DẠY VÀ HỌC NGÀY NAY

56 2-2015zyxwvutsrqponmlkjihgf
D4!J~~1!PJzy

14
b(l, dang vien phat trien ddi song v~t chat, tinh than phu hop v6i
thuc tien, bao dam cho ho duoc thu huang ket qua cua cong cuoc
doi m6i. Trong qua trinh dau tranh can phai nh~n dien kip thdi
nhung bieu hi~n moi cua chu nghia ca nhan va tac hai cua no de
co bi~n phap ngan chan kip thai, hi~u qua.

Hai la; nang cao tinh
thoai dao due .

tlj phe

binh phe binh de'phOng chOngsuy
~

Ho Chi Minh cho rang, tu phe binh va phe binh la vi~cphai lam
thuong xuyen nhu "rna m~t hang ngay" cua moi can b(l, dang vien,
T l,i phe binh la tl,i soi minh se thay r6 minh hon nh~ r6 thieu sot.
s\:!achua khuyet diem rna gin giu dao dlic, loi song M ngay cang
tien bQ va co tl,iphe binh nghiem tuc thi moi khuyen khich duoc
nguot khac phe binh minh. Ngudi Iuon guong mau tu phe binh va
yeu cau moi nguoi phai thang than gop y phe binh min~. Ngudi
cho rang, khuyet diem nao cling co hai cho each mang, furh huang
den dao due, khi mac khuyet diem, du nho cung phai "uong thucc
xo' tay s\lch khuyet diem.
De tl,fph¬ binh

:: va phe binh hi~u qua, doi hoi moi can bQ.dang
vien ph:li tl,i giac hoc t~p va ren luy~n d\lo dlic, loi song; tron~ sinh
hOllt ph:li de cao nguyen tac t~p trung dan cM, nguyen tac t~p
the lanh dllO,ea nhan ph1,ltnich. Trang tl,fphe binh va phe binh
ph:li the hi~n tnich nhi~m ca nhan, co thcli dQ thl,fcsl,icau thj, biet
lang nghe y kien phe blnh cua ngudi khcic. Trong sinh hOllttl,fphe
binh va ph¬ binh
:: phill bolodam tinh giao d1,lc,tinh chien dau ca~,
giup moi cho can b(l, dang vien sau moi Ian sinh hOlltco sl,ftruang
thanh hO'n ve nh~ thlic chinh txi, tu tUdng, banh dong va vi~c
lam, tinh than doan ket, y thuc dau tranh chong nhung bieu hi~n
cua cM nghla ca nhan.

1. zyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
HIEN
.. TRANG: THAI f)0...THU f)ONG CUA HOC
. SINH,zyxwvutsr

SINHVIEN
Tu nhifu nam nay, trong xa hQi cung nhu tren cac phuong
tien thong tin dai chung, ta thuong nghe duoc nhieu nh~ xet
kha tieu cue ve hoc sinh vii.sinh vien, Nao la thanh nien s6ng
khong co hohl ba~ va ly tuong, nao iii.hoc sinh sinh vien thu
dong trong hoc t~p, khong ham hoc hoi, tim hi~u va dao sau
kien thuc ... Gan day, du lu~n I~ vo cung hoang mang, 10 lang
khi co nhieu hoc sinh quay lung lai v6i mon lich s\:!n6i rieng vii.
cac mon xa hQi nhan van noi chung. Xet cho cung, nhung khia
canh tieu cue ay iii.do chinh chung ta, lit nhung thay co giao, la
nhung nguoi Ion, iii.nhiing nguot c6 trach nhiem vdi su nghiep
giao due, dil gay ra. Duong Xuan Thanh da nhan xet mot each

di dom nhung hoan toan chinh xac nhu sau:
"Khong phai ngau nhien mil.bao chi phai bao dong: 'Gidi tre
hien nay chi biet cam cii dep cua mi toni Gi&i tre chi biet cam
nMn 'cclidt;p cua m i tom' vi ho ngoi tren con do rna phan Idn
ngudi dua do xem m i tom la d~c san" (DuO'ngXuan Thanh, 2014).

Dieu do co nghia la neu ngudi d~ybiet duQ'c nhieu "d~c san"
cao cap hon mi tom, thi cMc cMn Iii.gidi tre cling se co the
cam nMn duQ'c nhieu ccli dt;p khac, cao hon ''cclidt;p cua mi
tom': Noi nhu the khong c6 nghia ia cho rang anh hUdng cua
ngudi thay Iii.tuy~t doi doi vdi ngu<'1ihoc. Cling khong co nghia
Iii.ngudi thay chi can gioi Iii.duO'ng nhien se dil.o tc)'Ora the h~
tl,i nang cao minh ien, ngu<'1ithay can
ngu<'1ihoc gioi: ngohl vi~czyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSR
chu y phat trien cac nang Itjc sau day a hoc sinh vii.sinh vien,
nhUng nang Il,icrna da so cac em con rat yeu.

Ba la,phtit huy vai tro cac t6 chUcchinh tri - xii hQiva queJ'nchUng
nhan dtm trong phOng, chOngsuy thoai aq.o auc cua can bQ,aang 2. MOT s6 NANG Ll)'C CAN PHAT TRIEN NOI SINH VI EN
2.i. Ming Itjc phe phan
vien.

o

Theo Ho Chi Minh, de phong, chOng suy thoclidllo dlic cua can
bo, dang vien hi~n nay thi "vi~c can ph:li lam trlidc tien la chinh
don I~ Dang"(9). De xay dl,fngDang m\lllh ve chinh trj va to chuc,
nang cao nang ll,iclanh dllO,slic chien dau cua Dang Doi hOi ph:li
thl,iChi~n tot nguyen tac t~p trung dan chu trong sinh hoC),tva thl,ic
hanh ley lu~t Dang; phat huy toi da quyen lam chu cua nhan dan,

dl,ia van dan de xay dl,ing Dang va phong, chOng suy thoclive dllo
dlic cua can bo, dang vien. Quan ly ch~t che can bQ, dang vien
trong sinh hoC),tva cong tac, tang cu6'ng cong tac kiem tra, giam sat
nh~m giao d1,lc,ren luy~n can bo, dang vien.
Phat huy vai tro cua M~t tr~n To quoc, cac to chlic, doan tM
nhan dan trong phOng, chOng suy thocli dllo dlic cua can b(>,dang
vien. Tiep thu co chon loc cac y kien dong gop cua quan chung
nhan dan, cac to chuc, doan the doi vdi to cMc dang va can bQ,
dang vien nham kip thai phat Mn nhUng sai lam, khuyet diem va
co bi~n phap dau tranh, xu Iy hi~u qua. Ben CC),nhd6, ph:li lam t6t
vi~c neu guO'ng dien hinh tien tien, neu guO'ng ngudi t6t, vi~c t6t
nham khuyen khich can b(>,dang vien tv giac hoc t~p va ren luy~n,
guo'ng mau trong dC),odlic va loi song de cho quan chUng, nhan
dan hoc t~p noi theo.
TAl LIEU THAM KHAo:
1. H6'Chi Minh, vexaydl,lng Dang, Nxb SgTh~t, HIlN(li, 1981, tr.104.
2. Dang C(mg san Vi~t Nam: Van ki~n D~ h(li d~ bieu toan quoc Ian
thliXI, Nxb CTQG, H, 2011, tr.173.
3. Dang C(lng san Vi~t NamYan ki~n HQi nghj Ian thli t11 BCHTU
Dang kh6a XI, Nxb CTQG, H, 2012, tr.9S.
4. H6 Chi Minh, Vexaydgng Dang, Nxb Sg Th~t, HaNQi, 1981, tr.114.
5. H6 Chi Minh, Vexaydt!ng Dang, Nxb SgTh~t, HIlNQi, 1981,tr.11S.

Nang Ivc phe phein bat ngu6n tit vi~c biet nghi van. Nghi van,
do Iii.tien de cua cae hOllt dong khoa hoc, la phan xC),tl,i nhien
cua con ngu<'1ikhi pheit hi~n ra sl,i khong kh&p giua thong tin
ta vita thu nh~n duQ'c va kien thUc mil. ta da co ve van de lien
quan. Co the' noi khong ngoa rling nghi van la dlic dnh khong
the' thieu dugc cua nM khoa hoc, bai mot ie rat dO'n gian Ia
khong c6 nghi van, anh ta se khOng the'tien hanh bat leY mQt

nghien cuu nghiem tuc nao ca. NM khoa hQc la ngu<'1i"cling
dau'; "budng binh" nbat: khong nha khoa hQc chan chinh nao
de tin ca, Mi vi anh ta chi tin sau khi da kicm nghi~m va doi
chUng nhieu Ian v~ deu nh~n dU<;lcket qua gi6ng nhau. Chi co
sl,i tMt khoa hoc m d i co the' thuyet phl,lc dU<;lCnba khoa hoc.
Neu Copernic, Galilee ca tin, hen nhcit, va neu cac nba khoa
hoc the h~ sau khong biet nghi ng<'1thi cole nhan lo.p ngay nay
van con tin ding m~t tr<'1iquay xung quanh trcli dat. Chia se sau
day cua GS. Phan Dinh Di~u, nguyen Vi~n truang dau tien cua
Vi~n khoa hoc tinh toan va dieu khien, cho tMy nang ll,ic phe
phan rat cao cua ong:
"Khong bao gid xem cai da hQc la du roi. Luon nghi rang
ben qnh cclibiet roi con nhung dieu chlta biet, chua dugc hoc.
Ngay trong hoc khoa hoc, toi da co chut mau "noi loC).Il"roL
Hoc toan d~ hoc nhung khi hQc kien thUc toi khong nghi do
Iii.chan ly duy nhilt, chua Mn luon luon dung. Chk co khoa
hoc, ly thuyet khac dieu minh da hoc, th~ chi ngu<;1clC),i.Do
do phill tim hieu dieu d6 co khong, no d dau, tim no bang cach
nllO" (Phan Dinh Di~u, 2009).


~Yr~~~_S_6_2_-2_0_15

_

15 zyxwvutsrq

LV LU~ND~YvA HQC

"

,,,"

~

NGUOI DAY
PHAI LAM GI DE
•
TICH CUC
HOA VIEC
HOC
•
••

• PGS.TS. TRAN THANH zyxwvutsrqponm
AI

Khoa Sa Pham - Truong D<.Uhoc Can Tho
la cau noi rat quen thuoc trong nganh giao due, nhung chua
ai dam qua quyet la minh biet day tu duy sang tao. GS. Phan
Dinh Dieu cling da tung noi:

"... the nao la tu duy sang t':10thl chua bao gia co su trao doi
gifta thay va tro de truyen thu kinh nghiern va nhung to cMt
ay cho hQC tro nen can ban van lit tiep thu kien thuc mot each
J zyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
tit tiep thu tot toi sang t':10la mot qua trinh, doi
thu dong. [...zyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIH
hoi phai ducc ren luyen. Giao due ta noi nhieu ve yeu cau sang
t':10,doc l~p tu duy nhung chuang trinh hoc gan nhu chua long

ghep nhung nang luc do cho hoc sinh. Do la (j nhung men
yeu han nua. Dieu nay can
khoa hoc. Can khoa hoc xa hQi 1<.U
co trong noi dung cai each giao due, d6i moi giao due trong
tho; gian tor' (Phan Dinh Dieu, 2009).

Day la mot khoang trong trong cac chuang trlnh dao t':10
phd
thong va dai hoc cua chung tao Tit each d':1Yr~p khuon va
Vl the, phai day cho sinh vien biet nghi nga khoa hoc, vi do
each
hoc nhu vet nhu hien nay, den d':1Yhoc sang t':10la m!)t
chinh lit chat men xuc tac, kich thich cac em tu tim toi hoc
quang
duong phdn dau gian kho, nhung khong the ne tranh
hoi, Phai cho cac em biet la nguoi thay cling co the khong biet,
duoc,
neu
muon doi moi dai hoc. Ttt duy sang t':10khong the
tharn chi nguoi thay cling co the sai, vi ho cling chi lit mot
tach
rdi
cac
nguyen ly phat hi~n ra cai moi trong nghien cuu
con nguoi, mit con nguci thi luon luon khiem khuyet, nhat lit
khoa
hoc,
No
doi hoi phai duoc trang bi kien thuc, ducc huan
ve m~t tri tue, VI the, se la vo nghia neu nguot thay tim each

luyen
ben
bl,
lau
dai ke d thuc t~p trong tinh huong co th~t.
chung to su hoan thien kien thuc cua minh doi vci sinh vien,
1M
rna
cac
truong
dai hoc ngay nay chi trang bi so sai mot so
GS. Ho Ngoc D<.Udii tung noi:
kien thuc quy trinh, roi co "cam tay chi viec" cho sinh vien thuc
"Doi voi sinh vien dai hoc, gia trj C(J ban lit nga vue thay.
hi~n m¢t so cong dO':1nnghien cuu don gian nao do de hoan
Khac voi lop 1, gia trj ca ban la tin thay [... J. Chung ta nen
thanh lu~n viin tot nghiep, roi hili long bao cao la ngudi hQc da
khuyen khich sinh vien nghe nhitng dieu thay giang de rna
biet sang t':10khoa hoc. Cach d':1Y"cam tay chi viec" ay co the
suy ra nhUng dieu co the nghi nga. Can sinh vien rna chi nho
mang l<).ihieu qua nMt thai, nhttng do chinh la cOinguon cua
dU(icnhung lai thay giang thl tam thuang qua" (Ho NgQc D<.U, tu duy r~p khuon: the he di sau lam dung nhUng gi mit the M
2005).
di truoe da d<).yhQ, ke c:i cai d<'1,th~m chi cciisai. Do ehinh la
Dieu do co nghia la khoi g<;1ilen sl,i nghi nga (j sinh vien cach dao t<).ocua chUng ta hi~n nay, rna GS. Phan mnh Di~u
cling da lit mot thanh congo Thoi quen hQc t~p cua nhieu hQc (1993) cho ding each lam ay chi dao t\10duQ'ceac chuyen vien
sinh sinh vien hi~n nay la nghe de nho, de thuoc long va de tra cMp hanh, chu khong the dao t\lO dU<;1c
nhftng ngudi tri thuc
bili,lam bili thi va kiem tra. HQc t~p tich qtc doi hOi nguai hQc dung nghia.
nghe de suy nghi, de doi chieu voi nhung gi dii biet, de phat

2.3. Nang life zyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJI
ttf hlJe
hi~n ra nhftng cho "I~ch pha'; de nghi nga, va de tim tei hQc
Ngay nay, nguy co l<).ch~u kien tMe thl Ion han rat nhieu
hOi,nghien cuu. Do cung chinh la chuan bj cho nguai hQc tUng
so voi each day vili ch\1c nam, vi toc d¢ phat trien cua kien
bttoc tiep c~n voi nghien cuu khoa hoc.
tMc qua Ion. Han nfta, nhung gl chung ta biet hOm qua co
2.2. Til duy sang tq,o thay eho til duy rqp khuim
the hOm nay khong can dung nua, vi khoa hQc luon luon phat
Tit vai ch\lc nam nay, "d<).ycho nguai hQc tu duy sang t~o" trien va hoan thi~n. Do cling chinh lit cOi nguon cua phuong zyxwvutsrq


so 2-2015 zyxwvutsrqponmlkjih
DauvaHQc
JNGAY

16
cham "hoc t~p sudt dCii':V i the, day cho sinh vien each tu hoc
phai.la nQidung Chllyeu cua dao tao dai hoc ngay nay. Do cling
chinh la con duong duy nMt dan diit sinh vien tiep c~n v6'i
nghien cuu khoa hoc. Co the' noi chac chan rang truce het cac
nha khoa hoc la nhung nguoi rat gioi ve tu hoc: chang nhung
ho biet tl,ihoc nhu the nao, ho con biet hoc cai gi, va biet each
tim kiern tal li~u de thea man nhu cau tu hoc cua ho, Noi m(>t
each ngan gon, nang luc tu hoc la nang l~c kham phara nhfing
cai rna minh chua biet, nhfing kien thuc rna minh conthieu de
hoc, de lam giau cho ban than minh. VI the, nguoi nao khong
tMy dU<;1C
cai minh chua biet thi khong the nao tien b(>duoc,

Khong tu hoc se dan den "cam diec khoa hoc': la ngudn goc cua
tinh trang lam khoa hoc nhech nhac, ''diec khong S<;1
sung': cua
can benh vi cudng, nhu GS. Hoang Tuy da canh bao ve mot b(>
phan khong nho cac nha khoa hoc hien nay:
"De bi lam van the ech ngoi day gieng, de mac benh vi cuong,
khong hoa nMp van dong chay van minh Clla thCiid~, khong
chap nh~n lu~t chO'iquoc te, roi ngay cang tl,lth~u rna van tl,iru
ngll minh, tl,i danh lua minh, va danh lua nhan dan minh v6'i
nhfing thanh tich khong co th~t" (Hoang Tl,ly,2008).
2.4. Tinh than mqo hiem khoa hgc
A. Einstein da tung noi: kien thuc khoa hoc khong quan
trong bang trl tUdng tU<;1ng.Co kien thlic, ta co the' di tu A den
B, nhung neu eo tri tUdng tU<;1ng,ta eo the di bat cli nO'inao
ta muon. Nhung de ehuan bi tinh than "di bat cli nO'i nao ta
muon" thi sinh vien can phai. co mQt chUt m~o hiem, va giang
vien can dong vien khuyen khich cac em, ho~c it ra thi cling
khong nen trung ph~t khi xay ra sl,i co. Khong m~o hiem se
khong bao gia co phat hj~n khoa hoc, vi con duang duy nhat
dan den kham pha la du hanh, tham hiem. V i the, muon cho
sinh vien tich el,iehoa cac kien thuc clla minh thi ean phclitUng
bu6'c xoa bO khuynh hu6'ng qua th~ trong, "chuong s\i an
toan" da ngl,itri hiu dM trong tam ly Cllagi6'i tri thuc Vi~t Nam
chUng tao Do chinh la khuynh hu6'ng an ph~, khong muon
thay doi, vi khong dam duang dau v6'i song gio clla bien d.
ChI nhfing ai da dU<;1c
ren luy~n trong tinh than dam nghi dam
lam nhu the thi m6'i eo dU<;1e
ban Hnh rna GS. Ho NgQc D~ da
co dip noi den:

"Lam khoa hoc thi phai. co dU<;1C
cai ban linh dung ra rna
tuyen bo: toi thach ai lam tot han toi; cong trinh Clla toi, toi
cung thach cac anh gop y sua chua rna hay hO'n toi dU<;1c"(Ho
NgQc D~i, 2005).

riA l'

dCiisong xa hQi. V i the, nguoi giang vien can phai co ythlic doi
xu dan chu v6'i sinh vien, theo nghia rong nhat cua tu nay. Phai
cho sinh vien quyen "khong dong y" vdi thay, tharn chi phan
doi thay, vi khoa hoe dua tren su thuyet phuc bang cac minh
chung chu khong phai la ap d~t.
4.KETLU ~N

Giao due Vi~t Nam dang dung truce nhieu van de bat c~p
chua tung thay: noi nhu GS. Pham Toan, giao due nuoc ta dang
la « mot nen giao due va dinh huong duoc troi tu do trong
nhieu nam dang troi den sat bCivue pha san » (Pharn Toan,
20l3). V i the, moi giang vien, nMt la cac giang vien tre, can
phai no luc rat nhieu de gop phan cuu van tinh hinh truce khi
qua muon.
Giao su Vien SI nguoi Phap P. Darriulat da tham gia nhieu
heat dong dao tao va nghien cuu khoa hoc d Vi~t Nam va da co
nhieu nhan xet xac dang ve giao due nuoc taoTu nhung nhan
xet do, giao su da dua ra nhfing lai khuyen het suc xac dang
cho gidi khoa hoc nudc ta, rna cac giang vien d~ hoc can phcli
suy ngam nghiem tuc:
"Hi~n nay, s\i tl,i ton dang khien chUng ta khong dam doi
di~n hii%nthlje, va sl,i khiem ton khien chung ta khong dam

tham vong [mot cach thl,iCte]. ChUng ta can phai. eo thai do
hoan toan ngU<;1cl~: sl,i t\i ton la de chung ta tham vong va tl,i
tin; Sl,ikhiem ton de giup chUng ta eo nghi ll,iede doi di~n v6'i
thl,iCten (Darriulat P.,2012).
Phai tl,itin va co tham vong de phan dau d~t dU<;1cml,lctieu
doi m6'i giao dl,lcva cai.tien chat lU<;1ngdao t~o d~ hoc, nhung
phai. khiem ton va co nhieu nghi ll,iCde doi di~n v6'i thl,ic te bi
dat ella nganh giao dl,lCrna hang ngay, hang giCichUng ta dang
doi di~n. Do la hai thai do d6i l~p nhau nhung can phclieo ella
chung ta hi~n nay.

TAlzyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGF
LI~U THAM KHAo:zyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSR

1. Darriulat P., 2012. DiIO t<;10tien si: Doi di~n v6'i th\ic teoBaozyxwvu
Tia
Sang ngayzyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLK
26/1112012, />
d=113&CategoryID=6&News=5900

truy c~p ngay 28/1112012.

2. Duong Xuarr Thilnh, 2014. 34 nghin tY co dao t<;10duO'cd(>ingii
giao vien tich hO'p? -ngu -giao-vien-tich -hop-post143288.gdtruy
c~p ngay20/04/14.

3. H6 NgQc £)~, 2005. Sinh vien chi nen tin thay m(>tnaa. Tnlloi
phong
van cua Kieu Hm, dang tren bao Ph\l nu Vi~t Nam.
3. THAIzyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

£>Q £>01 VOl NG1101HQC

3.1. Phai lam glIdng

Urn guO'ng de giao dl,lc nguai khae la root phuO'ng phap da
co tulau dCiinhung luc nao cung co tae dl,lng, nMt la doi v6'i
nguCii hoc la thanh thieu ni<~n.Giang vicn keu gOi sinh vien
hQc t~p tich cl,icthl phai. t~o dieu ki~n cho sinh vicn phat huy
Hnh tich c\ic trong hoc t~p. HO'n the nfia, giang vien con phai.
tich cl,ictrong nh~ thlic, trong doi m6'i tu duy, trong sl,itim toi
kham pha clla minh. Khong co gi phan tac dl,lng cho bang vi~c
giang vicn thi h6 hao sinh vicn tham gia nghien cliu khoa hQc
nhung chinh minh l~ khong tham gia.
3.2 Phai dim chu vai ngllui hQC
Thai d~i ngay nay la thO'i d~ dan cM hoa tren mQi m~t Clla

4. Hoilng T\lY2008. De col6'p tri thtic xting dang. T\lpchi 'IiaSang,
ngay 06/12/2008
5. />egoryID=3 truy c~p ngay3/4/2014.
6. Phan Dinh Di~u 1993. Applying Mathematics and Democracy.
T\lp chi NIASnytt, s6 2, tr.11-14.
7. Phan Dinh Dieu, 2009. HQc, nhung di!ng nghi dola chan Ii duy
nh.1t. Tuoi tre cuoi twin, />hoc-nhung-dung-nghi-do-Ia-chan-Iy-duy-nhat.html
troy c~p ngay
2/4/2009.

8. Phan Dinh Di~u, 2013. De biet la minh khong biet. T~ dja chi
/>biet/default.aspx, truy c~p ngay 9/8/2013.