Skkn một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp

SKKN đề tài: Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp

MỤC LỤC
Phần A: MỞ ĐẦU
I/ Lí do chọn đề tài
II/ Mục đích
III/ Lịch sử vấn đề
IV/ Đối tượng, phạm vi nghiên cứu và phương pháp nghiên
cứu
1. Đối tượng nghiên cứu
2. Phạm vi nghiên cứu
V/ Kế hoạch thực hiện
Phần B: NỘI DUNG
I/ Cơ sở lí luận
II/Thực trạng
1. Thuận lợi
2. Khó khăn
III/ Các biện pháp giải quyết
1. Xây dựng hình tượng, rèn luyện nhân cách giáo viên
2. Tạo niềm tin đối với học sinh
3. Tiếp cận và tìm hiểu hồn cảnh học sinh
4. Tổ chức bộ máy, quản lí chặt chẽ, có khoa học
5. Biết lắng nghe học sinh
6. Dự giờ thăm lớp, tiếp xúc giáo viên bộ môn
7. Tổ chức mơ hình “Đơi bạn cùng tiến”
8. Tổ chức đối thoại trực tiếp
9. Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh
IV/ Hiệu quả áp dụng
V/ Bài học kinh nghiệm
Phần C: KẾT LUẬN
I/ Ý nghĩa của đề tài với công tác chủ nhiệm

II/ Khả năng áp dụng
III/ Đề xuất, kiến nghị

GV Nguyễn Tuyết Linh - Trường THCS Phú Thượng

skkn

Trang
2
3
3
3
4
4
4
4
5
5
6
6
6
8
8
9
10
10
12
13
13
13

14
14
15
16
16
16
16

1


Phần A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài:
Trong công cuộc đổi mới đất nước, việc phát triển nguồn nhân lực có
đủ trình độ tri thức và phẩm chất đạo đức là trách nhiệm hết sức to lớn của
ngành giáo dục. Ở Điều 2, Luật Giáo dục năm 2005 của nước ta có ghi: “Mục
tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển tồn diện, có đạo đức,
tri thức, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập
dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất
và năng lực công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ
Quốc”.
Trong giai đoạn hiện nay trên đà phát triển của nền kinh tế thị trường
trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế thì khơng thể tránh khỏi sự du nhập của
các nền văn hóa khơng lành mạnh tác động đến tư tưởng thanh thiếu niên,
làm thối hóa, biến chất đạo đức, lối sống và làm ảnh hưởng đến sự phát triển
của đất nước theo con đường chủ nghĩa xã hội. Do đó, giáo dục có vai trị
quan trọng trong lịch sử của nhân loại nói chung và của đất nước Việt Nam
nói riêng. Tuy rằng việc chấn hưng nền giáo dục Việt Nam đã được cải tiến
và hoàn thiện như các nước trên Thế giới nhưng chúng ta không thể không lo
sự tụt hậu của nó nhất là trong giai đoạn hiện nay, thực tiễn hàng ngày, hàng

giờ cho thấy sự khó khăn, sút kém khó đẩy lùi trong nền kinh tế - văn hóa - xã
hội đang cần cảnh báo như: Chất lượng dạy và học chưa đảm bảo, chưa đáp
ứng nhu cầu của xã hội đặt ra, đạo đức học sinh suy giảm, thanh, thiếu niên vi
phạm pháp luật ngày càng tăng. Nguyên nhân thực tế của những hiện tượng
trên là do: Công tác quản lý, sự kết hợp giữa 3 mơi trường giáo dục “nhà
trường - gia đình và xã hội” chưa chặt chẽ, phụ huynh học sinh chưa quan tâm
đến việc học của con, em mình, cơ sở vật chất trường lớp còn thiếu, một bộ
phận giáo viên chưa nhiệt tình trong cơng tác giảng dạy, sự ân cần quan tâm
đến các em cịn qua loa…Chính vì thế mà dẫn đến những hiện tượng tiêu cực
như: Học sinh thường đi học sớm la cà ở các quán, các tiệm chơi Game, lười
2

skkn


học ngày càng nhiều, tác phong không chuẩn mực, ngôn phong ứng xử thiếu
tế nhị giữa học sinh với học sinh và học sinh đối với giáo viên…
Là một giáo viên chủ nhiệm tôi hết sức quan tâm đến vấn đề này. Tôi
thường suy nghĩ làm thế nào để nâng cao hiệu quả của cơng tác chủ nhiệm tại
lớp mình? Làm sao cho các em không chỉ kết quả tốt trong học tập mà người
giáo viên còn thực hiện tốt cơng tác quản lý lớp chủ nhiệm. Đó chính là lý do
mà tôi chọn đề tài này và làm tiền đề cho những năm học tiếp theo.
II. Mục đích nghiên cứu :
Nâng cao hiệu quả của công tác chủ nhiệm lớp nhằm góp phần nâng
cao chất lượng dạy và học ở Trường THCS .
III. Lịch sử vấn đề:
Trong những năm thực hiện công tác giáo dục, bên cạnh làm công tác
giảng dạy chun mơn thì nhiều năm liền được phân công làm công tác chủ
nhiệm, trong năm học 2015-2016 bản thân được phân công làm công tác chủ
nhiệm lớp 8, với kinh nghiệm thực tiễn cho thấy không phải chỉ có giảng dạy

về chun mơn là quan trọng mà cơng tác chủ nhiệm cũng đóng vai trị quan
trọng khơng kém; khơng những ngồi việc hồn thành các hồ sơ sổ sách,
thông báo thông tin quan trọng của Ban Giám hiệu, Đồn, Đội cho học sinh
mà cịn phải tìm hiểu tâm lý của các em, động viên khuyến khích khi các em
học tập sa sút, là người tư vấn cho các em khi gặp phải những chuyện buồn
trong gia đình, uốn nắn những biểu hiện hành vi sai lệch của các em, tận tình
giúp đỡ khi các em chưa biết chọn phương pháp nào để học tốt,.… Nhằm
hoàn thiện cho các em là một người cơng dân tốt, có đầy đủ tri thức, có bản
lĩnh chính trị vững vàng, chống lại những cái xấu đang nhắm vào lứa tuổi
thanh, thiếu niên bằng con đường văn hóa khơng lành mạnh, để đáp ứng nhu
cầu xã hội đặt ra trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế. Do đó, việc giữ vai
trị làm công tác chủ nhiệm không phải là một chuyện dễ làm. Muốn làm

3

skkn


được điều này thì bản thân giáo viên chủ nhiệm phải vững về chuyên môn,
kiên định mục tiêu lý tưởng của mình “yêu nghề, mến trẻ”, tận tâm, tận lực
với cơng việc, thân thiện với học sinh, tích cực năng nổ trong công tác. Tuy
nhiên, trong khi thực hiện công tác chủ nhiệm ngồi những thuận lợi thì bên
cạnh đó cũng gặp phải những khó khăn, vướng mắc.
Với tư cách là một người giáo viên, tôi luôn trăn trở làm sao để nâng
cao chất lượng của học sinh thông qua công tác chủ nhiệm ở Trường THCS.
IV. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu :
1. Đối tượng nghiên cứu:
Nghiên cứu thực trạng và thử nghiệm ở học sinh lớp 8.
Thực trạng dạy học lớp 8 Trường THCS
Đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng học sinh về hai mặt giáo

dục trong công tác quản lý chủ nhiệm.
2. Phạm vi nghiên cứu:
Nghiên cứu thực trạng về kết quả hai mặt giáo dục của học sinh và thử
nghiệm các biện pháp đề xuất ở Trường THCS.
3.

Phương pháp nghiên cứu:

- Nhóm các phương pháp nghiên cứu luận.
- Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
- Một số phương pháp nghiên cứu khác.
V. Kế hoạch thực hiện:
Thời gian : Bắt đầu từ 01/9/2015 đến 08/3/2016
B. PHẦN NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận:

4

skkn


Nghị quyết Trung ương 2 ngày 14 tháng 9 năm 2005, Đại hội đại biểu
toàn quốc của Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ IX đã khẳng định một số vấn
đề chủ yếu: "Phát triển giáo dục đào tạo là một trong những động lực quan
trọng thúc đẩy sự nghiệp cơng nghiệp hố hiện đại hố, là điều kiện để phát
triển nguồn lực con người, là yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng cường
kinh tế nhanh và bền vững…"
Bộ Chính trị cũng đã đưa ra trong Kết luận số 242-TB/TƯ ngày
15/4/2009 là phấn đấu đến năm 2020 nước ta có một nền giáo dục tiên tiến,
mang đậm bản sắc dân tộc, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp cơng nghiệp hóa,

hiện đại hóa đất nước trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Để thực hiện
nhiệm vụ trên Bộ Chính trị đã đưa ra nhiệm vụ cho ngành giáo dục là: “Nâng
cao chất lượng giáo dục toàn diện, coi trọng giáo dục nhân cách, đạo đức, lối
sống cho học sinh, sinh viên; mở rộng qui mô giáo dục hợp lý; đổi mới mạnh
mẽ quản lý nhà nước đối với giáo dục - đào tạo; xây dựng đội ngũ nhà giáo và
cán bộ quản lý giáo dục đủ về số lượng, đáp ứng nhu cầu về chất lượng; tiếp
tục đổi mới chương trình, tạo chuyển biến mạnh mẽ về phương pháp giáo
dục; đảm bảo công bằng xã hội trong giáo dục; tăng cường hợp tác quốc tế về
giáo dục và đào tạo”. Do đó cơng tác giáo dục được Bộ Chính trị và tồn dân
coi đó là một sứ mạng của lịch sử. Nếu khơng có giáo dục thì con người sẽ tụt
hậu, đất nước kém phát triển, an ninh chính trị, trật tự an tồn xã hội thiếu ổn
định.
Để đáp ứng nhu cầu đổi mới của xã hội, để thực hiện Nghị quyết
Trung ương 2, trong Kết luận số 242-TB/TƯ ngày 15/4/2009 của Bộ Chính
trị, đồng thời qn triệt tư tưởng Hồ Chí Minh vì một nền giáo dục của dân,
do dân và vì dân, ngành giáo dục đặt ra cho hệ thống giáo dục việc nâng cao
chất lượng dạy học và giáo dục là một yêu cầu cấp thiết cho những nhà quản
lý cũng như mỗi người giáo viên. Chất lượng giảng dạy và giáo dục của nhà
trường, phụ thuộc vào giờ lên lớp của từng cá nhân của mỗi giáo viên và công
tác quản lý của Lãnh đạo nhà trường và giáo viên chủ nhiệm. Do đó cơng tác
5

skkn


quản lý lớp chủ nhiệm phải được kiểm tra thường xuyên, kịp thời nhằm nắm
bắt được tình hình của lớp về học tập, tâm sinh lý của học sinh và từ đó đưa ra
những biện pháp hữu hiệu, giúp các em lĩnh hội được tri thức, tiến bộ trong
học tập, chuẩn mực ngôn phong, tác phong cho các em, để các em có đủ bản
lĩnh vượt qua khó khăn vươn lên trong cuộc sống, đáp ứng được nhu cầu của

xã hội đặt ra “vừa hồng, vừa chuyên”, nhằm phát triển đất nước tiến lên theo
con đường xã hội chủ nghĩa.
II. Thực trạng:
1. Thuận lợi:
Được sự hỗ trợ của lãnh đạo nhà trường, tổ chuyên môn, các đồng nghiệp
vững về chuyên môn, đạo đức tác phong chuẩn mực, luôn năng nổ nhiệt tình
sẵn sàng giúp đỡ khi tơi gặp khó khăn.
Bản thân có sức khỏe tốt, có nhiều năm kinh nghiệm trong cơng tác chủ
nhiệm, nắm được tình hình lớp ngay từ đầu năm học.
Cơ sở vật chất của nhà trường tương đối đầy đủ đảm bảo tốt cho việc thực
hiện công tác giáo dục.
Các bậc phụ huynh học sinh của lớp 7A ngày càng có trách nhiệm hơn
trong cơng tác giáo dục, quản lý chặt chẽ trong học tập cũng như sinh hoạt
hàng ngày của các em, hỗ trợ giúp đỡ nhà trường về mọi mặt để bộ mặt giáo
dục của nhà trường ngày càng đi lên.
Đa số học sinh chú ý đến việc học tập, biết sửa đổi khi phạm sai lầm,
chấp hành tốt nội quy trường, lớp.
2. Khó khăn:
Một số em có hồn cảnh kinh tế khó khăn, cha mẹ phải đi làm thuê, làm
mướn suốt ngày nên chưa quan tâm đến việc học của các em.

6

skkn


Mơi trường xung quanh có rất nhiều tụ điểm vui chơi giải trí, nên một số
học sinh đã bị cuốn hút vào nơi đó và lãng quên việc học của mình.
Phụ huynh học sinh thiếu thơng tin về kiến thức xã hội, kiến thức nuôi
dạy con, chưa tự giác, chủ động phối hợp với nhà trường hoặc giáo viên chủ

nhiệm trong việc quản lý con em mình, chỉ khi nào mời thì các bậc phụ huynh
mới đến, đơi khi khơng đến.
Một số học sinh ngại lao động, thường xuyên đi học trễ, ăn mặc có lúc
chưa đúng theo nội qui nhà trường, chưa chú ý lắng nghe thầy cô giảng bài,
nghỉ học khơng lý do, thỉnh thoảng chửi thề, nói tục, đánh nhau…
Kết quả học tập ở cuối năm học trước của lớp còn thấp.
Một số giáo viên trong Hội đồng sự phạm cịn yếu tay nghề hoặc có
nhiều kinh nghiệm nhưng tiết dạy chưa chuẩn bị chu đáo, chỉ mang tính hình
thức, bài dạy chưa đào sâu kiến thức cho học sinh, quản lý học sinh trong tiết
dạy còn lỏng lẻo, chưa nghiêm túc nên dẫn đến các em chán học hay bỏ tiết.
Học sinh chưa theo kịp phương pháp dạy nêu vấn đề của giáo viên.
Tóm lại, trước những thực trạng trên thì bản thân là một giáo viên chủ
nhiệm tôi luôn trăn trở, suy nghĩ với phương pháp quản lý của mình như thế
nào để lớp chủ nhiệm ngày càng tiến bộ hơn, lớp luôn đạt là Chi đội mạnh,
học sinh của lớp đoàn kết, giúp đỡ nhau trong học tập, giảm đi những hành vi
sai lệch vi phạm nội qui trường, lớp, bản thân các em ln thấy an tồn và an
tâm trong học tập, kết quả học tập ngày càng tiến bộ? Với những trăn trở đó
tơi đã đưa ra nhiều giải pháp để hồn thành được nhiệm vụ và trách nhiệm
của mình đối với lãnh đạo ngành cũng như lương tâm của một nhà giáo, một
sứ mệnh mà xã hội đã giao cho.
III. Các biện pháp giải quyết vấn đề:
1. Xây dựng hình tượng, rèn luyện nhân cách của giáo viên:
7

skkn


Lao động của người giáo viên, lao động sư phạm là loại hình lao động
đặc biệt; đối tượng lao động của người giáo viên là con người, là thế hệ trẻ
đang lớn lên cùng với nhân cách của nó. Đối tượng này không phải là vật vô

tri, vô giác như tấm vải của người thợ may, viên gạch của người thợ hồ hay
khúc gỗ của người thợ mộc... mà là một con người rất nhạy cảm với những
tác động của mơi trường bên ngồi theo hướng tích cực và cả hướng ngược
lại. Như vậy, người giáo viên phải nâng cao tồn bộ phẩm chất của người giáo
viên, tạo được hình tượng tốt đối với học sinh là một yêu cầu tất yếu khách
quan của xã hội như Mác đã nói: "Bản thân nhà giáo dục cũng phải được giáo
dục".
Một là, người giáo viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức tác
phong chuẩn mực, phải là người gương mẫu đi đầu trong cơng việc, lời nói
phải đi đơi với việc làm, phải có sức khỏe tốt, năng nổ nhiệt tình. Chấp hành
nghiêm chỉnh đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà
nước, khơng vi phạm đạo đức, thuần phong mỹ tục của người Việt Nam, là
một người có ích cho xã hội. Nói khơng với cái xấu, tội ác, thù hằn, hiềm
khích, ghen tị… đó là sự nêu gương để cho học sinh noi theo
Hai là, ln ln tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chun môn, làm sao
để trở thành một kho tàng kiến thức để cho học sinh tìm hiểu và khai thác,
chính điều này sẽ giúp giáo viên tiếp cận học sinh dễ dàng hơn và tìm hiểu
tâm lý cũng như hồn cảnh học sinh thuận lợi hơn.
Ba là, giáo viên chủ nhiệm phải có đức, điềm tĩnh, biết kiềm chế và kiên
nhẫn, mới có thể lựa chọn dùng các phương pháp giáo dục đúng đắn, đừng thể
hiện sự bực tức, có hành vi bạo lực là điều quan trọng, vì bạo lực sẽ đẻ ra bạo
lực. Học sinh sẽ dùng hành vi đó để hành xử tiếp với người khác, hoặc ngay
chính người giáo viên chủ nhiệm sẽ bị học sinh hành xử lại như thế.
Bốn là, sẵn lòng giúp đỡ các em khi có hồn cảnh khó khăn. Sống với
một trái tim tràn ngập tình yêu thương sẽ giúp cho học sinh cảm thấy được là
8

skkn

có người ln quan tâm đến các em, lo lắng cho các em, là một hậu phương
tinh thần vững chắc để cho các em yêu đời và lạc quan hơn, có như thế sẽ là
một động lực thúc đẩy các em học tập tốt hơn.
Tóm lại, học sinh trong độ tuổi này phát triển, tâm sinh lý đang trong quá
trình hoàn thiê ̣n, trong đó, có những học sinh do hồn cảnh xuất thân, cá tính
đặc biệt, khó giáo dục nên gia đình phải hỗ trợ rất nhiều, giáo viên phải hết
sức kiên nhẫn. Giáo viên đều phải là tấm gương tốt để các em thấy hành vi
không đúng của mình, từ đó các em sẽ tự điều chỉnh và xóa dần đi những lệch
lạc của các em, các em sẽ chú tâm đến việc học nhiều hơn.
2. Tạo niềm tin đối với học sinh:
Ở lứa tuổi này các em thích tham gia cơng tác xã hội:
Có sức lực, đã hiểu biết nhiều, muốn làm được những công việc được
mọi người biết đến, nhất là những công việc cùng làm với người lớn.
Các em cho rằng công tác xã hội là việc làm của người lớn và có ý nghĩa
lớn lao. Do đó, được làm các cơng việc xã hội là thể hiện mình đã là người
lớn và muốn được thừa nhận mình là người lớn và ln địi hỏi sự công bằng
trong công việc, trong cách đối xử, do đó khi tiếp xúc với các em cần gương
mẫu, khéo léo, tế nhị, sự công bằng trong: Cách cho điểm, đánh giá học lực,
hạnh kiểm, xử lý những mâu thuẫn của học sinh với học sinh, mâu thuẫn giữa
học sinh với giáo viên…
Như vậy, công bằng, tế nhị, khéo léo sẽ tạo được niềm tin đối với các
em, các em luôn tin tưởng đồng thuận theo định hướng, kế hoạch phương
pháp của giáo viên. Từ đó, sẽ đưa phong trào của lớp tiến bộ, kết quả học tập
của các em cao hơn, lớp đoàn kết, hăng hái tham gia các phong trào của nhà
trường...
3. Tiếp cận và tìm hiểu hồn cảnh:

9

skkn

Khi đã tạo được niềm tin, hình tượng tốt đối với học sinh thì việc tiếp
cận đối với học sinh rất dễ dàng. Với thuận lợi đó giáo viên tìm hiểu thêm
được tâm tư, nguyện vọng của các em, biết các em cần gi? Muốn gì? Và làm
gì? Tuy nhiên, trong giao tiếp sự ân cần và tế nhị của giáo viên sẽ không làm
bộc phát được những bản chất xấu của các em, do đó để rõ hơn bản chất của
các em giáo viên phải tiếp cận thêm phụ huynh học sinh và những người xung
quanh các em, từ đó mới đưa ra những phương pháp hợp lý để giáo dục các
em.
Mục tiêu của phương pháp đặt ra trong năm học là tiếp cận những học
sinh, gia đình học sinh yếu kém, học sinh cá biệt của lớp sau đó sẽ tiếp cận
những đối tượng cịn lại sao cho đến nửa đầu học kỳ II thì tất cả gia đình học
sinh đều tiếp xúc đầy đủ.
4. Tổ chức bộ máy quản lý chặt chẽ, có khoa học:
Trong cơng tác quản lý lớp, việc phân công học sinh làm ban cán sự lớp
sẽ rèn luyện cho các em có khả năng lãnh đạo, mạnh dạn, linh hoạt, tự tin, rèn
luyện kỹ năng sống cho các em, đồng thời đào tạo được một con người có bản
lĩnh.
Ngồi ra việc phân cơng học sinh làm ban cán sự lớp còn giúp cho giáo
viên chủ nhiệm quản lý tất cả các mặt nề nếp, đạo đức, tác phong, học tập, vệ
sinh. . . khi giáo viên khơng đến lớp và nắm được tình hình của lớp hàng ngày
chặt chẽ hơn.
4.1. Cơ cấu tổ chức đội ngũ quản lý lớp

Cơ cấu tổ chức đội ngũ quản lý lớp theo sơ đồ sau:

Lớp trưởng

10

skkn


Lớp phó
học tập

TT
tổ 1

Lớp phó
lao động

TT
tổ 2

Lớp phó
văn thể

TT
tổ 4

TT
tổ 3

TT
tổ 5

TT
tổ 6

Nhìn theo sơ đồ trên ta thấy cơ cấu tổ chức đội ngũ quản lý lớp gồm có:
Một lớp trưởng: Chịu trách nhiệm chung tất cả các mặt của lớp.
Ba lớp phó: Hỗ trợ lớp trưởng quản lý tổ chức các mặt hoạt động của
lớp về: Nề nếp học tập, lao động vệ sinh và văn hóa văn nghệ theo chức danh.
Cuối cùng lớp được chia làm 6 tổ học tập, mỗi tổ đều có một tổ trưởng,
tổ trưởng chịu trách nhiệm quản lý các mặt hoạt động của tổ.
4.2. Cơ chế vận hành của tổ chức quản lý lớp:
Ngồi vai trị cán bộ lớp vừa nêu trên, đặc điểm nổi bật của cơ chế vận
hành này là:
Thay đổi vị trí lãnh đạo của cán bộ lớp tức là mỗi học sinh trong lớp đều
thực hiện vai trò cán bộ lớp trong một tuần sau đó cuối tuần các em sẽ tổng
kết báo cáo vai trò lãnh đạo của mình đạt được những gì và chưa làm được
những gì để rút kinh nghiệm.
Hàng ngày, sau mỗi buổi học tất cả các nhóm trưởng các tổ báo cáo tình
hình của tổ cho lớp trưởng và lớp trưởng sẽ tổng hợp các báo cáo đưa ra kết
luận điểm mạnh, điểm yếu của lớp bằng văn bản nộp cho giáo viên chủ nhiệm
vào cuối buổi học để giáo viên chủ nhiệm nắm được tình hình của lớp, tiếp
theo lớp trưởng ghi nhận những tồn tại, yếu kém của lớp qua đầu buổi học sau
sinh hoạt cho lớp rút kinh nghiệm để cho các thành viên trong lớp tự điều
chỉnh hành vi của mình ngày càng tiến bộ hơn.

11

skkn


Một chuyển đổi mới vai trị của lớp phó lao động và tổ trưởng là: Hàng
ngày sau mỗi buổi học lớp phó lao động sẽ cơng bố và phân cơng khoảng 03
thành viên trực vệ sinh lớp cho ngày sau theo thứ tự danh sách lớp thay vì

trước đây theo cách cũ lớp phó lao động bàn giao cho tổ trưởng và tổ trưởng
sẽ phân công thành viên trong tổ trực nhật. Còn vai trò của tổ trưởng là quản
lý vấn đề đi lại của các bạn trong tổ từ nhà đến trường và từ trường tới nhà để
phát hiện những hành vi sai lệch của các bạn ngoài giờ ở trường, đảm trách
khâu nề nếp của tổ và kết quả học tập của tổ, đồng thời đề ra phương hướng,
kiến nghị giải pháp lên giáo viên chủ nhiệm, giáo viên chủ nhiệm sẽ thống
nhất phương án chung nhằm thúc đẩy các thành viên của tổ điều chỉnh theo
hướng tích cực trong khâu nề nếp, học tập, đạo đức tác phong.
Tóm lại, với cơ chế vận hành này, giáo viên chủ nhiệm dễ nắm bắt được
tình hình của lớp kịp thời, các em học sinh sẽ tự giác, nâng cao được ý thức
trách nhiệm của mình, giảm đi những hành vi vi phạm nội qui nhà trường, học
sinh đoàn kết giúp đỡ nhau cùng tiến bộ, đồng thời sẽ rèn luyện cho các em là
người có bản lĩnh, giải quyết được vấn đề khó khăn trong học tập và trong
cuộc sống.
5. Biết lắng nghe học sinh (là một nhà tư vấn tâm lý):
Cũng như đã trình bày ở trên, lứa tuổi này rất thích tự khẳng định mình,
các em ln tìm tịi học hỏi và làm như người lớn, có những thắc mắc khơng
thể giải bày cùng ai, hoặc có những em mơi trường sống trong gia đình khó
khăn về kinh tế, thiếu tình thương, sự qua tâm với nhau trong gia đình, nên có
khi các em tự hành động mang tính mâu thuẫn, ấu trĩ. Do đó GVCN phải tiếp
cận với các em, tạo niềm tin đối với các em, để là chỗ dựa tinh thần để cho
các em giãi bày tâm sự, giúp các em giải tỏa căng thẳng tâm lý, phải biết lắng
nghe và kiềm chế xúc cảm của mình, cần có thái độ cởi mở khi học sinh thắc
mắc, nhằm tạo bầu khơng khí tâm lý vui tươi, lành mạnh từ đó sẽ giúp giáo
viên thuận lợi trong công tác giáo dục nhân cách học sinh.

12

skkn

6. Dự giờ thăm lớp, trao đổi với giáo viên bộ môn:
Trong học tập, học sinh sẽ gặp trở ngại về phương pháp giảng dạy của
giáo viên, có những phương pháp cứng nhắc nhàm chán hay có những giáo
viên quá nghiêm khắc tạo bầu khơng khí học tập nặng nề chỉ biết la ó, chửi
mắng dẫn đến các em khơng hứng thú học tập dẫn đến tình trạng học sinh cúp
tiết, trốn học.
Việc dự giờ thăm lớp rất cần thiết, nó sẽ giúp cho GVCN nắm bắt được
tình trạng khơng khí học tập của lớp, ngun nhân vì sao học sinh khơng thích
học, khơng hiểu bài, hay cúp tiết, trốn học và đưa ra giải pháp kịp thời giúp
học sinh ổn định tâm lý, củng cố lại sự hứng thú học tập của các em, đồng
thời giúp giáo viên chủ nhiệm nắm được những thiếu sót trong phương pháp
giảng dạy của GVBM và đóng góp chân thành, khéo léo, tế nhị sẽ giúp cho
giáo viên bộ môn điều chỉnh lại phương pháp giảng dạy của mình, giúp học
sinh hiểu bài, thích học bộ mơn mình hơn.
Ngồi ra, việc liên hệ thường xuyên với giáo viên bộ môn sẽ giúp cho
GVCN nắm rõ được mức độ học tập, nề nếp của lớp hàng ngày.
7. Tổ chức mơ hình “Đơi bạn cùng tiến”:
Phân công một học sinh kèm một học sinh. Mỗi ngày kiểm tra bài và bài
tập của bạn, nhắc nhở bạn học bài, làm bài tập, thực hiện tốt nội quy của nhà
trường và hướng dẫn các bạn làm những bài tập mà họ không làm được.. Mỗi
tuần báo cáo tình hình học tập của lớp vào tiết sinh hoạt lớp.
8. Tổ chức đối thoại trực tiếp:
Trong quá trình quản lý lớp, cán bộ lớp cũng gặp khó trong việc giải
quyết xử lý tình huống trên lớp, do đó giáo viên chủ nhiệm cần tổ chức một
cuộc đối thoại trực tiếp với cán bộ lớp, vừa để nắm được một cách cụ thể chi
tiết tình hình của từng học sinh trên lớp, vừa tạo cơ hội để cán bộ lớp thể hiện
tâm tư nguyện vọng của mình, đồng thời là cơ hội để giáo viên chủ nhiệm bồi
13

skkn


dưỡng, nâng cao năng lực quản lý, phong cách giao tiếp ứng xử với bạn bè
cho cán bộ lớp . . . làm sao cán bộ lớp đủ khả năng lãnh đạo tạo được sự đoàn
kết thống nhất trong tập thể giúp tập thể ngày càng vững mạnh.
9. Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh:
Cần phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh để kiểm tra góc học tập,
thời khoá biểu học ở nhà của mỗi học sinh, giờ giấc đi học và về của các em
có hợp lí khơng
Nắm rõ thời khóa biểu chính khóa và phụ đạo để theo dõi giờ giấc của
các em, kiểm tra sổ liên lạc hàng tháng để biết kết quả học tập nhằm có sự
nhắc nhở, động viên kịp thời.
IV. Hiệu quả áp dụng:
Với những giải pháp trên khi tôi áp dụng vào lớp 8A mà tôi được
phân công phụ trách, kết quả cho thấy có nhiều chuyển biến tích cực:
- Khơng cịn học sinh đi học trễ
- Hạn chế học sinh vắng.
- Phong trào thi đua đều đạt thứ hạng cao, nhất hoặc nhì hàng tuần.
- Khơng có học sinh trốn học, cúp tiết, la cà ở các quán, tiệm game.
- 100% học sinh chú ý trong học tập, ít nói chuyện trong giờ học.
- Học sinh trung thực, thẳng thắn, đồn kết, khơng ỉ lại vào bạn bè.
- Các em luôn giúp đỡ nhau trong học tập và đạt kết quả đáng khích lệ.
Với giải pháp trên nếu tiến hành tốt, triệt để thì chắc chắn rằng lớp sẽ
đạt được kết quả cao hơn ở cuối học kỳ.
V. Bài học kinh nghiệm:

14

skkn

Trong công tác quản lý lớp chủ nhiệm, tôi gặp rất nhiều khó khăn, nhưng
với sự cố gắng nỗ lực của bản thân trong quá trình thực hiện cũng rút ra được
một số bài học quý báo.
Học sinh cố gắng nhiều trong học tập cũng như trong công tác quản lý
lớp, ít vi phạm nội qui nhà trường, giảm tỷ lệ học sinh bỏ học, đảm bảo tính
trung thực khách quan trong chế độ báo cáo của học sinh.
Được sự hỗ trợ nhiệt tình của giáo viên bộ mơn, có biện pháp và hỗ trợ
kịp thời cùng giáo viên chủ nhiệm.
Được sự quan tâm của gia đình, kết hợp chặt chẽ cùng giáo viên chủ
nhiệm bên cạnh sự giúp đỡ của BGH nhà trường của chính quyền địa phương.
Giáo viên chủ nhiệm đỡ vất vả hơn và có thời gian thực hiện công tác
khác.
Trên đây là một vài biện pháp trong phần quản lí học sinh của lớp chủ
nhiệm rất mong sự đóng góp của các đồng nghiệp để giúp đỡ tôi làm tốt hơn
cho năm học sau. Xin chân thành cảm ơn!

C. KẾT LUẬN
I. Ý nghĩa của đề tài đối với cơng tác:
Bằng kinh nghiệm của mình khi tơi áp dụng vào thực tế, thì nắm bắt tình
hình học sinh khi khơng đứng lớp, xử lí học sinh kịp thời, được phụ huynh
15

skkn


thống nhất, vai trò tự quản của các em được nâng cao. Tôi tin rằng với biện
pháp nêu trên, được sự giúp đỡ của giáo viên bộ môn, của BGH nhà trường,
gia đình và xã hội, kết quả trong cơng tác chủ nhiệm lớp sẽ đạt cao hơn.

II. Khả năng áp dụng:
Bản thân là một giáo viên với tinh thần “yêu nghề, mến trẻ” thì đối với
tất cả giáo viên nói chung và những người làm cơng tác chủ nhiệm nói riêng
với những biện pháp đơn giản, dễ áp dụng đó, tơi nghĩ rằng có thể áp dụng
rộng rãi và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
III. Đề xuất, kiến nghị:
Thông qua thực tế nghiên cứu thực trạng và thử nghiệm ở học sinh lớp 8
ở trường THCS tơi có một số ý kiến đề xuất như sau:
1. Đối với giáo viên, phải luôn quan tâm, giúp đỡ, lắng nghe ý kiến của
các em để có biện pháp xử lí thích hợp giúp các em nhìn nhận những vấn đề
đúng, sai và để tự hồn thiện mình.
Chú ý xây dựng tập thể học sinh tự quản tốt nhằm phát huy tinh thần
đoàn kết, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Mỗi lớp học cần lập đội tự quản hoặc đội
xung kích gồm các thành viên ưu tú trong lớp để theo dõi, nhắc nhở các học
sinh vi phạm hoặc kịp thời báo cáo tình hình cho giáo viên chủ nhiệm hay
Ban giám hiệu để có biện pháp chấn chỉnh đúng lúc.
Cần phối hợp tốt với Ban đại diện cha mẹ học sinh trong việc tuyên
truyền, giáo dục học sinh và phụ huynh học sinh nâng cao nhận thức về tầm
quan trọng của học vấn, đó là học khơng chỉ để thi cử, đỗ đạt có nghề nghiệp
ổn định mà học đến nơi đến chốn là để hoàn thiện nhân cách, để tự khẳng
định mình trong cộng đồng xã hội. Từ sự nhận thức này, học sinh sẽ sống có
trách nhiệm hơn, phụ huynh học sinh sẽ quan tâm, theo dõi việc học tập của
con em mình chặt chẽ hơn và đầu tư thời gian, tiền bạc cho việc học tập của
các em nhiều hơn.
16

skkn


2. Đối với gia đình, phải ln phối hợp chặt chẽ với nhà trường và giáo

viên chủ nhiệm, từ đó đưa ra các biện pháp xử lí giúp các em có tinh thần học
tập tốt hơn.
3. Đối với nhà trường:
Nhà trường cần thắt chặt kỷ luật hơn nữa, phải xây dựng một nề nếp, kỷ
cương chặt chẽ, kiên quyết xử lý thật nghiêm những hành vi vi phạm đạo đức
một cách thường xun và có hệ thống theo Thơng tư 08 của Bộ Giáo dục và
Đào tạo quy định về khen thưởng, kỷ luật học sinh. Ngay từ đầu năm học, nhà
trường cần phổ biến trước toàn thể học sinh qui định về các hình thức khen
thưởng, xử phạt. Chẳng hạn nếu học sinh vi phạm các lỗi thông thường như đi
trễ, khơng đồng phục, nhuộm tóc l loẹt, hút thuốc…sẽ bị viết kiểm điểm
hay bị phạt cấm túc đi lao động trái buổi từ 1 đến 3 ngày tùy mức độ vi phạm.
Nếu học sinh cúp tiết, nghỉ học không lý do, nhà trường kiên quyết mời bằng
được phụ huynh học sinh đến để trao đổi và cho học sinh làm cam kết không
tái phạm. Nếu học sinh tiếp tục những vi phạm này thì trường sẽ phạt cấm túc
hoặc đưa vào danh sách học sinh cá biệt để có cách thức giáo dục riêng. Đối
với các vi phạm lớn như đánh bạn, uống rượu, vô lễ với giáo viên, phá hoại
tài sản, vi phạm luật giao thơng có quyết định xử phạt của cơng an thì nhà
trường sẽ lập Hội đồng kỷ luật để thi hành kỷ luật các em theo Thông tư 08
của Bộ Giáo dục. Bên cạnh đó, nhà trường cũng thường xuyên động viên,
khen thưởng kịp thời những học sinh cá biệt có ý thức sửa đổi tiến bộ dù là
tiến bộ nhỏ nhằm khuyến khích các học sinh khác phấn đấu theo.
Đối với việc giáo dục học sinh cá biệt, hàng quý, giáo viên chủ nhiệm lập
danh sách những học sinh thường xuyên vi phạm nội qui như trốn học, không
thuộc bài nhiều lần, hay quấy phá trong giờ học, không đồng phục.v.v…để
nhà trường tập hợp và tổ chức các buổi sinh hoạt đặc biệt. Việc chủ trì các
buổi sinh hoạt này sẽ do Ban đại diện cha, mẹ học sinh đảm nhiệm cùng với
sự có mặt của Ban giám hiệu, các giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh của các

17

skkn


em. Nội dung chính của buổi làm việc là giáo viên chủ nhiệm thơng qua tình
hình đạo đức học sinh để phụ huynh học sinh, Ban đại diện và Ban giám hiệu
có ý kiến nhắc nhở, uốn nắn. Sau đó, cho từng em phát biểu, trình bày nguyện
vọng nếu có và hứa hẹn, ký vào bản cam kết không tái phạm kèm theo chữ ký
xác nhận của phụ huynh các em. Nhà trường sẽ giao cho giáo viên chủ nhiệm
giữ các bản cam kết này để nhắc nhở các em khi cần.
Trường cần chọn những giáo viên có nhiều kinh nghiệm giáo dục học
sinh để quản lý các lớp có nhiều em có ý thức kém hay các lớp đầu cấp. Kinh
nghiệm cho thấy chính tài năng, đức độ của thầy cơ có sức cảm hóa rất lớn
đối với các học sinh hư hỏng, kém ý thức học tập. Ngoài ra, nhà trường cũng
nên thường xuyên có kế hoạch bồi dưỡng nghiệp vụ cho giáo viên chủ nhiệm,
định kỳ kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở giáo viên chủ nhiệm về cơng tác giáo dục
đạo đức, có chế độ động viên, khen thưởng những giáo viên có thành tích tốt
trong cơng tác này.
Hàng tháng cần tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ pháp lý trong đó có mời các
cán bộ cơng an của đội Phòng chống ma túy và các tệ nạn xã hội và công an
giao thông đến tuyên truyền kiến thức pháp luật cho toàn thể học sinh dưới
sân cờ. Cần thường xuyên tổ chức các cuộc thi tìm hiểu kiến thức pháp luật
giữa các lớp với nhau kèm theo các phần thưởng hấp dẫn.
Thành lập hộp thư tư vấn học đường để học sinh bày tỏ các thắc mắc về
tâm tư, tình cảm, các vấn đề liên quan đến đời sống sinh hoạt, học tập kể cả
việc tố giác những hành vi tiêu cực của các học sinh cá biệt.
Trên đây cũng chỉ là ý kiến chủ quan của tơi, rất mong nhận được những
ý kiến đóng góp để sáng kiến của tơi được hồn thiện và chính xác hơn.

18

skkn


19

skkn