oa - chương 3 tổ chức công tác kiểm toán hoạt động

Giáo trình Kiểm toán hoạt động
Nhà xuất bản ĐH Kinh tế quốc dân 2009
3
Tổ chức công tác kiểm
toán hoạt động
Phan Trung Kiên
ĐH Kinh tế quốc dân
Operational Audit
PTK - NEU
3
2
Mục tiêu của Chương 3:

Nắm được đặc điểm chung trong tổ chức kiểm
toán hoạt động

Lập kế hoạch trong kiểm toán hoạt động

Thực hiện kế hoạch kiểm toán trong kiểm toán
hoạt động

Kết thúc kiểm toán và thực hiện các công việc
sau kiểm toán.
Operational Audit
PTK - NEU
3
3
Đặc điểm chung trong tổ chức công tác
kiểm toán hoạt động

Đảm bảo những nguyên tắc chung của tổ chức kiểm

toán: chuẩn bị - thực hiện - kết thúc kiểm toán

Đặc điểm riêng của kiểm toán họat động:

Đối tượng kiểm toán

Quan hệ chủ thể và khách thể trong thực hiện kiểm toán
Operational Audit
PTK - NEU
3
4
Đối tượng kiểm toán hoạt động ảnh hưởng
tới tổ chức kiểm toán

Theo lĩnh vực hoạt động, kiểm toán hoạt động
có thể tổ chức theo:

Lĩnh vực kinh doanh - mục tiêu là lợi nhuận nên
kiểm toán hoạt động tập trung vào hiệu quả
hoạt động

Lĩnh vực hành chính - tập trung vào hiệu quả sử
dụng ngân sách

Hoạt động sự nghiệp - mục tiêu, phạm vi và
cách thức cần xác định cụ thể trong mỗi cuộc
kiểm toán
Operational Audit
PTK - NEU
3

5
Đối tượng kiểm toán hoạt động ảnh hưởng
tới tổ chức kiểm toán (tiếp)

Trong mỗi đơn vị, hoạt động được kiểm toán gồm
nhiều loại khác nhau nên:

Kiểm toán có thể thực hiện toàn diện hoặc chọn điển hình
để thực hiện

Phương pháp vận dụng: áp dụng phương pháp chọn mẫu
để lựa chọn đối tượng cụ thể thực hiện kiểm tra

Mục tiêu kiểm toán: cần được xác định theo yêu cầu
quản lý cụ thể (có thể gồm cả hiệu lực của hệ thống kiểm
soát nội bộ, hiệu quả hoạt động và hiệu năng

Phạm vi thực hiện: thực hiện kiểm toán trên toàn bộ đơn
vị hoặc một số đơn vị (mang tính điển hình)

Phương thức thực hiện: kết hợp với kiểm toán tài chính
hoặc thực hiện kiểm toán hoạt động một cách độc lập
Operational Audit
PTK - NEU
3
6
Quan hệ giữa chủ thể và khách thể kiểm
toán ảnh hưởng tới thực hiện kiểm toán

Thông lệ chung: Kiểm toán tài chính thường

được thực hiện bởi kiểm toán độc lập; kiểm
toán hoạt động thường được thực hiện bởi kiểm
toán nội bộ (chủ yếu) hoặc kiểm toán nhà nước

Kiểm toán viên thực hiện kiểm toán hoạt động:

Kinh nghiệm và kỹ năng của kiểm toán viên
trong lĩnh vực được kiểm toán;

Yêu cầu về trình độ và cơ cấu của đội ngũ
chuyên gia trong bộ máy kiểm toán cụ thể.
Operational Audit
PTK - NEU
3
7
Quan hệ giữa chủ thể và khách thể kiểm toán
ảnh hưởng tới thực hiện kiểm toán (tiếp)

Kiểm toán hoạt động có thể được tổ chức thực
hiện theo:

Theo chức năng: gắn với những hoạt động chức
năng của đơn vị

Theo tổ chức: mối quan hệ phối hợp trong thực
hiện các chức năng khác nhau của đơn vị

Theo nhiệm vụ đặc biệt: kiểm toán hoạt động có
thể được tổ chức xuất phát từ những phát hiện
của nhà quản lý của đơn vị

Operational Audit
PTK - NEU
3
8
Qui trình kiểm toán hoạt động như thế
nào?
Lập kế hoạch kiểm toán
Thực hiện kế hoạch kiểm toán
Tổng hợp và báo cáo
Theo dõi việc thực hiện
kết luận kiểm toán
Operational Audit
PTK - NEU
3
9
Lập kế hoạch kiểm toán hoạt động có qui
mô nhỏ
Tìm hiểu hoạt động
được kiểm toán tại đơn vị
Thu thập thông tin
Tổng hợp việc nghiên cứu sơ bộ
và lập kế hoạch kiểm toán
Operational Audit
PTK - NEU
3
10
Lập kế hoạch kiểm toán hoạt động có qui mô nhỏ
- Tìm hiểu hoạt động được kiểm toán

Thu thập thông tin hiện có về đơn vị, đặc biệt là về hoạt

đông được kiểm toán để nắm thông tin tổng quát về đối
tượng và khách thể kiểm toán;

Tiếp xúc bước đầu với đơn vị được kiểm toán nhằm
trao đổi cùng lãnh đạo chủ chốt của đơn vị những vấn
đề đặt ra và tiếp nhận những thông tin chung về đơn vị
đồng thời thống nhất chương trình tham quan đơn vị;

Tham quan để có nhận thức rõ hơn tính chất của các
vấn đề và những khó khăn riêng của đơn vị trong hoạt
động được kiểm toán;
Operational Audit
PTK - NEU
3
11
Lập kế hoạch kiểm toán hoạt động có qui
mô nhỏ - Thu thập thông tin

Tiếp cận được một số tài liệu về quản lí và điều hành
trong đơn vị cần cho công việc kiểm toán như: Các văn
bản về mục tiêu được kiểm toán; các sơ đồ và qui chế tổ
chức; các trình tự ra quyết định và lân chuyển thông,
chứng từ; các ngân quĩ và bảng khai tài chính; các báo
cáo nội bộ hoặc với bên ngoài về những hoạt động có
liên quan v.v.

Trong trường hợp đã có cuộc kiểm toán trước đó với
hoạt động này, việc khảo sát, thu thập thông tin ban
đầu có thể được thay thế bằng việc cập nhật những
thông tin mới vào hồ sơ kiểm toán lần trước

Operational Audit
PTK - NEU
3
12
Lập kế hoạch kiểm toán hoạt động có qui mô nhỏ
- Tổng hợp việc nghiên cứu sơ bộ và lập kế hoạch kiểm toán

Xác định lĩnh vực phải đi sâu

Xây dựng kế hoạch kiểm toán:

Kế hoạch cần dự kiến tầm rộng của những công việc phải làm
đối với mỗi lĩnh vực phải phân tích sâu, tính chất của công việc
và người phụ trách

Kế hoạch nên được xem xét từ mức độ phức tạp qua tính chất
của các tiêu chuẩn đến khả năng thu thập thông tin và đo
lường theo các mục tiêu kiểm toán

Kế hoạch cần dự kiến các trắc nghiệm về tính kịp thời và hiệu
lực của thông tin được cung cấp cho việc lượng hóa các mục
tiêu cần đo lường

Trong trường hợp yêu cầu lượng hóa không thể thực hiện
được cần lựa chọn thủ tục phân tích quá trình quản lì làm giải
pháp thay thế
Operational Audit
PTK - NEU
3
13

Lập kế hoạch kiểm toán hoạt động có qui
mô lớn
Khảo sát, thu thập thông tin và đánh giá
sơ bộ hệ thống kiểm soát nội bộ
Khảo sát, thu thập thông tin và đánh giá
sơ bộ hệ thống kiểm soát nội bộ
Xác định mục tiêu kiểm toán
Xác định mục tiêu kiểm toán
Xác định vấn đề trọng tâm
của cuộc kiểm toán
Xác định vấn đề trọng tâm
của cuộc kiểm toán
Xây dựng hệ thống tiêu chí và
mức tiêu chuẩn đánh giá hoạt động
Xây dựng hệ thống tiêu chí và
mức tiêu chuẩn đánh giá hoạt động
Xây dựng chương trình kiểm toán
Xây dựng chương trình kiểm toán
Operational Audit
PTK - NEU
3
14
Lập kế hoạch kiểm toán có qui mô lớn
Khảo sát, thu thập thông tin và đánh giá sơ bộ hệ thống
kiểm soát nội bộ

Muc tiêu: kiểm toán viên và đoàn kiểm toán có
được hiểu biết đầy đủ về hoạt động cùng những
giao dịch chính và thu thập được những tài liêu
cần thiết ban đầu để lựa chọn phương thức tổ

chức cùng thủ tục kiểm toán

Hướng thu thập: tập trung vào mục tiêu kiểm
toán và đảm bảo hiệu quả qua lợi ích của thông
tin cho kết quả chung của toàn bộ cuộc kiểm
toán
Operational Audit
PTK - NEU
3
15
Lập kế hoạch kiểm toán có qui mô lớn
Khảo sát, thu thập thông tin và đánh giá sơ bộ hệ thống
kiểm soát nội bộ

Các thông tin chủ yếu cần thu thập ở bước này gồm:

Những hiểu biết về chức năng, nhiệm vụ của đơn vị được
kiểm toán trong quan hệ với hoạt động cần kiểm toán;

Mục tiêu chung của hoạt động và mức cụ thể của chương
trinh thuộc đối tượng kiểm toán;

Cơ cấu tổ chức và trách nhiệm giải trình của đơn vị được
kiểm toán;

Tác động từ bên trong và bên ngoài đối với kiểm soát
hoạt động được kiểm toán;

Nguồn lực phân bổ cho hoạt động cùng qui trình kĩ thuật
và quản lí hoạt động

Operational Audit
PTK - NEU
3
16
Lập kế hoạch kiểm toán có qui mô lớn
Xác định mục tiêu kiểm toán

Thông thường mỗi cơ quan hoặc tổ chức kiểm
toán (cơ quan kiểm toán nhà nước hoặc bộ
phận kiểm toán nội bộ) đều đưa ra mục tiêu
kiểm toán trong văn bản chính thức về kế
hoạch kiểm toán năm hoặc trong một quyết
định cụ thể về kiểm toán hoạt động

Mục tiêu này cần được cụ thể hóa từng bước
theo những hướng khác nhau

Mục tiêu kiểm toán cần phải rõ ràng
Operational Audit
PTK - NEU
3
17
Lập kế hoạch kiểm toán có qui mô lớn
Xác định vấn đề trọng tâm của cuộc kiểm toán

Tính hệ trọng của vấn đề

Rủi ro quản lí

Dự kiến tác dụng của kiểm toán vấn đề hệ

trọng cần được lựa chọn

Khả năng kiểm toán
Operational Audit
PTK - NEU
3
18
Lập kế hoạch kiểm toán có qui mô lớn
Xây dựng hệ thống tiêu chí và mức tiêu chuẩn đánh giá
hoạt động

Đoàn kiểm toán cần xây dựng hệ thống tiêu chí
cùng mức tiêu chuẩn đánh giá hoạt động theo
mục tiêu đã xác định

Hệ thống tiêu chí kèm theo mức tiêu chuẩn này
cần được thảo luận với đơn vị được kiểm toán
để xác định yêu cầu và khả năng đo lường cùng
tổ chức tính toán hoặc xác định
Operational Audit
PTK - NEU
3
19
Lập kế hoạch kiểm toán có qui mô lớn
Xây dựng chương trình kiểm toán

Mục tiêu của một chương trình kiểm toán hoạt động
gồm:

Thiết lập mối quan hệ giữa mục tiêu kiểm toán với nội

dung và phương pháp kiểm toán cần sử dụng;

Trên cơ sở quan hệ giữa mục tiêu với nội dung, phương
pháp kiểm toán cần xây dựng hệ thống thủ tục kiểm toán
thích ứng với từng nội dung kiểm toán;

Tạo lập cơ sở để giám sát và đánh giá chất lượng kiểm
toán.
Operational Audit
PTK - NEU
3
20
Lập kế hoạch kiểm toán có qui mô lớn
Xây dựng chương trình kiểm toán

Nội dung của một chương trình kiểm toán hoạt động gồm:

Mục tiêu cụ thể của cuộc kiểm toán

Phạm vi kiểm toán

Yêu cầu về chuyên gia và dịch vụ tư vấn (nếu có);

Hệ thống tiêu chí cùng tiêu chuẩn đánh giá

Chức năng và nhiệm vụ của các đơn vị được kiểm toán

Mô tả và đánh giá sơ bộ về kiểm soát nội bộ

Nội dung cụ thể của chương trình: Những việc cần kiểm toán

với các thủ tục tương ứng cùng thời gian và người thực hiện

Kế hoạch hội thảo, trao đổi (nếu có), hội nghị thống nhất kết
luận kiểm toán với đơn vị được kiểm toán
Operational Audit
PTK - NEU
3
21
Thực hiện kế hoạch kiểm toán hoạt động

Kiểm toán viên có thể tiếp cận kiểm toán như
thế nào?

Bắt đầu nghiên cứu hiệu quả, phát hiện những
bất thường, nghiên cứu "kiểm soát nội bộ" để
giải thích nguồn gốc các chênh lệch và đề xuất
giải pháp tương ứng;

Bắt đầu phân tích "kiểm soát nội bộ quản trị"
sau đó mới nghiên cứu hiệu quả.
Operational Audit
PTK - NEU
3
22
Thực hiện kiểm toán hoạt động có qui mô
nhỏ

Nghiên cứu kiểm soát quản trị nội bộ: quan
điểm chung trong nghiên cứu về hệ thống kiểm
soát tương tự như trong kiểm toán tài chính


Đánh giá hiệu quả hoạt động và hiệu năng
quản lí: kiểm toán viên sẽ cố gắng đánh giá
những nghiệp vụ thực hiện từ những tiêu
chuẩn khách quan và có thể lượng hoá
Operational Audit
PTK - NEU
3
23
Thực hiện kiểm toán hoạt động có qui mô nhỏ
Nghiên cứu kiểm soát quản trị nội bộ

Nắm các trình tự công việc

Theo dõi một số khoản giao dịch trọng yếu để đảm bảo
sự hiểu biết về hệ thống

Rà soát lần lượt từ đầu đến cuối để rút ra những điểm
mạnh và những điểm yếu của kiểm soát nội bộ

Đánh giá ban đầu về kiểm soát nội bộ:

Khẳng định hiệu lực của kiểm soát nội bộ qua áp dụng
thường xuyên: Sử dụng trắc nghiệm tần suất (về tính
thường xuyên)

Kết luận về những điểm mạnh và điểm yếu của kiểm
soát nội bộ để hình thành báo cáo tổng hợp
Operational Audit
PTK - NEU

3
24
Q&A?

Đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ trong kiểm
toán tài chính như thế nào?
Operational Audit
PTK - NEU
3
25
Nghiên cứu về kiểm soát nội bộ quản trị
trong kiểm toán hoạt động
S d ng cử ụ ác l u đ , c m nang, s tay, ư ồ ẩ ổ
trình t c ng vi c, …ự ụ ệ
Theo dõi m t s kho n giao d ch đ ộ ố ả ị ể
đ m b o s hi u bi t và th c th c a ả ả ự ể ế ự ế ủ
h th ngệ ố
Nh ng đi m m nh ữ ể ạ
c a h th ng KSNBủ ệ ố
S y u kự ế ém v ề
của KSNB
N m b t cắ ắ ác trình t ự
công vi c KSNBệ
Tr c nghi m v s ắ ệ ề ự
tuân thủ
Đánh giá ban đầu
v KSNBề