TRƯỜNG THPT NGƠ GIA TỰ
TỔ NGỮ VĂN
ĐỀ CƯƠNG ƠN TẬP THI GIỮA HK1 LỚP 10
NĂM HỌC 20222023
1. Cấu trúc đề thi:
Phần 1: Đọc hiểu (6 điểm)
+ 7 câu hỏi trắc nghiệm.
+ 3 câu hỏi tự luận.
Phần 2: Viết (4 điểm)
Viết bài luận (khoảng 500 chữ).
*Lưu ý: Ngữ liệu đề thi nằm ngồi SGK Ngữ văn 10 tập 1 – Kết nối tri thức.
2. Bản đặc tả đề thi
TT
Kĩ năng
Đơn vị Mưc đơ
́ ̣
kiên
́
Sơ câu hoi theo m
́
̉
ưc đơ nhân th
́ ̣
̣
ưć
đánh giá
thưć /Kĩ
Nhâṇ Thơng
năng
biêt́
1
Đọc
Truyện/
Nhận biết
hiểu
đoạn
Nhận biết được người kể 4 câu
truyện
chuyện ngôi thứ ba, người kể
chuyện ngơi thứ nhất, điểm
nhìn, lời người kể chuyện, lời
nhân vật.
Nhận biết đề tài, bối cảnh, chi
tiết tiêu biểu trong truyện.
Nhận biết được nhân vật, cốt
hiểu
Vận Vận
Dụn
dụng
g
cao
3 câu 1 câu 1 câu
TN
TN
01 câu
TL
Tl
TL
truyện, câu chuyện trong truyện.
Chỉ ra được nghệ thuật xây
dựng nhân vật.
Thơng hiểu
Tóm tắt được cốt truyện và lí
giải được ý nghĩa, tác dụng của
cốt truyện.
Phân tích được các chi tiết tiêu
biểu, đề tài, câu chuyện.
Phân tích, đánh giá được đặc
điểm của nhân vật và vai trị của
nhân vật với việc thể hiện chủ
đề, tư tưởng của tác phẩm.
Phân tích, lí giải được chủ đề,
tư tưởng của tác phẩm.
Vận dụng
Rút ra được bài học về cách
nghĩ, cách ứng xử do văn bản
gợi ra.
Nêu được ý nghĩa hay tác động
của tác phẩm đối với nhận thức,
tình cảm, quan niệm của bản
thân.
Vận dụng cao:
Vận dụng những hiểu biết về
bối cảnh lịch sử văn hố được
thể hiện trong văn bản để lí giải
ý nghĩa, thơng điệp của văn bản.
Đánh giá được ý nghĩa, giá trị
của thông điệp, chi tiết, hình
tượng, những đặc sắc về nghệ
thuật trong tác phẩm theo quan
niệm của cá nhân.
2
Viết
Viết văn Nhận biết:
bản nghị
luận phân
tích, đánh
giá một
tác phẩm
văn học.
Giới thiệu được đầy đủ thơng
tin chính về tên tác phẩm, tác
giả, thể loại,… của tác phẩm.
Trình bày được những nội
dung khái quát của tác phẩm văn
học.
Thông hiểu:
Triển khai vấn đề nghị luận
thành những luận điểm phù hợp.
Phân tích được những đặc sắc
về nội dung, hình thức nghệ
thuật và chủ đề của tác phẩm.
Kết hợp được lí lẽ và dẫn
chứng để tạo tính chặt chẽ,
logic của mỗi luận điểm.
Đảm bảo cấu trúc của một văn
bản nghị luận; đảm bảo chuẩn
chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.
Vận dụng:
Nêu được những bài học rút ra
từ tác phẩm.
Thể hiện được sự đồng tình /
khơng đồng tình với thơng điệp
1*
1*
1*
1 câu
TL
của tác giả (thể hiện trong tác
phẩm).
Vận dụng cao:
Đánh giá được ý nghĩa, giá trị
của nội dung và hình thức tác
phẩm.
Thể hiện rõ quan điểm, cá tính
trong bài viết; sáng tạo trong
cách diễn đạt.
3. Đề kiểm tra minh họa
ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I
Thời gian làm bài: 90 phút
I. ĐỌC HIỂU (6.0 điểm)
Đọc văn bản sau:
GIẾT CON SƯ TỬ Ở NÊMÊ1
Thuở ấy ở Nêmê có một con sư tử to lớn hung dữ gấp mười lần con sư tử ở Xi
têrơng2. Bố nó chính là tên Đại khổng lồ Typhơng, đã có lần quật ngã Dớt3. Mẹ nó là Ê
chitna, một con quỷ cái nửa người nửa rắn. Các anh em sư tử cũng đều là những loại
ghê gớm cả. Nữ thần Hêra4 đã ni con sư tử này và đem thả vào vùng Nêmê. Ác thú
sống trong một cái hang có hai lối: một lối ra, một lối vào. Ngày ngày nó xuống đồng cỏ
bắt gia súc, phá hoại mùa màng của nhân dân. Sư tử Nêmê cịn khác sư tử Xitêrơng ở
chỗ khơng cung tên, gươm dao nào đâm thủng, bắn thủng da nó được. Hêraclet làm thế
nào để trị được con qi vật này? Các vị thần ln ln theo dõi giúp đỡ người anh
hùng. Thần Apơlơng cho chàng một cây cung và một ống tên. Thần Hécmes cho chàng
một thanh gươm dài và cong. Thần Hêphaitơx rèn cho chàng một bộ áo giáp vàng. Cịn
nữ thần Athenna ban cho chàng một bộ quần áo do tự tay nàng dệt lấy vải may thành
áo, thành quần rất đẹp. Đây là cây chùy gỗ tự tay chàng làm lấy trước khi đi diệt trừ ác
thú ở Xitêrơng. Hồi ấy chàng tìm thấy một cây gỗ to và q ở trong một khu rừng già.
Cây gỗ rắn như sắt, chắc như đồng khiến chàng nghĩ tới có thể sử dụng nó làm một thứ
1Giết con sư tử ở Nêmê là kì cơng đầu tiên trong mười hai kì cơng của người anh hùng Heraclet trong Thần thoại
Hy Lạp.
2Theo Thần thoại Hy Lạp, trước khi lập mười hai kì cơng, Hêraclet đã từng diệt trừ con sử tử hung dữ ở xứ Xi
têrơng để bảo vệ đàn gia súc của cha và vua Texpiơx xứ Terpi
3 Dớt: vị thần có quyền lực tối cao trong Thần thoại Hy Lạp, chủ của điện Ơlempơ.
4 Nữ thần Hêra là vợ của Thần Dớt.
vũ khí. Chàng bèn đốn cây chặt hết cành lá, chỉ lấy đoạn gốc để đẽo thành chùy. Chính
với cây chùy này mà chàng hạ thủ được con sư tử Xitêrơng
Nhưng lần giao đấu này với sư tử Nêmê khơng dễ dàng như lần trước. Hêraclet
phải tìm đến tận hang ổ của con vật. Chàng rình mị, xem xét thói quen, tính nết của nó
rồi nghĩ kế diệt trừ. Sư tử Nêmê ở trong một cái hang có hai cửa, vì thế khơng dễ đón
đánh được nó. Hêraclet thấy tốt nhất là phải lấp kín đi một cửa, buộc nó phải về theo
một con đường nhất định. Và chàng mai phục ngay trước cửa hang. Chờ cho con vật ra
khỏi hang, chàng giương cung bắn. Những mũi tên của chàng lao vút đi trúng liên tiếp
vào thân con ác thú nhưng bật nảy ra và quằn đi như bắn vào vách đá. Khơng cịn cách gì
khác là phải lao vào con ác thú giao chiến với nó bằng gươm, bằng chùy. Nhưng đến
gần nó thì thật là nguy hiểm. Hêraclet thận trọng trong từng địn đánh con vật, vì chỉ sơ
hở một chút thì người anh hùng sẽ biến thành bữa ăn ngon miệng cho sư tử. Lừa cho ác
thú vồ hụt, chàng vung gươm bổ một nhát trời giáng xuống đầu nó. Nhưng ghê gớm làm
sao, thanh gươm bật nẩy như khi ta chém dao xuống đá. Da con vật chẳng hề xây xát.
Hêraclet dùng chùy. Chàng hy vọng nện liên tiếp vào đầu nó thì nó sẽ khơng thể cịn
sức mà giao đấu với chàng. Nhưng chàng khơng thể nào nện liên tiếp vào đầu con vật.
Chàng cịn phải tránh những địn ác hiểm của nó như quật đi, vả trái, tát phải, nhẩy
bổ, lao húc... Bây giờ thì chỉ cịn cách vật nhau với nó. Hêraclet lợi dụng một địn tấn
cơng hụt của ác thú, nhảy phắt lên lưng, cỡi trên mình nó, hai chân quặp lấy thân cịn hai
tay vươn ra bóp cổ, ấn đầu nó xuống đất. Con sư tử khơng cịn cách gì đối phó lại được.
Hai chân sau của nó ra sức đạp mạnh xuống đất để hất người ngồi trên lưng nó xuống,
nhưng vơ ích. Cịn hai chân trước của nó chỉ biết cào cào trên mặt đất. Trong khi đó thì
đơi bàn tay của Hêraclet, như đơi kìm sắt thít chặt lấy cổ họng nó, khiến nó ngạt thở
phải há hốc mồm ra và hộc hộc lên từng cơn. Chẳng bao lâu thì con thú yếu dần, cuối
cùng chỉ cịn là một cái xác. Thế là Hêraclet vượt qua được một thử thách, lập được
một chiến cơng kỳ diệu. Chàng muốn lột lấy bộ da sư tử làm áo giáp, dùng đầu sư tử
làm mũ đội. Nhưng chẳng dao nào rạch được trên da con vật. Hêraclet lấy ln móng
sắc con vật thay dao. Và chàng mặc bộ áo của chiến cơng ấy, đội chiếc mũ của vinh
quang ấy, trở về Mixen báo cơng với nhà vua Ơritxtê. Với bộ áo bằng da sư tử Nêmê,
từ nay trở đi Hêraclet trở thành vơ địch, khơng vũ khí nào có thể làm chàng đứt thịt rách
da. […]
Để ghi nhớ chiến cơng của người anh hùng Hêraclet, nhân dân Hy Lạp sau này
cứ hai năm một lần tổ chức Hội Nêmê ở thung lũng Nêmê thuộc đất Ácgơlit. Hội mở
vào giữa mùa hè thường kéo dài độ ba đến bốn ngày để tỏ lịng thành kính và biết ơn đối
với thần Dớt. Sau cái nghi lễ tơn giáo là đến các trị thi đấu thể dục thể thao. Trong thời
gian mở hội, các thành bang Hy Lạp tạm thời hịa hỗn các cuộc xung đột, các mối hiềm
khích để vui chơi.
(Trích Mười hai kỳ cơng của Hêraclet, Thần thoại Hy Lạp,
Nguyễn Văn Khỏa, NXB Văn học, 2014, tr.386389)
Lựa chọn đáp án đúng:
1. Sự kiện chính được kể trong văn bản trên là gì?
A. Hêraclet giết con sư tử ở Xitêrơng.
B. Hêraclet giết con sư tử ở Nêmê.
C. Hêraclet nhận vũ khí từ các vị thần.
D. Hêraclet được các thần giao sứ mệnh giúp lồi người.
2. Ai là người ni con sư tử Nêmê?
A. Thần Dớt.
B. Thần Apơlơng.
C. Thần Hécmes.
D. Nữ thần Hêra.
3. Con sư tử Nêmê thường gây họa gì cho con người?
A. Gây ra lũ lụt, mất mùa.
B. Bắt dân xứ Nêmê phải hàng năm phải hiến tế người.
C. Bắt gia súc, phá hoại mùa màng.
D. Gây thảm họa động đất, sóng thần.
4. Hêraclet hạ được con sư tử ở Nêmê bẳng cách nào?
A. Dùng vũ khí của các vị thần ban cho.
B. Nhờ vào sự giúp sức của các vị thần.
C. Dùng cây chùy mà chàng tự làm.
D. Dùng chính đơi bàn tay của mình.
5. Chi tiết Hêraclet lấp kín một cửa hang của c on sư tử Nêmê cho thấy chàng là con
người như thế nào?
A. Thơng minh.
B. Dũng cảm
C. Kiên quyết
D. Tài hoa.
6. Hình tượng sư tử Nêmê có ý nghĩa gì?
A. Tượng trưng cho lực lượng thống trị xã hội tàn ác.
B. Chỉ những hiện tượng tự nhiên gây tai họa cho con người.
C. Chỉ những các hiện tượng tiêu cực của xã hội.
D. Tượng trưng cho những tính cách tiêu cực của lồi người.
7. Chiến cơng của Hêraclet trong câu chuyện có ý nghĩa gì?
A. Ca ngợi sức mạnh của nhà nước Athen cổ đại.
B. Ca ngợi, tự hào về sức mạnh và trí tuệ của con người.
C. Phản ánh những xung đột xã hội căng thẳng.
D. Phản ánh cơng cuộc khám phá đại dương của người Hy Lạp cổ.
Trả lời các câu hỏi:
8. Theo bạn,có thể lược bỏ chi tiết miêu tả con sư tử Nêmê “khơng cung tên, gươm dao
nào đâm thủng, bắn thủng da nó được”trong văn bản hay khơng? Vì sao?
9. Qua chi tiết Hêraclet dù có đủ vũ khí được thần linh ban phát nhưng vẫn phải dùng
chính đơi tay của mình để diệt trừ ác thú, bạn rút ra bài học gì?
10. Sau khi diệt trừ con sư tử Nêmê, Hêraclet có được thêm bộ áo giáp và mũ hộ thân.
Từ chi tiết này, bạn quan niệm như thế nào về mối quan hệ giữa thách thức và cơ hội?
(Trả lời bằng 45 câu)
II. VIẾT (4.0 điểm)
Viết một bài luận(khoảng 500 chữ) phân tích, đánh giá nội dung và nghệ thuật
của tác phẩm Giết con sư tử ở Nêmê.
4. Đáp án minh họa:
HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I
MƠN NGỮ VĂN, LỚP 10
Phần
Câu
I
Nội dung
Điểm
ĐỌC HIỂU
6.0
1
B
0.5
2
D
0.5
3
C
0.5
4
D
0.5
5
A
0.5
6
B
0.5
7
B
0.5
8
Không thể lược
1.0
bỏ chi tiết miêu tả
con sử tử Nêmê
“không cung tên,
gươm dao nào đâm
thủng, bắn thủng”
Vì nếu thiếu chi
tiết nàythì tác phẩm
khơng thể miêu tả
cuộc chiến giữa
con người và ác thú
căng thẳng, làm nổi
bật thử thách của
nhân vật chính;
đồng thời, khơng
thể tôn vinh sức
mạnh của Hêra
clet.
9
Nêu ra bài học cho
bản thân.
Lí giải lí do bản
thân nêu bài học
ấy.
1.0
10
Nêu quan niệm
0.5
của bản thân về
mối quan hệ giữa
thử thách và cơ hội.
Lí giải được
những lí do nêu
quan điểm như
vậy.
II
VIẾT
4.0
a. Đảm bảo cấu
0.5
trúc bài nghị luận
Mở bài nêu được
vấn đề, Thân bài
triển khai được vấn
đề, Kết bài khái
quát được vấn đề
b. Xác định đúng
0.5
yêu cầu của đề.
Ý nghĩa, giá trị của
tác phẩm Giết con
sư tử ở Nêmê.
c. Triển khai vấn
đề nghị luận thành
các luận điểm
HS có thể viết bài
nhiều cách trên cơ
sởkết hợp được lí
lẽ và dẫn chứng để
2.0
tạo tính chặt chẽ,
logic của mỗi luận
điểm; đảm bảo các
yêu cầu sau:
Giới thiệu ngắn
gọn về xuất xứ,
nhân vật chính và
nội dung bao quát
của tác phẩm Giết
con sư tử ở Nê
mê.
Đặc điểm về nội
dung và nghệ thuật
của tác phẩm:
+ Về nội dung, câu
chuyện kể về một
trong những kì cơng
của
Hêraclet;
thơng qua đó, thể
hiện khát vọng
chinh phục tự nhiên
của người Hy Lạp
cổ; ngợi ca sức
mạnh thể chất và
trí tuệ của con
người.
+ Về nghệ
thuật,tác
phẩm
chứa đựng những
đặc trưng của nghệ
thuật cổ đại Hy
Lạp: sự phong phú
của trí tưởng
tượng; tính hấp
dẫn, li kì của thử
thách để làm bật
những phẩm chất
của nhân vật
chính…
Nêu được bài học
rút ra từ câu chuyện
(có thể là bài học
dựa vào chính bản
thân mình hoặc
khơng ngại khi
phải đương đầu
với thử thách) / thể
hiện sự đồng tình /
khơng đồng tình
với thơng điệp của
câu chuyện trong
tác phẩm….
d. Chính tả, ngữ
0.5
pháp
Đảm bảo chuẩn
chính tả, ngữ pháp
Tiếng Việt.
e. Sáng tạo: Thể
hiện suy nghĩ sâu
sắc về vấn đề nghị
luận; có cách diễn
0.5
đạt mới mẻ.
Tổng điểm
10.0