THI T K H TH NG C
Ch
KHÍ
ng 1:
TS PHAN T N TÙ
TÙNG
NG
TẠO Ý T
NG THI T K
0. Những vấn đề chung của mơn học
Mơn học này giúp chúng ta tìm hiểu để làm chủ các
nguyên tắc cơ bản trong thiết kế.
Trước đây, khi bắt đầu thiết kế kỹ thuật, người thiết kế
phải có khái niệm về máy dự định thiết kế trong đầu.
Điều này làm cho sự sáng tạo và hiệu quả thiết kế phụ
thuộc vào các kinh nghiệm của người thiết kế.
Chương 1: Tạo ý tưởng thiết kế
1
THI T K H TH NG C
KHÍ
TS PHAN T N TÙ
TÙNG
NG
Môn học này tập trung vào triết lý của chiến lược thiết
kế máy. Với kiến thức sâu về các nguyên tắc cơ bản,
người ta có thể nhanh chóng tạo ra các chiến lược và
các khái niệm với tính khả thi nhất.
Điều này sẽ làm cho giai đoạn thiết kế & phân tích có
hiệu quả hơn và chúng ta sẽ gặp rất ít trường hợp phải
bắt đầu lại từ đầu.
Chương 1: Tạo ý tưởng thiết kế
2
THI T K H TH NG C
KHÍ
TS PHAN T N TÙ
TÙNG
NG
• Thiết kế là q trình sử dụng các phương pháp và
công cụ để đáp ứng (giải quyết) các nhu cầu của con
người.
• Q trình thiết kế là q trình liên quan đến nhiều
yếu tố như yếu tố kỹ thuật và yếu tố xã hội.
• Q trình thiết kế cơ khí là sử dụng các nguyên lý của
khoa học kết hợp với các bí quyết kỹ thuật, sự sáng
tạo, kỹ năng thiết kế, trí tưởng tượng để tạo ra các
sản phẩm cơ khí, các thiết bị cơ khí với hiệu suất và
năng suất tốt nhất.
Chương 1: Tạo ý tưởng thiết kế
3
THI T K H TH NG C
KHÍ
TS PHAN T N TÙ
TÙNG
NG
Nhiệm vụ của kỹ sư:
• Tìm hiểu nhu cầu của sản xuất, nhu cầu của xã hội.
• Sáng tạo và thiết kế các sản phẩm, thiết bị, quá trình
và dây chuyền sản xuất.
• Cải tiến các sản phẩm, thiết bị và q trình đã có.
• Làm việc phối hợp trong nhóm trong q trình thiết
kế.
Chương 1: Tạo ý tưởng thiết kế
4
THI T K H TH NG C
KHÍ
TS PHAN T N TÙ
TÙNG
NG
• Hoạt động nhóm thiết kế
Các giai đoạn phát triển nhóm:
a. Hình
a.
Hình thành
b. Tìm
b.
Tìm hiểu
c. Chấp
c.
Chấp nhận
d. Hợp
d.
Hợp tác
Chương 1: Tạo ý tưởng thiết kế
5
THI T K H TH NG C
KHÍ
TS PHAN T N TÙ
TÙNG
NG
a. Giai đoạn Hình thành nhóm
a. Giai
Các trạng thái thường gặp khi mới thành lập nhóm
• Sự rụt rè của các thành viên
• Chưa xác định rõ nhiệm vụ của các thành viên
• Chưa biết phải bắt đầu cơng việc từ đâu
• Chưa biết sẽ giải quyết cơng việc như thế nào
• Phụ thuộc vào một vài cá nhân chứ chưa phát huy
năng lực của từng thành viên
Chương 1: Tạo ý tưởng thiết kế
6
THI T K H TH NG C
KHÍ
TS PHAN T N TÙ
TÙNG
NG
Để nhóm hoạt động hiệu quả
• Lắng nghe, tơn trọng ý kiến của thành viên trong nhóm
• Ghi nhận các ý tưởng từ các thành viên
• Tránh các kết luận vội vàng
• Thu nhận kiến thức, kinh nghiệm từ mọi thành viên
• Tạo điều kiện để thiết lập tốt các mối liện hệ
Chương 1: Tạo ý tưởng thiết kế
7
THI T K H TH NG C
KHÍ
TS PHAN T N TÙ
TÙNG
NG
b. Giai đoạn Tìm hiểu nhóm
b. Giai
Các trạng thái thường gặp trong giai đoạn tìm hiểu nhóm
nên tránh
• Tranh cãi (chứ khơng phải tranh luận)
• Cố chấp
• Mục tiêu khơng thực tế
• Bè phái, Đỗ lỗi
• Thơ lỗ
Chương 1: Tạo ý tưởng thiết kế
8
THI T K H TH NG C
KHÍ
TS PHAN T N TÙ
TÙNG
NG
c. Giai đoạn Chấp nhận
c. Giai
Các trạng thái thường gặp trong giai đoạn chấp nhận nhóm
• Các thành viên nhóm tìm cách hịa hợp
• Cơng khai bày tỏ ý kiến cá nhân
• Chia sẽ thơng tin
• Hạn chế sự khác biệt nhằm hồn thành nhiệm vụ của
nhóm
Chương 1: Tạo ý tưởng thiết kế
9
THI T K H TH NG C
KHÍ
TS PHAN T N TÙ
TÙNG
NG
d. Giai đoạn hợp tác
d. Giai
Các trạng thái thường gặp trong giai đoạn hợp tác nhóm
• Cùng nhau góp sức hồn thành nhiệm vụ của nhóm
• Tập trung cơng sức để hồn thành mục tiêu của
nhóm
• Cùng nhau cùng giải quyết các vấn đề tồn tại
• Cùng nhau để đạt sự đồng thuận
• Chia sẽ
h ẽ trách
á h nhiệm
hệ
• Thúc đẩy để đạt các tiêu chuẩn cao hơn.
Chương 1: Tạo ý tưởng thiết kế
10
THI T K H TH NG C
KHÍ
TS PHAN T N TÙ
TÙNG
NG
•• Các thành viên trong nhóm
Trong nhóm nên có các thành viên như
• Trưởng nhóm
• Thư ký
• Thủ quỹ
• Thành viên thiết kế kỹ thuật
• Thành viên vẽ CAD và mơ phỏng
• …….
Trách nhiệm nhóm trưởng (Là người khi nhận nhiệm vụ thì
phải hồn thành trách nhiệm
nhiệm))
• Theo dõi mục tiêu và tiến độ hồn thành của nhóm
• Vừa là người quản lý tiến độ vừa là người hướng dẫn
nhóm hồn thành nhiệm vụ của nhóm
• Thúc đẩy nhóm vượt qua các rào cản trong q trình
Chương 1: Tạo ý tưởng thiết kế
11
nhóm
hoạt động.
THI T K H TH NG C
KHÍ
TS PHAN T N TÙ
TÙNG
NG
• Trách nhiệm tổ chức hoạt động nhóm (hoạch định nội
dung, địa điểm thời gian họp, vật tư cần chuẩn bị…)
• Điều hành tất cả các cuộc họp
• Là người giải quyết, hịa giải các xung đột trong nhóm.
Trách nhiệm thư ký nhóm
• Ghi biên bản các cuộc họp
• Lưu trữ các biên bản để tra cứu sau này
• Hỗ trợ nhóm trưởng khi cần
• Hồn thành các thủ tục giấy tờ
Trách nhiệm thủ quỹ
• Xử lý các vấn đề tài chính (nhận check, kiểm tra tiền, duy
trì quĩ…)
• Báo cáo thường xun cho trưởng nhóm về tình hình tài
chính
Chương 1: Tạo ý tưởng thiết kế
12
• Lưu
trữ các hóa đơn chứng từ để thanh toán.
THI T K H TH NG C
KHÍ
TS PHAN T N TÙ
TÙNG
NG
Trách nhiệm các thành viên của nhóm (Lưu ý: trưởng nhóm,
nhóm,
thưký
thưký,, thủquỹ phải là thànhviên tíchcực nhất của nhóm)
nhóm)
• Tập trung hồn thành cơng việc của nhóm
• Nỗ lực hồn thành mục tiêu của nhóm, bỏ qua các lợi
ích cá nhân
• Phấnđấuđể tạo mơitrường làmviệc tin tưởng,tơn trọng.
• Nghe nhiều hơn nói
• Nêu ý kiến rõ ràng
• Tham dự đầy đủ các hoạt động của nhóm
• Tơn trọng các thành viên trong nhóm
• Làm việc với tinh thần trách nhiệm cao
• Tơn trọng ý kiến người khác
• Khơngnổigiậnnếtưởngcủamình khơng được sử dụng.
• Phê bình ý tưởng người khác phải mang tính xây dựng
13
•Chương 1: Tạo ý tưởng thiết kế
Chấp nhận phê bình xây dựng.
THI T K H TH NG C
KHÍ
TS PHAN T N TÙ
TÙNG
NG
Mơ hình nhóm thiết kế
Chương 1: Tạo ý tưởng thiết kế
14
THI T K H TH NG C
KHÍ
TS PHAN T N TÙ
TÙNG
NG
Hoạt động của nhóm
• Thỏa thuận ban đầu, thảo luận hợp đồng nhóm
• Thỏa thuận thời gian và lịch họp
• Thiết lập bản ghi nhớ
• Lập kế hoạch làm việc, lên kế hoạch hoạt động
• Chuẩn bị các tài liệu cho dự án
Nội dung việc thỏa thuận nhóm (hợp đồng)
• Tham khảo các thỏa thuận để thành lập nhóm
• Tất cả thành viên nhóm ký hợp đổng thỏa thuận
• Mở rộng bản thỏa thuận (phụ lục hợp đồng) sau này
nếu cần thiết
Nội dung các qui tắc được thỏa thuận
• Lựa chọn cách quyết định (đa số, đồng thuận, trưởng
nhóm..)
15
•Chương 1: Tạo ý tưởng thiết kế
Lựa chọn hoạt động nhóm (định kỳ, khơng định kỳ…)
THI T K H TH NG C
KHÍ
TS PHAN T N TÙ
TÙNG
NG
• Ngun tắc phân chia cơng việc
• Xử lý các thất bại ra sao
Hợp đồng thỏa ước trong nhóm
• Các thành viên sẽ tham dự đầy đủ các hoạt động của
nhóm
• Các thành viên sẽ kiểm tra Email thường xun
• Cơng việc sẽ được phân phối cơng bằng trong nhóm
• ……
Ngày/Ký __________________
__________________
Chương 1: Tạo ý tưởng thiết kế
16
THI T K H TH NG C
KHÍ
TS PHAN T N TÙ
TÙNG
NG
1. Tạo
1.
Tạo ra ý
ý tưởng
tưởng và Đánh giá ý tưởng
ý tưởng
Các giai đoạn của quá trình thiết kế
Chương 1: Tạo ý tưởng thiết kế
17
THI T K H TH NG C
KHÍ
TS PHAN T N TÙ
TÙNG
NG
Các phương pháp sáng tạo để tạo ý tưởng:
• Động não
• Suy nghĩ liên quan
Khái niệm biến thể tương quan
• Sử dụng biểu đồ hình thái
Chương 1: Tạo ý tưởng thiết kế
18
THI T K H TH NG C
KHÍ
TS PHAN T N TÙ
TÙNG
NG
Nền tảng của ý tưởng
ý tưởng sáng tạo:
tạo:
• Một người thiết kế thành cơng phải suy nghĩ sáng tạo
• Các thiết kế phải dựa trên nền tảng sáng tạo
• Các thiết kế muốn thành công phải luôn luôn mới mẽ,
sáng tạo và đẹp nhưng vẫn phải đơn giản và dễ thực
hiện.
• Một thiết kế tốt là biến điều không rõ ràng thành rõ
ràng và mọi người nhìn vào sẽ thốt lên “ Tại sao tơi
khơng nghĩ đến điều đó ?”
• Một nhà thiết kế giỏi nghĩ được điều đó vì họ sử dụng
phương pháp động não và phương pháp suy nghĩ liên
quan.
Chương 1: Tạo ý tưởng thiết kế
19
THI T K H TH NG C
KHÍ
TS PHAN T N T
TÙNG
ÙNG
Động não là quá trình phát sinh ra nhiều ý tưởng để có
thể giải quyết vấn đề trong thời gian ngắn
Chìa khóa để động não thành cơng:
• Khơng chỉ trích ý tưởng
• Suy nghĩ trước – đánh giá sau
• Chỉ trích dập tắt lửa sáng tạo – Chỉ trích ngăn chặn
luồng ý tưởng sáng tạo
• Hoan nghênh
hê h mọi ý tưởng
ý ở sáng
á tạo
• Phải dũng cảm xem xét mọi ý tưởng sáng tạo
• Mở rộng mọi ý tưởng có thể dẫn đến những thành
cơng mà ta không thể ngờ đến
Chương 1: Tạo ý tưởng thiết kế
20
