Skkn một số biện pháp quản lí nhằm đổi mới phương pháp dạy học ở trường tiểu học

1

MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÍ NHẰM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP
DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I.LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Phương pháp dạy học (PPDH) giáo dục có một vai trò hết sức quan trọng,
quyết định chất lượng đào tạo, phương pháp dạy học là sự vận động của nội
dung chương trình dạy học. Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, đòi hỏi người
giáo viên phải biết dạy học sinh cách học, đổi mới phương pháp dạy học để phát
huy được tính chủ động sáng tạo của học sinh trong quá trình học tập.
Như chúng ta đã biết, Nghị quyết số 29-NQ/TW với nội dung đổi mới căn
bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu cơng nghiệp hóa - hiện đại
hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập
quốc tế đã xác định: "Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu
quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ
Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân".
Hiện nay loài người đang chứng kiến sự thay đổi nhanh chóng và sâu sắc
về mọi mặt của xã hội - vấn đề đặt ra cho giáo dục (GD) là phải đổi mới chiến
lược đào tạo con người, đặc biệt cần đổi mới phương pháp dạy học (PPDH),
theo hướng đào tạo nguồn nhân lực năng động, sáng tạo, nhằm tạo ra năng lực
nội sinh cho mỗi con người, đồng thời tạo nên động lực cho sự phát trển kinh tế
xã hội (XH).
Luật GD, điều 28.2 đã nêu rõ:"Phương pháp giáo dục phổ thơng phải
phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với
đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học khả năng
làm việc theo nhóm; rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác
động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh".
Trong Chương trình hành động của ngành Giáo dục thực hiện Chiến lược phát
triển giáo dục Việt Nam 2011-2020 đã nêu:“Tiếp tục đổi mới căn bản, toàn diện
giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều

kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.”
Để đáp ứng được vai trò nhiệm vụ quan trọng đó, giáo dục cần phải có
bước chuyển biến mạnh mẽ, phải đổi mới, trước hết là đổi mới phương pháp
quản lí, đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới nội dung chương trình sách giáo
khoa.

skkn


2

Bộ GD&ĐT đã có văn bản chỉ đạo về nhiệm vụ cho toàn ngành, nêu rõ
một trong các nội dung cần tập trung chỉ đạo thực hiện là: Tiếp tục thực hiện đổi
mới chương trình, nội dung, PPDH ở tất cả các bậc học, ngành học.
Trong những năm gần đây, các trường tiểu học trên địa bàn đã và đang cố
gắng, nỗ lực từng bước tạo sự chuyển biến trong đổi mới PPDH, nhưng hiệu quả
vẫn chưa thực sự khả quan. Phổ biến vẫn là cách dạy truyền thụ một chiều phối
hợp giảng giải xen kẽ với vấn đáp; học sinh vẫn đang thụ động nghe, nhớ và tái
hiện kiến thức. Có nhiều ngun nhân làm hạn chế q trình đổi mới PPDH,
song với cương vị là cán bộ quản lí, phụ trách chun mơn của trường tiểu học
tơi cho rằng: Ngun nhân chính khơng phải do đội ngũ giáo viên chưa nhận
thức đúng đắn và không tâm huyết, mong muốn đổi mới PPDH. Mà họ cịn lúng
túng khơng biết nên đổi mới như thế nào? Bắt đầu từ đâu?... Mặt khác, quá trình
đổi mới PPDH của giáo viên lại chịu sự tác động trực tiếp của cán bộ quản lý.
Tiếp cận từ góc độ quản lí, tơi nhận thấy: phần lớn quá trình đổi mới
PPDH mới đang dừng lại ở chủ trương mà còn thiếu những biện pháp cụ thể để
tác động và liên kết giữa người dạy với người học; chưa tạo được động lực của
việc dạy, chưa lựa chọn những nội dung đổi mới thiết thực và có trọng tâm,
chưa tổ chức q trình đổi mới một cách khoa học và hữu hiệu... Vì thế chưa đủ
để tạo nên một bước chuyển biến thực sự về đổi mới PPDH.

Từ những lí do nêu trên, với những kết quả đạt được trong thời gian qua,
tôi mạnh dạn chia sẻ sáng kiến kinh nghiệm:"Một số biện pháp quản lí nhằm
đổi mới phương pháp dạy học ở trường Tiểu học "
II. ĐIỂM MỚI CỦA ĐỀ TÀI
PPDH là một trong các thành tố quan trọng của quá trình dạy học. Cùng
nội dung dạy học, trong những hoàn cảnh và điều kiện tương tự như nhau nhưng
có học sinh thích thú, tích cực học tập hay khơng, có để lại dấu ấn đậm nét trong
tâm hồn và khơi dậy trong lòng học sinh những tình cảm, sáng tạo hay khơng
phần lớn phụ thuộc vào PPDH. Tại trường tôi đang công tác việc đổi mới PPDH
tuy có nhiều chuyển biến rõ rệt nhưng vẫn còn nhiều lúng túng, chưa chủ động
và thiếu linh hoạt trong giảng dạy. Từ những thực trạng trên yêu cầu đặt ra cấp
bách là cần có biện pháp quản lí tích cực kịp thời để đổi mới PPDH. Do vậy, với
đề tài này, tôi mạnh dạn đưa ra một số biện pháp trong quản lý nhằm đổi mới
PPDH ở trường Tiểu học.
III. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Trong đề tài này bản thân chỉ đi sâu vào nghiên cứu "Một số biện pháp
quản lí nhằm đổi mới phương pháp dạy học ở trường Tiểu học " nơi tôi đang
công tác.

skkn


3

B. PHẦN NỘI DUNG
I.VỀ THỰC TRẠNG:
1.Đặc điểm tình hình của nhà trường:
Tổng số CBGVNV: 21 người. Trong đó CBQL: 2 người, GV: 18 người,
NV: 3 người.
Trình độ: Đại học 15 người, Cao đẳng 5 người, Trung cấp 1 người

Đảng viên: 18 người, trong đó CBQL: 2 người, ĐV đứng lớp: 13 người.
2. Thực trạng đổi mới PPDH
2.1. Về hoạt động giảng dạy của giáo viên:
Để thực hiện được đổi mới PPDH trên lớp thì cơng việc đầu tiên cần phải
đổi mới đó là cách chuẩn bị bài, soạn bài. Hiện nay một số giáo viên trong nhà
trường thành thạo kỹ năng soạn bài theo hướng phát huy tính độc lập, chủ động
của học sinh trong dạy học cịn ít; trong đó chủ yếu vào kỹ năng thiết kế hệ
thống câu hỏi, các kỹ năng khác đang còn khá lúng túng.
Về thực trạng dạy trên lớp, hầu hết các tiết dạy vẫn diễn ra theo lối: thầy
giảng trò nghe, ghi nhớ vấn đáp và tái hiện kiến thức. Nếu có một số tiết học
được xem là có đổi mới thì cũng đang dừng lại ở phát huy tính tích cực suy nghĩ
của một số học sinh trong giờ học, biểu hiện ở việc trả lời câu hỏi của giáo viên.
Phần lớn giáo viên vẫn sử dụng phương pháp thuyết trình xen kẽ vấn đáp tích
cực; phương pháp thực hành, phương pháp nêu và giải quyết vấn đề được rất ít
được sử dụng, nhất là phương pháp dạy học theo nhóm chỉ mang tính hình thức.
2.2.Về vấn đề tự học của học sinh:
Phương pháp học tập của học sinh đang nặng về nghe, nhớ và tái hiện
kiến thức. Các kỹ năng tự học như: phân tích, tổng hợp, quan sát, khái quát vấn
đề; kỹ năng thực hành, kỹ năng đọc sách, nghiên cứu tài liệu còn hạn chế rất
nhiều.
2.3.Về sử dụng thiết bị dạy học và các phương tiện kỹ thuật hiện đại
trong dạy học:
Mặc dù nhà trường đã trang bị đồ dùng và một số thiết bị dạy học hiện đại
để phục vụ cho công tác giảng dạy. Tuy nhiên, giáo viên vẫn chưa thực sự quan
tâm để mượn và khai thác, sử dụng có hiệu quả. Nếu có mượn và sử dụng thì
vẫn cịn hạn chế, lúng túng về kỹ thuật.
3. Thực trạng về quản lí hoạt động dạy học:
3.1.Về quản lí hoạt động tổ chun mơn:
Việc cụ thể hóa các quy định về đổi mới PPDH của ngành được thể hiện
thành quy định nội bộ; các chỉ tiêu về đổi mới đã đưa vào kế hoạch năm, tháng,

tuần của nhà trường và tổ chuyên môn. Tuy nhiên việc tổ chuyên môn triển khai

skkn


4

soạn bài theo nhóm, việc tổng kết và rút kinh nghiệm chưa tập trung vào vấn đề
cụ thể, thiết thực.
3.2.Về quản lí hoạt động(HĐ) của giáo viên chủ nhiệm (GVCN) và các
đồn thể trong nhà trường:
Cơng tác GVCN và hoạt động đoàn thể được xem là một trong những
hoạt động nhằm quy định cụ thể nề nếp học sinh, là một trong những tiêu chí
đánh giá thi đua hàng tuần, tháng, năm đối với tập thể học sinh. Tuy nhiên hoạt
động của các tổ chức trên còn nghèo nàn về nội dung, chưa phong phú về hình
thức, cịn lặp đi lặp lại, gị ép học sinh vào khn phép, chưa gây được hứng thú,
chưa tạo ra cơ hội để học sinh bộc lộ khả năng sáng tạo của mình.
3.3.Về quản lí hoạt động giáo dục của giáo viên:
Nhà trường đã đưa quy định và hướng dẫn việc thực hiện nề nếp, kỷ
cương dạy học từ khâu chuẩn bị bài, lên lớp, chấm bài, đánh giá kết quả học tập
của học sinh cũng như các hoạt động giáo dục khác. Song việc đưa các tiêu chí
về đổi mới PPDH vào những quy định đó nhiều hạn chế. Những nội dung quản
lí thực chất vẫn theo lối cũ, nghĩa là những yêu cầu về đổi mới PPDH chưa được
đặt ra đúng mức, chưa quy định một cách cụ thể, rõ ràng mang tính pháp lí cao
để thực hiện. Việc bồi dưỡng rèn luyện các kỹ năng dạy học theo hướng đổi mới
PPDH cịn ít thực hiện. Cơng tác kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh
chậm đổi mới, chưa khuyến khích cách tự học, thơng minh sáng tạo. Vì vậy,
chưa thực sự tác động mạnh đến phương pháp học tập của học sinh.
3.4.Phối hợp hoạt động của hội cha mẹ học sinh và các lực lượng khác:
Hội cha mẹ học sinh khơng chỉ phát huy tốt vai trị trong việc thực hiện

phong trào XHH giáo dục, mà còn tham gia giáo dục con em trên địa bàn khá
tốt. Tuy nhiên, việc phối hợp hoạt động của Hội cha mẹ học sinh chưa có tác
động mạnh đến việc đổi mới PPDH của thầy và trò. Việc tổ chức các hoạt động
tư vấn cho cha mẹ học sinh về phương pháp dạy con tự học, phương pháp giáo
dục con tại gia đình, cộng đồng cịn rất hạn chế. Nhà trường chưa đóng vai trị
chủ động trong việc phối hợp gia đình với nhà trường và tư vấn cho họ để hỗ trợ
học sinh học tập. Vì vậy chất lượng dạy học phần lớn phụ thuộc vào PPDH của
giáo viên ở nhà trường.
3.5.Thực trạng về công tác bồi dưỡng
Trong những năm gần đây, cơng tác bồi dưỡng giáo viên nói chung trong
đó có bồi dưỡng về đổi mới PPDH nói riêng được nhà trường đặc biệt chú trọng.
Tuy nhiên việc bồi dưỡng vẫn chưa được thường xuyên; đội ngũ báo cáo viên
còn mỏng, năng lực còn hạn chế về nhiều mặt dẫn đến hiệu quả chưa cao.
Đội ngũ giáo viên: Tinh thần tự giác tự bồi dưỡng còn nhiều hạn chế.
Chưa thật sự quan tâm đến tự học tự rèn để nâng cao trình độ chun mơn cho

skkn


5

bản thân. Một số giáo viên còn thụ động trong học tập, bồi dưỡng. Ngồi ra vẫn
cịn khơng ít giáo viên chưa mạnh dạn trong vận dụng đổi mới PPDH, kể cả
khâu soạn bài cũng như lên lớp, còn nặng về lối giảng dạy truyền thống.
4. Đánh giá chung về thực trạng:
* Những điểm mạnh:
BGH và giáo viên đều nhận thức đúng đắn về tính cấp thiết và nhận thức
được vai trò quan trọng của việc đổi mới PPDH nhằm nâng cao chất lượng dạy
học.
Nhà trường đã chỉ đạo tổ chuyên môn triển khai một số chuyên đề, tổ

chức dự giờ rút kinh nghiệm về đổi mới PPDH; bồi dưỡng các kiến thức và rèn
luyện các kỹ năng dạy học theo tinh thần đổi mới cho đội ngũ giáo viên, xây
dựng các chuẩn đánh giá chứa đựng một số tiêu chí về đổi mới PPDH của thầy
và trị trong nhà trường. Nhờ vậy, bước đầu việc đổi mới PPDH đã có những
bước chuyển biến tích cực.
Nhà trường đã quan tâm đến vấn đề tạo động lực cho bộ máy tổ chức và
nhân lực dạy học như bồi dưỡng nâng cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ sư
phạm cho đội ngũ; động viên về tinh thần, khen thưởng kịp thời các cá nhân đạt
thành tích cao trong dạy và học trong khả năng hiện có của nhà trường, đồng
thời vận động các lực lượng khác như hội phụ huynh, hội khuyến học ... cùng
vào cuộc.
* Những điểm yếu:
Đội ngũ GV chưa đồng đều, chương trình SGK chưa thực sự phù hợp,
ảnh hưởng đến việc học của học sinh và việc dạy của giáo viên.
Việc chỉ đạo hoạt động của các tổ chuyên môn chưa thật sự đi vào chiều
sâu, nội dung các hoạt động chuyên môn chưa tập trung vào những vấn đề cụ
thể, thiết thực.Vì vậy việc đổi mới PPDH chưa thực sự được thể hiện trong hoạt
động hằng ngày của thầy và trò.
Việc chỉ đạo kiểm tra của các tổ chức: GVCN, đoàn viên CĐ, hội
CMHS… chưa chú trọng với mức độ thỏa đáng. Các yêu cầu về đổi mới PPDH
chưa được cụ thể hóa thành các tiêu chí thi đua. Vì vậy chưa tận dụng tối đa sức
mạnh tổng hợp của các đoàn thể để tạo nên bước đột phá trong quản lí đổi mới
PPDH.
Cơng tác bồi dưỡng và tự bồi dưỡng của giáo viên để nâng cao trình độ
chun mơn và nghiệp vụ đang dừng lại ở mức lí luận chung, chưa đi sâu vào
chuyên đề cho từng mơn học, chưa có hướng dẫn cụ thể cho từng loại hình bài,
phù hợp với đặc trưng của từng môn. Việc trang bị những kiến thức và kỹ năng
mang tính cơng cụ (ngoại ngữ, tin học…) để họ cải tiến, giảm bớt thời gian công

skkn

6

sức cho khâu soạn bài lên lớp; nhận xét, đánh giá kết quả học tập của học sinh,
chưa được coi trọng.
Từ những cơ sở đã trình bày ở trên cùng với thực trạng về cơng tác quản
lí đổi mới PPDH ở trường đang công tác, tôi đưa ra một số biện pháp quản lí
nhằm đổi mới PPDH ở trường Tiểu học.
II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÍ NHẰM ĐỔI MỚI PPDH Ở
TRƯỜNG TIỂU HỌC.
1. Một số biện pháp chủ yếu:
*Biện pháp 1: Tăng cường quản lí hoạt động của tổ chun mơn.
*Biện pháp 2: Tăng cường quản lí hoạt động của GVCN lớp và các đoàn
thể trong nhà trương.
*Biện pháp 3: Tăng cường quản lí dạy học và bồi dưỡng PPDH cho đội
ngũ giáo viên.
*Biện pháp 4: Tăng cường quản lí hoạt động học tập của học sinh.
*Biện pháp 5: Phối hợp chặt chẽ hoạt động của hội cha mẹ học sinh và
các lực lượng giáo dục khác.
*Biện pháp 6: Đảm bảo các điều kiện thiết yếu về CSVC, TBDH và kinh
phí cho việc đổi mới PPDH.
* Biện pháp 7:Tăng cường tạo động lực cho hoạt động dạy học.
2 Nội dung biện pháp:
2.1 Tăng cường quản lí hoạt động của tổ chun mơn
Tổ chun mơn có trách nhiệm triển khai, thực hiện mọi chủ trương, chỉ
đạo về chuyên môn nhà trường tới đội ngũ giáo viên trong tổ, đồng thời là đơn
vị cơ sở quản lí trực tiếp hoạt động giáo viên. Nếu tổ chun mơn khơng hoạt
động thì mọi chủ trương, chỉ đạo về đổi mới PPDH không đi vào thực tiễn được.
Quản lí hoạt động tổ chun mơn như sau:

Lập kế hoạch xây dựng quy định nội bộ về hoạt động của tổ chuyên môn
nhằm đổi mới PPDH trên cơ sở kế hoạch chung của nhà trường về đổi mới
PPDH. Với cương vị là cán bộ quản lí phụ trách chuyên môn tôi yêu cầu các tổ
chuyên môn cần có kế hoạch cụ thể, có tiêu chí phấn đấu rõ ràng, phân công
trách nhiệm cụ thể cho từng cá nhân trong tổ, cuối mỗi năm học cần có báo cáo
SKKN hoặc báo cáo kế hoạch về đổi mới PPDH. Phó Hiệu trưởng cần cụ thể
hóa thành các văn bản quy định nội bộ về hoạt động của tổ chuyên môn, ban
hành và hướng dẫn, tổ chức thực hiện và kiểm tra đối với các nội dung sau:
+ Về thực hiện nề nếp kỷ cương trong dạy học như: Thực hiện chương
trình soạn bài; đảm bảo giờ lên lớp, sử dụng ĐDDH, kiểm tra nhận xét đánh giá
kết quả học tập của học sinh theo hướng đổi mới PPDH.

skkn


7

+ Về nề nếp sinh hoạt chuyên môn của tổ: Cần quy định cụ thể số lượng
các chuyên đề đổi mới PPDH sẽ thực hiện trong năm, trong từng kỳ, phù hợp
với môn học, chẳng hạn như: dạy học theo tình huống có vấn đề trong mơn
Tốn; sử dụng thiết bị dạy học; tăng cường thực hành đối với môn Khoa học…;
+ Về vai trò quyền hạn của tổ khối trưởng trong việc giám sát việc thi
hành các quy định đó.
Tất cả các quy đinh cần được tổ chun mơn tổ chức học tập thảo luận và
cụ thể hóa trong kế hoạch của từng giáo viên được thông qua trước tổ và được
Hiệu trưởng phê duyệt.
- Tổ chức, chỉ đạo đổi mới hoạt động của tổ:
+ Tổ chức chỉ đạo việc học tập, nghiên cứu, thảo luận các chuyên đề dạy
học theo PPDH cho từng môn học.
+ Tổ chức, chỉ đạo soạn bài hoặc trao đổi theo nhóm về cách thiết kế hệ

thống các câu hỏi, hệ thống các hoạt động, các thao tác học tập cho học sinh,
cách thức tạo tình huống trong dạy học, thống nhất hình thức dạy học cho từng
môn học, bài học.
+ Tổ chức, chỉ đạo việc dạy thử nghiệm theo từng chuyên đề, thao giảng,
hội thi tay nghề sư phạm, tổng kết rút kinh nghiệm theo từng chuyên đề của từng
môn học, triển khai áp dụng các SKKN, góp phần nâng cao trình độ của đội ngũ
và nâng cao chất lượng dạy và học.
+ Tổ chức trao đổi kinh nghiệm về sử dụng các thiết bị dạy học, các
phương tiện kỹ thuật dạy học, kinh nghiệm về sử dụng sáng tạo ĐDDH bằng
những nguyên vật liệu có sẵn, rẻ tiền.
+ Tổ chức trao đổi các nội dung tự học, tự bồi dưỡng vừa tiết kiệm thời
gian tự học cho các cá nhân đồng thời góp phần làm tăng thêm hiệu quả cơng tác
tự bồi dưỡng.
- Đổi mới cách kiểm tra đánh giá:
Ban giám hiệu cần trực tiếp sinh hoạt với các tổ chuyên môn để kiểm tra
một cách thường xuyên hoạt động của các tổ, từ đó tìm hiểu ngun nhân của
việc chưa thực hiện hoặc thực hiện chưa tốt nhằm có biện pháp chỉ đạo, uốn nắn
khắc phục kịp thời. Kết quả kiểm tra đánh giá cần được sự đồng tình ủng hộ của
tập thể và thông qua hoạt động giáo dục nhà trường.
Qua việc kiểm tra thường xuyên hoạt động của tổ kiểm tra việc thực hiện
kỷ cương nề nếp dạy học. Hiệu trưởng cần xây dựng được các chuẩn, đánh giá
mới, trong đó cần đổi mới các tiêu chí đánh giá theo hướng đổi mới PPDH. Hiện
nay, tiêu chuẩn đánh giá tiết dạy được xây dựng chung cho các môn học mà
dùng cho tất cả các tiết học, nặng về đánh giá hoạt động của thầy mà chưa lấy
kết quả hoạt động của trò làm tiêu chuẩn đánh giá năng lực chuyên môn của

skkn


8

giáo viên. Phần đánh giá mức độ tích cực cịn chung chung, khơng có tiêu chí
đánh giá về học sinh qua giờ học. Vì vậy việc xây dựng bổ sung chuẩn đánh giá
giờ dạy cho từng môn học để khắc phục tình trạng trên là cần thiết.
- Tạo động lực cho hoạt động của tổ chuyên môn:
Hoạt động của tổ được triển khai đúng kế hoạch, có chất lượng, khơng
phụ thuộc phần lớn vào sự nhiệt tình và năng lực tổ chức của tổ trưởng. Vì vậy
để tạo động lực cho hoạt động của tổ, Hiệu trưởng cần giao quyền cho tổ trưởng,
hướng dẫn cho họ trong việc tổ chức chỉ đạo các thành viên của tổ thực hiện tốt
các nhiệm vụ. Đồng thời có thể đề bạt với cấp trên để bổ nhiệm với các vị trí cao
hơn, khen thưởng thích đáng những cơng lao mà họ đã cống hiến cho tập thể.
2.2. Tăng cường quản lí hoạt động của GVCN và các đồn thể trong
nhà trường:
- Quản lí việc lập kế hoạch, xây dựng các quy định nội bộ và hướng dẫn
thực hiện hoạt động của GVCN và các đồn thể.
- Kế hoạch của từng GVCN phải có chỉ tiêu cụ thể nhằm đổi mới PPDH.
GVCN phải có biện pháp bồi dưỡng, rèn luyện và kiểm tra phương pháp tự học
của học sinh; kế hoạch của cơng đồn cần có chỉ tiêu cụ thể và số lượng tổ chức
hội thảo, ngoại khóa, báo cáo SKKN học tập. Các yêu cầu về đổi mới PPDH cần
được cụ thể hóa thành quy định nội bộ về đổi mới nội dung, hình thức, hoạt
động, đồng thời ban hành hướng dẫn thực hiện các tổ chức nói trên. Đó là các
quy định về:
+ Nề nếp sinh hoạt về quản lí học sinh theo hướng phát huy tính tích cực,
tự chủ, độc lập, sáng tạo. Trong hoạt động của học sinh trước hiện tượng chạy
theo thành tích, gị ép học sinh.
+ Nhiệm vụ của GVCN, ban chấp hành cơng đồn về cơ chế hoạt động và
phối hợp hoạt động giữa các tổ chức nói trên.
+ Tổ chức chỉ đạo hoạt động của GVCN, tổ cơng đồn, đội TNTP:
Trong chỉ đạo cần chú trọng đổi mới nội dung hình thức sinh hoạt, tạo nên
sự phong phú đa dạng, lôi cuốn học sinh tham gia tích cực tự giác. Cần tổ chức

các hoạt động tham quan, vui chơi, giải trí bổ ích, tạo điều kiện cho học sinh
tham gia hoạt động xã hội, đánh giá hoạt động giáo dục đạo đức, lòng ham hiểu
biết, sự say mê học tập của học sinh.
+ Đổi mới cách kiểm tra, đánh giá thi đua:
Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá, xếp loại thi đua tập thể khuyến khích tích
cực tự giác, sáng tạo của học sinh trong học tập, rèn luyện. Tiến hành kiểm tra
xếp loại hàng tuần, tháng, kỳ, hàng năm và công khai xếp loại.
Tạo điều kiện cho họ hoạt động, cần tăng cường bồi dưỡng các kỹ năng
và hướng dẫn về nghiệp vụ, công tác chủ nhiệm và hoạt động đoàn thể cho họ

skkn


9

Ví dụ: Hướng dẫn các loại hồ sơ quản lí học sinh, bồi dưỡng kỹ năng tổ chức
cho học sinh hoạt động xử lí các tình huống trong thực tế, tổ chức học tập tiêu
chuẩn đánh giá xếp loại, bình bầu học sinh lẫn nhau.
2.3. Tăng cường quản lí hoạt động giáo dục và bồi dưỡng PPDH cho
đội ngũ giáo viên.
- Quản lí việc xây dựng dạy học:
Trên cơ sở kế hoạch dạy học chung, dựa vào sự phân công của nhà
trường, của tổ chuyên môn, yêu cầu mỗi giáo viên phải xây dựng kế hoạch cá
nhân về đổi mới PPDH. Kế hoạch đó phải được thơng qua trước tổ chuyên môn
và được tổ trưởng giám sát. BGH thường xuyên theo dõi chỉ đạo, kiểm tra thực
hiện kế hoạch. Kế hoạch cần ghi cụ thể về các nội dung như: Soạn giáo án, lên
lớp, dự giờ thao giảng…; trong từng nội dung cần nhấn mạnh những vấn đề cần
đổi mới.
- Tổ chức chỉ đạo thực hiện đổi mới PPDH:
Trước hết cần chỉ đạo cách chuẩn bị bài, soạn giáo án, chuyển trọng tâm

từ thiết kế các hoạt động của thầy sang thiết kế các hoạt động của trò, tăng
cường tổ chức các hoạt động độc lập hoặc theo nhóm bằng các phiếu học tập,
tăng cường giao tiếp giữa thầy và trị. Để có một tiết học mà hoạt động của học
sinh chiếm tỉ trọng bằng hoặc cao hơn so với hoạt động của giáo viên viên về
mặt thời gian cũng như cường độ làm việc trên lớp thì trước đó trong khâu
chuẩn bị soạn bài của giáo viên phải đầu tư rất nhiều công sức và thời gian. Trên
cơ sở hình dung các hoạt động của học sinh trong giờ học (quan sát, thực hành,
thí nghiệm, tranh luận các vấn đề đặt ra, giải bài toán nhận thức…) giáo viên có
thể chuẩn bị các phiếu học tập để tổ chức cho các học sinh thực hiện. Cần tổ
chức cho GV học tập những thay đổi đó; bước đầu tổ chức soạn bài theo nhóm
để thống nhất nội dung cần thiết. Tăng cường kiểm tra các tổ đối với việc soạn
bài theo hướng đổi mới.
Mặt khác cần chỉ đạo thực hiện giờ lên lớp có chất lượng theo hướng đổi
mới PPDH: Không chỉ đơn thuần là cung cấp tri thức cho học sinh mà là hướng
dẫn học sinh hoạt động. Học sinh – chủ thể của hoạt động học được cuốn hút
vào những hoạt động học tập do giáo viên tổ chức chỉ đạo, thơng qua đó để học
sinh tự lực khám phá những vấn đề chưa biết chứ không phải thụ động tiếp thu
những tri thức đã sắp đặt sẵn; học sinh được đặt vào những tình huống của đời
sống thực tế để trực tiếp quan sát thảo luận làm thí nghiệm thực hành. Vận dụng
kiến thức để giải quyết các vấn đề thực tế gần gũi với các em. Vì vậy, quản lí
giờ lên lớp hiện nay cần u cầu chuyển từ việc dạy kiến thức sang dạy phương
pháp học tập cho học sinh. Nếu trong phương pháp dạy học truyền thống, thầy
giáo truyền thụ kiến thức cho học sinh theo kiểu giảng giải minh họa thì trong

skkn


10

phương pháp dạy học mới thầy giáo phải là người chủ đạo tổ chức giờ học,

hướng dẫn, gợi mở đưa học sinh vào các tình huống có vấn đề, tổ chức cho học
sinh thực hành, thảo luận, nhập vai, tự nghiên cứu để giải quyết vấn đề. Đó là sự
cộng tác cùng nhau, hoạt động cùng nhau của thầy và trò.
- Đổi mới cách kiểm tra đánh giá giờ dạy của giáo viên:
Xây dựng chuẩn đánh giá giờ dạy theo hướng đổi mới PPDH, tổ chức học
tập thảo luận theo hướng đổi mới sinh hoạt chuyên môn dựa trên nghiên cứu bài
học mà nhà trường đã xây dựng và ban hành.
Đổi mới việc dự giờ: Ngoài việc quy định số tiết cần dự giờ trong từng
học kỳ, năm học, việc tổ chức dự giờ cần có mục đích u cầu rõ ràng về nội
dung và phương pháp. Tăng cường dự giờ đột xuất, dự giờ chuyên đề, đánh giá
rút kinh nghiệm.
- Bồi dưỡng và rèn luyện các kỹ năng về đổi mới PPDH cho giáo viên:
Bồi dưỡng rèn luyện các kỹ năng soạn bài theo hướng thiết kế hệ thống
câu hỏi, hệ thống thao tác thực hành, tổ chức thảo luận…cho học sinh theo đặc
trưng của các môn học.
Bồi dưỡng, rèn luyện các kỹ năng dạy học trên lớp: Kỹ năng tổ chức học
sinh hoạt động, kỹ năng tạo tình huống có vấn đề, kỹ năng thực hành, thí
nghiệm, kỹ năng ra đề kiểm tra theo đúng tinh thần của TT 22.
Bồi dưỡng rèn luyện kỹ năng mang tính chất công cụ: Sử dụng phương
tiện kỹ năng hiện đại, sử dụng phần mềm hỗ trợ, khai thác thông tin, đọc sách,
nghiên cứu tài liệu tham khảo.
Tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên phương pháp tự học tự nghiên cứu.
2.4. Tăng cường quản lí hoạt động học tập của học sinh
- Chỉ đạo giáo viên hướng dẫn học sinh xây dựng kế hoạch tự học: Hướng
dẫn học sinh lập thời gian biểu, chuẩn bị nội dung học tập tương ứng hàng ngày
trước khi đến lớp.
Tăng cường giáo dục động cơ, thái độ học tập đúng cho học sinh. Giáo
viên chủ nhiệm phải liên kết, phối hợp với giáo viên bộ môn, cha mẹ học sinh
nhằm hướng dẫn kiểm tra uốn nắn hoạt động tự học của học sinh.
- Tổ chức chỉ đạo việc bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kỹ năng

cho học sinh thông qua hoạt động trên lớp và hoạt động ngoài giờ.
- Xây dựng đội ngũ giáo viên có khả năng bồi dưỡng phương pháp tự học,
rèn luyện kỹ năng tự học cho học sinh thông qua thiết kế bài dạy và cách tổ chức
cho học sinh trong giờ học, hình thành phương pháp tự học ngay trên lớp như
tạo điều kiện cho học sinh bộc lộ tư duy, khả năng diễn đạt rèn luyện kỹ năng
phân tích tổng hợp, khái qt trừu tượng, từ đó tạo phương pháp cho học sinh tự
nghiên cứu, tự đọc sách và tài liệu.

skkn


11

- Thiết kế nội dung bài học thành chuỗi các tình huống có vấn đề ở các
mơn học (đảm bảo tính vừa sức) để hàng ngày học sinh có thể giải quyết.
- Sau mỗi đợt sinh hoạt ngoài giờ như: Ngoại khóa, hoạt động tham quan,
…cần hướng dẫn học sinh làm bài thu hoạch, báo cáo, trao đổi, thảo luận để rèn
luyện các khả năng tự học như quan sát, phân tích, tổng hợp, khả năng phán
đốn, nhận định đánh giá một vấn đề rèn luyện cách diễn đạt, cách bộc lộ bản
chất cá nhân.
2.5. Phối hợp chặt chẽ với hội cha mẹ học sinh và các lực lượng giáo
dục khác:
- Lập kế hoạch phối hợp giáo dục giữa cha mẹ học sinh và các lực lượng
giáo dục khác để thống nhất mục đích phương pháp giáo dục.
- Thơng qua Hội, làm cho cha mẹ học sinh hiểu về vai trò giáo dục đào
tạo trong giai đoạn hiện nay, đồng thời truyền đạt cho họ yêu cầu cơ bản về đổi
mới PPDH đặc biệt là đổi mới phương pháp học tập của học sinh để phụ huynh
có biện pháp giáo dục giúp đỡ học sinh rèn luyện.
- Phổ biến hoạt động của Hội: Tổ chức họp định kỳ để thông báo tình hình
của nhà trường, học sinh đồng thời nắm bắt tình hình học tập và rèn luyện của

học sinh và cộng đồng. Thống nhất nhiệm vụ, nội dung và biện pháp giáo dục
giữa gia đình và nhà trường.
- Tổ chức các hội nghị trao đổi kinh nghiệm, tư vấn phương pháp tự học,
phương pháp giáo dục đạo đức cho học sinh.
2.6. Đảm bảo các điều kiện thiết yếu về vật chất, thiết bị dạy học và kinh
phí cho việc đổi mới PPDH.
- Tham mưu với Hiệu trưởng để xây dựng kế hoạch về tài chính, kế hoạch
bổ sung và sử dụng hệ thống CSVC-TBDH theo hướng chuẩn hóa- hiện đại hóa,
nhằm phục vụ cho việc đổi mới PPDH có hiệu quả góp phần nâng cao chất
lượng dạy học.
- Chỉ đạo sử dụng có hiệu quả CSVC – TBDH hiện có trong thư viện và
tham mưu với Hiệu trưởng xây dựng có kế hoạch phát động phong trào tự làm
ĐDDH. Thực hiện tốt chế độ kiểm tra định kỳ, kiểm tra đột xuất nhằm ngăn
chặn tình trạng khơng sử dụng hoặc sử dụng TBDH kém hiệu quả .
2.7. Tăng cường tạo động lực cho hoạt động dạy học.
- Tổ chức tốt công tác thi đua, khen thưởng trên tinh thân cơng khai dân
chủ.
- Đảm bảo lợi ích vật chất đồng thời với việc động viên tinh thần.
- Tổ chức kiểm tra đánh giá nghiêm túc coi trọng sự độc lập sáng tạo của
học sinh trong học tập.

skkn


12

3. Hiệu quả của sáng kiến.
Sau một thời gian triển khai thực hiện các giải pháp của Sáng kiến kinh
nghiệm trong thực tiễn cơng tác, mặc dù gặp nhiều khó khăn ban đầu nhưng với
quyết tâm thực hiện thành công đề tài, góp phần nâng cao chất lượng chỉ đạo

chuyên môn, nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường, các giải pháp do tôi
đề xuất đã được triển khai thực hiện đầy đủ. Đặc biệt qua hoạt động chuyên môn
trong nhà trường đã thu được nhiều kết quả đáng khích lệ.
3.1.Kết quả đạt được học kỳ I, Năm học 2019 - 2020.
* Đối với giáo viên:
- Số giáo viên đạt giáo viên chủ nhiệm lớp giỏi cấp trường: 9/9 đ/c
- Số giáo viên đạt giáo viên dạy giỏi cấp trường: 10 đ/c
* Tổng số tiết dự giờ:
- Tới thời điểm kết thúc học kỳ I, năm học 2019 – 2020, Tổng số tiết dự
giờ của toàn trường là: 338 tiết. (Tốt: 327 tiết; Khá 11 tiết; ĐYC:0).
- Thao giảng chuyên đề nghiên cứu bài học: 17 tiết
* Kết quả đánh giá GV theo chuẩn NN (TT 20).
Tổng số Giáo viên được đánh giá: 14 ( Xếp loại tốt: 5/ 15 đ/c; Xếp loại
khá 9/15 đ/c).
- SKKN cấp trường: Có 6 sản phẩm khoa học đạt cấp trường.
- Triển khai các chuyên đề Bồi dưỡng GV như: Dạy học Mĩ thuật theo PP
mới; Đánh giá HS theo TT 22; Hướng dẫn HS kĩ năng tự học, học nhóm; Đổi
mới SHCM dựa trên nghiên cứu bài học; Dạy học TNXH, Khoa học theo PP
Bàn tay nặn bột; Dạy TV 1-CGD; Ứng dụng CNTT trong dạy học và QL
* Đối với học sinh.
- Chất lượng giáo dục cuối học kì I, năm học 2019-2020:
100% Học sinh hồn thành chương trình các mơn học học kỳ I và 100%
học sinh đạt về Năng lực và Phẩm chất.
Tham gia Hội khỏe Phù Đổng cấp huyện xếp vị trí thứ Hai tồn đồn;

skkn


13

PHẦN KẾT THÚC
1. Ý nghĩa của sáng kiến.
Qua thực tế đổi mới PPDH tại trường Tiểu học tôi rút ra một số kết luận
như sau:
Tìm hiểu bản chất đổi mới PPDH, bản chất của cơng tác quản lí chun
mơn của Phó Hiệu trưởng và sự tương tác giữa hai phạm trù này, Để từ đó đề
xuất các biện pháp trong điều kiện cụ thể, phải xác định đổi mới cái gì? Đổi mới
như thế nào? Bắt đầu từ đâu?...
Về nội dung đổi mới, chủ yếu phải xem đổi mới PPDH là hoạt động của
quần chúng phải thực hiện thường xuyên, liên tục.
Về điểm xuất phát đổi mới PPDH, phải bắt đầu từ công tác kế hoạch của
Hiệu trưởng. BGH nhà trường cần thực hiện đồng bộ, linh hoạt một số biện pháp
sau đây:
+ Tăng cường quản lí hoạt động chuyên mơn.
+ Tăng cường quản lí hoạt động của GVCN và đồn viên Cơng đồn.
+ Tăng cường quản lí hoạt động dạy học và bồi dưỡng kỹ năng đổi mới
PPDH cho đội ngũ giáo viên.
+ Tăng cường quản lí hoạt động học tập của học sinh.
+ Phối hợp chặt chẽ các hoạt động của Hội cha mẹ học sinh và các lực
lượng khác.
+ Đảm bảo điều kiện thiết yếu về kinh phí CSVC – TBDH.
+ Tăng cường tạo động lực cho hoạt động dạy và học.
2. Bài học kinh nghiệm:
Quá trình quản lí chỉ đạo chun mơn ở trường Tiểu học năm học 2019 2020, bản thân tôi rút ra bài học kinh nghiệm như sau:
2.1. Quán triệt các văn bản chỉ đạo chuyên môn của ngành giáo dục và
các quyết định của Bộ giáo dục & Đào tạo, trong đó đặc biệt chú trọng kế hoạch
nhiệm vụ năm học của Phòng Giáo dục Đào tạo huyện Lệ Thủy.
2.2. Xây dựng kế hoạch chun mơn có lộ trình, có nội dung biện pháp
thực hiện rõ ràng.
2.3. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện chuyên môn

đối với giáo viên Tiểu học.
2.4. Công tác tổ chức phối hợp: Làm tốt cơng tác sinh hoạt giáo dục ngồi
giờ lên lớp.
2.5. Tổ chức tốt các cuộc thi đua “Dạy tốt – học tốt” tập trung cho việc
tiếp tục đổi mới giáo dục phổ thông và “Xây dựng trường học thân thiện, học
sinh tích cực”.

skkn


14

2.6. Đạt được kết quả trên là nhờ sự lãnh đạo của Chi bộ, Ban Giám hiệu
nhà trường và sự quyết tâm đầy trách nhiệm của đội ngũ giáo viên
3. Những kiến nghị, đề xuất:
* Đối với PGD&ĐT:
- Tăng cường tổ chức các hội thảo, bồi dưỡng cho giáo viên theo chuyên
đề cụ thể về đổi mới PPDH một cách thường xuyên.
- Tạo điều kiện cho CBQL các trường được tham quan học tập kinh
nghiệm ở các đơn vị điển hình về quản lí trường học, quản lí đổi mới PPDH.
* Đối với nhà trường:
- Xây dựng kế hoạch cụ thể về đổi mới PPDH, đồng thời phân công cụ
thể cho từng tổ chuyên môn thực hiện.
- Thường xuyên hơn trong việc kiểm tra tư vấn cho các tổ chuyên môn về
việc đổi mới PPDH. Sau mỗi học kỳ, cần có sơ - tổng kết việc đổi mới PPDH,
nhằm rút ra bài học kinh nghiệm. Ngoài ra cần tổ chức báo cáo điển hình và
động viên, tuyên dương khen thưởng kịp thời những tập thể (khối), cá nhân có
nhiều đóng góp và thực hiện hiệu quả việc đổi mới PPDH.
Trên đây là một số kinh nghiệm trong công tác quản lí, chỉ đạo chun
mơn của bản thân tơi về đổi mới PPDH ở trường TH trong năm học 2019-2020.

Mặc dù đã có rất nhiều cố gắng nhưng chắc rằng cịn có những thiếu sót. Kính
mong nhận được sự góp ý của Hội đồng Khoa học các cấp để sáng kiến của tơi
hồn thiện và có giá trị vận dụng ở trường trong việc quản lý chuyên môn đạt
hiệu quả cao hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn !

skkn


15

NỘI DUNG

Trang

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

1

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

3

1. Cơ sở lí luận

3
5

2. Tình hình chung của cơng tác quản lí đổi mới PPDH
3. Một số biện pháp quản lí nhằm đổi mới PPDH

10

của trường tiểu học Nguyễn Tri Phương.
4. Hiệu quả của sáng kiến.

18

III. PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIÊN NGHỊ.

20

1. Ý nghĩa của sáng kiên

20
20

2.Bài học kinh nghiệm.
3. Những kiến nghị, đề xuất

21

D. MỤC LỤC.

24

E. TÀI LIỆU THAM KHẢO.

25

TÀI LIỆU THAM KHẢO

skkn


16

- Chỉ thị số 40-CT/TƯ “Xây dựng nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo
và cán bộ quản lí giáo dục”.
- Nhiệm vụ năm học 2015– 2016 của Sở GD&ĐT tỉnh Kon Tum.
- Nguyễn Hữu Chí: Đổi mới chương trình phổ thông và những yêu cầu
đổi với công tác quản lí của Hiệu trưởng.
- Nguyễn Văn Châu: Những giải pháp tăng cường hiệu quả quản lí hoạt
động dạy học của Hiệu trưởng ( Luận án Tiến sĩ)
- Phùng Đình Mẫn (Chủ biên): Những vấn đề cơ bản về đổi mới giáo dục
hiện nay (Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên GVTH chu kỳ 2002 – 2006).
- Hồ Chí Minh; Vấn đề về giáo dục.
- Trần Hồng Quân: Giáo dục và Đào tạo là con đường quan trọng nhất để
phát huy nguồn lực con người.
- TS Nguyễn Thị Tuyết Hạnh – Trưởng nhóm; Quản lí hoạt động dạy học
trong trường phổ thơng (Tài liệu quản lí giáo dục 2015).

skkn