Luận văn thạc sĩ: Thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (519.95 KB, 94 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ NỘI VỤ
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
ĐỖ THỊ NGỌC ANH
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ
CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN Ở HUYỆN THẠCH
THẤT, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CƠNG
HÀ NỘI, 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ NỘI VỤ
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
ĐỖ THỊ NGỌC ANH
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO
THANH NIÊN NÔNG THÔN Ở HUYỆN THẠCH THẤT,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI
LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CƠNG
Chun ngành: Chính sách cơng
Mã số: 8 34 04 02
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. NGUYỄN HỮU HẢI
HÀ NỘI, 2021
LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu trong đề tài này được thu thập và sử dụng một cách trung thực. Kết quả
nghiên cứu được trình bày trong luận văn này không sao chép của bất cứ luận
văn nào và cũng chưa được trình bày hay cơng bố ở bất cứ cơng trình nghiên
cứu nào khác trước đây.
Học viên
Đỗ Thị Ngọc Anh
LỜI CẢM ƠN
Để có thể hồn thành đề tài luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh, bên
cạnh sự nỗ lực cố gắng của bản thân cịn có sự hướng dẫn nhiệt tình của q
Thầy Cơ, cũng như sự động viên ủng hộ của gia đình và bạn bè trong suốt
thời gian học tập nghiên cứu và thực hiện luận văn thạc sĩ.
Em xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến PGS.TS Nguyễn Hữu Hải đã
hết lòng giúp đỡ và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho em hoàn thành luận văn
này. Em xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến tồn thể q thầy cơ trong
chun ngành Chính sách cơng và khoa sau đại học Đại học – Học viện Hành
chính quốc gia đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu cũng như tạo
mọi điều kiện thuận lợi nhất cho em trong suốt quá trình học tập nghiên cứu
và cho đến khi thực hiện đề tài luận văn.
Cuối cùng, em xin chân thành cảm ơn đến gia đình, các anh chị và các
bạn đồng nghiệp đã hỗ trợ cho tôi rất nhiều trong suốt quá trình học tập,
nghiên cứu và thực hiện đề tài luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh.
Học viên
Đỗ Thị Ngọc Anh
DANH MỤC VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
Nội dung đầy đủ
CNH-HĐH
Công nghiệp hóa, Hiện đại hóa
CTMT
Chương trình mục tiêu
ĐTN
Đào tạo nghề
GD&ĐT
Giáo dục và đào tạo
GDNN&GDTX
Giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên
KT-XH
Kinh tế xã hội
LĐNT
Lao động nông thôn
LĐ-TB&XH
Lao động thương binh và xã hội
NHCSXH
Ngân hàng chính sách xã hội
NN
Nơng nghiệp
NN&PTNT
Nơng nghiệp và phát triển nông thôn
NXB
Nhà xuất bản
TB&XH
Thương binh và xã hội
TNNT
Thanh niên nông thôn
THCS
Trung học cơ sở
THPT
Trung học phổ thông
TTTT
Thông tin truyền thông
TW
Trung ương
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC VIẾT TẮT
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO
NGHỀ CHO THANH NIÊN NƠNG THƠN .................................................. 11
1.1. Tầm quan trọng của đào tạo nghề cho thanh niên nơng thơn .................. 11
1.1.1. Vai trị của thanh niên trong phát triển kinh tế nông thôn .................... 11
1.1.2. Sự cần thiết phải đào tạo nghề cho thanh niên nơng thơn .................... 13
1.1.3. Khó khăn, thách thức trong đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ... 15
1.2.Thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nơng thơn ................. 17
1.2.1. Chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ............................. 17
1.2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách đào tạo nghề cho
thanh niên nông thôn ....................................................................................... 31
1.3. Kinh nghiệm của một số địa phương trong nước và bài học tham khảo
cho huyện Thạch Thất trong thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên
nông thôn. ........................................................................................................ 35
Tiểu kết Chương 1 ........................................................................................... 41
Chương 2. THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ
CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN Ở HUYỆN THẠCH THẤT, THÀNH
PHỐ HÀ NỘI .................................................................................................. 42
2.1. Thực trạng về công tác đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn trên địa
bàn huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội ...................................................... 42
2.1.1. Khái quát chung về tự nhiên, kinh tế, xã hội huyện Thạch Thất, thành
phố Hà Nội ...................................................................................................... 42
2.1.2. Thực trạng về lực lượng thanh niên nông thôn huyện Thạch Thất, thành
phố Hà Nội ...................................................................................................... 47
2.2. Thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên ở nơng thôn huyện
Thạch Thất....................................................................................................... 50
2.2.1. Thực hiện xây dựng kế hoạch, triển khai thực thi chính sách .............. 50
2.2.2. Thực hiện tuyên truyền vận động ......................................................... 51
2.2.3. Thực tế phối hợp thực hiện giữa các cấp, các ngành, các chủ thể ........ 52
2.2.4. Thực tế kiểm tra, đôn đốc thực hiện ..................................................... 55
2.3. Đánh giá tình hình thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên
nông thôn tại huyện Thạch Thất trong thời gian qua ...................................... 55
2.3.1. Đánh giá vai trị của các chủ thể trong thực hiện chính sách ................ 55
2.3.2. Về những kết quả chính trong thực hiện chính sách ............................. 57
2.3.3. Tồn tại, hạn chế trong thực hiện chính sách ......................................... 61
2.3.4. Nguyên nhân tồn tại, hạn chế trong thực hiện chính sách .................... 63
Tiểu kết Chương 2 ........................................................................................... 65
Chương 3. ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
ĐÀO TẠO NGHỀ CHO THANH NIÊN NƠNG THƠN Ở HUYỆN THẠCH
THẤT, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ...................................................................... 66
3.1. Định hướng thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn
tại huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội ........................................................ 66
3.1.1. Quan điểm hồn thiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông
thôn .................................................................................................................. 66
3.1.2. Quan điểm huy động các nguồn lực đào tạo nghề cho thanh niên nông
thôn .................................................................................................................. 67
3.1.3. Quan điểm đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm ........................... 68
3.2. Mục tiêu, nhiệm vụ tiếp tục thực hiện chính sách đào tạo và đào tạo nghề
cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội ................ 69
3.3. Giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện, nâng cao hiệu quả thực hiện chính
sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố
Hà Nội thời gian tới......................................................................................... 71
3.3.1. Đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm sau đào tạo.......................... 71
3.3.2. Nâng cao nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền và thanh niên về
học nghề .......................................................................................................... 72
3.3.3. Các giải pháp cụ thể nhằm hồn thiện chính sách đào tạo nghề cho
thanh niên nông thôn ở Huyện Thạch Thất, Thành phố Hà Nội..................... 74
3.4. Kiến nghị .................................................................................................. 79
Tiểu kết Chương 3 ........................................................................................... 81
KẾT LUẬN ..................................................................................................... 82
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 84
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ở mỗi quốc gia, thanh niên luôn là lực lượng dân số quan trọng cấu
thành nên lực lượng lao động chủ yếu của nền kinh tế, là nhóm xã hội giữ vai
trị quan trọng trong sự phát triển của quốc gia. Theo số liệu thống kê, hiện
nay thanh niên chiếm tỷ lệ khá cao trong lực lượng lao động xã hội, là tiềm
năng vô cùng to lớn cho sự phát triển đất nước. Tuy nhiên, cùng với sự gia
tăng nhanh chóng số người đến tuổi lao động, vấn đề đào tạo nghề cho thanh
niên, đặc biệt là các thanh niên ở nông thôn ngày càng trở nên khó khăn hơn.
Hàng năm có hàng triệu thanh niên cần việc làm, bao gồm số thanh
niên mới bước sang độ tuổi lao động, học sinh thôi học, cơng nhân dơi ra từ
những xí nghiệp làm ăn thua lỗ, bộ đội xuất ngũ, thanh niên xung phong, lao
động từ nước ngồi về nước... chính vì vậy địi hỏi Nhà nước phải quan tâm
đặc biệt và có chính sách đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho thanh niên.
Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương,
chính sách trong lĩnh vực dạy nghề, giải quyết việc làm cho lao động ở độ
tuổi thanh niên. Tuy nhiên, việc làm cho thanh niên nông thôn vẫn trong tình
trạng thiếu ổn định, thất nghiệp có chiều hướng gia tăng, là một trong những
nguyên nhân nảy sinh nhiều tiêu cực, hệ lụy cho xã hội.
Xác định công tác đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho thanh niên là
một trong 4 chủ trương của phong trào “Đồng hành với thanh niên lập thân,
lập nghiệp”, trong những năm qua, các cấp bộ Đồn đã ln chú trọng hoạt
động dạy nghề, hướng nghiệp, tạo điều kiện cho đoàn viên thanh niên tiếp cận
được mơ hình kinh tế hiệu quả, góp phần tăng thu nhập, xóa đói, giảm nghèo.
Cùng với đó, phối hợp với các đơn vị tổ chức dạy nghề cho thanh niên nông
thôn ở các vùng khác nhau: vùng có đất giải toả làm khu cơng nghiệp, dân tộc
1
thiểu số, bộ đội xuất ngũ, thanh niên xung phong, người sau khi cải tạo trở về
địa phương... Đồng thời, các cấp bộ đồn tích cực tun truyền nâng cao nhận
thức cho thanh niên về nghề nghiệp, việc làm; chủ động phối hợp với các
ngành liên quan tổ chức các hoạt động “Thanh niên với nghề nghiệp”, “Giúp
bạn chọn nghề”, “Thắp sáng ước mơ”,... mở lớp tập huấn, trao đổi kinh
nghiệm ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào sản xuất, kinh doanh, nâng cao chất
lượng sản phẩm, hạ giá thành sản phẩm, bảo vệ môi trường...
Thạch Thất là một huyện của Hà Nội, có vị trí địa lý thuận lợi, nơi hội
tụ nhiều tiềm năng về các điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội và cũng là nơi tập
trung nhiều làng nghề thủ công. Với đặc thù là vùng sản xuất, những năm gần
đây, các làng nghề ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội phát triển rất mạnh
mẽ, thu hút một lực lượng lao động lớn, không chỉ của huyện mà còn từ các
địa phương về làm việc.
Huyện Thạch Thất cũng đã có nhiều chủ trương, chính sách ĐTN cho
TNNT trên địa bàn huyện, hoạt động ĐTN cho TNNT trên địa bàn huyện đã
có những kết quả nhất định. Tuy nhiên, trong quá trình ĐTN cho TNNT trong
địa bàn huyện, bên cạnh những kết quả đạt được còn gặp khơng ít khó khăn,
vướng mắc từ nhiều vấn đề nảy sinh: từ việc quản lý, đội ngũ những người
thực hiện, xây dựng chương trình, mơ hình đào tạo, đến chọn ngành nghề gì,
đối tượng đào tạo, kết quả đào tạo, đầu ra cho ĐTN,… Do vậy, việc nghiên
cứu, đánh giá thực trạng của q trình thực hiện chính sách ĐTN ở huyện
Thạch Thất để thấy được những mặt tích cực và hạn chế trong cơng tác thực
hiện chính sách của huyện; từ đó rút ra những bài học và đề xuất những giải
pháp sẽ có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, góp phần thực hiện các mục tiêu giải
quyết việc làm cũng như phát triển kinh tế - xã hội của huyện cũng như yêu
cầu về trình độ của lực lượng lao động trên địa bàn huyện Thạch Thất.
2
Xuất phát từ những lý do trên đây, tác giả đã chọn : "Thực hiện chính
sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành
phố Hà Nội" làm đề tài luận văn thạc sĩ.
2. Tình hình nghiên cứu của đề tài
Kể từ khi đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn và các văn bản
hướng dẫn thực hiện đề án được ban hành, công tác đào tạo nghề cho thanh
niên nông thôn được các cấp, các ngành từ TW đến địa phương, nhất là các
cấp chính quyền ở địa phương quan tâm; đã có nhiều bài báo, nhiều hội thảo,
một số luận án Tiến sỹ, Thạc sỹ bàn về vấn đề đào tạo nghề cho thanh niên
nơng thơn, qua đó đã giúp cho chúng ta có cái nhìn đầy đủ và đa chiều hơn về
cơng tác này.
Những năm vừa qua đã có các cơng trình nghiên cứu và nhiều bài viết
nhằm tìm hiểu thực trạng cơng tác đào tạo nghề nói chung, đào tạo nghề cho
LĐNT nói riêng như:
- Bộ trưởng Bộ Lao động-TB&XH Đào Ngọc Dung (12/4/2018): “Có
nghề nơng dân mới thốt nghèo bền vững”, Báo Dân trí
- Thứ trưởng Bộ Lao động - TB&XH Lê Quân (28/7/2018): “Đào tạo
nghề phải gắn với doanh nghiệp”, Báo Lao động.
- TS. Nguyễn Văn Đại (2012): “Đào tạo nghề cho LĐNT vùng đồng
bằng Sông Hồng trong thời kỳ CNH-HĐH”, luận án tiến sĩ Kinh tế nông
nghiệp, trường Đại học Kinh tế quốc dân, đã chỉ rõ sự cần thiết phải đào tạo
nghề cho thanh niên nông thơn, nội dung và các hình thức đào tạo nghề cho
thanh niên nông thôn.
- TS. Nguyễn Bá Ngọc, KS. Trần Văn Hoan (chủ biên), "Tồn cầu
hố: cơ hội và thách thức đối với lao động Việt Nam", NXB Lao động - xã
hội, Hà Nội 2002. Các tác giả đã trình bày tổng quan tác động của tồn cầu
hố đến lao động và các vấn đề xã hội của Việt Nam, những xu hướng vận
động của nguồn nhân lực, lao động và việc làm Việt Nam dưới tác động của
3
tồn cầu hố kinh tế, phân tích những cơ hội và thách thức đối với lao động
Việt Nam trong bối cảnh tồn cầu hóa kinh tế. Từ đó, đề ra các giải pháp đối
với lao động Việt Nam trong bối cảnh tồn cầu hố kinh tế.
- TS. Nguyễn Thị Lan Hương: "Thị trường lao động Việt Nam: Định
hướng và phát triển", NXB Lao động - xã hội, Hà Nội, 2002. Tác giả đi từ
việc phân tích các luận cứ cơ bản định hướng phát triển thị trường lao động
Việt Nam, sự hình thành và phát triển của thị trường lao động Việt Nam. Từ
đó đề xuất các giải pháp định hướng phát triển thị trường lao động Việt Nam
giai đoạn 2001- 2010.
- Cuốn “Nguồn nhân lực nông thôn ngoại thành trong q trình đơ thị
hóa trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên” của tác giả Nguyễn Tiệp đã nêu những
vấn đề về những đặc trưng cơ bản của nguồn lực nông thơn trong q trình đơ
thị hóa tác động chuyển dịch cơ cấu lao động nơng thơn. Dịng lao động di
chuyển từ nơng thơn ra thành thị bao gồm có lao động nhập cư và sinh sống
làm việc tại các tỉnh và lao động nông thôn đến tỉnh làm việc mang tính thời
vụ. Các chính sách hỗ trợ hoặc phát triển hệ thống tín dụng ưu đãi cho đào tạo
nhân lực nơng nghiệp nơng thơn từ nhà nước cịn hạn chế.
- Nhóm cơng trình nghiên cứu về chính sách đào tạo nghề:
Nguyễn Chí Trường (2012), Luận án tiến sĩ "Phân tích các yếu tố ảnh
hướng đến công tác dạy nghề Việt Nam: Một số giải pháp nhằm nâng cao chất
lượng giai đoạn 2013 - 2020” chuyên ngành Quản trị kinh doanh Trường Đại
học Nông lâm. Đại học Thái Nguyên. Luận án đã xác định và phân tích các yếu
tố có ảnh hưởng đến chất lượng dạy nghề gồm: đặc tính cá nhân; trình độ giáo
viên dạy nghề; Cơ sở vật chất giảng dạy. Năng lực quản lý; Cơ hội việc làm:
Thông tin thị trường lao động: Hỗ trợ chính sách về dạy nghề. Trên cơ sở đó,
luận án cũng đề xuất các giải pháp. chiến lược nhằm nâng cao chất lượng dạy
nghề góp phần tăng năng xuất lao động và nâng cao năng lực cạnh tranh của
đất nước gồm các giải pháp, chiến lược như: nâng cao năng lực giáo viên cán
4
bộ quản lý dạy nghề, nâng cao năng lực quản lý về dạy nghề, tăng cường cơ sở
vật chất dạy nghề, hỗ trợ cơ hội việc làm; tăng cường thông tin thị trường lao
động và chính sách phát triển dạy nghề; nâng cao chất lượng phát triển các bộ
tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia (NOSS), nâng cao năng lực hệ thống đánh
giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia. Mặt khác, luận án đã phân tích
những mơ hình điển hình, các kinh nghiệm hay của một số nước phát triển có
mơ hình dạy nghề hiện đại đáp ứng hiệu quả nhu cầu của ngành công nghiệp
trên thế giới và đề xuất mơ hình mới nhằm gắn kết dạy nghề với thực tiễn
ngành công nghiệp cho Việt Nam, gồm: mơ hình trường trung học đào tạo
nghề cao cấp; mơ hình Cơ quan quản lý đánh giá kỹ năng nghề quốc gia
(NSTMA), mơ hình Hội đồng nghề, khung trình độ quốc gia, đề xuất sửa đổi,
bổ sung một số quy định của pháp luật liên quan như luật lao động, luật dạy
nghề, đề xuất thông qua luật việc làm liên quan đến các quy định quyền hạn,
trách nhiệm của người lao động được cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia,
đặc biệt là quy định vể thang bảng lương, quyền hạn, trách nhiệm của bên sử
dụng lao động đối với người được cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia, quyền
hạn, trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước đối với người lao động và
người sử dụng lao động có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia.
Ngơ Phan Anh Tuấn (2012) Luận án Tiến sỹ “Đảm bảo chất lượng đào
tạo của trung tâm dạy nghề công lập vùng Đông Nam Bộ " chuyên ngành
Quản lý giáo dục. Luận án đã đưa ra được những đánh giá khách quan về thực
trạng, chỉ rõ những ưu điểm, hạn chế và đề xuất được các giải pháp đảm bảo
chất lượng đào tạo, nhằm duy trì và từng bước nâng cao chất lượng đào tạo ở
trung tâm dạy nghề công lập vùng Đông Nam bộ. Bước đầu khẳng định được
tính đúng đắn của giả thuyết khoa học: “Đảm bảo chất lượng là cấp độ quản lí
chất lượng phù hợp với các trung tâm dạy nghề công lập. Nếu đánh giá đúng
thực trạng và triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp theo một hệ thống
đảm bảo chất lượng đào tạo phù hợp với đặc điểm và điều kiện cụ thể của
5
trung tâm dạy nghề cơng lập thì sẽ duy trì và từng bước nâng cao được chất
lượng đào tạo ở các trung tâm dạy nghề công lập vùng Đông Nam Bộ”. Về
mặt lí luận: Luận án đã tiếp cận quan điểm đảm bảo chất lượng đào tạo ở các
trung tâm dạy nghề cơng lập theo q trình: Đầu vào - Quá trình đào tạo Đầu ra, phù hợp với đặc thù đào tạo nhân lực trong nền kinh tế thị trường.
Phân tích được các cấp độ quản lí chất lượng, từ đó lựa chọn cấp độ quản lí
chất lượng và thiết lập được hệ thống đảm bảo chất lượng đào tạo phù hợp với
đặc thù và điều kiện của trung tâm dạy nghề công lập; Lựa chọn được các tiêu
chuẩn, tiêu chí để đo kết quả cho việc thực hiện và có thể kiểm định được khi
cần thiết. Nếu được áp dụng vào thực tiễn sẽ hiện thực hóa việc cơng khai và
minh bạch trong quản lí chất lượng đào tạo ở các trung tâm dạy nghề công lập
hiện nay. Về mặt thực tiễn: Luận án đã phân tích và đánh giá một cách khách
quan thực trạng đảm bảo chất lượng đào tạo, chỉ rõ những tồn tại, nguyên
nhân làm cho đảm bảo chất lượng ở các trung tâm dạy nghề cơng lập vùng
Đơng Nam Bộ cịn hạn chế.
Đào Thị Phương Nga, luận văn “Tăng cường sự liên kết giữa trường
dạy nghề với các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc giang nhằm nâng cao
chất lượng đào tạo nghề” chuyên ngành Quản trị kinh doanh của Đại học
Nông nghiệp Hà Nội (2008).
Những bài báo, cơng trình nghiên cứu trên đã cung cấp một cái nhìn
tổng thể về thực trạng cơng tác đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn, thực
trạng về việc làm và giải quyết việc làm, cũng như thực trạng về thực hiện các
chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn hiện nay.
Các bài báo, công trình này hầu hết đã chỉ ra được các tồn tại, hạn chế
trong công tác đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn như: Công tác đào tạo
nghề cho thanh niên nông thôn ở nước ta vừa qua chưa được quan tâm đúng
mức; nhiều cơ quan, bộ ngành, nhiều địa phương và xã hội nhận thức chưa
đầy đủ về công tác đào tạo nghề, trong đó có đào tạo nghề cho thanh niên
6
nông thôn; xem công tác này chỉ là nhiệm vụ nhất thời, giai đoạn, chưa phải
là công việc thường xuyên, được tổ chức một cách liên tục và có hệ thống;
việc thực hiện cịn cầm chừng, chưa có sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, các
ngành, các địa phương. Ngồi ra, bản thân người dân và người nơng dân nhận
thức chưa đầy đủ về tầm quan trọng của công tác đào tạo nghề dẫn đến thái độ
không mặn mà, thậm chí cịn thờ ơ với cơng tác này. Cơng tác tuyên truyền
của các cấp, các ngành, các cơ quan thực hiện chưa tốt; công tác điều tra,
khảo sát và dự báo nhu cầu về đào tạo còn gặp nhiều khó khăn đã làm cho
cơng tác đào tạo nghề, trong đó có đào tạo nghề thanh niên nơng thơn thời
gian qua chưa thực sự hiệu quả.
Bên cạnh đó, các cơng trình, bài viết cũng đã nêu lên được thực trạng
của chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nơng thơn ở nước ta hiện nay, qua
đó đề xuất nhiều giải pháp, cách làm nhằm giúp cho chính sách đào tạo nghề
cho thanh niên nơng thơn ngày càng hồn thiện hơn. Các tác giả đều nhất trí
cho rằng để hoạt động đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ngày càng đi
vào thực tiễn, mang lại hiệu quả thiết thực cho người dân, cần phải có sự vào
cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị từ trung ương đến địa phương, nhất là
các cấp chính quyền ở địa phương từ tỉnh đến xã và nhu cầu đào tạo nghề phải
xuất phát từ yêu cầu thực tế của người dân, người nơng dân, từ tình hình phát
triển KT-XH của đất nước, của từng địa phương và của các doanh nghiệp…
thì việc triển khai, tổ chức thực hiện mới có hiệu quả được…
Tuy nhiên, cho đến nay chưa có đề tài nào đi sâu nghiên cứu vấn đề
chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành
phố Hà Nội. Xuất phát từ lý do trên học viên chọn đề tài này làm đề tài luận
văn thạc sĩ của mình, đề tài luận văn thực hiện có sự kế thừa, phát triển những
thành quả của những tài liệu liên quan trước đó để đánh giá, phân tích, từ đó
đề xuất ra các giải pháp phù hợp với tình hình thực tế và chủ trương phát triển
kinh tế - xã của huyện Thạch Thất trong những năm tới.
7
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở hệ thống hóa những vấn đề lý luận, thực tiễn về thực hiện
chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nơng thơn, đồng thời phân tích, đánh
giá thực trạng thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn,
luận văn đưa ra định hướng và những giải pháp hồn thiện thực hiện chính
sách đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố
Hà Nội.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Luận giải cơ sở lý luận về thực hiện chính sách đào tạo nghề cho
thanh niên nơng thơn
- Phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện chính sách đào tạo nghề cho
thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất.
- Đưa ra những định hướng cơ bản và giải pháp hoàn thiện việc thực
hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nơng thôn từ thực tiễn huyện
Thạch Thất, thành phố Hà Nội.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1 Đối tượng nghiên cứu
Việc thực hiện các nội dung chính sách đào tạo nghề cho thanh niên
nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội.
4.2 Phạm vi nghiên cứu
Tác giả tập trung nghiên cứu thực hiện chính sách ĐTN cho TNNT của
Huyện Thạch Thất.
+ Nội dung: Hoạt động thực hiện chính sách ĐTN cho TNNT
+ Khơng gian: Địa bàn huyện Thạch Thất
+ Thời gian: Từ năm 2015-2020
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp luận:
8
Luận văn sử dụng phương pháp luận biện chứng duy vật. Cơ sở lý luận
là tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng cộng sản Việt Nam về đào
tạo nghề và chính sách ĐTN.
- Phương pháp nghiên cứu:
Sử dụng phương pháp thống kê, tổng hợp, phân tích, so sánh, dự báo,...
để đưa ra các giải pháp.
Các phân tích dựa trên số liệu thu thập được từ nguồn cung cấp chính
thống ở huyện Thạch Thất và các tài liệu tham khảo khác.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận
Luận văn nghiên cứu, làm rõ thêm một số vấn đề về lý luận của chính
sách ĐTN cho TNNT từ thực tiễn huyện Thạch Thất; làm rõ thêm một số xu
hướng trong ĐTN cho TNNT trong cơ chế, điều kiện KT – XH hiện nay của
nước ta và của huyện Thạch Thất.
Kết quả của luận văn có thể làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan
chuyên môn, các sở, ban, ngành liên quan đến việc hoạch định chính sách,
chiến lược ĐTN cho TNNT tại huyện cũng như vận dụng cho các địa phương
khác một cách hợp lý. Đề xuất những định hướng, giải pháp để tiếp tục thực
hiện và hồn thiện chính sách ĐTN tại huyện Thạch Thất.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
- Luận văn cung cấp những vấn đề lý luận và thực tiễn trong việc vận
dụng các lý thuyết về chính sách công để xem xét giữa lý thuyết và thực tiễn
về thực hiện chính sách đào tạo nghề cho thanh niên nơng thơn ở huyện
Thạch Thất, thành phố Hà Nội.
- Góp phần cung cấp thêm những cơ sở khoa học cho các cơ quan, ban
ngành trong q trình thực hiện chính sách đào tạo nghề một cách hiệu quả
hơn trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.
9
7. Cơ cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn
được kết cấu thành 3 chương.
Chương 1: Cơ sở khoa học về thực hiện chính sách đào tạo nghề cho
thanh niên nơng thơn
Chương 2: Thực trạng thực hiện chính sách chính sách đào tạo nghề
cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội.
Chương 3: Định hướng và giải pháp thực hiện chính sách đào tạo nghề
cho thanh niên nông thôn ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội.
10
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
ĐÀO TẠO NGHỀ CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN
1.1. Tầm quan trọng của đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn
1.1.1. Vai trị của thanh niên trong phát triển kinh tế nơng thơn
Thanh niên là lực lượng xã hội hùng hậu, có sức khoẻ, có trình độ học
vấn, có tiềm năng sáng tạo, có khả năng tiếp cận và làm chủ khoa học hiện
đại. Trong giai đoạn cách mạng mới, với bối cảnh thế giới biến động phức
tạp, trước những thách thức to lớn của xu thế tồn cầu hố về kinh tế, sự phát
triển của kinh tế tri thức. Thanh niên là lực lượng xung kích cách mạng, là
nguồn nhân lực quyết định thắng lợi của sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại
hố đất nước nói chung, của sự nghiệp phát triển kinh tế, phát triển kinh tế
nơng thơn nói riêng.
Phát triển kinh tế nông thôn là một trong những chủ trương lớn của
Đảng và Nhà nước ta. Để chương trình đạt được hiệu quả cao cần có sự chung
tay góp sức của các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân và tồn xã hội,
trong đó, thanh niên có một vị trí, vai trị hết sức quan trọng.
Có thể khẳng định, thanh niên là một lực lượng quan trọng góp phần
đáng kể trong việc tạo ra của cải vật chất cho gia đình và xã hội; là lực lượng
xung kích trong các phong trào thi đua xây dựng quê hương ngày càng văn
minh giàu đẹp. Trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, thanh niên có
trình độ và tay nghề ngày càng cao, được trau dồi các kỹ năng nghề nghiệp,
không ngừng phấn đấu vươn lên đáp ứng nhu cầu của q trình đổi
mới. Nhiều thanh niên đã tích cực tiếp thu, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản
xuất, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, góp phần không nhỏ vào sự phát
triển kinh tế - xã hội khu vực nông thôn.
11
Phát triển kinh tế nông thôn là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và
tồn xã hội. Trong đó, vai trị của đồn thanh niên là rất lớn. Thanh niên với
tinh thần xung kích đi đầu trong các hoạt động, dám nghĩ, dám làm và dám
chịu trách nhiệm. Vì vậy, thanh niên là những người tích cực hưởng ứng, thực
hiện hiệu quả các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của
Nhà nước; tuyên truyền, vận động và đưa các chủ trương, chính sách đó vào
cuộc sống, đến với các các tầng lớp nhân dân. Vai trò của thanh niên trong
tiến trình phát triển kinh tế nơng thôn được thể hiện bằng những việc làm thiết
thực và cụ thể sau:
Thứ nhất, đồn viên là người xung kích đi đầu vận động thanh niên
nông thôn tham gia học tập, nâng cao trình độ, tổ chức và xây dựng các phong
trào thanh niên tại địa phương như: phong trào thanh niên lập nghiệp, thanh
niên nông thôn trong công tác bảo vệ môi trường, thanh niên nông thôn trong
phong trào văn nghệ, văn hóa của địa phương.
Thứ hai, từng đồn viên thật sự là người tuyên truyền viên, vận động
gia đình, hàng xóm hiểu rõ được vai trị quan trọng của việc phát triển kinh tế
nơng thơn. Gia đình có đồn viên thanh niên là những gia đình đi đầu trong
các hoạt động phát triển kinh tế nông thôn như: tích cực tăng gia phát triển
sản xuất, nâng cao thu nhập cho hộ gia đình, tham gia trồng cây xanh bảo vệ
môi trường...
Thứ ba, tuyên truyền vận động tham gia phát triển kinh tế nông thôn
bằng các hoạt động: vận động nơng dân hiến đất và góp ngày cơng để xây
dựng cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội; tích cực tham gia phát triển sản xuất, nâng
cao thu nhập; vận động nông dân tham gia các hợp tác xã, áp dụng các kiến
thức khoa học kỹ thuật để sản xuất ra các sản phẩm an toàn; đẩy mạnh hỗ trợ
phát triển các ngành nghề; vay vốn tín dụng để phát triển sản xuất, xây dựng
các cơng trình hầm biogas, nhà vệ sinh…
12
