Lý thuyết sinh học 7 bài (19)

BÀI 54: TIẾN HOÁ VỀ TỔ CHỨC CƠ THỂ
I. KHÁI QUÁT SỰ TIẾN HÓA VỀ TỔ CHỨC CƠ THỂ
- Sự tiến hóa của các hệ cơ quan như: hơ hấp, tuần hoàn, thần kinh, sinh dục,… thể
hiện ở sự phức tạp hóa (sự phân hóa) trong tổ chức cơ thể.
- Sự phức tạp hóa một hệ cơ quan thành nhiều bộ phận khác nhau tiến tới hoàn chỉnh
các bộ phận ấy (sự chun hóa).
- Vai trị: Sự tiến hóa của các hệ cơ quan (sự phân hóa và sự chuyên hóa của các hệ
cơ quan) có tác dụng nâng cao chất lượng hoạt động cơ thể thích nghi với điều kiện
sống thay đổi trong suốt q trình tiến hóa của động vật.
- So sánh một số hệ cơ quan của động vật:
Tên

Ngành

Hơ hấp

Tuần hồn

ĐV

Thần

Sinh dục

kinh

(SD)

Trùng

ĐV

Chưa

Chưa

Chưa

Chưa

biến

ngun

phân hóa

phân hóa

phân hóa

phân hóa

hình

sinh

Thủy

Ruột

Chưa

Chưa

Hình

Tuyến SD

tức

khoang

phân hóa

phân hóa

mạng lưới

khơng có
ống dẫn

Giun

Giun đốt

Da

đất

Châu

Chân

chấu

khớp

Hệ ống khí

Tim

đơn

Hình

Tuyến SD

giản, hệ tuần

chuỗi

có

hồn kín

hạch

dẫn

Chuỗi

Tuyến SD

giản, hệ tuần

hạch,

có

hồn hở

hạch não

dẫn

Tim

đơn

lớn

ống

ống


Cá

ĐV

chép

có

Tim 2 ngăn,

Hình ống,

Tuyến SD

xương

hệ tuần hồn

bán

có

sống

kín

não nhỏ

dẫn

Tim 3 ngăn,

Hình ống,

Tuyến SD

có

có

Mang

ống

Ếch

ĐV

đồng

xương

hệ tuần hồn

bán

sống

kín

não nhỏ

dẫn

Tim 3 ngăn,

Hình ống,

Tuyến SD
có

có

Da và phổi

cầu

ống

Thằn

ĐV

lằn

xương

có vách hụt,

bán

bóng

sống

tuần hồn kín

não nhỏ.

dẫn

Chim

ĐV

Phổi và túi

4 ngăn, tuần

Hình ống,

Tuyến SD

bồ câu

xương

khí

hồn kín

bán

có

có

Phổi

cầu

sống
Thỏ

ĐV
xương

có

Phổi

cầu

cầu

ống

ống

não lớn

dẫn

Tim 4 ngăn,

Hình ống,

Tuyến SD

tuần hồn kín

bán

có

sống
II. SỰ TIẾN HĨA CỦA CÁC HỆ CƠ QUAN

cầu

não lớn

dẫn

ống


Sự tiến hóa một số hệ cơ quan của đại diện các ngành Động vật
1. Sự tiến hóa hệ hơ hấp


Chiều hướng tiến hóa của hệ hơ hấp: Từ chưa phân hóa → trao đổi qua tồn bộ da
→ mang đơn giản → mang → da và phổi → phổi.

2. Sự tiến hóa hệ tuần hồn
Chiều hướng tiến hóa hệ tuần hồn:

- Tim: Chưa có tim → Tim chưa có ngăn → Tim có 2 ngăn → Tim 3 ngăn (máu đi
nuôi cơ thể là máu pha) → Tim 3 ngăn có vách hụt (máu đi ni cơ thể là máu pha
nhưng ít hơn) → Tim 4 ngăn (máu đi ni cơ thể là máu đỏ tươi).
- Vịng tuần hồn: Chưa có vịng tuần hồn → Vịng tuần hồn hở → Vịng tuần
hồn kín, dạng đơn → Vịng tuần hồn kín, dạng kép.


3. Sự tiến hóa của hệ thần kinh
Chiều hướng tiến hóa hệ thần kinh:
- Từ chưa phân hóa → Hệ thần kinh dạng mạng lưới → Hệ thần kinh dạng chuỗi
hạch đơn giản → Hệ thần kinh dạng chuỗi hạch phân hóa (não, hầu, bụng,…) → Hệ
thần kinh dạng hình ống, phân hóa não bộ và tủy sống.
- Từ phản ứng chậm, chưa chính xác, tiêu tốn nhiều năng lượng → phản ứng nhanhh,
chính xác, bớt tiêu tốn năng lượng.


4. Sự tiến hóa của hệ sinh dục
Chiều hướng tiến hóa của hệ sinh dục: Từ chưa phân hóa → Tuyến sinh dục khơng
có ống dẫn → Tuyến sinh dục có ống dẫn.