Skkn một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt môn kĩ thuật

Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt mơn Kĩ thuật

Phần thứ nhất
ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài:
Mơn Kĩ thuật có vị trí quan trọng trong nhà trường được dạy có hệ thống từ
tiểu học đến trung học. Mục tiêu của môn kĩ thuật lớp 4 là đúng đắn, phù hợp góp phần
đạt mục tiêu chung của giáo dục tiểu học bởi vì: Cũng như các mơn học khác mơn Kĩ
thuật góp phần vào việc hình thành và phát triển những cơ sở ban đầu về đạo đức,
trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản khác của học sinh, là một bộ phận
của kĩ thuật phổ thông. Môn Kĩ thuật giúp cho học sinh tập áp dụng những kiến
thức đã học từ các mơn học khác như: Tốn, Tự nhiên & Xã hội v.v…vào q trình
làm ra sản phẩm, qua đó củng cố và vận dụng kiến thức đã học góp phần nâng cao
chất lượng các môn học khác. Môn Kĩ thuật góp phần rất quan trọng trong việc rèn
luyện phương pháp suy nghĩ, phương pháp giải quyết vấn đề, góp phần phát triển
tư duy sáng tạo. Nó đóng góp vào việc hình thành các phẩm chất của người lao
động mới như: cần cù, cẩn thận, có ý thức vượt khó, làm việc có kế hoạch, có nề
nếp và tác phong khoa học.
Mục tiêu của môn kĩ thuật 4:
Kiến thức : Giúp cho học sinh hiểu được nhũng tri thức cần thiết và tối thiểu về kĩ
thuật cắt, khâu thêu, kĩ thuật trồng cây rau hoa và kĩ thuật lắp ghép mơ hình. Trên cơ sở đó,
bước đầu cho các em làm quen với các lãnh vực hoạt động dịch vụ nơng nghiệp, cơng
nghiệp.
Kĩ năng : Hình thành ở học sinh kĩ năng lao động đơn giản : khâu, thêu, trồng cây, lắp
ghép được một số mơ hình kĩ thuật, và sử dụng các dụng cụ thông thường (kéo, kim khâu,
thước, cuốc,…) trong quá trình lao động. Bước đầu hình thành ở học sinh tư duy sáng tạo,
thói quen lao động có kĩ thuật theo quy trình cơng nghệ và bồi dưỡng năng lực làm việc hợp
tác với người khác.
Thái độ : Giáo dục học sinh yêu lao động, kính trọng người lao động, biết quý sản
phẩm lao động. Rèn luyện tính kiên trì, cẩn thận và thói quen làm việc theo quy trình. Có ý
thức tự phục vụ, hợp tác với bạn bè, giữ gìn mơi trường sạch đẹp.

skkn

1


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt mơn Kĩ thuật

Kĩ thuật 4 nhìn chung khá hợp lí. Các mạch kiến thức hệ thống đảm bảo sự hài hoà
trong mục tiêu đề ra. Việc cần thiết là ngưởi giáo viên cần có phương pháp dạy học nào để
đạt được mục tiêu và tiết học nhẹ nhàng, hiệu quả. Để đạt được điều đó địi hỏi phải có sự
quyết tâm cao của một giáo viên giảng dạy lớp. Với tình hình đất nước ta hiện nay bước vào
thời kì hội nhập đẩy mạch khoa học, cơng nghệ thơng tin, đặc biệt trong cuộc sống hằng
ngày chúng ta phải có đơi mắt nhìn thật sự thẩm mĩ, sự thẩm mĩ nó cũng là một liều thuốc bổ
giúp chúng ta ngày càng tươi trẻ hơn, có sức khoẻ tốt để tìm tịi sáng tạo góp phần làm cho
mỗi con người Việt Nam thật sự không những đẹp ở tâm hồn mà cịn đẹp ở dáng vẻ bên
ngồi. Như thế mới đúng với thuần phong mĩ tục của văn hoá nước ta.
Để có những sản phẩm thực sự tốt do chính bản thân các em thực hành, phải thực sự
có một người thầy chuyên nghiên cứu về phân môn này, đưa ra những sản phẩm cụ thể để
các em hình dung trong mỗi bài học, biết nhận dạng và sẽ tạo ra những sản phẩm tuyệt đẹp.
Đặc biệt là đối với học sinh nam vấn đề thêu thùa may vá chỉ những em có năng khiếu mới
sự thêu đẹp cịn lại các em làm qua loa không chú trọng với môn học này. Tâm sinh lý lứa
tuổi ở giai đoạn lớp 4 cũng thật sự rất tháo vát hay học hỏi và năng động. Đối với chươn g kĩ
thuật trồng rau hoa và chương lắp ghép mơ hình kĩ thuật các em rất thích, nhưng chỉ làm
được một cách đơn giản chưa thật sự hiểu được mục đích và cách làm cho có hiệu quả. Trên
cơ sở ngun nhân tìm được và có những biện pháp khắc phục, để giúp học sinh học tốt phần
kỉ thuật cắt, khâu, thêu và biết nhìn nét đẹp của lao động tự phục vụ với những lọ hoa cũng
như có những mơ hình đồ chơi thích hợp. Xuất phát từ thực trạng trên, từ dó tôi quyết tâm
chọn và nghiên cứu đề tài: “ Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt môn Kĩ thuật”.
2. Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu và ứng dụng:

- Thời gian: Từ tháng 9/2017 đến tháng 3/2018.
- Đối tượng nghiên cứu: Học sinh lớp 4E
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Nghiên cứu lý luận cơ bản về dạy kĩ thuật bậc tiểu học.
+ Nghiên cứu thực trạng kỹ năng lao động đơn giản: khâu, thêu, trồng cây, lắp ghép
được một số mơ hình kĩ thuật, và sử dụng các dụng cụ thông thường (kéo, kim khâu, thước,
cuốc,…) trong quá trình lao động của học sinh lớp 4.
- Ứng dụng: Dạy môn Kĩ thuật cho học sinh lớp 4.

skkn

2


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt môn Kĩ thuật

3. Khảo sát chất lượng học tập của học sinh đầu năm:
Nhiều năm qua, khi được phân công giảng dạy lớp 4, tôi đều tiến hành khảo sát chất
lượng của các em. Năm học 2017 - 2018 này cũng vậy, khi mới nhận lớp tôi đã tiến hành
khảo sát thông qua dạy những tiết dạy đầu năm học. Qua việc khảo sát tôi thấy rằng kĩ năng
thực hành của học sinh còn nhiều hạn chế.

skkn

3


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt môn Kĩ thuật

Phần thứ hai

GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1. Cơ sở lí luận của vấn đề
Trong những năm qua, chất lượng của học sinh về mơn kĩ thuật cịn hạn chế, khơng
có những sản phẩm đẹp để trưng bày đặc biệt là với những học sinh nữ : may vá, thêu thùa
rất chậm, không quan tâm, vấn đề vườn hoa ở gia đình các em đều thưa thớt, các em khơng
u thích tự làm, chỉ quan tâm đến trị chơi điện tử nên các em khơng có những thành quả
lao động tự làm. Môn kĩ thuật 4 là một phân mơn có tính đơn giản hố, là một người giáo
viên dạy bậc tiểu học ai cũng nghĩ rằng là một môn học thật sự rất dễ, học sinh đa số đều có
thể làm được, nhưng thật sự khơng dễ chút nào. Nhìn chung học sinh khơng ham thích học
mơn kĩ thuật như các môn học khác; học sinh lúng túng khi học chương lắp ghép kĩ thuật do
khơng có thời gian tháo các chi tiết; khơng có giáo viên chun mơn Kĩ thuật. Bên cạnh đó
một số phụ huynh là người có “ ảnh hưởng” khơng tốt đến các con. Họ bắt con học hai mơn
Tốn và Tiếng Việt. Thiết nghĩ đây là một bộ phận năng khiếu hết sức phức tạp, nói thì được
nhưng làm khơng hồn chỉnh. Các em thực hành tạo ra những sản phẩm rất xấu, có em
khơng làm được, rất vụng về. Là một giáo viên trực tiếp đứng lớp giảng dạy bộ môn này,
bản thân tơi thấy cần phải có những phương pháp dạy học phù hợp với đối tượng học sinh
vùng miền, đơn vị mình. Đề tài này khi hồn chỉnh sẽ giúp cho bản thân và đồng nghiệp có
nhiều kinh nghiệm trong việc vận dụng phương pháp dạy học có hiệu quả, giúp học sinh
hướng tới hứng thú và nâng cao chất lượng học tập.
2. Thực trạng của vấn đề:
Qua nhiều năm giảng dạy, bản thân nhận thấy học sinh lớp 4 cịn nhiều hạn chế đối
với phân mơn này. Thực tế với lớp đang chủ nhiệm (lớp 4E) - đối với chương I: Bài 1: “Cắt
vải theo đường vạch dấu” sau khi thực hành bài chỉ có 3 em học sinh nữ cắt tương đối đẹp,
còn lại các em cắt chưa đẹp và đúng kĩ thuật mặc dù các em đã kẻ trước trên vải rồi nhưng
vẫn làm không đẹp. Đối với chương II “Kĩ thuật trồng rau hoa”: hàng tuần vào tiết chào cờ
đầu tuần cơ tổng phụ trách có nhắc nhở rất nhiều về sự chăm sóc các bồn hoa của sân trường
nhưng hầu như các em phớt lờ, chưa có sự chăm sóc cẩn thận; các em khơng tự tay lao động
và ít tiếp xúc với mơi trường bên ngồi khơng chịu tìm hiểu, khơng biết cách chăm sóc một

skkn

4


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt môn Kĩ thuật

số cây hoa đơn giản. Đối với chương “Lắp ghép mơ hình” một số em sử dụng chưa thành
thạo dụng cụ cờ lê, tuốc - nơ -vít để lắp tháo các bộ phận chi tiết. Nội dung thêu chưa phù
hợp với học sinh nam. Học sinh học tập một cách thụ động, chủ yếu nghe giảng, nhớ và làm
lại theo sự làm mẫu của giáo viên.
3. Một số biện pháp:
Ở lứa tuổi 11, sinh lý của não vẫn tiếp tục hình thành. Việc dạy học sẽ kích thích
mạnh mẽ sự phát triển các chức năng não. Nhờ đó đã xuất hiện các điều kiện để chuyển dần
từ tư duy hình tượng - đồ vật sang tư duy hình tượng - đồ vật sang tư duy trừu tượng - lời.
Nhưng cũng cần chú ý rằng, ở lứa tuổi này trẻ lúc nào cũng tìm chổ dựa ở kinh nghiệm cảm
tính, ở những biểu tượng, ấn tượng của bản thân, những tri thức gần gũi với cuộc sống của
các em.
Học sinh tiểu học dễ đãng trí trong cơng việc mà các em chưa hứng thú, khó tập trung
chú ý đến những tài liệu thiếu hấp dẫn về cảm xúc trực tiếp. Hơn nữa học sinh tiểu học rất
hăng hái và ham thích vận động. Vừa hiếu động, vừa chưa biết điều khiển hồn tồn hành vi
của mình, thường dẫn đến hiện tượng dễ bị kích động, thiếu kiềm chế và vô tổ chức… Tuy
nhiên, cần nhấn mạnh 3 nét đặc điểm tâm lí của học sinh tiểu học :
- Mỗi học sinh tiểu học là một chỉnh thể, một thực thể hồn nhiên.
- Trong mỗi học sinh tiểu học tiềm tàng khả năng phát triển.
- Mỗi học sinh là một nhân cách đang hình thành và phát triển.
Để giúp học sinh học tốt môn kĩ thuật lớp 4, tôi hướng dẫn học sinh theo những nội
dung sau:
Một là định hướng phương pháp dạy học đối với từng chương.
Hai là nắm vững cách sử dụng thiết bị đồ dùng dạy học.

Ba là vận dụng phương pháp và hình thức tổ chức dạy học phù hợp đối với từng đối
tượng học sinh, phù hợp với nội dung kiến thức đã học của bài.
Bốn là đánh giá sản phẩm đồ dùng của học sinh phải mang tính tích cực.
Năm là thực hiện tốt công tác chủ nhiệm.

skkn

5


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt môn Kĩ thuật

Trong những năm giảng dạy và chủ nhiệm lớp, bản thân rất băn khoăn, lo lắng kết
quả học tập của học sinh lớp được chủ nhiệm, nhưng với lòng yêu nghề mến trẻ tận tuỵ với
nghề mà bản thân rút kinh nghiệm và có sáng kiến góp phần vào giảng dạy nhằm nâng cao
chất lượng học sinh học tốt phân mơn kĩ thuật 4. Trong q trình giảng dạy, tôi đã mạnh dạn
áp dung những biện pháp sau :
3.1. Định hướng về phương pháp dạy học đối với từng chương
Chương 1: Kỹ thuật cắt, khâu, thêu
Cắt khâu, thêu là một trong ba nội dung chủ yếu của chương trình kỹ thuật lớp 4. Yêu
cầu cần đạt được khi tổ chức dạy học các bài trong chương 1 là học sinh hứng thú với công
việc khâu, thêu trên vải và có thể thực hiện được một số cơng việc tự phục vụ bản thân như :
khâu đường sứt chỉ trên quần, áo, khâu gấu quần, áo bị tuột chỉ, thêu tên vào khăn tay, khăn
mặt… Trên cơ sở vận dụng các kiến thức, kĩ năng về khâu, thêu đã học.
Để đạt được mục tiêu, nội dung cơ bản của từng bài và chuẩn bị đầy đủ đồ dùng dạy
học để chủ động trong giờ lên lớp. Đồ dùng dạy học phải có kích thướt đủ lớn, đường khâu,
đường thêu phải thể hiện rõ ràng, đảm bảo yêu cầu kĩ thuât và mĩ thuật. Quan tâm với việc
sử dụng chủ yếu của từng phần, hướng dẫn quan sát hình trong SGK để trả lời câu hỏi và
thao tác kĩ thuật …. Qua đó từng bước giúp học sinh có khả năng tự học và làm việc với
SGK.

Chương 2: Kĩ thuật trồng rau, hoa
Các bài học về kĩ thuật trồng rau, hoa bao gồm bài học lý thuyết , bài thực hành hoặc
lý thuyết kết hợp với thực hành. Do vậy, khi thực hiện, giáo viên kết hợp sử dụng nhiều
phương pháp như vấn đáp, tìm tịi, trực quan, thảo luận nhóm, thực hành kĩ thuật.
Tùy nội dung của bài giáo viên có thể tổ chức giờ học ngay tại lớp hoặc tại vườn
trường. Đối với những bài học lý thuyết, giáo viên nên chọn nội dung thích hợp để xây dựng
phiếu học tập và tổ chức thảo luận theo nhóm để học sinh tự tìm hiểu hoặc đưa ra phương án
giải quyết vấn đề theo cách hiểu của các em.
Chương 3: Lắp ghép mơ hình kỹ thuật
u cầu đặt ra cho việc thực hiện các bài học là học sinh khơng chỉ biêt lắp ghép mơ
hình kĩ thuật theo hướng dẫn của giáo viên mà phải hình thành tư duy kĩ thuật và lịng ham
thích tìm tịi để tự lắp ghép mơ hình kĩ thuật mới. Muốn vậy, khi tổ chức dạy học các bài về

skkn

6


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt mơn Kĩ thuật

lắp ghép mơ hình kĩ thuật cần: để sử dụng thiết bị, đồ dùng dạy học có hiệu quả chúng ta
phải nắm vững cách sử dụng của từng đồ dùng như sau:
3.2. Nắm vững cách sử dụng thiết bị đồ dùng dạy học
Đổi mới phương pháp học phải đi đôi với việc tăng cường sử dụng các thiết bị dạy
học trong mỗi giờ học. Mặt khác mục tiêu chủ yếu của dạy học kĩ thuật là hinh thành kĩ năng
kĩ thuật cho học sinh thông qua viêc tổ chức cho học sinh thực hành, vì vậy, một trong những
yêu cầu cơ bản của dạy - học môn kĩ thuật ở lớp 4 là giáo viên và học sinh phải có đầy đủ
thiết bị dạy học theo yêu cầu của mỗi bài học. Thiết bị dạy học kĩ thuật ở lớp 4 bao gồm:
- Sách giáo khoa, sách giáo viên kĩ thuật 4, tranh mẫu: gồm vât liệu, dụng cụ khâu,
thêu, mẫu mũi khâu, thêu cơ bản và mẫu ứng dụng ; dụng cụ gieo trồng, chăm sóc rau, hoa

và các chi tiết, dụng cụ, mẫu môt số mô hinh lắp ghép kĩ thuật; dụng cụ vật liệu cần thiết để
giáo viên hướng dẫn thao tác kĩ thuật và học sinh thực hành. Tùy nội dung từng bài, giáo
viên và học sinh chuẩn bị đồ dùng dạy học cho phù hợp. Để đảm bảo có được đầy đủ thiết bị
dạy học, mỗi giáo viên cần chủ đông sáng tạo làm dồ dùng dạy học, đồng thời hướng dẫn
học sinh chuẩn bị đầy đủ vật liệu, dụng cụ thực hành theo khả năng của bản thân và điều
kiện sẵn có của địa phương, gia đình.
Qua tìm hiểu lớp chủ nhiệm năm học: 2017 – 2018 tôi đã vận dụng phương pháp và
hình thức tổ chức dạy học phù hợp với từng đối tượng học sinh, phù hợp với nội dung kiến
thức đã học của bài.
3.3. Vận dụng phương pháp và hình thức tổ chức dạy học phù hợp với từng đối
tượng học sinh, phù hợp với nội dung kiến thức đã học của bài
Khi dạy học môn kĩ thuật 4, các phương pháp thường được sử dụng là : phương pháp
đàm thoại, phương pháp trực quan, phương pháp thực hành kĩ thuật, phương pháp tổ chức
hoạt động theo nhóm, giải thích - minh hoạ…. tuỳ theo mục tiêu, nội dung của từng bài học,
giáo viên xác định phương pháp dạy học nào là chủ yếu và mức độ sử dụng phối hợp các
phương pháp dạy học sao cho luôn tạo được khơng khí học tập vui vẻ, giờ học nhẹ nhàng, tự
nhiên và hiệu quả.
Đánh giá kết quả học tập kĩ thuật của học sinh ở lớp 4 được thực hiện theo hình thức
đánh giá bằng nhận xét ở ba mức: Hoàn thành tốt, Hoàn thành và Chưa hoàn thành. Đối với
những học sinh đã đạt ở mức hoàn thành và thể hiện rõ năng khiếu kĩ thuật được đánh giá

skkn

7


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt mơn Kĩ thuật

ở mức hồn thành tốt (T). Việc đánh giá kết quả học tập của học sinh phải được kết hợp
giữa tự đánh giá của học sinh với đánh giá của giáo viên, giữa đánh giá thường xuyên ở cuối

mỗi bài học, giữa đánh giá mức độ hiểu biết kiến thức lí thuyết với đánh giá kĩ năng thực
hành thể hiện qua sản phẩm, kết quả thực hành và thái độ học tập. Khi đánh giá kiến thức lý
thuyết, giáo viên có thể kết hợp đánh giá bằng câu hỏi tự luận với câu hỏi trắc nghiệm . Tuy
nhiên, do đặc thù môn học, đánh giá kết quả học tập kĩ thuật ở lớp 4 chủ yếu tập trung vào
đánh giá sản phẩm thực hành của học sinh, vì sản phẩm thực hành thể hiện mức độ hiểu kiến
thức, ý thức học tập và sự khéo léo, kĩ năng thực hành của học sinh.
Việc đánh giá kết quả học tập của học sinh phải khuyến khích được học sinh học tập
và chỉ ra hướng phấn đấu cho mỗi học sinh.
Tôi đã đánh giá lớp tôi bằng cách là: trưng bày sản phẩm vào cuối tiết học; tuyên
dương khen thưởng, động viên học sinh cịn chậm có hướng phát huy.
- Dạy học thông qua các hoạt động học tập của học sinh: nội dung của bài học thông
qua các hoạt động như hoạt động quan sát nhận xét mẫu, hoạt động hướng dẫn thao tác mẫu,
hoạt động thực hành. Trong các hoạt động này, giáo viên đóng vai trị là người tổ chức,
hướng dẫn, tạo điều kiện cho HS tham gia vào các hoạt động như hoạt động quan sát, đàm
thoại, thực hiện các thao tác làm ra sản phẩm... Qua đó khám phá ra những điều chưa biết và
thu nhận những kiến thức, kĩ năng cần thiết theo mục tiêu bài học.
- Dạy học chú trọng rèn luyện phương pháp tự học: Khi dạy môn kĩ thuật, giáo viên
khơng dạy theo kiểu “rót” kiến thức từ thầy sang trò, giảng giải mọi vấn đề mà cần tập trung
hướng dẫn cho học sinh “ học cách học”, học cách phát hiện vấn đề, giải quyết vấn đề theo
cách riêng của các em. Hướng dẫn cho học sinh cách đọc SGK để bước đầu làm quen với
phương pháp tự học.
- Tăng cường học tập cá thể phối hợp với học tập hợp tác: học tập hợp tác trong giờ kĩ
thuật được tổ chức dưới hình thức học tập theo nhóm khi học sinh thực hành, trưng bày,
trang trí sản phẩm hoặc khi thảo luận những vấn đề kĩ thuật do giáo viên đặt ra trong giờ học.
- Kết hợp đánh giá của thầy với tự đánh giá của trò: HS phải được tham gia tự đánh
giá dựa trên sự hướng dẫn và các gợi ý về tiêu chí đánh giá của giáo viên . Khi giáo viên tổ
chức trưng bày, đánh giá sản phẩm thực hành thì khuyến khích, động viên học sinh tham gia
đánh giá. Việc kết hợp đánh giá của học sinh với đánh giá của GV không những tạo không

skkn

8


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt mơn Kĩ thuật

khí học tập sơi nổi, tích cực, hứng thú mà cịn góp phần hình thành năng lực đánh giá cho
học sinh ngay ở cấp tiểu học.
Sau đây là quy trình và phương pháp dạy học mơn kĩ thuật 4 đối với lớp tôi đã thực
hiện
-

Chương: cắt, khâu, thêu:

Chương này gồm các kỹ năng sau: (1) Hướng dẫn học sinh quan sát và nhận xét vật
liệu, (2) Hướng dẫn học sinh tìm hiểu đặc điểm sử dụng kéo và (3) Hướng dẫn học sinh
quan sát và nhận xét một số vật liệu, dụng cụ khác. Cụ thể như sau:
(1) Hướng dẫn học sinh quan sát và nhận xét vật liệu: Trong q trình dạy học mơn
Kĩ thuật lớp 4 một việc không thể thiếu được đối với giáo viên để giáo viên thành công trong
tiết dạy, nhưng giáo viên lại thờ ơ ít ai chú ý tới đó là Bộ dụng cụ. Do vậy khi hướng dẫn
học sinh học chưa đạt như mong muốn, giáo viên lúng túng khi dạy, một số học sinh yếu khi
thực hành chưa hoàn thành sản phẩm như mong muốn. Nhưng thực sự nó đem đến hiệu quả
rất cao trong tiết học, tác dụng giáo dục rất thiết thực gần gũi với học sinh tiểu học. Vậy
muốn cho tiết dạy đạt hiệu quả cao, ngoài việc soạn giảng giáo viên cần nghiên cứu kĩ bộ
dụng cụ . Sau đây là cách tôi hướng dẫn khi sử dụng bộ dụng cụ kĩ thuật lớp 4.
(2) Hướng dẫn học sinh tìm hiểu đặc điểm và cách sử dụng kéo
Đối với Bộ dụng cụ, vật liệu cắt, khâu, thêu.
+ Vải: Nên chọn loại vải sợi bông để thực hành, do vải có sợi to, khi căng vải trên
khung mặt nền sẽ phẳng, không bị co dúm, hình mẫu khơng bị xơ lệch. Trong q trình sử
dụng vải để thực hành cần có ý thức tiết kiệm vải.

+ Chỉ khâu, thêu: Chỉ khâu, thêu có nhiều loại, nhiều màu khác nhau. Muốn có
đường khâu, thêu đẹp cần phải lựa chọn loại chỉ có độ mảnh, dai phù hợp với độ dày, độ dai
của sợi vải. Có màu sắc phù hợp với mục đích, yêu cầu sử dụng.
+ Kéo:
Kéo gồm có kéo cắt vải, kéo cắt chỉ.
Cầm kéo bên tay phải, lưỡi kéo có đầu vát và to ở trên, lưỡi kéo thon nhỏ hơn ở dưới ,
kéo ln được mài sắc, giữ 2 lưỡi kéo vừa khít. Dùng kéo xong phải để đúng chỗ quy định
và an tồn, tránh tai nạn có thể xảy ra.

skkn

9


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt mơn Kĩ thuật

+ Kim khâu, thêu:
Kim có nhiều loại, nhiều số to, nhỏ khác nhau. Khi thực hành khâu, thêu phải chọn
loại kim phù hợp với độ dày, mỏng từng loại vải. Nên dùng kim có mũi nhọn, sắc, thon mũi.
Khi dùng xong nên để kim đúng chỗ quy định. Tốt nhất nên làm “ gối” cắm kim để giữ kim
không bị gỉ hay gãy mũi kim.
+ Thước: Gồm có thước dây, thước gỗ.
Thước dây: Ngồi tác dụng để đo các số đo trên cơ thể, thước dây còn dùng để kiểm
tra kích thước sản phẩm. khi dùng xong hướng dẫn học sinh cất cẩn thận, để thước không bị
hỏng (chảy nhựa do quá nóng, bị xoắn lại…) khi đo thiếu chính xác.
Thước gỗ:
Khi kẻ, vẽ trên vải, tay trái cầm thước (ngón cái ở trên, 4 ngón ở dưới), cách cầm
thước như vậy thao tác và di chuyển thước sẽ nhanh, dễ dàng.
+ Phấn may:
Khi kẻ, vẽ, cầm phấn bằng ngón cái và ngón trỏ. Tránh dùng phấn cùng màu với vải,

làm xong cho phấn vào hộp tránh phấn vỡ vụn.
+ Khung thêu:
Khi căng vải lên khung, phải vuốt và kéo vải cho thật thẳng và đều về mọi phía, để
vải khơng bị xơ lệch, độ căng của vải tùy thuộc vào từng loại vải:
- Loại vải mỏng: căng vừa
- Loại vải dày: căng thẳng
+ Giấy than
Giấy than rất quan trọng và cần thiết khi thêu, giấy than dùng để in mẫu thêu lên vải.
Dùng tờ giấy than đặt ở giữa lớp vải và mẫu thêu, có thể lấy kim ghim chặt để mẫu thêu
khơng bị xê dịch.
Ví dụ 1:
Bài: Vật liệu dụng cụ cắt khâu thêu (tiết 1)
* Hướng dẫn học sinh tìm hiểu đặc điểm và cách sử dụng kéo.

skkn

10


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt môn Kĩ thuật

a) Mục tiêu:
Học sinh phân biệt được các loại kéo, cách sử dụng.
b) Cách tiến hành:
- Thảo luận nhóm đơi.
+ Đặc điểm cấu tạo.
-

Giáo viên cho học sinh quan sát kéo cắt vải, kéo cắt chỉ

Giáo viên nêu câu hỏi: Nêu sự giống nhau và khác nhau của 2 loại kéo?
-

Giáo viên giới thiệu thêm kéo bấm tay trong bộ dụng cụ để mở rộng thêm kiến
thức.

Giáo viên nêu tiếp: Nêu cách cầm kéo
-

Giáo viên hướng dẫn cách cầm kéo cho các em .

Giáo viên chốt:
Kéo gồm có kéo cắt vải, kéo cắt chỉ. Cầm kéo bên tay phải, lưỡi kéo có đầu vát và
to ở trên, lưỡi kéo thon nhỏ hơn ở dưới , kéo luôn được mài sắc, giữ 2 lưỡi kéo vừa dễ cắt vải
bằng những nhát cắt sắc gọn và chính xác, đầu kéo sắc nhọn (không bị quăn lại ). Dùng kéo
xong phải để đúng chỗ quy định và an toàn, tránh tai nạn có thể xảy ra. (Phần này đã nêu
mục hướng dẫn trên)
Ví dụ 2:
Bài: Cắt vải theo đường vạch dấu ( tiết 2 )
Hướng dẫn học sinh thao tác kĩ thuật.
a) Mục tiêu:
Học sinh nắm được các thao tác, cắt đúng theo đường vạch.
b) Cách tiến hành
Thảo luận nhóm nêu cách vạch dấu trên vải dẫn đến kết luận sau:
+ Vạch dấu trên vải:

skkn

11

Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt môn Kĩ thuật

Khi vạch dấu đường thẳng phải dùng thước có cạnh thẳng , đặt thước đúng vị trí
đánh dấu 2 điểm theo độ dài cần cắt.
Khi vạch dấu đường cong cũng phải vuốt thẳng mặt vải. Sau đó vẽ theo vị trí đã
định.
+ Cắt vải theo đường vạch dấu: Giáo viên cho học sinh quan sát hình sách giáo khoa,
bên cạnh đó giáo viên kết hợp cho học sinh quan sát tranh quy trình.
Lưu ý: Khi thực hiện cắt theo đường vạch dấu :
+ Tì kéo lên mặt bàn để cắt cho chuẩn
+ Mở rộng 2 lưỡi kéo và luồn lưỡi kéo nhỏ hơn xuống dưới mặt vải để vải không bị
cộm lên.
+ Khi cắt, tay trái cầm vải nâng nhẹ lên để dễ luồn lưỡi kéo.
+ Đưa lưỡi kéo cắt theo đường vạch dấu
+ Chú ý giữ an tồn khơng đùa nghịch.
Giáo viên chốt: Khi vạch dấu trên vải dù đường thẳng hay khi vạch dấu đường cong
cũng phải vuốt thẳng mặt vải, sau đó vẽ. Khi cắt tay phải cầm kéo, tay trái cầm vải nâng nhẹ
lên, đưa lưỡi kéo cắt theo đường vạch dấu, trong khi cắt không được đùa nghịch. Dùng kéo
xong phải để đúng chỗ quy định và an toàn, tránh tai nạn có thể xảy ra. (Phần này đã nêu
mục hướng dẫn trên)
- Ở bài này trong lớp chỉ có 10 em : Thảo, Linh, Thư … cắt vải rất đẹp, còn lại 50 em
cắt khơng chính xác đường cắt khơng thẳng rất xấu.
- Sau khi hướng dẫn xong cách thực hiện như đã nêu trên : 35 em cắt tương đối thành
thạo, đường cắt khơng cịn bị dúm, và khơng cịn sọc dưa, nét cắt khá sắc sảo, tinh tế rất đẹp.
Như vậy tuỳ theo tình hình thực tế của lớp mà giáo viên lựa chọn hình thức tổ chức
cho phù hợp, có thể trong lớp hoặc ngồi trời ; tổ , nhóm hoặc cá nhân.
Ví dụ 3 :
Bài lợi ích của việc trồng rau hoa
a) Mục tiêu: Học sinh biết được ích lợi của việc trồng rau hoa :

b) Cách tiến hành

skkn

12


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt mơn Kĩ thuật

- Học sinh thảo luận nhóm 4 với các câu hỏi sau :
+ Em hãy nêu lợi ích của việc trồng rau?
+ Gia đình em thường sử dụng những loại rau nào ?
+ Rau còn dùng để làm gì ?
+ Hoa trồng nhiều ở đâu ?
+ Trồng hoa có ích lợi gì ?
Giáo viên u cầu đại diện nhóm trả lời sau đó giáo viên chốt ý :
+ Rau dùng làm thức ăn hằng ngày cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
+ Rau được chế biến thành các món ăn để ăn với cơm như luộc, xào, nấu.
+ Đem bán, xuất khẩu, chế biến thực phẩm,…
+ Rau có nhiều loại khác nhau. Có loại rau lấy lá, có loại rau lấy củ, quả,…trong
rau có nhiều vitamin và chất sơ, giúp cơ thể dể tiêu hố được dể dàng. Vì vậy, rau là thực
phẩm khơng thể thiếu trong bữa ăn hằng ngày.
+ Giáo viên sử dụng băng hình có các hình ảnh minh hoạ, cách trưng bày các loại
hoa ở Đà Lạt, và những khu vườn trồng các loài hoa đẹp: cúc, hồng, lan, huệ,…hoa làm
cảnh.
+ Nếu có điều kiện có thể cho các em đi tham quan một vài nơi trồng hoa để gây
hứng thú cho các em học tốt hơn.
+ Kết quả bài học này : học sinh trầm trồ, chăm chú, về nhà sẽ thực hành trồng rau
hoa theo ý thích. Cuối tuần tiết sinh hoạt lớp các em đã đem đến lớp các sản phẩm của mình
trồng được.

* Hướng dẫn học sinh lắp ghép mơ hình :
Để sử dụng hiệu quả Bộ lắp ghép mơ hình kĩ thuật, cụ thể là các em học sinh có thể
lắp, tháo được các mơ hình kĩ thuật đúng quy trình, đúng kĩ thuật. Trong Bộ lắp ghép mơ
hình kĩ thuật gồm có 34 chi tiết và dụng cụ khác nhau, được phân thành 7 nhóm chính (SGK
đã hướng dẫn cụ thể)
Quy trình lắp ghép mơ hình theo các bước sau:

skkn

13


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt môn Kĩ thuật

-

Quan sát vật mẫu

-

Hướng dẫn thao tác kĩ thuật

a) Hướng dẫn chọn các chi tiết
b) Lắp từng bộ phận
c) Lắp ráp xe
d) Tháo rời
Ví dụ 4: Bài Lắp xe nôi
a) Mục tiêu : Học sinh nắm được các bước lắp xe và lắp ……….
b) Cách tiến hành :
Yêu cầu học sinh chọn các chi tiết và dụng cụ.

- Các chi tiết dụng cụ :
. Tấm lớn ( một tấm)
. Tấm nhỏ ( một tấm)
. Ba tấm để lắp chữ U ( một tấm)
. Thanh thẳng 9 lỗ (4 Thanh)
. Thanh thẳng 7 lỗ ( 2 thanh)
. Thanh chữ U dài (2 thanh)
. Thanh chữ U ngắn (1 thanh)
. Trục dài ( 2 thanh )
. Bánh xe ( 4 bánh )
. Ốc và vít ( 22 bộ )
. vòng hãm ( 12 vòng )
. Cờ lê ( 1 )
. Tua vít ( 1)
* Kết luận : Lắp xe nôi theo các bước.

skkn

14


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt môn Kĩ thuật

a) Lắp giá đỡ trục bánh xe
b) Lắp tầng trên của xe và giá đỡ
c) Lắp ráp các bộ phận với nhau để được xe nơi hồn chỉnh.
- Ở bài này chỉ có 5 em lắp tương đối hồn chỉnh :
Thảo, Linh, Khoa, Khơi, Hiếu. Cịn lại 55 em trong lớp lắp chậm chạp các bánh xe
đẩy khơng khít nhau.
Lưu ý: Khi giáo viên hướng dẫn thao tác kĩ thuật chúng ta thấy đây là hoạt động cực

kì quan trọng, là phương pháp trong đó giáo viên biểu diễn các thao tác kĩ thuật kết hợp với
giải thích nhằm giúp học sinh hiểu rõ trình tự và cách thực hiện các phương pháp khác. Giải
thích - minh họa; quan sát - trình bày trực quan và vấn đáp (giáo viên nên chọn vị trí đứng
mà tất cả học sinh đều thấy)
* Kết quả sau bài dạy này thì tơi vơ cùng phấn khởi khi có những thành quả của học
sinh như sau :
- Em Phong, em Hưng, em Minh, em Khánh, qua các tiết hoc trước, các em lắp ghép
chưa thành thạo, lúng túng và chậm chạp ; nhưng qua tiết học này các em lắp ghép khá thành
thạo, sản phẩm rất đẹp.
3.4. Đánh giá sản phẩm đồ dùng của học sinh phải mang tính tích cực
Đánh giá kết quả học tập kĩ thuật của học sinh ở lớp 4 được thực hiện theo hình thức
đánh giá bằng nhận xét ở ba mức: Hoàn thành tốt (T), Hoàn thành (H) và Chưa hoàn thành
(CHT). Đối với những học sinh đã đạt ở mức hoàn thành tốt thể hiện rõ năng khiếu kĩ thuật
được đánh giá ở mức hoàn thành tốt (T).
Việc đánh giá kết quả học tập của học sinh phải được kết hợp giữa tự đánh giá của
học sinh với đánh giá của giáo viên, giữa đánh giá thường xuyên ở cuối mỗi bài học với
đánh giá định kỳ ở cuối học kỳ I, năm học, giữa đánh giá mức độ hiểu biết kiến thức lí thuyết
với đánh giá kĩ năng thực hành thể hiện qua sản phẩm, kết quả thực hành và thái độ học tập.
Khi đánh giá kiến thức lý thuyết, giáo viên có thể kết hợp đánh giá bằng câu hỏi tự luận với
câu hỏi trắc nghiệm . Tuy nhiên, do đặc thù môn học, đánh giá kết quả học tập kĩ thuật ở lớp
4 chủ yếu tập trung vào đánh giá sản phẩm thực hành của học sinh, vì sản phẩm thực hành

skkn

15


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt môn Kĩ thuật

thể hiện mức độ hiểu kiến thức, ý thức học tập và sự khéo léo, kĩ năng thực hành của học

sinh.
Việc đánh giá kết quả học tập của học sinh phải khuyến khích được học sinh học tập
và chỉ ra hướng phấn đấu cho mỗi học sinh. Tôi đã đánh giá lớp tôi bằng cách là: trưng bày
sản phẩm vào cuối tiết học, tuyên dương khen thưởng học sinh có sản phẩm đẹp, động viên
học sinh cịn chậm và có hướng phát huy.
Và đây là kết quả đạt được:
Bảng thống kê kết quả nhận xét năm học 2017 – 2018
Lớp
4E

Mức độ đánh giá

Tổng số
HS

HTT

HT

CHT

30

30

0

60

3.5. Giáo viên thực hiện tốt cơng tác chủ nhiệm lớp :

Trong q trình dạy hoc, để giúp học sinh học tốt thông qua môn học giáo viên
hiểu thêm rằng, bước hướng dẫn thao tác kĩ thuật là quan trọng, nếu giáo vien hiểu mục tiêu
môn kĩ thuật ở lớp 4 là cho học sinh, do học sinh thực hiện, giáo viên là người chỉ đạo tổ
chức hướng dẫn trợ giúp học sinh đạt tới dự kiến của bài học. tránh giáo viên không dạy nhồi
nhét, áp đặt, dạy kĩ thuật có đặc điểm quan trọng là lý thiết gắn với thực hành. Nên tơi đã tổ
chức nhiều hình thức dạy học phong phú: xem các khăn tay có thêu, mẫu thêu, cách cắt áo,
quần cho trẻ em, tranh ảnh trên đèn chiếu: các loại hoa dể trồng, đơn giản các quy trình làm
mẫu ở các bài lắp ghép mơ hình ( các loại xe thơng dụng ). từ đó giúp học sinh biết nhận xét
cái thú vị của môn học kĩ thuật 4, thông qua chủ nhiệm lớp, qua tiếp xúc hằng ngày tôi nhận
thấy rằng những giờ sinh hoạt lớp các em thường nộp các mẫu thêu ở nhà từ đơn giản đến
phức tạp có được sản phẩm đẹp trưng bày ở lớp, ngoài ra các em về nhà gieo trồng vào
những chậu nhỏ các loại hoa đơn giản đến lớp để tham khảo: hoa vạn thọ, hoa mai,… từng
nhóm học sinh tranh thủ giờ ra chơi lắp ghép các mơ hình nhanh nhẹn, đẹp và chính xác. Tơi
thấy các em chuyển biến khá tốt. Giáo viên kết hợp liên hệ ba mơi trường giáo dục : gia đình,
nhà trường và xã hội để các em biết quý trọng sản phẩm của mình làm ra, sử dụng tốt.

skkn

16


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt môn Kĩ thuật

Với những biện pháp nêu trên, giúp cho học sinh lớp chủ nhiệm có chuyển biến rõ rệt,
nhiều học sinh nam cắt, thêu rất đẹp : em Mỹ Anh, Trung Kiên, Trung Hiếu thêu cắt rất đẹp.
Một số em tự tay trồng được những chậu hoa ở nhà rất đẹp : Phương, Minh Hạnh, Anh
Thư,… Những em khơng cắt, thêu và lắp ghép cịn chậm các mơ hình đã lắp ghép khá thành
thạo: Nam Hưng, Đơng, Khắc Minh, Anh Quân ,…
Qua nghiên cứu và đúc rút kinh nghiệm, tôi đã giúp các em học tốt phân môn kĩ thuật
4. Các em đã học tốt, thực hành khá thành thạo và rất u thích học mơn kĩ thuật.

skkn

17


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt mơn Kĩ thuật

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
Trong q trình dạy học phân môn kĩ thuật 4 tôi thấy các em u thích mơn Kĩ thuật
vì đây là mơn học rất hay, rất vui, rất bổ ích, rất thú vị, tự tay các em làm ra sản phẩm để gửi
tặng ông, bà, cha, mẹ, giúp em khéo léo, nhanh nhẹn, rèn tính cẩn thận, tỉ mỉ, dẻo dai, kiên
trì, giúp các em thêm vui vẻ, sảng khoái sau những giờ học Tốn,Tiếng việt căng thẳng.
Mơn Kĩ thuật giúp học sinh biết cách sử dụng một số dụng cụ lao động đơn
giản, biết mục đích, cách tiến hành một số cơng việc lao động đơn giản trong gia đình; rèn
luyện tính cẩn thận, kiên trì, sự khéo léo của đơi tay. Rèn luyện kĩ thuật thực hành và làm
được sản phẩm theo u cầu của giáo viên. Từ đó, hình thành cho các em lòng yêu lao động,
quý sản phẩm lao động.
Vì vậy về phương pháp và tổ chức dạy học: Tổ chức dạy học môn Kĩ thuật lớp 4 như
một hoạt động giáo dục kĩ năng sống, đạo đức cho học sinh.Tăng cường tổ chức các hoạt
động học tập của học sinh để tiết học nhẹ nhàng, hiệu quả. Tùy điều kiện thực tế của nhà
trường, tổ chức dạy học ở trong hoặc ngoài lớp học để học sinh được thực hành và được chơi
với sản phẩm đã làm ra. Hướng dẫn học sinh nắm được các thao tác của quy trình tạo ra sản
phẩm.Khuyến khích giáo viên tự làm đồ dùng dạy học, ứng dụng công nghệ thông tin vào
dạy môn kĩ thuật. Đánh giá học sinh bằng nhận xét theo chuẩn kiến thức kĩ năng của môn
học. Tuyệt đối không giao bài tập cho học sinh về nhà làm để đánh giá.Muốn làm tốt điều
đó, giáo viên cần dạy đúng, dạy đủ nội dung chương trình mơn kĩ thuật. Để đạt mục tiêu mơn
học đề ra, nhằm góp phần giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, giúp các em phát triển toàn
diện. Giáo viên cần phải thay đổi nhận thức đối với mơn học, đổi mới thói quen dạy học.
Đồng thời phải tăng cường tự học, tự bồi dưỡng, trau dồi kiến thức, kĩ năng chuyên môn

nghiệp vụ để có những hiểu biết đầy đủ, sâu rộng về kĩ thuật, có khả năng thực hiện các thao
tác kĩ thuật thành thạo, khéo léo; có nghiệp vụ sư phạm vững vàng, có khả năng thích ứng
cao với những thay đổi trong q trình dạy học và có tâm huyết đổi mới phương pháp dạy
học. Đó cũng chính là góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ năm học 2017-2018. Năm học thực
hiện các cuộc vận động lớn và phong trào “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực”
Đề tài “ Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt môn Kĩ thuật” đều chỉnh
phương pháp dạy học cho phù hợp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà
trường là tư liệu giúp giáo viên khối 4 trong trường làm tư liệu để tham khảo và làm tốt hơn

skkn

18


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt môn Kĩ thuật

ở những năm học sau. Do điều kiện nghiên cứu có hạn, rất mong q thầy cơ và anh chị
đồng nghiệp đóng góp ý kiến để đề tài mang tính thực tiễn hơn.

XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Hà Nội ngày 20 tháng 4 năm 2018
Tôi xin cam đoan sáng kiến kinh nghiệm
trên là do tôi viết, không sao chép của ai.
Nếu sai tơi hồn tồn chịu trách nhiệm.

Người viết

Nguyễn Thị Hạnh

skkn

19


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt môn Kĩ thuật

3. Khảo sát chất lượng học tập của học sinh đầu năm:
Nhiều năm qua, khi được phân công giảng dạy lớp 4, tôi đều tiến hành khảo sát chất
lượng của các em. Năm học 2017 - 2018 này cũng vậy, khi mới nhận lớp tôi đã tiến hành
khảo sát thông qua dạy những tiết dạy đầu năm học. Cụ thể:
Kết quả khảo sát được thống kê qua bảng sau:
Lớp
4E

Mức độ đánh giá

Tổng số HS
60

HTT

HT

CHT

15

35

10

* Nhận xét:
Qua bảng thống kê kết quả khảo sát trên, tôi thấy rằng kĩ năng thực hành của học sinh
còn nhiều hạn chế.

skkn

20