Skkn một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong việc tổ chức câu lạc bộ bóng rổ tại trƣờng thpt tân kỳ

ĐỀ TÀI:
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ
TRONG VIỆC TỔ CHỨC CÂU LẠC BỘ BÓNG RỔ TẠI TRƢỜNG THPT
TÂN KỲ
Tác giả: Phan Minh Lệ - Giáo viên trường THPT Tân Kỳ - Nghệ An
PHẦN I: MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Xuất phát từ nhiệm vụ giáo dục phổ thơng nói chung và mục tiêu dạy học mơn
Giáo Dục Thể Chất (GDTC) nói riêng là cần đổi mới các hình thức tổ chức và phương
pháp dạy học, nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, phát triển năng lực,
phẩm chất của học sinh theo chương trình Giáo dục phổ thông 2018, đặc biệt là các
câu lạc bộ (CLB) theo sở thích. GDTC trong trường học là nội dung quan trọng nhằm
phát triển cấu trúc và chức năng cơ thể con người, luyện tập thể dục thể thao (TDTT)
là hoạt động giúp cho con người tăng cường thể lực, nâng cao sức khỏe đồng thời
giáo dục cho học sinh các phẩm chất ý chí, lịng dũng cảm và tính trung thực. Ngồi
ra tham gia hoạt động TDTT các em có nhiều cơ hội giao lưu, học hỏi mở rộng mỗi
quan hệ hiểu biết lẫn nhau, giúp các em hịa đồng, tự tin giao tiếp, đồn kết trong tập
thể. Đồng thời các em có nhiều cơ hội thể hiện khả năng của mình qua các mơn thể
thao, say sưa hứng thú với mơn thể thao mình u thích
Xuất phát từ vai trò quan trọng của việc vận dụng những hình thức tổ chức và
phương pháp dạy học mới vào việc dạy học mơn Bóng rổ trong trường phổ thơng, góp
phần làm tăng vai trị quan trọng của các câu lạc bộ học tập môn học, trong hoạt động
TDTT ở các trường học hiện nay. Bóng rổ là một mơn thể thao hiện đại có q trình
hình thành và phát triển lâu đời, là một môn thể thao nằm trong hệ thống thi đấu của
Đại hội Olympic. Ở Việt Nam mơn Bóng rổ được du nhập vào sớm, đầu những năm
30 thế kỷ XX, nhưng do điều kiện của chiến tranh cũng như do điều kiện kinh tế, nên
phải mãi tới cuối những năm 80 mới có điều kiện phát triển trên nhiều địa phương
trong cả nước, tập trung chủ yếu ở các thành phố lớn Hà Nội, TP Hồ Chí Minh. Đến
nay hoạt động thi đấu Bóng rổ đã được đưa vào hệ thống giảng dạy trong các trường
phổ thông, các trường Đại học trên cả nước và chương trình thi đấu chuyên nghiệp
vào năm 2016.

Cũng như các mơn thể thao khác, tập luyện và thi đấu Bóng rổ có tác dụng thúc
đẩy sự phát triển tồn diện các tố chất vận động cho người tập như: sức nhanh, sức
bền, khéo léo và sự phối hợp vận động. Ngồi ra tập luyện và thi đấu Bóng rổ cũng có
1

skkn


tác dụng mang đến niềm hứng thú và đam mê trong hoạt động thể dục thể thao nói
chung, bồi dưỡng tinh thần, ý chí, thái độ tích cực, tự giác tập luyện TDTT cũng như
tính kỷ luật, tính đồng đội, tính hợp tác trong mọi hoạt động cho người tập.
Tổ chức CLB theo sở thích của học sinh là một trong những hình thức hoạt
động trải nghiệm sáng tạo. Khi tham gia hoạt động của CLB, ngoài mục tiêu rèn
luyện khả năng tự chịu trách nhiệm, năng lực lãnh đạo, kỹ năng làm việc nhóm, học
sinh cịn được định hướng, trải nghiệm các nội dung học tập để khám phá bản thân và
phát triển năng khiếu. Thông qua hoạt động của các CLB, giáo viên, cán bộ quản lý,
phụ huynh hiểu và quan tâm hơn đến nhu cầu nguyện vọng và mục đích chính đáng
của học sinh.
Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, hiệu quả hoạt động
các CLB sở thích chưa cao, chưa được nhân rộng, các CLB chưa thu hút được sự
quan tâm, tham gia nhiều của cán bộ, giáo viên, học sinh và phụ huynh. Bên cạnh đó
vẫn cịn một bộ phận học sinh có xu hướng lười nhác vận động, đam mê các trị chơi
điện tử, điều này đã ảnh hưởng khơng nhỏ đến hoạt động giáo dục nói chung, hoạt
động dạy và học môn GDTC ở trường trung học phổ thông (THPT) nói riêng.
Chính vì để góp phần hình thành năng lực và phẩm chất của người học hiện
nay, căn cứ vào điều kiện thực tiễn hoạt động TDTT trường học và các hoạt động
ngồi giờ học chính khóa, điển hình là hoạt động CLB Bóng rổ trường THPT Tân kỳ
Vậy nên, tôi chọn đề tài “Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt
động CLB Bóng rổ trường THPT Tân Kỳ” nhằm góp phần vào việc giải quyết và
khắc phục các thực trạng nói trên.

1.2. Đóng góp mới của đề tài
- Nêu lên được thực trạng hoạt động CLB Bóng rổ tại trường THPT Tân kỳ
- Đề tài đưa ra được các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động CLB
Bóng rổ học đường tại trường THPT Tân kỳ, vừa đưa ra các biện pháp có thể vận
dụng vào việc tăng cường các hoạt động luyện tập TDTT ngoài giờ học chính khóa,
đồng thời nhân rộng các CLB sở thích khác.
- Tạo sân chơi lành mạnh cho học sinh như:
+ Tổ chức cho HS tự nguyện tham gia vào các hoạt động tập thể.
+ Tổ chức cho HS biết tự làm chủ, tính kỷ luật trong các hoạt động
+ Giúp cho HS biết cách tổ chức và tham gia các hoạt động TDTT và thi đấu
Bóng rổ ở cấp trường và địa phương huyện Tân Kỳ đồng thời giao lưu với các đơn vị
bạn trên toàn tỉnh.
2

skkn


- Đối với các biện pháp đã được đề xuất, chúng tơi sẽ khai thác sâu hơn và trình
bày một cách khoa học, dễ áp dụng với các đối tượng HS, GV ở miền núi như huyện
Tân Kỳ.
PHẦN II: NỘI DUNG
2.1. CƠ SỞ CỦA ĐỀ TÀI
2.1.1. Cơ sở lí luận:
Mơn Bóng rổ được ra đời vào cuối thế kỷ XIX (Năm 1981) do một giáo viên
giáo dục thể chất người Mỹ sáng lập. Vào thời đó các mơn thể thao chủ yếu là chơi
ngồi trời, nên đến mùa đơng thì hoạt động luyện tập và thi đấu thể thao gần như bị
ngưng lại. Với trăn trở đó ơng đã nghiên cữu và sáng lập ra mơn Bóng rổ. Mơn Bóng
rổ ban đầu lấy ý tưởng từ mơn bóng đá nhưng do vì ở mơn này dùng chân để khống
chế nên nhiều lỗi va chạm mạnh dễ dẫn đến chấn thương vì thế ơng đã đưa ra ý tưởng
dùng tay để khống chế bóng thì sẽ ít va chạm và từ đó mơn Bóng rổ ra đời.

Mơn Bóng rổ phát triển từ Mỹ, Nhật, Trung quốc và một số nước phát triển. Ở
Việt Nam tuy chưa xác định chính xác quá trình, thời điểm khởi đầu của mơn Bóng rổ
nhưng vào khoảng 1930 tại các thành phố lớn như: Hà Nội, Hải Phòng, Huế, Nam
Định và Sài Gòn đã xuất hiện một số người tham gia luyện tập mơn Bóng rổ.
Ở miền bắc sau khi được hồn tồn giải phóng, Đảng và nhà nước đã quan tâm
đến đời sống, sức khỏe của nhân dân, cùng với phong trào luyện tập TDTT cho nên
mơn Bóng rổ đã nhanh chóng được khơi phục và phát triển mạnh mẽ đặc biệt là trong
quân đội, sinh viên học sinh và thanh niên ở các thành phố lớn như Hà nội, Hải
phòng, Nam định. Ở miền nam mơn Bóng rổ phát triển mạnh và phổ biến rộng rãi ở
các khu vực người Hoa sinh sống, trong qn đội, trong trường dịng…
Bóng rổ là mơn thể thao có tác dụng nâng cao các tố chất của cơ thể như: sức
nhanh, sức mạnh, sức bền, sự dẻo dai và tính khéo léo, đặc biệt là phát triển tính tích
cực, tính linh hoạt và trí thơng minh. Luyện tập Bóng rổ sẽ nâng cao tinh thần, ý chí
quyết tâm, cũng như khắc phục mọi khóa khăn.
Phạm vi sân khơng lớn chỉ (28m -15m) nhưng có 10 cầu thủ hoạt động liên tục
với cường độ cao trong khoảng thời gian 40 phút. Cùng với xu hướng phát triển của
Bóng rổ hiện đại đòi hỏi phải nhanh, mạnh, cao, sự khéo léo và chính xác cho nên
tính kiên trì và tập luyện rất cao.
Trong thi đấu Bóng rổ, sự phối hợp giữa các vận động viên (VĐV) rất chặt chẽ
thành một hệ thống liên hồn. Nếu một vị trí yếu hoặc thiếu ý thức phối hợp toàn đội
sẽ dẫn đến thất bại, vì vậy cá nhận phải ln gắn kết với tập thể và chính điều này có

3

skkn


tác dụng lớn cho việc giáo dục đạo đức, nhận cách con người cũng như tinh thần đoàn
kết giúp đỡ nhau trong luyện tập và thi đấu.
Luyện tập mơn Bóng rổ sẽ giúp cho các giác quan phát triển ở mức cao, giúp

người tập mở rộng tầm quan sát, xử lý nhanh và chính xác. Những động tác trong
mơn Bóng rổ đều mang tính bột phát và có tính sáng tạo cao, do đó luyện tập Bóng rổ
là cơ sở để hoàn thiện nhân cách con người mới phát triển tồn diện.
Trong chương trình GDTC cho học sinh THPT, mơn Bóng rổ cũng đóng góp
một vai trị hết sức quan trọng , giúp cho học sinh say mê vận động và phát triển tồn
diện. Vì vậy “Thành lập CLB Bóng rổ trong trường THPT để giúp các em có cơ hội
vui chơi, rèn luyện thể chất, tinh thần, phẩm chất đạo đức … là một việc rất quan
trọng và cần thiết.
2.1.1.1. Yêu cầu về đổi mới phƣơng pháp, hình thức dạy học mơn GDTC
trong trƣờng THPT
GDTC góp phần hình thành các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung cho học
sinh; bên cạnh đó, thơng qua việc trang bị kiến thức về sức khoẻ, quản lý sức khỏe và
rèn luyện, GDTC giúp HS hình thành và phát triển năng lực thể chất và văn hoá thể
chất, ý thức trách nhiệm đối với sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng; biết
lựa chọn môn thể thao phù hợp với năng lực vận động của bản thân để luyện tập; biết
thích ứng với các điều kiện sống, lạc quan và chia sẻ với mọi người; có cuộc sống
khoẻ mạnh về thể lực và tinh thần.
Nội dung chủ yếu của môn GDTC là rèn luyện kỹ năng vận động và phát triển
tố chất thể lực cho HS bằng những bài tập đa dạng như rèn kỹ năng vận động cơ bản,
đội hình đội ngũ, các bài tập thể dục, các trị chơi vận động, các mơn thể thao và
phương pháp phịng tránh chấn thương trong hoạt động. Trong chương trình giáo dục
phổ thông, nội dung GDTC được phân chia theo hai giai đoạn:
- Trong giai đoạn giáo dục cơ bản, GDTC là mơn học bắt buộc, giúp HS biết
cách chăm sóc sức khoẻ và vệ sinh thân thể; hình thành thói quen tập luyện nâng cao
sức khoẻ; thơng qua các trị chơi vận động và tập luyện thể dục, thể thao hình thành
các kỹ năng vận động cơ bản, phát triển các tố chất thể lực, làm cơ sở để phát triển
toàn diện.
- Trong giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp, GDTC được thực hiện
thơng qua hình thức câu lạc bộ thể thao, HS được chọn nội dung hoạt động thể thao
phù hợp với nguyện vọng của mình và khả năng đáp ứng của nhà trường. Các em

được tiếp tục phát triển kỹ năng chăm sóc sức khoẻ và vệ sinh thân thể, phát triển về
nhận thức và năng khiếu thể thao, giúp những học sinh có năng khiếu thể thao định
hướng nghề nghiệp phù hợp.
4

skkn


2.1.1.2. Phƣơng pháp dạy học mới
Yêu cầu cơ bản của phương pháp giáo dục là phát huy tính tích cực, tự giác,
chủ động sáng tạo của HS, rèn luyện năng lực tự học, tự tập luyện cho HS, giúp các
em có cơ hội phát triển năng lực thể chất. Giáo viên là người đóng vai trị thiết kế, tổ
chức, cố vấn, trọng tài, hướng dẫn hoạt động tập luyện cho học sinh, tạo môi trường
học tập thân thiện để khuyến khích học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động học
tập, tự mình trải nghiệm, tự phát hiện bản thân và phát triển.
Sử dụng đa dạng các phương pháp nhằm tích cực hố các hoạt động của HS
một cách hợp lý, kết hợp các loại dụng cụ, trang thiết bị phù hợp với điều kiện thực tế
địa phương, chú trọng sử dụng hiệu quả các thành tựu của công nghệ thơng tin,
phương tiện nghe nhìn thơng qua các tranh ảnh kỹ thuật, video clip... để tạo nên giờ
học sinh động và hiệu quả. Cần tích hợp, sử dụng kiến thức một số môn học khác để
nội dung luyện tập khơng bị đơn điệu. Trong q trình tổ chức luyện tập, GV nên sử
dụng một số nền nhạc khi tổ chức trò chơi, hoặc kết hợp với âm nhạc phù hợp làm
“nền” cho những thời gian luyện tập nhất định trong giờ học, tạo khơng khí vui tươi,
hưng phấn khi tập luyện, làm cho HS ưa thích và đam mê luyện tập thể thao. Cần
sáng tạo và linh hoạt khi xây dựng kế hoạch dạy học môn Giáo dục thể chất để đảm
bảo tính thực tiễn, phù hợp với đặc điểm và điều kiện vùng miền.
Giáo viên cần sử dụng linh hoạt, hiệu quả các phương pháp đặc trưng trong dạy
học GDTC: làm mẫu, sử dụng lời nói, luyện tập và chú trọng sử dụng phương pháp
trò chơi, thi đấu, trình diễn. Chú ý sử dụng phương pháp đối xử cá biệt, phù hợp với
sức khoẻ học sinh, phát triển năng khiếu chuyên biệt cho HS ...

Sử dụng hợp lý các phương pháp dạy học phát huy tính tự giác, tích cực, chủ
động, sáng tạo của học sinh. Chú trọng bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng hợp
tác, kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, nhằm hình thành và sự phát triển năng
lực cho HS.
Công tác tổ chức dạy học cần đa dạng hố các hình thức tổ chức dạy học trong
và ngoài lớp học, trong và ngoài nhà trường; cân đối giữa dạy học và hoạt động giáo
dục, giữa hoạt động tập thể, hoạt động nhóm nhỏ và cá nhân, giữa dạy học bắt buộc
và dạy học tự chọn, để đảm bảo vừa phát triển các năng lực chung cốt lõi và năng lực
chuyên biệt của GDTC, nâng cao chất lượng giáo dục cho HS. Tăng cường, nâng cao
hiệu quả của các phương tiện dạy học, đặc biệt là công nghệ thông tin và truyền
thông, để hỗ trợ đổi mới phương pháp dạy học. Tạo điều kiện cho HS tiếp cận các
nguồn học liệu đa dạng, khai thác các thông tin phong phú qua mạng Internet,... để
xây dựng các chủ đề học tập theo sở thích và sự phát triển năng lực tự học tuỳ theo
khả năng, cách học của cá nhân HS.
5

skkn


Đặc trưng của GDTC là một loại hình giáo dục mà nội dung chuyên biệt là dạy
học vận động (động tác) và sự phát triển có chủ định các tố chất vận động của con
người. Các giai đoạn dạy học động tác nhằm hình thành ở người học kỹ năng vận
động, khả năng vận dụng vào thực tế. Việc tổ chức các hoạt động, trang bị kiến thức
và hình thành kỹ năng vận động (kỹ năng thực hiện bài tập, động tác và trị chơi vận
động,...) thơng qua dạy học động tác và tổ chức các hoạt động, giúp cho HS hình
thành và phát triển được các tổ chất thể lực cơ bản như: nhanh, mạnh, bền, khéo léo
và mềm dẻo; khả năng thích ứng của cơ thể; trí nhớ vận động; phản ứng của cơ thể;
khả năng chăm sóc và phát triển sức khoẻ; khả năng hoạt động thể thao;...từ đó giúp
cho HS phát triển khả năng trình diễn và thi đấu.
2.1.1.3. Dạy học theo hình thức tổ chức CLB

- Mục đích:
CLB theo sở thích là nơi tập hợp những thành viên có cùng sở thích, cùng nhu
cầu nhằm một mục đích nhất định. Đây là một hình thức trải nghiệm sáng tạo hấp
dẫn, phù hợp tâm lí lứa tuổi và thu hút sự tham gia hưởng ứng của học sinh, đặc biệt
là học sinh trung học phổ thông hiện nay. Nhận thức được vai trò quan trọng của CLB
theo sở thích đối với phát triển năng lực, phẩm chất và kĩ năng sống cho học sinh, tạo
điều kiện thuận lợi cho sự ra đời các CLB theo sở thích nhằm đáp ứng nhu cầu,
nguyện vọng chính đáng của học sinh.
- Ý nghĩa:
Tham gia vào các CLB theo sở thích, học sinh có cơ hội thể hiện tài năng và
niềm đam mê của bản thân. Đồng thời, là môi trường để học sinh tự học hỏi, điều
chỉnh nhận thức, hành vi, rèn luyện kĩ năng phát triển thể chất, phấn đấu và trưởng
thành.
CLB cũng là hình thức để bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, giáo dục chính trị, tư
tưởng, văn hóa, giáo dục truyền thống cho học sinh. Hình thành các CLB thể thao
theo sở thích chính là tạo cho các em sự hứng thú, tự do sáng tạo và thể hiện đam mê
của bản thân, qua đó phát triển năng lực cá nhân, tránh xa các tệ nạn xã hội. Các CLB
được tổ chức bài bản, chặt chẽ, hoạt động theo hình thức tự chủ, tự nguyện dưới sự
giám sát của tổ nhóm chun mơn và các tổ chức trong nhà trường. CLB thể thao đã
thực sự trở thành môi trường để học sinh rèn luyện thể chất và hoàn thiện bản thân,
chia sẻ trách nhiệm cộng đồng. Từ những hoạt động đầy ý nghĩa của CLB thể thao,
các em học sinh đã được bồi đắp thêm ý chí vượt khó, lịng nhân ái bao dung, tính
cộng đồng và tinh thần tập thể. Cũng qua các hoạt động này, giúp các em tự tin thể
hiện năng lực, rèn luyện các kỹ năng sống, các kỹ năng làm việc nhóm và tập thể.
2.1.1.4. Vai trị và u cầu bộ mơn Bóng rổ
6

skkn

2.1.1.4.1. Vai trị
Khi luyện tập Bóng rổ người chơi thực hiện với nhiều động tác tự nhiên đa
dạng khác nhau như đi, chạy, dừng, quay người, nhảy, bắt, ném bóng và dẫn bóng
được thực hiện trong điều kiện thi đấu đối kháng sẽ củng cố hệ thần kinh, cơ quan vận
động, thúc đẩy nhanh sự trao đổi chất và tăng cường khả năng hoạt động của các hệ
thống cơ quan trong cơ thể. Tập luyện và học Bóng rổ có tác dụng thúc đẩy sự phát
triển toàn diện các tố chất vận động cho người tập như: Sức nhanh, sức mạnh, sức
bền, mềm dẻo, khéo léo và khả năng phối hợp vận động. Do đặc điểm của Bóng rổ là
hoạt động tập thể và có đối kháng trực tiếp, nên ngoài sự phát triển toàn diện các tố
chất vận động nó cịn phát triển tính dũng cảm. tính đồn kết, tính kỷ luật, quyết đốn
trong các tình huống thi đấu và khả năng tư duy chiến thuật.
Học Bóng rổ cịn là một phương tiện hữu hiệu rất phù hợp với tư cách các bài
tập bổ trợ nhằm phát triển tổng hợp các tố chất thể lực cho vận động viên của các mơn
thể thao khác. Chính vì vậy mà bộ mơn Bóng rổ đã được đưa vào chương trình giáo
dục thể chất cho các lứa tuổi từ các trường tiểu học, trường THCS, trường THPT…thể
hiện được các vai trò sau:
- Hỗ trợ tăng chiều cao và phát triển hệ cơ xương
Với đặc thù tranh chấp bóng trên cao, địi hỏi người chơi phải thực hiện nhiều
động tác (bật nhảy, xoay người,…). Nhờ đó, hệ xương phát triển mạnh mẽ, trở nên
bền bỉ, dẻo dai; các khớp giãn nở rõ rệt. Hơn nữa, chúng cịn kích thích độ nhờn tự
nhiên ở khớp sản sinh hiệu quả. Vì vậy, dễ dàng thấy được sự tăng trưởng về chiều
cao.
- Rèn luyện tính kỉ luật, tinh thần đồng đội
Trong bộ môn thể thao này, tính kỉ luật và tinh thần đồng đội chính là chìa khố
đưa đến thành cơng cũng như chiến thắng. Khi thi đấu, HS cần tuân thủ luật chơi một
cách hoàn tồn nghiêm túc; nếu khơng sẽ nhận được hiệu lệnh phạt từ trọng tài. Ngồi
ra, mơ hình đội nhóm sẽ yêu cầu sự phối hợp nhịp nhàng, ăn ý giữa các thành viên để
ghi điểm. Nếu quá phụ thuộc vào lối chơi cá nhân, hàng rào phòng thủ và tỉ lệ giành
bóng sẽ giảm sút, khó ghi điểm.
- Thúc đẩy khả năng tư duy

Khơng chỉ là một hình thức giải trí, Bóng rổ cũng địi hỏi người tham gia nhiều
chiến thuật (tấn cơng, phịng thủ,…) để cướp và đưa bóng vào rổ. Sự phối hợp ăn ý
giữa các thành viên chính là chìa khố. Tuy nhiên, để có được thành cơng, mỗi đội sẽ
cần có chiến thuật riêng. Do đó, khi chơi bóng, khả năng tư duy của người chơi trở
nên nhạy bén hơn và nâng cao các phản xạ.
7

skkn


- Nâng cao thể lực
Bởi đây là bộ mơn có tính đối kháng và chơi theo đội địi hỏi sức bền dẻo dai
và thể lực khoẻ mạnh để liên tục chiến đấu, cống hiến trong suốt vòng đấu. Các động
tác (nhảy cao, ném bóng, chạy,…) đều dễ dàng vắt kiệt sức lực cũng như yêu cầu
lượng lớn năng lượng. Vì vậy, thường xuyên luyện tập sẽ cải thiện tốt về mặt thể lực
của người chơi. Từ đó, nâng cao khả năng miễn dịch của cơ thể.
- Rèn luyện sự bền bỉ của hệ tim mạch
Bởi tính đặc thù của Bóng rổ, các động tác chơi bóng đều địi hỏi lực mạnh, độ
bền,… Với HS thường xuyên chơi bóng, nhịp tim trở nên bền bỉ, liên tục, đều đặn; hệ
tim mạch hoạt động hiệu quả hơn. Ngồi ra, điều này cịn giúp giảm bớt tỉ lệ đột quỵ,
các bệnh về tim.
- Duy trì trạng thái cân nặng
Với cường độ hoạt động, di chuyển cao, cơ thể sẽ dễ dàng đốt cháy lượng lớn
calo. Do đó, luyện tập thường xuyên, sẽ được cắt giảm calo dư thừa từ việc ăn uống
hàng ngày. Nhờ vậy, người chơi duy trì được trạng thái cân nặng.
2.1.1.4.2. u cầu:
Bóng rổ là mơn thể thao đối kháng đồng đội. Mỗi đội Bóng rổ trên sân có 5 cầu
thủ, cách chơi Bóng rổ là hai bên cố gắng giành chiến thắng bằng cách ném một quả
bóng vào rổ gắn với một tấm bảng, ở trên cao 3,05 mét (tính từ vành rổ đến mặt đất).
Mơn Bóng rổ được chơi trên một sân hình chữ nhật kích thước tiêu chuẩn: 28m x 15m

(dài x rộng) với 1 vòng tròn ở giữa. Sân thi đấu được chia làm đôi và hai bên đối đầu
nhau đều cố gắng tiếp cận phần sân đối phương để ghi điểm.
Khi chơi Bóng rổ, đội bóng cố gắng ném bóng vào rổ, thì sẽ ghi được 2 điểm
và quả bóng được trả về đối phương. Nếu quả bóng được ném ở ngồi vạch 3 điểm,
quả ném đó có giá trị 3 điểm. Mỗi pha ném phạt trúng đích được 1 điểm. Ném phạt
được hưởng cho một đội tùy thuộc vào các lỗi phạm luật của một đội.
Khi phạm lỗi với người dẫn bóng thì sẽ bị phạt hai hay ba quả ném phạt được
hưởng cho vận động viên ném bóng, tùy theo phạm vi hay trường hợp. Các phạm lỗi
khác không dẫn đến các quả ném phạt cho đến khi số lần được tích lũy lại. Khi chạm
mốc nhất định, thì vận động viên bị phạm lỗi được nhận một cơ hội. Nếu ném bóng
thành cơng, cầu thủ đó có thêm cơ hội ném quả thứ hai. Nếu trượt từ lần đầu, quả
bóng được trả vể cho trận đấu.
1. Thời gian khi trận đấu diễn ra tính như sau:
Một trận đấu gồm có 4 hiệp, mỗi hiệp đấu kéo dài 10 phút.
8

skkn


Thời gian nghỉ giữa hiệp 1 và hiệp 2, nghỉ giữa hiệp 3 và hiệp 4 và trước mỗi
hiệp phụ là 2 phút. Thời gian nghỉ giữa hiệp 2 và hiệp 3 là 15 phút.
Trong trường hợp hai đội thi đấu 4 hiệp chính mà có điểm số bằng nhau thì trận
đấu sẽ buộc phải tiến hành hiệp phụ. Mỗi hiệp phụ trong Bóng rổ kéo dài 5 phút.
Trong thời gian thi đấu hiệp phụ, hai đội vẫn giữ nguyên phần sân thi đấu như
hiệp 3 và hiệp 4.
Như vậy, bằng cách quy định thời gian như trên, luật chơi Bóng rổ đã phân hóa
trận đấu, bắt buộc phải phân định thắng - thua. Khơng có kết quả hịa trong một trận
đấu Bóng rổ.
2. Thể thức thi đấu trong luật chơi Bóng rổ
Luật Bóng rổ quy định: Đội chủ nhà sẽ được chọn rổ và băng ghế ngồi. Sự lựa

chọn này phải thông báo cho trọng tài trước khi trận đấu bắt đầu tối thiểu là 20 phút.
Trước hiệp thứ nhất và hiệp thứ ba, hai đội được quyền khởi động trên nửa sân
có rổ của đối phương. Khi trận đấu bước sang hiệp thứ 3 thì hai đội sẽ đổi phần sân
cho nhau để tiếp tục thi đấu.
Trong một trận đấu chuyên nghiệp, mỗi đội Bóng rổ bắt buộc phải có đủ 5 cầu
thủ để có thể bắt đầu trận đấu.
Trận đấu Bóng rổ được tính là khởi tranh khi và chỉ khi cầu thủ nhảy tranh
bóng ở vịng trịn giữa sân, khi bóng được chạm hợp lệ bởi người nhảy tranh bóng.
3. Luật thi đấu Bóng rổ quy định trạng thái bóng trong sân
Giống như hầu hết các mơn thể thao đồng đội khác. Luật Bóng rổ đầy đủ cũng
quy định trong trận đấu có hai trạng thái bóng là bóng sống và bóng chết.
– Bóng sống là trong các trường hợp sau đây:
Nhảy tranh bóng, bóng được chạm hợp lệ bởi người nhảy tranh bóng.
Ném phạt, khi trọng tài đặt bóng ở vị trí thuộc quyền sở hữu của người ném
phạt.
Phát bóng biên, khi trọng tài đặt bóng ở vị trí thuộc quyền sở hữu của người
phát bóng biên.
– Bóng trở thành bóng chết khi:
Bóng vào rổ hoặc ném phạt vào rổ.
Có tiếng cịi của trọng tài khi bóng đang di chuyển.
– Trường hợp ném phạt đưa bóng vào rổ nhưng chưa được tính điểm khi:
9

skkn


Sẽ có một hoặc vài quả ném phạt liền tiếp sau đó.
Một xử phạt khác của trọng tài.
– Bóng khơng trở thành bóng chết và bóng được tính điểm, nếu thực hiện khi:
Bóng bay trong lần ném rổ và trọng tài thổi cịi hoặc có tín hiệu âm thanh của

đồng hồ thi đấu hoặc có tín hiệu âm thanh của đồng hồ 24 giây.
Bóng bay trong 1 lần ném phạt khi một trọng tài thổi cịi vì bất kỳ sự vi phạm
luật khác không phải của người ném phạt.
Đối phương phạm lỗi trong khi bóng vẫn ở trong quyền kiểm sốt của đấu thủ
có tác động ném rổ và chấm dứt động tác ném rổ của mình bằng một sự chuyển động
tiếp tục trước khi có lỗi xảy ra.
4. Luật Bóng rổ mới nhất về bóng ra biên và phát biên
Luật Bóng rổ quy định khi bóng ra biên như sau: Khi một cầu thủ cầm bóng
ngồi biên hay bóng bật bảng, vành rổ, chạm người ra ngoài biên.
Luật phạt biên trong Bóng rổ được quy định như sau:
Đội bóng được phát biên ở vị trí bóng bay ra ngồi biên
Cầu thủ phát biên không được dẫm vạch biên
Phát biên không được ném trực tiếp vào rổ
Thời gian phát biên khơng q 5 giây
5. Luật ném phạt trong Bóng rổ
Trong q trình chơi Bóng rổ hay, một cầu thủ gây ra lỗi với cầu thủ đối
phương thì sẽ bị quả ném phạt và cầu thủ bị lỗi sẽ được ném phạt theo luật ném phạt
Bóng rổ như sau:
Cầu thủ ném phạt đừng sau đường ném phạt và ở giữ vòng trịn
Khi ném phạt, bóng được chạm mặt sân mà phải bay từ trên cao vào rổ
Bóng phải rời tay 5 giây khi trọng tài ném bóng cho người ném phạt
6. Luật thay người trong cách chơi Bóng rổ
Nguyên tắc chơi Bóng rổ khi thay người là các đội bóng có thể thay người thoải
mái và phải xin phép trọng tài, khi bóng chết, đồng hồ thi đấu dừng. Lưu ý là không
được thay người khi đối thủ đang được quyền ném biên.
7. Luật can thiệp vào bóng khi chơi Bóng rổ đúng cách

10

skkn

Luật thi đấu mơn Bóng rổ có quy định: trong q trình bóng bay vào rổ khi
chưa chạm vành và bảng rổ thì các cầu thủ hậu vệ sẽ được chạm hoặc phá bóng từ tay
đối phương. Ngồi ra, khi bóng ở trong rổ thì hậu vệ khơng được chạm vào bóng và
rổ.
2.1.2. Cơ sở thực tiễn
2.1.2.1. Thực trạng từ phía chƣơng trình
Tuy đã có mặt ở Việt Nam từ khá lâu, nhưng vài năm gần đây, mơn Bóng rổ
mới thật sự thu hút học sinh, và các bạn trẻ ở những vùng nông thôn, miền núi tập
luyện, thi đấu. Sức hấp dẫn của bộ mơn này chính là tính kỷ luật, tinh thần đồng đội,
giúp rèn luyện tốt về thể lực và khả năng quan sát, nắm bắt, thực hành kỹ thuật, chiến
thuật, nhưng cũng vô cùng ngẫu hứng, sáng tạo trong thi đấu. Đặc biệt, môn thể thao
này còn giúp người chơi, nhất là giới trẻ phát triển chiều cao và hình thể, phát huy
được tố chất khéo léo, nhanh nhẹn và linh hoạt.
Có thể thấy, sự phát triển của phong trào Bóng rổ được thể hiện qua số lượng
ngươi chơi, các CLB, các trung tâm tập luyện, thi đấu được mở ra ngày càng nhiều.
Các giải đấu ở cấp cơ sở, địa phương và quốc gia liên tục được tổ chức với quy mô
mở rộng cùng sự tham gia của nhiều vận động viên và sự cổ vũ của đông đảo người
hâm mộ.
Tại tỉnh Nghệ An phong trào chơi Bóng rổ ngày càng phát triển mạnh trong học
sinh ở các trường học trên địa bàn tỉnh, bắt đầu được các nhà trường và phòng GDĐT các địa phương quan tâm và phát triển vào những năm gần đây. Bộ môn này cũng
đã được đưa vào môn thể thao tự chọn để giảng dạy tại một số trường Tiểu học,
THCS và THPT.
Bước đầu bộ môn này cũng gặp nhiều khó khăn do các trường khơng có giáo
viên giảng dạy chun sâu mơn Bóng rổ. Đội ngũ giáo viên, huấn luyện viên mơn
Bóng rổ cịn q ít, phần lớn là kiêm nhiệm. Bên cạnh đó, tình trạng thiếu sân tập bộ
mơn Bóng rổ cho học sinh là khá phổ biến, trang thiết bị phục vụ giảng dạy, tập luyện
còn thiếu và xuống cấp.
Tuy nhiên để khắc phục những hạn chế nhằm phát triển môn thể thao này, một

số địa phương trong tỉnh, đã không ngừng đầu tư cơ sở vật chất, mua sắm thêm các
trang thiết bị để bắt đầu áp dụng cho học sinh của trường tập luyện mơn Bóng rổ. Sở
giáo dục và đào tạo Nghệ An cũng mời các huấn luyện viên về tập huấn chuyên sâu
mơn Bóng rổ cho các giáo viên Giáo dục thể chất. Đến nay, cùng với các nội dung
bóng đá, bóng chuyền… thì Bóng rổ đã trở thành mơn học được đông đảo học sinh
các trường lựa chọn. Phong trào chơi Bóng rổ trong học đường ngày càng được nhân
rộng.
11

skkn


Để mơn Bóng rổ được phát triển mạnh mẽ trong môi trường học đường, ngành
thể dục - thể thao đã phối hợp ngành giáo dục và đào tạo, cùng sự hỗ trợ của các ban,
ngành, đoàn thể và một số tổ chức quốc tế đã và đang triển khai đề án “Phát triển
Bóng rổ học đường đến năm 2030” với nhiều giải pháp và mục tiêu cụ thể, hướng tới
tăng cường phát triển bộ mơn Bóng rổ, thơng qua việc tập huấn cho các giáo viên thể
chất để họ có thể truyền đạt và đưa bộ môn này vào chương trình học ngoại khóa hoặc
chính khóa trong trường; thay đổi cách giảng dạy và phổ cập bộ mơn Bóng rổ trong
trường học để tăng sức hấp dẫn hơn nữa.
Trước mắt cần tập trung xây dựng giáo trình huấn luyện Bóng rổ hợp chuẩn
quốc tế, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, huấn luyện viên, hướng dẫn viên
Bóng rổ và mời gọi đầu tư, tài trợ xây dựng cơ sở vật chất, tổ chức các giải Bóng rổ
học đường, Bóng rổ trẻ… Với sự chung tay giúp đỡ và trách nhiệm của các ngành,
các cấp, hy vọng mơn Bóng rổ sẽ phát triển, mở rộng cả về chất và lượng để thật sự
trở thành môn thể thao thu hút đông đảo giới trẻ tham gia.
2.1.2.2. Thực trạng hoạt động môn Bóng rổ trên địa bàn Huyện Tân Kỳ:
Theo khảo sát thực trạng cơ sở vật chất của mơn Bóng rổ ở 3 trường THPT trên
địa bàn Huyện Tân kỳ trong những năm qua chúng ta thấy: (Bảng 1)
Năm học

2019-2020

2020-2021

2021-2022

Nội dung khảo sát THPT Tân Kỳ THPT Tân Kỳ 3

THPT Lê Lợi

Số lượng sân bãi

1

0

0

Số học sinh tham
gia tập luyện

20

0

0

Số giáo viên
hướng dẫn

1

0

0

Số lượng sân bãi

1

1

0

Số học sinh tham
gia tập luyện

45

15

0

Số giáo viên
hướng dẫn

1

0

0

Số lượn sân bãi

1

1

0

Số học sinh tham
gia tập luyện

60

30

0

Số giáo viên

1

0

0
12

skkn

hướng dẫn
Số lượng học sinh tham gia tập luyện bộ mơn Bóng rổ cịn q ít so với số học
sinh đang theo học tại 3 trường THPT trên toàn huyện, số học hinh mỗi năm khoảng
5000 em. Tỉ lệ chơi Bóng rổ khoảng 2% (100 em/5000em) một con số đang khiêm
tốn, chủ yếu đang tập trung ở vùng quanh trị trấn
2.1.2.3. Thực trạng hoạt động CLB Bóng rổ ở trường THPT Tân Kỳ
2.1.2.3.1. Thực trạng công tác giảng dạy bộ môn GDTC tại trƣờng THPT
Tân Kỳ - Nghệ An
Trong những năm qua trường THPT Tân Kỳ đã thực hiện nghiêm túc các qui
định của Bộ Giáo dục và Đào tạo về khung phân phối chường trình mơn GDTC, đội
ngũ Giáo viên GDTC thường xuyên được bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ nâng cao
kiến thức để phục vụ cho nhiệm vụ giảng dạy, đã từng bước đáp ứng được yêu cầu về
chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên
Nhà trường luôn thực hiện giảng dạy tốt chương trình giáo dục chính khóa có
nề nếp theo quy định, thường xuyên có các hoạt động TDTT ngoại khóa, nhất là các
hoạt động thi đấu thể thao cho học sinh, tổ chức hội thi Hội khỏe phù đổng cấp trường
hàng năm. Hình thức tổ chức và nội dung tập luyện TDTT của học sinh ngày càng đa
dạng và dần đi vào nề nếp, trong đó các nội dung sinh hoạt dưới hình thức CLB
TDTT có sự hưỡng dẫn của giáo viên đang được phát triển.
Công tác chỉ đạo điều hành tiếp tục được tăng cường, sát với thực tế thể hiện ở
việc lãnh đạo nhà trường thường xuyên kiểm tra giờ dạy của giáo viên, dự giờ, rút
kinh nghiệm, kiểm tra hồ sơ giáo án đồng thời luôn cập nhật, quán triệt các văn bản
chỉ đạo về công tác GDTC và các hoạt động TDTT trường học nhằm giúp lực lượng
giáo viên chủ động trong công tác chuyên môn
2.1.2.3.2. Thực trạng công tác gảng dạy nội dung Bóng rổ tại trƣờng THPT
Tân Kỳ
Bóng rổ là mơn thể thao tự chọn được đưa vào chương trình THPT những năm
gần đây, lượng thời gian học mơn Bóng rổ vào khoảng 10 đến 12 tiết trên 1 lớp/ trên

năm học. Tuy nhiên các trường học trên địa bàn Huyện Tân Kỳ nói chung và trường
THPT Tân Kỳ nói riêng cũng chưa được đưa vào giảng dạy chính khóa, mặc dù đã cố
gắng khắc phục mọi khó khăn về cơ sở vật chất, trang thiết bị cũng như chuẩn hóa về
chun mơn nghiệp vụ mơn Bóng rổ cho cán bộ giáo viên.
Một số nguyên nhân dẫn tới việc tập luyện nội dung Bóng rổ chưa được phát
triển và tập luyện bài bản đó là:
13

skkn


- Là mơn thể thao mới đưa vào chương trình giảng dạy nên giáo viên đang còn
bỡ ngỡ, các nhà trường chưa mạnh dạn đưa vào giảng dạy chính khóa.
- Học sinh chưa được tiếp cận mơn Bóng rổ mà chủ yếu đang tập luyện mơn
bóng đá và bóng chuyền là chủ yếu.
- Năng lực chun mơn Bóng rổ của giáo viên còn hạn chế
- Cơ sở vật chất, sân bãi, dụng cụ còn thiếu thốn
- Sự quan tâm chưa nhiều của các nhà trường, giáo viên, học sinh và phụ huynh
học sinh cùng với các cơ quan ban ngành trong tồn huyện.
Chính vì vậy, để bộ mơn Bóng rổ phát triển rộng rãi trên địa bàn Huyện Tân kỳ
nói chung và trường THPT Tân Kỳ nói riêng đang gặp nhiều khó khăn và thách thức.
2.1.2.3.3. Thực trạng hoạt động CLB Bóng rổ ở trường THPT Tân Kỳ
2.1.2.3.3.1. Thực trạng trước khi thành lập CLB Bóng rổ ở Trường THPT
Tân Kỳ
Do nội dung Bóng rổ chưa được đưa vào trong chương trình học chính khóa
nên việc tập luyện mơn Bóng rổ của học sinh chưa được tập luyện một cách bài bản,
đang là tự phát, từ một số học sinh u thích, đam mê mơn Bóng rổ tạo thành nhóm
tập luyện.
Ban đầu chỉ có một nhóm 7 em học sinh yêu thích tập luyện vào năm 2018, do
tự phát nên việc tập luyện của các em chủ yếu là theo bản năng, tự tập và học hỏi lẫn

nhau, học tập qua video trên YouTube.
Vì chưa có sự quản lý của nhà trường và tổ nhóm chun mơn, chưa có qui chế
hoạt động nên việc tập luyện và sinh hoạt của các em chưa đi vào nề nếp, chưa được
qui cũ, việc tập luyện chưa được thường xuyên, chưa có giáo viên hướng dẫn nên các
em gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình rèn luyện hàng ngày.
Cơ sở vật chất, dụng cụ tập luyện đang còn thiếu thốn.
2.1.2.3.3.2. Thực trạng sau khi thành lập CLB Bóng rổ ở Trường THPT Tân
Kỳ
Năm học 2018 - 2019 Sở GD và ĐT Nghệ An đã có cơng văn gửi các cơ sở
giáo dục về việc mở lớp tập huấn sử dụng giáo trình Bóng rổ học đường “Thuộc đề
án phát triển Bóng rổ học đƣờng đến năm 2030”.
Bản thân tôi sau khi được tham gia chương trình tập huấn và nghiên cữu kỹ tài
liệu, tơi nhận thấy cần thiết đưa bộ mơn Bóng rổ đến với đông đảo học sinh và những
bạn trẻ u thích mơn Bóng rổ. Năm học 2019 - 2020 tơi đã bắt tay vào khảo sát sự
u thích và nhu cầu tập luyện mơn Bóng rổ của 450 em học sinh trường THPT Tân
14

skkn


Kỳ. Trong đó 150 em học sinh lớp 10, 150 em học sinh lớp 11, 150 học sinh lớp 12,
phỏng vấn được tiến hành bằng phiếu hỏi. Kết quả khảo sát ở bảng sau:
Bảng khảo sát nhu cầu tập luyện mơn Bóng rổ tại trường THPT Tân Kỳ
(Bảng 2)
Kết quả phỏng vấn
TT
1

2

3

4

Nội dung

mi

Mức độ u thích tập luyện Bóng rổ (n=450)
u thích

270

60

Bình thường

113

25

Khơng u thích

67

15

Nhu cầu tập luyện ngọai khóa mơn Bóng rổ (n=450)
Có nhu cầu

210

46,7

Khơng có nhu cầu

240

53,3

Nhu cầu về thời gian tập luyện mơn Bóng rổ (n=450)
Thường xun

192

42,7

Khơng thường xuyên

258

57,3

Nhu cầu về thời điểm tham gia tập luyện Bóng rổ (n=450)
Buổi sáng sớm

43

9,6

Buổi chiều

407

90,4

0

0

Tại trường

279

62

CLB ngồi trường

67

14,9

Địa điểm tự do

104

23,1

Buổi tối
5

6

%

Nhu cầu về địa điểm tập luyện (n=450)

Nhu cầu tham gia CLB Bóng rổ ngoại khóa (n=450)
15

skkn


Có nhu cầu

110

24,4

Khơng có nhu cầu

340

75,6

Sau khảo sát tơi thấy nhu cầu mong muốn tham gia tập luyện mơn Bóng rổ
trong nhà trường là rất lớn.
Chính vì vậy năm học 2019 - 2020 để phát triển, nhân rộng phong trào Bóng rổ
học đường được rộng rãi trong tồn trường, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các
em học sinh tập luyện và vui chơi có bài bản hơn, thể hiện được sự yêu thích, đam mê

học tập và sáng tạo của mình. Tơi đã đề xuất với nhóm chun môn GDTC và Ban
giám hiệu nhà trường cho phép thành lập CLB Bóng rổ trường THPT Tân Kỳ, hình
thức hoạt động CLB dựa trên tinh thần tự nguyện, tự quản lý theo qui định của CLB,
đồng thời soạn thảo qui chế hoạt động các thành viên tham gia phải tuân thủ các điều
kiện qui định của câu lạc bộ.
Ngày đầu thành lập, CLB chỉ có 20 thành viên, mọi hoạt động đang gặp nhiều
khó khăn, trang thiết bị thiếu thốn, kinh phí hoạt động hạn chế, thời gian hoạt động
chủ yếu ngồi giờ học từ 17h đến 19h hàng ngày.

Hình ảnh ngày đầu thành lập
Đến nay sau 4 năm thành lập, CLB Bóng rổ trường THPT Tân Kỳ khơng
ngừng phát triển cả về chất lượng và số lượng. Hoạt động CLB đã thu hút đông đảo
học sinh tham gia, năm học 2021-2022 đã kết nạp thêm 25 thành viên mới ở lớp 10,
16

skkn


nâng tổng số thành viên câu lạc bộ lên trên 70 thành viên thường xuyên tập luyện.
Dưới đây là một số hỉnh ảnh thành viên CLB trong những năm qua:

2.1.2.4. Một số thuận lợi và khó khăn
2.1.2.4.1. Thuận lợi
Thành lập CLB Bóng rổ FOT trường THPT Tân kỳ nhận được sự ủng hộ và
tham gia nhiệt tình của đơng đảo học sinh đặc biệt là sự quan tâm và tạo điều kiện của
Ban Giám hiệu nhà trường, sự phối kết hợp của Đoàn TNCS HCM nhà trường và hội
cha mẹ học sinh
2.1.2.4.2. Khó khăn:
Muốn cơng tác GDTC phát triển thì hai yếu tố cần chú trọng là: Đội ngũ giáo
viên chuyên môn và cơ sở vật chất, dụng cụ trang thiết bị phục vụ cho việc học tập

môn học thể dục phải được quan tâm đầu tư một cách đầy đủ, có hệ thống. Cơ sở vật
chất, dụng cụ trang thiết bị là điều kiện cần thiết để tiến hành một giờ học TDTT, là
công cụ để giáo viên truyền thụ và học sinh tiếp thu kiến thức dễ dàng hơn. Thực tế
hiện nay cơ sở vật chất của nhà trường cơ bản đã được đầu tư, có sân, có bảng rổ,
bóng, có thể đáp ứng nhu cầu luyện tập. Tuy nhiên một số cơ sở vật chất khác lại
chưa được đầy đủ như: Trường khơng có nhà tập đa năng, đủ tiêu chuẩn để tập luyện.
Như vậy có thể nói cơ sở vật chất, dụng cụ trang thiết bị luyện tập của các
trường THPT Tân Kỳ còn đơn giản, số lượng cũng như chất lượng cịn hạn chế. Điều
đó đã phần nào ảnh hưởng tới chất lượng hoạt động của CLB.
Trường chưa có nhà đa năng để tập luyện nên khi trời mưa hoặc nắng to sẽ ko
thể học tập và thi đấu.
Giáo viên giảng dạy môn GDTC của nhà trường khơng chun sâu Bóng rổ nên
việc giảng dạy còn nhiều hạn chế.
17

skkn


Từ các nguyên nhân, tình hình thực tiễn cũng như các thuận lợi và khó
khăn nêu trên, bản thân tơi đã cố gắng tìm hiểu và áp dụng nhiều giải pháp nhằm
nâng cao hiệu quả hoạt động của CLB Bóng rổ trong nhà trường tạo sân chơi lành
mạnh và bổ ích cho các em học sinh.
2.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP TỔ CHỨC CÂU LẠC BỘ BÓNG RỔ TẠI
TRƢỜNG THPT TÂN KỲ
2.2.1. Mục tiêu tổ chức
2.2.1.1. Phù hợp với mục tiêu giáo dục:
Nhằm phát triển toàn diện con người Việt Nam có đạo đức, tri thức, văn hóa,
sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp; có phẩm chất, năng lực và ý thức cơng dân; có
lịng u nước, tinh thần dân tộc, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ
nghĩa xã hội; phát huy tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; nâng cao dân

trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây
dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế.
CLB được thành lập dựa trên nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của học sinh
nhà trường về các vấn đề luyện tập bộ mơn Bóng rổ. CLB là nơi để các thành viên
trong câu lạc bộ cũng như học sinh nhà trường có điều kiện thể hiện kĩ năng và sở
thích của mình… thơng qua đó giúp học sinh hình thành kĩ năng chơi bóng, củng cố
và nâng cao kĩ năng vận động.
Tăng cường sức khỏe và tạo sân chơi lành mạnh cho học sinh
- Củng cố và phát huy những gì CLB hiện có làm tiền đề phát triển CLB ngày
càng lớn mạnh hơn;
- Tìm kiếm và bồi dưỡng những học sinh có năng khiếu để thành lập đội tuyển
cho trường tiến tới thành lập các đội thi đấu ở các giải ở địa phương và trên tồn tỉnh
- Tạo cho học sinh có nơi giao lưu, học hỏi lẫn nhau;
- Tạo điều kiện cho sự phát triển toàn diện của học sinh
2.2.1.2. Phù hợp điều kiện cơ sở vật chất
Điều kiện sân bãi bộ môn Bóng rổ khơng tốn nhiều diện tích, đầu tư xây dựng ít
tốn kém kinh phí, có thể tận dụng sân trường để tập luyện. có thể vận động tài trợ của
các mạnh tường quân hoặc nguồn xã hội hóa.
2.2.1.3. HS tham gia tự nguyện
Các thành viên tham gia CLB trên tinh thần tự nguyện, nên phát huy được tính
tích cực, tự giác và trách nhiệm của bản thân đối với hoạt động của CLB, tránh xa
các tệ nạn xã hội
18

skkn


2.2.2. Quy trình tổ chức
2.2.2.1. Tích cực tun truyền trong CBGV, học sinh và phụ huynh học
sinh về lợi ích của việc tập luyện Bóng rổ

Thực hiện tốt cơng tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ quản
lý, giáo viên, học sinh và phụ huynh về vị trí, vai trị của việc tổ chức các hoạt động
của CLB sở thích của học sinh trong q trình thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện
giáo dục hiện nay.
 Lợi ích cho sức khỏe tim mạch
Bóng rổ có thể giúp bạn tăng cường sức bền của hệ thống tim mạch, mỗi lần
chơi bóng sẽ giúp cho nhịp tim của bạn tăng lên. Cải thiện sức bền tim mạch sẽ giúp
trái tim của bạn ổn định, khỏe mạnh, giúp giảm các nguy cơ về bệnh tim và đột quỵ
sau này.
 Cải thiện hệ cơ xương:
Nhảy cao và các động tác chơi Bóng rổ khác giúp hệ thống xương trong cơ thể
được cải thiệt rõ nét, xương chắc hơn và khả năng chịu đựng cao hơn. Khi chơi Bóng
rổ, những động bật nhảy sẽ chịu tác động của trọng lực từ đó các mơ xương mới sẽ
hình thành, đồng thời hệ cơ xương sẽ trở nên khỏe mạnh hơn.
 Tăng cường sự tập trung và tính kỷ luật:
Giống như các mơn thể thao khác, Bóng rổ có những luật chơi riêng và nếu vi
phạm thì cả đội sẽ bị phạt. Tập luyện tính kỷ luật sẽ giúp mỗi người chúng ta tăng sự
tập trung trong các hoạt động khác và là một yếu tố giúp thành công sau này.
 Tăng cường sức bền:
Mơn Bóng rổ địi hỏi người chơi phải vận động tồn bộ cơ thể. Các kỹ thuật
chơi bóng kết hợp với sự tác động của cầu thủ đội bạn, người chơi Bóng rổ sẽ phát
triển tồn diện như cơ chân, tay, cơ cổ hay lưng là những múi cơ rất quan trọng trong
cơ thể.
 Phát triển khả năng nhận thức:
Bóng rổ địi hỏi người chơi rất nhiều kỹ năng vận động và cũng là mơn thể thao
địi hỏi sự nhận thức rất nhanh. Các nghiên cứu trên khía cạnh về sự nhận thức của
não với mơn Bóng rổ đã chỉ rằng người chơi Bóng rổ phải có được sự nhận thức cực
kỳ nhanh và chính xác những gì đang xảy ra trên sân đấu và đưa ra quyết định cực kỳ
nhanh chóng với trái bóng hay vị trí phịng thủ. Trong những mơn thể thao tốc độ cao
như Bóng rổ thì bạn phải rèn luyện bản thân phải quan sát liên tục đồng đội và đối thủ

19

skkn


đồng thời phải đưa ra những hành động tức thời trong sân đấu. Đây là kỹ năng quan
trọng trong cuộc sống và công việc giúp đưa những quyết định nhanh chóng.
 Giảm căng thẳng và tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể:
Khi cơ thể bạn kiểm soát được stress sẽ giúp bạn tập trung hơn và có nhiều
năng lượng hơn để hồn thành các cơng việc khác. Khơng những vậy, Bóng rổ cịn
giúp bạn phát triển kỹ năng giao tiếp và những người giao tiếp nhiều hơn sẽ ít gặp
căng thẳng hơn và cũng sẽ có hệ thống miễn dịch tốt hơn.
 Giúp các em học sinh cảm thấy tự tin hơn:
Bóng rổ thực sự là mơn thể thao giúp mỗi người chơi có thể tự tin hơn. Với
những môn thể thao đồng đội việc giao tiếp, thể thiên kỹ năng trên sân bóng hay
thắng một trận đấu thực sự là những trải nghiệm bổ ích đối với mỗi người, đặc biệt là
lứa tuổi học sinh để tự tin hơn khí bước vào đời.
2.2.2.2. Xây dựng kế hoạch
Căn cứ các văn bản chỉ đạo nhiệm vụ năm học hàng năm, để xây dựng kế
hoạch hoạt động và tổ chức thực hiện nghiêm túc, hiệu quả. Việc giảng dạy Bóng rổ
phải tuân theo những nguyên tắc chung của lý luận và phương pháp TDTT, do đặc thù
của mơn Bóng rổ nên các nguyên tắc lý luận giảng dạy được vận dụng vào các điều
kiện cụ thể của việc tổ chức quá trình học tập và các phương pháp tưng ứng. Việc
thực hiện thành thạo các nguyên tắc lý luận giảng dạy khơng chỉ có tác dụng thúc đẩy
q trình giảng dạy mà cịn làm cho q trình đó có hiệu quả hơn và thú vị hơn như:
-

Nguyên tắc khoa học, hệ thống.

-

Nguyên tắc tự giác tích cực

-

Nguyên tắc trực quan

-

Nguyên tắc cá biệt hóa

-

Nguyên tắc bền vững

2.2.2.3. Tập hợp, tổ chức thành viên
Câu lạc bộ Bóng rổ gồm có bộ máy tổ chức như sau:
Ban chủ nhiệm CLB:
- Chủ nhiệm: Chịu trách nhiệm chính để duy trì và điều hành mọi hoạt động
của CLB là người chịu trách nhiệm cao nhất của CLB, chịu trách nhiệm trước nhóm
chun mơn, Ban giám hiệu. Chủ nhiệm CLB điều hành chung CLB, phụ trách trực
tiếp một số vấn đề theo sự điều động của ban chủ nhiệm.

20

skkn


- Phó chủ nhiệm: phụ trách một số vấn đề theo sự phân công của Ban chủ

nhiệm (Quản lý thành viên, hội viên, Quản lý tài chính, tài trợ cho CLB); được quyền
triệu tập thành viên CLB.
- Huấn luyện viên: Chịu trách nhiệm về chuyên môn như hướng dẫn, lên lịch
tập luyện và thi đấu; sắp xếp nhân sự và cầu thủ ...
- Đội trưởng: Chịu trách nhiệm dẫn dắt đội hình chính, hỗ trợ HLV khi tập
luyện và thi đấu.
- Thư ký điều phối hoạt động: lên lịch hoạt động hàng tháng, sắp xếp các hoạt
động của CLB theo nguyên tắc không trùng lặp nhau, cũng như không trùng lặp với
lịch học tập, lịch hoạt động chung của Đoàn thanh niên và nhà trường.
- Thủ quỹ CLB: phụ trách cơng tác tài chính của câu lạc bộ.
- Việc thay đổi nhân sự ban chủ nhiệm câu lạc phải được sự đồng ý của 2/3
thành viên CLB.
- Ban chủ nhiệm hoạt động theo nguyên tắc tập trung, dân chủ, quyết định các
vấn đề về tổ chức, nhân sự các bộ phận, các nhóm, tổ thuộc câu lạc bộ. Ban chủ
nhiệm là cơ quan thường trực điều hành câu lạc bộ. Ban chủ nhiệm họp định kì 1
lần/tháng, họp đột xuất theo yêu cầu nhiệm vụ.
Thành viên CLB
- Thành Viên CLB là thành viên đăng ký tham gia CLB. Được hưởng những
quyền lợi chính đáng, đồng thời cũng phải thực hiện những nghĩa vụ chung vì CLB.
Thành viên tham gia một thời gian nhất định có quyền ứng cử tham gia Ban Chủ
Nhiệm (theo nhiệm kỳ).
- Thành viên CLB phải chấp hành đúng điều lệ CLB, chủ động trong việc đề
xuất các ý kiến nhằm xây dựng CLB.
- Khi sử dụng danh nghĩa CLB trong việc tổ chức các hoạt động phải có ý kiến
của thành viên Ban chủ nhiệm CLB.
- Thành viên CLB phải chấp hành nghiêm pháp luật, quy định nội quy của nhà
trường.
- Thành viên CLB phải đóng quỹ CLB định kỳ (mức đóng, thời gian đóng theo
quyết định của Đại hội CLB).
- Có ý thức giữ gìn dụng cụ thi đấu và tập luyện (áo, quần, bóng, …)

- Trong thi đấu phải có ý thức và trách nhiệm giữ gìn hình ảnh của đội bóng.
Thi đấu với tinh thần “fairplay”, không gây gổ, không chơi quá xấu, không chủ động
đánh nhau với đối phương.
21

skkn


- Trong tập luyện, không được quá quyết liệt hoặc đùa giỡn quá trớn, gây mâu
thuẫn hoặc chấn thương cho đồng đội. Nghiêm túc trong tập luyện và tham gia thường
xuyên các buổi tập là một tiêu chí hàng đầu.
2.2.2.4. Sinh hoạt câu lạc bộ
- Đối với Ban chủ nhiệm CLB duy trì chế độ sinh hoạt định kỳ 1 tháng/lần. Ban
chủ nhiệm CLB họp bất thường khi cần, do chủ nhiệm hoặc các phó chủ nhiệm (được
ủy quyền)triệu tập.
- Câu lạc bộ tổ chức và duy trì các hoạt động thường xuyên theo kế hoạch được
xây dựng.
- CLB là tổ chức hoạt động độc lập, phi lợi nhuận, vì vậy tất cả thành viên tham
gia CLB phải có nghĩa vụ đóng phí để duy trì hoạt động.
- CLB chọn sân Bóng rổ của trường THPT Tân Kỳ làm sân luyện tập. Thời
gian: Buổi chiều, từ 16h50 đến 18h30 mỗi ngày.
- CLB sẽ tổ chức thi đấu giao lưu để học hỏi kinh nghiệm khi có điều kiện và
có kế hoạch riêng, cụ thể cho mội hoạt động.
2.2.2.5. Công tác phát triển câu lạc bộ
- Thường xuyên tuyên truyên và kết nạp thành viên khi HS có nguyện vọng đặc
biệt là học sinh lớp 10 đầu năm.
- Bổ sung thêm cơ sở vật chất phục vụ cho tập luyện, thi đấu và giao lưu học
tập.
- Vận động ủng hộ về mọi mặt của các cơ quan, tổ chức và các cá nhân mạnh
tường quân để phát triển CLB.

Vậy để tổ chức và duy trì hoạt động của CLB sở thích của học sinh đạt hiệu
quả cao, theo tôi cần thực hiện đồng bộ một số giải pháp sau:
Một là: Thực hiện tốt công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của cán
bộ quản lý, giáo viên, học sinh và phụ huynh về vị trí, vai trị của việc tổ chức các
hoạt động của CLB sở thích của học sinh trong q trình thực hiện đổi mới căn bản,
tồn diện giáo dục hiện nay.
Hai là: Các cơ sở giáo dục xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện nghiêm túc,
hiệu quả các văn bản chỉ đạo của Sở GD&ĐT về nhiệm vụ giáo dục chính trị, cơng
tác học sinh và giáo dục thể chất theo năm học.
Ba là: Cần phối hợp chặt chẽ với các tổ chức trong nhà trường như: tổ chức
Đồn TNCS Hồ Chí Minh, Hội cha mẹ học sinh trong việc quan tâm, tạo điều kiện về
22

skkn


thời gian, nguồn lực để tổ chức và duy trì hiệu quả hoạt động của CLB sở thích của
học sinh.
Bốn là: Việc thành lập các CLB sở thích của học sinh phải đảm bảo theo đúng
quy trình sau:
- Thứ nhất: Căn cứ nhu cầu, nguyện vọng học sinh, căn cứ mục tiêu kế hoạch
của nhà trường, xác định loại hình câu lạc bộ.
- Thứ hai: Xây dựng kế hoạch, xác định mục tiêu, nội dung hoạt động, hình
thức tổ chức. Bước này có thể giao quyền tự chủ cho học sinh tự xây dựng.
- Thứ ba: Tập hợp các thành viên, xây dựng tổ chức, thống nhất nguyên tắc
hoạt động, thông qua kế hoạch, xây dựng nội quy hoạt động, thống nhất lịch sinh
hoạt. Xây dựng kế hoạch dài hạn và ngắn hạn.
- Thứ tư: Tổ chức các buổi sinh hoạt, trong đó xác định rõ nội dung, cơng việc,
có kiểm tra và nhận xét đánh giá cuối mỗi buổi.
- Thứ năm: Vào đầu năm học cần bầu lại Ban quản lý hoặc chủ nhiệm câu lạc

bộ theo định kỳ một năm một lần.
Mỗi nhà trường đều có thể tổ chức nhiều câu lạc bộ khác nhau cho các nhóm
học sinh tham gia và cần xây dựng kế hoạch cụ thể cho mỗi CLB để việc tổ chức thực
hiện đạt được hiệu quả giáo dục cao.
Năm là: Khi lựa chọn các thành viên tham gia CLB cũng như khi tổ chức các
buổi sinh hoạt CLB cần đảm bảo một số nguyên tắc sau: Tham gia trên tinh thần tự
nguyện; không phân biệt đối xử; đảm bảo sự công bằng; phát huy tính sáng tạo; tơn
trọng ý kiến và nhân cách học sinh; bình đẳng giới; đảm bảo quyền học sinh là chủ
thể quyết định mọi vấn đề của CLB.
Sáu là: Kết thúc mỗi năm học, nhà trường nên có hoạt động đánh giá xếp loại
và cấp giấy chứng nhận cho học sinh tham gia CLB. Tổ chức tốt việc tuyên dương,
khen thưởng đối với các cá nhân, tập thể tham gia tích cực, hiệu quả, các CLB hoạt
động tốt.
Có thể nói, khi học sinh có cơ hội được thể hiện mình, được rèn luyện thường
xuyên những năng lực, sở trường của mình thì chắc chắn những tiềm năng đó sẽ được
phát triển vững chắc. Không gian CLB sẽ trở thành môi trường lý tưởng chắp cánh
những khả năng, sức sáng tạo của các em học sinh. Không những thế, khi các CLB
được tiếp nối, duy trì, phát triển thì cũng đồng nghĩa với việc tạo dựng môi trường
giáo dục thực sự là "an toàn", thân thiện và hiệu quả. Để các em thêm gắn bó với
trường, lớp, bè bạn, hạn chế thời gian dư thừa hoặc sa đà vào những trị chơi, thói hư,
tật xấu...
23

skkn


2.3. Ý NGHĨA HOẠT ĐỘNG CLB BÓNG RỔ TẠI TRƢỜNG THPT TÂN
KỲ
Hoạt động câu lạc bộ Bóng rổ Trường Trung học phổ thơng Tân kỳ đã góp
phần quan trọng nâng cao chất lượng giáo dục học sinh theo hướng toàn diện, tạo điều

kiện để học sinh giao lưu, học hỏi, rèn luyện kỹ năng sống, phát triển toàn diện về trí
tuệ, thể chất, thẩm mỹ, bồi dưỡng nhân cách, đạo đức, lối sống, tránh xa các tệ nạn xã
hội. Mô hình câu lạc bộ TDTT trong trường học là cách làm khơng cịn mới, nhưng
đối với những vùng nơng thơn miền núi như địa phương Huyện Tân Kỳ thì cho thấy
những hiệu quả khả quan trong việc góp phần xây dựng mơi trường học tập tích cực
của học sinh.
2.4. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƢỢC
2.4.1. Kết quả về mặt nhận thức
- Với giáo viên: Nhận thức sâu sắc về vai trò trách nhiệm của giáo viên trong
việc tổ chức các câu lạc bộ học tập theo sở thích, thúc đẩy sự phát triển sâu rộng trong
toàn thể học sinh và phụ huynh. Tuyên truyền về lợi ích của việc thường xuyên tập
luyện mơn Bóng rổ.
- Với học sinh: Khi tham gia hoạt động của CLB, ngoài mục tiêu rèn luyện
sức khỏe, kĩ năng chơi bóng rổ, khả năng tự chịu trách nhiệm, năng lực lãnh đạo, kỹ
năng làm việc nhóm, học sinh còn được định hướng, tham gia thi đấu, giao lưu, trải
nghiệm các nội dung học tập để khám phá bản thân và phát triển năng khiếu.
- Nhận thức được ý nghĩa và tầm quan trọng của sức khỏe mà hoạt động tập
luyện mơn Bóng rổ mang lại, qua đó thể hiện được tính tự giác, tích cực trong việc tập
luyện cũng như xây dựng CLB Bóng rổ ngày càng phát triển.
2.4.2. Kết quả về mặt hành động
- Số lƣợng thành viên tham gia: Hàng năm từ 60 đến 70 thành viên thường
xuyên tham gia tập luyện.
- Số lƣợng các buổi tập luyện: Tập luyện thường xuyên hàng ngày từ 16h50
đến 18h30, chất lượng các buổi tập được nâng lên rỗ rệt (Chỉ nghỉ những ngày mưa
ướt do sân ngoài trời).
- Số buổi sinh hoạt CLB: Mỗi tháng sinh hoạt một lần vào tuần đầu tháng,
nhằm đánh giá các tồn tại yếu kém của tháng trước, đồng thời có kế hoạch hoạt động
cho tháng tiếp theo.
- Số lƣợng các trận thi đấu giao lƣu: Hàng năm đều có từ 4 đến 5 trận thi đấu
giao lưu với các CLB ở trong và ngồi Huyện như: CLB Bóng rổ Thái Hịa, Quỳnh

Lưu, Nghi Lộc, Đô Lương…
24

skkn


PHẦN III: KẾT LUẬN
1. KẾT LUẬN
1.1. Quá trình nghiên cứu đề tài:
- Thời gian nghiên cứu đề tài bắt đầu từ tháng 9 năm 2019 đến tháng 4 năm
2022
1.2. Ý nghĩa đề tài:
- Đề tài đã nêu lên được thực trạng hoạt động tập luyện TDTT nói chung và
hoạt động CLB Bóng rổ ở trường THPT Tân Kỳ nói riêng, qua đó đã đề ra được các
giải pháp nhằm phát triển các loại hình hoạt động CLB nói chung và CLB mơn Bóng
rổ nói riêng trong trường học hiện nay
1.3. Phạm vi ứng dụng:
- Với sự đầu tư công phu, trình bày khoa học, cách thức tiến hành cụ thể có
hình ảnh, minh chứng rõ ràng, tơi tin rằng sáng kiến này có khả năng ứng dụng hiệu
quả trong tất cả các trường THPT, TTGDTX. Sáng kiến không chỉ áp dụng với
chương trình đang học, mà cịn đáp ứng được với yêu cầu chương trình dạy học mới
2018.
Vì vậy, các trường học khác có thể mạnh dạn ứng dụng để tổ chức, nhằm góp
phần nâng cao hiệu quả các mơ hình CLB mơn học u thích.
2. KIẾN NGHỊ
2.1. Đối với các ban ngành cấp trên:
Tổ chức các buổi tập huấn, các hội thảo cho CBGV nhằm chia sẻ kinh nghiệm
về cách thức tổ chức hoạt động cho các CLB học tập.
Có sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát và hỗ trợ các nguồn lực kinh phí cho các hoạt
động của CLB. Ví dụ như đầu tư về việc xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ các hoạt

động văn hóa, TDTT cộng đồng, có chủ trương chính sách cấp kinh phí cho các nhà
trường hồn thiện các sân chơi, bãi tập đảm bảo nhu cầu hoạt động, vận động tối thiểu
cho học sinh. Đồng thời thường xuyên tổ chức các giải đấu thể thao đặc biệt là mơn
Bóng rổ cho học sinh tham gia, qua đó nhằm phát triển và nhân rộng phong trào tập
luyện mơn Bóng rổ.
Thúc đẩy, phát huy sự hưởng ứng, tham gia đồng bộ của các tổ chức, tập thể cá
nhân trong việc phối hợp hỗ trợ, tạo điều kiện giúp đỡ cho các CLB hoạt động có hiệu
quả hơn.
2.2. Đối với các tổ chức, đồn thể , cá nhân trong và ngoài nhà trường:
25

skkn