Skkn một số giải pháp trong công tác chỉ đạo nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường thpt quỳ châu

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT QUỲ CHÂU

™ ÀÁ ½

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:
“MỘT SỐ GIẢI PHÁP TRONG CÔNG TÁC CHỈ ĐẠO
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG, HIỆU QUẢ CÔNG TÁC
BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI Ở TRƯỜNG
THPT QUỲ CHÂU”

Lĩnh vực:
Người thực hiện:
Năm thực hiện:

skkn

Quản lý
Hồ Thị Thảo
Nguyễn Hữu Đàn
2020 - 2021


PHẦN MỞ ĐẦU
“Mục tiêu của giáo dục nhằm phát triển tồn diện con người Việt nam có đạo
đức, tri thức, văn hóa, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp; có phẩm chất, năng lực và
ý thức cơng dân; có lịng yêu nước, tinh thần dân tộc, trung thành với lý tưởng độc lập
dân tộc và Chủ nghĩa xã hội; phát huy tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân;
nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, đáp ứng yêu cầu của
sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế”.

(trích Điều 2, Mục tiêu giáo dục - Luật Giáo dục 2019).
Xác định rõ mục tiêu Giáo dục, chúng ta thấy rằng, bên cạnh nhiệm vụ của
giáo dục đại trà nhằm phát triển toàn diện con người Việt nam, cần phải tổ chức
bồi dưỡng học sinh giỏi, nhằm phát huy tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá
nhân; phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp
xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế.
Nghị quyết số 29- NQ/TW của BCH Trung ương khóa XI về đổi mới căn bản
tồn diện GD- ĐT đáp ứng u cầu Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện
kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế, đánh dấu sự đổi mới của
Giáo dục nước nhà gắn với Nghị quyết Đại hội XI, XII của Đảng, trong đó đột phá
chiến lược và phát triển nguồn nhân lực nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao. Trên
tinh thần đó, cơng tác bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường THPT vừa hoàn thiện và
nâng cao chất lượng giáo dục đại trà vừa góp phần phát triển năng lực, khả năng
sáng tạo của mỗi cá nhân, giúp học sinh phát huy tiềm năng trong quá trình chiếm
lĩnh tri thức nhân loại.
Việc tổ chức bồi dưỡng HSG và thi chọn HSG nhằm động viên khích lệ
những HSG và giáo viên dạy giỏi, góp phần thúc đẩy việc cải tiến, nâng cao chất
lượng dạy và học, chất lượng của công tác quản lý, chỉ đạo các cấp giáo dục. Đồng
thời phát hiện học sinh có năng khiếu để tiếp tục bồi dưỡng ở cấp học cao hơn,
nhằm đào tạo nhân tài cho đất nước.
Hoạt động bồi dưỡng học sinh giỏi (HSG) ở trường THPT không phải là vấn
đề mới, được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong các nhà
trường; việc tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi ở bậc học này là phát huy cao độ khả
năng học tập của học sinh. Kết quả bồi dưỡng học sinh giỏi của nhà trường trong
những năm gần đây ghi nhận sự chuyển biến rõ nét, từ 2010 trở về trước từ một
trường có thành tích khiêm tốn trong cơng tác bồi dưỡng học sinh giỏi đến năm
học 2012-2013 là trường có đội ngũ học sinh giỏi cấp tỉnh đứng tốp đầu bảng B,
đạt kết quả 100% toàn đoàn.
Ban giám hiệu là người chịu trách nhiệm chỉ đạo việc bồi dưỡng học sinh
giỏi. Vì vậy, phải tìm tịi các giải pháp phù hợp để tác động tới các yếu tố của quá

trình bồi dưỡng học sinh giỏi như: xây dựng cơ chế chính sách cho công tác bồi
dưỡng học sinh giỏi, lựa chọn đội ngũ giáo viên, vai trị của giáo viên chủ nhiệm
lớp có học sinh giỏi, cha mẹ học sinh, chương trình và tài liệu … sao cho phát huy
2

skkn


được các điều kiện thuận lợi để việc bồi dưỡng học sinh giỏi của trường đạt kết
quả cao nhất.
Từ thực tiễn chỉ đạo bồi dưỡng HSG ở trường THPT Quỳ châu trong nhiều
năm qua, quan tâm, trăn trở trước vấn đề: Làm thế nào để nâng cao chất lượng,
hiệu quả cơng tác bồi dưỡng HSG, góp phần phát huy tiềm năng, khả năng sáng tạo
của học sinh, bồi dưỡng nhân tài, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho quê
hương, đất nước, chúng tôi chọn vấn đề “Một số giải pháp trong công tác chỉ đạo
nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác bồi dưỡng học sinh giỏi ở Trường
THPT Quỳ châu”.

3

skkn


PHẦN NỘI DUNG
I. Thực trạng công tác bồi dưỡng HSG ở Trường THPT Quỳ châu giai đoạn
2006 – 2012     
Trường THPT Quỳ Châu đóng trên địa bàn khối 4 Thị trấn Tân lạc, huyện
Quỳ châu, tỉnh Nghệ An. Là trường THPT duy nhất của huyện miền núi Quỳ châu,
tuyển sinh từ 8 trường THCS thuộc 12 xã, thị trấn, trong đó có 11 xã thuộc vùng
kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn; Học sinh là người dân tộc thiểu số trên 78 %, học

sinh con hộ nghèo 20,17% (số liệu năm 2020)
Bước vào năm học 2020 - 2021, Trường đã có bề dày 55 năm xây dựng và
trưởng thành, thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục, là
điểm sáng giáo dục miền núi của tỉnh, tuy nhiên Trường THPT Quỳ châu cần nỗ
lực nhiều hơn nữa để tiến kịp giáo dục miền xuôi, từng bước phát triển để trở thành
đơn vị vững vàng về chất lượng giáo dục trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh
Nghệ An.
Với phương châm: Dù khó khăn đến đâu cũng ra sức thi đua dạy tốt, học
tốt, Ban giám hiệu nhà trường đã chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học phải phù
hợp điều kiện thực tế, bám sát đối tượng. Căn cứ những đặc điểm học sinh miền
núi, học sinh người dân tộc thiểu số để hướng dẫn các em làm quen cách học mới
hiệu quả hơn. Tinh thần này đã được quán triệt sâu rộng trong tập thể cán bộ, giáo
viên và học sinh nhà trường. Hoạt động dạy học chính khóa được quan tâm chỉ đạo
theo tinh thần đổi mới phương pháp giảng dạy, đa dạng các hình thức học tập, đổi
mới kiểm tra đánh giá; Công tác phụ đạo, giúp đỡ học sinh yếu kém được tăng
cường đã góp phần thúc đẩy chất lượng giáo dục đại trà. Trên nền tảng chung ấy,
công tác bồi dưỡng học sinh giỏi đã tạo được những khởi sắc mới, ghi nhận sự
chuyển biến rõ nét so với giai đoạn trước. Trong 8 năm học từ 2012-2013 đến năm
học 2020-2021, công tác bồi dưỡng HSG của Trường THPT Quỳ châu đã có
những kết quả đáng phấn khởi: Có 188 lượt học sinh tham gia dự thi học sinh giỏi
tỉnh ở 10 mơn, trong đó có 179 lượt em đạt học sinh giỏi tỉnh, trong đó có 15 giải
nhất, 54 giải nhì, 69 giải ba, 41 giải khuyến khích.
1.1. Những ưu điểm của công tác bồi dưỡng học sinh giỏi
Phân tích, đánh giá cơng tác bồi dưỡng HSG giai đoạn 2006-2012 nhận thấy
những ưu điểm sau đây:
- Đã tập hợp, thu hút phần đơng học sinh có năng khiếu tham gia đội tuyển
các môn bồi dưỡng học sinh giỏi.
- Đội ngũ giáo viên đã quan tâm, chăm lo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi,
coi kết quả học sinh giỏi là danh dự, uy tín của bộ mơn mình, lớp mình; đã đầu tư
nhiều cơng sức, trí tuệ để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác bồi dưỡng học

sinh giỏi qua từng năm học.
4

skkn


- Nhà trường đã có sự đầu tư hợp lý, từ việc bố trí kế hoạch chương trình, ưu
tiên thời gian, phát triển đội ngũ tham gia bồi dưỡng, phân bổ kinh phí cho cơng
tác bồi dưỡng học sinh giỏi.
1.2. Một số tồn tại, hạn chế
Tuy vậy, công tác bồi dưỡng HSG của Trường giai đoạn 2006-2012 vẫn còn
bộc lộ một số tồn tại, hạn chế như sau:
- Kết quả thể hiện qua các kì thi học sinh giỏi cấp tỉnh còn thấp, chưa tương
xứng với tiềm năng của nhà trường, số học sinh giỏi đạt giải cao cịn ít, chưa đồng
đều giữa các môn, chưa ổn định qua các năm học.
- Sự liên thông trong công tác phát hiện, tuyển chọn và bồi dưỡng học sinh
giỏi giữa các cấp học còn hạn chế; Phần lớn giáo viên thực hiện nhiệm vụ bồi
dưỡng học sinh giỏi đều dạy học theo kinh nghiệm và năng lực cá nhân là chính, ít
được giao lưu, học tập kinh nghiệm với cụm trường, những điển hình về chất
lượng giáo dục.
- Cơng tác bồi dưỡng học sinh giỏi chưa thực sự là động lực mạnh mẽ, chưa
thu hút được niềm đam mê, tâm huyết đối của giáo viên và học sinh.
1.3. Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế
- Chất lượng đại trà đầu vào của Trường còn thấp. Các cuộc vận động của
ngành đã thúc đẩy chất lượng giáo dục các trường THCS trên địa bàn Trường THPT
Quỳ châu tuyển sinh. Tuy vậy chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi của các trường mới
chỉ chuyển biến bước đầu, chưa thật sự vững chắc. Chất lượng dạy học giữa các
trường chưa đồng đều, điều kiện CSVC và trang thiết bị dạy học ở các trường vùng
sâu vùng xa cịn nhiều bất cập.
- Tổ, nhóm chun mơn chưa thực sự chủ động trong việc xây dựng kế

hoạch bồi dưỡng HSG cho cả cấp học; thiếu sự gắn kết, tích hợp, cộng đồng để
phát huy hết sở trường, năng lực của mỗi giáo viên bộ môn.
- Giáo viên bộ mơn vẫn chưa thực sự “có lửa”, chưa dành sự đam mê, tâm
huyết cho công tác bồi dưỡng HSG; một bộ phận giáo viên vẫn coi công tác bồi
dưỡng HSG cũng chỉ là hoạt động chuyên môn đơn thuần như dạy học chính khóa
hoặc dạy thêm, phụ đạo học sinh yếu kém.
- Việc nắm nguồn chất lượng đầu vào, những học sinh có năng lực để hình
thành đội tuyển các mơn cịn chậm.
- Nhà trường chưa tạo được cơ chế đủ mạnh về đánh giá, thi đua, khen
thưởng để thúc đẩy công tác bồi dưỡng HSG để khai thác tiềm năng, thế mạnh của
đội ngũ giáo viên, học sinh. Trường chưa có những “cú hích” đủ mạnh để chiến
thắng “sức ì” trong cơng tác bồi dưỡng HSG.

5

skkn


II. Những giải pháp để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác bồi dưỡng
HSG ở trường THPT Quỳ châu giai đoạn 2012-2020
2.1. Thời cơ và thách thức trong công tác bồi dưỡng HSG của Trường THPT
Quỳ châu giai đoạn 2012- 2020
Bước vào năm học 2020 - 2021, Trường THPT Quỳ châu có quy mơ 39 lớp với
1.555 học sinh, có 91 cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên; Cơ sở vật chất của nhà
trường được tăng cường với 39 phịng học đủ học 01 ca, có hệ thống phịng chức
năng và phịng học bộ mơn khá đồng bộ. Trường hội tụ được nhiều yếu tố thuận lợi
để nâng cao chất lượng giáo dục, kể cả chất lượng đại trà và mũi nhọn HSG. Dưới
góc độ chun mơn, Trường có những thời cơ và thách thức đan xen trong công tác
bồi dưỡng học sinh giỏi như sau:
2.1.1. Thời cơ

- Tiềm năng về chất lượng học sinh: Là Trường THPT duy nhất của huyện
nên tuyển sinh từ 12 xã, thị trấn, trong số đó có đội ngũ học sinh giỏi được phát
hiện, bồi dưỡng từ bậc học Tiểu học, THCS. Quỳ châu có nhiều gia đình, dịng họ
hiếu học, các yếu tố trên đã hun đúc cho học sinh Quỳ châu ý chí và nghị lực vươn
lên mạnh mẽ trong học tập; Học để thoát nghèo, lập thân, lập nghiệp, xứng đáng
với truyền thống của cha ông.
- Tiềm năng về đội ngũ giáo viên: Đội ngũ giáo viên có phẩm chất chính trị,
đạo đức nghề nghiệp tốt, có năng lực và ý thức phấn đấu về chuyên môn, nghề
nghiệp. Trường có đội ngũ giáo viên được đào tạo bài bản, chính quy, trong đó có
18 thạc sỹ, tỷ lệ 19,7%, giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh là cốt cán, đầu tàu trong công
tác bồi dưỡng học sinh giỏi. Đây thực sự là vốn quý, nhân tố quyết định để làm nên
chất lượng giáo dục, đặc biệt là chất lượng HSG của nhà Trường.
- Đội ngũ lãnh đạo còn trẻ, năng động, nhiệt tình, dám nghĩ, dám làm. Lãnh
đạo Trường đã xác định đúng đắn việc nâng cao chất lượng giáo dục, cả đại trà và
mũi nhọn HSG, là yếu tố quyết định để tạo niềm tin trong nhân dân, trong phụ
huynh, để tạo nên thương hiệu của Trường trong các trường THPT thuộc 5 huyện
miền núi cao của tỉnh Nghệ An. Lãnh đạo Trường đã xây dựng cơ chế cho công tác
bồi dưỡng HSG và dành sự đầu tư thỏa đáng cả về nhân lực quản lý và kinh phí
cho hoạt động này.
- Bên cạnh đó Trường có đội ngũ cựu học sinh, học sinh thành đạt luôn quan
tâm, hướng về nhà trường, luôn tạo điều kiện ủng hộ, giúp đỡ Trường về nhiều
mặt.
2.1.2. Thách thức
- Chất lượng học sinh đầu vào còn hạn chế: Trong giai đoạn từ 2012-2020
Trường THPT Quỳ châu tuyển sinh cả hai hình thức: Thi tuyển và xét tuyển trong
đó có 3 năm từ 2016 – 2018 không tổ chức thi mà chỉ tiến hành xét tuyển qua học
bạ THCS; Hình thức tuyển sinh này đã phần nào chi phối, ảnh hưởng đến động lực
6

skkn

dạy và học của giáo viên và học sinh THCS, giáo viên khơng cần cố gắng, tìm tịi
phương pháp hướng dẫn học sinh ôn tập. Học sinh không cần phấn đấu ôn tập,
không phải rèn luyện kĩ năng làm bài thi vì sẽ được vào học ở THPT Quỳ châu là
điều đương nhiên, chắc chắn ở trong tầm tay.
Bên cạnh đó những học sinh học giỏi, thuộc tốp 01 sẽ thi vào các trường
chuyên của tỉnh, học sinh người dân tộc thiểu số thuộc tốp 01 thì lựa chọn vào học
ở Trường Dân tộc nội trú vùng cao Việt Bắc, trường Dân tộc nội trú tỉnh vì có chế
độ học bổng, CSVC thiết bị day học tốt hơn ở trường huyện rất nhiều. Số học sinh
thi đạt điểm cao không nhiều, vào học ở trường THPT Quỳ châu chỉ là những học
sinh thuộc tốp 3 trở xuống. Đây là một khó khăn khơng nhỏ đối với nhà trường
trong cơng tác lựa chọn, bồi dưỡng học sinh giỏi.
Huyện Quỳ châu có 8 trường THCS, trong đó có 7/8 trường THCS đóng trên
địa bàn vùng kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn nên điều kiện đầu tư nâng cao chất
lượng giáo dục còn nhiều bất cập. Cơ sở vật chất còn thiếu thốn, trang thiết bị dạy
học chưa đồng bộ, sự quan tâm của Phụ huynh đến việc học hành của con em rất
hạn chế.
Đội ngũ giáo viên THCS cơ cấu chưa hợp lý, thừa thiếu cục bộ, nhiều bộ
môn phải tăng cường, luân chuyển giáo viên từ các vùng khác của huyện, địa bàn
miền núi hiểm trở, điều kiện thời tiết khắc nghiệt, nhất là vào mùa đông, mùa mưa
lũ rất khó khăn cho giáo viên. Do phải đi lại xa xôi, tư tưởng chưa an tâm công tác
nên phần đông số giáo viên tăng cường thiếu tâm huyết, nhiệt tình trong giảng dạy.
Thêm vào đó lực lượng giáo viên giỏi, giáo viên cốt cán cịn mỏng, vì thế, chất
lượng, hiệu quả giáo dục các trường THCS còn nhiều bất cập.
Kinh nghiệm, kỹ năng bồi dưỡng HSG của Trường THPT Quỳ Châu chưa
mạnh, chưa vững chắc. Đa số giáo viên của Trường còn trẻ, kiến thức vững vàng,
nhưng kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi chưa nhiều, thiếu sự trải nghiệm và
giao lưu với các đơn vị mạnh về nội dung này. Số lượng giáo viên đạt danh hiệu
giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh cịn ít, nhiều mơn chưa có giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh,

số giáo viên là người địa phương, người dân tộc thiểu số vào Đại học bằng con
đường cử tuyển hoặc phải trải qua giai đoạn ở các trường dự bị dành cho con em
đồng bào dân tộc xấp xỉ ¼ giáo viên tồn trường là một hạn chế về chất lượng đội
ngũ.
Công tác tổ chức lập kế hoạch, phối hợp lực lượng để bồi dưỡng HSG của tổ,
nhóm chun mơn thiếu tính bao qt, tồn diện trong cả cấp học. Chưa khai thác
triệt để sở trường, thế mạnh, trách nhiệm của mỗi giáo viên trong cơng tác bồi
dưỡng HSG.
Trước tình hình nêu trên, để phát huy tối đa thời cơ, khắc phục triệt để thách
thức, chúng tôi đã triển khai áp dụng các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu
quả công tác bồi dưỡng HSG giai đoạn 2012-2020 như sau.
7

skkn


2.2. Những giải pháp để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác bồi dưỡng
HSG ở trường THPT Quỳ châu giai đoạn 2012-2020
2.2.1. Công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về bồi dưỡng HSG
Có thể nói, phấn đấu đạt danh hiệu học sinh giỏi là niềm mơ ước của nhiều
học sinh; Hơn nữa có học sinh đạt học sinh giỏi tỉnh là niềm tự hào chính đáng của
mỗi giáo viên đứng trên bục giảng. Tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng học
sinh giỏi có lẽ ai cũng thấy được, tuy nhiên, không phải ai cũng nhận thức đúng,
đủ, sâu sắc về điều này.
Trước đây, một bộ phận giáo viên vẫn còn quan niệm, trong trường THPT
chỉ cần tập trung chăm lo chất lượng đại trà, dạy để học sinh thi đậu tốt nghiệp
THPT, có kiến thức vững chắc để thi vào đại học là nhiệm vụ trọng tâm, cơ bản,
cịn bồi dưỡng học sinh giỏi thì mang tính chất “ăn may” tùy thuộc vào từng lứa
học sinh. Một bộ phận giáo viên chưa quan tâm, chăm lo công tác bồi dưỡng học
sinh giỏi ngay từ đầu cấp, mà chỉ đến khi học sinh chuẩn bị thi học sinh giỏi mới

thực sự đầu tư, lao vào bồi dưỡng cấp tập thì dù có quyết tâm, vắt chân lên cổ chạy
cũng khơng kịp đến đích.
Về phía học sinh, do tác động của tâm lý đám đông nên một bộ phận học
sinh có tư chất, năng khiếu quan niệm rằng, cả cấp học THPT cần tập trung phấn
đấu để đạt mục tiêu thi đậu đại học. Chính vì thế các em chỉ tập trung học ba môn
của khối thi đại học mà các em đã định trước, các mơn khác thì học để đủ điểm lên
lớp, đậu tốt nghiệp, còn bồi dưỡng, phấn đấu để thi đạt danh hiệu học sinh giỏi
khơng phải là cái đích ưu tiên của các em.
Những quan niệm sai lệch của một bộ phận giáo viên, học sinh đã làm ảnh
hưởng không nhỏ đến kết quả, gây phân tâm, chi phối trong công tác bồi dưỡng
học sinh giỏi.
Trước thực tế đó, chúng tơi đã tăng cường tuyên truyền để nâng cao nhận
thức về vai trò, tác dụng của công tác bồi dưỡng HSG cho giáo viên và học sinh.
Tập thể lãnh đạo nhà trường nhận thức sâu sắc về tác dụng tương hỗ giữa
chất lượng đại trà và chất lượng học sinh giỏi. Chất lượng đại trà tốt và bền vững
sẽ góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác bồi dưỡng HSG, ngược lại, kết
quả bồi dưỡng HSG sẽ làm chất men kích thích chất lượng đại trà vững chắc hơn,
toàn diện hơn và cao hơn. Nhận thức này được quán triệt, lan tỏa mạnh mẽ vào tư
tưởng, nhận thức của đội ngũ nhà giáo. Thống nhất cao về nhận thức, tư tưởng
được chuyển biến, thấm nhuần, đội ngũ nhà giáo sẽ đồng lòng, quyết tâm, nỗ lực
thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng.
Đối với học sinh, trong quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi, giáo viên sẽ giúp
các em phát triển năng khiếu, tư chất về môn học, kiến thức mơn học được mở
rộng, nâng cao sẽ góp phần giúp các em thuận lợi hơn, hiệu quả hơn khi học các
mơn cịn lại, nhất là các mơn trong cùng khối thi, tạo cơ sở để các em đạt kết quả
8

skkn

cao hơn trong kỳ thi đại học. Như vậy, việc được phát hiện, lựa chọn tham gia
được thầy cô bồi dưỡng học sinh giỏi không những không làm hạn chế mà ngược
lại còn giúp học sinh nâng cao kết quả thi đại học.
Trong những năm học gần đây nhà trường đã tổ chức các hội thảo bàn về
các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác bồi dưỡng học sinh giỏi.
Năm học 2012 - 2013 nhà trường tổ chức Hội thảo “Bàn về giải pháp nâng
cao chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi ở Trường THPT Quỳ châu”. Hội thảo
nhấn mạnh một số tham luận như: “Làm thế nào để có thành tích cao trong cơng
tác bồi dưỡng HSG”, “Vai trị của tổ, nhóm chun mơn” “Vai trị của giáo viên
chủ nhiệm trong công tác bồi dưỡng HSG”, … Hội thảo đã tiếp nhận được nhiều ý
kiến hay, nhiều thông tin hữu ích từ phía giáo viên, phụ huynh và học sinh, qua đó
đã nắm được tâm tư, nguyện vọng thiết thực của cán bộ, giáo viên để làm tốt hơn
công tác quản lí bồi dưỡng HSG.
Năm học 2013 - 2014, nhà trường tham mưu UBND huyện hỗ trợ một phần
kinh phí để tổ chức chuyến đi học tập tại một số trường THPT trong và ngoài tỉnh.
Ban giám hiệu và đội ngũ cốt cán của trường đã đến học tập, trao đổi chuyên môn
với trường THPT Con Cuông, trường THPT Diễn Châu 3, đến trường THPT Đào
Duy Từ (tỉnh Quảng Bình), trường THPT Kỳ Anh (tỉnh Hà Tĩnh). Những chuyến
đi giao lưu học hỏi, được nghe các đồng nghiệp tâm huyết chia sẻ về chuyên môn
thực sự đã thổi một luồng gió mới, khơi gợi lịng đam mê, nhiệt tình, quyết tâm
với nhiệm vụ nâng cao chất lượng giáo dục, nhất là công tác bồi dưỡng học sinh
giỏi.
Năm học 2015-2016: Ban giám hiệu nhà trường đã tham mưu UBND huyện,
phối hợp phòng Giáo dục Quỳ châu tổ chức hội thảo cấp huyện: “Công tác phối
hợp nâng cao chất lượng giáo dục trong giai đoạn mới”, bàn về các giải pháp
phối hợp giữa các trường THCS của huyện với trường THPT Quỳ châu để tạo
chuyển biến rõ nét về chất lượng dạy và học mang tính liên thơng, bền vững giữa
các cấp học.
Có thể nói rằng việc đẩy mạnh công tác truyền thông, tuyên truyền sâu rộng
về công tác bồi dưỡng học sinh giỏi không chỉ trong đội ngũ nhà giáo của trường

mà cả hội cha mẹ học sinh, các tổ chức xã hội đã tạo chuyển biến tích cực, giúp
giáo viên có cái nhìn mới, đúng đắn mang tầm chiến lược. Làm tốt công tác tuyên
truyền, nâng cao nhận thức về bồi dưỡng học sinh giỏi đã giúp Trường tập thể sư
phạm nhà trường có được sự đồng thuận, quyết tâm cao trong việc thực hiện nhiệm
vụ quan trọng này.
2.2.2. Chủ động xây dựng kế hoạch bồi dưỡng học sinh giỏi ngay từ đầu cấp,
đầu năm học
Để công tác bồi dưỡng học sinh giỏi đạt hiệu quả, chúng tôi xây dựng kế
hoạch bồi dưỡng xuyên suốt cả cấp học cho từng môn để chủ động triển khai ngay
9

skkn


từ đầu cấp học, đầu năm học, khi xây dựng kế hoạch, chúng tôi đặc biệt lưu ý các
vấn đề sau:
- Về nội dung, chương trình bồi dưỡng: Chương trình bồi dưỡng được coi
như xương sống của toàn bộ hoạt động bồi dưỡng học sinh giỏi. Ban giám hiệu chỉ
đạo tổ, nhóm chun mơn xây dựng được một khung chương trình bồi dưỡng đáp
ứng yêu cầu về thời gian, bám sát yêu cầu của Sở giáo dục & Đào tạo, các yêu cầu
của đề thi học sinh giỏi qua các năm. Căn cứ vào nội dung chương trình các mơn
học, chúng tôi lựa chọn những nội dung cơ bản, cốt lõi, những nội dung khó ở từng
khối lớp của từng môn để phân công từng giáo viên chuẩn bị kiến thức và kỹ năng
cho từng chuyên đề, từng nội dung đã lựa chọn. Nội dung bồi dưỡng phải được
đưa ra tổ, nhóm chun mơn góp ý, hồn chỉnh mới trở thành tài liệu bồi dưỡng
chính thức.
- Về đội ngũ giáo viên tham gia bồi dưỡng học sinh giỏi: Xác định tầm nhìn
chiến lược của việc nâng cao chất lượng giáo dục là danh dự, thương hiệu của nhà
trường. Xây dựng lực lượng giáo viên nòng cốt, nâng cao chất lượng đội ngũ. Phát
triển đội ngũ nhà giáo có kiến thức chuyên sâu là nhiệm vụ hàng đầu để tạo nguồn

nhân lực có vai trị đầu tàu, tiếp nối, lan tỏa đội ngũ kế cận đáp ứng yêu cầu về
nhiệm vụ bồi dưỡng học sinh giỏi trong từng bộ môn.
Để đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác bồi dưỡng học
sinh giỏi trong giai đoạn mới, đội ngũ nhà giáo phải thường xuyên cập nhật kiến
thức, thường xuyên học hỏi, rèn luyện kỹ năng để làm chủ chương trình, đổi mới
phương pháp, đổi mới kiểm tra đánh giá. Đội ngũ cốt cán này được nhà trường giới
thiệu tham gia tích cực các chương trình tập huấn, bồi dưỡng chun mơn nghiệp
vụ, bồi dưỡng trình độ CNTT, kỹ năng tổ chức các hoạt động trong công tác bồi
dưỡng học sinh giỏi.
Căn cứ vào năng lực, sở trường, thế mạnh của mỗi giáo viên bộ mơn, tổ
trưởng, nhóm trưởng phân công việc chuẩn bị nội dung và tổ chức bồi dưỡng HSG
cho từng người sao cho thực sự hiệu quả. Trong phân cơng chúng tơi u cầu tổ,
nhóm chun mơn phải coi trọng hiệu quả, tính thiết thực, tránh tư tưởng cao bằng,
chia đều cho mọi người, như thế người có kinh nghiệm khơng phát huy hết thế
mạnh, cịn người thiếu kinh nghiệm sẽ quá vất vả, hiệu quả thấp. Đồng thời cũng
tránh khuynh hướng dồn gánh nặng bồi dưỡng học sinh giỏi lên vai một số người,
tạo tâm lý ỷ lại trong tổ, nhóm. Phải coi nhiệm vụ bồi dưỡng học sinh giỏi là nhiệm
vụ của mỗi giáo viên, trong bố trí phân cơng bảo đảm tính kế thừa sao cho mỗi bộ
mơn càng có nhiều giáo viên đủ năng lực, trình độ, tâm huyết thực hiện nhiệm vụ
càng tốt.
Trong phân công phải bảo đảm hợp lý, đề cao tính hiệu quả, tạo cân bằng
lao động trong bồi dưỡng học sinh giỏi với phụ đạo, giúp đỡ học sinh yếu kém và
các hoạt động giáo dục khác.
10

skkn


- Về thời gian: Kế hoạch bồi dưỡng học sinh giỏi được lập cho suốt cấp học,
chi tiết và cụ thể cho đến từng tháng, từng học kỳ, yêu cầu cụ thể tiến độ hoàn

thành những đơn vị kiến thức và kỹ năng gì ở từng mơn học để đảm bảo hoạt động
bồi dưỡng học sinh giỏi được thực hiện đúng tiến độ, lộ trình khơng bị gián đoạn,
chương trình không bị cắt xén. Kế hoạch này phối hợp và lồng ghép với kế hoạch
dạy thêm, học thêm, phụ đạo bồi dường học sinh yếu kém của trường để tránh
trùng lặp, chồng chéo.
- Về kinh phí: Kế hoạch cũng đề cập đến kinh phí bảo đảm cho bồi dưỡng
học sinh giỏi. Chúng tơi dự trù kinh phí cả tồn cấp và cụ thể đến từng kỳ, từng
năm học; phân bổ kinh phí phù hợp với “sức nặng”, “độ khó” cũng như chất lượng,
hiệu quả của công tác này ở từng mơn. Định mức kinh phí nâng dần theo khối lớp.
gắn kết quả học sinh giỏi với kinh phí bồi dưỡng để tạo động lực thiết thực cho đội
ngũ giáo viên thực hiện nhiệm vụ này. Chúng tôi cũng thống nhất xây dựng qui
chế chi tiêu nội bộ, chi tiết định mức khen thưởng cho từng giải học sinh giỏi để
tạo thêm động lực phấn đấu của giáo viên, học sinh.
2.2.3. Hình thành sớm đội tuyển HSG ở các mơn
Để hình thành sớm đội tuyển học sinh giỏi các môn, chúng tôi tập trung xử
lý thông tin học sinh từ nhiều nguồn, cố gắng đãi cát tìm vàng. Thơng tin về học
sinh để hình thành đội tuyển, chúng tơi khai thác từ các nguồn sau đây:
- Dựa vào kết quả học tập ở cấp THCS: Căn cứ vào kết quả xếp loại học lực
và nhận xét của giáo viên bộ môn, giáo viên chủ nhiệm lớp trong học bạ THCS,
chúng tôi lập danh sách những em đạt học lực giỏi (ghi rõ những mơn có điểm tổng
kết cuối năm lớp 9 từ 7.0 điểm trở lên), những em đạt danh hiệu học sinh giỏi cấp
huyện, cấp tỉnh, những em có năng khiếu theo nhận xét của giáo viên bộ môn. Đây
là những thông tin cơ bản ban đầu hết sức quan trọng để hình thành, phân nhóm
học sinh vào đội tuyển các môn.
- Dựa vào kết quả thi tuyển sinh THPT: Những năm qua, kỳ thi tuyển sinh
THPT được Sở GD&ĐT tổ chức nghiêm túc, khách quan. Kỳ thi chỉ tiến hành với
3 mơn (Văn, Tốn và một mơn được chọn ngẫu nhiên) nhưng kết quả thi phản ánh
chính xác năng lực học tập của học sinh. Căn cứ vào điểm thi, chúng tơi lập danh
sách nhưng em có điểm thi khá, giỏi ở từng mơn và chuyển danh sách đó cho tổ
nhóm chun mơn nắm bắt, theo dõi.

- Dựa vào kết quả khảo sát đầu năm học: Thông thường, vào đầu năm học
Trường tổ chức khảo sát chất lượng một số môn học. Kết quả khảo sát là căn cứ
đánh giá mặt bằng chất lượng học sinh đầu năm, đồng thời là căn cứ bàn giao chất
lượng cho từng giáo viên bộ môn, đánh giá sự tiến bộ về chất lượng sau khi khảo
sát chất lượng cuối năm học. Căn cứ điểm khảo sát đầu năm, chúng tôi lập danh
sách những học sinh đạt diểm khá, giỏi từng môn để chuyển cho tổ, nhóm chun
mơn theo dõi.
11

skkn


- Dựa vào đánh giá, nhận xét của giáo viên bộ môn: Qua thời gian hướng
dẫn học sinh học tập đầu năm học lớp 10. Chúng tôi chỉ đạo giáo viên bộ môn,
ngay từ những tiết học đầu năm, cố gắng đặt câu hỏi tình huống để phát hiện
những học sinh có tư chất, năng khiếu. Những học sinh được phát hiện sẽ lập thành
danh sách để chuyển cho tổ, nhóm chun mơn.
Từ các kênh thơng tin nêu trên, chúng tơi sàng lọc, chọn ra những em có tần
suất xuất hiện nhiều nhất ở từng môn để giới thiệu vào danh sách đội dự tuyển học
sinh giỏi. Ngoài ra, hàng năm nhà trường tổ chức kì thi học sinh giỏi cấp trường,
chọn những em có kết quả cao thi vịng 2 để chọn đội tuyển bồi dưỡng, qua 2 lần
thi các em học sinh được cọ xát thêm về kiến thức và các kỹ năng cần thiết.
Từ kết quả của của các hoạt động trên chúng tôi chọn lựa được đội tuyển học
sinh giỏi các môn học đáng tin cậy của Trường.
2.2.4. Phân công nhiệm vụ bồi dường học sinh giỏi cho từng tổ, nhóm chun
mơn hợp lý nhằm phát huy tối đa năng lực, sở trường của mỗi giáo viên
Trên cơ sở kế hoạch của Trường, các tổ, nhóm chuyên môn phân công
nhiệm vụ bồi dưỡng học sinh giỏi cho từng giáo viên trong tổ, nhóm của mình. Để
cơng tác bồi dưỡng học sinh giỏi thực sự có chất lượng và hiệu quả, trên cơ sở
năng lực, sở trường, thế mạnh của mỗi giáo viên, tổ trưởng, nhóm trưởng phân

công nhiệm vụ cụ thể cho từng người một cách hợp lý. Chúng tôi cũng yêu cầu
giáo viên tự giác nhận đảm nhiệm những nội dung, chuyên đề bồi dưỡng khó mà
mình có lợi thế, có kinh nghiệm; u cầu các tổ, nhóm phải bám sát kế hoạch của
Trường để phân chia hết các nội dung đơn vị kiến thức, khơng để sót bất kỳ kiến
thức nào.
Từ phân cơng của tổ, nhóm chun mơn, mỗi giáo viên chuẩn bị nội dung
kiến thức, kỹ năng xây dựng thành giáo án bài giảng thơng qua tập thể tổ, nhóm
trao đổi, góp ý rồi hồn thiện thành tài liệu bồi dưỡng chính thức. Chúng tơi cũng
khuyến khích giáo viên trao đổi các nội dung bồi dưỡng với giáo viên các trường
bạn, nhất là những giáo viên có kinh nghiệm và thành tích bồi dưỡng học sinh giỏi.
Để sự chuẩn bị của giáo viên có chiều sâu, chúng tơi cịn khuyến khích giáo
viên, trên cơ sở năng lực và kinh nghiệm của mình xây dựng các chuyên đề chuyên
môn sâu phục vụ cho công tác bồi dưỡng học sinh giỏi. Hàng năm, Trường tổ chức
các diễn đàn hội thảo về những đề tài, chuyên đề, những kinh nghiệm hay, bài viết
sâu sắc về những vấn đề chuyên môn, công tác tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi,
phụ đạo học sinh yếu kém để trao đổi, hội thảo trong phạm vi Trường, tổ chuyên
môn.
2.2.5. Tổ chức, sắp xếp lịch bồi dưỡng học sinh giỏi phù hợp với điều kiện thực
tiễn của nhà trường, của đội ngũ giáo viên, học sinh
Để kế hoạch trở thành hiện thực, chúng tôi xây dựng lịch bồi dưỡng học sinh
giỏi phù hợp với điều kiện thực tiễn của Trường, của giáo viên, của học sinh.
12

skkn


Lịch bồi dưỡng học sinh giỏi được xây dựng trên quan điểm phải bảo đảm
không ảnh hưởng đến các hoạt động chung toàn trường, đến lịch dạy thêm, học
thêm, lịch phụ đạo học sinh yếu kém, vv... Việc học 1 ca giúp chúng tôi thuận lợi
trong sắp xếp lịch bồi dưỡng học sinh giỏi. Trong khi xây dựng lịch bồi dưỡng học

sinh giỏi, chúng tôi chú ý cả “lịch cứng” và “lịch mềm”. “Lịch cứng” là lịch tổ
chức theo kế hoạch đã lập từ đầu tuần, đầu tháng cho từng mơn, được tiến hành tại
Trường. “Lịch mềm” là lịch có điều chỉnh, bổ sung linh hoạt khi có các hoạt động
giáo dục theo kế hoạch chung của cấp trên, hoặc giáo viên bồi dưỡng có hồn cảnh
riêng, có nhiệm vụ đột xuất bất khả kháng, không thể tiến hành bồi dưỡng theo kế
hoạch đã định (“lịch cứng”). Vận dụng sao cho đảm bảo kế hoạch thời gian và đơn
vị kiến thức theo kế hoạch đã định. “Lịch mềm” còn được chúng tôi vận dụng vào
thời điểm sắp thi học sinh giỏi, cần tăng cường bồi dưỡng, hoàn chỉnh kiến thực kỹ
năng cho đội tuyển các mơn; thậm chí với những giáo viên người địa phương,
chúng tơi cịn vận dụng “lịch mềm” cho việc bồi dưỡng tại nhà riêng hoặc vào
ngày nghỉ. Đối với những học sinh ở xa phải ở trọ nhà dân gần trường, nhiều anh
chị em giáo viên đã đón học sinh về ni ăn ở tại nhà riêng để tận dụng tối đa thời
gian và sát sao tiến độ ôn tập của các em, như cô giáo Nguyễn Thu Hà mơn Ngữ
văn, cơ giáo Lang Thị Bích Hợp, cơ giáo Bùi Thị Hồi mơn Địa Lý… Khi xây
dựng xây dựng và thực hiện lịch bồi dưỡng học sinh giỏi, chúng tôi yêu cầu giáo
viên bồi dưỡng nắm bắt nhu cầu, nguyện vọng của học sinh trong việc sắp xếp, bố
trí lịch nhằm tạo thuận lợi cho các em, tạo tâm thế thoải mái, hứng khởi khi tham
gia bồi dưỡng. Trong trường hợp học sinh tham gia 02 môn thi, chúng tôi chỉ đạo
giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bồi dưỡng cùng thống nhất lịch cho từng môn,
đồng thời tham khảo ý kiến của học sinh để phân chia lịch sao cho phù hợp nhất,
tạo điều kiện thuận lợi nhất để học sinh có thể tiến hành ôn tập song song cả hai
môn mà không bị chồng chéo, quá tải.
Việc xây dựng lịch bồi dưỡng khoa học, hợp lý sẽ tạo thuận lợi cho cả giáo
viên, học sinh, góp phần tạo phấn khởi, thoải mái để nâng cao hiệu suất, hiệu quả
bồi dưỡng.
2.2.6. Chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, tăng cường CSVC, thiết
bị dạy học; Đẩy mạnh các cuộc vận động, các phong trào thi đua tạo mơi trường
học tập tích cực
Yếu tố môi trường giáo dục tác động trực tiếp đến cảm xúc, đến tâm lý, hứng
thú học tập của học sinh. tạo tiền đề cho học sinh có những khả năng tư duy mới,

lạc quan, hưng phấn, hỗ trợ học sinh tìm ra cách học hiệu quả, lời giải hay cho một
bài tốn khó. CSVC, trang thiết bị dạy học đáp ứng u cầu, trong đó các mơn học
liên quan đến thực hành như Lý, Hóa, Sinh, Tin học … cần có đủ trang bị để học
sinh thực hiện thí nghiệm, thực hành. Nhà trường được Sở GD& ĐT quan tâm
trang bị các phòng thực hành theo đề án đổi mới, có phịng học tiếng cho mơn
Ngoại ngữ. Đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong quản lý, giảng dạy, trang bị Tivi kết
nối Internet để giáo viên thuận lợi trong đổi mới phương pháp giảng dạy, tạo niềm
13

skkn


hứng khởi, học tập sáng tạo cho học sinh.
Xây dựng mơi trường văn hóa lành mạnh, đảm bảo cho thế hệ trẻ học tập, rèn
luyện, phấn đấu, trưởng thành. Đa dạng các hình thức học tập tạo hứng thú cho học
sinh, hỗ trợ đắc lực việc tiếp thu kiến thức trên lớp thông qua các cuộc thi kể
chuyện về Bác Hồ, hội thi rung chuông vàng, tổ chức hoạt động Hội sách mùa
xuân, thi sáng tạo KHKT… Thông qua các hoạt động giáo dục, sinh hoạt chủ đề,
giờ chào cờ, sinh hoạt lớp, sinh hoạt đoàn… Nhà trường đã xây dựng và thực hiện
quy tắc ứng xử văn hóa trong nhà trường, quan tâm công tác phát triển Đảng đối
với học sinh. Ln giữ gìn mơi trường, cảnh quan khn viên ln xanh - sạch đẹp – an tồn, tổ chức các hoạt động giáo dục, trải nghiệm theo chủ đề giáo dục
bổ ích để các em gắn bó tình thầy, tình bạn, với mơi trường học tăng cường các
hoạt động giáo dục kỹ năng sống và lý tưởng cách mạng cho học sinh. tạo điều
kiện, hướng dẫn, thu hút học sinh tham gia vào các phong trào, hoạt động văn hóa,
văn nghệ, thể dục, thể thao, vui chơi, giải trí, nghiên cứu khoa học.
2.2.7. Chỉ đạo dạy đủ, dạy đúng, dạy tốt tất cả các môn học, nâng cao chất lượng
đại trà, lấy chất lượng đại trà làm nền để bồi dưỡng học sinh giỏi
Với phương châm lấy chất lượng đại trà làm nền tảng để bồi dưỡng học sinh
giỏi, những năm qua, chúng tôi tập trung chỉ đạo nâng cao chất lượng đại trà bằng
việc tổ chức dạy đủ, dạy đúng, dạy tốt tất cả các môn học. Chúng tơi khơng chỉ

dừng lại ở mục tiêu có học sinh giỏi mà phấn đấu đạt mục tiêu cao nhất là hình
thành nhân cách phát triển tồn diện cho mỗi học sinh, yêu cầu tối thiểu phải dạy
đủ, dạy tốt, dạy đều tất cả các môn học. Chúng tôi quán triệt cho đội ngũ giáo viên
rằng: Mỗi giáo viên đều có nhiệm vụ, có khả năng và điều kiện để bồi dưỡng HSG
nhưng trước hết phải dạy đủ, dạy đúng, dạy tốt bộ mơn của mình để nâng chất
lượng đại trà bảo đảm tính vững chắc và tồn diện. Việc phát hiện, bồi dưỡng học
sinh giỏi được thực hiện ngay trong từng tiết học của mỗi môn học khi giáo viên ý
thức được điều đó. Thơng qua hệ thống câu hỏi nêu vấn đề, câu hỏi gợi mở, bài tập
tình huống, giáo viên bộ mơn sẽ phát hiện chính xác những học sinh có tư duy sắc
bén, khả năng cảm thụ mơn học tốt, có năng khiếu và tư chất để phát triển. Chính
từ nền chất lượng chất lượng đại trà, từ việc dạy đủ, dạy đúng, dạy tốt tất cả các
môn học mỗi môn học để phát hiện, bồi dưỡng học sinh giỏi, đó là con đường đi
vững bền nhất của công tác HSG.
2.2.8. Làm tốt công tác phối kết hợp trong công tác bồi dưỡng HSG
Nâng cao chất lượng đại trà đã khó, nâng cao chất lượng, hiệu quả cơng tác
HSG càng khó hơn. Để hồn thành nhiệm vụ khó khăn, đạt mục tiêu ngày càng có
nhiều HSG, chúng tôi đã làm tốt việc phối hợp để thực hiện cơng tác bồi dưỡng
HSG có kết quả. Trong cơng tác phối hợp, chúng tôi ưu tiên lựa chọn những đối
tác sau:
- Phối hợp với các trường THCS trên địa bàn. Đây là sự phối hợp hết sức
quan trọng, nhất là với điều kiện đặc thù của Trường THPT miền núi. Phối hợp với
14

skkn


các trường THCS trong huyện, chúng tơi có được thơng tin chính xác về chất
lượng học sinh. Qua trao đổi, chúng tôi nắm được học sinh từng trường THCS
trong vùng có thế mạnh về mơn nào, bị hạn chế về môn nào để chủ động phụ đạo,
bổ túc cho các em ngay từ đầu cấp. Qua sự phối hợp chúng tơi chúng đã chia sẽ

với khó khăn, vất vả của các trường THCS trong vùng, đồng thời tạo dựng được sự
cam kết trách nhiệm bảo đảm chất lượng tối thiểu từ Hiệu trưởng của các trường
THCS.
- Phối hợp với gia đình, Ban đại diện CMHS, với tổ chức, đồn thể địa
phương. Sự phối hợp với gia đình hết sức quan trọng, tạo ra động lực và thúc đẩy
quá trình học tập của học sinh. Chúng tơi động viên gia đình dành thêm thời gian
cho các em học tập, mua thêm tài liệu để các em tham khảo, tạo mọi điều kiện
thuận lợi cho việc học tập. Động viên, khích lệ kịp thời hoặc chỉ ra những sai sót
cần khắc phục. Gia đình hịa thuận sẽ là mơi trường tốt để học sinh vui vẻ, yên
tâm học tập hiệu quả hơn.
Phối hợp với Ban Đại diện cha mẹ học sinh, với cấp ủy, chính quyền, tổ
chức, đồn thể địa phương để động viên, cổ vũ kịp thời nhưng học sinh vượt khó
học giỏi, phấn đấu trở thành HSG. Vận động hội cha mẹ học sinh xây dựng quỹ
khuyến học để khen thưởng cho giáo viên và học sinh đạt giải. Chính sự quan tâm
của gia đình, sự động viên, cổ vũ của cộng đồng đã tạo động lực cho những em
trong đội tuyển HSG vươn lên dành kết quả cao trong học tập.
- Phối hợp với đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp: Đây là sự phối hợp thường
xuyên và kịp thời nhất về tình hình học sinh, qua giáo viên chủ nhiệm, chúng tơi
năm bắt được tình hình học tập, rèn luyện của từng em trong đội tuyển, diễn biến
tâm lý, tình cảm của từng em để có tác động phù hợp. Thông qua giáo viên chủ
nhiệm, chúng tôi động viên, cổ vũ sự vươn lên, khắc phục khó khăn của từng em
trong đội tuyển.
Làm tốt sự phối hợp với các đối tác, các nhân tố nêu trên, chúng tôi đã xây
dựng được môi trường khá đồng thuận để tạo thuận lợi về tư tưởng, tình cảm, tâm
lý cho các em trong đội tuyển HSG, giúp các em có nghị lực và quyết tâm vượt
khó, học giỏi.
2.2.9. Thực hiện tốt công tác Thi đua - Khen thưởng
Một trong những giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng bồi dưỡng
học sinh giỏi chính là quan tâm cơng tác thi đua khen thưởng. Công tác thi đua
khen thưởng là động lực thúc đẩy phong trào bồi dưỡng học sinh giỏi trong nhà

trường. Trong điều kiện thực tế nhà trường kinh phí cho hoạt động chuyên môn –
hoạt động bồi dưỡng học sinh giỏi còn hạn chế, song xác định rõ tầm quan trọng
của công tác khen thưởng nhà trường xây dựng qui chế khen thưởng phù hợp với
nhiệm vụ bồi dưỡng học sinh giỏi, xứng đáng với cơng sức trí tuệ của nhiệm vụ
khó, nhiệm vụ vẻ vang, yêu cầu cao về sự sáng tạo. Khen thưởng, khuyến khích
hài hịa bằng lợi ích vật chất và động viên tinh thần để ghi nhận, biểu dương, tôn
15

skkn


vinh thành tích của tổ, nhóm chun mơn, giáo viên có thành tích cao. Cơng tác
bồi dưỡng học sinh giỏi thành cơng có vai trị to lớn của các thầy cơ giáo đã nhiệt
tình, tâm huyết, trách nhiệm, cống hiến vì chất lượng là danh dự của nhà trường.
Mỗi giáo viên đều xác định phần thưởng cao quý nhất là sự tin yêu của các em học
sinh, là uy tín, sự tôn trọn, tin yêu của phụ huynh và bạn bè, đồng nghiệp
Khen thưởng kịp thời: Ngay sau khi có thông báo kết quả của Sở GD & ĐT,
Ban giám hiệu nhà trường Báo cáo kết quả với lãnh đạo huyện và Hội Phụ huynh,
đồng thời trong buổi chào cờ đầu tuần kế tiếp tổ chức tuyên dương khen thưởng
cho GV, học sinh đạt thành tích học sinh giỏi tỉnh được lãnh đạo huyện và Hội phụ
huynh trực tiếp trao thưởng. Khen thưởng kịp thời, “nóng hổi” như vậy thực sự đã
khích lệ, động viên tinh thần, ý chí của đội ngũ nhà giáo và các em học sinh.
Hàng năm UBND huyện tổ chức lễ tuyên dương khen thưởng giáo viên và
học sinh có thành tích học sinh giỏi. Được chính quyền địa phương quan tâm, đội
ngũ nhà giáo thêm niềm tin yêu và nỗ lực, tâm huyết góp phần nâng cao chất lượng
giáo dục. Niềm hân hoan lan tỏa trong giáo viên, học sinh toàn trường, đến phụ
huynh và đồng bào các dân tộc của huyện.
Ngồi phần kinh phí tự chủ, lãnh đạo Trường còn quan tâm xây dựng quỹ
khen thưởng thơng qua sự ủng hộ của chính chính quyền địa phương, hội phụ
huynh, đóng góp của những tập thể, cá nhân hảo tâm, những học sinh cũ thành đạt.

Với những phần thưởng tuy chưa nhiều về giá trị vật chất nhưng là nguồn động
viên tinh thần lớn đối với giáo viên làm công tác bồi dưỡng học sinh giỏi.
Ngoài phần thưởng thưởng về vật chất, Trường phối hợp Hội phụ huynh đưa
đi đội ngũ giáo viên và học sinh giỏi tham quan các địa chỉ đỏ như: Về Nam Đàn
thăm q Bác, thăm di tích trng Bồn, khu tưởng niệm ngã ba Đồng Lộc… qua
những trải nghiệm ý nghĩa như vậy sẽ bồi đắp tình yêu quê hương đất nước, thấm
thía bài học truyền thống lịch sử của cha ơng, tiếp thêm ý chí, niềm tin để các em
nỗ lực phấn đấu học tập, rèn luyện vì ngày mai lập nghiệp.
2.3. Những kết quả đã đạt được
Qua 8 năm học giai đoạn 2012-2020 chỉ đạo, triển khai thực hiện các giải
pháp nêu trên, chất lượng và hiệu quả công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của Trường
THPT Quỳ châu đã có sự tiến bộ vượt bậc. Ngồi việc góp phần thúc đẩy chất
lượng đại trà, chất lượng và hiệu quả của công tác bồi dưỡng học sinh giỏi đã
khẳng định sự thành công của các giải pháp vừa có tính khoa học vừa phù hợp thực
tiễn mà nhà trường đã nghiên cứu, lựa chọn và kiên trì thực hiện trong những năm
qua.

16

skkn


Bảng số liệu so sánh kết quả học sinh giỏi cấp tỉnh
TT

Các tiêu chí

Giai đoạn 2006-2012 Giai đoạn 2012-2020

1

Số học sinh dự thi HSG

117

188

2

Số em đạt HSG

63

179

3

Số em đạt giải nhất, nhì

12

69

4

Số mơn có HSG

7

10

5

Số GV có HSG

18

39

Quan sát bảng số liệu thấy rõ:
- Số lượng học sinh giỏi tăng rõ rệt so với giai đoạn trước.
- Chất lượng học sinh giỏi tăng, số em đạt giải cao tăng gấp nhiều lần so với
giai đoạn trước. Có những mơn học khó, khơng thuộc sở trường của học sinh miền
núi, vùng dân tộc thiểu số đã được các em chinh phục: Trường có giải nhất Tốn,
Lý, Tiếng Anh, Tin học….
- Thể hiện tính tồn diện: Số học sinh đạt giải cao đều khắp ở các môn
- Qua công tác bồi dưỡng HSG, đội ngũ giáo viên trưởng thành hơn, thể hiện
số giáo viên có học sinh giỏi nhiều hơn giai đoạn trước.
Có thể khẳng định rằng: Từ năm học 2012- 2013 trở đi kết quả đạt HSG tỉnh
của Trường đã được nâng lên rõ rệt.
Dưới đây là số liệu về kết quả học sinh giỏi trong 8 năm trở lại đây
Kết quả Học sinh giỏi từ năm học 2012- 2013 đến năm học 2020- 2021
Năm học

Đạt HSG Giải nhất Giải nhì

Giải ba

KK

Tỷ lệ

2012 - 2013

25

2

8

9

6

100%

2013 - 2014

39

4

9

12

12

100%

2014 - 2015

20

6

6

6

100%

6

5

5

94,73%

4

10

4

100%

2
2015 - 2016

18
2

2016 - 2017

19

1

17

skkn


2017 - 2018

17

4

9

3

85%

1
2018 - 2019

19

1

5

11

4

95%

2020 - 2021

22

2

12

7

1

100%

Cộng

179

15

54

69

41

(Ghi chú: Năm học 2019- 2020 Sở GD & ĐT không tổ chức thi)
Bảng số liệu cho thấy kết quả bồi dưỡng học sinh giỏi của Trường THPT
Quỳ châu tiến bộ qua từng năm và khá ổn định, đặc biệt trong 8 năm học thì có 5
năm đạt kết quả 100% tồn đồn; Năm học có kết quả đạt thấp nhất là 85%.
Những năm qua trường ln giữ vững vị trí tốp đầu của bảng B, là bảng thi dành
cho các trường THPT thuộc 5 huyện miền núi cao của tỉnh. Theo quy định số học
sinh tham gia dự thi của Trường là 19 em/10 mơn thi: 2 em/1 mơn thi, trong đó
mơn Tin học chỉ có 01 em, trong kỳ thi học sinh giỏi tỉnh năm học 2020-2021
Trường THPT Quỳ châu có 22 lượt học sinh tham gia thi (Theo chỉ tiêu trường
được tham gia 19 học sinh, tuy nhiên qua thực tế bồi dưỡng, đánh giá năng lực
học sinh, Trường đã trình Sở GD & ĐT xin thêm 03 học sinh). Kết quả đạt xuất sắc
100% tồn đồn, trong đó: Có 02 giải nhất, 11 giải nhì, 08 giải 3 và 01 giải khuyến
khích. Kết quả này khẳng định Ban giám hiệu nhà trường đã có những giải pháp
khoa học, đồng bộ, phù hợp thực tế, đặc biệt là phù hợp với đối tượng học sinh
miền núi, học sinh dân tộc thiểu số nên đã đạt hiệu quả thuyết phục, đáng ghi nhận.
Kết quả học sinh giỏi tỉnh năm học 2020-2021
NĂM HỌC
2020-2021

MÔN
Giải nhất

Giảỉ nhì

TỐN HỌC

1

VẬT LÝ

2

HĨA HỌC

1

Giải ba

Giải KK

1

1

SINH HỌC

1

TIN HỌC

1

1

18

skkn


NGỮ VĂN

1

1

LỊCH SỬ

1

2
1

ĐỊA lÝ

1

1

TIẾNG ANH

1

2

GDCD
 CỢNG

2
2

11

TỔNG GIẢI

8

1

22

Những thành cơng ấy đã tác động trực tiếp đến đối tượng như sau:
+ Về phía nhà trường: Góp phần nâng cao cao chất lượng giáo dục, tạo động
lực mới thúc đẩy phong trào thi đua “dạy tốt, học tốt”, động viên kịp thời giáo viên
và học sinh, từ kết quả của công tác bồi dưỡng HSG đã nâng vị thế của trường lên
sánh với các trường bạn.
+ Về phía học sinh: Góp thêm nhiều tri thức cho học sinh, đặc biệt trong quá
trình tiếp thu kiến thức, học sinh được cọ xát để bồi dưỡng thêm hành trang bước
vào giảng đường đại học, có nhiều học sinh thi đỗ vào các trường Đại học hàng
đầu như: Đại học Y Hà Nội, Đại học Ngoại thương, Học viện Quân Y, Học viện Kĩ
thuật quân sự...; Mặt khác với thành tích học tập, rèn luyện đáng tự hào, học sinh
đủ điều kiện để kết nạp Đảng dưới mái trường THPT Quỳ châu.

19

skkn


PHẦN KẾT LUẬN
1. Đánh giá hiệu quả của việc thực hiện các giải pháp đã áp dụng
Sau 8 năm học triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp về bồi dưỡng học
sinh giỏi, đến thời điểm này chúng tôi đánh giá hiệu quả và mức độ thành công
như sau:
- Các giải pháp nêu trên đã góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác
bồi dưỡng học sinh giỏi của Trường THPT Quỳ châu.
- Ngoài việc thực hiện mục tiêu học sinh giỏi, các giải pháp nêu trên còn góp
phần thúc đẩy chất lượng giáo dục đại trà mang tính tồn diện và vững chắc.
- Qua cơng tác bồi dưỡng học sinh giỏi đã góp phần thúc đẩy nâng chất
lượng đội ngũ giáo viên cả về năng lực chuyên môn, kinh nghiệm và kỹ năng nghề
nghiệp. Hơn thế, qua chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, đội ngũ cán bộ
quản lý của Trường, của tổ, nhóm chuyên môn đã trưởng thành.
- Qua thực tiễn công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, đã góp phần xây dựng sự
phối hợp, gắn kết, đồng thuận trong và ngoài nhà trường, gắn bó hơn nữa Trường
với cấp ủy, chính quyền, đồn thể địa phương .
- Qua kết quả bồi dưỡng học sinh giỏi, từng bước nâng cao vị thế, khẳng
định “thương hiệu” của Trường THPT Quỳ châu trong khối các trường THPT miền
núi của tỉnh Nghệ An.
2. Một số kinh nghiệm qua việc thực hiện thành công các giải pháp về công tác
bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường THPT Quỳ châu
- Bồi dưỡng học sinh giỏi là một nhiệm vụ khó khăn, phức tạp muốn thành
cơng phải biết dựa vào sức mạnh tập thể, đồng thời phải phát huy tốt năng lực, sở
trường, sự tâm huyết của mỗi người.
- Phải xây dựng kế hoạch bồi dưỡng HSG sát, đúng và xun suốt cả cấp

học. Kế hoạch có tính khoa học, hợp lí, phù hợp thực tiễn là tiền đề để bảo đảm sự
thành công.
- Để công tác bồi dưỡng HSG có hiệu quả người giáo viên phải biết cách
“truyền lửa” cho học sinh, thắp sáng ngọn lửa đam mê học tập ở các em, “đánh
thức” và phát huy tối đa tiềm năng đang ẩn dấu trong mỗi học sinh.
- Lãnh đạo nhà trường phải làm tốt công tác phối hợp các lực lượng, các môi
trường giáo dục, biết cách động viên, cổ vũ để mọi người cống hiến công sức và trí
tuệ, chăm lo học sinh vượt khó, học giỏi. Phải tranh thủ được sự ủng hộ về tinh
thần và vật chất của các cựu học sinh và các nhà doanh nghiệp. Phải kịp thời động
viên khen thưởng những giáo viên và học sinh có thành tích cao. Phải biết nhận
thức đúng tình hình thực tế về đội ngũ để tìm các biện pháp khắc phục khó khăn
trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi. Phải biết phối hợp gia đình và nhà trường,
xã hội tạo điều kiện cho học sinh khi tham gia bồi dưỡng.
20

skkn