Nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho vay tại ngân hàng tmcp đầu tư và phát triển việt nam chi nhánh bắc hà nội

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành bản luận văn này, em xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn tận
tình của TS.Lê Thị Hương Lan trong suốt quá trình viết và hồn thành luận văn.
Em xin bày tỏ lịng biết ơn tới các thầy cô giáo trong Hội đồng khoa học
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Viện Ngân hàng tài chính, Viện đào tạo Sau đại
học, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã tạo điều kiện và giúp đỡ em hoàn thành
luận văn này.
Hà Nội, ngày

tháng

năm 2012

Tác giả

Lê Thị Thu Thủy


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu khoa học của tơi. Các nội
dung nghiên cứu và kết quả thể hiện trong luận văn này là trung thực và chưa từng
được công bố trong bất cứ cơng trình nào.
Tơi xin chịu trách nhiệm về lời cam đoan của mình.
Hà Nội, ngày tháng năm 2012
Tác giả

Lê Thị Thu Thủy

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG BIỂU - HÌNH VẼ
MỞ ĐẦU..................................................................................................................1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÀI
CHÍNH DỰ ÁN TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY CỦA NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI........................................................................................................3
1.1. Hoạt động cho vay của Ngân hàng Thương mại.........................................3
1.1.1. Khái quát về Ngân hàng thương mại.........................................................3
1.1.2. Hoạt động cho vay của Ngân hàng thương mại........................................5
1.2. Chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho vay của
Ngân hàng Thương mại.......................................................................................8
1.2.1. Thẩm định Tài chính Dự án trong hoạt động cho vay của Ngân hàng
Thương mại........................................................................................................8
1.2.2. Chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho vay của
Ngân hàng Thương mại....................................................................................25
1.3. Các nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng thẩm định tài chính dự án
trong hoạt động cho vay của Ngân hàng thương mại......................................28
1.3.1. Nhân tố chủ quan....................................................................................28
1.3.2.Nhóm các nhân tố khách quan................................................................31
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH
DỰ ÁN TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TẠI NGÂN HÀNG TMCP
ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH BẮC HÀ NỘI.........33
2.1. Khái quát về Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – chi
nhánh Bắc Hà Nội..............................................................................................33

2.1.1. Quá trình phát triển và cơ cấu tổ chức hoạt động của chi nhánh Ngân
hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Bắc Hà Nội..................................................33
2.1.2. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của BIDV Bắc Hà Nội.........................36
2.1.3. Tình hình hoạt động của chi nhánh Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát
triển Bắc Hà nội năm 2009-2011......................................................................37
2.2. Thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án tại chi nhánh Ngân
hàng Đầu tư và Phát triển Bắc Hà Nội.............................................................44
2.2.1. Quy trình , nội dung và phương pháp thẩm định tài chính dự án tại
Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Bắc Hà Nội...................................44
2.2.2. Thực tế thẩm định tài chính một dự án cụ thể tại BIDV chi nhánh Bắc
Hà Nội..............................................................................................................50
2.2.3.Các chỉ tiêu phản ánh chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt
động cho vay tại chi nhánh BIDV Bắc Hà Nội từ năm 2009 -2011..................56
2.3. Đánh giá thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt
động cho vay của chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Bắc Hà Nội.. .60
2.3.1. Kết quả đạt được.....................................................................................60
2.3.2 Hạn chế và nguyên nhân..........................................................................62
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÀI
CHÍNH DỰ ÁN TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TẠI CHI NHÁNH
NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN CHI NHÁNH BẮC HÀ
NỘI......................................................................................................................... 68
3.1. Định hướng phát triển hoạt động cho vay của chi nhánh ngân hàng
BIDV Bắc Hà Nội...............................................................................................68
3.1.1. Định hướng phát triển chung của ngân hàng...........................................68
3.1.2. Định hướng phát triển hoạt động cho vay của ngân hàng.......................70
3.2. Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định tài chính trong hoạt động
cho vay tại chi nhánh ngân hàng BIDV Bắc Hà Nội........................................70
3.2.1. Giải pháp về nguồn nhân lực thực hiện công tác thẩm định....................71

3.2.2. Giải pháp về cơ sở vật chất, trang thiết bị, thông tin phục vụ công tác
thẩm định..........................................................................................................74
3.2.3. Giải pháp về tổ chức, điều hành..............................................................77
3.2.4. Giải pháp về nội dung thẩm định tài chính dự án....................................78
3.2.5. Tăng cường cơng tác kiểm tra, kiểm soát................................................84
3.2.6. Một số các giải pháp khác.......................................................................85
3.3. Kiến nghị với chính phủ và các cơ quan có liên quan..............................88
3.3.1. Kiến nghị với chính phủ, bộ ngành và chính quyền địa phương.............88
3.3.2. Kiến nghị với ngân hàng nhà nước.........................................................92
3.3.3. Kiến nghị với Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt nam
(BIDV).............................................................................................................. 93
3.3.4. Kiến nghị với Chủ đầu tư (Doanh nghiệp vay vốn)................................94
KẾT LUẬN............................................................................................................96
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..............................................................97


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
CIC

Trung tâm thơng tin tín dụng ngân hàng nhà nước

DA

Dự án

DC

Điều chỉnh

DPRR

Dự phòng rủi ro

GH

Gia hạn

LSCK

Lãi suất chiết khấu

NHNN

Ngân hàng Nhà nước

NHTM

Ngân hàng Thương mại

TĐTC

Thẩm định Tài chính

TSCĐ

Tài sản cố định

TNST

Thu nhập sau thuế

TMCP

Thương mại Cổ phần


DANH MỤC BẢNG BIỂU - HÌNH VẼ
Bảng biểu
Bảng 2.1: Kết quả hoạt động kinh doanh BIDV Bắc Hà Nội 2009 - 2011..............38
Bảng 2.2: Tình hình huy động vốn BIDV Bắc Hà Nội 2009-2011..........................39
Bảng 2.3: Kết quả hoạt động cho vay 2009-2011....................................................41
Bảng 2.4: Hoạt động dịch vụ tại BIDV Bắc Hà Nội giai đoạn 2009-2011..............43
Bảng 2.5: Dự tính chi phí đầu tư dự án nhà máy kéo sợi.........................................51
Bảng 2.6: Cơ cấu vốn đầu tư dự án..........................................................................52
Bảng 2.7: Khảo sát giá Sợi Ne20 của một số doanh nghiệp...................................53
Bảng 2.8: Kết quả cho vay dự án giai đoạn 2009 -2011 tại BIDV Bắc Hà Nội.......57
Bảng 2.9: Thời gian thẩm định trung bình của một dự án giai đoạn 2009 -2011.....59
Biều đồ 2.1: Tổng số vốn huy động tại chi nhánh BIDV Bắc Hà Nội 2009 - 2011......40

Hình vẽ
Hình 1.1: Quy trình thẩm định tài chính dự án tại các ngân hàng thương mại.........10
Hình 2.1: Mơ hình tổ chức Chi nhánh BIDV Bắc Hà Nội.......................................35
Hình 2.2: Quy trình thẩm định dự án tại BIDV Bắc Hà Nội....................................45


i

TĨM TẮT LUẬN VĂN
Cho vay dự án là hình thức tài trợ trung và dài hạn quan trọng của các
NHTM. Thời gian cho vay dự án kéo dài, nguồn vốn ngân hàng sử dụng tài trợ cho

các dự án chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu cho vay. Tuy nhiên, đây cũng là hoạt
động mang lại rủi ro cao cho các ngân hàng, có thể gây ra những tổn thất về lợi
nhuận, vốn bỏ ra của các ngân hàng. Kiểm soát hồ sơ vay trước khi ra quyết định là
một công việc hết sức quan trọng. Để đảm bảo thu hồi đầy đủ vốn cho vay và đúng
thời hạn, thì hồ sơ vay cần đảm bảo đầy đủ các điều kiện và yêu cầu mà ngân hàng
đưa ra. Thẩm định Tài chính dự án là một bước quan trọng trước khi ra quyết định
cho dự án vay hay không?
Trong bối cảnh kinh tế đầy khó khăn như hiện nay, tỷ lệ nợ xấu, nợ quá hạn
ngày càng tăng cao thì chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho
vay cần được nâng cao và chú trọng hơn.
Nhận thức được tầm quan trọng đó, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển
Việt Nam chi nhánh Bắc Hà Nội đã và đang thường xuyên quan tâm tới công tác
thẩm định tài chính dự án. Theo đó, nhiều dự án vay vốn đã phát huy được hiệu quả,
thu nhập của ngân hàng được đảm bảo. Tuy vậy, công tác thẩm định tài chính dự án
tại Chi nhánh vẫn cịn tồn tại những hạn chế, địi hỏi phải có sự nghiên cứu tồn
diện, tìm ra giải pháp thiết thực để hồn thiện hơn nữa nghiệp vụ này. Có thể thấy
qua một số nét lớn như năng lực cán bộ thẩm định, khâu tổ chức điều hành, thông
tin…
Từ những thực tế trên, tác giả đã chọn đề tài: “Nâng cao chất lượng thẩm
định tài chính dự án trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và
Phát triển Việt Nam chi nhánh Bắc Hà Nội” làm Luận văn thạc sỹ kinh tế của
mình.
Kết cấu của luận văn gồm 03 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt
động cho vay của Ngân hàng thương mại.


ii

Chương 2: Thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động

cho vay tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Bắc Hà Nội.
Chương 3: Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án trong
hoạt động cho vay tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Bắc Hà nội
Chương 1, tác giả tập trung trình bày cơ sở lý luận về chất lượng thẩm định
tài chính dự án trong hoạt động cho vay tại các ngân hàng thương mại bao gồm các
nội dung sau: Khái quát về ngân hàng thương mại, hoạt động cho vay tại các
NHTM, khái niệm về thẩm định tài chính dự án, sự cần thiết, quy trình và nội dung
của TĐTCDA, các quan điểm, chỉ tiêu và nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng TĐ
TCDA.
Thẩm định tài chính dự án là căn cứ chính yếu để ngân hàng đưa ra quyết
định cho vay của mình. Sự đúng đắn trong quyết định chấp nhận hay từ chối cho
vay đối với dự án phụ thuộc vào chất lượng công tác thẩm định tài chính dự án. Quy
trình thẩm định tài chính dự án bao gồm nhiều bước khác nhau: bắt đầu từ khâu tiếp
nhận hồ sơ, thu thập thông tin từ các nguồn liên quan, phân tích về nhu cầu thị
trường và sản phẩm, thẩm định kế hoạch đầu tư, thẩm định kế hoạch thu chi hàng
năm của dự án, dự tốn dịng tiền và tính các chỉ tiêu tài chính của dự án, phân tích
và dự báo rủi ro của dự án, lập báo cáo thẩm định, cuối cùng là việc chấp nhận hay
ra quyết định bác bỏ cho vay.
TĐTCDA bao gồm các nội dung:
- Thẩm định tổng mức vốn đầu tư và nguồn tài trợ: dự tốn chính xác tổng
mức vốn đầu tư có ý nghĩa quan trọng tới tính khả thi và hiệu quả của dự án. Dự
tốn q thấp dự án sẽ khơng thực hiện được, q cao thì hiệu quả tài chính của dự
án sẽ bị sai lệch. Trên cơ sở xác định nhu cầu tổng vốn đầu tư, cán bộ thẩm định
tiến hành thẩm định các phương thức tài trợ. Phương thức tài trợ tác động tới xác
định dòng tiền và lựa chọn lãi suất chiết khấu. Ngân hàng tìm hiểu về cơ cấu nguồn
vốn của dự án, trên cơ sở tổng vốn đầu tư đã được duyệt từ đó xác định số vốn còn
thiếu và mức độ cho vay đối với dự án.


iii

- Thẩm định doanh thu, chi phí và dịng tiền của dự án: đây là cơ sở quan
trọng để tính tốn các chỉ tiêu hiệu quả tài chính dự án.
- Kế hoạch trả nợ: Được doanh nghiệp vay vốn đưa ra trong giai đoạn lập dự
án trên cơ sở phương án nguồn vốn và điều kiện vay nợ của từng nguồn đã được
xác định.
- Lãi suất chiết khấu của dự án: Ngân hàng tính dịng tiền dựa trên quan
điểm tổng đầu tư, do đó lãi suất chiết khấu hợp lý đề hiện tại hóa dịng tiền của dự
án được tính bằng chi phí bình qn vốn đầu tư vào dự án.
WACC =
Xác định lãi suất chiết khấu của dự án là một bước quan trọng để tính tốn
các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả tài chính của dự án. Lãi suất chiết khấu cho biết tỷ lệ
sinh lời cần thiết mà nhà đầu tư yêu cầu đối với một dự án.
- Các chỉ tiêu tài chính của dự án: Dự án có được ngân hàng tài trợ hay khơng
được quyết định dựa trên cơ sở tính tốn các chỉ tiêu như NPV, IRR, PP, PI
- Rủi ro trong dự án: đánh giá rủi ro của dự án là phân tích hiệu quả tài chính
của dự án trong sự thay đổi của môi trường gây tác động xấu tới dự án. Có hai
phương pháp thường được áp dụng đó là Phân tích độ nhạy và phân tích tình huống.
Xem xét dưới góc độ NHTM: Chất lượng TĐTCDA thể hiện trên cơ sở phân
tích đánh giá một cách khách quan, tồn diện và sâu sắc, ngân hàng quyết định tài
trợ cho những dự án mà sau này khi đi vào thực hiện đem lại hiệu quả tài chính cao
cũng như trả được nợ ngân hàng đúng dự kiến, đồng thời từ chối những dự án kém
khả thi và hiệu quả, do đó ngân hàng đạt được mục tiêu kinh doanh của mình.
Chất lượng TĐ TCDA được đo lường thông qua nhiều chỉ tiêu khác nhau,
điển hình gồm:
- Thời gian thẩm định: được tính bắt đầu từ khâu thu thập thơng tin tới khi có
quyết định cuối cùng về hồ sơ vay. Thời gian thẩm định càng được rút ngắn thì chất
lượng thẩm định ngày càng được nâng cao

iv

- Chi phí thẩm định gồm: chi phí ngân hàng bỏ ra để thu thập thông tin, trả
lương cho cán bộ thẩm định, cơng tác phí …chi phí càng thấp càng tốt.
- Các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả hoạt động cho vay: tỷ lệ dư nợ cho vay theo
dự án cần gia hạn và điều chỉnh, tỷ lệ nợ quá hạn cho vay dự án, tỷ lệ nợ xấu và
trích lập dự phịng rủi ro. Các tỷ lệ trên càng thấp cho thấy chất lượng thẩm định tài
chính dự án ngày càng được cải thiện.
Chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho vay của NHTM
chịu ảnh hưởng của hai nhóm nhân tố chủ quan và khách quan. Nhóm nhân tố chủ
quan gồm: năng lực – kiến thức- kinh nghiệm của cán bộ thẩm định, xử lý thông tin,
phương pháp và chỉ tiêu thẩm định, hệ thống trang thiết bị phục vụ quá trình thẩm
định, tổ chức cơng tác thẩm định. Nhóm nhân tố khách quan: nhân tố thuộc về
doanh nghiệp, môi trường pháp lý và môi trường kinh tế.
Trên cơ sở lý luận về chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động
cho vay của NHTM, chương 2 tác giả giới thiệu qua về quá trình hình thành phát
triển, tình hình hoạt động kinh doanh của chi nhánh từ năm 2009 -2011, và tập
trung phân tích thức trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án của chi nhánh. Tài
liệu được sử dụng để phân tích thực trạng bao gồm báo cáo kết quả kinh doanh, báo
cáo thường niên của BIDV Bắc Hà Nội từ 2009 tới 2011, số liệu thống kê từ phịng
quản trị tín dụng.
Trước khi tìm hiểu thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án trong
hoạt động cho vay, tác giả khái quát lịch sử hình thành và phát triển của BIDV Bắc
Hà Nội. Tiếp đó, tác giả đi sâu vào tìm hiểu quy trình, nội dung và phương pháp
thẩm định tài chính dự án tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – chi
nhánh Bắc Hà Nội, phân tích và đánh giá các chỉ tiêu phản ánh chất lượng thẩm
định tài chính dự án trong hoạt động cho vay tại chi nhánh BIDV Bắc Hà Nội từ
2009 -2011 như: chi phí thẩm định, thời gian thẩm định và tỷ lệ nợ xấu, nợ quá hạn,
nợ cần điều chỉnh và gia hạn lịch trả nợ.

v

Qua việc tìm hiểu thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt
động cho vay, tác giả cũng đánh giá chi tiết về chất lượng thẩm định tài chính dự án
từ đó đưa ra những kết quả đạt được và hạn chế.
Kết quả đạt được:
Các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả cho vay theo dự án luôn ở mức thấp
Tỷ lệ nợ cần điều chỉnh thời gian trả, gia hạn, nợ quá hạn ở mức thấp hơn so
với một số ngân hàng khác
Thời gian thẩm định của từng nhóm dự án đang được rút ngắn nhưng vẫn
đảm bảo độ chính xác của kết quả thẩm định..
Hạn chế
Tỷ lệ dư nợ cho vay dự án phải gia hạn và điều chỉnh lịch trả nợ, nợ xấu, nợ
quá hạn ở mức thấp nhưng lại có xu hướng tăng dần.
Thời gian thẩm định trung bình của dự án giảm, tuy nhiên so với các ngân
hàng khác thì vẫn mất nhiều thời gian hơn. Điều này ảnh hưởng tới cơ hội đầu tư
của khách hàng và còn tác động tới nguồn vốn của khách hàng trong công tác cho
vay.
Ngân hàng đưa ra nhiều đầy đủ một hệ thống chỉ tiêu để đánh giá hiệu quả
tài chính và khả năng trả nợ, nhưng thực tế thì chỉ sử dụng NPV và IRR là chủ yếu.
Ngân hàng chưa thực sự có sự quan tâm đúng mức tới hiệu quả tài chính của
dự án, mà chỉ tập trung vào khả năng trả nợ của Doanh nghiệp.
Nguyên nhân do năng lực, kiến thức và kinh nghiệm của cán bộ thẩm định
còn non trẻ, thiếu cán bộ thẩm định có sự am hiểu chuyên sâu về kỹ thuật. Thông
tin phục vụ cho công tác thẩm định chưa được cung cấp đầy đủ và kịp thời…và một
số nguyên nhân từ doanh nghiệp vay vốn, môi trường kinh tế. Chương 3,tác giả đưa
ra một số giải pháp và kiến nghị như sau:
Nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn của cán bộ thẩm định như: tổ chức
các lớp tập huấn chuyên môn công tác thẩm định, thường xuyên bồi dưỡng kiến

thức hỗ trợ có liên quan của nhiều lĩnh vực, đưa ra quy chuẩn về trình độ nhân
viên…


vi

Bổ sung cơ sở vật chất, trang thiết bị, thông tin phục vụ công tác thẩm định
BIDV Bắc Hà Nội cần bổ sung thêm cho bộ phận thẩm định đầy đủ phương
tiện theo tính chất cơng việc để truy cập và xử lý thơng tin nhanh chóng. Cán bộ
thẩm định cần tiến hành phỏng vấn trực tiếp cá nhân liên quan tới dự án, thu thập
thông tin từ trung tâm tín dụng CIC của ngân hàng nhà nước cung cấp,… và nhiều
nguồn khác
Hồn thiện cơng tác tổ chức điều hành
Để tăng tính hiệu quả trong cơ chế hoạt động, an tồn trong thẩm định tài
chính dự án ngân hàng cần xem xét một số giải pháp như: kiện toàn lại cơ cấu cho
phù hợp, tinh giảm nhân sự, phân chia các lĩnh vực kinh doanh…
Hồn thiện quy trình thẩm định
Hồn thiện quy trình thẩm định thống nhất, đầy đủ các nội dung về yêu cầu,
các bước tiến hành chi tiết và các biểu mẫu liên quan, làm căn cứ thực hiện mà
khơng phải thun chuyển tới các quy trình cụ thể khác.
Trong quá trình thực hiện cần đánh giá độ chính xác từ số liệu mà doanh
nghiệp đưa ra. Thường xuyên kiểm tra các chi phí khấu hao, chi phí quảng cáo…
Ngân hàng yêu cầu doanh nghiệp lập báo cáo tài chính dự kiến cho dự án và đánh
giá độ chính xác của những con số dự kiến này. Và kiểm tra kế hoạch trả nợ cho tất
cả các nguồn tài trợ cho dự án (không chỉ kiểm tra khoản vay cho dự án tại ngân
hàng).
Trong phân tích rủi ro: chú trọng hơn tới mối tương quan giữa rủi ro và
doanh lợi.
Tăng cường kiểm tra, kiểm sốt cơng tác thẩm định
Tiến hành kiểm sốt 03 giai đoạn cho cơng tác thẩm định:

- Kiểm soát trước: dựa vào sự thành thạo về quy chế để tiến hành kiểm tra
nhằm phát hiện ra điểm bất hợp lý của nghiệp vụ thẩm định trước khi thực hiện.
- Kiểm soát trong: giám sát quá trình thực hiện, hạn chế thiếu sót, thực hiện
khơng đúng trình tự, nghiệp vụ, sai sót về thủ tục.


vii

- Kiểm soát sau: phát hiện ra những nghiệp vụ bất thường trong nghiệp vụ đã
hồn thành, đảm bảo tính đúng đắn trước khi ra quyết định cho vay, cũng như đánh
giá lại chất lượng thẩm định.
Và một số giải pháp liên quan tới hỗ trợ thẩm định, tăng cường ứng dụng
cơng nghệ thơng tin trong q trình thẩm định
- Hỗ trợ thẩm định: Ngân hàng cần mua sắm các phầm mềm quản lý, lưu trữ
thông tin, phầm mềm hỗ trợ thẩm định để xử lý thông tin nhanh, kịp thời. Tăng
cường quan hệ với các cơ quan chuyên ngành trong nội dung thẩm định kỹ thuật.
Và đảm bảo kinh phí trong việc đi thực tế doanh nghiệp của cán bộ thẩm định, rồi
chi phí thu thập thơng tin….
- Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào trong quá trình thẩm định
bằng các máy tính hiện đại và phần mềm chuyên dụng: nghiệp vụ thẩm định tài
chính dự án địi hỏi tính tốn khó khăn và phức tạp. Nếu tính tốn thủ cơng sẽ tốn
nhiều thời gian và cơng sức, nhiều khi không mang lại kết quả như mong muốn. Vì
vậy, cần sử dụng các phần mềm chuyên dụng khắc phục các khó khăn này.
Qua các giải phát đề xuất trên tác giả đưa ra một số kiến nghị:
Kiến nghị với chính phủ, bộ ngành, chính quyền địa phương
Đảm bảo nền kinh tế vĩ mô phát triển ổn định và lành mạnh. Có quy hoạch
tổng thể và định hướng phát triển phù hợp với từng ngành, từng địa phương.
Đảm bảo sự ổn định của môi trường pháp luật, sự đầy đủ và thống nhất của
hệ thống văn bản pháp quy.
Xây dựng củng cố và hoàn thiện các cơ quan tư vấn và các cơ quan cung cấp

thông tin.
Tăng cường quản lý nhà nước với công tác thẩm định dự án trong hệ thống
ngân hàng thương mại
Quy định một hệ thống kế toán thống nhất, thực hiện kiểm toán bắt buộc với
doanh nghiệp.


viii

Kiến nghị với ngân hàng nhà nước
Ngân hàng nhà nước đảm bảo tính thống nhất và đầy đủ của các văn bản
hướng dẫn hoạt động của các NHTM.
Có các biện pháp nâng cao hiệu quả của CIC theo hướng thông tin cập nhật,
chính xác và tồn diện.
Tăng cường hỗ trợ cho việc nâng cao trình độ thẩm định, phát triển đội ngũ
nhân viên thẩm định. Tiếp tục tăng cường thanh tra, giám sát hoạt động của các
NHTM…
Kiến nghị với Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV)
Tăng cường tổ chức các khóa đào tạo ngắn hạn, lớp tập huấn chun đề thẩm
định tài chính dự án. Có chỉ đạo thống nhất từ hội sở tới chi nhánh, tiếp tục nghiên
cứu và tổng kết các tỷ lệ tài chính trung bình từng ngành để tạo thuận lợi cho công
tác thẩm định tại các chi nhánh…
Kiến nghị với Chủ đầu tư (doanh nghiệp vay vốn)
Chủ đầu tư cần chú trọng một số điểm: nâng cao chất lượng công tác lập dự
án đầu tư vay vốn, thực hiện chế độ kế toán và kiểm toán chung theo quy định của
Bộ tài Chính, thơng tin cung cấp đảm bảo tính chính xác và Chủ đầu tư có trách
nhiệm sử dụng vốn vay đúng mục đích.
Tóm lại về mặt lý luận, tác giả đã góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận về
chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng thương
mại.

Về mặt thực tiễn, tác giả đã phân tích thực trạng và đánh giá chất lượng thẩm
định tài chính dự án trong hoạt động cho vay của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát
triển Việt Nam chi nhánh Bắc Hà Nội. Qua đó, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng
cao chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho vay của BIDV Bắc
Hà Nội, từ đó nâng cao vị thế, sức cạnh tranh và phát triển của BIDV Bắc Hà Nội
trong tương lai.


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Cho vay dự án là một hình thức tài trợ trung và dài hạn quan trọng của các
NHTM. Thời gian cho vay dự án thường kéo dài, nguồn vốn sử dụng trong cho vay
theo dự án cũng chiếm tỷ trọng không nhỏ trong cơ cấu cho vay của các ngân hàng
thương mại. Tuy nhiên, đây cũng là hoạt động mang lại rủi ro cao cho các ngân
hàng. Có nhiều nguyên nhân làm giảm lợi nhuận của ngân hàng. Hồ sơ vay đảm bảo
đầy đủ các điều kiện và yêu cầu mà ngân hàng đưa ra là một trong những cơ sở đảm
bảo thu hồi đủ vốn cho vay và đúng thời gia. Thẩm định Tài chính dự án là một
bước quan trọng trước khi ra quyết định cho dự án vay hay không?
Trong bối cảnh kinh tế đầy khó khăn như hiện nay, tỷ lệ nợ xấu, nợ quá hạn
ngày càng tăng cao thì chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho
vay cần được nâng cao và chú trọng hơn.
Nhận thức được tầm quan trọng đó, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển
Việt Nam chi nhánh Bắc Hà Nội đã và đang thường xuyên quan tâm tới công tác
thẩm định tài chính dự án. Theo đó, nhiều dự án vay vốn đã phát huy được hiệu quả,
thu nhập của ngân hàng được đảm bảo. Tuy vậy, công tác thẩm định tài chính dự án
tại Chi nhánh vẫn cịn tồn tại những hạn chế, địi hỏi phải có sự nghiên cứu tồn
diện, tìm ra giải pháp thiết thực để hồn thiện hơn nữa nghiệp vụ này. Có thể thấy
qua một số nét lớn như năng lực cán bộ thẩm định, khâu tổ chức điều hành, thông

tin…
Từ những thực tế trên, tác giả đã chọn đề tài: “Nâng cao chất lượng thẩm
định tài chính dự án trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và
Phát triển Việt Nam chi nhánh Bắc Hà Nội” làm Luận văn thạc sỹ kinh tế của
mình.
2. Mục đích nghiên cứu của luận văn
- Nghiên cứu những vấn đề lý luận về chất lượng thẩm định tài chính dự án
trong hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại.


2

- Phân tích và đánh giá thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án trong
hoạt động cho vay tại BIDV Bắc Hà nội
- Đề xuất những giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng thẩm định
tài chính dự án trong hoạt động cho vay tại BIDV Bắc Hà Nội.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động
cho vay của ngân hàng thương mại.
- Phạm vi nghiên cứu: Chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động
cho vay tại BIDV Bắc Hà Nội trong thời gian từ năm 2009 tới năm 2010.
4. Phương pháp nghiên cứu
Tác giả sử dựng các phương pháp phân tích, tổng hợp, logic và lịch sử, thống
kê, so sánh kết hợp với ý kiến chuyên gia để rút ra kết luận của vấn đề đang xem
xét.
5. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, kết cấu luận văn gồm ba chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt
động cho vay của Ngân hàng thương mại.
Chương 2: Thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động

cho vay tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Bắc Hà Nội.
Chương 3: Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án trong
hoạt động cho vay tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Bắc Hà nội.


3

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG THẨM
ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ ÁN TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY
CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1.

Hoạt động cho vay của Ngân hàng Thương mại

1.1.1. Khái quát về Ngân hàng thương mại
Ngân hàng đầu tiên xuất hiện trên thế giới cách đây khoảng hơn 2000 năm,
đa số các ngân hàng này xuất hiện tại Hy Lạp. Họ là những người đổi tiền, ngồi ở
bàn hoặc cửa hiệu nhỏ trong trung tâm thương mại, giúp các nhà du lịch đến thành
phố đổi ngoại tệ lấy bản tệ và chiết khấu thương phiếu giúp các nhà bn có vốn
kinh doanh. NHTM đã hình thành tồn tại và phát triển hàng trăm năm gắn liền với
sự phát triển của kinh tế hàng hóa. Sự phát triển của hệ thống NHTM có tác động
rất lớn và quan trọng đến quá trình phát triển của nền kinh tế hàng hóa,ngược lại
kinh tế hàng hóa phát triển mạnh mẽ đến giai đoạn cao nhất là nền kinh tế thị trường
thì NHTM cũng ngày càng được hoàn thiện và trở thành định chế tài chính khơng
thể thiếu được.
Cho đến thời điểm hiện nay có rất nhiều khái niệm về NHTM: Ở Mỹ, Ngân
hàng thương mại là công ty kinh doanh tiền tệ, chuyên cung cấp dịch vụ tài chính và
hoạt động trong ngành cơng nghiệp dịch vụ tài chính.
Đạo luật ngân hàng của Pháp (1941) cũng đã định nghĩa: “Ngân hàng thương
mại là những xí nghiệp hay cơ sở mà nghề nghiệp thường xuyên là nhận tiền bạc

của công chúng dưới hình thức ký thác, hoặc dưới các hình thức khác và sử dụng tài
ngun đó cho chính họ trong các nghiệp vụ về chiết khấu, tín dụng và tài chính”.
Theo điều 4 – Giải thích từ ngữ - Luật các tổ chức tín dụng việt Nam năm 2010 (số
47/2010/QH12)
Ngân hàng là loại hình tổ chức tín dụng có thể được thực hiện tất cả các
hoạt động ngân hàng theo quy định của Luật này. Theo tính chất và mục tiêu hoạt
động, các loại hình ngân hàng bao gồm ngân hàng thương mại, ngân hàng chính


4

sách, ngân hàng hợp tác xã.
Ngân hàng thương mại là loại hình ngân hàng được thực hiện tất cả các hoạt
động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định của Luật này
nhằm mục tiêu lợi nhuận.
Hoạt động cơ bản nhất của NHTM là huy động vốn và cho cá nhân, tổ
chức… có nhu cầu vay vốn đầu tư hay tiêu dùng. Ngoài ra cung cấp một số dịch vụ
tài chính khác như: tư vấn tài chính, quản lý tiền tệ, ủy thác….). Các hoạt động chủ
yếu của ngân hàng TM:
Hoạt động huy động vốn
Tạo vốn cho NHTM, có vai trị to lớn quyết định tới hoạt động và phát triển
của ngân hàng, là yếu tố tiền đề để ngân hàng thực hiện kinh doanh. NHTM được
huy động vốn dưới các hình thức sau: nhận tiền gửi, phát hành chứng chỉ tiền gửi,
trái phiếu và giấy tờ có giá khác, vay vốn từ các tổ chức tín dụng khác, vay ngắn
hạn ngân hàng nhà nước và các hình thức huy động vốn khác theo quy định của
ngân hàng nhà nước. Mọi hình thức huy động vốn, ngân hàng đều phải trả chi phí
(chi phí đầu vào).
Hoạt động tín dụng
NHTM cấp tín dụng cho tổ chức, cá nhân dưới hình thức cho vay, chiết khấu
thương phiếu và giấy tờ có giá khác, bảo lãnh, cho th tài chính và các hình thức

khác tùy theo quy định của ngân hàng nhà nước. Trong đó hoạt động cho vay là
hoạt động quan trọng và chiếm tỷ trọng lớn nhất. (hoạt động cho vay được xem xét
chi tiết tại nội dung tiếp theo của luận văn)
Hoạt động dịch vụ thanh toán và ngân quỹ
Bằng việc mở tài khoản tại ngân hàng, việc thanh toán của các doanh nghiệp
sẽ trở lên đơn giản hơn rất nhiều. Hoạt động dịch vụ thanh toán và ngân quỹ của
NHTM bao gồm:
Cung cấp các phương tiện thanh toán, dịch vụ thanh toán trong nước cho
khách, dịch vụ thu hộ và chi hộ, tham gia hệ thống thanh toán quốc tế….
Cả ba hoạt động trên của ngân hàng có mối quan hệ mật thiết và tương hỗ


5

với nhau, không nên xem nhẹ hay coi trọng quá hoạt động nào.
Cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, nhu cầu khách hàng ngày
càng đa dạng. Do đó, danh mục dịch vụ mà ngân hàng thương mại cung cấp cũng
ngày càng phong phú hơn. Ví như, dịch vụ tư vấn tài chính, đầu tư và ủy thác đầu
tư, các dịch vụ ngân hàng điện tử…..
1.1.2. Hoạt động cho vay của Ngân hàng thương mại
1.1.2.1.

Khái niệm và đặc điểm của hoạt động cho vay

Cho vay là chức năng kinh tế hàng đầu của ngân hàng. Ngân hàng thương
mại là tổ chức cho vay chủ yếu đối với doanh nghiệp, cá nhân và một phần đối với
chính phủ. Hoạt động cho vay có mối quan hệ mật thiết với tình hình phát triển kinh
tế tại khu vực ngân hàng phục vụ, bởi vì cho vay thúc đẩy sự tăng trưởng của doanh
nghiệp, tạo ra sức sống cho nền kinh tế. Hoạt động cho vay luôn là hoạt động cơ
bản, chiếm tỷ trọng lớn trong toàn bộ hoạt động của ngân hàng.Tại đa số các ngân

hàng, hoạt động cho vay chiếm quá nửa giá trị tổng tài sản và tạo ra từ 1/2 đến 2/3
nguồn thu của ngân hàng. Ngày nay, hoạt động cho vay của NHTM ngày càng phát
triển và có nhiều hình thức cho vay. Trong đó, hoạt động cho vay theo dự án ln
giữ vị trí là một trong những nghiệp vụ cốt lõi của NHTM. Nguồn vốn sử dụng
trong cho vay đầu tư dự án cũng chiếm tỷ trọng ngày càng lớn trong cơ cấu cho vay
của các NHTM, bởi với một nền kinh tế ngày càng phát triển thì nhu cầu đầu tư cho
phát triển sản xuất kinh doanh , dịch vụ hay đầu tư phục vụ đời sống ngày càng tăng
cao. Điều này đã và đang đặt ra một thách thức không nhỏ về sự an toàn và hiệu quả
của nguồn vốn cho vay theo dự án đối với các NHTM. Các DA thường có thời gian
kéo dài, vốn đầu tư lớn nên rủi ro đối với việc tài trợ vốn của ngân hàng cũng là rất
cao. Do vậy, thẩm định tài chính dự án là một trong những khâu quan trọng nhất
trong quy trình cho vay theo dự án, quyết định chất lượng hoạt động tài trợ vốn cho
DA của mỗi NHTM.
Cho vay là một hình thức cấp tín dụng, theo đó tổ chức tín dụng giao cho
khách hàng sử dụng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích và thời gian nhất định
theo thoả thuận với ngun tắc có hồn trả cả gốc và lãi. (theo QĐ 1627/2001/QĐ-