Skkn chuyên đề nâng cao năng lực đánh giá thường xuyên trong dạy học ở tiểu học

PHỊNG GD-ĐT HỒ BÌNH
TỔ CHUN MƠN KHỐI 4

Chun đề: NÂNG CAO NĂNG LỰC ĐÁNH GIÁ THƯỜNG XUYÊN
TRONG DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC

I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
Đánh giá kết quả học tập và rèn luyện của HS tiểu học là một khâu rất
quan trọng trong hoạt động giáo dục ở trường tiểu học. Kiểm tra, đánh giá
không chỉ nhằm đánh giá kết quả quá trình học tập và rèn luyện của HS, khuyến
khích, tạo động lực cho HS, giúp HS tiến bộ khơng ngừng mà cịn cung cấp
thơng tin phản hồi giúp giáo viên nắm bắt được chất lượng, phương pháp của
việc dạy học và giáo dục để từ đó có những điều chỉnh thích hợp. Đánh giá kết
quả học tập và rèn luyện còn giúp cơ sở giáo dục, các cấp quản lí có được các
số liệu, thơng tin về chất lượng và trình độ của hệ thống giáo dục cấp học để có
những điều chỉnh, bổ sung và chỉ đạo kịp thời.

1

skkn


Trong những năm gần đây, vấn đề đánh giá HS tiểu học đã được Bộ Giáo
dục và Đào tạo chú trọng và ban hành những văn bản liên quan như: Văn bản
hợp nhất 03/VBHN-BGDĐT ngày 28 tháng 9 năm 2016 quy định đánh giá học
sinh tiểu học do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành, được hợp nhất từ
Thơng tư số 30/2014/TT-BGDĐT (có hiệu lực từ ngày 15/10/2014) và văn bản
sửa đổi, bổ sung là Thông tư số 22/2016/TT-BGDĐT (có hiệu lực từ ngày
06/11/2016), theo đó:
ĐGTX là đánh giá trong quá trình học tập, rèn luyện về kiến thức, kĩ
năng, thái độ và một số biểu hiện năng lực, phẩm chất của học sinh, được thực

hiện theo tiến trình nội dung của các mơn học và các hoạt động giáo dục.
ĐGTX cung cấp thông tin phản hồi cho giáo viên và học sinh nhằm hỗ trợ, điều
chỉnh kịp thời, thúc đẩy sự tiến bộ của học sinh theo mục tiêu giáo dục tiểu học.
Mục đích ĐGTX nhằm giúp GV điều chỉnh, đổi mới phương pháp, hình
thức tổ chức hoạt động dạy học, hoạt động trải nghiệm ngay trong quá trình và
kết thúc mỗi giai đoạn dạy học, giáo dục; kịp thời phát hiện những cố gắng, tiến
bộ của HS để động viên, khích lệ và phát hiện những khó khăn chưa thể tự vượt
qua của HS nhằm hướng dẫn, giúp đỡ; phát hiện những ưu điểm nổi bật và
2

skkn


những hạn chế của mỗi HS để có giải pháp kịp thời nhằm nâng cao chất lượng,
hiệu quả hoạt động học tập, rèn luyện của HS; góp phần thực hiện mục tiêu giáo
dục tiểu học hiện nay.

II. ĐẶC ĐIỂM, TÌNH HÌNH:
1. Thực trạng: Từ năm học 2016-2017 (thực hiện Thơng tư 22/2016/TTBGDĐT) cho đến nay, Trường tiểu học Vĩnh Mỹ A1 luôn quan tâm chỉ đạo
giáo viên thực hiện việc đánh giá thường xuyên (ĐGTX) theo các văn bản quy
định một cách có hiệu quả. Tuy nhiên trong q trình thực hiện cũng có những
thuận lợi và những khó khăn nhất định như sau:
2. Thuận lợi:
- Thông tư 22/BGD-ĐT/2016 quy định khi đánh giá thường xuyên, giáo
viên dùng lời nói chỉ ra cho học sinh biết được chỗ đúng, chưa đúng và cách
sửa chữa; viết nhận xét vào vở hoặc sản phẩm học tập của học sinh khi cần
thiết. Thay đổi này giúp cho giáo viên thuận lợi hơn khi thực hiện đánh giá học
sinh, có nhiều thời gian hơn để quan tâm đến việc hỗ trợ học sinh trong quá
trình dạy học. Nhất là đối với giáo viên chủ nhiệm, điều này phù hợp bởi giáo
3

skkn


viên có nhiều thời gian bên học sinh, số lượng học sinh chỉ là học sinh trong
một lớp nên giáo viên có thể hầu như nhớ hết đặc điểm của từng học sinh khi
nhận xét đánh giá.
- Đánh giá thường xuyên về học tập, được thể hiện rõ nét kết quả phấn
đấu hàng ngày của học sinh. Đồng thời cung cấp cho giáo viên những thông tin
phản hồi rất hữu ích liên quan đến việc học tập hàng ngày của các em, những
lĩnh vực nào có sự tiến bộ, những lĩnh vực học tập nào cịn khó khăn; giúp học
sinh nhận ra mình thiếu hụt những gì so với chuẩn kiến thức, kỹ năng để cả giáo
viên và học sinh cùng điều chỉnh hoạt động dạy và học.
- Đánh giá thường xuyên về năng lực phẩm chất, cho phép giáo viên và
cha mẹ học sinh xác định được mức độ hình thành, phát triển năng lực, phẩm
chất của học sinh hàng ngày trong quá trình học tập, rèn luyện. Từ đó, giáo viên
và cha mẹ học sinh có những biện pháp kịp thời giúp đỡ học sinh khắc phục hạn
chế, phát huy những điểm tốt để các em ngày một tiến bộ hơn.
3. Khó khăn:
- Giáo viên dạy các bộ mơn có thể phải dạy đến hàng mấy trăm học sinh
của trường, dù chỉ ghi chép nhận xét khi cần thiết nhưng đến khi đánh giá định
4

skkn


kì muốn nhớ rõ từng học sinh để đánh giá cho chính xác thì thật khơng phải là
chuyện dễ.
- Có giáo viên chữ không được đẹp, khi ghi lời nhận xét vào vở của học
sinh sẽ bị ảnh hưởng đến tâm lý của người thầy.

- ĐGTX bằng nhiều cách khác nhau. Tuy nhiên, việc ghi lời nhận xét vào
vở học sinh có khi khơng được trải đều đối với tất cả các học sinh của lớp trong
tháng đối với bất kì mơn học nào, từ đó dẫn đến thiếu sự cơng bằng cho học
sinh.

III. NỘI DUNG VÀ CÁCH THỨC ĐÁNH GIÁ:
1. Nội dung đánh giá thường xuyên:
- Đánh giá quá trình học tập, sự tiến bộ và kết quả học tập của học sinh
theo chuẩn kiến thức, kĩ năng từng môn học và hoạt động giáo dục khác theo
chương trình giáo dục phổ thơng cấp tiểu học.
- Đánh giá sự hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh:
+ Năng lực: tự phục vụ, tự quản; hợp tác; tự học và giải quyết vấn đề.

5

skkn


+ Phẩm chất: chăm học, chăm làm; tự tin, trách nhiệm; trung thực, kỉ luật;
đoàn kết, yêu thương.
2. Cách thức đánh giá:
a) Đánh giá thường xuyên về học tập:
- Giáo viên dùng lời nói chỉ ra cho học sinh biết được chỗ đúng, chưa
đúng và cách sửa chữa; viết nhận xét vào vở hoặc sản phẩm học tập của học
sinh khi cần thiết, có biện pháp cụ thể giúp đỡ kịp thời;
- Học sinh tự nhận xét và tham gia nhận xét sản phẩm học tập của bạn,
nhóm bạn trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ học tập để học và làm tốt hơn;
- Khuyến khích cha mẹ học sinh trao đổi với giáo viên về các nhận xét,
đánh giá học sinh bằng các hình thức phù hợp và phối hợp với giáo viên động
viên, giúp đỡ học sinh học tập, rèn luyện.

b) Đánh giá thường xuyên về năng lực, phẩm chất:
- Giáo viên căn cứ vào các biểu hiện về nhận thức, kĩ năng, thái độ của
học sinh ở từng năng lực, phẩm chất để nhận xét, có biện pháp giúp đỡ kịp thời;

6

skkn


- Học sinh được tự nhận xét và được tham gia nhận xét bạn, nhóm bạn về
những biểu hiện của từng năng lực, phẩm chất để hoàn thiện bản thân;
- Khuyến khích cha mẹ học sinh trao đổi, phối hợp với giáo viên động
viên, giúp đỡ học sinh rèn luyện và phát triển năng lực, phẩm chất.

IV. CÁC YÊU CẦU VÀ NGUYÊN TẮC CỦA ĐGTX:
- Cần xác định rõ mục tiêu để từ đó chọn được phương pháp hay kiến
thức sử dụng trong đánh giá.
- ĐGTX tập trung phản hồi chỉ ra các nội dung cần chỉnh sửa đồng thời
đưa ra lời khuyên cho hành động tiếp theo của HS.
- Không so sánh HS này với HS khác, hạn chế những lời nhận xét tiêu
cực… để tránh làm tổn thương HS.
- Khơng chỉ đánh giá kiến thức, kĩ năng…mà cịn chủ động đánh giá các
năng lực, phẩm chất.
- Giảm thiểu sự trừng phạt/đe dọa/chê bai HS, đồng thời tăng sự khen
ngợi, động viên.

7

skkn

V. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐGTX:
1. Phương pháp quan sát: Là phương pháp chủ yếu mà GV thường sử
dụng để thu thập dữ liệu kiểm tra, đánh giá. Quan sát bao hàm việc theo dõi
hoặc xem xét HS thực hiện các hoạt động (quan sát quá trình) hoặc nhận xét
một sản phẩm HS làm ra (quan sát sản phẩm).
2. Phương pháp vấn đáp: Là phương pháp GV đặt câu hỏi HS trả lời
hoặc ngược lại nhằm rút ra những kết luận, những tri thức mới mà HS cần nắm
hoặc nhằm tổng kết, củng cố, kiểm tra mở rộng những tri thức mà HS đã học.
3. Phương pháp viết: Phương pháp viết đề cập đến cách thức, kỹ thuật
đánh giá thể hiện qua việc phân tích bài làm, các sản phẩm mà trong đó HS phải
viết câu trả lời cho các câu hỏi hoặc trình bày phép tính, bài giải trên giấy, trên
vở. Phương pháp này được dùng cả cho đánh giá định kì (với 2 dạng chính
trong bài kiểm tra là tự luận và trắc nghiệm).
- ĐGTX sử dụng các kĩ thuật như: ghi chép ngắn lời nhận xét là phổ biến
thường được sử dụng, viết thư, viết lời bình…được sử dụng trong các trường
hợp đặt biệt và mất nhiều thời gian hơn.
8

skkn


- Khi GV viết nhận xét: Cần dùng từ ngữ nhẹ nhàng, thể hiện thái độ tôn
trọng, tránh xúc phạm…HS sẽ dễ tiếp nhận biết hơn, tập trung vào một số lỗi
sai sót có tính hệ thống, điển hình cần sớm khắc phục. Đặc biệt là GV viết lời
nhận xét khơng mắc lỗi chính tả và viết chữ sao cho dễ nhìn.
- Khi HS viết lời nhận xét (cho mình, cho bạn): GV cần hướng dẫn HS
viết lời nhận xét phải mang tính xây dựng, tập trung phát hiện những điểm tích
cực đã làm được…thay vì chỉ chú ý đến những điểm hạn chế, chưa làm được.

VI. KẾT LUẬN:
Qua hơn 2 năm tổ chức thực hiện ĐGTX theo Thông tư 22/2016, Trường
tiểu học Vĩnh Mỹ A1 đã đạt được những kết quả sau:
- Đội ngũ cán bộ, giáo viên đã nhận thức được tác dụng của việc ĐGTX.
Từ đó chất lượng học tập của HS từng bước được nâng lên.
- Đối với học sinh được tham gia tự đánh giá bản thân, đánh giá bạn các
em phấn khởi, mạnh dạn, tự tin, tự giải quyết vấn đề và có nhiều sáng tạo mới
trong học tập và sinh hoạt hàng ngày.

9

skkn


- Học sinh phát huy khả năng sáng tạo, biết vận dụng những kiến thức đã
học vào thực tế, đồng thời biết chia sẻ và quan tâm tới mọi người xung quanh.
- Các kĩ năng giao tiếp, ứng xử có văn hóa, kĩ năng tự quản, kĩ năng tổ
chức, kĩ năng điều khiển và thực hiện một số hoạt động tập thể, kĩ năng nhận
xét, đánh giá kết quả hoạt động được nâng lên rõ rệt.

VII. ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ:
1. Đối với giáo viên:
- Phát huy tốt hơn trong việc tổ chức ĐGTX bằng nhiều cách thức khác
nhau.
- Chủ động hơn nữa trong việc xây dựng kế hoạch ĐGTX để thực hiện tốt
hơn ở mỗi bài học, mỗi chương, mỗi chủ đề, từng học kỳ...
- Trong mỗi tiết dạy, GV cần linh hoạt lựa chọn phương pháp sao cho phù
hợp. Nhận xét, đánh giá bằng lời hoặc ghi lời nhận xét, đánh giá trên vở hay sản
phẩm của học sinh. Việc ghi lời nhận xét, tư vấn, động viên khích lệ không chỉ
cho học sinh biết để khắc phục, phấn khởi mà còn để các bậc phụ huynh biết

10

skkn


được mức độ học tập, rèn luyện của các em. Chú trọng nhiều đến học sinh còn
chưa đạt chuẩn theo yêu cầu; động viên khuyến khích các em dù sự cố gắng rất
khiêm tốn; nhận xét để bản thân em đó biết được sự tiến bộ của bản thân hơm
nay so với hôm qua; niềm tin, sự đồng hành của thầy cô giáo, bạn bè với sự tiến
bộ vươn lên của mình.
2. Đối với nhà trường:
- Thường xuyên chỉ đạo thao giảng, dự giờ lẫn nhau, mở chuyên đề.
Trong quá trình nhận xét rút kinh nghiệm giờ dạy chú ý nhiều đến cách ĐGTX.
- Quan tâm kiểm tra lời nhận xét của GV trong vở HS.
- Chỉ đạo các tổ chuyên môn trong mỗi lần sinh hoạt tổ cần đưa nội dung
ĐGTX học sinh vào sinh hoạt.
- Mỗi tháng, nhà trường tổ chức họp (phần họp chuyên môn) đưa nội
dung ĐGTX học sinh vào để rút kinh nghiệm nhằm thực hiện ngày một hiệu
quả hơn.

11

skkn


Vĩnh Mỹ A, ngày 25 tháng 02 năm
2019
TỔ TRƯỞNG

NGƯỜI VIẾT

Trần Tuyết Hoa

Huỳnh Minh Thuận

12

skkn