Skkn một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo lớn xây dựng và bảo vệ môi trường

PPHÒNG GD&ĐT TÂN HIỆP

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

TRƯỜNG MẪU GIÁO TÂN AN

Độc Lập- Tự Do- Hạnh Phúc

BÁO CÁO
“MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ MẪU GIÁO LỚN XÂY DỰNG VÀ BẢO
VỆ MÔI TRƯỜNG”

Họ và tên: Nguyễn Thị Phượng Lan.
I. Thực trạng tình hình:
- Thực tế hiện nay mơi trường của chúng ta đang bị ô nhiễm nghiêm trọng:
tầng khí quyển bị ơ nhiễm, nguồn nước ơ nhiểm, rừng bị chặt phá…
- Tình trạng ơ nhiễm mơi trường ngày càng cao, những trận động đất, những
cơn sóng thần làm mất mát và thiệt hại về tiền của và con người, ảnh hưởng đến
kinh tế và khả năng hồi phục sau những thiên tai ấy là rất lớn. Do đó để xây dựng
và bảo vệ môi trường chúng ta phải thực hiện nhiều biện pháp khác nhau, trong đó
biện pháp giáo dục ý thức xây dựng và bảo vệ môi trường được xem là có hiệu quả
nhất là ở lứa tuổi mầm non. Bởi trẻ con ở lứa tuổi này dễ hình thành những nề nếp,
thói quen tạo cơ sở cho việc hình thành và phát triển nhân cách tồn diện tốt nhất.
- Trường mầm non là môi trường thuận lợi nhất cho trẻ phát triển trí tuệ và
cũng là môi trường tốt nhất để giúp trẻ phát triển nhân cách một cách tồn diện. Vì

skkn


vậy, giáo dục mầm non hiện nay đã đưa ra hàng loạt các nhiệm vụ, mục tiêu nhằm
đào đạo những mầm non tương lai của đất nước, trở thành những con người mới xã

hội chủ nghĩa với đầy đủ phẩm chất, năng lực và trình độ nhất định. Một trong
những hoạt động của chương trình chăm sóc giáo dục trẻ hiện nay, đó là việc lồng
ghép giáo dục xây dựng và bảo vệ môi trường trong các hoạt động, các giờ học tập
có chủ đích.
- Giáo dục xây dựng và bảo vệ mơi trường được thực hiện: vì mơi trường, về
môi trường, trong môi trường làm cho người học và người dạy thấy giá trị của môi
trường đối với chất lượng của cuộc sống, sức khỏe và hạnh phúc của con người.
Giáo dục môi trường trong trường mầm non là một chuyên đề nhằm giúp các cháu
có những nhận thức và tri thức về mơi trường, tạo cho trẻ có những thái độ tích cực
đối với mơi trường từ thuở ấu thơ.
- Trên thực tế, những việc chung mà các trường mầm non phải làm nhưng
chưa đạt kết quả cao, đó là:
+ Tạo mơi trường bên ngồi và bên trong lớp xanh-sạch-đẹp.
+ Kết hợp, lồng ghép nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào các môn học
và các hoạt động vui chơi.
+ Thông qua các hoạt động hàng ngày để cung cấp kiến thức về môi trường
và rèn luyện kỹ năng chăm sóc bảo vệ mơi trường.

skkn


+ Tuyên truyền cho các bậc cha mẹ để cùng tham gia vào các hoạt động giáo
dục xây dựng và mơi trường cho trẻ (tạo mơi trường sống an tồn, sạch sẽ, lành
mạnh, phong phú cho trẻ)
1. Thuận lợi:
- Trường Mẫu giáo Tân An là ngôi trường mới được thành lập nên ln được
sự quan tâm của Phịng Giáo dục và Đào tạo Tân Hiệp, UBND xã Tân An và đặc
biệt là sự quan tâm nhiệt tình của Ban giám hiệu nhà trường nên cơ sở vật chất của
nhà trường được trang bị ngày một hồn thiện hơn, trường có phịng học riêng
thống mát, có đầy đủ đồ dùng đồ chơi, trẻ được học tập và vui chơi.

- Bản thân được học các lớp bồi dưỡng chuyên môn hàng năm về chăm sóc
giáo dục trẻ ở nhiều lứa tuổi.
- Được trau dồi và học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp.
- Được nhà trường tạo điều kiện để gặp gỡ trao đổi với phụ huynh học sinh
qua đó tìm hiểu thêm tâm sinh lý và một vài biện pháp phù hợp để giáo dục trẻ, vận
động phụ huynh quan tâm phối hợp giáo dục cho trẻ.
- Trường có trồng cây xanh, bổ sung đồ dùng đồ chơi, tranh ảnh về môi trường
để trẻ tiếp nhận môi trường không bị hạn chế.
- Trẻ trong lớp tôi cùng một độ tuổi, hầu hết đã học qua lớp 3 tuổi và 4 tuổi
nên phần nào trẻ đã có những làm quen, hiểu biết về mơi trường xung quanh, về
nước, khơng khí, mơi trường sống…
2. Khó khăn:

skkn


- Lớp học hơi chật hẹp nên việc bố trí các góc chơi hạn chế, nhà trường lại
chưa có sân chơi, vườn trường nên mỗi khi đến giờ học môi trường xung quanh,
dạo chơi ngồi trời khơng thể có được sân trường rộng rãi, quan sát vườn trường để
dạy trẻ. Việc thực hiện giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ đi vào nề nếp thói quen
sinh hoạt hàng ngày là một vấn đề khó khăn.
- Sân trường và mơi trường xung quanh chật nên việc tạo môi trường phong
phú để tích luỹ những kinh nghiệm, quan sát…rất hạn chế ảnh hưởng đến việc tiếp
thu của trẻ.
- Trẻ trong lớp tơi đang dạy đa số là con gia đình nghề nơng do bận bịu nên
phụ huynh ít có thời gian và điều kiện quan tâm nhiều đến việc cho trẻ tiếp xúc với
mơi trường, đặc biệt trẻ khơng có điều kiện để đi tham quan du lịch, những danh
lam thắng cảnh để giáo dục trẻ có ý thức xây dựng và bảo vệ môi trường, một số
phụ huynh lại cho rằng trẻ còn nhỏ chưa cần cho trẻ làm quen với môi trường thiên
nhiên …đa số các bậc phụ huynh đều có suy nghĩ chỉ cần lo cho con đến trường

cịn việc giáo dục cho trẻ giao phó hết cho cô giáo ở trường.
- Hơn nữa tài liệu giáo dục xây dựng và bảo vệ môi trường cho mẫu giáo lớn
rất hiếm, kiến thức của bản thân về cơ bản thì nắm được, nhưng mở rộng và lồng
ghép vào các hoạt động lại khơng được nhiều.
- Vì vậy qua tìm hiểu thực trạng tôi thấy giáo dục bảo vệ môi trường trong
trường mầm non, đặc biệt là mẫu giáo lớn, một số giáo viên chưa dạy trẻ theo chuỗi

skkn


nội dung chủ đề mà thường là các nội dung đơn lẻ, chưa phát huy được khả năng
nhận biết và kỹ năng hành động nên chưa thu hút được sự tích cực của trẻ tham gia.
3. Các biện pháp:
a) Tổ chức cho trẻ làm quen với mơi trường sẵn có trong trường mầm non
nhằm giúp trẻ ý thức và hành vi bảo vệ môi trường thông qua các họat động:
- Để thực hiện việc giáo dục xây dựng và bảo vệ môi trường, tôi thấy cần tổ
chức các hoạt động như: kết hợp các phương pháp quan sát, hướng dẫn tập lao
động, trò chuyện, trò chơi, đọc tác phẩm văn học cho trẻ nghe, hoạt động tạo hình
giúp rèn luyện kỹ năng vận động tinh.
- Khi cho trẻ quan sát giáo viên tạo điều kiện cho trẻ quan sát trực tiếp và trải
nghiệm để tìm các câu trả lời cho những câu hỏi đặt ra.
- Để buổi trò chuyện lồng ghép được tốt, tơi mơ tả những gì trẻ cảm nhận
được, chia sẻ giữa các trẻ với nhau về những phát hiện của mình. Đồng thời tổ chức
hoạt động trong các góc giúp trẻ thể hiện lại những gì đã thấy bằng cách tập cho trẻ
vẽ, nặn, ghép hình, mơ phỏng qua động tác, nét mặt với những lời ca, điệu múa…
- Trong q trình giáo dục tơi đã sử dụng những loại họat động sau:
+ Trị chơi đóng vai: phản ánh các sự kiện khác nhau trong thiên nhiên hoặc
các hoạt động xây dựng và bảo vệ môi trường của người lớn. Qua đó trẻ tự có ý
thức giữ gìn mơi trường thiên nhiên tốt hơn, biết chăm sóc và bảo vệ cây trồng,
thiên nhiên, hoa lá…

skkn


+ Họat động thực tiễn: hướng dẫn trẻ lao động trong góc thiên nhiên, cùng cơ
chăm sóc cây cảnh, tưới cây, nhặt lá vàng trong sân trường và bảo vệ các con vật
nuôi, cùng cô làm đồ dùng từ những nguyên vật kiệu phế thải hoặc hoạt động sửa
chữa những đồ vật bị hỏng như tập cho trẻ cùng dán lại gáy sách bị rách cùng cô,
lắp lại bánh xe cho ơ tơ, đồ chơi bị hỏng...từ đó trẻ có ý thức giữ gìn vệ sinh chung,
chăm sóc bảo vệ cây, tiết kiệm nước khi không sử dụng…
+ Hoạt động giao tiếp với thiên nhiên: nhặt rác, dọn vệ sinh, tiếp xúc với cây
kiểng, hoa lá và thế giới động vật bao gồm quan sát, chiêm ngưỡng, tò mò xem xét,
chăm sóc các con thú nhỏ (cá kiểng được ni trong chậu).
+ Hoạt động ngôn ngữ: dùng các câu hỏi, thông báo, đàm thọai, nghe kể
chuyện để trao đổi thông tin, chính xác hóa những hiểu biết về thiên nhiên với sự
giúp đỡ của lời nói.
+ Xem tranh, sách, băng hình: có nội dung về thiên nhiên xem tranh ảnh về
môi trường bị ô nhiễm, ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm khơng khí, thiên tai, lũ lụt,
hình ảnh rừng bị tàn phá và các họat động bảo vệ thiên nhiên và con người.
- Tôi lồng ghép các nội dung giáo dục xây dựng và bảo vệ môi trường cho trẻ
ở mọi lúc mọi nơi trong các hoạt động khác nhau khi có điều kiện phù hợp như khi
hoạt động ngồi trời, hoạt động góc, hoạt động chung.
b. Lập kế hoạch thực hiện nội dung giáo dục bảo vệ môi trường theo chủ
điểm:

skkn


- Để thực hiện tốt việc giáo dục xây dựng và bảo vệ môi trường, tôi thấy cần
được đưa vào từng chủ điểm theo các nội dung sau:

+ Giáo dục sự tơn trọng, tình cảm u q đối với thiên nhiên và mơi trường
xung quanh. Hình thành ý thức tơn trọng thế giới tự nhiên tức là tơn trọng chính
mình. Giúp trẻ học cách tiếp cận với thiên nhiên một cách khiêm tốn, thận trọng và
nhân hậu.
+ Giáo dục sự quí trọng phong phú của thiên nhiên, nhận ra vai trị và giá trị
của các lồi cây, các con vật đối với đời sống con người và thế giới tự nhiên, khám
phá sự đa dạng, mối quan hệ phụ thuộc và vẻ đẹp của thiên nhiên.
+ Giáo dục phong cách sống thân thiện với môi trường, sự tôn trọng, thông
cảm với bạn bè, với người lớn, biết yêu thương các lồi cây, lồi con, biết giữ gìn
sạch sẽ nơi ở của mình và nơi ở cơng cộng. Đặc biệt là biết bảo vệ các loài sinh vật.
+ Giáo dục về giá trị của mọi tài sản, của môi trường xung quanh, hình thành
phong cách sống thận trọng, tiết kiệm và có trách nhiệm. Trẻ cần hiểu giá trị của
các đồ chơi, các phương tiện và môi trường xung quanh, biết giữ gìn và sử dụng
một cách tiết kiệm những vật dụng cá nhân và của nhà trường.
* Theo hướng đổi mới chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mẫu giáo lớn được
thực hiện mười chủ điểm, trên cơ sở từng chủ điểm và thời gian có hạn tơi chỉ đưa
ra một vài chủ điểm để lập kế hoạch và thực hiện lồng ghép tích hợp các nội dung
giáo dục bảo vệ môi trường vào các chủ điểm.
c. Hoạt động thực tiễn:

skkn


- Trồng cây và chăm sóc cây.
- Chăm sóc các con vật nuôi.
- Tham gia vệ sinh lớp, nhặt rác bỏ vào thùng.
Ví dụ: Tất cả các hoạt động này, tôi thường tổ chức cho trẻ được tham gia trực
tiếp như: góc thiên nhiên, chế độ sinh hoạt hằng ngày...
- Dựa vào những nguyên tắc cơ bản, tôi đưa các hoạt động theo trình tự nhằm
đảm bảo tính lơgic:

- Bắt đầu từ những kinh nghiệm đơn giản. Chỗ tốt nhất để bắt đầu là ở trong
môi trường quen thuộc, gần gũi với trẻ.
- Thường xuyên tổ chức những hoạt động ngoài trời, cho trẻ tiếp xúc với các
đối tượng thiên nhiên, trẻ cần được học về thiên nhiên ngay trong thiên nhiên.
- Mọi hoạt động cần được thiết kế dựa trên các tình huống xuất hiện hằng
ngày.
- Tập trung cho trẻ “trải nghiệm” chứ không phải “dạy” trẻ. Trẻ cần phải được
nhìn, nghe, ngửi, sờ, so sánh…để tự khám phá theo hứng thú của bản thân.
- Giáo viên đóng vai trị là người kích thích, tạo thuận lợi hơn là người dạy.
- Giáo viên phải là người nêu gương về sự chăm sóc, tơn trọng thiên nhiên.
- Từ những hoạt động thực tiễn, tôi luôn tạo môi trường lớp học cho trẻ thống
mát sạch sẽ thơng gió để cho lớp ln có khơng khí trong sạch. Sắp xếp lớp học
thuận tiện cho trẻ đi lại dễ dàng, quét dọn lau chùi phòng lớp bàn ghế, cửa sổ, cửa
ra vào. Bên cạnh đó, tơi ln xử lý những tình huống mà trẻ hiểu được nguyên

skkn


nhân và hậu quả trong môi trường. Chẳng hạn trẻ sẽ trả lời được nếu tôi hỏi các
cháu thế nào nếu lớp học khơng có cửa sổ, hoặc nếu rửa mặt hoặc uống nước bẩn
thì sẽ bị bệnh thế nào?
4. Phương thức công tác dân vận
- Vận động phụ huynh đóng góp tranh ảnh về mơi trường, về hoạt động của
con người với mơi trường, từ đó phát huy thêm kiến thức và kỹ năng cho trẻ.
5. Mục tiêu cần vươn tới:
- Trẻ biết ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trường.
- Biết phân biệt hành động đúng, sai với việc bảo vệ môi trường.
6. Những chỉ tiêu cụ thể cần đạt được:
- Hình thành ở trẻ những kinh nghiệm hành động và hành vi phù hợp với môi
trường.

- Hình thành ở trẻ những thói quen sống vệ sinh, ngăn nắp, sạch sẽ, tiết kiệm.
- Hình thành ở trẻ một số kĩ năng chăm sóc, bảo vệ mơi trường sống gần gũi
với trẻ, phù hợp với khả năng của trẻ.
- Biết giữ gìn sức khỏe tốt, trẻ biết giữ gìn vệ sinh trong ăn uống sinh hoạt, giữ
gìn mơi trường xanh - sạch - đẹp.
8. Phấn đấu giảm thiểu những tồn tại:
- Đa số dân địa phương là nghề nông, trồng rau và chăn nuôi nên đẩy mạnh
công tác tuyên truyền về việc bảo vệ môi trường tốt sẽ giảm được sự ô nhiễm
nguồn nước, khai thông cống rãnh thì giảm các dịch bệnh..

skkn


- Tuyên ntruyền, vận động các phụ huynh xây hố rác, xử lý rác tốt tránh vứt ra
sông, kênh, rạch…tránh ô nhiễm nguồn nước và đây cũng là một trong những tiêu
chí để xây dựng xã nơng thơn mới của xã nhà.
- Giáo dục trẻ có ý thức giữ gìn và bảo vệ mơi trường tốt sẽ có sức lan tỏa đến
gia đình và người thân.
II. Kết quả:
* Đối với trẻ:
- Qua quá trình thực nghiệm kiến thức của trẻ về xây dựng và bảo vệ môi
trường. Trong năm học qua tôi đã đạt được một số kết quả sau:
- Ý thức xây dựng và bảo vệ môi trường của trẻ tăng lên có khi trẻ nhắc nhở
bố mẹ là phải xây dựng và bảo vệ môi trường.
- Các mối quan hệ trong giới tự nhiên sẽ kích thích hứng thú quan sát ở trẻ
tạo điệu kiện cho trẻ bộc lộ những nhận xét, cảm xúc thể hiện bằng lời, bằng điệu
bộ, bằng bài hát nhờ vậy mà khả năng phát triển ngôn ngữ của trẻ tăng lên nhanh
hơn.
- Cuộc sống của trẻ gắn bó với thiên nhiên hơn, trí cảm xúc thẩm mỹ của trẻ
từ việc yêu thích, giữ gìn chăm sóc thiên nhiên, có thái độ u cơ giáo, yêu bạn bè,

gắn bó với trường lớp.
- Trẻ quen dần với các yếu tố môi trường, gần gũi thời tiết trong năm, đất
nước, khơng khí sinh vật và mối quan hệ giữa chúng với nhau, giữa chúng với con

skkn


người. Đặc biệt là sức khỏe của trẻ rất tốt, trẻ biết gữi gìn vệ sinh trong ăn uống
sinh hoạt, giữ gìn mơi trường xanh - sạch - đẹp.
- Trẻ nhanh nhẹn hơn khi thực hành các kỹ năng và nhạy bén hơn khi trả lời
các câu hỏi trong các giờ học.
* Đối chiếu với kết quả đầu năm và cuối năm như sau:

So với đầu năm
STT

Nội dung tiêu chí khảo sát

Số trẻ đạt

Tỉ lệ %
tăng

01

Biết chăm sóc và bảo vệ cây

36

95%

30%

36

95%

40%

36

95%

46%

36

95%

35%

32

93%

30%

30

90%

27%

Biết giữ gìn trật tự, vệ sinh
02
cơng cộng, vệ sinh trường lớp
Biết cất dọn đồ dùng đồ chơi
03
đúng qui định
Không vứt rác ra đường, biết
04
gom rác vào thùng rác
05

Không la hét to
Phân biệt những hành động

06
đúng, hành động sai đối với MT

- Cuối năm số trẻ đạt bé ngoan và bé ngoan xuất sắc là 99,8%
* Đối với giáo viên:
- Trong quá trình nghiên cứu “Một vài biện pháp giúp trẻ mẫu giáo lớn xây
dựng và bảo vệ môi trường” bản thân tôi được mở mang kiến thức và tìm ra được

skkn


nhiều cách tổ chức, phương pháp hướng dẫn trẻ xây dựng và bảo vệ mơi trường
góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy trong trường.

- Biết dùng phương pháp, biện pháp cụ thể phù hợp để trẻ ý thức trong việc
bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên của con người, tài sàn vô giá của nhân loại.
* Đối với phụ huynh học sinh:
- Tôi nhận được nhiều lời khen ngợi từ phụ huynh học sinh, Nhiều phụ
huynh đã tình nguyện đóng góp tranh ảnh, cùng trồng cây xanh, tình nguyện cam
kết bảo vệ nguồn nước sạch.
* Về phía Nhà trường:
Tơi đã góp phần vào sự nghiệp giáo dục chung ở trường Mẫu giáo Tân An.

Tân An, ngày 15 tháng 10 năm 2014
Người viết

Nguyễn Thị Phượng Lan

skkn