Chữa bệnh bằng… khí hậu docx

Chữa bệnh bằng… khí hậu
Khá nhiều bệnh tật của con người khởi phát là do tác động của khí hậu. Việc vận
dụng thời tiết, khí hậu để điều dưỡng thân thể và chữa bệnh từ lâu đã được hầu hết
các nước trên thế giới áp dụng. Tuy nhiên, chưa có nhiều nước có riêng một ngành
khoa học nghiên cứu về khí hậu liệu pháp. Vì thế, vẫn có những bệnh nhân điều
dưỡng ở những nơi có khí hậu không phù hợp với sức khỏe, khiến bệnh chuyển biến
nặng hơn.
Khí hậu gây bệnh…
Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, chuyện đi du lịch, nghỉ dưỡng theo mùa hằng năm là
rất phổ biến. Tuy nhiên, do không hiểu biết về sinh khí hậu cũng như tác động của khí
hậu đến sức khỏenên không ít người đã chọn mùa không phù hợp để đi du lịch hoặc tìm
đến những vùng thời tiếtcó hại cho sức khỏe của mình để nghỉ dưỡng.

Thông thường, 2 đặc trưng khí hậu dễ gây bệnh nhất là quá nóng và quá lạnh. Khí hậu
quá nóng vào mùa hè là tác nhân lý tưởng để làm phát sinh các căn bệnh nguy hiểm như
viêm gan do virut, rối loạn tiêu hóa, sốt xuất huyết, viêm màng não… Kể cả nóng – khô
hay nóng – ẩm đều có thể gây ra những rối loạn quá mức về điều hòa nhiệt, dẫn tới tình
trạng ngất, co rút, say nóng, suy kiệt do mất nhiều nước trong cơ thể. Theo Lampert
(1968), những người sống ở vùng nóng – ẩm thường hay bị thương tổn da, bị các bệnh về
hệ tim mạch và thận. Theo Licht (1964), nếu nhiệt độ không khí tăng cao đáng kể và khí
hậu biến đổi đột ngột trong mùa nóng thì đó là nguyên nhân tăng tỉ lệ tử vong. Khí hậu
chuyển từ lạnh sang nóng hoặc ngược lại là mối đe dọa với sức khỏe người già và người
bị bệnh tim.
Các loại khí hậu lạnh tuy ít gây hậu quả gay gắt hơn khí hậu nóng nhưng nó cũng không
thể xem nhẹ. Khí hậu lạnh ngoài việc thường gây cho con người bị cước đầu ngón tay,
ngón chân, da tím tái, cứng đờ, thân thể cóng lạnh còn dễ làm phát sinh các bệnh
như viêm đường hô hấp,thấp khớp, cúm, bạch hầu, bệnh còi xương, thiếu vitamin D do ít
tiếp xúc với ánh nắng mặt trời… Theo Mets (1967), người già có thể chết khi nhiệt độ
trung tâm xuống dưới 300C. Khí hậu lạnh còn làm tăng tỉ lệ tử vong và tỉ lệ các bệnh hô
hấp, lao, thấp khớp.
Ngoài ra, việc thay đổi khí hậu cũng có những tác hại đáng kể đối với sức khỏe con

người. Chẳng hạn, các nhà nghiên cứu đã ghi nhận được đặc trưng quan trọng nhất của
khí hậu ở vùng núi cao là tính kích thích mạnh, không khí loãng, áp suất không khí
thấp… Vì vậy, nhiều người đang ở vùng đồng bằng khi đến vùng núi cao du lịch nghỉ
dưỡng thường nhức đầu, mất ngủ, rối loạn nhịp thở, rối loạn thông khí phổi, tăng hồng
cầu, tăng tần số tim. Loại khí hậu này đặc biệt không thích hợp cho những người mắc
bệnh phổi kích thích, thiếu máu, những người già và bệnh nhân ung thư.
Ngược lại, khí hậu miền biển chịu ảnh hưởng của chế độ gió đất liền đổi hướng ngày đêm
nên có biên độ nhiệt thấp hơn các vùng khác. Bầu trời miền biển thường có nhiều mây,
bức xạ khuếch tán lớn, có nhiều tia cực tím. Những đặc trưng khí hậu này không phù hợp
để các bệnh nhân tim mạch, suy nhược cơ thể, lao phổi, huyết áp cao đến du lịch hay an
dưỡng. Ngày nay, rừng cũng là một trong những địa điểm được nhiều khách du lịch ưa
thích. Tuy nhiên, vào mùa mưa, rừng là nơi ẩm thấp, rất dễ gây bệnh truyền nhiễm, bệnh
đường hô hấp và ngộ độc CO2 đồng thời có tác động bất lợi đối với quá trình chuyển
hóa, làm giảm thể lực và sức đề khángvới bệnh tật. Chính vì thế, những người đang mang
bệnh hay có sức khỏe không tốt cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi quyết định đi
nghỉ mát hay điều dưỡng dài ngày ở một nơi nào đó, vào một mùa nào đó trong năm.
Và khí hậu chữa bệnh
Tuy có ảnh hưởng khá lớn đến bệnh tật và sức khỏe, nhưng từ xa xưa con người cũng đã
biết lợi dụng những yếu tố khí hậu để cải thiện điều kiện sống hằng ngày và chữa một số
bệnh. Đây chính là mục tiêu của một ngành nghiên cứu mới dựa trên cơ sở sinh khí hậu,
trong đó môn sử dụng khí hậu để trị bệnh được gọi là khí hậu liệu pháp.

Dựa trên các nguyên tắc sử dụng các yếu tố khí hậu tự nhiên ở các vùng khác nhau, khoa
khí hậu liệu pháp đã đưa ra một số phương pháp chữa bệnh căn bản thông qua các kỳ
nghỉ dưỡng, điều dưỡng dài ngày cho người bệnh. Người bệnh có thể lợi dụng những
vùng núi cao để chữa một số bệnh như hen, ho gà, lao phổi, viêm phế quản mạn tính…
Khi lên núi cao – nơi có không khí loãng và áp suất thấp, lượng hồng cầu và tỉ lệ huyết
sắc tố trong máu tăng, lượng bạch cầu giảm đi, thời gian đông máu cũng ngắn hơn. Áp
suất không khí thấp có tác dụng rất tốt trên hệ tuần hoàn và cơ quan hô hấp, giúp cơ thể
có cảm giác nhẹ nhõm. Khí hậu miền núi cũng kích thích sự chuyển hóa, thích hợp với

các bệnh nhân mới bình phục, những người làm việc quá sức, thiếu máu thứ phát, thiếu
máu sau chảy máu hay thiếu máu do các bệnh ký sinh trùng. Những người mắc bệnh tiểu
đường, một số bệnh da liễu như viêm da chảy nước, ngứa, đặc biệt là trẻ em bị chàm, sẽ
cảm thấy dễ chịu với khí hậu miền núi.
Với khí hậu vùng biển thường mát mẻ, nhiều ánh nắng mặt trời, bầu không khí có áp suất
cực đại lại chứa một lượng muối và iốt, có khả năng kích thích mạnh các quá trình đồng
hóa, trao đổi chất trong tế bào, gia tăng sự tạo huyết và kích thích hệ thần kinh. Về mặt trị
liệu, những bệnh nhân đang có hiện tượng thoái hóa khoáng chất, tinh thần mệt mỏi sẽ
cảm thấy dễ chịu ở miền biển. Trẻ em còi xương hay mắc bệnh bạch huyết, lao khớp, lao
xương đều có thể điều trị có kết quả ở miền biển.
Ngày nay, rừng nguyên sinh hay các vùng hồ lớn cũng là một trong những địa điểm được
khách du lịch ưa thích. Rừng là bộ máy chắn gió, lọc bụi, điều hòa nhiệt độ và giảm
lượng bức xạ mặt trời gây kích thích, rất thích hợp cho những người bị stress, căng thẳng,
mệt mỏi. Lại thêm mùi thơm hoa lá trong rừng cũng có tác dụng dưỡng tâm, an thần rất
hữu hiệu. Còn vùng hồ thì có sự chênh lệch nhiệt giữa đất và nước nên tạo gió mát và hơi
nước có tác động tích cực đến hệ thần kinh và huyết áp. Trẻ còi xương, thiếu máu; người
bị hao tổn thần kinh, mới bình phục, những bệnh nhân mất ngủ, tăng huyết áp, mắc các
chứng bệnh về tim, thận, đường hô hấp đều có thể điều trị ở vùng hồ kết hợp với thuốc.
Nắm vững và am hiểu mối quan hệ, tác động giữa khí hậu và sức khỏe, chúng ta sẽ điều
chỉnh và sắp xếp các chuyến du lịch, nghỉ dưỡng thích hợp cho mình vào từng thời điểm
nhất định trong năm nhằm thu được nhiều mối lợi từ khí hậu và tránh những tổn hại cho
sức khỏe!