hướng phát triển năng lực học sinh; điều chỉnh nội dung dạy học phù
hợp đặc điểm tâm sinh lí học sinh tiểu học; tăng cường giáo dục đạo đức, giáo
dục kĩ năng sống; chỉ đạo triển khai hiệu quả mô hình trường tiểu học mới, mở
rộng áp dụng tại các trường có điều kiện; đổi mới đồng bộ phương pháp dạy,
phương pháp học và kiểm tra, đánh giá; tăng cường cơ hội tiếp cận giáo dục cho
trẻ em có hồn cảnh khó khăn; tăng cường tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu
số, mở rộng áp dụng dạy học theo tài liệu Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ giáo dục
ở các tỉnh, thành phố có nhu cầu; tích cực triển khai dạy học ngoại ngữ theo
chương trình mới ở những nơi có đủ điều kiện; duy trì, củng cố và nâng cao chất
lượng phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi; đẩy mạnh xây dựng trường chuẩn
quốc gia và tổ chức dạy học 2 buổi/ngày.
Đổi mới mạnh mẽ cơng tác quản lí chỉ đạo, xây dựng đội ngũ giáo viên và
cán bộ quản lí giáo dục; đề cao trách nhiệm, khuyến khích sự sáng tạo của giáo
viên và cán bộ quản lí giáo dục. Đẩy mạnh việc ứng dụng cơng nghệ thơng tin
trong dạy học và quản lí.
Xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục đủ về số lượng, đáp
ứng yêu cầu về chất lượng. Chú trọng bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ cán bộ
quản lí và giáo viên về nội dung, quan điểm đổi mới cơng tác quản lí, chỉ đạo
cấp học nói chung, cơng tác chỉ đạo và quản lí việc dạy học nói riêng. Tiếp tục
quan tâm đánh giá và bồi dưỡng nâng cao năng lực theo Chuẩn hiệu trưởng,
Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học; bồi dưỡng ứng dụng cơng nghệ thơng tin
trong đổi mới quản lí chỉ đạo và trong đổi mới phương pháp dạy học. Triển khai
cơng tác bồi dưỡng giáo viên theo Chương trình bồi dưỡng thường xuyên giáo
viên tiểu học (ban hành theo Thông tư số 32/2011/TT-BGDĐT ngày 08/8/2011)
và Quy chế bồi dưỡng thường xuyên giáo viên tiểu học (ban hành theo Thông tư
số 26/2012/TT-BGDĐT ngày 10/7/2012).

11

Tích cực đổi mới cơng tác quản lí: thực hiện hiệu quả chủ trương phân cấp
quản lí và giao quyền tự chủ cho cơ sở, xã hội hoá giáo dục, “ba công khai”,
kiểm định chất lượng trường tiểu học; thực hiện nghiêm túc chế độ báo cáo định
kì và đột xuất; tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào đổi mới
công tác quản lý, sử dụng phần mềm EQMS trong công tác báo cáo số liệu thống
kê chất lượng giáo dục tiểu học ba kì đảm bảo chính xác, kịp thời (đầu năm:
30/9, giữa năm: 15/01 và cuối năm: 15/6) theo Công văn số 9283/BGDĐTGDTH ngày 27/12/2013 về việc triển khai phần mềm quản lý chất lượng giáo
dục tiểu học; sử dụng phần mềm phổ cập theo Công văn số 7475/BGDĐTKHTC ngày 14/10/2013 về việc Hướng dẫn triển khai hệ thống thông tin điện tử
quản lý PCGD-XMC; sử dụng phần mềm quản lý trường học theo Quyết định
số 558/QĐ-BGDĐT ngày 13/2/2012 về việc triển khai sử dụng thống nhất hệ
thống phần mềm quản lý trường học (VEMIS) trong các trường phổ thông.
Huyện Đông Anh là một huyện ngoại thành Hà Nội đang trên đà phát triển
vì vậy nâng cao chất lượng dạy và học đáp ứng yêu cầu đổi mới là nhiệm vụ
trọng tâm. Trên cơ sở nhiệm vụ năm học, phịng GD&ĐT huyện Đơng Anh xác
định “Tập trung chỉ đạo quản lý, tổ chức dạy học và đánh giá và đánh giá học
sinh theo chuẩn kiến thức, kĩ năng; tiếp tục đẩy mạnh thực hiện đổi mới phương
pháp dạy học; đổi mới công tác quản lý chỉ đạo, đổi mới đánh giá xếp loại học
sinh; chú trọng giáo dục đạo đức, kĩ năng sống cho học sinh.”. Với quan điểm
đó, phịng GD&ĐT đã qn triệt tới hiệu trưởng các trường tiểu học thông qua
buổi học “Nhiệm vụ năm học”. Đây là một vấn đề mà các hiệu trưởng ln trăn
trở và tìm các giải pháp thực hiện quản lý hoạt động dạy học có hiệu quả phù
hợp với quy mô trường lớp mà đáp ứng những yêu cầu đổi mới giáo dục.
Giáo dục tiểu học huyện Đông Anh đã gặt hái được những thành công đáng
ghi nhận như: Xây dựng đội ngũ giáo viên tiểu học và cán bộ quản lý đủ về số
lượng, đồng bộ về cơ cấu, đạt chuẩn và có tỷ lệ đạt chuẩn cao. Đầu tư cơ sở vật
chất, trang thiết bị cho các nhà trường theo hướng đồng bộ, hiện đại. Tập trung
khai thác các nguồn lực cho sự phát triển giáo dục và đào tạo. Đi đôi với tăng
cường quản lý chất lượng. Đẩy mạnh ứng dụng tin học hóa vào các khâu quản lý

hoạt động dạy học. .. Tuy vậy, để đáp ứng những yêu cầu đổi mới giáo dục tiểu
12


học cũng như những xu thể phát triển giáo dục tiểu học thì chưa đáp ứng yêu cầu
của xã hội. Đặc biệt, quản lý hoạt động dạy học để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo
dục còn nhiều bất cập.
1.3. Thực tiễn ở Huyện Đông Anh – Thành phố Hà Nội chưa có đề tài nghiên
cứu về quản lý dạy học đáp ứng đổi mới giáo dục làm cơ sở để nâng cao chất
lượng dạy học Tiểu học ở Huyện Đông Anh – Thành phố Hà Nội
Xuất phát từ những lý do trên, tác giả đã chọn và nghiên cứu vấn đề:
“Quản lý hoạt động dạy học ở trường tiểu học Huyện Đông Anh – Thành phố
Hà Nội đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục”.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý của hiệu trưởng đối với
hoạt động dạy học của giáo viên ở các trường tiểu học, luận văn đề xuất những
biện pháp quản lý hoạt động dạy học tại các trường Tiểu học ở Huyện Đông Anh
– Thành phố Hà Nội nhằm đáp ứng đổi mới giáo dục tiểu học.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về vấn đề quản lý hoạt động dạy học cấp tiểu
học đáp ứng đổi mới giáo dục
3.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động dạy học tại các trường
tiểu học ở Huyện Đông Anh – Thành phố Hà Nội
3.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học của giáo viên Tiểu
học trên địa bàn Huyện Đông Anh – Thành phố Hà Nội đáp ứng yêu cầu đổi
mới giáo dục
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý hoạt động dạy học ở trường tiểu học trên địa bàn Huyện Đông Anh
– Thành phố Hà Nội đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

4.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động dạy học tiểu học ở huyện Đông Anh – thành
phố Hà Nội đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.

13


5. Giả thuyết khoa học
Những năm học vừa qua hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Đông Anh
– thành phố Hà Nội đã thực hiện những biện pháp quản lý hoạt động dạy học có
nhiều đổi mới và hiệu quả. Nhưng do số lượng trường ở các khu vực dân cư có
mức thu nhập khác nhau, yêu cầu đổi mới ngày càng cao nên có một số biện
pháp quản lý hoạt động dạy học còn những bất cập, chưa đáp ứng đầy đủ các yêu
cầu đổi mới giáo dục. Vì vậy, nếu đề xuất và thực hiện những biện pháp quản lý
do tác giả đề xuất thì sẽ nâng cao chất lượng dạy học tại các trường tiểu học
Huyện Đông Anh – Thành phố Hà Nội.
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
6.1. Giới hạn đối tượng nghiên cứu
- Nghiên cứu một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học đáp ứng đổi mới
giáo dục của Hiệu trưởng các trường Tiểu học.
- Nội dung quản lý hoạt động dạy học bao gồm: Quản lý giảng dạy của giáo
viên, quản lý học tập của học sinh và quản lý các điều kiện hỗ trợ dạy học. Vì có
hạn chế về nguồn lực và thời gian nên tác giả chỉ tập trung nghiên cứu quản lý
hoạt động giảng dạy của giáo viên Tiểu học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
6.2. Giới hạn địa bàn nghiên cứu
- Các trường Tiểu học ở Huyện Đông Anh – Thành phố Hà Nội.
- Khách thể khảo sát gồm: Cán bộ quản lý Phòng giáo dục Huyện Đông
Anh, Hiệu trưởng các trường Tiểu học, Ban giám hiệu các trường Tiểu học, giáo
viên các trường Tiểu học: Trường Tiểu học Thị Trấn Đông Anh, Trường Tiểu học
Việt Hùng, Trường Tiểu học Uy Nỗ.

7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Tìm hiểu và phân tích các quan điểm lý luận thể hiện trong các văn kiện
của Đảng, văn bản của Chính phủ, nghiên cứu trên sách, báo chí, các tài liệu
chun mơn liên quan đến nội dung đề tài… nhằm mục đích xây dựng cơ sở lý
luận cho đề tài.

14


7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp nghiên cứu điều tra bằng bảng hỏi
Sử dụng phương pháp này nhằm mục đích khảo sát trực trạng về các biện
pháp quản lý, chỉ đạo hoạt động dạy học của hiệu trưởng ở trường tiểu học
huyện Đông Anh – thành phố Hà Nội; những thuận lợi, những hạn chế khi quản
lý hoạt động dạy học của hiệu trưởng.
7.2.2. Phương pháp phỏng vấn.
Phương pháp phỏng vấn được thực hiện với hiệu trưởng, chuyên viên
phòng giáo dục, giáo viên nhằm hỗ trợ cho phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
để đảm bảo tính tin cậy của số liệu thu thập được.
7.2.3. Phương pháp quan sát.
Dựa vào các giờ học để thu thập thông tin về hoạt động dạy học hiện nay
của giáo viên và học sinh ở trường tiểu học.
7.2.4. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
Bằng tổng kết kinh nghiệm những năm học gần đây của các trường để có
những kết luận về thực trạng các biện pháp quản lý đã được thực hiện cũng như
đề xuất những biện pháp mới quản lý hoạt động dạy học ở trường tiểu học huyện
Đông Anh – thành phố Hà Nội và hệ thống hóa lại.
7.2.5. Phương pháp chuyên gia.
Phương pháp chuyên gia xin ý kiến về tính cần thiết và tính khả thi của các

biện pháp quản lý hoạt động dạy học.
7.3. Phương pháp xử lý thơng tin
Ngồi các phương pháp trên tác giả cịn sử dụng các cơng thức tốn học
như điểm trung bình, tần suất, hệ số tương quan … đề xử lý kết quả nghiên cứu
luận văn.
8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
8.1. Ý nghĩa lý luận
Góp phần làm sáng tỏ cơ sở lý luận việc quản lý hoạt động dạy học đáp
ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.

15


8.2. Ý nghĩa thực tiễn
Đề xuất những biện pháp quản lý dạy học phù hợp với thực tế và có tính
khả thi giúp nâng cao chất lượng quản lý dạy học trong các trường Tiểu học
Huyện Đông Anh – Thành phố Hà Nội đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và
các phụ lục, luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học đáp ứng yêu cầu
đổi mới giáo dục Tiểu học.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động dạy học ở trường Tiểu học ở
Huyện Đông Anh – Thành phố Hà Nội.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động dạy học đáp ứng yêu cầu đổi
mới giáo dục của Hiệu trưởng các trường Tiểu học ở Huyện Đông Anh – Thành
phố Hà Nội.

16

CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
CỦA HIỆU TRƯỞNG CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
F.W.Taylor và Henri Fayol thường được xem như là cha đẻ của thuyết quản
lý khoa học. Các ông đã khẳng định hoạt động quản lý ở bất kì tổ chức nào cũng
đều có các hoạt động cơ bản liên quan đến chức năng kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo
và kiểm tra. Khoa học quản lý phát triển khá mạnh trong giai đoạn cuối thế kỉ
XX, đầu thế kỉ XXI và có nhiều quan điểm mới xuất hiện. Trong đó có khá
nhiều tài liệu viết về quản lý giáo dục và quản lý nhà trường: “Quản lý giáo dục
như một quá trình xã hội: Lý thuyết, nghiên cứu, thực tiễn” của nhóm tác giả
Jacob W. Getzels, Jame M. Lipham, Roald F. Campbell. Tác phẩm đã nghiên
cứu khá hoàn chỉnh các vấn đề quản lý giáo dục dưới ánh sáng của các học
thuyết quản lý chung.
Ở Việt Nam cũng có nhiều cơng trình nghiên cứu về lý luận và thực tiễn
quản lý hoạt động dạy học của các nhà khoa học Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Đặng
Quốc Bảo, Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Xuân Thức… Các cơng trình ngiên cứu
đã được xây dựng thành giáo trình giảng dạy ở các trường đại học trong việc đào
tạo theo các trình độ đại học, thạc sĩ, tiến sĩ.
Trong quản lý giáo dục thì quản lý hoạt động dạy học được nghiên cứu
nhiều hơn, mỗi cơng trình nghiên cứu tác giả lại tiếp cận ở những góc độ khác
nhau. Một số tác giả nghiên cứu quản lý đội ngũ; quản lý hoạt động dạy của giáo
viên; quản lý hoạt động học của học sinh; quản lý chất lượng dạy học; quản lý
các hoạt động hỗ trợ dạy học…
Trong q trình tìm hiểu thực tiễn các cơng trình nghiên cứu quản lý hoạt
động dạy học ở các nhà trường tiểu học với chủ thể quản lý hoạt động dạy tác
giả có thể chia theo hai hướng sau:

17


1.1.1. Nghiên cứu về quản lý HĐDH tiểu học của phòng GD& ĐT
Khi nghiên cứu, tác giả nhận thấy các cơng trình nghiên cứu các nội dung
quản lý như: cơng tác xã hội hóa giáo dục, phát triển đội ngũ, cơng tác phổ cập
giáo dục, … điển hình là những cơng trình sau:
Biện pháp quản lý hoạt động dạy học đối với trường Tiểu học của phòng
giáo dục quận 11 thành phố Hồ Chí Minh (2006)/ Nguyễn Thanh Tịnh, ĐHSP
Hà Nội.
Các biện pháp quản lý của phòng giáo dục đối với hoạt động dạy học của
các trường tiểu học Huyện Lục Nam tỉnh Bắc Giang (2006)/ Đào Văn Sinh,
ĐHQG Hà Nội.
Biện pháp quản lý hoạt động dạy học tiểu học theo chương trình đổi mới
đối của phịng giáo dục đào tạo huyện Quế Võ - tỉnh Bắc Ninh (2008)/ Nguyễn
Văn Nam, ĐHSP Hà Nội.
Biện pháp quản lý hoạt động dạy học tiểu học theo chương trình đổi mới
đối của phịng giáo dục đào tạo huyện Sóc Sơn – Hà Nội (2008)/ Ngô Văn
Chức, ĐHSP Hà Nội.
Quản lý hoạt động dạy học hai buổi / ngày ở trường tiểu học thành phố
Hưng Yên (2014)/ Hoàng Thị Thu Thủy, ĐHSP Hà Nội.
1.1.2. Nghiên cứu quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng
Có rất nhiều các cơng trình nghiên cứu về quản lý hoạt động dạy của hiệu
trưởng như:
Một số biện pháp chỉ đạo hoạt động dạy học của người Hiệu trưởng nhằm
nâng cao chất lượng giáo dục ở trường tiểu học (huyện Thủy Nguyên – TP Hải
Phòng) (2004) / Đào Thị Ngân, ĐHQG Hà Nội.
Biện pháp Hiệu trưởng quản lý hoạt động dạy học theo yêu cầu đổi mới
giáo dục ở trường tiểu học thành phố Thái Bình - tỉnh Thái Bình (2008)/ Hà Thị
Lân, ĐHSP Hà Nội.

Biện pháp Hiệu trưởng quản lý hoạt động dạy học ở trường tiểu học vùng
cao tỉnh Hà Giang (2008)/ Lê Thị Hòa, ĐHSP Hà Nội.
Biện pháp quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng các trường THPT
huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương (2009)/ Đỗ Xuân Hiền, ĐHSP Hà Nội.
18