1
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
I. Phần mở đầu
1. Lí do chọn đề tài:
Quy chế về tổ chức và hoạt động thư viện trường học của Bộ Giáo dục và
Đào tạo ghi rõ: “Thư viện là một bộ phận cơ sở vật chất trọng yếu, trung
tâm sinh hoạt văn hóa và khoa học của Nhà trường. Thư viện trường học
góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên, bồi dưỡng kiến
thức cơ bản về khoa học, xây dựng thói quen tự học, tự nghiên cứu cho học
sinh, tạo cơ sở từng bước thay đổi phương pháp Dạy – Học, đồng thời thư
viện tham gia tích cực vào việc bồi dưỡng tư tưởng chính trị và xây dựng
nếp sống văn hóa mới cho các thành viên của nhà trường”
Ngồi việc thầy cô giáo giảng dạy cung cấp các kiến thức kĩ năng cần
thiết cho học sinh trong các trường học thì sách, báo, truyện, tài liệu khơng
thể thiếu đối với mỗi học sinh. Sách là sản phẩm của trí tuệ con người. Sách
lưu giữ nhiều kiến thức về nhiều lĩnh vực khác nhau. Đất nước ta đang trong
thời kì hội nhập quốc tế theo hướng tồn cầu hóa. Cùng với sự phát triển
mạnh mẽ của công nghệ thông tin. Cuộc sống ngày càng được cải thiện,
được nâng cao với đầy đủ tiện nghi, vật chất. Bên cạnh đó sách, báo, truyện
và một số tài liệu là nguồn tri thức vơ tận vì vậy sách báo rất cần thiết trong
cuộc sống.
Đến với thư viện các em tìm thấy kiến thức văn hóa với nhiều thể loại
như sách tham khảo, các bài tập nâng cao bổ trợ kiến thức học tập. Báo thiếu
niên nhi đồng, các loại truyện với những nội dung phù hợp với lứa tuổi các
em. Sách, báo, truyện, các loại tài liệu tham khảo có trong thư viện có nhiều
loại, phù hợp với trình độ đọc và nhận thức của học sinh theo từng lứa tuổi.
Qua quan sát của bản thân tôi thấy một số em học sinh khơng thích vào thư
viện để tìm tài liệu và đọc sách, báo, truyện. Nhận thức rõ việc đọc sách, báo
tài liệu là đáp ứng được những yêu cầu đổi mới giáo dục trong thời kỳ cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập hóa. Vì những lý do trên mà tơi chọn đề
tài: “Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
2
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
nhà trường” ở trường tiểu học Nguyễn Khuyến xã EaTân - Huyện Krông
Năng - Tỉnh Đắk Lắk.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
* Mục tiêu:
- Nghiên cứu tìm giải pháp để học sinh yêu thích đến với thư viện nhà
trường.
- Tìm hiểu thực trạng việc đọc sách báo, tài liệu tham khảo có trong thư
viện.
- Làm thế nào để học sinh thật sự thích đến thư viện ngày càng nhiều và
thường xuyên hơn để tìm hiểu tri thức có trong sách, báo, truyện, tài liệu
tham khảo...qua đó học sinh có kĩ năng ứng xử văn hóa, vận dụng vào thực
tế cuộc sống hàng ngày của các em.
- Thu hút học sinh thường xuyên đến với thư viện nhà trường thì lượng sách,
báo, truyên, tài liệu trong thư viện nhà trường phải phong phú với nhiều loại
là một trong những yếu tố cần thiết.
- Tổ chức các hoạt động giới thiệu sách, báo, truyện, tạp chí, tài liệu tham
khảo. Sắp xếp sách, báo, tạp chí, tài liệu tham khảo khoa học dễ tìm.
* Nhiệm vụ:
Giúp học sinh có phương pháp đọc tốt, phát triển hứng thú đọc sách, phát
triển năng lực và phẩm chất trí tuệ của học sinh.
Góp phần thiết thực vào việc hình thành kĩ năng suy nghĩ, phương pháp
học tập chủ động, khoa học, tích cực cho học sinh.
Góp phần hình thành cho các em trở thành con người có kĩ năng sống, có
khả năng ứng xử phù hợp, văn hóa, phát triển tồn diện như: Hình thành thói
quen, nề nếp học tập khoa học, giáo dục lòng yêu quê hương đất nước, kính
trọng, lễ phép với thầy cơ giáo, u q bạn bè, có đức tính cần cù, chăm
chỉ, cẩn thận, giàu lòng nhân ái...
3. Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu là học sinh trường tiểu học Nguyễn Khuyến.
4. Giới hạn của đề tài:
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
3
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
Đề tài nghiên cứu về một số giải pháp, kinh nghiệm giúp học sinh yêu
thích đến với thư viện nhà trường của trường tiểu học Nguyễn Khuyến.
5. Phương pháp nghiên cứu:
Để thực hiện đề tài này tôi sử dụng những phương pháp nghiên cứu sau:
- Phương pháp quan sát học sinh: Quan sát học sinh vào các giờ ra chơi, vào
những ngày có lịch mượn - trả sách của các lớp, vào các tiết dạy “Tiết đọc
thư viện”.
- Phương pháp tìm hiểu nhu cầu đọc của học sinh: Tìm hiểu các em thích
đọc những loại sách, báo, truyện nào để đề xuất với Ban giám hiệu có kế
hoạch mua bổ sung thêm vào thư viện.
- Phương pháp nghiên cứu nhóm đối tượng đọc: Tơi thu thập thơng tin của
học sinh, nắm được sở thích của các em từ đó có những giải pháp thích hợp
cho từng đối tượng bạn đọc.
- Phương pháp thống kê:
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
4
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
II. Phần nội dung:
1. Cơ sở lý luận:
Hiện nay, trước sự phát triển của khoa học cơng nghệ thơng tin cùng với
phương tiện nghe nhìn khác. “Văn hóa đọc” đang có xu hướng bị lấn át, thu
hẹp. Tuy nhiên sách, báo, tài liệu tham khảo vẫn có giá trị tinh thần. Vì vậy,
việc xây dựng và phát huy đọc và làm theo sách đối với học sinh rất quan
trọng. Giúp các em tư duy, tìm tòi, học hỏi những điều hay trong sách vận
dụng vào cuộc sống.
Giáo dục tiểu học là khởi đầu rất quan trọng trong việc giáo dục thế hệ
trẻ. Lứa tuổi thiếu nhi là giai đoạn thuận lợi hình thành và phát triển tính tích
cực, sáng tạo trong q trình đọc sách tiếp nhận thơng tin. Xây dựng thói
quen u thích đọc sách. Tạo điều kiện cho các em đọc nhiều đề tài, nhiều
thể loại bổ sung cho nhau, giúp các em biết đọc sách một cách có hệ thống,
khoa học, phát triển nhu cầu đọc sách của các em một cách tồn diện, hài
hịa.
Bạn đọc là một bộ phận quan trọng không thể thiếu trong các yếu tố tạo
thành thư viện. Thư viện có khang trang, rộng rãi thống mát, sạch đẹp, tài
liệu trong thư viện có nhiều loại, phong phú mà khơng có bạn đọc thì thư
viện đó khơng có giá trị. Vốn tài liệu trong thư viện chỉ thực sự phát huy
được giá trị của nó khi được bạn đọc sử dụng. Phục vụ bạn đọc, làm cho bạn
đọc u thích tìm đến thư viện thường xun, vào bất kì thời gian nào có thể
đó mới chính là mục tiêu mà các thư viện hướng đến. Thư viện trường học
đó là nơi mà học sinh có những cơ hội để khám phá, thực hành và phát triển
những kiến thức đã thu được từ sách, báo, truyện. Học sinh có thể tự mình
nêu ra những câu hỏi, vấn đề, tìm ra những câu trả lời thích hợp, qua đó các
em có những kĩ năng học tập độc lập, tiếp cận thông tin trong sách, báo, tài
liệu tham khảo vận dụng và biến chúng thành vốn kiến thức tự có của mình.
Thư viện trường học là nơi hội tụ kiến thức, tri thức giúp cho thầy và trị
của trường khơng chỉ dạy tốt - học tốt mà còn mở mang kiến thức, bồi đắp
nhân cách, xây dựng nền tảng và phẩm chất văn hóa cá nhân.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
5
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
Thư viện trường học là mơi trường giáo dục mở an tồn, nơi học sinh có
điều kiện ngang nhau đến để tìm hiểu kiến thức, là nơi phục vụ có hiệu quả
trong việc học tập của nhà trường. Đến thư viện bạn đọc tự đọc, tự học, tự
nghiên cúu, phát huy sáng tạo cá nhân. Sách, báo, truyện góp phần giáo dục
đạo đức, lối sống, thẩm mỹ, kĩ năng sống, sự phát triển toàn diện của học
sinh.
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu:
Từ năm học 2018 - 2019 trở về trước, các trường tiểu học trong địa
bàn nói chung, trường tiểu học Nguyễn Khuyến nói riêng hầu hết các thư
viện chỉ có một phịng với diện tích khoảng 48 m2 . Thư viện được bố trí
một số kệ để sách, báo tài liệu xung quanh phòng. Khoảng giữa phòng
dành để bàn đọc cho giáo viên và học sinh ngồi đọc.
Với số lượng sách, báo và tài liệu tham khảo rất hạn chế, đặc biệt là
sách thiếu nhi rất ít vì sách chủ yếu là được tài trợ hàng năm, nguồn kinh
phí chi thường xuyên hạn chế nên các trường rất ít được đầu tư mua bổ
sung. Mặt khác, sách hầu hết quá cũ, một số quyển không phù hợp với lứa
tuổi học sinh. Tài liệu trong thư viện chưa phong phú, truyện tranh (tranh
màu) không có nhiều, các em học sinh tiểu học cịn nhỏ nên việc đọc
những cuốn sách nhiều chữ và ít hình ảnh làm cho trẻ nhàm chán và
không đến với thư viện thường xuyên, sắp xếp chưa khoa học nên việc
tìm sách, tài liệu còn mất nhiều thời gian.
Học sinh được bố trí đọc sách vào giờ ra chơi (khoảng 20 phút). Mỗi
lớp cũng chỉ được vào thư viện đọc 5 lần/ tháng, vì với 12 lớp học của
trường khi quay vịng để đọc phải chờ đợi rất lâu. Khơng gian đọc chật
hẹp, lại bị che khuất bởi các kệ sách xung quanh nên một số học sinh
khơng mặn mà gì khi đến lượt lớp mình đọc. Cịn với đội ngũ Công chức,
Viên chức trong trường cũng vậy, thời gian ra chơi phải nhường chỗ cho
học sinh nên chỉ vào tham khảo tài liệu khi có tiết trống. Vì thế, số bạn
đọc cũng rất khiêm tốn. Về phía phụ huynh thì tôi thấy họ chưa một lần
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
6
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
đến thư viện, có học sinh mượn sách về nhà bị phụ huynh cấm vì “khơng
lo học bài mà lo đọc chuyện nhảm nhí”
Bản thân tôi đã luôn trăn trở và suy nghỉ làm thế nào để khơi dậy “Văn
hóa đọc” trong nhà trường, làm thế nào để giúp các em định hình được
các thói quen sử dụng thư viện và tôn trọng các nguyên tắc trong thư
viện..., đó là một việc làm hết sức quan trọng.
Ngay từ đầu năm học 2019 - 2020, tôi đã tham mưu với ban giám hiệu
nhà trường sửa sang lại thư viện rộng rãi, thống mát có phịng đọc riêng
cho giáo viên và phòng đọc riêng cho học sinh, và thư viện được thành lập
theo kiểu mẫu thư viện thân thiện “Room to read”. Được sự quan tâm của
Ban giám hiệu nhà trường số lượng đầu sách trong thư viện ngày càng được
bổ sung phong phú thêm nhiều loại sách, báo truyện tranh, tài liệu bổ trợ
học tập cho học sinh.
Phong trào đọc sách được phát động với nhiều cách thức khác nhau.
Nhân viên thư viện thường xuyên quan tâm đến bạn đọc. Ln đổi mới hình
thức phục vụ, vì vậy lượng bạn đọc muốn đến thư viện hàng ngày càng
nhiều, mỗi đợt có sách, báo mới nhân viên thư viện cùng đội hỗ trợ thư viện
tổ chức tuyên truyền giới thiệu sách, báo vào sau buổi chào cờ đầu tuần. Ban
giám hiệu quan tâm, chú trọng vào đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang
thiết bị, tài liệu phong phú đa dạng nhiều chủng loại để phục vụ bạn đọc.
Thực tế theo số liệu thống kê của cán bộ thư viện năm học 2019 - 2020 số
bạn đọc đến thư viện để đọc sách báo, tài liệu mượn về nhà đọc là 13.955
lượt người. Từ tháng 9 năm 2020 đến hết tháng 1 năm 2021 đã có 10.870
lượt bạn đọc (5 tháng học). Số bạn đọc có tăng nhiều hơn bởi nhà trường đầu
tư thêm phòng đọc cho học sinh rộng rãi thoáng mát và sạch sẽ.
3. Nội dung và hình thức thực hiện giải pháp:
a. Mục tiêu của giải pháp:
Đọc sách không chỉ đơn thuần là hình thức để tiếp cận thơng tin, mà
cịn là một trong những hoạt động văn hóa, được gọi là “Văn hóa đọc”.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
7
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
Là một trong những thư viện trường học đạt chuẩn với hệ thống cơ sở vật
chất được trang bị tương đối đầy đủ, phòng đọc của giáo viên và học sinh
được bố trí ở nơi thuận tiện, và đầy đủ ánh sáng, vốn tài liệu khá phong phú,
đa dạng, phù hợp với giáo viên và học sinh. Số lượng bạn đọc đông đảo là
học sinh vậy làm thế nào để khơi dậy niềm đam mê đọc sách báo ở học sinh
nhằm giữ gìn và phát huy “văn hóa đọc”. Với mục tiêu thu hút học sinh
thường xuyên đến thư viện cần:
-Tổ chức tốt tiết đọc thư viện, phát huy hiệu quả đội hỗ trợ thư viện.
- Khuyến khích học sinh thường xuyên mượn sách về đọc ở nhà và trả sách
đúng quy định.
- Đổi mới và mở rộng các hình thức phục vụ bạn đọc nhằm phát huy tác
dụng của sách báo đối với chất lượng giáo dục của nhà trường và phát triển
vòng quay của sách đến tay bạn đọc.
- Tổ chức “Ngày hội đọc sách” có sự tham gia đọc sách của cha mẹ học
sinh cùng các con.
- Mở rộng công tác tuyên truyền giới thiệu sách, báo tài liệu trong các buổi
học chuyên môn, trong các tiết chào cờ sáng thứ 2 hàng tuần, thơng qua
chương trình phát thanh măng non…
- Thơng qua đọc sách các em tự viết – vẽ cảm nhận của mình về câu chuyện
hoặc nhân vật trong sách đã để lại ấn tượng sâu sắc với em. Đây cũng là một
hoạt động quan trọng giúp các em học tập tốt hơn.
- Học sinh cùng được đọc sách với phụ huynh và phụ huynh cùng tham gia
xây dựng thư viện nhà trường.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp:
Để thu hút nhiều học sinh đến với thư viện. Cần phải xây dựng mơi
trường đọc sách lí tưởng, rộng rãi thoáng mái, phải làm thế nào để bạn đọc
luôn cảm thấy thư viện là nơi luôn được chào đón, là địa chỉ mà bạn đọc
ln muốn tìm đến. Đầu năm học nhà trường đã sửa sang lại thư viện và
phịng đọc, tăng diện tích phịng đọc của học sinh. Phịng đọc được trang trí
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
8
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
vẽ hình ảnh sinh động có trong truyện tranh. Xây dựng nội quy bên trong và
bên ngồi thư viện, xây dựng thói quen đến thư viện, phát huy tối đa tài sản
của thư viện, số lượng sách trong thư viện được luân chuyển thường xuyên
liên tục nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của thư viện và nâng cao chất
lượng học tập. Tạo không gian thoải mái cho bạn đọc. Xuất phát từ thực tế
thư viện của trường, tôi thấy đối tượng mà thư viện phụ vụ chủ yếu là học
sinh, nhất là học sinh khối Ba, Bốn, Năm. Đối với các em khối Một, Hai còn
chưa ý thức được việc đọc sách và tầm quan trọng của việc đọc sách nhưng
lại rất thích nghe những câu chuyện cổ tích, thích nghe cơ giáo và người lớn
kể chuyện. Vì vậy để thu hút các em đến thư viện dựa theo kinh nghiệm bản
thân là một người u thích đọc sách, báo. Trường tơi đã thực hiện một số
giải pháp sau:
Giải pháp 1: Cơ sở vật chất phịng đọc:
Vẽ tranh, ảnh ngộ nghĩnh, vẽ hình nhân vật xuất hiện trong các câu
chuyện cổ tích, truyện tranh lên tường trước và trong phòng đọc. Hoạt động
thường nhật của thư viện thân thiện tập trung vào các hoạt động theo góc,
cần hiểu hoạt động theo góc ở đây là các hoạt động được chia theo mục đích,
tâm lí lứa tuổi, các nhu cầu và sở thích khác nhau của học sinh khi hoạt động
thư viện với không gian khác nhau cùng các đồ dùng, thiết bị theo mỗi góc
tùy vào điều kiện thực tế của nhà trường và nhu cầu của học sinh, nhà
trường có thể xác định các hoạt động góc khác nhau nhưng cần đảm bảo cho
học sinh phát triển mọi tiềm năng của mình trong các lĩnh vực như: Góc trị
chơi, góc viết vẽ, góc tra cứu…với từng góc, cần cụ thể hóa các nội dung
hoạt động và những kĩ năng cần hướng dẫn cho học sinh. Ví dụ
Góc trị chơi: Khuyến khích các em lớp 1 khi các em chưa đọc được
thì đến thư viện để chơi các trò chơi giáo dục, làm quen với thư viện và hình
thành thói quen đến thư viện. Với các học sinh khối lớp khác thì đa dạng hóa
các hình thức hoạt động của thư viện cho các em. Những vật dụng cần thiết
cho việc thiết lập góc trò chơi như: Bàn hoặc kệ để đựng đồ chơi, đối với
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
9
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
những bộ đồ chơi nhiều chi tiết nên mua các hộp nhựa để đựng nhằm tránh
thất lạc, đồng thời tiến hành trang trí tên góc.
Góc viết vẽ: Tạo cơ hội cho học sinh thể hiện sự khéo léo, tính kiên
trì, tỉ mỉ, phát huy trí tưởng tượng, cảm nhận sáng tạo, năng khiếu, khuyến
khích học sinh chia sẽ những cảm nhận sau khi đọc sách thơng qua hình thức
viết vẽ, đồng thời góp phần xây dựng môi trường văn bản trong thư viện tạo
môi trường thân thiện với học sinh với các sản phẩm do các em tự tạo ra…vì
vậy khi xây dựng góc viết vẽ chúng ta cần lựa chọn những nguồn lực cần
thiết như: Màu nước, màu sáp, màu chì, bút chì, tẩy, sáp nặn, giấy vẽ, giấy
bìa màu, bút vẽ, kéo, băng dính, bàn để dụng cụ, trang trí tên góc, khu vực
trưng bày sản phẩm. Các hoạt động cần phải liên quan đến sách, lưu ý tăng
cường các sản phẩm viết, tạo cơ hội để tất cả các sản phẩm đều được trưng
bày , khi thay đổi thì các sản phẩm củ được đóng thành quyển và lưu ở thư
viện hoặc chuyển cho giáo viên để trả về cho học sinh.
Góc tra cứu: Xây dựng thói quen đọc và kĩ năng đọc. Đây là hoạt
động mang tính tiêu biểu và trọng tâm nhất, vì vậy cần xác định rõ nét phù
hợp với thực tế, cần chú ý đến nguồn lực cần thiết cho góc đọc như: Bàn
hoặc kệ để đựng sách, bàn ghế cho khu vực tra cứu, trang trí tên góc, các
loại sách tham khảo phong phú về chủ đề, chủng loại và cần chia ra làm 2
phần: Sách cung cấp thông tin và sách truyện…
Lưu ý khi thiết lập góc:
+ Các góc hoạt động khơng nhất thiết phải bố trí ở góc phịng
+ Nên hạn chế bố trí các góc ở vị trí cửa sổ vì dễ bị ảnh hưởng bởi mưa,
nắng
+ Vật dụng của các góc cần được kiểm tra thường xuyên để thay thế, bổ
sung theo định kỳ.
+ Khi mua bổ sung vật dụng cho góc trị chơi cần lưu ý các trị chơi phải
mang tính giáo dục và có liên quan đến đọc.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
10
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
Một số hình ảnh thư viện trường tiểu học Nguyễn Khuyến
Giải pháp 2: Phát động phong trào “Góp một cuốn sách để được đọc nhiều
cuốn sách hay và thú vị hơn”.
Ngoài lượng sách, báo truyện, tài liệu mà thư viện nhà trường hiện có
và được mua bổ sung thêm hàng năm thì nhân viên thư viện phối hợi với
tổng phụ trách Đội phát động trong toàn trường kể cả giáo viên và học sinh
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
11
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
qun góp cho thư viện sách, báo tài liệu cịn sử dụng được và có nội dung
phù hợp với học sinh để sách, báo trong thư viện càng nhiều và phong phú
hơn. Sauk hi đã tiến hành quyên góp sách cán bộ thư viện tiến hành làm mục
lục giới thiệu những cuốn sách đó, bằng cách này thư viện đã có một số sách
đáng kể.
Sau một thời gian tuyên vận động và được sự ủng hộ to lớn của Ban
giám hiệu, giáo viên và học sinh trong nhà trường đã thu được kết quả
không nhỏ gần 500 cuốn sách chủ yếu là sách tham khảo, sách giáo khoa,
sách thiếu nhi.
Thầy và trò trong phong trào “Góp một cuốn sách để được đọc nhiều cuốn sách hay và
thú vị hơn”.
Giải pháp 3: Tổ chức “Giới thiệu sách”.
Trước đây nhân viên thư viện chỉ giới thiệu sách bằng việc đánh máy nội
dung một số sách, truyện và dán lên bảng để trong phòng thư viện. Nay kết
hợp cách hình thức giới thiệu sách sau giờ chào cờ đầu tuần, giới thiệu trong
buổi phát thanh măng non, giới thiệu sách bằng bảng treo di động khi có
sách mới nhậpvề…
Chú ý khi giới thiệu sách thông qua phát thanh măng non cần lên kế hoạch
chi tiết có sự hỗ trợ của Ban giám hiệu nhà trường, tổng phụ trách đội cũng
như giáo viên và các em học sinh, cần chọn những em có giọng đọc xuất
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
12
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
sắc, mỗi tuần phát 2 – 3 buổi bằng loa phát thanh của trường vào đầu tuần và
cuối tuần vào giờ sinh hoạt đội.
Ví dụ: Mở đầu có thể là giọng một bạn nữ: Đây là tổ phát thanh măng
non của thư viện trường tiểu học Nguyễn Khuyến, đã đến giờ kể chuyện của
chúng mình rồi đó! Hơm nay khơng biết bạn Huy sẽ mang đến cho chúng ta
câu chuyện gì vậy nhỉ…Sau đó là giọng bạn nam Vâng, hơm nay mình sẽ
mang đến cho các bạn câu chuyện…Cuối buổi, sẽ có một câu hỏi về tìm
hiểu câu chuyện vừa nghe dành cho tất cả các bạn có câu trả lời sớm nhất và
chính xác nhất nộp tại thư viện sẽ nhận được một phần quà dễ thương!
Bằng cách vừa làm vừa khắc phục những nhược điểm, phát huy ưu
điểm, tổ phát thanh măng non dần dần tự hồn thiện và ln được các em
học sinh đón nhận đầy hào hứng.
Giới thiệu sách trực tiếp lên bảng trong phòng thư viện
Giải pháp 4: Sử dụng sách dùng chung:
Sách, báo được nhân viên thư viện cho sẵn vào các rổ nhựa hình chữ
nhật số lượng sách, báo tài liệu tương ứng với số học sinh trong mỗi lớp.
Trước khi tập thể dục buổi sáng, lớp trưởng các lớp cử bạn đến thư viện
nhận về cho lớp đọc. Cuối mỗi buổi học đem trả lại thư viện. Với hình thức
này xây dựng ý thức đọc và làm theo sách ngay tại phòng học.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
13
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
Học sinh lên nhận sách tại thư viện
Giải pháp 5: Sắp xếp sách, báo, tài liệu khoa học, thuận tiện:
Nhân viên thư viện kết hợp với giáo viên dán mã truyện và phân loại
sách truyện theo mã màu phù hợp với trình độ đọc của học sinh cụ thể như:
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
14
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
Khối I: Màu xanh lá, đỏ, cam.
Khối II: Màu đỏ, cam, trắng.
Khối III: Màu cam, trắng, xanh dương.
Khối IV: Màu trắng, xanh dương, vàng.
Khối V: Màu xanh dương, vàng.
Chuẩn bị và trưng bày Bảng Hướng dẫn tìm sách theo mã màu, bảng
nội quy bên trong và bên ngồi thư viện.
Bảng hướng dẫn tìm sách theo mã màu
Trưng bày sách lên kệ có màu tương ứng với mã màu của trình độ đọc để
các em dễ tìm kiếm, khơng mất nhiều thời gian. Ví dụ: Sách được dán mã
màu đỏ sẽ được xếp lên kệ màu đỏ.
Trưng bày sách vừa tầm mắt, tầm với của học sinh.
Tận dụng tất cả các khoảng trống trên kệ để trưng bày sách với bìa sách
hướng ra ngồi.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
15
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
Sách được sắp xếp lên kệ theo mã màu, phù hợp trình độ đọc của học sinh
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
16
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
Giải pháp 6: Thành lập đội hỗ trợ thư viện:
Đội hỗ trợ gồm giáo viên, học sinh, hội cha mẹ học sinh, về học sinh cần
chọn những em học sinh yêu thích đọc sách, nhanh nhẹn, hoạt bát, tích cực
tham gia phong trào từ các lớp 3, 4 và 5. Các em cùng với nhân viên thư
viện hướng dẫn nội quy bên trong và bên ngồi thư viện, cách lựa chọn sách
theo trình độ đọc của các em học sinh lớp Một, Hai khi các em mới vào học
còn bỡ ngỡ, giúp đỡ, hướng dẫn bạn đọc giữ gìn, bảo quản sách, mượn trả
sách đúng hạn.
Nhiệm vụ của đội học sinh hỗ trợ là giúp cán bộ thư viện cho học sinh
mượn – trả sách, ghi số liệu vào sổ theo dõi, sắp xếp sách lên kệ, làm vệ sinh
phịng đọc... Trường tơi xây dựng được 8 đội học sinh hỗ trợ thay nhau trong
tuần. Tất cả mọi hoạt động diễn ra tại phòng đọc chủ yếu do cán bộ thư viện
điều hành và giám sát.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
17
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
Giải pháp 7: Phân lịch mượn - trả sách:
Ngoài tiết đọc thư viện, các giờ ra chơi nhân viên thư viện còn xếp lịch
mượn - trả sách cho các em mượn sách về nhà đọc, có quy định thời gian
mượn trả. Mỗi lần mượn tối đa 2 quyển và thời gian trả không quá 3 ngày để
đảm bảo lượng sách được lưu thông đến tay các bạn đọc.
LỊCH HOẠT ĐỘNG THƯ VIỆN
Thứ 2
Thứ 4
Thứ 5
Thứ 6
Mượn/trả: Mượn/trả:
Mượn/trả:
Mượn/trả:
Mượn/trả:
7h30-10h30 1A1, 1A2 3A1, 3A2
Chiều
Mượn/trả: Mượn/trả:
5A1, 5A2
Mượn/trả:
3A1, 3A2
Mượn/trả:
5A1, 5A2
Mượn/trả:
1h30-16h30 2A1, 2A2 4A1, 4A2
2A1, 2A2
4A1, 4A2
Nghỉ học
Sáng
Thứ 3
Nhiệm vụ của giáo viên là mỗi tuần dạy 1 tiết đọc thư viện tại phòng
đọc, phối hợp với cán bộ thư viện hoặc đội học sinh hỗ trợ để cho các em
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
18
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
mượn sách về nhà. Nhắc nhở học sinh mượn trả sách đúng hạn, bảo quản
sách tốt.
Giải pháp 8: Phối hợp với Thư viện tỉnh tổ chức chương trình Thư viện lưu
động “Ánh sáng tri thức”.
Nhằm giúp cho học sinh, quý thầy cô và bạn đọc nói chung cập nhật
được những thơng tin bổ ích cần thiết cho mình trong học tập cũng như
trong đời sống. Hướng các em đến những trị vui chơi giải trí lành mạnh, có
ích … Từ đó các em biết q trọng thời gian, u q sách, ham học hỏi, tìm
tịi, khám phá khoa học. Tôi đã tham mưu với ban giám hiệu nhà trường
phối hợp với thư viện Tỉnh tổ chức chương trình Thư viện lưu động “Ánh
sáng tri thức” với tinh thần đề cao sách báo và tri thức trong đời sống, để
văn hóa đọc trở thành một nét sinh hoạt văn hóa đẹp, trở thành nhu cầu
khơng thể thiếu trong thời đại ngày nay.
Tổ chức vào một buổi để cha mẹ các em có cơ hội cùng tham gia đọc sách
với con. Đây cũng là một hoạt động trải nghiệm bổ ích và lý thú tạo cảm
giác thoải mái, vui tươi lành mạnh sau những chuỗi ngày học tập căng thẳng
của các em.
Hình ảnh chương trình “thư viện lưu động – Ánh sáng tri thức”
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
19
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
Học sinh tích cực tham gia đọc sách
Trong chương trình này phụ huynh sẽ được đọc sách cùng con, tham
gia các hoạt động trải nghiệm khác như hoạt động vẽ tranh nhân vật trong
sách, thiết kế sách mi ni, thi rung chng vàng, thi tìm hiểu nội dung truyện,
nhân vật trong truyện, thi viết cảm nhận về cuốn sách mà em thích nhất…
Hình ảnh các em học sinh tham gia thi vẽ nhân vật trong sách
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
20
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
Hình ảnh các em học sinh tham gia hội thi “Rung chuông vàng”
Để học sinh trả lời đúng các câu hỏi thì các em phải đọc sách, báo, truyện
trong thư viện nhà trường. Các câu hỏi có trong sách của thư viện như:
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
21
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
1. Câu chuyện: Sự tích chim bắt cơ trói cột, nhân vật nào sau khi chết đã
biến thành con chim bắt cơ trói cột ?
a. Ông bố.
b. Cô con gái.
c. Bác lực điền.
2. Câu chuyện: Gà trống và cáo, Gà đã dùng vũ khí gì để đuổi cáo ra khỏi
nhà ?
a. Gươm
b. Hái
c. Cả hai vũ khí trên.
3. Câu chuyện: “Sự tích hồ Gươm”. Đức Long quân cho nghĩa quân Lam
Sơn mượn thanh gươm thần để diệt giặc gì?
a. Giặc Minh.
b. Giặc Ngun - Mơng.
c. Giặc Thanh.
4. Câu chuyện: “Cây khế”. Chim đến ăn khế và bảo hai anh em may túi mấy
gang mang đi mà đựng vàng?
a. 3 gang.
b. 6 gang
c. 12 gang
5. Câu chuyện: “Cậu bé tóc rối”. Gồm có mấy nhân vật là con người?
a. 2 nhân vật.
b. 3 nhân vật.
c. 5 nhân vật.
6. Nhân vật nào trong truyện: “Sự tích hoa mào gà” biết quan tâm chia sẻ
và tặng bạn chiếc mào xinh đẹp của mình?
a. Gà trống.
b. Gà mái.
c. Gà con.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
22
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
7. Vì sao Thỏ anh lại đáng khen nhiều hơn Thỏ em trong truyện: “Ai đáng
khen nhiều hơn” ?
a. Vì thỏ anh biết giúp cơ gà mơ tìm con bị lạc.
b. Vì thỏ anh hái được nhiều nấm.
c. Vì thỏ anh hái được nhiều nấm và không la cà dọc đường…
Thầy giáo Phạm Trọng Hà hiệu trưởng nhà trường trao giải thưởng cho học sinh đạt giải
trong hội thi “vẽ nhân vật trong sách”
Thầy giáo Đỗ Viết Long phó trưởng phịng GD&ĐT trao giải thưởng cho học sinh đạt
giải trong hội thi “rung chuông vàng”
Bản thân tơi ngồi cơng việc vận hành, quản lý thư viện tôi phối hợp
với giáo viên dạy tiết đọc thư viện hướng dẫn các em tìm sách, lựa chọn
sách sao cho phù hợp với dung lượng tiết học phù hợp với từng loại truyện,
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
23
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
từng chủ đề, phù hợp với trình độ đọc của học sinh theo từng khối lớp. Sử
dụng quy tắc 5 ngón tay để theo dõi, giúp đỡ những học sinh gặp khó khăn
khi đọc.
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp:
Các biện pháp, giải pháp trên có mối quan hệ mật thiết với nhau. Để
thiết lập và vận hành thư viện đạt hiệu quả cần phải có sự chung tay, góp sức
của Hội đồng sư phạm, học sinh, phụ huynh và nhân dân trên địa bàn. Với
một khối lượng công việc khổng lồ cần có sự phân cơng cơng việc hợp lý,
hợp khả năng của từng thành viên và phải phù hợp với tình hình thực tế của
trường. Chính vì vậy với khoảng thời gian không ngắn thư viện trường tiểu
học Nguyễn Khuyến đã đi vào vận hành ổn định, hiệu quả.
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm
vi và hiệu quả ứng dụng:
Từ tháng 9 năm 2019 đến nay là thời gian mà trường tiểu học Nguyễn
Khuyến thực hiện kế hoạch thiết lập và vận hành phòng đọc thư viện thân
thiện, với nhiều bỡ ngỡ, khó khăn song kết quả thu được đáng khích lệ, đó
là:
Phịng đọc thư viện được tu sửa, cải tạo thống mát và sạch sẽ, vật liệu
trong phòng được sắp xếp khoa học, dễ thấy, dễ lấy rất thuận tiện cho các
em học sinh từ lớp 1 đến lớp 5. Phòng được bài trí hợp lý, trang trí đẹp với
nhiều bức tranh ngộ nghĩnh. Đến với phịng đọc các em có thể đứng, ngồi
hay nằm để đọc sách cũng được bởi nền nhà được trải thảm sạch. Phịng đọc
có 3 góc riêng biệt: Góc viết – vẽ giúp các em lưu lại những hình ảnh hay
cảm nhận của bản thân về cuốn sách vừa đọc, cũng có thể giúp em tập làm
bài văn; Góc trị chơi giúp cho học sinh lớp 1 khi chưa biết đọc đến làm
quen với thư viện hay những học sinh lớn khơng thích đọc sách mà thích
khám phá các trị chơi với vật liệu có sẵn. Cịn góc tra cứu lại giúp các em
nhanh chóng tìm sách mình thích. Tất cả đều rèn cho học sinh thói quen đọc
sách.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
24
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
Số bản sách tại phịng đọc tăng lên rất nhiều. Tất cả các đầu sách đều
phù hợp với độ tuổi, tâm sinh lý của học sinh Tiểu học. Bìa sách đẹp, bắt
mắt, giấy tốt. Số lượng bản sách trong 1 năm so với năm trước đã tăng lên
rất nhiều, cụ thể:
Bảng số liệu so sánh với năm trước:
Năm học
Số lượng sách
2019 - 2020
2.231 cuốn
2020 - 2021
3.755 cuốn
Số sách tăng
Tỷ lệ % tăng
1.524 cuốn
40.6%
Số lượng bạn đọc vào thư viện cũng không ngừng tăng cao. Bạn đọc
không chỉ là giáo viên và học sinh mà nay cịn có bạn đọc là phụ huynh
trong và ngồi nhà trường. Đa số học sinh mong ngóng ra chơi để được
vào thư viện đọc sách. Trong nội quy thư viện: Mượn sách về nhà mỗi
lần không quá 2 quyển và không quá 3 ngày, vậy mà hầu như các em chỉ
mượn trong 1 ngày hôm sau trả để mượi lại cuốn khác.
Số liệu so sánh với năm học trước:
Năm học: 2019 - 2020
Năm học: 2020 - 2021
(5 tháng từ tháng 9 năm
2020 đến tháng 1/2021)
Bạn đọc tại thư viện
11.018 lượt
8.767 lượt
Bạn đọc mượn về nhà
2.937 lượt
2.103 lượt
Tổng
13.955 lượt
10.870 lượt
Không chỉ ham thích đọc sách mà chất lượng giáo dục trong nhà
trường cũng từng bước nâng cao.
Khi chưa có phịng đọc, mỗi khi ra chơi các em hay chọc ghẹo nhau,
có khi đánh nhau nên giáo viên tổng phụ trách Đội và giáo viên chủ nhiệm
luôn phải theo sát học sinh, phòng để nhắc nhở các em. Nhưng từ khi phòng
đọc đi vào hoạt động thì các em say mê đọc sách, nạn chọc ghẹo nhau hầu
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn
25
Một số kinh nghiệm, giải pháp giúp học sinh yêu thích đến thư viện nhà trường
như chấm dứt. Phong trào thi đua đọc sách trong các chi đội luôn luôn sôi
nổi. Hàng tháng thống kê bạn đọc cán bộ thư viện đều báo về cho Ban giám
hiệu biết. Số bạn đọc tăng theo từng tháng.
Khi hoạt động phòng đọc đã đi vào nề nếp, quy củ thì giáo viên và
học sinh cũng tìm đến thư viện nhiều hơn. Chất lượng học tập của học sinh
được nâng lên, nó thể hiện qua các bài kiểm tra định kỳ. Khả năng đọc, sự
hiểu biết về thế giới xung quanh của học sinh phong phú nhiều. Sở dĩ được
như vậy một phần cũng nhờ thời gian đọc ở thư viện linh hoạt. Không chỉ
đọc vào giờ ra chơi, mà hiện nay các em có thể vào phịng đọc trước – sau
giờ học, giờ ra chơi hay buổi trưa đối với học sinh bán trú ... nên các em có
rất nhiều thời gian đọc.
Để đạt được kết quả trên, nhờ có sự quan tâm, đầu tư của nhà trường
tạo điều kiện tốt cho sự phát triển của các em vì thế phát huy tối đa khả năng
hoạt động của học sinh, kích thích sự khám phá bằng các giác quan, phát triển
trí tị mị ham hiểu biết. Bên cạnh đó thư viện là luồng gió mới giúp các em
bổ sung kiến thức cũng như đem lại cho các em những hoạt động giáo dục
lành mạnh để rồi trong nhiều năm liền nhà trường có nhiều thành tích khi
tham gia các cuộc thi tại huyện như thi “Giao lưu Tiếng Việt” của chúng em,
thi “Giai điệu tuổi hồng”…Đó cũng là hiệu quả phấn khởi của việc đầu tư
thích đáng vào hoạt động mua bổ sung sách, tranh truyện của nhà trường.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Phong Thư
Trường tiểu học Nguyễn Khuyến – Huyện Krông Năng
skkn